장음표시 사용
271쪽
1 46 De Privilegiis Ignorantiae
maius sit iudicare quam suspicari,& hoc volui sie illum sub suspicione compre- maius quam dubitare, & opinari; maio- hendere, de qua dicit S Doctor essetan ra indicia requiruntur ad recte iudican- tum ex genere sivo veniale. dum, quam ad suspieandum ,& adhuc 61 Deducitur quarto. Ius proximi maiora ad recte fiaspicandum , quam ad non esie, ut nemo de illo ex levibu inia dubitandum: quare, si fide dignus refert diciis male iudicet, hoc enim ius proxi te audisse a fide dignis, alium bonae fa- mus non habet, sed jus tantum habet
mae furatum esse, poteris suspicari, non iudicare. Et si vir timoratus refert hoc de alio non ita bonae famae, potes iudicare ita esse. At non si loquax , S mendax id reserat de viro timorato. imo non pDees suspicari ita esse. Et lac test tantum esse bonum nomen eius de quo ista refer utur,& adeo infamis re lator,ut nec dubitare possis. Si vero uterque sit bonae famae, attende inquit ) lo: de la Crue civ.cit. mersu 'Nota primo, in fine ) circunstantias loci, temporis,inc. ut iudices gra vitatem indiciorum ; o' si utrimque apparent aequales rationes, suspende iudicium. 6 Deducitur tertio. Probabilius item esse nec opinionem temerariam es se ex genere suo, absblutὀ loquendo, peccatum mortale, seu non esse mortale ex levibus indiciis temerarie malum opinari de proximo quod enim die tam fuit de temeraria suspicione,idcm dicendum venit de temerarie opinione , cum neque haec sit iudicium animi firmum de malo proximi, consequenter non aptum generare malam existimationem illius in mente alterius, quia hoc ipsis quod non iudicatur res csic certa, non infertur absolute mala existi inatio ; & si tale iudicium non est aptum generare malam existimationem, nec etiam erit secundum se grave malum , sicque nec iniuria gravis, nec peccatum grave , &
cit. Fagundes. e. n. r. 3. & alii:& videtur idem docere D. Tho. art. 3. cit. dum ibi comprehendere videtur iudicium Opinativum in suspicione, cum cnim assensius opinativus semper habcatur cum
formidine putis oppositae, & non sit omnino firmus, & certus, ideo videtur ut nemo de illo male iudicet ex levibu, indiciis iudicio certo, & sine formidine; non iudicio opinati vo , & cum formidine: neque enim proximus lus habet, ut de illo positive bene iudicemus, ista ne de illo positive male iudicemus , di qui de altero levibus indiciis male opi natur, non iudicat illum insitive elso malum,sed iudicat negative esse bonum unde iniuste, do irrationabilitet id arere feret, qui Fraviter tuleiit ι & ita etiam
66 Dices: Homo eligeret potius amittere decem florenos ex. gr. qua vi per levissimam ctia causim apud triauni, vel alterum bonum suum nomen,etiam negati ver igitur si amittere decem nore nos res gravis est, erit & id de quo loquimur . Confirmatur, 'lita vere maius bonum est, ac nobilius, altiorisque oris dinis, bonum nomen, bonaque fama, quam pecunia: ergo etiam levissima boni nominis, famaeque iactura etiam lasgariva gravior erit , quam notabilis i istura pecuniae. Re ndeo: Amissionem boni ri ominis, & ramae de qua in arsu mento, ex se, de ex suo genere leve maluesse, nullumque assectu malum graviter post se trahere , atque adeo nullus hominum prudenter eligeret amitteTe potius decem florenos, quam illam pati. Et ratio est clara ex superius repetite etiadictis: Quia simpliciter tantum, ex levibusque indiciis, suspicari malum de
proximo,ieu iudicium sinistrum, non tamen firmum nec certum de illo ferre, non est laesio nisi levis, imperfecta, &c. consequenter nullum grave malum, riuulumque malum infert e flectu ira. Adde quod talis suspicio, ac iudicium taciti firmum oritur ex nostra humana fici allica -
272쪽
Cap. XIII. Privit. V. & VI. 2 7
se, adversu etiam Postumque,vel san EX. gr. Hominem vides, quem sivus ha-ctissimos Viros, iuxta illud D. Ag im, tutus, aspectus, opera, ac verba subin- relati a S. Tho. art. 3. eis. Suspieiones i- dicant esse serem, di si non debeas imature non possumus ima hominessumusMob tenria definitiva id credere teque etiam' idque non debet iudidari prudenter no- suspicari ad nocendum, lico tamen, tabilem laesonem asserre. Ad confirma- atque prudentia est, timere ne serte fur' tionem diem esse quidem famam ex se sit,eaque de causa licet etiam tibi domum' altioris ordinis, tamen in suo ordine tuam illi non credere , neque eum in posse esse quandoque levem, ac propte- domum tuam recipere. I moesto nul- rea eius ablationem sic non esse morta- tum iudicium , ac indu stivum videas,
lem. Adde cum Tamsarino in Deca uis. s. cap. p. n. 38. In huiusmodi rebus moralibus non valere argumentum ab uno
ordine ad aliud : aliter modicissime laedere in honore per levissimam iniuriam mortale esset, eo quia honor est ex la' nobilioris ordinis, quam sint bona omnia temporalia . 467 Pro timoratis autem, & scrupulosis; Adverto hic cum Miuna de Ius to. 4. tr. 4. d o. i 4. quod etiam obser
res in hac de iudicio, d .saspicione
temerariis, ante mentis oculos nabendum eis: aliud eia timere aliquid siniseerum de proximo ad damna vitanda, quae posiet inde sequi,aut ad remedium, vel medicinam adhibendam, etiam cul-γm puniendo si aliqua intervenisiet ealiud vero iudieare,& statuere sinistrum quid de Foximo. Saepe enim quando
temeritas esset, statuere, ac iudicare tale
quid de proximo, eo quia indiuia iussicientia non adsint ad id iudicandum .i fas, 'udentiaque erit id timere, aut id
i supponere ait D. Thαὶ ac si Aset, ad
i damna vitanda, vel ad medicuram, auti remedium adhibendum . Imὁ licebit inquirere, exmndere, & examinare indicia, nil tamen temere statuendo, ac
definiendo, seu iudicando, sed solum ius quirendo , di expendendo indicia ipsi, quoad eorum pro bilitatem: an vide- , Iicet iuxta ea id esse, aut non eis: possit, : ut damna virentur, aut remedium , vel ρ medicina,debitaque poena adhibeantur.
unde sus cari possis illum fit rem esse,
sestamen, atque prudentia est, accipe inarsit pium, illudque in secretiori, ac tutiori loco re nere, ne Erte sit iur. Item filiam habes Virginini,de qua, aut de proximo non licet iudaeam, vel si tuere quid sinistrum, dum hon adsunt amrra, lassiciciniaque indicia, quae id omnino p rita rat, fas erit tam ein ii bi prohibere, ac impedire illius colloquium cum aliquo maesertam iuvene, non solum 'tiando aliquod est indicium licet leve, alicujus mali,sed etiam quando nullum est tale indicium: prudenter timendo,ac Faecavendo mala, quae inde cvenire pos t. Et sic in aliis similibus, ianumerisque casbus.
Ignorantia in iocibilis rei in sespectatae , excusaud culpa Iudicem sententiam δε-i rentem iuxta conscientia proprι. W- ritatem, quaesiti ramiuam Iudici, o per a publicae innotescit quisem illa esse cindetur, qua in aetis legitimis
constat 3 licet non ita sit a parte te se
in rei merrtara, ut existimatur, sc per sententiam de ιtur. i . -
63 Rocedit Nivilegium de veritate,quam Iudex sequi tenetur tam in causis Civilibus, quam in Criminalibus. Pro cuius etiam privilegii intelligenti, iuppoliendum est mimo: Ignorantiam de qua in ipso non opponi scientiae, quae necestaria est ad iudicandum cuicumque Iudici sive Ee
273쪽
1 48 De privilegiis i Ignorantiae
clesiastico, sive seculari, de adeo necessa- multos e Mi ad dignitates, vficia Pejδε ἀria, ut sine illa actitatum iudicitim te- dicis, ac Confessarii, noposientes tanta merarium siti: Et adeo, inquam necessaria ut Iudex qui officium Iudicis Ecclesiastici, vel secularis acce8tat sine debita, & iussicienti scietitiae, sititi itatu pec cati mortalis.& sub mortali teneatur officium relinquere r iecus abiblvendus non sit, quod probatione non indiget cum natura ipsa dictet , & hoc teneant
Doctores omnes uti certum, ac manife
stum. Unde iure Canonicinatque Cit i ii statutum est ut videre est apud ipsia, praecipue Ludomicum Mirandam de ar- 'dine ludiciali ι'. s. art. 7. ut ad praesecturas,sive iudicandi munux nota assu mantur,nis viri pollentes scietitia,& lit- laetarum peritia. Et exsacris etiam lit. teris idem deducitur, ut ex illo Usal. x. Erudimini qui iudicatis terram: EGlesiastici 18. Ante iudicivmpara iustitiam tibi io' antequam loquaris disce: item Eccle
suum. Ieremiae sari motis Pastores iuxta cor meum, θ' pascent ea os sciensia, em
doctrina, & alibi. Accedit natio ipsa naturalis. Quomodo enim iuste, quod lintum est poterit iudicare, qui iudicandi laborat inscitia Z Hinc Si Doctis in seunti,
mento . partis qu. 36. in Corp. ait: Pialiis praeponuntur, sciant ea,cisae ad exequutionem sui ordiniss fiant. Et hinc etiam est commune dictum illud. pro quo
etiam idem S. Doctor. qu. 7s. art. Didaeus Scroi in suo tract.. inscripto Lux Praelatorum par. p. proemiab cap. q. n. 14.2 Singuli tenentur scire ea, quae
ad eorum satum,'ffcium spectant. 69 Circa quod tamcn dictum, ingratiam Iudicum refero verba Ioannis Francisti Virago 3. ' Δου af n. λε. quae sunt sequentia apud Frauisum de S. I boo. in suo Tribunali Regudari eap.
7. Ad Uertentia F. f. 2. n. s. pag. mihi 2 1 4. Semper mihi misum fuit durium,illud commune Actum, quemlibet tenerisub mor
tab illa scire, quae ad proprium flatum, ac
eos non ignorare: Imo cum fere κυιdeatur impossibile, communiter lo otio, ut homines praesertim confessarii quibus ego aci do praelares, tar Iudices ) attingant ad om nia, quae de ratione sui officii ,s sunt artio agibilia, affrmare quod sint in malo flatu itemeramam farte entiquis etiam Fus esses
assismare,qsia omnes Christiani, non essens tuti in tonsaetia,eo quod patrei videatur es se in Christi a domina ita mersat ι, ut in quibus possunt delinquere, non 3 armigum ne infinita sera ita dictus qui etiam pro hac sententia plures Doctora citat: cui sententiae accedere Iidentur Saache: Iib p in Tucat. Cap. rs. n. Σ' Ο Aeserius eo. p. lib. p. cap. 16. P. F. 'vos etiam refert & shquitur tradL 2, d p. popinc. t ydn 6. mars Deda ratisne tamen inoe dum concedere vi. dentur ignorarurim inculpabile, leti in vineibilem Ieru n/etiana, proprium os, festina, &'stitum spectantium ,.sed raro ii iii cibilem esses ait Patius )quia raro desinit quis advertere, se ratione officii aliquibus obligationibus teneri , quae cognitio susscienter viam aperit in vel tigalidi obligationem, contiquetrae &c.
At de huius odi inquami ignorantia, od ossicium videlicet Iudicis,ae eius mperitiam spectante, seu ad iudiciariam scientiam ipsius pertinente, vel potius debitae eidem scietitiς se opponere, haud loquitur, nec intendit propositum privilegium ,ut suptaysed de ignorantia ipsa rei in se, & a parte, sit infra o Supponendum secundo . Iud
cem in iudicando ., ac senteni lam ferendo debere utique sequi Veritatem , Candemque servare, iuxta illud Zachariae 7.
Ait Dominus, iudicium merum ruincate :Et omni studio.arquo conatu illam inquirere,quia Iudicia Dei cuius vices gerit ipse Iudex ) cra)unt, ae iustificara in semetisai: Et qui depa, rectani nci sententia m
274쪽
tiam proseret ipse Iudex: nisi veritatem ex aliqua Hi ignota id ra posseta nillius do quo controversia est, persedes pro qua recitat nient. to. 9.cognoverit: illamque fuerit in iudican- 8. Rermala. bbr. a 3. n. 2 7. Satis dele-do consequutus' veritas autem, quae ad gib. disp. is . sec. q. n. D inpari. 2. u. iudicium requiritur, & quae ad propo- χ i. tr. 8. disy. uuic. n. 1 69. Atori top. lib. situm privilegium videtur artinere du- L. ωρ. I9. u. t 2. Dianam p. p. t . o. replex elli ora est veritas ipsius rei in se , Iol. 3. p. 4. tr. s. res . et . in 1 2 Du ita ut quod asteritur,idisu a parte rei. Al- par. a. tradi. de leg L qu. 7. Wt. 2.tera eli veritas noritiae, seu scientiat, vel Passeum in Fimb. Theoc practicia, απι conscientiaes & haec est, cum id quod asseritu r silc utique existimatur, seu cognOssitur, licet tamen in rei veritate non sit ita; de haec rei veritas quandoque ita Occulta est I ut nec indagari postit, soli
s. n. g. Cerἴum autem est sinquit Sa rus,&cum ipso idem Scroi) Iudicem illa iudicando non teneri semper sequi veritatem rei, cum aliquando haec ut dixi,
di ita est sit occulta, Deo ioli cognitα , nec haberi possit, unde sequi debet veritatem notitiae,& scientiet, seu conscientiae . Et si sic LIq. D
7r Certum est: etopositum privi-kgium, & ratio est clara, ac evidens ex suppositis Nam si in odicando non a tenditur semper ad rei veritatem, cum aliquando haec sit occulta , atque ade tunc invi ibiliter ignoretur: tunc etiam a culpa excusabitur Iudex sententianus1am serendo, etiam si haec a parte res ,& materialiter non sit secundum veritatem : sufficiet enim quod sit secundum conscientiam, & processum rite,& recte fabricatum : Ergo &e. Et addo, quod nedum a culpa quandoq; excusatur Iudex ob ignorantiam,ut in privilegio,ve
Ubi quaerens , An Vndator Ecelsasticae
immunitatίν aliquando excusetur ἀ censu iris: sic concludit quod facit ut patet ad praesens nostrum propositum ) Excu.
Iantur ramen Iudices ob ignorantiam eam non servanter, neque excommunicationem me urrunt, nam rationabiliter putare risium
consuetudon I 6. 71 Hic autem obirer ad veno cuin
Soro cc. de aliis: quod veritas scientiae seu conscientiae triplex est; Uira cui quis novit aliquid velliti Dei Minister mlacramentali Corisessione . , Altera cum quis aliquid novit ut petibna privata, . Tertia cum quis aliquid novit ut peri na publica, videlicet per duos, vel Naares testes insermatos per semiplenas probationes, per initiumenta, per indi ucia,& coniecturas,& aliis modis arbitrariis iudici in processurire fiamato Ueritas, quam quis in sacramentali confessone cognovit, non est artendenda , nebsequenda , quia haec extra conlitentiae serum revelari non potest, cap. Omnis
utriusque sexus in de paenio. rem β. σωρ. Si Sacerdos,de D. I iuc. Ordinaris . Immo revelando grande iacrilegiunti committeret . Nec etiam veritas quam Iudex novit ut peribita privata attendi debet: eap. Non prohibeat de considerari dist.2. Non enim Iudex in iudicando sequi debet veritatem quam habet ut privatus, relinquendo veritarem qui m nabet ut Iudex, quia ludex quaecumque ut Iudex non cognoscit, ignorat : Na M'. Consil. unico de c. I te. num. F. Nari
scientia privata non pertinet ad Iudicem, qui ex publicis documentis iudi
care debet. i473 Veritatem igitur illam sequi
tenetur, tam in causis civilibus, quani
criminalibus, quae sibi tamquam ludici,& peribitae publicae innotescit, quae quidem illa esse videtur, quae in aciis legitimis constat, licet contrarium ipte tamquam privatus esse ccrto cognoscat. Un
275쪽
1so De Privilegiis Ignorantiae '
de in iudicio condemnare potest eum, tuncum enim sit poena humana, perdinquem scit innocentem ut privatus, si le- suetudine in cut notat euam Trusimc, gitime convictus sit. Et quamvis Iudex is Deca . tom. x. libr. 8. cap. 2. Δώ. t. iudicare debeat secundum veritatem . io. vim amisi is foro Saecisiari: eum
Deuterom. cap. II. in cap. Veneriauem quisti sint uritimi r hoc tamen procedit
quando falsitas testium . vel instrumentoriun eidem iudici ut iudici paret; non autem cum eidem ut privato constat ψquia hoc esset perniciolum Reipublicat :& Iudex iudicans ex allegatis,& probatis adversus privatam scientiam, iudicat secundum veritatem . Iudex enim in iudicando non fungitur auth oritate privata, sed publica, unde iudicare debet iuxta ea,quae per scientiam publicam sit-bi constant,& per consequeus, ut Iudex est, &non ut privatus. Sed de liac re, inictores in 8. Decal. Praecepi. in aetas tib. Criminatib. De Iudice, & alibi.
Qide erimine occulto, quod non potest ο-bare isterum accusat i ex ignorantι ainculpabili puter illud probare posse, . peccato mortali
TTAEc tria inter sedistinguun-I A tur, denunciatio Evania
gelica , denunciatio iuridica , &accusa tio: Evangelica enim de iaciatio fit Superiori tanquam Patri non in pu nitionem delieti, sed taluum in emenadam delinquentis. De qua re Doctores
agentes de correctione frater . Denunciatio autem iuridica fit iudici ad deli chi punitionem, sine obligatione tamen probandi delictum. Potest lim fieri sine scriptis: nec tenetur denunciatis se offerre ad poenam talionis. Accusatio vero fieri debet in scriptis, cum obli atione probandi delictum, & subeunt poenam taljonis, idest parem poenam si crimen probare nequeata Uerum, &si hoc alias, etiam in foro Civili obse
Vatum fuerit, nunc tamen non observa-
quia dum, & atrox ; tum quia iudices
eam non exequuntur. Quamquam Dompropterea Accusator in probationibus deficiens a poena rationis omnino libere vadit: cum Iudex interdum similem poenam ei imponere leat, ut plurimum vero mitiorem: quando scilicet bona fide. dc non calumniandi animo processit. Dixi Infra Sae osm,rram is meo Ecelesiastico, ubi servatur jus Canonicum , necessaria est , ut colligit ut ex cap. staliter, in quando, secunao is
accusatiouib. Leg. lib. 2. v, 3 o. L p. n. s. Trullinc, n. io . est. de hodie non. te Busta Pu V. In ordine V. in Zinaris Romano to. 2. fol. mihi II F. f. 34. ιn 'e, poena talionis est innovata 3 Voluit enim, &imandavit: Per calamniam deis nunciantes ad poenam rationis teneri. In
cluditur autem denunciatio imidica iubaccusatione , ideoque & si: haee tu ris re ab accusatione distiuguatura pastiva tamen invicem' ofunduntur, di pro
eodem usiupantur: iram ambiae conve
munt in fine, &eo tendunt, ut delicta ob bonum publicum puniantur. 473 Accusatio autem est delatio
criminis seu Rei de crimine) ad Iudicem libello facta , ad vindictam publicam , cum obligatione probandi delictum. Ita communiter D. D. Bais namque accusationis est vindicta publica ad exemplum populi , ut omnes sibi, caveant. Ad quam accusationem sex requirunt de iure communi Doctores et videantur apud Lessu, Tru ch. ιι e. &apud alios. Quamque licitam cesse fa clam tamen servatis servandis ) cerrum est nedum, verum etiam hoc esse de fide existimat apud Trialen cap. cit. dub.
2. n. p. Salon. L. L. qu. 68. ars. p. quod probat ex s. Lemiciri. Si peccameris anima, tare. Et ex communi usu, S: approbatione Conciliorum . ia iuris . in
276쪽
quo habentur varii tituli de accusatio- sandum, nisi probare 'γsiit, assirmandnibus: Ratio est, quia accusatio est actus communiter, & docent absolute Syrus virmtis iustitiae: nam est vindicatio iniu- l. e. dub, 2. n. πια Versis Ad secundum. riarum ex publica auritoritate: igitur si debitis cum circunstantiis fiat, licita erit. Cavendum inmeia maxime est inquito imESsrus in c-ιRuιasib. .cap. I . Dak p. n. M Vers Vera tamen,& cum ipso Tria es n. i. cir.' ne quis ex odio interno, vel alia perversi pa suone accuser. Unde qui absque odio legis. vindicta petit,aetiim virtutis iustitiae exercet.
τε) Ad quem etiam actum potest homo quandoque si ibi mortali peccato
teneri; quando videlicet crimen est contra bonum commune, ita ut graviter nocear Reipublicae, aut communitati, tunc enim tenetur homo ad accusandum
si illud sufficienti testimonio probaret cassit,fχT M. 2. 2 . u. 68.art. p. ibi enim: crimen fuerit tale, q-d turrin m duramentumReip eae, tenetur homo ad aera
sationem; dummodos immi possit proobare, quod per u ad oficium accusatoris i
puta, cum peccar- alicuius er tin muti est 4nss corruptelam corporalem , seu spis:& idem docent communiter Doctores apud Trastenc-Le. n. Σ. assir
mantes teneri hominem, si crimen graviter noceat commani, & probare pol' sit, ad accusendam , ira, minus ad de nunciandum, etiam si promisistri secretum cum iuramento, modo non sit se cretum confessionis. Notat tamen idem ullenia eodem n. 2. eum Soto: RPBIque sin misi Aor hoe in calli tutum etiani esse in conscientia , & siaceus uor probare misit, non teneri ad accusandum sed sussicere si iuridice denunciet. Ratio est,quia saepe testes retrotrahuntur,& α- cedunt a testimonio serendo;consequenter accusator in tali ea sit deficeret a pro batione , & puniretur aiIudice. Si autem iussistentem probatioxum non possit adhibere prosequitur S. Doctor L eo Mntenetur ad intentandum accusationem , quia ad hoc nullus tenetur, quod non potest aebie o modo perficere. Hinc neminem teneri ad accu-l Quod adeo verum est, ut h: De la Crue, in orectorio Conscientiae in
Decal. Praecepi. qu. s. art. L. Cominis, . n. q. asserat: accuat alterum de crimine occulto, quod non potes in Itadicio probare, peccat mortatiter, in res Ituet accusata damna semia. Nisi ex guorantia in AEMpabuti excusetur putans pφd illud probaro hoc autem ad literam est nostrum propositum privilegium,ut patet: ergo is ii 78 An vero haeresis crimen quod spectat ad Sactis, .lnquistionis Tribunal,& s sit adeo occultum ut nullo modo p bari possit, teneamur nihilominus illud Sacro eidem Tribunali re elare scdelinquontem denunciare Θ Respondeo
affirmative cum communi Doctorum sententia , quam tuentur Cardinalis in C. Si pecca verti 2 ' L. π: Σ' Sotus de Isobis. I. P. I .art. p. Carrua de Sanctissma. Inquisit. pari. a ij. 2.3. f. n. 22. Sauctaressus De Hos cap.. 9. n. io. Partuam
crus 'De Haeres u. 397. g, a. 1L36. & alii, quos citat, & sequitiit i R ZM 'Bene 'Da O P. S. I usu G. y. dub. I s. n. I. apud quem Suaret desis, di 8. 2 o. sec. q. u. 7. inquid . d quilibet lub peccato morse, tali tenetur revelare haereticum , quam vis qui re vel mipse solus sciverit eum esse haereticum; subditque quod sit communis, & certa te tuenti.l Doctorum: & Fa rinactus n. 36 mi insine, aestatur, se passim 'receptum sis , inser Turiur m supremo latur Christumae generalis, in Sis LPς Roman Inquisitimas Tribunali. Accedit
etiam Toletus in Sum m. libr. q. cap. F. m.
p. Qui enim sciunt inquit in Aliquem effse haereticum pertinacem , si eseciatum,hi me publicam , sub mortali peccato tenentur
revelare, in denunciare infusioribus; non denuncians incurrit excommunicationem
sepe ab Inquisitoribus impositam. Dixitatamcn , pertinacem ; cum enim constat , aut
probabile est non esse pertinaciam sed talem
277쪽
a s a De Privilegiis Ignorantiae
tim denuntiandus, sed estsemel admonen- citiu in probatione responsionis, quod
dus quam admonitionemsisternit, iam mi- Iudex polait procedere contra deliri sus est pertinax, in denuncnandus . cluentem assumendo denunciante nata 479 Probatur autem responsio, tum ipsum in testem criminis commissi De- ex Sanctis imae inauisitionis praxi, tum nunciator enim idem est ac accusator,&ex communi aut noritate Doctorum, uterque tenetur probare quendam per
quos vide latisii me allegatos a Sancta- medium a se disti stum, ipse enim rello n. Io. cit. ἀγ.Del me eodem n. 3. non Hobat per se, sed per testes: & ad eit. ἀ P. Pistacciso De Superstitione cap. iudicium rectum quatuor riti ae r 8. n. 1.& ab aliis. Tu quia talis denuncia quiruntur, Actor scilicet, Iudex . testis ,rio est maxime Reipublicat necessaria, & &reus; neque ullus horum potest duo ipsi met delinquenti, ergo ad illam te- rum persbnam agere, vel in eadem causa nemur: consequentia sequitur anteco duplex ossicium habere. Adde quod praedens probatur quoad primam partem , sumptio stat contra , denunciantem quia Per denunciationem impeditur ne instantem, ut denunciatus puniatur, et haeresis serpat, & alios inficiat: S: factata go non potest elie testis , cum eadem de nunciatione, Iudex ut recte Doctores praesumptio viSeat contra istam, non instu potest procedere ad inquirendum enim ex diveri te ossiciorum mutatur de ipso delinquente , & recipere ipsiam affectus Naesumnus contini deum
de nunciantem in testem criminis comis ciatum . I. t.
missi, cum testimonium eius fias ultum 8t Respondeo cum Eordona re esse non possit : si quidem crimen illud tor. it. n. 13. de cum aliis itina, quod non est commitam, inoffensam, vel eadem persona, quae denunciat .assumi iniuriam denunciantis, sed . in Creatoras potest ut restis iis eadem causi, quando contumeliam, & punitio non tam cedit aliquo edicto,& sub poenis quis cogitur
in commodum denunciantis,qua Malim ad revelandum ea, quae scit contra ali-rum. Quo vero ad posteriorem partem, quem: ita ut denunciando, mulequatur, probatur etiam idem antecedens: nan, non . p 'iam , sed coimmunem tinhaereticus ,& delinquens quantumvis Reipublicae causam : t uci enim ram culte haeresim manifester j sciens esse nulla suadere potest i Iudicem denu nudo nuchatadum , continebit ut a crimine , ctatorem esse, vel praesumi debere malo timens correctionem , & sapplicium: eria assicium contra de nunciatum, sed prae zgo etiam ipsim et delinquenti denunciab. sumere debet delictum proximi fui re itio est utilis, quia sic continetur a pec- velare, compelleiare conicientia , ut prae cato committendo ,& a riccato com- ce'o satisfaciat, sicque poenam eviret misso via hac revocari potest. Sed sive corporalem . sive spiritualem: itςm 8o Dices In eadem causa idem -- praestimere debet,quod intendax denu quit esse sanrui actor,seu accusator,& te- tiator decretis, praeceptisque Obedire , ut stis ex probatis per Bordonumy. 3. Resel bono publico consistatur, Δ c. hinc assu
ref IO t. q. 9. n. II. . O res. in . n. 83. Py. mi etiam ροtest ut testis. Quod etiamrInum ιn Formul. bi. D. Cap. L. Nol. 7. n. communiter probatur ex Cap. 4. Im omu
9.& per alios,ac perlui a apud eosdem nerotio. De testib in astestationib- Tit. Ο quibus expresse habetur, quod Iudex, io. ubi dicitur id expresse bis verbis:& accusator sint italiabiles; quod pos- Principasiis persina dicens merstatem de re sint simul esse testes ergo neque esse po- sui nora, rea ime habenda est pro teste, test idem simul denunciator, & testis: eui adhibito unρ VF-α- ῶισιeses: ibi
Pyram s l. e. eum Catet. Valent. Abbate , que Paschalis Ra ex Evagelis, id pro- Arretov. in Maiaero. Ergo incin recte di- bat. Adhibe tecum μηκm, duos reses ,
278쪽
ore duorum, mel trium testum flet arena de uisit.par. b. tit. 3.',τQ. omne versu m. Igitur corripiens fratrem Unde si calumniator app4reat isteti e- suum per denunciationem computatur nunciator,inquit i. c. puniendus
inter testes, aliter in ore duorum vel erit,uti falsith testisi puniri iolet) id etiam trium testium non staret omne verbo m. docent Repertorium φnquisitos. 'in merso Et Glossa ipsa in principio, ait: Quod, i in Accuseuio; vers. Sed utrum i emis aris . Me capitula traditur forma secun qu m de haeresi tu. a 8 F. 3-.6I. S se ibi debet aliquis denum immen alterius . i. c p. 4. n. M adVei tws n. 89- dς-
Mnum testem inter m: Fia denunciator se denunciare zelo fide, , vel metμ ρoe . in hoc iudicia loeum HImuitsis temt cv nae: ita ipse aliis citatis: Et hinc e sdi' omni, .d testibur ., Si t quando denunciatur j cogitur sub poenis 43α LConfirmatur, quia, distinctio ad denunGandum. ,Δ revelandum , persenalis denunciatoris a testo non est in ea unbstro assumi. etiam potest inde iure naturali, σμι gentium e nec etiam testem, ut supra . Quando, vero solum de iiste Dono,in docet Lesbis lib. i. cap. admonetur, se non obligatu r a su peri03 .d o. 4. n. 29.. o & cum ipti re ad denunciandum, inlics A fu si Fordanus u. ubi & alios allegar nunciat sponte, comp*ram Nam Deuteron. 7.r I9. nou reqMi- satore, consequentςr .nqn: pQxςst assur ritur accusator a teste distinctus, ut res, io testem. quia contra . cum
sit quis condemnari ad mortem ; potest nci λ:wp pclo iuuit , se
Matth. a 8. r I. qui corripit fratrem, M aliquo interessea it leviami. τ' vii μή, postea illum denunciat Ecclesiae , testis io i. cit. n. 1 Ah,Murinjcausis isδucti vocatur,& pro teste etiam habetur:quod officii denuciatqr cog u ,hahetur i qmtet ex ipsius Domini verbis, dum atro testiA qui, per ei probat, .in: quantum corripe eum inter te, o ipsum se m. Si onus nullum habςt pr9 pdi quod demnon audierit, adhibe tecum adhuc unum ponit i ta S. Officio, cum id munus duos,ut in ore duorum,sel trium testu ciet ad Iudicem pruri endo sibi dqε
flet omne meriam . Si enim unum adhi- bationi videm. Rard ηs res, cIr. M. 1 3 s , iam estis duo, testes: si duos., csti i fine, cum Carenas. sit. in pr-F. 'tres,ipse ergo,qui aecusat,vel denuncia , ' in ubi: Cum denocianti nonobme in testis est, s deponat eo Maodo, quo tel- in se probandi, sed iudici omne onuhirinyis
iis debet e & satis uinuti huic accedere tat. Pegua , Farinac. Ludo ιc- ε: Pι hinc patet Iure 'Drvina non fuisse Meces- ramo . Pavo, Ausa apud cundem carm. sarius' duos testes, praeter accusatore', nam; Iiliiquμ exsuperius etiam, allegatis
Ee saris; esse loque vii de denunciatione remia, qu* astpritur inter accusatorem , in causis Sancti Officii ,. de denunciatione & denunciatorem : .accusator namque haeretici praeterquamquod id constat quarenus ratis, ut communiter allegati, exi generalissima consuetudine. Sanctisse praesertim Bordon s l. c. n.. 3 4. ordinariesimae Inquisitioni Α, in qua denunciator prosequirqx suasa , aut suoriim Giusam i, quo d suum habetur etiam loco i instis, punitionem sui inimici praecipue intenn& in testem assumituro a Iudice cui no- 4ςndu , consequen cs quin praesematyr
tam Issimancha tit. a'. n. I7. in tit. 64. procedere potius odio, quam .iusti i
n. 1 GCathosic. Iustis. castra Palas p. p. n. tiae zelo, non dicitur idem ha re apud .disp. β pu c. di ex ipsis etiam Iudicem , continuenter neque in pro pria
279쪽
a s r De privilegiis Ignorantiae
tim denuntiandus, sed e emel admonen- citur in probatione responsionis, quod dus quam admonitιonemsisternit, iam vi- Iudex positi procedere cometa delinissus est pertinax, o deminerandis . quentem aliumendo denunciantem, 479 Probatur autem responsio, tum ipsum in te item criminis commisses - . ex Sanctissimae Inquisitionis praxi, tum nunciator enim idem est ac accusator,&ex communi authoritate λistorum, uterque tenetur probare querelam petquos vide latisii me allegatos a Sancta- medium a se distii distum, ipse enim rello n. ro. cit. si CP Dei Bene eodem n. 3. non probat per se, sed per testra: de adtit. a P. Pistacchio De Superstitione eq. iudicium rectum quaruor pertonae re. 8. n. 1.de ab aliis.Tu quia talis denuncia- quiruntur, Adtor scilicet, Iudex . testis ,rio est maxime Reipublicie necessaria, & & reus; neque ullus horum potest duo. sim et delinquenti, ergo ad illam te- rum peribnam agere, vel in eadem causa nemur: consequentia sinuitur anteco duplex ossicium liabere.Αdde quod praedens probatur quoad primam panem , sumptio stat contra denuntianteni quia per denunciarionem impeditur ne instantem, ut denunciatus puniatur, eo haeresiis serpat, & alios inficiat. & facta, go non potest esse testis cum eadem denunciatione, Iudex sui recte Doctores praesumptio viSeat contra istam, non instu potest procedere ad inquirendum enim ex diversitate officiorum mutatur de ipso delinquente, & recipere ipsum affectus praesuiriptus contra, denui,
de nunciantem in testem criminis com -- ciatum .
missi, cum testimonium eius suspectum esse non possit . s quidem crimen illud non est commissum, in o lam, vel iniuriam denunciantis, sed in Creatoris
contumeliam, & punitio non tam cedit in commodum denunciantis,quam ali rum. Quo vero ad posteriorem partem, probatur etiam idem antecedens: nantnaereticus,& delinquens quantumvis occulte haeresim mani sesterj sciens esse denudiandum , continebitui a crimine , timens correctionem , & supplicium:ergo etiam ipsim et delinquenti denuncia .rio est utilis, quia sic continetur a pec cato committendo, & a peccato commmisso via hac revocari potest Sed 48o Dices. In eadem causa idem ne quit esse simul actor,seu accusitor,& testis ex probatis per Bordon my. 3. Resoc
9.S per alios,ac per fura apud eosdem, ex quibus expresse habetur, quod Iudex,& accusator sint intrabiles quod possint simul esse testes: ergo neque esse ρο- test idem simul denunciator, & te itis:
Pe rinus l. e. cum Catet. 'lent. Abbate , Artagon. m Maiaero. Ergo non recte di-- St Respondeo cum Zo distra re
IOI .cit. n. ss& cum aliis infra, quod eadem persevia, quae denunciat; alium ipotest ut testis in eadem causa, quanda aliquo edicto,& sub poenis quis cogitur ad revelandum ea, quae scit. contra aliquem: ita ut denunciando, plus, uaturi non pmpriam, sed coimminem toti Reipublicae causam rit NKl enim ratra nulla si1adere potest . Iudicem denunωciatorem esse, vel praesumi debere mala affectum contra de nunciatum, ista prae ' si iniere debet delictum proximi tui re ivelare, compellente conscientia , ut prae acepto satisfaciat, sicque poenam evitet sive corporalem ; sive spiriti talem: item praesumere debet,quod intendat denuntiator decretis, praeceptisque obedire, ut bono publico coni ilatur, &c. hinc assumi etiam potest ut testis. Quod et lairi
communiter proliatur ex Cap. . In omui negotio. De testib. attestasionib. I it.
1α ubi dicitur id expresse his verbis:
Principulos persona dicens meritatem de resbinoea , rectissime habenda est pro teste, rei adhibito uno VFiuntur δεο reses: ibique Paschatii vapa ex Evagelio id probat . A iis tecum unum, mel duos tesses ,
280쪽
st in ore dareum, mel trium t rumpet e meriam. Igitur corripiens fratrem suum per denunciationem computatur uiter testes, aliter in ore duorum , vel trium testium non staret omne verbum.
Et Glossa 1 α in principio, ait: Qti , Inhoe capitula traditur form/sec nil fuse
msine et sic: Dicitim poste pia rι ,s , Meonum re interrem: quia deminciator in hoc iudicis I αεο alse ius testu temt. V. Romia, is testibus. 4sa. Confirmatur, iura distinctio persenalis denunciatoris a teste non est
ritur accusator a teste distinctus, ut possit quis condemnari ad mortem , &Matth. a 8. t 1. qui corripit fratrem, postea illum denunciat Ecclesiae, testis vocatur,& pro teste etiam habetur;quod patet ex ipsius Domini verbis, dum ait: Compe eum inter te, in ipsum se m. Si πnon audierit, adhibe tecum adhuc unum, mel duos ut in ore duorum mel trium testώflet omne merbum . Si enim unum adhibes, iam estis duta testes: si duos. , estis tres,ipse ergo,qui Meusat,vel denunciat, testis est, si deponas eo modo, quo res eis debet: & satis univri huic accedere hinc patet fine T in. non filisse Mecessarios duos testes, praeter accula remi, id unciatorem .; sed unum fuisse iaris, si ipse ut testis poterat deponere. Et satis: esse loquendo de denunciatione in causis Sancti Ossicis, denunciarione haeretici ; praeterquamquod id constat ex generalissima consuetudii R Sanctissimae Inquisitionis, in qua denunciator quoad reum habetur etiam loco instis,&in testem assumitur a Iudice sui no
m 1 ncatholici Iustis. castra Palas p. p. n. --β Ρ . I n. p. de ex ipsis etiam
Unde si calumniator appareat istet de
nunciator,inquit Pation I. c. puniendus
erit,uti falsus testis puniri istet)id eti m
denunciatio in , ita iussici p i disere,iὸ denunciare zelo fidei, vel metu ρ nae: ita ipse aliis citatis. I t hinc est,m quando denunciator cogitur sub poenia ad denunciandum , Mire Velim una , in casti nostro asurivi etiam potes, in
teste χ, ut supra . Quando. vero solum admonetur, & non oblig tur a superio re ad denunciandum, in hoc casu 1i d nunciat sponte, comi ara cum b*Scursatore, consequentςr noli potest astu mi in te item, quia contra eun apsumi
potest denunci ta wn Mio ψstitiae, sed
aliquo interesse Litii etia' gesIOI .cit. n. Fc. Ai jquia in causis S nisi Officii denuciatur cRgitur, habetur locqtesti , qui per se probat, in quantum onus nullum habui pro odi quod ..deet ponit in s. Officio, cum munus f c-ctet ad Iudicem pr0videndo sibi dερ in
8 3 Non obitat igitur tradit* nos irae res hi uti ovi, M doctrinae lata dio
rentia, quae assςritur inter accusatorem , 5e denunciatorem: accusator namque quatenus talis, ut communiter allegati, praesertim Bardonus i. c. n. I . Ordinarie
prosequirux suam, aut suoruna musam , punitionem sui inimici praecipue intendendo, consequenter cum prae natur procedere potius ex odio, quam iusti,tiae Zelo, non dicitur fidem habere apud Iudicem , conlequenter neque in pro pria