장음표시 사용
101쪽
so GEORCII OB RECTI J C. Iatur, quaestionis est, An pcr vim defendi possit: adco ut convitiis lacessius, ob sui honoris defensionem alium occidere queat Et quidem communis DD.opinio est, quod possit mrιho in
.s insin cribiam 'Io.Bald n l. i. C.unde τι Ciar. in commvn.sn-rent. g .homicidium nJao. Gail. obser tib. 2. obseer.Ioo.n I. or alti ab his relati. Nam, clunt, Quisque tamam &existimationem suam salvam & integram conservare,& non minori cura,aC vitam de-1. fendere debet. Imo ex Augustini sententia, crudelis est, qui, Confidens conscientiae,famam suam negligit e.nonsum audiend. M.f.3.oc.nolo Ia. q. a. 8ά. melius est mori,quam vilipendi Bald. con- έ. si aIa .eolum.1.lib. .ctoavet. conss. p. n'. .lib. I. Qua de causa periculum vitae,& periculum famae,in jure aequiparanturi siquideLJ.quodsi dederit D. Euod met.causo IIustas.in princF. D. de manu. vis Et HS. lib. f.Aeneid. Vitams volunt,ati,cum laudepacisci. 'γ- At nobis contraria sententia juri &aequitati magis consentanea esse videtur, Ubi enim in jure de defensione agitur,semper ei vis opponi solet Ly.D.deI .mur.L .ct s.D. Ad L.Aquit. At haec
Vis infertur corpori,non autem famae, vel honori, ut explicavimus supra cap. 2.
Et Propterea Q in jure de Spriς vitς defensione est costitutu;
ad defensione famae no est referendu: ga in e xistimationis,& vitae defensione,diversa apparet ratio. Nam injuria, nostrae existismationi illata,extra judicium recriminando repelli, S in judicio actione iniuriarum vindicari potestuqua omnias. f.I. D. de proturatorib sttot.tit. D. or C. de myu. Ιmo nemo secum caede alterius defendere potest: ni si se aliter lucri non possit i cientiam /s j. qui ζῶ aliter D.Ad L. Aquic o duetur infra cap. II. At fama sine caede alterius defendi potest, ut mox explicabitur: Ergo. Nec sequitur: Quisque suam famam & existimationem integram conscrvare, SI non minus ac vitam de fondere debet: Ergbpotest eum qui injuriando maculam famae inurit occidere. Na, ut jam dictum, injuriatus aliter se tueri potest. Ubi aute alia defenso prasto est,ibi violonia defensio non meretur excusiationem ae scientiam ψ s. Squι cum aliter D. Ad L. Aqui quia non estde-
sensio sed ultio,quae jure prohibita est.
102쪽
BE DEFENs Io. NECESSAR. CAP. 9.Imo qui retorsione&actione injuriarum se defendit,is certe iv.famam tuam non ncgligit: sed integram contervat,& non minus ac vitam tuetur: quia eo modo eam defendit,quo optime
defendi potest. Retorsio enim injuriam a se repellit, & in alterum rejicit: at actio injuriarum, libidinem injuriantis coercet, ipsumque ad abstergendam a se aspersam contumeliam cogit. Sic etiam nihil ad rem facit, quod periculum vitae, & pericu . II. lum fani aequiparentur: quia in eo aequiparatio locum habet: quod utriusque gravis sit jactura:&quod utriusque diligens sit habenda ratio: oc consequenter utrius e periculum diligenter sit cavendum. At haec cautio in Violenta offensione fit per propulsationem .cum non praesto sit Magistratus auxilium: at in laesione famae N existimationis fit vel per retorsionem,uel per actionem coram Magistratu institutam. ut meritb in tanta diveris sitate idem utrobique jus non sit statuendum. Nec vero Tertulliano subscribendum, qui ex Maximi Tyrii o. Platonici Philosophi sententia,nihil inter provo Cantem & provocatum interesse dixit:nisi quod ille prior, hic posterior in maleficio deprehendatur : cum tamen uterque laesi hominis Domino Reus sit in lib.deputentia. Longe enim aliter se res habet: quia provocatus non vindictae,sed defensionis studio, non etiainiuriandi, sed contradicendi,& sui purgandi animo injuriam in continenti retorquet. Et propterea provocantem laedere verEdici non potcst: quia illum non laedit, sed ejus maledicentiam reprimit, Δ famam ab illo laesam defendit: ne probrum agnovisse videatur:&nc a circumstantibus talis esse putetur. Ut autem jam explicata sententia co melius intelligatur, vi. deamus, si plebejus plebejum, vel si plebe)us virum nobilem Min dignitate, vel auctoritate aliqua constitutum, vel denique si nobilis,&qui in dipnitate vel auctoritate aliqua constitutus est. plebejum,&humiliorem convitiis Obruat, quidnam in his casi-
Dus de jure statui possit. Et quidem primo casu si plebejus pleberum injuria afficit, non I 3.
cogitur injuriatus iniuriam, ab aequalisbi illatam, ferre. quia, ut nosviloquuntur,etiam asinus non immerito indignatur, si per
103쪽
ν, GEORGII OB RECTI IC. parem apprehenditurgissim theres I.D.de aequis. hereae mesob.
consilias=.n osp.r: Sed injuriam illatam verbis retorquere potest. Hac enim retorsione , tanquam inter aequat S par Contumelia refertur: & injuri 1 affectus, adhuc actione injuriarum, tam criminali,quam civili experiri,&laesae famae satisfactionem coosequi potest,ut mox in secundo casu magis explicabitur. Et propterea grave essct,ut hisce duobus medias, retorsione nimirum&adtione injuriarum neglectis,iniuria affect us alteri vim iaciat: quia cum aliter famam&existimationem suam defendere possitinon debet ad violensam defensionem progredi d. Iscientiam j.qui cum aliter: ct huc faciunt text. U.q. I. c. I. g. adhaec, se ibidem glosi. in verb. verba.adducens Hud,Res dare pro rebus, pro verbis verba sol
mini se consentiunt Angel. Castrens ossas in L istud eleganter uθ.D. 2uodquisque r.Et hae de primo caseu. I At secundo casu, si scilicet plebejus virum nobilem, & in di-nitate vel auctoritate aliqua constitutum convitiis insectatur, uic licere Salomonius arbitratur, ut non iterum verbis, sed verberibus, & per vim existimationem suam tueatur: quia nulla, ait, verbalis defensio cum eo est, cui nec par contumelia re ferri pote isi forte ejus maledicentia male vapulando retundatu ut not.m hae Ly.n' . ,. altera dubitatio D.deyust. st Iur. I, Verum haec Salomonii opinio non admittenda videtur.Cum
enim alii defendendae famae & existimationis modi supersint, non est ad violentam defensionem perveniendum ae I cientiam 6.qui cum ab er: quia injuriatus vel more Sapientum, vel jure famam suam defendere potest. More Sapientum famam&existimationem suam defendit,
si cum Catone ad injuriantem dicit, Impar mihi tecum
certamen est: Tu suetus moribus digna tuis audire probra, eadem in alium gestis fundere: mihi veris male audire quidem insolitum est: male autem dicere ingratum: vel si ei respondet cum Xeno ..
104쪽
phonte.Tu mal edicere didicisti: at ego, conscientia teste, didici maledicta contemnere, vel cum De mosthene. Non descemio in certamen, in quo Vi
etus,ui istore superior est ἡ συγκατασουνω εἰς ἀγωνιε, ἐν ω .mιούμενοσ τοῦ νικων,σ ες ι κοώHων. Et propterea si hos vult sequi, ne verbis quidem injuriam aperte,&expresse retorquebit: multo minus injurianti vim faciet: sed ut conviciator suae linguae, ita ipse suarum aurium erit Dominus :& cum Antitan colhcndet, tuam linguam auditis clie robustiorem: cum singulis hominibus,sint singulae linguae, sed aures binae. Quod si vero,neglecto hoc medio, jure vult uti: rursus no po- II. .lcrit verbalem iniuriam per vim repellere. Ubi enim, ut paulo ante diximus,alii defendcndae famae modi supersunt,non est ad violentam defensionem perveniendum arg.cI cientiam 9.quuis aliter: praesertim cum ex hac violenta defensione facile homicidium oriri possit. At hic injuriato alii defendendae famae modi ilia supersunt: quia injuriam retorquere, vel eam per actionem in juriarum persequi potest. Retorsione enim injuriam a se in alterum regerit ae qua omnia j. I. D.de procurator: at actione injuriarum eam duobus modis vindicat. Aut enim agit ad aestimationem injuri dicens se malle Carere mille florenis, quam talem injuria pati,de quo in L injuriaruaestimatio aI. stibio. o Bart. rati. D. de in .aut petit satisfactionem injuriae, ut reus Opprobria recantetra famam restituat. Et tum conviciator ab infamato petit. veniam,&ut publice injuriam intulit,ita quoque eam publice re
Cujus modi Terentius meminit in Adelphis his verbis : IM
Nollem hanc in)uriam tibi factam : nollem dictum, factumve . Iuro te esse indignum injuria
105쪽
Lo. Nec ad rem facitiquod par contumelia vel injuria, non videatur retorqueri,uel referri: quia non sola injuriae retorsio, vel relatio, sed etiam actio injuriarum competit; qua honori S existimationi i niuriati fatis est prospectiti': ut merito hac contentus elIe, & ad violentam detensionem, nequaquam prosilire de
a. i. Nihilominus verbsi primo, S: hoc secundo casu injuriatus ad violentam do sensionem progreditur, & forte alterum interficit, non iccirco eum poena homicidii ordinaria, sed extra ordinem mitius puniendum arbitramumquia injurians imuriato ad perpetrandam caedem Caulam dedit , ut cum Baldo princeps culpae dici possit,quia ab eo malitia incepit,ut loquitur conss. I .
lib. a. de quibus plura dicentur infra cap.LI. g. terit- modus,quo m deratio inculpata tuteia exceditur. Et ira m essecta sentiunt Angel. in LM adusterium II. F. iidem Imperatores D. d L Ju de aduis. ita arsico scas. λ 'ao. lexand.consiLIM .n'I3.lib. a. ct alii plures quos alligat Bore ecf.ID. Unde Papo lib.aa.tis.f. seresoprimo , ita in simili casu judicatum refert, luem allegat & sequitur Iul. Clar. in commvn.vin.bb.f. g ulteractica crimina g. oo .n'Ir. a. 1. Sane hoc secundo casu, Jure municipali hujus civitatis aliud statutum videtur. Viro enim nobili & honesto, adversus hominem inhonestum & infamem,illi turpiter, superbe , & ignominiose obloquentem,violenta aliqua defensio concessa videtur
nis glauben: hoc est, Si vir honestus,homini inhoncito & infami, quialli turpi ter, superbe & ignomini obe obloquitur,alapam, aut verbera infligit, eo nomine poenam non meretur: nec iudicio conveniri potest. Oportet autem eum duobus vel pluribus testibus probare, se ab alio verbis lacci situm. Quod si hoc testi- .us probare nequit,illius juramento fides non est habenda Verum
106쪽
DE DEFENs Io. NECESSAR. CAP. 9. 9FVerum diligenter huius Statuti circumstantiae sunt notandae, 2Dquae hoc casu concurrere debent.
Primo enim roquiritur,ut iniuria affectus,sit vir honestus, 24. Eni ebriam aetania: qui titulus excommuni usu etia iis, qui sunt in Magistratu, competit. Injuria autem atrox esse dicitur, si Senatori,ab lium ili facta sit θ.atrox injuria p. disit. de injur. & etiam gravior c it injuria quae fit viro honesto,quam quae alii fit, qui cohonestate divortium fecit. Deinde exigitur, ut injurians sit vir inhonestus & infamis. 2DUt enim ex persona facientis iniuria Crescit iste unim I .f. quadam D.de i ur. ita non inale viro honcsto Conceditur, ut contra inverecundum & superbum conviciatorem,non Ore, sed manu
famam suam defendere possit. Tertio requiritur, ut vir ho- a nestus alterum prius humaniter, sine ulla iniuria, Compellarit. Hoc enim ex illis verbis derisine πpialich ammortet colligi vi
detur: quia haec injuriosa responsio, leu oblo Cutio, humanam compellationem praesupponit. Graviter autem ille peccare videtur, qui illi superbe & ignominiose obloquitur, qui cum prius humaniter compellavit,& forte sui officii admonuit. Quarto v. necesse est,ut alter viro honesto turpiter, superbc & ignominiose obloquatur. Ex his enim verbis apparet injuriam, viro honesto illatam, eo graviorem & intolerabiliorem essC : ut a viro honesto merito non verbis, sed verberibus coerceatur. Quin- 21. to opus est, ut haec injuria in praesentia aliquot hominum viro honesto fiat. Hoc ex eo probatur, quod viro honesto non creditur, si simpliciter se verbis injuriosis provocatum affirmet: sed necesse sir, ut provo Cationem aliquot lcstibus, qui eam audiverunt probet. Atrocior autem illa injuria est,quae fit in conspe . ctu aliorum, quam quae fit insolitudine LPrator edixit 7.f.ult. D. de injur. Et consequenter hςc in uria eo contumeliosior est& major d. Prator edixit S atrocem: ut merito alterum ad violenta de- sensionem incitare potuerit.
107쪽
96 GEORGII OB RECHT IJ C. a'. His ergo quinque circumstantiis concurrentibus, non injuste tolerari potest,ut vir honestus, contra injuriantem se manu defendat: quia hoc non solum in uriantis pqrsona,& atrocitas injuriae mereri, sed etiam persona injuriati exigere videtur: ut diffamantis inverecunda & petulans maledicentia eo magis reprimatur& puniatur. Quodsi vcro unum ex his quinque dcfi- Cit : tum illata injuria non verberibus, scd verbis ex hoc statuto avertenda videtur: Et haec de lecundo casu. 3o. Tertio vero casu, Si nobilis,&in auctoritate aliqua constitutus,plebcjum & humiliorem injuria afficit, plebejus,pro de sensione famae&existimationis suae, iterum illis modis uti potest, quibus in primo, & secundo casu, plebcjum, contra plebc jum,& nobilcm,contra plebejum,uti posse diximus: quia illis modis famam & existunationem suam satis defendcrc potest: ut ci vio . lenta deflantio merito non sit suscipienda argumen. d. l. sic tram, qui cum aluer D. EL. quIL
DEFENSIO FIAT, SEU IN QUO EX IN
TERPRETu M ET D RAGMATICO-rum judicio moderamen inculpatae tutelae consistat.
r. Forma defensionis in moderamine inculpata tutelae eon fit. a J. .F.Hoc moderamen DocIores in modo, in ιempore o in causa consistere volunt. .I. r. Docrorum opinio de modo, se legibuι, orationibus impugnatur. β. Dicunt quoaue Doctores eum nonservare modum defensoni qui
108쪽
eum possit evadere, mavult resistere. ro. Contrarιasint enIta probanda,nempe vim esse ropulsandam, non fugiendam. rI. Hac contrariasententia censure confirmatur. la. Ignominiosum Hsfuga se dare. II. Sic etiam periculosum ei fugere. r.. Distinctio B traholi, isni est aliorum inter personas se nationes hono alas, o infames improbatur.
rs. Nec quoque aliorum distinctio probanda, an quis ne perieuis is . dedecorefugere possit,uelnon posit. 1 . Non item Abbati essentiendum, dicenti inforo conscientia Clerico Ffugiendum. V. Verus intellictus Hentiam g. qui cum aliter D. M L. uia. II. Sententia Balia de fuga. s. Tempus non ad moderamen inculpaIa tmteiased ad ipsam propa sationem hyectat.
ar. Inter defensionem personarum, o rerum oure civili in tempore nulla est diserentia. as. Si quis is defundosuo deIectines,quantum illi temporis pro recuperatione detur. M. Salicum quantum tempus stoliato tribuat.s . Publici hoses quando aliena castra invadut,quam diu expelli possint. as. In Theologia i licitur animus ejus qui vim vi repulit. ao. Injure non tam animus,quam actuVropulsandi inficitur: dr inde qualis si defensio judicatur. a . diuod omissopropulsandi acta Defendentis animus examinatur, Aeripotest ui Defensorpro ultore, ct contra ultor pro Defensore
habeatur. XPLIcATis causa essiciente, subjecto & objecto idefensionis, ordo requirit, ut ejus formam eXponamus : ut ita constet quomodo defensio jure fieri possit: id quod hoc,& sequenti capite expediemus. Et
109쪽
, GEORGO OB RECHTi IC. quidem Interpretes & Pragmati Ci formam dcfensionis in moderamine inculpatae tutelae consistere volunt ut communiter not. in I. C. un e vcσinis. D.deIustis. Mur. Recte. Non enim quo cunque modo quis vim atque injuriam repellit, jure secisse existimatur: sed si cum moderamine inculpatae tutelae repellit quia testib. Imperator. Diocletian. & Maxim. hoc in defensione requiritur ιLLI.quia,ῖPquam,nccelsarium est, nequis in dotensione modum egrediatur.
Culpa enim, qui se adversus vim defendunt,
carere,&intrii metas,legibus positas, animi 1mpetum, ratione atque consilio cohibere debent: ne beluarum magis, qutin hominum more , Irae servientes,ulciscisse,non vitam corpusque tueri
Videan tur ait PetriRyeius deciscit anδ .n' ro. in .HOC autem moderamen, seu hanc moderationem inculpatet tutelae, Interpretes & Pragmatici communiter iterum in modo, in tempore&in causa defensionis consistere dicunt Accur Barrho ct communiter alii in d. s. o d. I. Clar.m pract. f.homicidis vessitas tamen.s In modo, ut inermiscum inermi,&armatus cum armat non dispari, sed pari telorum genere congrediatur:&si fugere' possit, ut fugialigiosiis d. l. r.rn verb. moderamine Cunde vi, Cr Clar. d. f. homicidium versscias tamen, o concorae consit. Carobnaanis.
4 In tempore: ut propulsatio in continenti fiat, non eX in tervallo : quod tamen postea ad eam vim Doctores restringunt, quae personae infertur. Volunt enim hanc in i pia ardenti pugna, nόn postrepcllendam Uedes s. l.ήισρυgu sa.*.tabernarius D. Ad L. I., .cum arietes D. Sι quadrup. pauper fec. dis. At vina quae inscrtur rebus,etiam post biduum,& triduum,repelli posse affirmant juxtglo .in O. 3.Eum igitur,in vexb. continenΠ.D. de vi θ
110쪽
In Iusa dcnique, ut propulsatio ad desensionem,& non F
ad vindictam fiat istentiam ψ1 A.quicum Hitcr 1nsi. D. -- L. Aquino L. C. unde vi: quia defensio quidem jure concella es , at ultio seu vindicta prohibita, dictis Legib. Et sit aulcm recte quidem Interpretes & Pragmatici, formam defensionis in moderaminc in culpatae tutelae ponant: minus Ia men recte asserere videntur,hanc moderationem, jam explicata ratione, in modo,tempore, & causi consistere. Nam admo dum quod attinet, nusquam in jure legitur,quod aequo Mai te N paribus armis vis propulsari debeat. imo haeC opinio & Legibus, Si rationibus,satis probabilibus, Qimpugnatur. Legibus Impugnatur: quia Florentinus in L .f.D.deI . Iurigeneraliter dicit, Quod quisque ob tu
telam corporis sui fecerit, jure fecisse existima
tur. Et imper. Gordian a. C., L. Corae de Sican generaliter
ait, Si quis percussorem ad se venientem gladio
repulerit, non tenetur homicidii. Nec Florentin.
De C Imper. Gordian. distinguit, vel quo armorum genere id fieri debeat praescribit: sed utcrque simpliciter loquitur. Ergo quo que nec nos distinguere , vel modum praescribere , debemus
Rationibus haec opinio impugnatur : quia, Sa- 7
lomonii sententia,iniquu est, se discrimini objicere,&certiore salutis viam relinquerci vcl potius stultum est,cum quis firmio. ribvs armis sa defcndere possit, his abjectis, sitae salutis oblivisci. Sic etiam iniquum est,&absurdum,porcussoris arbitrio Comitti,quo modo alter se tueri debeat. At hoc ex doctrina Interpretum sequitur: ga si quis me pugione insequitur, non possum illi gladio, ut telo impari,res iterc: sed me quoq; pugione defendere.vel si nullum habeo, fugere,aut vim pati cogor. N LDisiti Ooste