장음표시 사용
81쪽
3 modo id puniendum sit λ De prima quaestione non o
mnes idem lcntiunt. Alii enim putant, neminem ad alterius defensionem teneri . alii vero inter jus Canonicum de civile distinguunt:&jure Canonico nos ad aliorum defensionem teneri, at i u re ci v ili non ten eri u ol u nt,testi Claro in commvn. o n. f. uis nυ. stilos .in culpa carer fo. D.de R. . Nos autem,variis Opinionibus omissis, perpendendum dici-
musnia is qui aliquem periclitari videt, sit in Magistratu, vel ansit privatus . . .
Priori casu si Magistratus videt aliquem,suae jurisdictioni subjectu in periculo vitae constitutum,illi omnino succurrere tenetur, si potest quia iccirco Magistratus ossicio fungitur, ut stabdito ruin saluti prospiciat, S: si quod iis damnum imminet avcr-
Ho c.praesid. ct Liat.1n prisc. D.Euod nutus caus. Qua de causa non solum instructus est satellitibus atque Apparitoribus: sed etiam imperio ut mandaro aliis possit, quo tali lubveniant atque auxilium praestent. Quod si vero privatus alicui periculum imminere videt: iterure ferre videtur, an ex hoc periculo parricidium, vel crimen laesis Majestatis,an vero commune aliud maleficium oriri possit. Parricidio, vel crimine laesae Majestatis imminente,quilibet pericli tanti opem ferre,& tanto sceleri resistere debet L quisquis s. g. id quod C. AdL Jul. IDVest.f. utrum si s . D. Ad L. Pomp.de Parrutri adeo ut eo nomine insidias struentem recte interficiat. Et propterea Ulpianus non tantum Parricidas, sed etiam parricidii conscios puniendos allerit d. l. utrum. At si non parricidium, vel crimen laeta Maiestatis, sed aliud crimen imminet, tum diligentor considerandum, an quis periclitanti sine psopriae vitae jactura defensionem praestare possit, et . vel non possit. Si potest, aequum est&juri consentancum,ut periclitantcm proximum adjuvet. Tum enim suprans .adducti: rationes locum habent; adeo ut si periclitantem non adjuvet, pinuam mercatur. quia sinc causa periclitantem deserit L nusium
82쪽
de re mibi. Nam,-Paulo a d tenelut quis alteri prς stare, quod sibi non nocet, dc alteri prodesta a. g. item
Qui succurrere, ait perituro potest,si non succurrerit, occidit. Unde quoque Cice. Eum qui non Obsistit, si potes ,injuriae, tam esse in vicio statuit: quas parentes,aut amicos, aut patriam deserat: Cujus
judicium probavit D. Ambros. in aec non in inferenda: item Sene
ca,qu , Si justus es, ut, non solum non nocebis, sed etiam nocentes prohibebis. Nam nihil nocere,
non elljustici ased abstinentia alieni.
Et propterea qui alterum non defendit, cum potest culpa seu crimine non vacar,&arbitrio judicis puniri debet, Vasui. lib. I. controv. V. .n . CT O. GomeUomo J.resol. cap. 2.Π .mannet .mael. 3. D.deIU. ureara I. n' . Et propterea quoque hoc casu male Roman. dixit, Eum non puniri, qui alium periclitantem, cum potuit, non juvit. At pejus negavit Baldus, Eum qui clamore sito potuit juvare,nc altCr occideretur,& non clamavit, poenam mereri: Item nec eum teneri, qui scivit,quod Titius volucrit occidere Sejuna, & tacuit: et si honestum fuerit revelare,ut refert Decius in ael. cu a caret so. D. M
Quod si vero privatus, absque vitae suae jaimira, periclitantem A non potest tueri,ad opem ei screndam non tenetur c. Ex parte 7. de antagation. quia propria charitas incipit a se ipso: de nemo se in praesens periculum conjicere cogituri Istaters .g.I.D.de δε- nation. metum'.jsed licet D.rauodmet. caus &quia id tantum al-
83쪽
teri quis praestare cogittat,quod sibi non nocet ael. a. 6. item vers. quanquam ct l. a. iuprIoc .LIsolut .matrim. Et hoc est Quod Sene
ca dixit Dabo egenti, sed ut ipse non egeam: succurram perituro, sed ut ipse non peream.
Idem juris est,si dubium sit, an privatus periclitantem juvare possit. Tum enim ei auxiliari non tenetur, ut hoc mannet. krimu in tract.defensipari. I.n' a ter LI. 9sedis eo, ibi, o magis est ne puniatur ob hocquod seub eodem tecu fuit D. - SC.DPan. quia propria charitas exigit, ut quis eam viam eligat, quae sibi omnium tutissima videtur. Si quis tamen sponte&gratis,Vel pacta certa mercede, periclitanti luccurrit,&a Latrunculis, vel hostibus cum liberat, juste facit,& mercedem recte exigit G pater β. t.ct metum p. J sed licetD. Quo mei. causi quia de jure nemo obligatur, ut pro sublevandis aliorum perietilis gratuit burtam suam impendat: cum, ut jam dictum,propria charitas a P ipso in Cipiat rilsipater I .f.I. s. Imo si primo gratis alicui suppetias tulit,& postea ab eo quam vis maximum donum accipiat, valet donatio nec revocari potest quia conscrvandae salutis mercedem accepisse videtur: quae certo modo laxari non debet a. l.syaterj.I.Et haec deprima quasione.
c. De secunda quaestione dicimus, inter defensionem propria,& defensionem aliorum magnam esse disterentiam. Nam qui seipsum defendit,suum advenarium sibi habet oppositum, desolus aggressori,vel percussori suo resistere cogitur. Atqui alium defendit nullum sibi oppositum habet adversarium: sed i pie alii oppres opem ferre, de ejus adversarium tantum repcllere
Ex quo licet propriae salutis De senser aggressorem, vel per-' cussorem suum jure interficere possit cy. D deI 8.cst Iuri sientia s. S. qm cum abier D. IL. quit se Lad. st . C. t ML. Corne de Sicar: videmus tamen etiam boC casu, plerunque defensionem 8. sine caede fieri. Unde multo minus in dctensione alterius semper homicidium fieri necesse est: quia is, qui sua defendit, proprita
84쪽
DE DEFENs Io. NEC EssA R. CAP. p. 73prie non habet ad versarium: cum aggressor, vel percussor proprie alterius suaduersarius: S. quia opitulator faciles ne aggressoris caede efficere potest, ne alicr vel gravius vulneretur, vel occidatur: dum vel aggressoris ictuSavertit,vel ut recedat, impcllit quia denique duo unius vim melius sine caede inhibere & re. pellere possunt. qui munus solus. Itaque Propriae salutis Defen-ibri non inique caedes permissa,at Dc senibri alterius jure prohibita est ne si nuic quoque impune caedes concedatur, sitnul et-jam frequentioribus homicidiis occasio detur: Uv.nLLEι haec
Ad rest lationem tertiae quaestionis referre dicimus,an is,qui alium defendere voluit, sui vel alterius defendendi causa homi cidium commi erit. Priori Casu occisor nulla poena tenetur. quia η'. ob propriae vitae tutelam alium intersccit Ly.5.deIU. muri itas . D. GL. AEquit. Plerianque enim accidere solet, ut is, qui alteri periclitanti succurrere studet,ab at crius aggressore,vel pe cutare, invitae periculum conjiciatur. Quo casu si opitulatoraliter se defendere nequit, jure aggrestarem vel percusserem interimit: quia hic non magis alterius, sed suus & proprius est aggrestar, vel percussor:&consequenter non amplius de aliena, sed propria salute agitur. At posteriore casu, occisor Omnino pinna aliqua teneturequia so injuste caedem perpetravit. Non enim ob alterius defensionem jure impune homicidium fieri potest, ut paulo ante pluribus explicavimuS. Nec est quod contra quis opponat; conce uno etiam illud fr. concessum videtur, sine quo ad alterum perveniri nequit arg. l. a. D.de jurudi I. At jure alterius desensio concessa est, ut paulo
ante ostendimus: Ergo etiam eo nomine concessa est: caedes.
quia sine hac alterius defensio obtineri nequit. Ad hoc enim respondemus,concessis uno, etiam illud concessum videri, sine quoad alterum simpliciter perveniri nequit: quia tum necessa rio etiam hoc conccsium intelligitur. At ubi ad concessum alio modo perveniri potest,alter modus necessario non videtur permisius. Exempli causa: Cui jurisdictio Civilis data est, etiam mi-
85쪽
xtum imperium datum vide tu; AEl. a.ubi not. DD. ia sinc hoc iurisdictio est illusoriacult. insin. Ia deo c. ejus Gumanae est Iurod. at non etiam merum impcrium datum intelligitur: quia sine hoc jurisdictio civilis expediri potest l. r.ubinot.D. Iit. Ita conccsia aliorum defensione, etiam caconcessa videtur, sine quibus horum defenso fieri nequit: ut nimirum possit aliquis accurrere, se interponere,aggrcitari ut vim sistat mandare, illi minari illi' ictus avertere,illum apprehenderc,ra movere, S similia alia facere,ne altor interficiatur. A t non iccirco quoque conccssa videtur aggressoris, vel percutaris Caedes:quia, ut jam dictum, sinelia etiam aliis modis defensio fieri potem Quod si quis ulterius hoc argumento instet: Concessa alterius defensione, etiam id concellum videtur, sine quo alterius defensio obtineri nequit arg.d. a. At ubi invasus co est rc dactur, ut, nisi aggrctar interficiatur,ipsi percundum sit, tum antedicus modis defenso fieri nequit: Ergo tum ob invasi defensioncm licet aggressorem occidere: quia sine huius caede illius defensio obtineri nequit. Huic respondemus haec duo, alicrum descit dere,& ob alterius defensionem caedem committere,essc diversa:& prius jure permissum, at postcrius esse prohibitum : ut ab uno,ad alterum nulla firma fiat illatio. Sic etiam respondemus, aliorum quidem defensionem Jure permissam, sed non eo modo,quo propriae vitae defenso permisia est ut jam ante exposui mus. Et propterea concessa aliorum de sensione, ea tantum co- cessa intelliguntur,quibus alii sine caede defendi possunt. Nihilominus si foricis qui periclitanti succurrit, aggressiorem
interimat: non quidem id impune feret . quia hoc mus homicidium jure non rc peritur probatum . attamen non poena Legis Corneliae ordinaria sed extraordinaria tenebitur: quia non animo occidendi, sed alterum defendendi,aggressorem interfecit fac. I. S. DIGUD. -- L.Cornet de Sicari Et propterea hoc casu ju- , 3. dcx pro arbitrio mitiorem poenam statuere potest. tum in Germania aed pene ubique usu Verum hodie non tantum ireceptum est ut ob defensionem tam extranearum, quam ne
cessariarum personarum impune homicidiu fieri possitsc. Gail.
86쪽
tuendo corpore, vasores o repellire, o occidere liceat. t ficususprimus a mauit,sicere nobis invasores rerum repensere, is occidere: quempostea alii communiter secuti sentit ocursit opinio ratione,ctogibus confirmatur. Ratio, o Leges quae. Huic communi opinioni varii se opposierunt: ct quare durast oinsua. Nou e probandum di crimen inter res viles, se preciosari Non est Isiciendum, an visuris res nostrae re perari pos int, vel
non positoi. H. Egregius Locus D. Augustini. ra. Non licet raptorem,cum rebus fugientem,telo, aut bombarda ictu profernere. G.r . Scholisticiis contraria sunt opinione cat mal).rs. Ita res sunt deseendendae,ne quis ad homicidium progrediatur. ro. Excipimus istum caseum qua alter Defensori rerum resisti eumque indiscrimen visaadducit. II. Haec exceptio declaratur aliquot exemptu.
87쪽
GEORGII OERECHTI I C. Laetu Fortunii Gar a. . Locus Didaci Couvarruviae. οao. RVicienda istorum opinio,qui volunt etiam inforo consilentia res cum occisione alterius defendiposse. I. I. Improbanda quoque rigorum est opinio, qui Clericis concessum ae cunt, ut re uas cum caede alterius defendere possint. 22. Nec senis opinio admistenda,ayrmantis,alicui ct in continen ri,ctex intervasio concessum, ut ob rerum suarum defensionematium occiderest it. Ratio adducti nihil obstat. Non etiam obstant n o alligat a jura. Si quis seuri nocturnosinepericulo uo parcere poten , is occidi nequis : Exemplum hom rei. 26. At bene fur nocturnus occidi potes si quis ei sine propria vitae peri culo parcere nequii. Exemplum huyus rei. a . In dubio noctarem grassator, adoccidendum venisse praesumitur. a J. Insure diurno diversum es ure conertutum.
ap. Nonstamus civile sedetiamin divinum o Pontificium, internoctarnum se diurnum furem discrimen faciunt. so. Rescisur opimo C acii. 3r. Fur diurnussi resistit,cts telo defendit dure accidi potes. 3a. Harmen ut uinter Rusticum o Vrbaisum furem, novam dis
remiam introduxit. II. L.I. J.eum igitur D.de vi se viam. quomodo accipienda. I . L.L. C. Vnde vi, Intellectus. L.I. C. 'uando sec.unicuique, Ogulari loquitur casῖ.s . Inc. . tride homicidio duo aflirmantur. Isia verba Tc turaque liberando, quomodo in aec. a. ut intes-genda. II. Euomodo in s.' Exi .de homici .concedatur,ut quisperfodientem nocturnumfurem occidere possit. v. o. Res nostras armis se vidi fenderepo sum urat non ob harum δε-
88쪽
DE DEFENs Io. NEEESsAR. CAP. 8. 7νOCNIT A prima objecti de sensionis parte,quae est dodefensione personarum,hoc,& sequenti capite, altera pars de defensione rerum est enotanda. De hac autem diversi diversa statuunt.In eo quidem omnes CO-Π
veniunt, res nostras a nobis defendi posse.Nam finge cum domi essemus,adversarios irruptionem in aedes nostras fecisse, aut scalis admotis murum pervaderC Conat disse : Ccrte omnes admittunt,ad deturbandos & propellendos a duc rarios omnibus nos armis uti posse, quibus deturbari cominus,& propelli possunt. At in eo non idem Omnes sentiunt,an pro rebus tuen- 2. dis, aeque ut pro tuendo corpore in vasores non tantum repelle-rc, sed etiam ocCidere liceat. Licere autem primus affirmasse videtur Accursino.in vers. 3. . nam jure D.deI ZMur. c iem postea alii magno Consensu & numero secuti sunt;imitati aves, quas regales vocant,quarum una praevolantem, omnes rcliquae sequuntur H out haec opinio communis facta sit,tesib. Decio in Hiis 3Issas ibid. J υ. M. Claro lib. s Fentent.f. homicidium ntis. Et haec opinio non solum ratione, sed etiam jure tam Pontifi. 4.cio, quam civili confirmari videtur. Ratio est: quia, ajunt, S res sunt quasi secundus hominis languis,& media, ad vitam de
tur, ait, di Vitiae, ad vitae usus necesstarios. Leges j uris civilis, quibus Doctores nituntur, sunt. L. . c.
D. N LA quiliabiJ C. Legem in. tabular. permittere dicit, ut fur noctu deprchenius occidatur: L. I. g. eum igitur D.de ut o viarm. ubi JC.de vi illata rebus loquitur, didicir, Quod iisqui armis v enit, pollit quoq; armis repelli: L. r. C. Vnde is,ubi ad defendendam posscsssionem vim illatam repellere licet: S do he. unicuique sine aest vinae ubi populatores agrorum, Ralii
occidi permittuntur. SI c eXj Ure P Ont: Uclo hanc opinio-
89쪽
Nobis autem ut communis opinio dura, ita haec posterior aequissura a videtur: quia ut durum cli inter rcrum & hominumdetcnsionem nullam constituere diffcrentiam . ita aliquod disia crimen facere aequissimum est. Nam vita hominis,nisi in continenti defendatur, semel amissa recuperari nequit: at res ablatae,
actionibus Sc interdictis repeti possunt. Sic etiam homines sunt Creaturae nobilissimae, ad imaginem Dei Creatae, & prcciosissimo Christi sanguine redemptae: at res sunt bona caduca, derc- spectu hominum vilis sma: ne C per se, sed hominum gratia co-
parata arg. in pecudum axis . D. de usur. Et propterea sola rerum corporalium jactura, neminem commovere debet, ut aliquem interficiat: quia inter jacturam rerum temporalium, &jacturam vitς hominis nulla cilco paratio. Nec constituimus di-'. scrimen inter res viles,q valci duos aureos, & preciosas fi pluris Cost. ant,ut quida ex Dociaribi senserunt per Is ex plagus a. tabernarius D.Ad L. Aqui quia etiam res preciosistimae, ad hominis vitam collatae, sunt villissimae: Sc quia iniquum est vitam hominis, pro quo hristus e si mortuus, tam vili precio aestimare: quia denique in d*.tabernarius, non vilitas rei, scd hoc in consid cratione venit. anne tabernarius alteri oculum effoderit, postquam ab co fuit perculsus, vel postquam ab eo non prior vapula isci. o. Nec quoque inspiciendum existimamus,an via Iuris res nostrae recuperari possint, vel non possint: velutis fur comprehendi non pollit, aut in eo loco constitutus sit, ut Dominus res suas repetere,de iterum adipisci nequeat. Cum enim semper agatur
90쪽
caede polluti sunt M. t. de libero arb. V.F.
Unde facile apparet, non otiam licere, ut quislatorem fugi, It.entem cum rebus, telo, aut bombardae ictu prosternat, si res aliter defendi 5 rccuperari non pollunt. Hujus rei Couvarrum Com.un. de homici I n inexemptu in affert in iuro, qui equum turto abstulit,eiq; insidiens, celeriter aufugit: quom equi Dominus insequens, nec aliter apprehendcre valens, sagitta petiit atque transfixit. In hoc quidem exemplo S Cholastici, ut Sylvester, II. Dominicus a Soto, Petrus a Navarra,&alii, hoc Domino licere putant, ut refert ct sequitur D. Binfelae in tracI.de injur. se dam. dat.
c. I.q. o. conclusis vers. dubium esse 'Gest quia recuperatio rerum est species defensionis ut fiat aetnLI. C.Vade et in o.annotat. At con- M.traria Cou varruviae sententia in Clem: si uriosiuspartδ. f.un. de homici n o. vers non irecte penitto me, verior est: quia pro de .fendendis rebus,nullo jure homicidium est perminum,ut ex jadeductis constat. & quia recuperatio rerum pecies defensionis appellari potest, si in rebus persistit, non si extra res ad homicidium progreditur. Hoc enim jure est prohibitum, ut ante ostendimus n I. cum seqq. Et propterca non quidc negamus res csie defendendas: quia i sine rebus hominis vita conservari nequit: At dicimus ita haselle defendendas, ne quis ad homicidium prosiliat: quia si ob solam rerum defensionem homicidium committitur,tum moderatio inculpatae tutelae non servatur. In defensione cnim rerum