장음표시 사용
91쪽
SO GRORGII OBRE e T IJ C. caducarum sine justa causa, alteri vita, cujus cum rebus nulla est comparatio, aufertur. Addimus autem Sine justa causa:
quia ubi haec adest, ubi nempe alter tibi res tuas defendenti resistit,& te in vitae discrimen adducit, recto illum occidis. Tum c nim ut vim illatam rccte propulias ita ea de causa impune caede committis: quia iam non amplius de rebus, sed de proprii corporis salute agiturae 3.D. hic, I. f. vim vi Ly. f. eum igitur D. de vies vi arm. ct inurem ρ. D. N L. Cornet desicar. Haec autem res ut melius intelligatur, non in abstiacto, sed in concreto tractanda esl, ut Molmaeus alibi loquitur. hoc eit, thesis ad hypotheses, regula ad casus,& genus ad suas species sunt dirigenda. Haec enim unica via & ratio est, qua ad uni ver alium theorematum atque praeceptorum juris cognitionem & intelligentiam traducimur, ait eleganter Valentia. Rouet. In commento. II. ad L. Corne de Sicar.cap. 7.u'Ior. Et propterea finge Titium, armis instructum ,res tuas invadere: te contra res tuas Conservare velle,&ea de causa illi rosisterer Titium vero tibi resistenti vim inferre. Vel finge Titium rcs tuas invadere,& vel res mobiles tibi auferre: vclte de possessione rerum immobilium dejicere: te vero res tuas a Titio repetere: at Titium te repetentem nec audire,ne C ad miti cre. EX quo te res tibi ablatas,& occupatas recuperare volentem,illas arripere vcl ingredi: Titium vero se . tibi per vim opponere,& tuae personae vim inferre. Certe his casibus juste vim repellis, ac servato inculpatae tutelae moderaminc etiam vim facientem interficis: quia jam non tam de rebus. quam de lalute tua agitur.
Ir. Et hoc est quod Fortunius Garaeiam l. s. n 2I. Itaque pe
riculum, ait personae redditjustim furis, vel alterius raptoris occisionem, non autem periculum
rerum. Cum quo consenti t Dida . Couvarru.rn d. Com.un. f. n 6 ver Secundo,de homici ubi Cum quis a raptore, ait,
defendit res proprias, aut raptor abstinet 1 rapi
92쪽
na,& tum nullius adest occisionis casus: aut ipse contendit adhuc invito Defensere res rapere: non potest ea contentio expediri absque injuria& damno personali Defensoris. Iccircis homicidium inde secutum pertinet ad defensionem
personae simul &rerum. Et paulo postidem Couvarruv.
Hinc deducitur, inquit, licitam esse occisionem raptoris, quoties ea fit ad defensionem rerum,&persenae, easdem res defendentis, quam ipse raptor offendere conatur, ne rerum occupatio
nem impediat. Nec satis percipere Valeo , quo pacto mihi licitum sit res meas defendere, ne a raptore capiantur,dc sit illicitum, pro rerum defensione raptorem occidere.Nam si ipse defendam res meas, & raptor hanc defensionem per vim impediat: non potest id aliter contingere, quam me ipsum defendendo: quo casa jam defensio rerum, ad defensionem personae pertinet, bacyenus uvarruvssit propterea verissimum est, ob solam rerum defensionem, caedem impune non fieri : nisi etiam personae periculum accedat. Unde Thomae Aquinatis, Caietani, Gregori de Valentia, 2.. Petri de Arragon,& aliorum opinio rejicienda est: qui volunt, etiam in foro conscientiae, res cum occisione alterius defendi posse,ut refert o sequisur Pinfeld. .I.q. F. concis . quia haec opinio iam dictis adversatur,neC per text. Exodi 22. Cuju I mentis d. e. a. tr. de homiciae probatur, ut mox explicabitur. Unde M. Disiligod by Cooste
93쪽
8 GEORGII OB RECHT IJ C. quoque S. Antonini, Sylvestri, Petri a Navarra,& aliorum opinio improbanda est, qui Clericis concessum dicunt, ut res suas cum caede alterius defendere possint,ut not. ct approbat B selae.
. I. q. o. conia. . quia etiam haec opinio ex antedeductis fatis refutatur. Cum enim ne Laicis quidem hoc permissiim sit: multo minus hoc Clericis est permittendum: qui vitae innocentia Laicos superare debent.Imo ratio superioris sententiae,iam in Clericis,quam in Laicis locum habet. Nam haec ratio quod bo
na temporalia propria, non sint cum alterius vi
ta comparanda,iam Clericum, quam Lai Cum comprehe dit: quia hoc fit ex cognatione humani generis, quam natura inter omnes homines constituit text.in 3 D.douinctIur. Haec igittur conjunctio societatis humanae,& precium hominis, qui habet divinam imaginem aecap. a.inpranc non est Conserendum cujactura rerum, ordinata ratione: quod aequale est,& Clericis, MLaicis, ait o not. Fortun. Gassia in dLI.n as. g.nee ob ni ver Hverre tamen. Unde denique necJasonis opinio admittenda em, affirmantis,non solum in continenti,sed etiam ex intervallo ob rerum defensionem posse quem alteTum occidere in d. l. s. D. dense. mur.ntis. lata ne in continenti quidem, multo minus exinte alio diicet, uxtaIam deducta. Et propterea omnes horuopiniones jure non subsistunt:quia, ut jam vidimus, ob solam re rumdefensionem nullo iure caedes est permissa. Quod si vero quis dicat, horum opiniones eo casu intelligi posse,quo ad defensionem rcrum, periculum vitae accessit: tum verae quidem,at Contri auctorum mentem ita explicatae atque intellectae essent. H, His autem ita se habentibus, non obstat prim Ura κγ's. adducta ratio r quia inter defensionem proprii corporis,&defensionem rerum multiplex est differentia. Nemo enim est qui non pluris corpus & vitam,quam res Sc bona sua faciat: ct plures disserentias explicaviminpauia ante Qu. Et iccirco ab uno ad alterunon reac insertur: quia ex diversis nulla firma est illatio l. Papi-
94쪽
DE DEFENs Io. NEcESSAR. CAP. 8. 83 Deinde no obstant supra n 6.allegata jura,taexjure civili M'si Pontificio. Napri md quod ex Lege .tabula. de fure noctura H no affertur, referre dicimus,an quis nocturno furi sine suo peri culo parcere possit, Vel non possit. Priori casu, non potest fur
impune occidi inurems.D. - L.Corne desicar. quia jam tantum
de jactura rerum, non etiam de vitae periculo agitur. Exempli . causa: Noctu domum tuam aliquis ingreditur: tu hoc deprehendens,clamas adesse furem: qua voce audita,fur se statim in fugam conjicit. Tu fugientem insequeris.Certe quam diu tergum fur oppiniit,nec se ad vim faciendam vertit, non potest in- . terfici: quia nullum vitae periculum se offert. Et ita intelligi potest furem. Nec dubitamus etiam jure D.tabular. hoc casu furem nocturnum non potuisse impune occidi. At posteriori casu, omnino furem nocturum impune occidere licet d. l. . *. I. D. NL. t qui quia tum non cie defensione
rerum,sed de defensione proprii corporis agitur. Exempli causa: Noctu aliquis aedes tuas effringere & ingredi conatur. Tu vocem intendis, & quis sit quaeris. Ille nihilominus effringendo pergit. Ex quo illum ingressum vi aggrederis S interimis. Et
juste quidem : quia Cum hic nocturnus grassatoriclamore tuo non deterritus, sed nihilominus domum tuam fuit ingressus: corte quicquid fccisti, meri: gravioris periculi,vel mortis timore perculsus fecisti. Et ideo non ob defensionem rerum, sed ma gis ob tutelam vitae tuae id fecisse intelligeris. Non enim tibi constitit, an hic ad furandum, an Vero ad occidendum veneritaec ι perfodiensIixtr.de Hoc autem in dubio semper vi. L .detur praesumendum: quia Dominus propter insidiosam nocturni furis violentiam,ut est. nocI. sticar.tib. Io. cap. I. loqui-
eur semper metuere potest,ne furi sine periculo suo parcere possit. Plane in fure diurno non idem jure constitutum videtur: quia 28. exorto sole facile dis orni potest, an hic ad furandum,anvcro
ad occidendum veneritaec ιperfodiens; 3c quia contra talem cessat superior praesumptio. Ut enim nocturnum tempus patran-
95쪽
dae Caedi opportunum,ita econtra tempus diurnum est incomis modum. Et sane non solumjus ci vile,veluti in L . D. Ad L. Aquil.ls pignores .* furem D. desura, ct LI.C quando lic. unicuis: sed etiam jus divinum & Pontificium Exodia a. Od. csi perfodiens, inter furem nocturnum,& diurnum, seu interdiarium, discrimen 30 facit. Et propterea vix astipulandum Cujacio, hanc differentiam infidianti lib. I . observ. cap. Is . praesertim cum Candem approbet lib.II.observ.c.a7.o lib. .c.Ia.., i. Quod si quis vero furem diurnum ad surandum jam intentu,& res aliquas surripientem apprchendere,&ad judicem ducere,vel res duntaxat j3m surreptas ab eo repetere,& his restitutis eum impune dimittere voluerit:fur autem diurnus ei resistat, Jese telo defendat, jure talis occidi potcst : quia jam non fur,sed homo longe improbior occiditur. Non enim furandi tantum, sed etiam occidendi animum hic habuisse videtur re.perfodiens, circa . o not.D. Voltc..in commentario adL.Corm desecaricap. 7.Π'ysi. osyst φ. Novam autem & Romanis juris auctoribus incognitam disserentiam,inter rusticum dc urbanum furem Harmenopu l. lib. e.c.f. protulit, nempe ut in agris extra civitatem fur,etsi miles sit, occiai possit r at in urbe non aliter possit,nisi se telo defendat. Quae sententia non caret ratione: quia in agris & solitudine major est vis faciendae occasio,& frustra aliorum auxilium imploraturiat in urbibus vis faciendae occasionem Magistratus & prς- sentia civium tollit not.Fomerib.IJecI.capa a. 33 Deinde supra. adducta g. eum igitur D e victis arm. noni permittit,utis qui possessionem suam defendit, inva rem occidere possit: sed tantum concedit, ut is qui armis venit,possit quoque armis repelli :& ita vis vi propulsari. Et propterea qua diu quis res tantum violenter invadit, & Defensorem invitae periculum non conjicit: tamdiuDefensor tantum vim a rebus suis amovere,&non invasorem intersi Cere debet. Ubi vero, o missis rebus, de proprii corporis salute agitur, tum vim vi quocunque modo, etiam cum invasoris caede, propulsare liceta. I.
96쪽
quis possessionem suam,hoc est,rema possessam defendere: at non simpliciter,etiari,cum eaede alterius : sed cum modera-tione inculpatae tutelae d. l. I. hoc est,ita vim rebus illatam propulsare potest simulatio ab omni culpaest remota. Hoc a.tu Geri videtur, si tantum vim a rebus suis,ppulsat, dirita tantum res suas defendit:non si quoque,omissa detensione rerum; invasore occidit: quia si hoc sine proprii corporis periculo facit: non amplius res suas defendit; sed invasorem ulciscitur: quod ei est prohibitum. Quod si vero dicimus in ELI. C. unde vi, eb rem pervC-mst e, ut vis non tantum possessioni, sed quoque per nae infer
retur,idque ex illis verbis Vim it latam propul sare licet,
Colligi ut moluit Manneim π.n'. Iaum certum est, licuisse alteri Contra vim illatam,quocunque modo, se defendere: modo id Cum moderatione inculpatae tutelis fecerit hoc est, modo a defensione, non ad vindictam transilierit, is quo infra c. II.n II. Tum enim vim vi,& arma armis repollere omnino' liCuit, ut
affirmat Ulpianus ex Cassii sententiarn LI. S. vim vi repellire D. deviorvi arm. Veluti si possesser rei mobilis,vel immobilis, adversus raptorem,vel invasorem armis instructum, arma sempsit; Athos vel vulneravit,vel occidit:impune hoc fecit . quia non tam res, quam personam suam adversus hos defendisse intelligitur
Quarto LI.C. Euando sic.unicuique ejiate in sing uiri loquitur is,nepe de nocturnis populatoribusagrorum,deq; ob- setatibusviarum:& in horum odium concedit, ut quilibet hos digno supplicio afficere possit: ut,inquam, quilibet hos capere& interficere possit. Quoniam enim aliis mortem minatur, merito hanc incurrunt:quam allis inter uni: quia melius est tempestive ipsis occurrere,quam expectare, nec alipos opprimant
LLI. Unde Tertullian. in Apologet. In reos Majestatis,
97쪽
Ες GEORGII OB RECTI IC. concord. l. 2.C. Pando ite. unicuus. Cum autem hoc singulare sit, non est trahendum in consequentiam l.quod vero I .cum duab. o.
est, Eum qui furem, aut latronem, res illi auferentem occidit: quem tamen cum rebu, sine caede Comprehendere potui tapec-Cared.c . a. u strin.quia hominem,adimasenem DEI creatum, ob res caducas & temporales interfecit, cum tamen sine hominis caede res suas habero potuisset. Alierum est. Eum qui furem aut latron , res auserentem .ideo interfecit, quod non aliter se,& res suas defendere potuit,non peccare ae cap. a. verssi autem. Dum enim uterque,sur scilicet Sc latro,vi restitit: merito vis illata,etiam cum utriusque caede, ptopulsari potuit arg eorum qua diximusjurantio.cumseeqq. liaque Cum in hoc cap. I. vers Fauis
rem, illa verba,Te tuaque liberando copulative, non disjunctive sint intelligenda, secundum Abbalcm &Jo.de Anania, magis hoc capite superior sententia confirmatur, quam impu-v7. gnatur. - Nec obstat quod quidam,Si in sensu copulato, ait, illa Verba, tuaque liberando intelligantur, ex hoc eodem
capite sequi,quod ob solam vitae defensionem non liceat occidere,nisi simul cum vita bona defenderentur. Etsi enim verum sMssa verba Te tuaque liberando in aec.a. vers. 7 autem, copulate esse accipienda: quia hunc intellcctum ipsa facti species existi: cum de eo casu in aever autem, agatur,quo quis ob rerudefensionem, in periculum vitae fuit conoectus: non tamen iccirco recte inferri potest nunquam ob solam vitae defensionem caedem fieri posse,nisi simul & res defendendae sint: quia contrarium non solum jure naturali,gentium,& civili sed etiam aliis in
a. . SeXtὁ in aecapo. tr.de homiciae conceditur quide, ut quis perfodientem furem nocturnum occidcre possit: at hoc no ob
98쪽
DE DEFENs Io. NEC EssAR. CAP. S. 87 defensionem rerum, sed ideo conceditur: quia noctu discertia ncquit,an ad furandum,an Vero ad occidendum venerit d. c.R. In hoc enim dubio licet occidere perfodientem nocturnum fu rem, vel effringentem domum,ut Exodi cap. aa. in prisc. dicitur rquia dum noctu er vim ingredi domum tentat, magis latro, quam fures se praesumitur: magis,inquam, personas per vim ag gressi,quam res eripere velle intelligitur. Hoc enim ex fractura& suffossione non male Colligitur. . Septimo verum quidem est, quod res nostras armis & vi de- 3'. fendere possimus aec.olim g.uis .concorias .f.eum igitur D. de vier viam. OLI. C.undevi: Sed non iccirCbsequitur, Puod ob reis rum nostrarum defensionem alios interficere liceat: quia,ut ante explicatum, vita hominis,ad D E I imaginem creati, carius
aestimanda est quam ut ob res temporales & caducas alicui per vim auferenda sit., Quod si vero nos res nostras defendentes alius cupit offende- Α re: tum recte vim illatam Mopulsamus, & servato inculpatae t telis moderamine vim facientem occidimus: quia jam non de rerum, sed proprii corporis defensione agitur, quo casu loquia
r. Adrerum defensionem,pertinet defensi ama. a. tauidam ex Scholasticis volunt,fama ct existimarionis dominia, non penes nos sed penes Rempubl. esse. δε- Contraria sintentia est verior.
99쪽
. Communis opimo eRobfamadefensionem injuriantemocri Vofise si Crudelis ea qui considens conscienti ama uam negligis. Periculum vitat ama aequiparatur. . Prio aequitati metu er consentaneum,quo obdefensionem se.
maatium non liceat interficere. t. Imuria abis modi quam cade vindicaripotest. .
p. Nemo secum caede asterius defenderepotes nisse aiaeter tueri nonnssit. ια diuiretorsione, dractione injuriarumse Aefendis .is famam saam non negligit. m Aequiparario periculi se fama,in quo locum habeat. ra. Maia Tereullianus nihilinterprovocantem ετ provocatum interisse dixit. 13. Si plebej- plebe um injuria a cis ,potes eam verbis retorquerer velamone injuriarum vindicare. ι . Si plebe in virum nobilem eonvitiis obruit, licet ei ex Salomonii opinionepersim suam famam tueri. o. Improbatur Salomonis opinio. rL More Sapientum quomodo fama defendi possit. Vat. fure quomodo fama defendi queat .nemperatorsione, dractione in-
. Locus Terentis in Adelphis.so. Nihil ad rem facis,quodpar contumelia non videatur referri. ar. Si injuriatus ad violentam defenso proreditur, quomodo sit puniendin.a3. Jus municipale hujus civitatis: quo alicui violenta defensio contra injuriantem conceditur. n. myin Statuti circumstantia diligenter sunt ponderandae. a . Primo requiritur ut i uriatus sit vir honesin. as. Deinde ut imurianssit inhonesus est infamis. a . Tertio ut vir honesus alterum prius humaniter compeliant. an uarta ut alter viro honesto urpiter verbe er ignominiose ob loquitur.
u. tauinto ut haec ifuria in promta aliorum flac
100쪽
A DEFENsio. NEC EssA R. CA P. '. 29am Hs concurrentibus violentasma defensio permisiitur: Mnno iussiamre, non item. 3o. Si nobila, plebeyum invaria a citiis contra istum retorsione, ct actione ιτ unarum uti potest. D rerum defensionem, pertinet defensio iamq&exi. I. stimationis: quia haec quoque citros aliqua,licet incorporalis, in mancipio & dominio nostro cxistens: ut de ea hoc Capite non male seorsim agatur. Et qui - 2. dem sunt intcr Scholasticos, qui famae & existimationis dominium non penes nos,sed Rempublicam,&nos Mus tantum custodes esse velint, juxta illud nox .ar.ev. Curam habe de
bono nomine, quod melius est qua divitiae mul
tae; S illud Livii θb.3.Decad.3. Faunae damna majora sunt, quam ut testimari possint: At nobis verius videtur, ho- 3.
noris & famae nostrae, non minus nos esse Dominos,ac pecuniae, Bd aliarum corporalium rerum : quia ut alias res, benedicente
Domino, labore & industria nostra adipiscimur:ita bona fama& existimatio non a Republica,scd virtute nostra paratur.Unde communiter fama nostra,&non Reipublicae esse dicitur . adeo ut Aristoteli lib. I. Ethic. p. io. non minima nostrae felicitatis pars fama esse videatur: Unde etia ob l iam famam nobis,& no Reipublicae actio datur: Unde denique in nostro arbitrio est famam& existimationem nostram negligere. Quod tamen ne a nobis fiat Proverb. 2I. cap. monemur, ut de bono nomine curam habeamus,hoc est, ne tam facile bonam famam & existimationem, tanquam rem prociosissimam, negligamus; sed ea omni cura & studio sartam rectam conservemus. Hujus enim prima ratio patrifamilias esse debet L Euintus I .in prauc. D .mand. quo non tantum crimine, sed etiam sulpicione criminis vacet Lincivium a. C.desura. Oservo fugit. Haec autem fama & existimatio nostra si verbis in iuriosis vio . A