장음표시 사용
51쪽
o GEORGII OBREcHT IJ C. mus, si pater filium, quem ob grave sculus severius castigat, vel defensionis neccssitate, volatrocitate criminis intcrficit. Nam priori casu,si filius castigatrii patri non tantum resistit, sed etiam
ct impias manus inlcri.& parer resstcntem 5 pcrcutientem filium occidat, non tenetur lege Pompcia de particidJec. Novest. ιMrae .addefensam n I. se Volt .c.7 nJρδ. quia castigatio filii jure patri eth permisia ta αδερaIreotest LunIc.C.de emcndae. propinq. at grave filii crimen patrem ad sc veriorem castigationem p povocavit quia dum filius ultra crimen admissum c tumaci animo patrem pCrcussit, iterum cum ad graviorcm Castigationem permovit: quia denique dum filius patrem impiis verberibus ad tui defensionem impulit, impune a patre interfici potuit. Iam enim pater eo fuit adactus, ut nisi filium interficeret, ipsi moriendum fuisset. Li. At posteriore casu si pater ob atrocitatem alicujus criminis filium interfectimon quidem impune id feret. quia filii animadversio non ad patrem, sed ad Magistratum pertinet La. D. Ad L.
Cornet descar. o Deuteron. cap. M. ubi praecipitur Ut pater fi
lium scelestum ad Seniores Civitatis adducat:
Non tamen ordinaria poena Legis Pompejae de parricidiis, vel Legis Corneliae de Sicariis, sed leniore aliqua est plectendus L
nim in causa hecuniaria, filius, qui patri debitam pictatem non exhibet, Praelidi osterri,& ab eo condemnari debuit lius 3. C. depair potest. multo magis in causa criminali id scri debet: ne pater,MAccusiator,& judex simul Q.Luni.ubino.DD.QNe quis in suac .Et .hae de parentibus.
13. Deinde discipuli,non possunt resistere praeceptoribus c,
52쪽
stigantibus: quia nullam vim,nullamque injuriam discipulis faciunt: sed iure suo utuntur. Castigatio enim ipsis concessa est LSed is. g. ult. D. Ad L.Aquil. Plurimum autem refert, an Praeceptores in disciplina modum servent,an vero excedant.Si servant, tum verae it jam dicta sententia. At si modum egrediuntur, poenam mercntur: quia tum vim & injuriam faciunt. Si enim Praeceptor indisciplina vulnerar, vel occidit discipulu, certe peccat :&consequenter L. Aquilia, vel L. Cornelia de sicar. tenetur d. I. Sed 9s g. ult. quia Praeceptoris nimia saevitia culpae assignatur Draeceptoris β. DAd L. Aquit.&quia dolo agere videtur, qui discipulum vulnerat, vel occidit, cum ei levis tantum castigatio permissa suae Mersis ut Et haec de Praeceptoritas. Tertio etiam Servi, Dominis suis corrigentibus resistere 2
non possunt: quia Domini vim& injuriam iis non faciunt LP tor . ,. propterea vers nec enim cum* ρου D. de injuri quia,inquam, castigatio, leuonensio servorti, Dominis est licita Lun. C. de eme Fνυ. ut econtra defensio sit illicita. Magna autem inter anti- 1s qui j uris servos,& nostri seculi famulos atque ministros, est differentia. Nam invctcres servos Domini olim vitae necisque potestatem ii ibuerant: & quamvis postea haec potestas moderatast,perpetuum tamen servitutis jugum mansit LI.cta.D.de his qui si vel alten.Iur. l. I. Gasim tot.Πt.D. AdSCSystan .ctier 'exis Ia. D. Pui se a qu/b. manumisio multis not.Fodin. de RepubI. lib. I. cap. s. At nostri seculi servi,sunt liberi & sui juris: nec sunt in potestate Dominoruin, sed his pro certa mercede ministrant. Itaque quae 26. de vetcribu9 servis injure reperiuntur, ad nostri aevi servos simpliciter accommodari non possunt.
Ex quo finge,Titium patremfamilias,hominem acerbum & 27. rixosum , fantulum suum Sempronium g vibus plagis atque verberibus affecisse:& Sempronium vim sibi illatam vi repuli Dia,& repellendo Titium Dominum sium interfecisse. Certe si
jus antiquum deservis inspicimus, omnino Sempronius ut homicida puniendus videtur: quia Titius Dominiis iure Sempro4ntu servum offendere potuit d. I. Diae his quisui vesalien jursum:
53쪽
L GEORGIr OBREcT IJ C. Ergo Sempronius erga Titium se non potuit defendere, cuius
salutem luae an te ponere debuit LI. fioc aulem vers juxta hoc Ia-28. men D. de S Systan. At si conssidcramus, quantum noliri seculi famuli atque ministri,a veteribus servis disiciat: quod nimirum libori sint & ingenui, nec aliter Dominis,quam ob locataS Ope ras subditi certe si atrociter a Dominis percutiuntur, iis cu mO- deramine in culpatae tutelae recte resill ut: quia Cum Domino tu gravis offensio sit illicita : famulorum econtra in culpata defensio licita existit. Si enim jure vcteri Patronis advcritis libertos levis tatu cocrcitio p missa fuit,adeo ut si libcrti atrocius tractaretur,actio injuriarii ipsis ad vers us patrono, data sit l. Praetor edixit r. 9. dicatur vers. Praeterea, o l. nonsolam II. J. qtranquam verso, mis D.de i ur.certe hodie Dominis in famulos non nisi moderata coercitio competet quia nullius ante servi, ncc a quoquam ii bertate donati fuerunt: sed liberi sunt S ingenui, & con:equcri
lcr ingenuorum jure gaud cnt. Ex quo si Titius Dominus, famulum suum Sempronium, sibi justo resistentem interfecit,
omnino poena Legis Corneliae te lac bitur : quia cum non jure, sed injuria occidissse intelli:itur not. Voti vi md commenIari ad L.
Corne de Sisar.cap 7.nra cum sqq. Quod si vero Titius moderate Sempronium castigavit, hic vero ei per vim restitit. certe si Titius resistentem Sempronium, defensionis ncccstitate , vci vulneravit, vel interfecit, nec de vulnere,nec de caede Sempronii tenetur: quia moderata Sempronii castigatio Titio fuit permissa, S contraria Sempronii vis prohibita: & quia non Titius, sed Sempronius causa fuit, ut vel ipse vulneraretur, vel occideretur: quia denique Sempronius vi illata effecit, utTitius vim vi repellere coactus sit. Itaque quod
Titius fecit, sui defendendi causa fecisse intelligitur d. l. 3. D. dejus. Q. Et haec de Dominis.
54쪽
DE DEFENs Io. NE CESSA R. CAP. c. 43 cap. I. co ipso illi,ossicii sui partes exequenti, resistere prohibentur. Non enim Magistratus vim atquc injuriam inseri, quando si munere tu olimgitu Ly.j. s. D. quod met. caus quemadmodum s. S. Maustratu versi .s quid D. Ad L. Aqui L ny usarum II. g. I. cY LEuod Enputatae II.D. de injur. Ex quoc contrario apparet, Si Magistratus, non ut Magistra' 33. tus,sed ut privatus, praetextu ossicii, vel contra ossicium suum alicui vim infert, hanc jure propulsari polled. l. quemadmodum S. MagistratiM,cν nec Magistratibm Ra.D. dei ur.quia tum non Magistratui, sed privato resistitur. Non enim ut Magistratus, ted contra ossicium suum agit d. l. nee Magistratibus. Distinguimus a uicin an Magistratus de facto, 3c contra jus 3 extra)udicialiter,uel in judicio procedat. Si procedit cxtra ju- 31. dicialiter, sive grava me sit reparabile, sive irreparabile, ut mors,vcl tortura, quilibet ei resistere potest l. p ibitum f. l. defensionufacultas r. C. dejureici lib. Io. Et in hoc omnes Interpretes consentire dicit Maran tam dissut.1.n's . quia dum contra ossicium suum alteri vim DCit,co ipso pro Magistratu non habetur. Non enim Magistratui alteri injuriam inferre licet d. nec Magistratι-
Nec injuriarum inde occasio nasci debet, un
de J u ra n as c un tur, Vt Imperatores loquuntur in L memInerint CP C. unde vi. At si Magistratus de facto, in judicio Contra ius procedit, re- 36. fert an damnum sit reparabile,vel irreparabile. Si est reparabile, tum vel notori de causae inlustitia constar, vel non constat. Si constat, tum ex sentcntia Ludovici Romani, recte Magistra- . tui, vim atque injuriam infercnti, resistatur,utyentit ιnLI. D. de re
rudic.peri. r.f. Osibus D. Ne quis eum qui injus vocat. vi exrm. Putate nimium Magistratum, pro privato haberi. Nobis iamcn hoe casu mulius eise vidctur, ut subditus vim illatam patiatur, non etiam vi opposita repellat,ut AecasMartinum veterem glosiographusentireaserat in d. Lut vim D.deIU. Gun quia Magistratum ea de causa con venire potest l. 2. I .de in Ius et c. nec Magistrati σ3a. D. de myur. σLI.*sd vim D.tauod metus caus
55쪽
GEORGII OB RECTI J C. 37. Sic etiam si de causae injustitia non aperte constet, Magistratui multh minus licet resistere: quia in dubio pro Magistratu est
praesumptio, eum suo officio functum esse ult.in ver b. quod non arbitramur C.de o c.civi urie. o l. ult. C. Ad L. l. repetund. ct multis nos. Iunoch.θb. ae sumpl. e. off. o o . & quia gravatus habet remedium appellationis equo potius uti,quam se Magistratui, DE I in terris Vicario,opponere dcbet. 38. Quod si vero damnum,quod Magistratus infert, est irrepara' bile, ut est mors, SI tortura,recte sanc ci, tale damnum infercnti, resistitur, t not.Maranta aedi O.nbs. o Mannet. in tract.defensio. pari. 3. λῖ bo. quia etsi in judicio procodat: imuste tamen proce dit: ut pro Masistratu non habeatur: & quia nisi ei resistatur, nullo juris aut facti remedio deinceps damnum reparari, vel re sarciri potestsc.LI.in verb.o quo Serum es C. Erando sic. unicuissenot.MPUM. obferv.cent.s.cap. II. 39. Unde ex jam dictis quidam affirmant, si quis sinc causa in carcerem conjectus sit, quod scmper non sol sim carcerem effringere, sed citam custodes carceris, si aliter evadere non possit, Cc-Cidere queat. Thom. ammaricco Z.1I.UD.a.3. e o. o Didae. Cou- marruv. variar .resolution.tib. .cap.a .n II. quod tam cit justitiae pa
o. Unde quoque alii dicunt.Si injusto carceri mancipatus se redituru juret, quod redire no teneatur Couuar. c. 2.nb. o Myn- Anger. observaent. 6.capsδ. ΠΤύ.ubin s. ex Rotinae a valli consi .n
- . , Eundem fugientem non puniri, nec pro confesso haberi,etsi cum estraetione carceris aufugerit.
4I. Quinto non etiam Sontes, qui a Magistratus Ministris
atque Apparitoribus ad poenam , aut ad carceres ducuntur, his resistere possunt: quia ut juris executio, non habet injuriam aec injuriarum S.I.ita nec vim continet d.LI. g. I.D. uod met. caus4 Referre autem dicimus,an Apparitores suo ossicio recte fun-
ω' gantur,an non iungantur. Si recte funguntur,hoc est,si jussu judicis
56쪽
Dr DETENsIO. NE ES SAR. CAP. c. 4ydicis Sontes ad poenam, vel ad carceres ducunt: at Sontes vi resistunt: hos vi coercere, & vinctos in carcerem, & ad poenam pertrahere possunt: quia hoc ipso nullam vim, nullamque injuria faciunt. Tantum enim sui Magistratus jussa exequuntur: Sontes vero in juste se opponunt. Hinc si quis in tali pugna ac contentione ab Apparitoribus 44 vulneratus, vel occisus sit, ea de causa Apparitores puniri nequeunt arg.ls ervin . Critis qui ad Ecclesconfug.oibino. Parthol. Bald.Saticii cratii:item Hgpo de Marsi inpracri crimis. f. diligentian s. d ut Clanis commvnsentent. S.ult.quas. 2s .in princi quia suo officio iuncti sunt.
Necesse tamen est, ne inculpatae tutelae moderamen excesse- ΑΙ rint. Si enim vim vi repellere non licet, nisi cum moderamine inculpatae tutelae LI. C. unde vi: ita etiam nec Apparitoribus licet, aliquom resistentem vulnerare, vel occidere, nisi cum moderamine inculpatae tutelae,ut tradunt Inrol. Dore. Damhouder. o Fari-nscivi teste Fachin. conreo versur. Lb.pac'. n. insi.
Hoc autom moderamine servato, si Apparitores a Sontibus 4 vulnerati,vel occisi sint,gravi stipi licio hi sunt asscicndi a u.e. non asseramus,cum ibi nollerglosso DD.inc. a .f. I. Umia priori delicto, novum crimen accumulant : Et haec se spartiores ossicio suo
Plane si Apparitores officio suo non recte funguntur : sed data 47.
opera,& dolo malo,alios perCutiunt, vel vulnerant, vel interficiunt:ut saepe ab hoc genere hominum,ex tribu levi de stendentium, fieri solet: certo ejusmodi facta, praetextu officii non excusanda, sed gravi ut me vindicanda sunt Eore. q.IIo.in pari.I.
Unde nequaquam Baldo, Augustino ad Angelum, Gram- Α .matico, Boerio,& Antonio GomcZio subscribimus, qui Vigilibus, Lictoribus&Apparitoribus licere volunt, ut fugientem ma Ic factorem impune vulnerare,aut interficere possint, rem Fachi. obsae . . Nam fugiens non resistit: sed tantum fuga sibi co-sulit. Et propterea si fugientem occidunt, moderamen inculpatae tutelae non servant: ut merito sint puniendi Fachis. cap.73.
57쪽
49. Excipimus illum casum, quo in mandatis acceperunt, ut Son m , vel vivum , Vci mortuum capiant. Tum enim cx Cusari possunt Farmac III .de carcerib. se carceras. quaest ya.n' - . Talia ta men mandata non nisi gravistinus ex causis huic effreni hominu generi lunt danda: ne torian Mandator commissae caedis Rcus fiat SQ Se X to nec uxores resistere dc bent maritis Corrigentibus. , ' Verum quidem est, marito S uxores tuas durius S atrocius corrigere non posse: quia L Uensu LJ siqua uisur derepnd. cx prese
se constitutum legimus, Si u Xor probaverit se a marito
verberibus, quae ingenuis aliena sunt, affectam, quod ei repudium mittere possit. Et si enim haec lex
per my υ. II7.9p. q. quo ad repudium mutata sit: immutata tamen in eo permansit,quo maritis uxores suas Verberibus afficere,vel durius tractare fuit prohibitum: quia ImperJustin. novam poenam constituit,inquam maritus uxorem suam verberans incidat : nempe ut etiam constante matrimonio tantum uxori daret neatur,quantum tertia pars antcnuptialis largitatis facis ae no-
si. At levis, seu moderata correctio atque castigatio, quam justa causa prςcedit, maritis non est interdicta, ut not. Alixandinaidit.ad Bartho tu i ubemus II. C.de repur Panormis.is e. Iranssu a I.de restit poliat.Alexanaeco P. II1.nti. voL se Menoch. de arbitra. Iudic.action.tib. .casu Io .n I. Cum enim divino & humano iv re constitutum sit, ut uxor maritum re vereri, eiq; obedire debeat Genesa. Da I. hes1. I. UZad Timoth. cap. LI. Praxi cap. 3. l. I. g. quod autem C. de rei uxor. acI.c l. alia I .rnsin. Dsolui. ma rimon. Sanc codem quoque jure costitutum intelligitur, ut maritus uxorem castigare possit, quae hanc ei reverentiam&obedientiam detrectat.
13. Ex quo si maritus uxorem ex iusta causa leviter castiget, S: ea non verberet, scd tantum pulset: seni quae duo verba disserentiam esse a mai Ostius in L Lex Cornesta s.f. ixtcrpulsationem D.dein ny
58쪽
DE DEFENsIO. NECESSAR. CAP. 6. AT uxor vero ei resistat: certe hoc ipso maritus juste, at uxor injuste agit:quia Cum maritus suo jure utatur, nullam uxori vim, seu injuriam facere intelligitvir arg.l sedes sis . I ult. D. Ad L. Aquil. o LPrator 7.g.Praetcrea vers. nec enιm,cum sisti. D.de injur. &conseque- ter uxor levem mariti castigationem ferre, nec ei resistere de
Quod si vero uxor moderate castiganti marito violentas ma- 1
nus intulit: & co ipso maritum ad atrociorem castigationcm permovit,adeo ut maritus ita incensus, ita eam verberibus tractarit, ut vel statim,vel paulo post ex hac vita discesserit mo quidem maritus ab omni poena excusetur: quia non debuit uxorem intcrficcre,cujus violcntas manus sine caede inhibere potuit: at non poena homi Cidii ordinaria, sed aliqua mitiore arbitrio judicis plecti debet: quia ab initio non occidendae, sed tantum leviter castigandae uxoris animum habuit,&sic absque proposito
ab uxore provocatus S commotus uxoricidium Commisit arg. l. Gracchus CAIL. Iul. de adulter. I. Divus s. D. Ad L. Pompellam de parricrae er not. Mia och.aecau ε .QU. 9 I . At si uxor eo audaciae procellit, ut moderate castiganti mari- II. to non tantum restiterit,&eum percusserit, sed plane interfecerit : omnino poena Logis Corneliae de Sicar. assici debet : quia ut mariti offensio fuit licita,ita ipsius defensio fuit illicita, ut jam in aliis exemplis Pluribus explicavimus. Hoc secundo axiomate ita explicato, contra argumentari a- IGliquis posset: Non potest quis se contra illos defendere, qui vim atque injurjam non faciunt, ut supra in hoc secundo axiomate diximus nJH.at bruta animalia, in nos impetum facientia,item furiosi, mente capti, S dormientes noctam buli,qui nos in vaduci vim de injuriam non faciunt: quia animo& proposito i Muriandi destituuntur: qualis fuit quidam Perusinus: qui se noctu do miens armavit,& pcr civitatem cantando im Gesti Bartholae An .D.HIufo Iur. Ergo Contra bruta animantia & adversus hosse nomo defendere polost. At respondemus,in defensione no I
59쪽
8 GEORGII OB RECHTI IC. Ubicunque enim violenta &injuriose adest offensio, ibi de sensioni locus est . quia ut Cicero pro Milone ait, Hoc& ratio
doctis, ic necessitas barbaris, mos gentibus, δίferis natura ipsa praescripsit, ut omnem semper
Vim, quacunque ope possent, a corpore, a capite,
a vita sua propulsarent. Et propterea etsi bruta animantia,furios, mente capti, & dormientes noctanabuli, affectum 5 propositum vim faciendi seu injuriandi no habeant Pra tor D. Si quadruplauperfecisndic.ls.9 I D.deisur.o , furiosus Institution.de inutilib. stipuiation. tamen cum ipso facto nos adoriantur: non opus est, ut animum intueamur, sed factum sussicit: quia hoc factum vim continet: quam omni jure quisque repcllere atque propulsare potest: si ve haec vi, a bestiis sive ab hominibus sanae mentis, vel a furiosis, vel a mente captis,& dormientibus noctam bulis inferatur l. I. f. cum arietes D F quadrupla e. fecisse dicatur Lyc. .lscientiam .f.ouicum aluer D. L. Murc o LI. ubi not. Bartho N s. V. H. o.Dec. m. I. se Claud.de SusitI. N' 3. D. de just. 9Inr.B etl in LI.nbo. C. Vnde vi, o Gome Ἀλθαι cap.3 ao. o Ex quo innotescit, multo magis contra ebrium & temulen- tum, qui te per vim invadit, defensionem tibi concessam esse: adeo ut vim vi repellere, & , servato in culpatae tu ictae moderamine, illum interficere possis. Et de hoc egregia facti species reperitur apud Demost h. in orat. Contra Mediam. Nam Boeotus
ebrius Evoeonem,fratrem Leodamantis, cum ad coenam invitasset, vulneravit: quia injuria Lucco motus Baeo tum interfe
Contra Evaeonem haec allata sunt argumenta: Primo non videtur injuria a temulento Boeoto facta: quia ebrietas mentem adimittat injuria sine injuriandi animo fieri non solet. Deinde si qua iniuria facta fuit: non tamen morte Vindicari dubuit.
Tertib non debuit Evaeo sibi ipsijus dicere: sed nocentem ad
60쪽
DE DEFENs Io. N EeESSAR. CAP. 6. 4 Magistratum adducere, & ibi jure eXperiri. . At pro FVaeone 6 I. haec adducta sunt argumenta: Primo si in ebrio non est injuria : est tamen vis: quam vi repellere jure narum licuit. Deinde Baeotus contumeliose Evaeonem verberaVit: illumque pro
epulis ad plagas invitavit.Τerti θ Baeotus per lasciviam Evae
ni vim intulit: At Evaeo illam ex dolore & iracundia repulit, &repellendo Baeotum occidit. Et proptetea iracundia, quae brevis est insania,merito excusatur. Non enim fieri potuit,ut in repellenda vi moderationem adhiberet: quae potius ab altero, qui consulto peccavit,fuit exigenda. His argumentis, ex utraque parte in medium allatis, Evaeo a judicibus fuit condemnatus. Etsi enim judices de hac re diverissa senserint: vicit tamen sententia condemnatoria,& quidem uno duntaxat calculo: sed nihilominus vicit, ut Demolihenes in Midiam testatur. Putarunt enim judices,qui sententiam co-demnatoriam tulerunt, Evςonem in defensione modum excinsisse: quia vulnerantem,non iterum vulneravit: sed plane inimsecit. Nullam enim esse a plaga,ad caedem proportionem. Nec iram illum excusare quia ira non omni consilio destituitur: sicut quoque ea de causa Lycurgus etiam ira admissum vindicavit.
Iccirco enim hominem mente & ratione constare: ut ea in animi perturbatione utatur,nec irae indulgeat. Imo irasci humana quidem,at contra ebrium irasci turpe esse. Nos autem in hac quaestione nihil referre dicimus,an is, qui nos per vim invadit ebrius,sit,an sobrius: quia defensio contra quemcunque nobis licita est LI. D.HI Zc Iur. de quia quo majore impetu in te ebrius sertur,eo magis opus est,ut te ipsum defendas: ne dum ebrio parcis, propriam vitam ncgligas. Nec ad 64. rem facit,ebrietatem mentem adim cre: quia ut te defendere
possis, non aggressoris mentis integritas requiritur: sed illius vis sufficit. Ubi enim vis infertur, ibi propulsatio locum habet d. s. Imo ebrietas est voluntaria insania: & qui per ebrietatem al- 6I. teri vim insert; non magis excusari potest,quam qui missis lapi-