장음표시 사용
231쪽
mnicuiquesimplicium corporum natura unum ta attribuit .Praeter eas motus qui alien N est naturae, es qui naturalis est,r regnat, O Nnum uni contrarium est,necesse erit eum motum qui in orbem fertur, quο-xiam simplex est, nisi sit naturae corporis quod mou tur,accommodatu ,ab illiu natura abhorrere. Si ergo ignis aut aliquid aliud eoru quae sunt eiusdegeneris uorbem ferratur, cotrarturi erit mot in eiu naturalis ei qui in orbem circumque νoluitur. 19 νnu uni contrarium est: motu qui adsuperiora fert, ei qui deo sum,repugnat. Sin aliud est corpuN quod in orbem comtra naturam incitetur, aliquis emit alis . motu eius naturae accommodatu 1:quodsieri no potest Si enim is
est qui ad stuperiora fert, ignis erat aut are: si is qui ad
infimum locum,aqua Nel terra. Atque etiam primus sit hic talis motus necesse est. Quod enim perfectu est, eo prius est natura quod imperfectu est inchoatum. in circulus perfectus est,recta aut e linea,nulla:quo niam nec infinita quidem immensa est perfecta ne enim ct te inu haberet. Nec ullamita abest enim aliquid omnibus, quippe cum quaevis augeri produciaque positi uas motu prior antiquiori naturae ordine corpori tributua eLi, ct is qui in orbem sertur, recto prior is, is quo aliquid rectis lineis mouetur ,s1n- p liciu ea corporum ignis enim rectis lineis superiora capsit,terrena a tem pondere suo deorsum mouentur ad medium conuersio etiam alicuiu simplicium comporum sit necesse est. Motum enim eorum quae ex pluribus natura iuncta sunt, ab eosimplici corpore quod
majorem vim in concreto haberet,dicebamus euenire
Ex quibus perspicuum est,naturam quandam esse comporis praeter era quae hic sunt,quae his omnibus O diauinior sit, o prior. Quod si quis etiam hoc sumatim
tum omnem aut naturalem esse, aut natura alienum:
232쪽
II BER I. 229 O quἱ aliculas naturae sit alisnus,alteri naturale esse: quod quidem sit in eo qui insublimefert, edi in eo qui
deorsum,quorum ille igni,ille terrae tum naturalis est, tram non naturalis: necesse est etia eu motu qui circum mediumferatur,quonia bis es no naturalis,alicui alii naturalem esse.Praeterea si natura motu eu qui in orbe Noluitur,alicui tribui perspicuu est corpus esse quo
da eoru quae simplicia ct prima sint, quod ut ignis in
sublime, tora deorsum fertur ,sic illud in orbe n tura sua incitetur. Quod si contra natura feruntur ea quae circum mediu torquetur,profecto mirum ein, O omnino absurdum,huc unum motum qui sit ct contianum perennis naturae alienum esse: praesertim cum in aliis rebus ea qus contra eorum natura sunt,celerria me interire ac cocidere videatur.Ita se ut nonustis placet, ignis eis qui ita fertur, nihilomino elim naturae alienus esset hic motus,quam is quo deorsum ad mediumouetur. Ignem enim supera restis lineis petere vid mus. Quocirca siquis ex his omnibus argumetum ducat eaque consederet,is profecto intelliget, esse praeter haec istata corpora quoddam altu eiunctu ac secretum,quod eo prae stantiore natura praeditum sit quo I gius ab his nostris remotum est.
OVoniam autem eorum quae diximus, alia posita
sunt,alia demonstrata,per picuum est,non omni in corporegrauitatem aut leuitatem inesse.Ponendum
es autem quidgraue,ct quid leue dicamus,nunc quiadem quantum satis sit ad id quod agimus, accuratius autem p)ist, cum de eorum natura essentia disput bimus. Sit igitur idii ave quod naturae vi ad medium mouetur:leue autem id quod a medio. Grausimum id quod omnibus qus deorsum feratur, ubsternitur euia
sima id quod omnibus quae supera capessiit, extat σ
233쪽
α3o ST DE CAELO eminet. ecesse est quidem omne quod vel in sublime,
vel deorsum seratur,aut leuitate, aut grauitate , aut utroq; esse praeditum,sed no cum eodem comparatum. Grauia enim O leuia siunt cum inter se cineruntur:ve aer cum aqua, aqua cum terra.suod igitur corpus circu medium versatur,in eo necgrauit, ulla,nec te uitas esse ullo modo potest.neq; enim natura, nec con
tra naturam,uel ad media,vel a medio moueri potest.2 a motus quo recta linea feratur, ei a natura tributus non est virus enim νniuscuiusque simplicium d ctua est esse. Ita erit He quod aliquod eoru quae eo motu cieri diximus. Si vero cotra naturam feratur, oe is quo deorsum fertur sit cotra natura, is quo supera pete naturalis erit, O praeter naturam sit iste, natu
ratis erit ille. Polluimus enim contrariorum quorum νηπι alienus naturae esset,naturalem esse alterv. Lu0niam autem eodem totum pars Ni tota terra erparuagleba,mouetursu u natura,sit primit, vi nec leuitate id corpuσ,nec grauitate sit praeditur aut enim ad medisi natura sua,aut a medio moueri posset: inde Ni moueri no positi,ad summulocu,nec ad in v. que enim fieri potes, Ῥt ipsa aut pars νlla illius alio
motu natura aut c0tra natura cicatur,praesertim cum
die sit totius O partis ratio.Eodemq; modo c0 sient neu est illud i u ortu4 expers esse interitu accretionis, O comutationis, quod omnia qus oriretur, ex cotrario Osubiecto quoda oriatur: cotra ubi m aliqua materia, in cotrarium occidat:queadm du in primis disputationibus dictu est..at cotrariorum motus etia fiunt cotra; ij. Si ergo huic nihil cotrarium sepotest,propterea quod motu etia qui in orbem circumq; fertur,motus nullus aduersietur, recte natura id quod originis interitus expers futurum erat, ex mi se ex cotrariis videtur: quadoquidem ortus O i
234쪽
LIBA I. 23rteritus in cotrariis cernatur.Quinetia omne quod augescit, aregetur: quod decrescit, decrescit eius, estgeneris accestone, materia absce fisone. t nihil est,ex quo hoc habuit originem. Quod si est accretionis interitus expers,eiusde etiam i telligetis est,idem etia expers esse comutationis existia mare. bi cum sit comutatio motus ac mutatio qualia ratisi ex qualitatibus habitus assectionesq; νt ν letudo O morbus, no nepotonu mutationibus ex sal:quae autem naturalia corpora passionibus mutari tur,augeri ea omnia O decrescere cernamus, velutio animatium corpora eorumq; partes, O illa eorum quae gignutur e terra,itemq; elementorum: profecto siroludum corpus nec accessone ullam habere potest,nec discinione, consentaneu Al Me non esse comutabile. reprimum quid e corpus sempiternum esse, nec accessionuhabere,nec abscessione sed ab omnisenectute, comui tione O vi externa accipienda liberum ess , si quis sis quae ponutur fide adigat,ex iis quae dicta sunt, intelligere potest. Videturq; ratio ea quae apparent, O quae apparet perspicuaq; sunt rationum coprobare: o- mnes enim homines notione deorum habent,omn*quo summum locum diuino cuida numini assignat, tu Graeci,tu Barbari, qui quide deos esse putent, vi scilicet septὸ immortali attribueretur immortale. eque enim
aliter feri potest. res quod est nume diuinum, sicuti
etiam ese, ea etia quae deprimo corpore modo diximus
recte dicta sunt .Quod etia ex sensu intelligi licet,qui tum satis sit ad humanae fidei opinionisq; confirmati
nem. Omni enim praeterito tepore,quantum ex memoria quam alij ab aliis tradita accepimus, intelligi potest, nulla aut in totosummo caelo,aut in vita eius par te cosecuta videtur mutatio. Videturq; nome ipsum axeteribus traditum successione quadam usqu r ad baee
235쪽
Ma ARIST. DE CAELO tempora mansisse, qui eodem modo de iis sentieti mi, quo etiam nos dicimuσ. Non enim emel aut bis , i d saepissime sine νllo modo easdemsententio ad nos pc, uenire existimandum est. Itaq; tanquam primum esset
aliud corpua quoddam pr aeter terram, ignem,aera aquam ummum locum aethera appellauerunt, ape petuo cursu quem aeterno tempore conficeret. goras autem,cum aethera pro igne vocet,non rectia hoc
Ῥerbo usus est. Ex his etiam quae dicta sunt perspici potest, numerum eorum corpora quae simplicia dica tur, maiorem esse non posse. Simplicis enim corporis simplex sit motus necesse est:hos autemsolossimplices esse dicimu4,conuersonem, motumque rectum: humaπero duo esse partes, unum qui a medio, o alterum qui in medium fertur.
Conuersioni autem nullum alium motum esse comtrarium,ex multis intelligi potest: primum quod lineae rotundae rectam potisimum cotrariam dicimu . concaurias enim ct instreio nosolum intersepugnare Ῥidentur,sed etiam cum recto,si coniungatur, compositionem accipiant. Ita si quis contrarius est conue
yoni, is sit necesse est maximὸ, qui recta linea fertur. sunt autem qui rectis lineis feruntur,propter loca in ter se contrarii. Sursum enim o deorsum loci sunt disinctio O repugnatia. Deinde se quis eaude ratione quae in linea recta valet, in rotunda valere existimet motu enim qui ab ad B fertur ei qui a B ad A, esse sontrariu eum qui per linea recta fertur,dicit. Hic Gnim sinitus est,ij aute qui in orbe circumq; feruntur iuii e notis, atq; pudiis infiniti esse possunt. Quod etiamin υno dimidiato circulo sit eodem modo, Pt is motu qui a C ad D , ct is quia D ad Cperuenit. Idem enimes motus,qui is quo aliquidsuper diametro mouetur. Semper
236쪽
Ternper enim quanqMerem linea recta alescio diu reponimus. Idemque continget, si quis orbe confecto, motum eum qui per alteram dimidiam orbis partem, ei qui per alteram feratur repugnare ponat. velut iutoto orbe eum qui ab E ad E, ut sit G dimidia illa ci culi pars, i qui ab F ad Ε, ut II altera sit pars dimidia circuli, feratur. Qui vi contrari sint,non tamen propterea contrarij erunt inter se ij quisuper toto orbe sunt. ec vero quae ab A ad B fertur, ei quae ab M ad
C, contraria est conuersio: praesertim cum motus is ab eodem profectus ad idem perueniat, motum contra rivis a contrario ad contrarium definitus fit esse. Si ν ro etiam conuersioni repugnaret conuerso . superua canea esset altera, quippe cum eodem νtraq; feratur. Praeterea id quod in orbem fertur Nndecunq; incipiat, necesse est aequὸ ad contraria loca omniaperuenire. loca repugnantia sunt superior, inferior, antee, post, a dextra,ὰ laeua, ct motrus repugnantes ac contrarii ex locorum repugnantiis sumuntur.Si enim pares essent,
motus eorum nunquam esset. Sin autem alter motu Ninceret,alter non esset. Ita se utrumque esset, hos esset alterum corpus quod suo motu non cieretur. Superuacaneum enim eum calceam dicimκs, cuius nullo
est in inducendo Uus. At qui Deus ct natura nihil frustra,nec sine causa faciunt.
SEd quoniam hscperspicua sunt, stera victo sunt,
ac primum , sitne aliquot immensum infinitumque corputa, que admodum plurimi veteres philosophi putauerat, an hoc sit aliquid eorum, quae fieri nequeunt. Hoc enim an illo modo res habeat,non parui refert,sed in eo omnis veri cognitio ac summa consistit. Hinc nim principium dissentionum inter eos qui aliquid de Nniuersa natura tradiderunt, oe ductum est , duci
237쪽
potest si quidem leuis etiam error in iis qui a veros 1ael dissedunt, progressu temporis in initis partibus maior existit.ut si quis exempli gratia,minimam ma- , gnitudinem, quandam es dixerit, id enim introducta
minima maxima res mathematicorum commouebit.
Id causae est, quod principii maior vis est, qliam magnitudo. Itaque quod initio exiguum est, tandem est 'quam maximum.suod autem infinitum est,id 9 iniati Nim habet, magnitudinis maximam Ita nihil a lienum est neque absurdum, magnopere interes, an hoc fumatur,aliquod es infinitum corpus, immen sum. Itaq; de eo nobis altius ab initio repetentibus ducendum e l. qeces est quidem omne corpus,aut m-plex e F, aut ex multis naturis concretum. Ita etiam infinitum aut simplex,aut concretum erit. Hoc etiam
perspicuum si, se simplicia corpora finita sint necessa ri) etiam id quod iunctum sit ex pluribus naturis de finitum es. Quod enim ex finitis multitudine σmagnitudine constatum est, id O multitudine finita
est, ct magnitudine. Tam enim magnum O multum erit, quam ex multis O mararis iunctum est. Restat igitur ut videamus, utrum aliquod simplex corpua immensum interminatumq; es possit, an hoc fert ii queat. De caeteris autem ita videbimus,se ante de priamo corpore tractatione instituerimus. Ac omne quiadem corpus quod circum medium torqueatur, pnitumes,ex his perstici potest. Si enim infinitumst corpuAEquod in orbem incitatur,infinitae erunt eae lineae, quae a medio ducentur. in earum quae infinitaesunt,immen-- fum interuallum est. Linearum autem interuallum id dico, extra quod nulla magnitudo quae lineas contingat, sumi notari potest. Hoc igitur infinitum sit necesse est: qκandoquidem earum quae finitae sunt, sinitumsemper est interuallum. praeterea eo quod datumen,
238쪽
LIBER I. assen semper maius notari licet. Ita quemadmodum n in rum dicimira infinitum, quod non est,nec datur m ximus, sc etiam interuallum. Quod si id quod in mirutum est,transiliri non poteri, O posita infinitate corporis inte uallum infinitum necesse est esse, certὸ moueri in orbem corpus illud non po set. t caelum in o bem femi cemimuo, ratione docuimus alicuius esse conuersione.praeterea si a finito certoq; tepore certum quoddam ac nitu abstuleris ,reliquo sinitu sit, principiu habeat necesse est. Si vero te M ingressus principium habet,est etia principium motionis: quareo eiu magnitudinis, quam ingrediendo peragrauit. uod sit etia in aliis eode modo. Sit ergo ACE linea in altera partem,qus Escilicet spectat, infinita,itemq;B B νtraq; ex parte immensa: corte si AC E circulum describit ab A centro linea fecans B B,A C E linea per B B lineam finito te pore feretur. Omne enim t pus in quo caelu circa medium latu e i, sinitu dicitur. Id ergo etiam quod detractu est, tu quo ea linea quae secabat, ferebatur. Erit igitur principium quoddam, quis priamum A CE linea BS lineam diuisit, quod fieri non potest. ergo quod infinitum est in orbem verti potest. Ita ne mundi quidem , si immonsa esliet magnitudine. tque etiam ex hisperspici licet, id quod inmnitum sit, serri non posse. Si enim A linea finita sit, quae propter B lineam finitam feratur: necesse erilsi mut, aB, B ab A discedere. Quantum enim
altera alteram, tantum haec etiam illam consequetur. Ac si xtraque e regione feratur,celerius conficientur. Sin autem propter quie centem alteram altera Noruuatur, tardiua ,si ruodo id quod in orbem fertur, eadem qua prira celeritate moueatur. At illud quidem
perspicuu est, fieri no possie, mi linea aut spariu infimisi
finito tepore conficiatur. In immenso igitur. Hoc enim
239쪽
renia docuimus, cum de motu di putare T.7bc vero lateres,virum finita propter immensam, an immenset propter finitam feratur. Cum enim una praeteriit aruleram,haec etiam propter illa transit O praeteriisse αγὸβ moueatur,ac si quiescat,neque moueatur: nisi quod celerius conficietur,si νtraq; moueatur.Quam quam nihil obstat ,quod minus interdum ea quae motu cietur, celerius propter em quae quiescit, moueatur, quam ea quae ἡ regione moueatur,si modo quis νtraq; earum quae contrario pulsu agitantur tartia foret fociat rem autem quae propter quiescentem,multo illis celeriusferri. Ubil ergo rationem impedit,si alteram propter quiescente ferri ponamus,qua loquidem fieri potest, Ῥt linea Aquae mouetur, B quae inquetur,tam dims praetereat. Si ergo immensum est tempua, quom nita linea quae mouetur,conficitur, id etiam infinitumst necesse est, quo infinita per sinitam mota est. Ita
quod infinitum O immensium est, omnino moueari noupotest.Si enim vel quam minimum moueatur, imme sum tempws esse oportebit. tqui caelum rem circum se torquetur,atq; vertitur sinito tempore. Ita circum interiorem obis parte,veluti AB, quae sinita eLl, Ne titur. Quod igitur in orbem fertur, infinitum σ -- mensum esse nullo modo potest. Praeterea quemadmodum linea cuius finis est terminus,immensa esse non potest, sed ea demum quae immensam habet longitudianem c etiam extremita , qua ex parte est terminuis, nonpotest. cum autem definita est, nullo modo, veluti quadratum infinitum, circuluis vel globus, quemai
modum nec aliquid quod est pedale, immensum potest esse Quod si nec sphaera nec quadratu, nec circulus i finitum est, ct non extante circulo, ne ei quidem motui qui in orbem incitatur, loci aliquid relinquetur, O si non es circulus infinituis,nec couersio es infinita: pro-
240쪽
fecto nisi sit immensus orbis, corpus immensum in omhem non versabitur.Praeterea si G centrum constituatur, AB linea immesa, E autem linea ad rectos angulos infinita, CD item infinita quae moueatur, mi quam CD ab E conficietur,sed semper eam quam Crirationem habebit. Secat enim in Fpuncto. 2 on igitur in orbem immensa fertur. Praeterea si inum interm natum est, ct circum se torquetur, finito tempore immensim sparium conficiet. Sit e Lim νnum quidem c tum quod non moueatur, alterum autem quod in illo moueatur huic aequale, profectos immensum clim effet in orbem latum est,id quod ei par in infinitum sp cium definito tempore confecit. Sed hoc fieri no potesLAtque etiam conuerso commutatoque ordine disip
testi desinitum sit tempus quo aliquid in orbem ci cumque latum est, s aciis etiam quod confecerit, sin tum esse oportere. Id autem confecit quod ipsi erat paro aequale. Ipsum igitur etiam finitum est Illud ergo perspicuum est,immensum O interiminatum non esse, sed terminum habere id quod circum se feratur.
NEc vero id quod ad mediu,nec quod a medio mota
uetur,infinitum esse potes, Contrari, enim motus sunt superior inferior. Contraris autem ad con traria loca feruntur: contrariorum se alterum demnitum sit, demitu etiam erit alteru: mediu termia natum est. Si enim undelibet deorsum feratur id quod omnibuου substernitur, Nitra medium progredi non potest : definito certὸ medio locu summus terminatus sit necesse es. Quod se loco determinata sunt, determinata etiam erunt corpora. 'raetereas locus superior O inferior tomino continentur, medium etiam necesse est determinatum esse.2 2si enim sit,infinitus erit motus.