장음표시 사용
271쪽
268 ARIST DE CAELON que enim minor est inter superiores O inferiores partes. ct priores, posteriores,quam inter dextrassent usque in omnibus animantibus diuinctio. Hae nim viribus tantum disserunt, illae etiam figuris: Osuperiores ac inferiores animatis omnibus datae sunt, aequὸ animalibus, ac iis quae gignuntur ἡ terra. dextrae autem Osinistrae in iis non insunt, quae ἡ terra oriun tur. Praeterea cum longitudo latitudine prior sit Oantiquiori superior pars longitudinis principium est, O dextra latitudinis, prioris autem priuS est princia pium:certὶ Dperioris partis prior est,quam dextrae
rigo. dicitur enim multis modis prista alte um altero.
Frsterea se superior pars est νnde motus proficiscitur, dextra id a quo, prior id quo fertur: hoc etiam modo superior pars vim quandam principi, ad caeteragen ra obtinebit. Quod igitur principia ea quae principatum potiuύ tenent, praetermiserint, ct haec ipsa aquὸ in omnibuta inesse putauerint, iure sunt illi quidem reprehendendi. Quoniam aute nos antὸ exposuimus haec ipsa in omnibus inesse, quae motus principium haberet, caelumque animantum est: ct motus principium in eo est, profecto superiore partem O inferiore, dextramque sinistram habet. 2, eque enim dubium esse debet, quod globosa est νniuersi figura o forma,qui pos-st elua pars esse superior, O inferior, dextra Osinia sera, cum sint omnes eius partes similes, moueanturq; semper: sed ita cogitandum est, vis quis eis quorum inter dextram ct miseram partem etiam figuris est distinctio globum circundaret. Habebiit enim vim diauersam,etsi minimὸ appareat propter figurae similitu-ssime. Eadem est principii motionis ratio. Vt enim nunquam principium habuerit, tamen principium habeat necesse est,mnde moueri coepisset,si coepisset: ct si in
stat, rursuύ moueretur. Longitudinem aute ei Noco intem
272쪽
interuallum id quod est inter vertices, verticem hium superiorem,inferiorem alterum.Ex his enim tan ium dissimilitudinem hemisphaeriorum intelligimus,
quod vertices non mouentur.Quinetiam latera munia
non superiorem partem nec inferiorem solemus dicere, sed id quod est praeter vertices, quod in eo sit logitudo Id enim ad latus pertinet,quod extra superiores Oin feriores partes relinquitur. Vertex autem is qui supra nos cernitur,inferior pars est: qui autem non apparet, superior. Dextram enim cuiusque partem dicimus,mnde principium ducitur motus qui per locum fertur
Principium vero caelenis conuersionis, de ortu stroru.Ita in hoc erit dextra pars ἰνbi aute stellarum
obitus ni a. Si ergo a dextris Acipiat, O dextro sum in orbem feratur,vertex is qui oblitescit, 'perior sit pars necesse est. Si enim isset,qui apparet, motus in senisera erit.quod no dicimus. 4picuu es igitur ve licem eum qui oblitescat, superriorem caeli esse partem,
eosq; qui illic habitent, insuperiore hemi haerio esse,
O in dextris partibu .nos utaro inferiorem, misera loca incoleme contra ac Diagoreisentiunt. 'los enim illi insuperiore ct in dextra parte esse faciat, I vero in inferiore atq; sinistra parte, qui illa loca incolunt. Quod contra sit. Sed insuperioribuu secundae circunu ctionis,id est,eius orbis in quo stellae errates sunt, pamtibus, ct in dextris habitamu rilli autem in inferioriabus oesnistris. In contrarium enim his motu princi pium ducitur,quodsint motus contrarij. Dasit,ut nos in principio simus,llii in termino. Ac de parto, quiadem, quae ex interuallis oedimesionibu4 intelliguntur,
o ijs quae ex loco diuinctae sunt,haec dictasu.
QVoniam autem conuersio conuersioni contraria non est,cur motua plures sent videnda es.Qua
273쪽
quam autem procul ab his remoti hanc quaestime rei.ctare conamur,nec tam longὸ locorum interuallis dis iuncti quam quod eorum quae in ea cessit,penitus GL gwu sensum haben κ .dicamus tamen. Causa alite e
ri ac principiu hinc ducendum est. Unumquodq; e vum,quorum opus est,speris es 4ratia. Dei aute actio est immortalitas,qns in vita posita est sempiterna. Ita necesse est ei quod diuinum sit, motum aeternum cou
Hre. Quoniam ante caelum tale est natura enim quis dum diuina est ob eam causam rotundu ei corpus d tum est,quod naturae Ni circum se perpetua agitatione torquetur. Cur ergo totum caeli corpus non est eiusmodiequia aliquid corporis necesse es in medio manere. Huiua autem pars nulla quiescere nec omnino, nec in medio potest. Etenim eius naturae aptus esset motus is qui in mediu fertur. Atqui natura sua in orbem voruuitur: motus enim ille aeternus non esset. nihil enim quὸdfit repugnante natura, i perpetuum. Quod aurem sit repugnate natura tu sp ierior est,quam eius
quod naturae aptum est origo: discessusque es quidam
ab eo quod naturae est accommodatum d quod a natura abhorret. Terra ergo sit necesse est, quandoquide in
medio quiescit. Si terram necesse est esse positum hocst,moueri terram non posse,de quo post disseremusὰ si
terram, inquam nec se est esse, ignem. Cotrariorum enim si unum natura fecit, alterum etiam eadem effecerit necesse est: si sit contrarium, eiusque visit notura quaedam necesse est. Eadem enim materia est contrariorum, negatione prior est asyrmatio, ut calor frigore. quies Nero Ograuito ex motus leuitatisq; priuatioue dicuntur. Atqui se ignis O ter sunt, ea etiam corpora sint necesse est, quae medium eorum i
cum tenent.Repugnantiam cium inter se elemeta omnia haberit.hoc etiam positumst nunc, pon autem do
274쪽
27acere conabimur. His ita positis, perspicuum est ortum esse oportere,propterea quod nihil eorum aeternum esse psit. AccipiAt enim O quasi patiuntur alia ab aliis,
it inq; faciunt contraria.aliaque ab aliis interimutur. Praeterea non esi consentaneum,aliquod mobile perpetuum esse, cuiua natura aptus esse non possit motus ternus. Atqui horum interdum non semper motus est. Ex his ergo pe picuum est, ortu esse oportere: si orta, alius etiam motus sit aut unua aut plures necesse est. Pro motus enim uniuersi ratione elementa etiam i ter se eandem rationem habere debent. Sed de his alia disputatione mox planius disseretur. Hunc hoc latum perspicuum est,quam ob causam plura sent rotuda coimpora,nempe quod ortus esse debeat,ortua autem ita est necessariusi etiam ignis sinis autem O caeterasi Otemra: haec porro ob ea causam necessaria est, qu)d alia
quid perpetua quiete teneri oporteat, si modo aliquid nec se sit perpetuo motu cieri. A Esi aute figura globosa rotuda sit necesse est
Haec enim Oesentiae apta es Oaccomodata. xiis, prima natura ordine.Primum aute de totos gurarum gemetre, quaena primast,tam in planis, quam tu solidis dicamus. Omnis igitur figura planabant lineis in rectum ductis, aut linea in orbem inflexa contin tur ac ea quidem qua lineis in rectum ductis concludiatur,pluribus lineis: inflexa autem in orbem, Nna tam tum circumscripta est. Quoniam autem in quoque I
xere naturae qrdine prius est antiquius, id qu)d x-nii est pluribus, ct quod simplex eo quod ex pluribus costat, profecto in planis figuris circulus principatum obtinet. Praeterea si id perfectum est, a quo pars nulla iubem potest, ct ad rectam lineam accessio fieri potes, rotundae aκtem nihil addi potes: persticuum est eum
275쪽
271 S T. DE CAE: Lo perfectam esse,qua orbis continetur. Ita si prius est id
quod perfectum est eo quod inchoatum, ex bis etiam prima figurarum planarum erit circuluS.Eademq; r itone globus in solidis primum locum tenebit. Solus Gnim hic una extremitate continetur. Ous autem rectis
lineis constant,pluribM. Quem enim locum inplanis figuris circulua, eum in solidis βbaera, id est globi s t net. Quinetiam ij qui corpora in latitudines O extremitates diuidunt, ex iisdem constare faciun his asesentiri videntur. Sphaeram enim solamsolidarum non
secant, νt quae extremitates plures una non habeat. Quod enim in extremitates diuiditur,no ita diuiditur,
misi quis totum in partes secaret ,sed in ea qua specie disserui. re illud quidem perspicuum est, globum priamas in solidis figuris tenere. Est etiam consentaneum, maximὸ iis qui ex numemo ordinem reddunt O expli cant,ita collocare,Ῥt Jhaeram Nnt,triagulum duobus, quoniam in eo duo sunt recti,tribuant. Si vero tria gulum νni tribuatur,ta figura non erit circulis . Quoniamq; pridina figura primi es corporis, primu autem corpus es in extimo orbe, globosumsit necesse est id quod in orbem circumq; fertur, oe illi igitur cotinu
tum atque coniunctum.uuod enim continuatum est ei quodglobosum est,idem etiam estglobosum. Eadem tiam ratio est eorum, quae in horum sunt medio. Quae enim ab eo quod rotundum est continentur O tanguntur,ea tota rotunda sint necesse est. Atpιi inferiores sellarum errantium partes, summam 1phaeram colla gant. Omnis ergo rotunda erit, quandoquidem omniastharo contingunt,cum eisq; cohaeret.Traeterea qu niam constat, O positum es νniuersum in orbem femri,docuimusque extra summum orbem,nec inanitatem esse,nec locum, Ob has etiam causaS rotundum sit ne
276쪽
o lacus extrinsecus sit,ct corpus O inane. Quod Gnim recta linea descriptum est, id si in orbem torque
tur,locum eundem nunquam tenebissed ubi prius erat corpu ,nunc non erit, O Ῥbi nunc non est, rursus erit, propter angulorum succedetium vicissitudinem. Quod
etiam siet , si qua alia figura, quae a medio non pares
radios,qualis est lentis vel oui,ductos habeat. In omiambus enim e scietur, extra circumvectionem ct i eum esse ct inanitatem, quod totum non eudem locum obtineat Praeterea si motuum mensura est crii motuου, quod solus sit continuus, aquabilis O perpetuus, ituquaq; aure re mensura sit minimum quidda, ct miniamus motus est celerrimus: profect) celorimuS omniu notuu crii motus est.. atqui earum quae ab eodeta ad ire pertinent,minima est circuli linea, ex minima motus celerrimo intelligitur. Itas celum in orbe voLuitur ac Nersatur, id que maxima celeritate fretur, globosum O rotundum iit necessie est. Atque etiam ex ijs corporibus quae in medio locata sunt,hoc ipsum pem istici potest. Si enim aqua terram,ier aquam,ignis aera complectuntur,ciae fles etiam natui simili eademque ratione: non enim his continuata sunt ,sed ea contingunt . Aquae porro extremito rotunda est: O quod globosae natura coniunctum est, aut circum id mouetur quod rotundum est,idem sit tale necesse est.Ex hoc igiatur etiam perspicuum est,caelumglobosum esse: Aquae autem extremitatem talem esse perspicuum ita erit, si hocpositum sit, Aquam semper suapte natura costa resolitam ad concauitates ampliores, ampliores esese concauitates in iis locis, quae ad centrum propius a cedant Ducantur ergo a centro AB, C rectae lianeae, O producatur B C linea, qaoniam ea quae ad pem
pendiculum ducta est, id es AD, minor ijs est, quae a centro tacts sunt,profecto a mplior est loci concauitas.
277쪽
27 ARIST. DE CAELO qua igitur in et,quoad sit aequalis. Quonia autem 1 E linea ijs quae a cetro ductae sunt, par est O aequalis aqua in tu sit qus a cetro ducta sunt, necesse est. tum
enim denique quiescet. At ea quae eas tangit, quae a contro ductae sunt,rotunda est. Aquae igitur BEC r tunda est extremitas. Ex his ergo perspicuum est, Orotundum esse mundum, O ita accurat Esubtilisfrque tornatum,νt nihil nec eorum quae opere hominum a hibita manu effecta sunt, nec eorum quae hic oculis nonris subiiciuntur, hanc abricam ct solertiam ulla ex parte imitetur. TLihil enim eorum ex quibus haec n Bra dfecta sunt, tantam aequabilitatem capere potest, tantamque subtilitatem ct solertiam, quantam priami corporis quod circum mediumfertur, natura. pem sticuum est enim quam aqua ad terram rationem habeat, eandem etiam elementa babere,vi quodque semper abest plurimum.
in iam aut duobus modis aliquid in orbem
torqueri potest, νt ab Nno motu ad B cieatur, O altero ad C:eos quide motus non esse contrarios,a
iὸ dictum est. Quod si nihil casus Osfrtuna in iis pose
sunt,quae aeterna sunt, caelumq; aeternum est,motusq; is qui in orbem fertur,cur in πnam potis partem, quam in alteram sit conuerso' 2 decesse est enim hoc etia vel principium esse,vel eirus esse principium. Dare quidem operam ut de nonnullis, de omnibus iudicium tuum interponas,nibsiq; prstermittaa,Mel magnaesultitis, Ῥel insignis audaciae fortasse νideatur. Sed tamen non ex aequo omnes iisre reprehendi pinunt,dicendiq; causa quae sit νidedum est, O praeterea quomodo in assentiendose gerat, trum more hominum,an constantilia.
cc rationes quid firmi mas O subtilissimas cum aliquis assecatur es: tu inuentoribus habenda esIr
278쪽
tia. Dic autem id quod probabile es,dicamu4 . Si enim natura semper facit quoad eius fieri potes, id quod est optimur oe est quemadmodum eoru motuum, qui recta linea ferutur,is qui ad superiorem locu fert, praentatior cest enim superior locus inferiore diuinior
sic is qui antὸ fert eo qui ponὶ sequidem dextra si
ni a pars, ut ante dictum est, eam inter se ratione habent: quaestio quae posita est, tum partem priorem O po feriorem habere declarat,hsc enim causa quo stionem explicat si inquam quam potest optime con situ tum est, haec etiam causa erit eiura quod queritur: Optimum est enim cnosimplici motu, perpetuoq ci rhatque in id quod est prsfiantissimum.
DE eias autem motu, m aequabilem esse, noni aequabilem sequitur ut disseramus: id quod de
primo caelo, primo motu dictum volo. In inferiori bus enim plures iam motus in νnum conuenerunt. Si enim non aequabiliter moueatur, non est id quidem dubium, quin incitatio sit futura, ct connians motus, retardatio . Omnis enim quae non est aequabilis motio,
tum incitationem habet,tum retardationem,tum comstantiam. Coninans autem motus es, Nel νnde inciapit, vel quo peruenit, vel in medio: νtfortasse in ire quae naturae vi mouentur, ibi est quo feruntur: in iis
autem quae contra naturam, unde: in iis νero quae iaciuntur, in medio . Atqui motui qui in orbem fertum, in nec unde, nec quo feratur datum est, nec medium,nec principium,nec terminuU,nec medium omnino. am tempore aeternus est, ct longitudine coniunctus, ac cohaerens, O interrumpi non potest. Si ergo mo- tua caeli non est coni lans, nec inaequabilis est, quippe cum inaequalitas in motu propter intentionem Oremimonem exi lat . Praeterea quoniam omne quoil
279쪽
mouetur,ab aliquo mouetur, inaequalito motin proficiscatur necesse es, Nel ab eo quod motum assert, vel ab eo quod pulsu agitatur, Nel ab utroque. Sive enim id quod motum assert,no eadem vi pestat ,sue id quod
motu cietur commutetur,nec idem permaneat , siue in miroque commutatio cosequatur,nihil obstat, quomianus inaequaliter moueatur id quod mouetur: quom nia
hil cadere in crium potest. Quod enim motu cietur, id docuimus O primum esse, simplex,Ortasque in
teritus expers, O uno nomine commutationis. Quod autem motum agret, id tale esse niusto magis consentaneum est.2 im quod primum est, quodsimplex, o tuque interitu vacat, im moueri halet eius, quod primum est,quod simplex,quod sine ortu est O interi- tu . Quoniam igitur id quod mouetur cum sit corpus
non mutatur,ne id quidem quod motum affert mutabiatur, cum vacet corpore . Ita moturi non aequabilis esseno potes Etenim se inaequabiliter feret,uel totus mutaretur,interdumq; celerior esset, o interdum rursι stardior:vel eiu partes. Pesicuum est quidem eius partes non esse inaequales. Iam enim interuallum Ur rum immenso tempore extitisset 'num celeriuri aiaterum tardius moueretur. At nihil interuallis mut tum esse constat.Nec vero totus motus mutari potest. iusiuiusq; enim rei rem is ex imbecillitate nasciatur jmbecillitas aute natura aduersatur. Omnes enim in animantibus imbecillitates,visenectus, diminutio,contra natura Utunt. Tota enim fortasse animatiu connructio ex iis conflat,qua suis ac propriis locis disserunt nulla enim pars suum locum obtinet. Quod si in primis naturis nihil loci relictum est ei quod nuturae aduersatur simplices enim sunt, omnisque a
mixtionis expertes, Osuum locum tenento nec qui quam eis en contrarium, profecto in eis non domu I natur
280쪽
Imbecillitas. Ita nec romisso,nec contentio. Si rum contentio ,rem is etia reperiretur. Praeterea non
est hoc consentaneum,id quod motum asserat, immebo infinitoque tempore non potuisse, rursus alio etiam immeso assenepotuisse. am cum imbecillitas omnis naturae sit aliena,nihil quod naturr aduersatur,infiniato tempore videtur esse,nec pari tempore sunt id quod naturae aptum est,ct quod ab eadem alterium ita omnino posse O non posse. Quod se motus se remittit immenso tempore se remiserit necesse l. Nin vero interiri potes semper,aut certὰ rursus potes remitti. In sinitus erum motu s ct inceriu esset, cum omnem ex aliquo in aliud ferri dicamus,eumq; nitum. PVterea hoc ipsum siet, si quis ponat esse templia quoddam mianimum , O in breuiore quam illud sit caeta moueri nequeat. Vt enim ingredi aut fides pulsare nemo quouis tempore potest,esque in quaq; actione certu finitumque minimum tempus extra quod egredi no liceat: Mnec caelum quouis tempore moueri potest. Ouodsi v rum est,non erit semper eius motus intentios non i tentio, nec rem is erit. Vtrumque enim eorum permaequὸ ac alterum,si modo eadem celeritate,aut maiore incitetur,o immeso tempore. sat erao ut dicamus vicissim maiorem celeritatem tarditate motui co uenire.Quodprorsus rationi contrarium est, oe commentitium. Quinetiam magis consentaneum est, haec nos no latere,praesertim cum facilius sensu percipiantur ea quae inter se conferuntur. Ac unum quidem cae
tum esse ac solum,atque id originis expers esse, em petuum , O praeterea aequabiliter moueri, bactenus dictumst.
SEquitur mi de stellis, ex quibus consent, quo figuras habeant, quiquesnt eorum motus, dicen