장음표시 사용
401쪽
' eitra ullam adiectione dicitur, honestum, verbi gratia aut turpe: ut patrem immolare non dicas honestum esse festa apud nonnullas honestum esse. 2 'n igitur simpliciter honestum est. - deos colere,pulchrum dices, etiamsi nihil adiugia:es enim pulchrum omnino. Qua re quod sine adiunctione videtur esse pulchrum, aut turpe,aut aliquid aliud eiusdem generis,lale esse id di,
Eliquus est comparationis lacu , in quoi xidendum est, obus propositis,utrumi optabilius aut melius. Ac primum e ponendum illud est nobis,hoc loco non e f. se propositum de iis disserere quae valdedi milia sint, quorumque magnae sent disserentiae distinctiones c neque enim est quisquam, cui in dAbium
veniat,ssine beatitudo quam diuitiae magis expeteo sed de iis quae cognata fisto vicina, O iis quibua propositis dubitamus, xtri priores partes tribuamus,pr pterea quod quid alteris alteri praestet, minimὸ xide m . Ex quo pesicaum erit, exposita harum rerum praestantia una aut pluribus,animum assensurii O approbaturum id esse magis expetendu quod excella. Ac diuturniora quid constantiora anteponenda suntiis quae minua talia sunt quae prudentes anteponant, alit viri boni,aut leSes rectae,aut qua anteponat η, qui
402쪽
oo A IS T. T OPI C. in aliqua re excessunt,hoc ipso quod tales sueti' aut quis ij qui νnoquoquegeneresilentes sunt,aut quaeplures ,
aut etiam omnes:νt in medicina fabrica, quae plures medici anteponant,aut omnes,aut qus omnino plures,vel omnes,vel omnia,quale es ipsum bonu. Eu tunt enim ipsum bonum omnia. iis autem argumen tum ducetur, prout commodum videbitur ad eam rem de qua agitur. Suntque omnino ac simpliciter anteponenda ea quae a meliore arte proficiscuntur: ut quoniaphilosophia melior es ars quain architectura implicia ter ea quae a philosophia effciantum iis qus ab archite-
tectura anteponantur. At huic vel illi Osunt optabullara quae suae cuiusque artis sunt propria. Deinde a reponetasunt ea qua vi sua O per se in genere sunt is quae non sunt: ut iustitia viro iusto,iustitia enim in genere est bonoru,vir iustus non est illa Hi quod ac per se bonum est,hic no item obit enim est idipsum
quod genua quod non sit in genere, Ni homo albus nones id quod color.Quod idem in caeteris contingit. sit . ponuntur etiam quae propter se expetutur iis quae propter aliud,νt valetudo exercitationi : quonia illa n pter se expetenda,haec propter aliud. Et quae per se e
petuntur,iis quae ex accidente , vi amicorum iustitia ,
Minum iusitiae, quod illa per se expetenda est,haec per
aliud ct ex accidente,ut ne nobis noceant. Hic autem
locus eandem fetia vim habet,quam superior, ab eoquens modo non dissert. Nam amicos propter se i istos esse optamus, etiamsi nihil inde ad nos redeat, O a- pud Indos habitent at hostes sic propter aliud iustos est se optamus,νt nihil nobis obsimrat quod causa es b niper sceo quod ex accidente causa est,νt virtu fortuna ulla enim per se efficiens est causa bonorum,sec ex euentu .Et si quid aliud tale est. Eodem modo de comrariis iudicandum es. Ea enim quae perse causae sunt mam
403쪽
mal rum,magi unt fugienda iis quae ex acci eute, ristitium fugiendum est poti: , quam fortuna, tyud e nim per se malum est, haec ex achidente. Et quae simpli riter bona sunt, iis anteponκntur quae alicui bonas civi valere quam secari magis optandum est: quoniam illud simpliciter bonum est, hoc alicui qui sectione Q at. Et quod natura bonum est, eo melius est quod nous naturale , ut iustitia viro iusio e quoniam ilia η turae bonum est,iste ob rem ascititiam. Et quae insunt in re meliore,quaeq; iustiorcm habent venerationem, iis quae in deteriore,ut bona Dei hominum bonis: aniami, corporis bonis sunt anteponeda, ct qus propria sunt melioris res,lis cure deterioris, xt Dei quam hominis. Cum enim bonis, quae illis inter se sunt communia , non disserant inter se, propius alter alteri prsat. Et quae in melioribus,aut antiquioribM,aui in iis quae in m lare sunt preciο honore, ea sunt anteponenda iis qur in deterioribus, xt valetudo xiribus corporis O pu ibritudini corporis. Valetudinis emim sedes est in humore siccitate, calore Osrigore, iisque omnibus, ex quiabus primum animal consat cohaeret:haec Nero in post fioribus quibusdam. Urm vis corporis in neruis a que Uibus sita est, o pulcbritudo corporis es apta quaedam composivio membrorum. Fines iis quae ad sine pertinent arque conducunt. Ex duobus quod adfinem porpiuS accedit. Quae ad vitaemem pertinet, iis qua ad alium aliquem, vi qus ad beatam vitam pertinent, iis quae ad prudeliam,quod enim ad beatitudinem pertinet,anteponendum est. Lus feri possunt, iis quae non possimi. E duobus effleutibus cuius sinis melior, id stia praestantius .Ex es cientibus finibus proportione concludendu est,hoc modo, Cum pluribu partibus sini
praestat, quam sinis ille suae causae essicienti rut si beatia ludo νaletudinem pluribus partibus superet, quarti
404쪽
qor ARIST. TOPIC. maletudo salubria, Ritur, ut efficientia beatae vita
Nincant Naletudinem.Quanto enim beatitudo valetudinem praesta tanto salubria praestant efficientia be titudinis. Atqui minore interuallo salubria valetudo anteibat: pluribus igitur partibus alubrius praestant beatitudinis efficientia, quam xaletudo salubribus.Ex quo perspicuum est,efmientia beatae νitae sanitati:quia ei praesent, esse anteponenda. Iam quae per sepulchris-xa sunt O in maiore honore O pretio, o laudabiliora anteponendasunt, ut amicitia diuitiis, iustitia ν Ietudini ct Niribus corporis. Illa enim numerantur
propterse in iis bonis quae sunt honorabilia O laud bilia: haec non propterse, sed propter aliud. N o nim opes propter se amat, sed propter aliud. Amisiatiam autem propter se colimus, etiamsi nihil indesiu-ctus speremus nos esse percepturos Iam se duo quaedam sint xalde inter se similia,nec quid alterum alteri prae stet O excellat, perspicere posiimus: id ex consequentibus intelligi licet,hoc modo Ex quo enim maiora bona sequuntur,id anteponendum alteri est:quod si mala coiisequatur ex quo minora mala oriatur,id est potius eli gendum. Nam si virunque eligendum, nihil probrubet aliquid molestiae consequi ex consequentibim autem duo argumenta sumantur,quoniamo aliquid quod reprius est aliquid quod posteriua rem consequitur: meluti disicenti antecedit ignoratio, ct eum consequiatur scientia. Fere autem metiata est quod postea cons
quitur. Argumentum ergo a consequentibu sume dum est , Nirouis modo commodum fuerit. Plura bona paucioribus anteponeda sunt aut omnino, aut cum alia quae pauciora sunt, in aliis quae plura , continentur. Huic autem loco occurrituro νnum alteriis gratia petatur. 2 eque enim νni νtrunque anteponitura. veluti
curari oe valetudo non pluris sunt quam valetudo,
405쪽
quandoquidem curari optamus νaletudinis gratia.
ibu etiam prohibet ea quae non sint in bonis, bonis
anteponi : νt beatitudinem coniunctam cum aliqua re quae non numeratur in bonsi iustitiae ac forι itudini. Te eadem coniuncta cum voluptate,magis exper eda sunt, quam sine voluptate, eadem ipsa cum indolentia copulata, quam cum dolore.In quo etiam quicque tempore maiorem vim habet, id in eo magis optandum est, νι in fenectute sine νlla mole sia oe cura νiuere, quam in adolescentia. Plus enim potest id in senectute. Eademque ratione in senectute magis expeteda prudentia est. Itaque nemo adolesietes imperatores diligit,quod prudemtes eos non esse existimet: contitaque sit in fortitudine, cuius in iuuentute necessarium munus officium est.Eadem es etiam temperantiae ratio. Adoles etes
nim magis quam senes cupiditatibus serti iunt Quae per omne tempus aetatis plua possunt,iis qus maalma parte,utiliora Junt:vt iustitia temperantia fortitudine, quia illis semper, bac, interdum νtimur. Quaeque seipsis contenta sunt meliora, quam qus egent aliis,quod in iustitia ct fortitudine cernere licet. ams itisit ese sent omnes, nihil loci esset fortitudini: at hi fortes omnes essent, iustitiam requirerent. Comparatio etiam ex interitu,abiectione, origine, acceptione, contrarisseque sumi potest, hoc modo:Quorum bonorum interitus magis declinandi sunt, ea meliora.Quod idem in abi ctionibus contrariis contingit. Cuius enim praetermisito expulsio, aut contrarium magis fugiendum est,id etiam optabilius. Contra sit in ortu acceptione. Quarum enim rerum origines . aspumptiones oditabiliores sunt eae aliis anteponstur fura locus:Quod
ad bonu propius accedit, id tabi inue melius es: quodq;ad bonusimilitudine poprias accedit, id melim: ως Duitia inso.Qu Hesiori similiora sunt,ea meliora
406쪽
. IR IS T. TOT IGquemadmodum Aiacem VII sit anteponunt, quoil chilli similior esset. Sed hic adfertur exceptio, quod nuhil prohibeat Aiacem , non qua parte lachilles optiamus fuerit, ei similiorem fuisse, O tamen alterum bonum fuisse,et se immitem. In quovide lum es,an etiam
in iis quae magis ridicula sui, cernatur semilitudo. . qu
madmodum simia similitudine ad hominem propὸ accedit:cum equws non sit similis. 2 enim praestanti est simia, etsi similior homini quam equus. R. rsum Eduobus si unum meliori alterum deteriori similius sit, melims erit quod similius est praestantiori. Qui etiam locus exceptionem habet. PQ hil enim prohibet unum meliori paulum similem esse, alterum valdὰ deteriori:
ut si Aiax paulum admodum similis sit Achilli, O Hysses valde δε estori Et se id quod meliori simili s sit
mala eius imiteturi. quod autem ad deterius similitudinepropius accedat, bonam in partem simile sit: νt equus abno, simia homini. Quae magis iasignia sunt, minM insignibus anteponuntur:Et laboriosa,procliuiabus:cbariora enim nobis sunt ea,qus difficulter parantur: propria communibu s. ut que molestiae minus habent, quae enim nullam molestiam asserunt, iis quae asserunt, anteponuntur Et si hoc simpliciter illo melius est, necesse est quod in hoc genere optimum est melius esse eo quod in altero genere sit optimum: ν elutis nobilior equo homo sit,nobilisimus homo etiam sit generemimo equo proantior. Et si res praestant silmae Oclarisiimae nobili imis alterium generis praestant, etiam simpliciter illis rebus excellunt. Vt si clarisiimus homo generosissimo equo praestet, etiam homo equo praestat omnino. Quaeq; cum amicis communicare licet,
iis quae non licet. Qus in amicos pr are cupimus , iisqus in quemvis Vt officia seruare bene mereri magis optamus,quam videri bene mereri, . illicia seruare.
407쪽
cubuiam beneficia malumus in amicos conferre,quam Ῥιderi: in quemvis contra. Non necessaria nec sariis meliora sunt, eaq; interdum etiam magis expetuntur. Bene enim vivere praestat quam a tuere: cum bene viuere sit non necessarium, νiuere in necessariis. Fit autem interdum vi quae meliora funt,non etiam magis
expetantur. Non enim si quid melius, propterea id necessest etiam magis esse expetendam. Philosophorum enim Nita cum eo genere vitae quod in pecuniis quaerendis consuit,sit meumr: attamen ei cui res ad via uendum necessιriae non suppetunt, non magis expetenda est. Non necessaria autem sunt, cum suppetunt res necessariae, ct aliae praeterea quaedam bone Iiae parau-tur. Ac leni quidem certὸ necessiaria magis expetenda sunt,non necessaria meliora. Quae ab alio nonsuppeditari possunt O accipi, iis quae possunt, quomodo tu litia ad fortitudinem affecta est. Quae sine aliis expetet da sunt, iis quae nisi coniuncta cum aliis non expetuntur: νt vires corporis sine prudentia non sunt caepetendae ne viribus etiam prudentia expetenda est. E duobus si dinum di imulemus aut negemra in nobis esse, ut alterum in nobis esse videatur, id anteponcndum est, quo praediti esse νideri velimus, νt laboriosos nos esu
negamus, vi ingenio valere νideamur. Quorum bonorum defectio minus in iis vituperanda est, qui molem ferunt ea ase abesse, ea sunt optabiliora. Et quorum defectis in iis qui non acςrb8 ferunt ea isse abesse, ni gis re prebendenda G. Eoi si quae sub ea id e specie subiecta sunt, quod propria illius speciei virtute O laude valet,alteri quod eo caret, anti ponendum est. Ex iis in quibo inest, id tu quo maior est Quae bonum eum iu quo sint efficiunt,iis quae ηo efficiunt,ut calidires id est quod calefacit, eo quod non calefacit. Ex iis quae ef cunt ea qMae mazis esciunt i a it quae id quod me ire is C c
408쪽
est,ct magis praecipuum, bonum efficiunt,ut quae οἰ-mum bonum efficiunt,iis quae corpi .Ex casibus etiam Uu, actionibus oe operibus comparationis lacua fumitur. O quae ab illis orta sunt concluduntur. Auter'm enim alteri consequens est: γtsi id quod ium' et quod fortiter anteponendum sit, iunitia fortia tudini anteponetur. Et si iustitia fortitudini ant
ponendast : etiam id quod iustu sit ei quod fortiter.
Luod iacmst in caeteris.Si quo bono, unum malu bonum sit, minuta alterum maira magis expetendum este vel f maetore aliquo maius sit alterum. Quinetiam dduobus quae alicui praeponenda sint, id quod magis e petendust potiua e radum erit,quam id quod mino. Hi orum pGsantia O veluti exuperantia,praestantiae aliorum anteponitur, ea etiam anteponenda sunt, τι amicitia diuitiis. Amicitis enim excellentia,opum e cellentiae ct exuperantiae anteponenda est. Quae ipsumsbi quisqηeparare o quaerere malit, quam alterum, ea antepone laevi amici opibus. Ex adluctione hoc m .do:Si eidem rei aliquid adiungatur,totumq; mellisa esse sciat:id magis expetendum est.In quo cauendum est,ne ad eaprogrediamur n quibiis altero eorum qus colan gutur,viatur id quod utri commune est, vel aliqua alia ei adiumenta asperat, reliquo no νtatur,neq; ei sit adiumento:quales sunt cum fabrica serra ct falx cor
iuncta:quarum serra se coniuncta sit optanda magis est cum maziis expetera non sit omnin). iussum si quid ad
minus additum, maliis totum efficiat, magis expete
dum est. Quod ide ex detractione effri potest.Quicquid enim est eiusmodi, quo detracto,id quod reliquis est minuta efficitur id omne anteponendum. Quaeq; propter se expetenda sunt, iis quae ad existimationem hominum
gloriam accommodantur νt valetudo pulchritudiani anteponenda es. Illud autem ad iudicium hominum O opi-
409쪽
, LIBERC III ο7O opinionem dirigitur, quod si nesciant, nullus in eo 'parundo labor impendatur. Qus etiam propter se expetuntur O ad hominum commendationem,iis quae alterius solum gratia Quaeque vi sua perse propter se
in maiore pretio o honoresunt, eadem meliora sunt O magis expetenda. Ea autem per se in maiore honore si toe pretio, quae detracta omni opinione utilitatis, tame. magis propter se peteremus. Cap. II. Disso etiam rerum expetendarum, O 'Varum causa expetantur,magnam suppeditabit copiam di putandi, Pt νtilitatis, vel honestatis, vel Ῥoluptatis gratia res omnes expet endas. Quibus enim ad omnia, Ῥel ad plura νtimur,ea iis anteponeta sunt, quibus ad tot res non νtimur. Quod se in utrisque eadem reperiuntur,in viris magis reperiantur,videndum est, trum iucadio sint,an honestiora,an νtiliora. Qus m lioris rei causa comparata sunt,eadem magis expetenda: νt quae virtutis, quam quae voluptatis gratia. E dem ratio est rerum fugiendarum. Fugienda enim sunt magis quae res expetendas impediunt: veluti morbus magis declinandri vitando est,quam deformito, quod magis nos a voluptate oe virtute morbus deto quet.Ex eo etiam argumenta fumuntur,si rem propostam pariter expetendam Ofugietam esse doceam s. Minin enim expetenda est res eiusmodi,quam expet re aequil ac fugere liceat, quam altera quae tantummodo sit expetenda. Ac comparasiones quidem rerum i
ter se tractanda sunt quemadmodum a me prsscriptum est. Qui iidem loci valent etiam ad faciendam sine comparatione fidem, quid sit expetendum, quidque fugie dum. Detrahenda enim modo excellentia O praestantia est, qua alterum alteri praeniat. Si enim quae in maiore honore sunt pretio , eadem magis expe-
410쪽
tenda sunt: csrtὸ quae in honore funt, O ducuntur lariae ea si sunt expetenda, oes quae utiliora sunt, ea
magis expetenda: νtilia etiam expetuntur. Quod idem sit in caereris, quae comparantur. Sunt erum quaedam,ex quorum interse comparationestatim utrunque expetendum esse, aut alterum intelligimus: νeluti cum ν- num natura bonum, alterum minimὸ dicimum: perspiacuum est enim id quod natura tale sit esse eu tendum. Sumendi sunt autem maioris ct minoris loci, quiquam lat imὸ pateant : sic enim ad plura conclu- enda valebunt. T ossunt autem quidam ex iis locis quos exposuimus , generaliores esses, se parua nominum fiat mutatio, 'eluti quod natura tale vel tale est,eo es metis tale, quod non est tale vel tale natη-ra. Ex duobus se unum emit, alterum non es it tal
mel tale, id quod ipsum babet, aut in quo iubi, magii tale est, quod interdum facit, quam quod non facit. Sisi*trunque vim ediciendi habeat, id quod plus emit,
magis tale vel tale est. Et si ex duobus,unum magis superet tertium quippiam, quam alterum. Si ὸ duobus,num magis tale vel tale sit,quam quod tale est ali ruim magis quam quod non est eiusmodi; profecto pri
Uum tu eo gnere vincat necesse est. Ex coniunctione ice efficitur. Si quid ad eadem rem addatur,totumque magis tale vel tale indiciat. Et si quid ali rem additum
qi miuin sit eiusmodi,totam magis talem reddat. μtemque detractione. am se quid detrahatur ab aliaqμο, ex eoque , quod reliquum Hl minus tale vel tale existat M in eo genere praestat. Quae mixta coniunctaque sunt mina s cum cotrariis, ea magis talia Per talia: Neluti id albims est,quod minus qdmixtum habet nigrorem.Praei er illos autem locos,quisupra enumerati sui, hie alius est lucus Quodsebi magis rei de qua agitur Nera ascisis desinitione,veluis candoris haec sit definitio: