장음표시 사용
471쪽
LIBERC VLid quod in demitione concluditur. Si enim satis expliacatum non sit ulla significatione earum quibus id diciatur,profecto eo modo res rem explicata non erit. Proximus locus est, quando pertranslationem definitio explicatur : νt se quis scientiam definiens quod non dilabitur esse dicat, quae nunquam decidat, aut terram altricem, aut temperantiam concentum. Est enim obscurum quicquid per transationem dicitur.Calumni ri etiam poterimis aduersus eum qui translatione ν- sus erit, quod non proprio πerbost Dud, quandoquiadem non poterit rei quae definitur accommodari desini tio , quod in temperantia contingit: quandoquidem infimis omnis concentus cernitur. Praeterea si concent seno sit temperantiae, idem in duobus generibus erit,
quorum neutrum alterum continet. neq; enim conce tua virtutem cotinet, nec virtus concentum Deinceps
locus sequitur quando aliquis in semiendo verbis inustatis utitur, id quod Plato fecit, qui oculum ο υρ- σκιον id est, cliij umbra definiuit, o araneamm,ides, ut ita dicam,putrimordacem,aut si quis medulla obdum procreatricem dicat, quicquid enim in iditatum est, id obscurum est. Sunt etiam nonusta quae nec per ambigκitate,nec per transationem, uec propria diacutur: ut si lex definiatur esse modus vel imazo eorum quae natura iuria sunt,qus omnia translatione deteriora sunt. Translatio enim illustrat declaratq; quodammodo propter militudine id quod significatur: quippe
cum omnes qui transferunt verba, ea propter quadam similitudine trafferant. At vero illud tale nullo modorem tuu ut, quandoquide similitudo nulla reperitur, propter quam lex, modus, auisimulachru dicatur,nec
id proprie dici solet,iras modii propria aut semulachrulegem dicant esse, mentiuntur. Est enim simulachrum id, cuius ori ο ab imitatiρneprofecta est, quod in lege
472쪽
47o AILIS T. TOPIC. non reperitur. Quod si improprii id dicat, certὸ obstu
τὸ loquuntur atque deterius quam ea quae per tra: βα-tionem dicuntur. Locus alius erit, quando contrari te
finitio ex ea quae data est, non intelligetur. Quae ut rectὸ desinitione counlituuntur, etiam contrariis muldeclarant. Aut quando per se prolata, non perspicuum erit cuius sit definitio, sedsmile aliquid riuueniet, quod in veterum pictorum operibus, quae quidem ni quis superscripsisset, nunquam cognosci intelligiqi po- ruissent , ac ex iis quidem locis ad probandum nologia
definitionem dilucidam argumenta ducentur. Bando autem redundans dabitur conflituetur definitior primum videndum erit,an verbum aliquod adhibitumst eiusmodi, quod conueniat omnibus rebus, aut qu gsunt omnino in reru natura,aut quae subiecte sunt gereri eidem rerum earum quae definiuntur.'Sic enim ν indefinitione aliquid redundet necesse est. I ct genus a ceteris, disserentia ab aliquo eoru quae sunt eodegenere debet rem quae desinitur seiungere.Atqui quod rebus omnibua conuenit omnino,a nulla separat, quod omnibu's quae subiectae sunt eidem generi conuenit, a iis quae sunt in eodem genere non fecernit: itasuperuacaneum est tale illud quod adiectu est. Alius locus erit, quado id quod adiectum est, est proprium,quo sublato, o reliqua oratio propria est, ct naturam rei explicat. nuale est in hominis definitione hoc totum quod adiicitur ,πatum ad disciplinam, eo enim sublato propria Hi definitio, naturamque rei indicat, atq; Ni uno Nembo complectar omnia, id omne superuacaneum est O redundans, quo sublato quod reliquum est, planam famcit rem ea, quae definitur. Qualis est etiam animi de nitio, sequidem numerus sit 1e ipse movens agitans. Es enim animus id quod seipsa mouet,queadmota Plato definiuit, nisi fortὸ proprium est illud quidem quod
473쪽
expositum est sed numero sublato rei , in naturamque non declarat,quorum virum verius sit dissicile es explicare.In his autem omnibus quantum νtilitatis ratio postulat, videndum est. Qualis est pituitae de tribilla,humor primus ex cibo incoctu e νnu enim primus humor est non multi ita redundat illud incocta , quandoquidem sublato illo propria reliqua est futura demnitio. Fieri enim non potest,ut aliquid ex cibo unum atque alterum primum decidat: nisi fortὸ pituita noues id omnino quod ex cibo primum decidit, sed primum
est eorum quae non sunt concocta, ut illud non coni o- ctum addendum esse videatur. Nam si isio modo dic tur,non vera erit de nitiosiquidem non es primum omnium Proxima locus erit quoties aliquid eoru quae in desinitione continentur,non omnibus iis qus sunt sub eadem specie,conuenit. Malis donitio deteriuου absurdiu explicata es iis omnibus,in quibus aliquid adhibetur quod omnibua naturis conuenit, illo enim modi, si reliqua propria erat desinitio, tota propria Gγit,quandoquidem si ad proprium aliquid quod verum
o addatur, omnino propria est tota oratio. At si quid eorum quae in desinitione collocata sunt,non omnibus conueniat iis quae eidem speciei subiiciuntur, tota esse oratio propria nullo modo potest: neque Grum de re victim dicetur : cuius generis est hoc totum , animal, gradiens bipes quatuor cubitorum: n que enim eiusmodi desinitio de re vici im dicitur, propterea quod non omnibus iis quae eidem lecteisubiiciuntur, magnitudo quatuor cubitorum conuenit: Iulud etiam ν dedum erit,an verbum idem iteratum est: vis quis cupiditatem desiniat, rei lucandae appetitionem.Omnis enim cupiditas os rei iucundae quare illud etiam quod idem es cum cupiditate rei iucundae erit. Desinitioni igitur cupiditatis coueniet, sie appetitione
474쪽
. 72 ARIST. TOPIC. iucundi cnihil enim interes cupiditatem dicas,an appetitionem iucundi. Itaque esse rei iucudae de utroque celarinis forte hoc alienum νideri non potest: homo enim cum bipes set, certὸ bipes erit id quod idem est quod homo. Es autem ide quod homo animal gradies bibes, ita animal gradiens bipes, bipes est. Sed non ex hoc a lienum quicquam ct incommodum efficitur, quaAds- quidem de animas e qui gi adiens est solo, ac per se sumpto bipes no dicitur bis.Sic enim bis de eodem bipes diaceretur: cum autem de animante gradiote bipede r.
men bipedis dicatur ,senaei tantummodo bipes i citur. Eadem est ratio cupiditatis, propterea quod non de appetitione dicitur illud esse rei iucundae, sed de tota ora-ιione ita fit ut semel etiam hoc loco ratio dicendi e primatur. Atqui iterare idem verbu non est in comm
dum sed illud demum i commodum est saep eidem de liqua re dicere: quod Xenocrati Huuenit, quisapientiam ait est, definitionem, o cognitionem eorum q sunt, quippe cum definitioquaedam sit cognitio ritu bis
idem dixit adiecto verbo cognitionia. In eodem erroraversantur i qui refrigerationem caloris naturalis pri- uationem ese desiuiunt .nam cum eius quod insitum est, omnis si priuatio superuacaneum est nomen naturalis adderesatisque erat addere calor priuationem : qu doquidem ex ipso nomine priuationis, rei natura insige e intelligitur .R orsus videndum est, an ad id quod ν niuersalest, aliquid etiam quod in parte sit adiungaturi ut squis squit ut em definiat imminutionem rerum νtilium atq; iustarum tam enim quod iustum est etiautilest quidda profecto in rebus Ῥιilibus continetur. Ita illud rerum luctarum redundat:quia posito eo quod omnino ct in totum dicitur, id adiectum sit quod est in parte. Quod ide et si medicina aliquis definiat scientiam rerum salubrium animali, o homini:aut legem,
475쪽
LIBEIL VI. 673 imaginem eorum quae natura απis a bonasunt Olusa Nam quoniam quod i sum est, quaedam pars est bonicis qui ita definit Jaepe idem dicit. se virum rect)n ne definitio explicatast,ex his locis o aliis eiusdegeneris intelligemu . cap. III. A D probandum autem naturam rei explicatam esse 1 A. aut non esse definiendo, ex iis quos deinceps expo
ne n , argumenta sumentur.Primum videbimus num
rioribus O magis perspicuis verbis exposita sit demnitio. Desinitio enim rei cognoscendagratia traditur. Et rem cognoscimua non ex rebus oe verbis qnibust-bet,sed ex prioribu mugis perspicuis, quemadmo' dum in demonserationibus contingit: ea enim vis est mnis doctrinae disciplinae. Ex quo per picuum est, eunon explicare rem definiendo qui non rebus eius gen Vis rem illustret Oaperiat definitione. Si enim rem de finiuit,certὸ multae erunt eiusde rei desinitiones:quip pecum perlicuum sit eum qui rebu4 magis pergicuis, O notioribu definierit, aptius o commodius rem definiendo explicasserita eiusdem rei utraque desinitio Orit propria quod non ita est. Sua enim cuiusque rei una est vis atque natura. Itaque si multa ei dem rei demnitiones erunt, vis O natura rei elud quae desinitur, rit eadem,quae utraque definitione declaratur. Atquio natura non sunt eaedem, quandoquidem aliae O diuersae sunt definitiones. Tenpicuum es igitur eum noude tuisse rem, qui non magis perspicuis neque notioribus rebus definierit. Ad probandum igitur non esse' explicatam demitionem magis peropicuis rebus, duplex locua suppeteti dicam aut videbimus an ex magis dubiis simpliciter ignotis, aut an nobis magis Lgnotis dubiis exposita sit res definiendo: quoniam Hroque modo id heri potest. suod enim privi est,id
476쪽
q74 of RIs T. TOPI eo quodposteriista es notius est impliciter rut punctum linea, linea plano, planum solido:quemadmodum
vnio numero notior es, quoniam prior est initiumque omnis numeri. Itemque elementum f)daba. At verὐ iunostra cognitione contra interdum contingit. Nam O
quod solidum est, metissubsensum cadit, quam quod planum est: quod planum es, magis quam linea: Olinea qream panctum, quippe cum hac plerisque nota sint omnia. Haec enim cuius Gilla subtilis excellen 'tis cogitationis est discere. Et quanquam praesar om, ninb eniti, ut posteriores res ex prioribus intellCamus o cognoscamua: est enim id scientiae accommodatum magis tamen apud eos qui rem ex talibra non possunt cognoscere,nec Τὸ estfortasse rem definiendo aperire iis rebus quae illis notaesunt perspicuae. Cuiu generis sunt O puncti, lineae, O plani definitiones: omnes enim res antiquiores , posierioribu cxplicant ut lineae punctum , plani lineam, solidi planum extremum esse definiunt. ' Sed tamen illud intelligendum es, eos qui ita definiunt, vim naturam rei quae
desiniςur, explicare non posite. ' P is fortὸ idem sto nobis notius Osinpliciter quidem omnes qui recte rem desiniunt genere disserentiisque definire debent,quae in iissunt rebuta quaesimpliciter, perse notiores sunt, priorei, quam forma: quippe cum sublato genere, sublata disseret iaciorma tollatur. Ex quo fit ut 1pecies priora sint. Atque etiam notiora esse ex hoc int elligi potest, quod cognita Γpecie genus O disic-πentiam cocuosci necesse e : qui enim hominem nouit, etiam animai ct bipes nouit at cognito genere,aut cognita disserentia, non necesse es hytatem esse cognitam, ata species minus nota, perspicua est. Iam vel o ita fet,rt g qui disinitiones eiusmodi νςrata esse cosirmat, quae ex iis coiisant qua cuique Eet picua sunt nota,
477쪽
ri tollas eiusdem rei desinitiones esse fateantur. 2 am ἡοniam alia aliis nec eadem omnibua notiora sunt, υ- n. cuique o alia Uignanda erit desinitiosquidem ii fictio ex iis quae cuique planiora sunt notiora confit ut debet.Prsterea eidem alia alias magis aperta videntur. N am a principio ea que subsens cadunt:rbi autem acriori sunt iudicio, contra. Ita ne eidem quidem femper eadem de initio danda esset tu, qui de initionem rc M, qua cuique magis per pit ut sint,tractari νolunt.
A quo pJrspicuum est non iis talibus ed iis quae omnino ac simpliciter clariora sunt, rem esse definiendam, quippe cum ita demuni una ct eadem semper sit futura definitio. Ac fortasse quod omnino ac simpliciter no rum est, non id es quod omnibus per picuum est, sed quod iis c mum qui ratione O intelligentia bene con si tuti sunt: quemadmodum id etiam quod simplici eter salubre est, iis salubre es quorum bene affectum esco M. Tractari ergo haec debent omnia accurat ἡ θ' subtiliter: adbiberi autem in dii utationibuN pro rerum Uu. Sed consensu omnium euerti desinitio tum potest facillim/, cum nec impliciter perlicuis notis, nec iis quae nobis nota sunt explicabitur. Ac una quideratione ita intelligetur non esse ex notioribra traditam
desinitionem, si posterioribus c quemadmodum supra
dixi priora declarabuntrer . alia autem ratione, se elua
rei qus stabilis, ct certa est,incertis mutabilibus nobis statuetur definitio: quippe csem prius sit, ct clarius quod stabile ct certum est, quam quod incertum Omutabile. Ad probandum autem non constare ex prioribus desinitionem, tribus ex locis argumeta sumentur. Primus erit si contrariis contrarium desiniendo ape rietur, vis bonum malo definiatur:simul enim naturae ordine sunt contraria, O quibusdam eadem scientia ν-rri que esse videtur.Ex quo sit, ut alterum altero liun
478쪽
st notius.Sed tamen illud ignorare non debemus quadam esse quae aliter definiri non pol it: cuius generis 3
est duplum,'quod sine simplo definiri non potest: it
que omnia quae perse cum aliquo conferuntur. cum eorum omnium vis natura idem valeat, quod
ad aliquid quodammodo assectum esse,profecto utrunque sine altero cognosci non potes, vi necessesit alteru in alterius definitione coiit ineri. Acsunt cognoscenda illa quidem eius generis omnia et que in his ut feret9 ita utendum est. Alter locus nobis argumenta suppe ditabit, quando in definitione aliquid; adhibetur quod idem valet,quod res quae definitur: id quod obscurum est:tum cum non eodem modo νtuntur, quod es rei quae
definitur: visi solem astrum die perspicuum definiant:
qui enim diei vocabulo νtitur,etiam solis utitur. P tautem haec manifesto deprehendantur,pro nomine, d
finitio sumenda est hoc modo:Dies est solis motus super . terram :sc enim perspicuum erit, eum qui motum solis super terram dixerit, etiam solem nominasse, τι solis nomine usus si,qui diei u fuerit 'Alter locua es, quando quod in eadem diuisione numeratur, alterum eiusdem generis desinitur, νι si quis imparem
numerum definiat, qui parem νno vincit. Sunt enim simul ordine naturae ea quae ex eodem genere distribuuntur in partes, cuiusmo di sunt impar par,quae num ri sunt disserentiae. Quod item sieto superiora inferio'ribus definiendo aperiantur, vi se par numerua de niatur esse qui bifariam diuiditur, aut bonum habitua virtutis. am bifariam a duobus quae sunt paria ductum est, O virtuta quaedam es pars bonorum: itqhaec illis subiecta sunt. 2 fecesse est etiam eum qui ea . quod insta est viatur, etiam si periore uti, cum praesertim qui virtutis nomen usurpat, boni etiam nomen vetet, quandoquidem virtuta in numero bonor
479쪽
betur.Itemque is qui bifaria dicit,pari utitur: qu im illud bifariam aliquid in duas partes distributuse clarat; duo paria sunt. Atque hic quidem locusus est, ut generatim dicam, ex quo ad docendum de-itionem non prioribus-magis terapicuis esse illuatam argumenta ducentur. Cuius partes erunt sup ires. Sec dus locus eritiquando res quae definiture aliquo estgenere,neque in genere ponitur, qui erroriis omnibus versatur, in quibua non ponitur genus
finitionis, visi quis corpus definiat, id quod habet
tres dimesiones:aut hominem, id quod rationem num rorum tenet,is non dicit quid est,quod habet tres dimE-siones,quae est magnitudo, O quid est quod scit num rare, quod est animal. Genus autem quid res sit deci rat, O primum eorum quae in desinitione dicuntur,co locatur. Idem siet, si res quae definitur in multis dic tur, neque ad omnia pertineat definitio, νt si quis gra-maticam desinia artem esse scribendi id quod dictaturo profertur. Deci enim O legendi, quandoquidem non potius scribendi quam legendi eam artem tradiditis, qui eam definiuit, ut non qui alterum sed qui utruque dixerit, desinisse videatur: siquidem eiusdem rei multae definitiones esse non possunt. Acin nonullis quiadem hoc vere dicitur quod expositum est:in quibusdam
vero non item, cuius generis ea sunt omnia, in quorum utroque non per se res quae definitur cernitur,quema modum medicina in morbo in valetudine versatur, quorum in valetudine visua per se, in morbo ex ac cidente cernitur: praesertim cum omnino alienum sit atmedicina morbum escere,atque tenerare. ita non ν riin medicinam desiniendo aperiι is qui νtrunq; complexus est, quam ita qui alterum,imo vero deterius:quadoquidem quiuis alius morbum e dicere potest.Proxia muc locus erit, quando non ad id quod praestantius es,
480쪽
sed ad id quod deterius, res quae definitur accommoda tur,cum plura sint in quibws vis eius intelligatur. Omnis enimscientia O facultas omnis, ad id quod cotinet praestanti imum omnium referri videtur. ursu se res quae definitur in proprio cir accommodato genere collocetur,ar menta ex his locis generis quos supra ex
posuimus ducentur Iam si quis superiora genera definien o dicat,non rectὸ definiet: ut se quis iustitiam de finiat esse habitum enicientem aequabilitatis,aut habitum qui suum cuique tribuit: is enim ita definiendo
virtutem transilit .Quoniam igitur iustitiae genus praetermittit,vim eius oe naturam non explicat: quippe cum cuiusque rei essentia sit cum genere coniuncta. Hic autem loci 4 idem valet quod ille: bn in proximo genere aliquid collocare.Qui enim in proximo genere numerarit aliquid, is superiora dixit omnia: quandoqui dem in inferioribus ea quae supra funt, intelliguntur. Quocirca aut proximum genua in definitione usurpandum est,aut generi quod supra est, adiungendaesunt diffferentia omnes,quibuύ νicinum genu4 definiatur. Sic enim nihil pr ermittetur,exprimeturque oratione iu- ferius genus pro nominet. Atqui superius genus solum dixerit,non etiam inferius explicat, veluti qui planta dicit,non etiam arborem eclarat. Rursum in disserentiis eodem modo νidendum est, an generis disserentias
definiendo explicarit. Vam se rem aliquam non suis propriis disserentiis definierit,aut etiam aliquid dixerit eiusmodi, quod nullius rei disserentia esse possit, τι
animal, substantiam: is rem non definiuerit. Atque
tiam illud videndum est, sitne aliquid quod diuisum quasi ex altera parte disserentiae quae propositast, respondeat. Si enim non set, profecto quae data est, nouerit generis disserentia: quandoquidem in disserentias, quae diuiduntur ex colitrariis partibuύ, genera omnia