Physicorum Aristotelis libri, Ioachimo Perionio interprete. Nunc verò opera doctissimi Nicolai Grouchij integrè restituti, limati, & emendati ..

발행: 1586년

분량: 636페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

571쪽

s OP H I S T AR V M. 369demonsbationes. Vt enim illae sunt captio ae conclusio res,quae in iisdem rebus cernuntur,in q,iba Nersatur dialecticis: ita pseudoaraphi iisdem de rebit stant, de

quibus geometra suas facit demo irationes. Verum huiusmodi quidem certὸ pseudographinon sunt contentiosi,quoniam ex principiis O coclusionibus alicuius,ai tis propriis conficiuntur. Quae Nero ex iis rebus con- tint,in quibrus τer fatur dialectica, si quasi accommo duae ad aliam rem demonstrationes accipiantur, eruns contentio β:quemadmodum bis exspli per bici potest: illa ratio qua per lunulas quadraripos e circulum de-χnonstrabatur,non es contetissa, Brysonis autem ratio est contentiosa. At que illa quidem prior ratio,cum ex propriis geometriae principiis conflatur, qd nullam aliam artem, quam ad geometriam trafferri potiest: haec poterior apud eos etia Uirpari poteritiqui illius artis

imperiti omnino quid in quaque re fieri positi, O quid

non positi, ignorant,at que ita Uurpari, vi ad yingula, ad quae adhibebitur, accommodata 1it. Es etiam in hoc

eodem genere ratio, qua Antiphon quadraturam cs culi ostendere conabatur. Itemque se quis, adhibita ra' rio ne Zenonis, Nellet ostendere,non esse bonum post coenam inambulare, non adferret propriam medicina ra tionemquandoquidem illa sit coinraunis maximὰ ratio,

Si igitur eodem planὸ modo assecitus est litigiosus homo ad dιalecticum, quo ad geometra is qui pseudographos facit non poterit profecto ex iis, quae propria sunt cou-

stare contensiosa argumentalio.

Talis erat Hippocratis ratio In Getarcis. cpdicibuς legitur

572쪽

Alexandro legendum est,τω γε

Cap. X LN c autem dialecticus nullum cortum genuibet in quo quasi subiectosibi proprio νersetur;

nec ulla in re demonstratisnes adhibet neque talis essartifex, qui omnium rerum considerationemsi scipiat. V que enim possunt res omnes Iob νnum genus cadere,nec si possent νπὸ illud dici posset, omnium eadem e se principia. Vnde etiam fit, ut nulla arum artium qua in tractanda certa quadam natur demonstrati nibus utitur percontando disserat, suo probatiο-nes ex interrogatione accipiat. Cum enim non pisit ex utraque contradictionis parte accommodata ad rem docendum fieri ratiscinatio, non debet liberum esse, ν- tramuis partem admittere. Dialectica autem perco latrix es, totam vim habet ab interrogatione. A

qui si demGrationes in dἱsserendo adbiberet dialectiaca illam ceria oporteret, si non omnia, at certὸ prima pronunciata, ct propria sua principia citra ullam i terrogationem accipere: alioquis illa non admitteret alius,nil iamsuperesset, νnde id euertere , quod esse ab altero oppositum.Planὸ autem generis eiusdem esspirastice cum dialectica. eque enim haec tentandio examinandi ratio talis quaeda ars est,qualis est geom tria sed cuius mun' praestare etia indoni' aliquis positi. uuid enim est, cur non possit,qui rei alicuius no habet mentia quasi tentandi causa cu eo disputare,qui etiam sit illius rei imperitus'Praesertim cu eo conferatur dia sputatio,ut non ex iis constet quae illi, qui doctus sit, perspectasunt,quaeque sunt rei propria,sed ex cosentaneis quibusdam, consequentibus rei: quae colicque tia butus ossifere sunt,ut tametsi illascias, villamen

vetet,ie arte nescire .atsi nescio, omnino artis cognitione assequi non posiis. Ex iis ergo planu est,pirasticen

573쪽

so P II IS TARVM. 37 non esse scientiam,qus tu certo quodam genere subiecto. νersetur,ideoque de omnibus di putationem suscipere. Habent enim omnes scietis communia quaedam, quibus πtuntur:ob iamque causam', ut omnes homines, etiaidiotae, quodam modo utantur arte dialectica, ct pirastica, quandoquidem nemo sit qui ad aliquem modum non velit iudicium ferre de iis qui aliquid profitentur. Porro autem ipsa communia omnibus sunt, O apud omnes eadem . quandoquidem nonsent illa minus idiotis cognita, quam aliis cetiamsi minis aptὸ, ct citra ullam artem tractare illa videantur. Quo fit ut nemo sit, qui

refellere reprehendere argumentis alterum non conetur. Omnes enim nulla arte adiuti, sed duce tantum natura, illius sunt muneris capaces: quod arte persi ictum expolitum, dialecticae proprium est', illiusque dialectici, qui adhibita diligenti disserendi ratione adtentandum oe examinandum alterum suas disputationes confert. Quoniam autem haec communia sunt permulta, ct tam latὸ dissufa, ut nusquam non reperianturiquae tame non sunt talia, Ni unam quandam communem naturam faciant, ad νnum genu s renocentur, sed vaga semper, incertae naturae, perinde ut sunt negationes:praeter haec autem alia sunt, quae nou

vaga icut inalta propria sunt, ex iis profecto planum

est nullam esse rem, cuius di*utatione ex talibus qui busdam suscipere ac periclitari non posiimu .Illud quoique pesicuum est quandam esse in earum rerum tranctatione artem, quae nihil habeat simile cum scientiis demonstrativis .Quamobrem contentionis studiosi bomines,multum d limites sunt iis, qui pseudographos faciunt:ut qui nou ex principiis, quae alicuius generis propria sint allaces conclusiones cimiant ,sed latit vagares in omni rerum genere versentur. Ac modi quidemissi sunt,quos exposuimus, quibus sopbisarum omnes

574쪽

37a AR IS T. DE RE PACE H. reprehelisiones conficiuntur. Quod vero sit dialectici haec considerare omnia, quodque istarum rerum facu rate valere debeat,binc perspici potest, quod quae ars in propositionum, hoc est communium locorum explicatione versatur, eadem sibi uniuersam inam consederotionem vindicat. Atque illa quidem sussciant de re prehensionibus fallacibus. Cap. XII.

NVnc de eo dicamus,quem secundum finem sophi la

appellauimuου , quib- scilicet modis sal sum aliquid sopbistae conficiant: qua ratione eo inducunt disputationem dit incredibile aliquid ct praeter omnium opinionem sequi a ideatur. Ac prima quidem ratio, ex percontandi quodam certo genere sumitur: imprimisq; ad illud essciendum valet ratio interrogandi. Lui enim ita aduersarium interrogant, quasi nulla certa re pro posita,de qua disseratur, nil profecto aliud praeter hoc inuestiganti am qui temerὲ respondent, Oparum ac curant,quid dicant,facilius labuntur. Cum vero nil vi,

dem sepropositum,de quosuscepta sit disputatio,

auo minus cogitare solemus, qμid dicamin. Itera ra' tio est, quae plurimum Palet ad deducendum eo ad se sarium, ut admirabile aliquid, aut1 alsum admittere videatur:nempe chm multitudine interrogationum euoueramu , etiam cum est aliquid propositum, de quo disputetur: imulq; postulamus, vi proferat, quid desingulis ipsesentiat:atque ita siue aliquid ex iis affirmet,

siue neget, eo loci eum peii ducimm,ubi argumentorum nobis copia suppetit. Ve Am enimvero hoc tempore mirinus bula ratioui fallendi locus datur, quam olim inimiarum quod illud statim rogari solet hoc tempore quo isum haec , ct quid ad id de quo in situla est diputatio,

pertineant. Est autem communis locus ad eruendum ta-dem falsum aut incredibile aliquid, nullum a principio

575쪽

so P H I S T A RV M. 37 constituere propositum e quo disseratur: sed profiteri

se discendi ludio interrogare, dabit enim tandem occasonem argumento huiusmodi disiimulata rei consideratio. Ut autem falsum tu aliquid tandem concludas, propriud est hic sophisticus locus, eo scilicet perducere aduersarium, ubi argumentorum tibist copia. Sed illud certe interdum rem, interdum xitio si fieri potestiquemadmodum nossupra diximus. Iam Nero a ta iarabile quippiam O contra omnium opinionem elicias ab aduersario, videndum est tibi,quam sectam philos phorum sequatur is, quicum disputas, ut illum intem roges qui piam ex iis quae contra omnium opinionem dicunt huius se philosophi. Habent enimsingulas me fuas quasdam huiusmodi sententias. Est aut em ad

eam rem primum veluti elementum, ut singularum s ctarum admirabiles sententias inter propositiones a cipias. Verum in promptu etiam est istarum captionum fatis apta solutio, ν ad extremu neges ex tuis verbis sequi admirabilem illam conclusione, quam colligit a uersariM.Atque hoc ipsum genus dissoluedi argumcti, non isto tantum loco accommodatum est, sed quicunque di putando altercationes modo contetiones sibi pro ponit, eodem isto modo conatur aduersarij ratiores eiu dere. glius locis est ex hominum voluntate, sermo 'nibus. gliud enim ferὸ est tacitum hominu iudicium,aliud palam loquuntur: sermones quidesunt qua ho'nes imi, volutas aute tacitu auimi iudictu, id semper ectat, quὀd maximὸ νtile videtur. Veluti nemo ferὸ est,qui non ita loquatur, longe prsstantiore esse mortem glorio am, quam vitam voluptatibus affluentem: O, melitra esse,iusὸ per inopia vivere, quam in magna opu copia turpiter .at nemo etia est qui no sequatur co traria. Ergo si defendat is, quicum di putas,quod homines potis mumsequuntur, volunt, oppones contra,

576쪽

Utatas vulgo sententio. Sin has vulgatas fente tias proferat, adferenda contra erunt, quae interim tacite homines Nolunt O sequuntur. 'rinque enim vi

admirabile aliquid efficiatur, necesse est: quandoquidia

futurum est, vi contradicat re*ondens, aut permulgatis omnium sermonesententiis,aut tacito hominum tu

dicio. Alius locus est ut inu patens,per que cogimi aduersarium dicere aliquid ad irabile cid quod Callicles in Gorgia commemorat,quodq; omnes veteres captionum vnicam iere causam existimabant ex iis,quae natura, quae legesunt constituta. aturam enim legi cotrariam esse: iustitiam quidem lege esse honesta. natura vemo non bonestam. Sic igitur oppugnandus es qui, quod naturae consentaneum sit,pro erat, ut legem illi obiiciamud in legem teneat,contra quae sunt ex natur proferenda erunt. Hic enim est uere non potest, quin utrinque admirabile aliquid dicat.Vocabant auteilli naturam,id quod in quaque re .erum est:legem τ ro,quod in multitudinis opinione positum est.Vnde per θicuum est, illius aetatis homines idem quod qui hodie sunt fuisse conatos:νt rsondinem aut reprebederent,

aut cogerent tandem aliquid dicere contra omnium opinionem. Porro autem interrogationes quaedam sunt

sua ponte tales,quibM rsondere no postis quin νrraque in partem dico admirabile quippiam: cuti modi sunt haec: Sitne sapientibus potira parendum an patriennine honesta potius facienda an quae utilia sunt e Vtrum optabilia , tauriam pati,an facere ζ Iam vero perducendu est aduersario ad ea, de quibus contraria est sapientum,ac multitudinis opinio. Ac si ille quidem cum sapientibus sentiat, opponenda xulgi opinio: si vulgussequatur, quid sentiant sapientes contra adferendum. Hi enim eos,qui beatisint, necessarib iustos esse ex imant: at multitudini incredibile videtur , regu

577쪽

non esse beatum. Verian enim locus hic ab eo non est diuerso,qui ex legis O naturae repugnantia dictus est. Ubil enim aliud lex est,quam multitudinis opinio: sapientes vero quod in rei natura positum est, PeriatatemI equuntur. c de locis quide ex quibus eruuntur paradoxa, hactenu . Cap. XIII.

S rqμitμr, ut quomodo ad nugationemperducunt phissae,ditamus.- primum quidem,quid illud sit, quod appellamus nugari supra diximu , modo ex lasubiiciamus,quae funt huiusmodi:Si nihil referat nomedico an orationem duplum ergo idem valet,quodsimpli duplum si quando igitar simpli duplum dicas , hoe dicis simpli simpli duplum: O si iterum pro hoc verbo duplum accipias simpli duplum, ter idem erit repetitu simpli simpli simpli duplum. Eodem etiam pertinet laceaptio : 2 unquid νoluptatis est cupiditas e definitur

aut e sec appetitio voluptatis e est igitur cupiditas appetitio voluptatis voluptatis. Cernuntur autem omnes istae captiones: aut in iis, quae noper sua latum genera, sed etia per seipsa ad aliquid dicuntur, cu interim νnaiadeq; res sit,cum qua utraq; comparantur eluti appetitio est alicuius appetitio, cupidit as alicuiua cupiditas: items duplum alicuius duplum dicitur, O lia Iud totum simpli cupium,alicuius etiam dicitur: Aut vero in iis, quae cum ex genere eorum quae cum altero conferuntur,non sint,ita sunt affecta adsubstantia,Omnivoq; ad sua subiecta, quorum ipsa sunt aut habitus aut assectiones,aut simile aliquid, ut in desinitione, qua quid illa sunt explicatur, ipsa subiecta accipiantur. Vt impar definitur numerus medium habens. At enim semper in ipso impari inest numerus: cum igitur illud dicis, numerum dicis habente medium numera. Et hocrSi simitia es nasi concauit Mimum autem intelligi

578쪽

ue 76 A RI SIT DE ' EPREII. non possit, quin nasum mul intelligas, profecto cun

illud dicis, nasum, sum concauum dicis. Porro aut . interdum videntur nugationem efficere istae captiones, cum nil tale reuera concludant tropterea quodp te mittitur ab eo, qui interrogat,nece aria ad ea rem interrogatio,nempe an duplum persedictum significet a

liquid,an nihil: ct si quid signi Pet, virum idem quod

coniunctum cum altero,an aliquid aliud: quia inqua 'iis interrogationibus omisiis , statim ad conclusionem accedit ur,pro pterea nil reuera, sed in speciem tantum his captionibu4 conficitur: atque in eo captionis causa

est posita, quod idem verbum cum sit illud ipsim quod oratio, per se tame unum quippiam significat. Soloeci mitis quid ist paulo antὸ dicium est:reliqua igitur dicamus Sane usa uenire potest, vi soloecismum facias, nec Nideare,ct ut videare,cum non facias. Veluti si ν rum est quod Protagoras dicebat masculinigeneris esese haec verba μηνις, πηλi r,is certi sententia illius soloecismum committit, qui dicit μῆνιν δεομένLυ : at opinione aliorum non videtur comittere qui vero ἐλομπιν

dicet, videbitur ille quidem in hoc vitium incidisse, reuera autem non incidit terspicuum igitur est artis sophisticae partem aliquam ad illud co ficiendum posse conferri ob eamque causam multae sunt captiones, quibus videtur quasi syllogismo concludi aliquis soloecis-

visu, cum reuera nil tale hecessario conficiatur,non secus atque in reprehensionibus accidere solet. Ducuntur aute omnes ferὸ fallaces conclusones, quae ad soloecisma pertinent ex neutro articulo, hoc, O quando casus aliquis nominis nec masculinu genus, nec foeminis ii signi mat,sed quod est inter ina quoddam veluti mediu. Ut hic masculinum declarat, haec foemininum, hoc quiem proprium quidem babet significationem,ut neutru g nua declare sed tamensaepe ad illud νι runque genua trans

579쪽

Dansfertum Vt ad ictam interrogationem, quid est hoc' ria Ha aptὸ respondeo, Calliope, lignum , coriscus ct masculini quidem articuli foeminini omnes castra sunt diuersi , neutrius autem partim idem ,partim diuersi. Quo sit, vi saepenumero quod in nominatiuo neutri articuli concessum es,ad masculini accusativum id alius tr nsferat, aut alia quaedam simili ratione casum pro casu accipiat i fallax autem concluso ex eo

oritur , quod articulus neutri multis casibus communis est. Interdum enim nominatiuum, interdum accu-fatiuuia significat. . et Nero si mos casus dignoscere

Nelis, verbum variὸ accipiendum est, νt cum nominativo, est, coniungo, cum accusativo, esse: veluti, es

Hipponicus,esse Hipponicum. ec diuersa est in semininis nominibus ratio, in omnibu quae sub communι nomine των σἡ υων a Graecis comprehensa nos vasa appellemira masculinorum, aut semininorum instexionem habent: sola enim ea, quae desinunt in ον, injexi 1iem sequuntur του σπιυοῦς,boc est neutri generis sunt,ut υλον, σχοινίον:quae Nero non habent illam terminati nem, masculina sunt,aut seminina, O illa tamen non nunquam traducuntur ad genua neutru: sub nomine

τῶν σκευων interrogantur: νt αγκος masculinu est, κλίο-

νηsemininu. Itaque in iis eodem modo quo insuperioribus νerbum,es, , se,casuum inter se discrimina indicabit. Est etiasoloecomus non valdi ab milis iis r prehensionibus,quae ex eo ducuntur,quod νt similia aecipiuntur,quae non sunt milia, aut se ita νocare malis, quae ex simili rei borum specie oriuntur. Vt enim ill a capriones sunt in reburi quidam νeluti soloecismi,ita besunt in Nerbis Neri soloecismi. Homo enim O album, O verba sui, res.Ex iis igitur, qus dicta sunt,plansieres quando soloecismu Nelis concludere, exiliis cambra, quos exposuim ,sumesidum tibi esse argumetura

580쪽

Ac de generibus quidem contentiosarum argumrn to

tionum , O partibus singulorum generum, O tuo se omnibus bastenus: Cap. X IIII. QVoniam autem in doricatione eorum, quae intex- rogantur, no parum es momonti ut posiis, qAemadmodum de dialecticis di utationibus paulo afrὸ diximus celareconclusionem spropterea absoluto icta

disyutatione 4rimum omnium de iis, quae ad di uω

tionem pertinet agendum est. cprimum adrepi . .

sonem plurimum valet longitudo orationis quandoquidem multa simul prouidere di ficile est: Loti autem unde amplificandamum argumentationum ratio

nes depromes , ex fgperioribus sunt repeten io Astes locus esivi celeritatem in interrogando adhibeas .et a qui aliquanto tardiores te feninantem, sequi non pose funi, minus providere positiit quid dicant. Tum illud iuuat plurimum, Ni ad uersarium ad iram O altercatiou e prouoces Qui enim sunt in perturbatione, minus sunt cauti ad omnia. Rotiones autem quibus ad iracuis

diam thapelles,bae sunt palam grofitearis te iniquum alteri aduersarium, O si impudentiammaximam praete ser M.Alius loc' est,perturbatὸ interrogationes collocare, siue ad rem multas rationes adhibeas ue in ν tranque partem argumenta adfero. At enim hac rautione vi xno tempore des aduersario aut multa, aut etiam cMItraria cogitanda. qtque t rem in pauca conia feram, omnes hoci,quos ad celandam conclusiones rapo Dimo sunt et id ad δ 'utatione contenri Uam accomodati.Tertinet en η, eo occultatio, Ni lateas: lateruauig vis,ut fallau. Quod aute attinet ad eos qui nil admittere solet,q ad rem facere existimet, illa nobis a nersus eos cautione utendu est, ut aut per disparatum interroge ista,quas cotrariam partem velim dic

SEARCH

MENU NAVIGATION