장음표시 사용
251쪽
CICERONIS tutus heres sit, heres esse. Perpetui iuris, et universi generis quaestio non hominum nomina, sed rationem dicendi, et argumentorum sontes desiderat. In quo etiam isti nos iurisconsulti impediunt, a discendoque deterrent. Video enim in Catonis et in Bruti libris nominatim fere referri, quid alicui de iure viro aut mulieri responde-xint; credo, ut putaremus, in hominibus, non in re, consultationis aut dubitalionis causam aliquam fuisse ;Ut, quod homines essent innumerabiles, debilitati a iure cognoscendo voluntatem discendi simul cum spe perdiscendi abiiceremuS.
Argumentorum fontes Gueis. Bomittit fontes ; quod ne quis forte
credat abesse posse, tenendum est Iioe signis uarit in universi generis et perpetui generis quaestione, ut h. I. de legitima successione BFBtorum, non quaeri de hominum nominibus et personis , nihilque interesse , u- rum Seius an Titius hereditatem petat , sed desiderari argumentorum fontes, quibus orator uti Possit, et rationem dicendi, qua illa argumenta ex fontibus hausta exornet et illu-
Catonis et Bruti M. Catonem , principem Porciae samiliae, celebrem fuisse iurisconsulti m , eiusque lihros aetate sua exstitisse tradit Pomponiussi . lib. I. tit. a de Origine iuris. Ibi- .lem sit Bruti mentio. Post hos se
runt P. Mticius, et Brutus, et Mani-ἐius , qui fundaseerunt ius ciselle. Ex his P. Mueitis etiam decem libellos retaquit, Bruttis scPtem, et exstant ommina scriPta, Manilii monumentaritia duo consulares fuerunc, Brutus
Praetorius. P. autem Mucius et Iunia- Iea maximtis. PRUST.
bitutionis. Debilitati a itire cognoscendo Pea cius nil h. l. re Vox debilitatur, inquit, quum siue ublativo casu Ponitur, significut nihil aliud, quam fractus,
imminutus, sed liuic loco partim Convenit ista significatio. Antonius Pau-Ιo supra dixerat: nos Iurisconsulti impediunt. a discend 7me deterrent. idemque dicere etiam hoc loco voluit, loquendi tamen soriun Ia variata. Legendum igitur censeo t debilitati m TU a iuve cognoscendo. Sic Ith. I, c. 26 : simulac me factum ac debilitarum meis Miderit. I inmo MM. Cantiet Wag. exhibent reliquias huius lectionis : debilitati A ME a iure cognoscendo. MVerum Etsi dubitati non potest, quin debilitari metti recte dicatur , ambigendum tamen est deformula constructicinis debilitari me-
ria a luVe cognoscendo, quo set idem ac propter debilitatem ex melia deter
reri a iure cognoscendo. Id quidem Emesti ait exquisite dictum ; neque lamen in Clave , ad quam lectores remittit, attulit aliquid , quo insolentiam huius constructionis de sen-dcret. Simpliciter enim debilicari diei facile concedimiis: h. l. a ratem quauritur, uu recte dicatur debιluar.
252쪽
DE ORATORE LIB. II, CAP. 33 243
33. Sed haec Crassus aliquando nobis expediet, et exponet descripta generatim. Est enim, ne forte nescias, heri nobis ille hoc, Catule, pollicitus, se ius civile, quod nunc diffusum et dissipatum est, in certa
genera coacturum, et ad artem facilem redacturum.
Et quidem, inquit Catulus, haudquaquam id est dissicile Crasso, qui et , quod disci potuit de iure, didicit; et, quod iis, qui eum docuerunt, defuit,
ipse asseret; ut, quae sint in iure, vel apte describere, vel ornate illustrare possit. Ergo ista, inquit Antonius, tum a Crasso discemus, quum se de turba et a subselliis in otium, ut cogitat, sol iamque contulerit. Iam id quidem saepe, inquit Catulus, ex eo audivi , quum diceret, sibi certum esse, a iudiciis Causisque discedere ; sed, ut ipsi soleo dicere, non licebit. Neque enim ipse auxilium suum saepe a viris bonis frustra
a iure cognoscendo pro deterreri a iure cognoscendo. Lenissimum igitur fuerit legere: debilitari in itire cognomendo ; nisi malis debilitari modo iuris cognoscendi. Exmnet descripta generatim i. e. Sie exponet, ut totum ius civile in geuera sua et Partes distribuat ac digerat. CL I, έia extr. Et ad artem facilem redacturum Hanc lectionem praebet MS. Gueis. C: eamque veram eme perspicitur ec. 4a lib. I, ubi Crassus dixerat: Si enim aut mihi facere licuerit, aut alius quisyiam - effecerit, ut omne itis eisiae in genera digerat, Perseelam artem iuris habebitis, ma-os magnam atque uberem , quam dif-scilem atque obscuram. - Vides ibi Crassum artem iuris civilis facilem laturam dixisse, non autem iacile
pegotium esse, ius ad artem redigendi. Quod autem Catulus addita et quidem haudquaquam id est discita
nuit , Catuli laus, bene de Crasso
te describere i. e. ratione a via tu genera et Paries digerere.
Soliumque eontulerit Falso Guel .aolitudinemque contulerit. Nam primum significantius est solium , iuquo solebnnt ICti Romani sedere , quum de iure respondebaut, cs. III. 33. Deinde Crassus lib. I, e. t S. dixerat , se iuris scientiam sibi ad dein
us atque Oruamentum senectutis com-PuraSSe , ut, quum se vires descere
coepissent, ab solitudine domum suam viudicalet.
253쪽
implorari patiatur, neque id aequo animo seret civitas; quae , si voce L. Crassi Carebit, Ornamento quodam sese spoliatam putabit. . Nam hercle, inquit Antonius, si haec vere a Catulo dicta sunt, tibi mecum in eodem est pistrino, Crasse,
vivendum; et istam oscitantem et dormitantem sapie tiam Scaevolarum et ceterorum beatorum Olio conce
Arrisit hic Crassus leniter, et, Pertexe modo, inquit, Antoni, quod exorsus es. Me tamen i ta oscitans sapientia, simulatque ad eam confugero, in libertatem vindicabit. 34. Huius quidem loci, quem modo sum eXOrSuS, hic est finis, inquit Antonius: quoniam intelligitur, non in hominum innumerabilibus personis , neque in infinita temporum varietate , sed in generum Causis atque naturis omnia Sita esse, quae in dubium vocarentur; genera autem esse definita, non solum numero, sed etiam paucitate: ut eam materiem orationis, quae
Sese spoliariam J Cue11. A, se expoliatram Pi, piso Ille inmutis ne molesti laboris plenum opus signiscat. dueta translatione ab exercitatione durissima , cui servi addicebantur. PavxT Visendum Natim pervisenti aut pomo DiMendum; nam iam antea vixerant Crassus et Antonius in illo. quod dieitur, pistrino; ille tantum quaerebatur de futura laboris perpetuituic. Maeseoliartim Sie voeat iuris-eonsultos . inter quos releherrimus erat Scaevola. PRNT. eurimem et dormitarium sapientiam In marg. edit. Vertarg. nota iur . in quibusdam omitti et dormitianum. ac sane nimis dii mvidetur sapientiam Iurisconsultorum AOrmirandem appellare. Oscitianum bene se habet; id est enim otiosam . et quietam. Respondebant enim deitire domi in solio sedentes. Dearmitantem utilem dicere poterat vix sapientiam intortim , qui de notae vigilabant, ut consillioribus responde rent. Cic. pro Mur. e. s.
Oniam intelligerent. quod non spreverim ; quia referri possit ad sequens: studiosi qui essene diaetiui.
prehenderem. Sic postea : aeu lumen
254쪽
euiusque esset generis, studiosi qui essent dicendi, omnibus locis descriptam, instructam , Ornatamque Comprehenderent, rehus dico et sententiis. Me vi sua verba rapient, quae semper satis ornata mihi quidem videri solent, si eiusmodi sunt, ut ea res ipsa peperisse videa
tur. Ac, si verum quaeritis, quod mihi quidem videatur nihil enim aliud assirmare possum , nisi Senten
tiam et opinionem meam ), hoc instrumentum causarum et generum universorum in forum deserre debemuS, neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari IOCOS, ex quibus argumenta eruamuS; quae quidem omnibus, qui oti mediocriter modo Considerarint, studio adhibito et usu, pertractata esSe POS- sunt; sed tamen animus reserendus est ad ea capita, et ad illos, quos saepe iam appellavi, locos, ex quibus omnia ad omnem orationem iuventa ducuntur. Atque hoc totum est sive artis, sive animadversionis, Sive ConSuetudinis, nOMe regiones, intra quas Venere, et pervestiges quod quaeras. Vbi eum locum omnem cogitatione sepseris, si modo usu rerum percallueris, ni-
animus referendus est ad ea evita elia illos, quos saepe iam appelluis,loeos, ex Vtilbias ramnia ad omnem Graistionem in PMIa uti nur. Vt lite omnia inveti L. ex loeis duet dic utitur , te ibi omnis materies orationi s locis descripta compreheudi.
ri stia , quod hene se haberet, si abes,etit illa e relus uico es sementiis. Tum enim ad materiem orationis referretur ea , AEu simul legetidum esset rapiet. dicitii ea - rapient, quod plaenisse videtur Ileusingero, ut absolute ponatur ea Et sine respectu ad
pentis verbornua res re sententiae.
milii intutis arridet, quam vulgatum eiae; etsi haec scirmula loquotidi alibi reurrit; ut Cortilix doetiit ad Sallust. Catil.V. 7 . ubi, postquam praecessit: ferox inopia rethmitiaris est e selen
Vi stiri Oerba rapi uane loetionem , quae vulgata Imriem est exqui sitior et ornatior. Heus gerus eruii BCuel L B, C, ubi legitur rapiant; appositeque laudavit Cieerotiis Io eum de Finibus III. Si De mirimen
qutim de rebus grandioribus dieas. ipsae res Merba rapiunt. Si modri viti rerum Per tueris 3
Sie Guel L B, C, Noeul dubio meliusquam vulgatum tistini Pretim. Vsum euina rerum subimus aut habemus. nou calicitatis; usu veto si, ut ali-
255쪽
CICERONIS hil te effugiet, atque omne, quod erit in re, Occurret atque incidet. 35. Et sic, quum ad inveniendum in dicendo tria sint, acumen, deinde ratio, quam licet, si Volumus, appellemus artem, tertium diligentia: non Possum equidem non ingenio primas concedere; sed tamen ipsum ingenium diligentia, etiam ex tarditate, incitat; diligentia, inquam, quae quum omnibus in rebus, tu iri in causis defendendis plurimum valet. Haec praecipue colenda est nobis; haec semper adhibenda; haec nihil est , quod non assequatur. Causa ut penitus , quod initio dixi, nota sit, diligentia est; ut adversarium at
tente audiamus, atque ut eius non Solum sententias, sed etiam verba Omnia excipiamus, vultus denique Perspiciamus Omnes, qui Sensus animi plerumque indicant, diligentia est; id tamen dissimulanter facere, ne sibi ille aliquid proficere videatur, prudentia est; deinde ut in iis locis, quos proponam Paulo POSt, Pervolvatur animus , ut se penitus insinuet in causam ,
ut sit cura et cogitatione intentus, diligentia est; ut
his rebus adhibeat, tanquam lumen aliquod, memoriam, ut vocem , ut vireS; - haec magna sunt. Inter
quid bene sciamus aut Per alleamus.
Id tamen dissimulanter facere, ne sibi ille aliquid proficere Mideatur, rudentia est Totum hoc memhrum tib interpolatoris manu hic inculcatum esse , quovis Pignore contenderim. Nam primum ab eo male turis Batur saurae conversionis seu ἐπιποορῆς , qua Cicero hic utitur, Per- Petraitas, qua omnia mombra in idem verbum dilιgentia est coniiciuntur. Delude ne sensus quidem his verhis
inest , nisi perineptiis. Quomodo
enim , si adversarium attentil nudiamus , si eius sententias et verba e
cipiamus , si vultus perspiciamus omnes, opus sit id dissimulanter sacere, quod ita fit, ut id fieri nullo modo adversarius sentire possit pDenique inepte exprimitur sontentia et ne sibi ille aliquid musicere Mideatur; quasi non id potius agatur, quid Proflatat adi orsarius, quam quid ille sibi Prosicere Dideatur. Per ol lurὶ Guel . Α, Γ ΟIMatur. κι se renitus insinuet Guel f. Α, B, C, ut Penetus insinuet. Sic etiam omnes HSS. Oxon. Mead. lIari. teste
luntur cod. Erl. et Gueis. Λ, nee mibi
256쪽
DE ORATORE Ll B. I, CAI'. 2 3 249 ingenium quidem, et diligentiam perpaululum loci reliquum est arti. Ars demonstrat tantum , ubi quaeras , atque ubi sit illud, quod studeas invenire; reliqua sunt
in cura, attentione animi, cogitatione, vigilantia, assi duitate, labore; complectar uno verbo, quo Saepe iam usi sumus, diligentia; qua una virtute Omnes virtutes reliquae continentur. Nam orationis quidem copia vi
demus ut abundent philosophi, qui, ut Opinor sed tu haec, Catule, melius , nulla dant praecepta dicendi,
nec idcirco minus, quaecumque res propOSita eSt, Suscipiunt, de qua copiose et abundanter loquantur.36. Tum Catulus, Est, inquit, ut dicis, Antoni, ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi, et habeant paratum tamen, quid de quaque re dicant.
diibium est, qnin ah interpolatore adiecta sint. Contra male omissn Arint verba diligentia est, quibus figura conversionis sive ἐπιστρορῆς hic utique claudenda erat. Legat igitur nobis aliquis hanc periodum suppressis malis emblematibus, et iudicet, an non omnia elegantius decurrant hoc modo : Causa tit Penitus , quod initio dixi, nota sit, diligentia esι; tit ad-
Mersaritim auente citidiamus, citque Meius non solum sententias, sed etiam Merba omnia exclytamus, Dultus denique Per iciamus Omnes, qui sensus
animi pleriamque indicant, diligentia est; deinde ut in iis locis, quos προ
nam paulo Post, immolWatur animus, ut se penitus insinuet in causam , ni sit cura et cogitatione intentus, diligentiaca; ut his rebus adhibeat, tanquam lumen aliquod, memoriam, ut Vocem, vi inres, diligentia est. Inter ingenium quidem et diligentiam Permululum loci reliqtium est arti. - Ceterum ho-rmn trium, memoriae, vocis, Mirium,
tu dicendo usum recte ad diligentiam reserri, patet ex libr. I, cap. 34: Iam
Mocis et miritus et totius cormnis et Usitis linguae motus et exercitationes non tam artis indigent quam laboris. Et paulo post: Exercenda est etiam memoria: ediscendis ad Derbum quam Pliammis et nostris scri 'tis et alienis.
ΛPios is in utroque diligentiae o seia. PerPaululum loci reliquum est arti Gueis. Λ, Paulum loci reliqutim est arti. B, Peryatiliam loci relictum est
φι quaeras - tibi sit illud γ Vbi
quaerias Pertinet ad regionem uni Versam, intra quum Orator pervestiget , quod quaerat: ubi sis illud, quod studetis in enire, refertur ad locum definitum.
Reliqua sunt Gueis. B, C, Deliqua
Quo saeve iam usi sumus CueILA, B, quo fame iam stim usus.
Quid de quaque re dicant Guel . Λ , quid de qua re dccant.
257쪽
25 OSed Aristoteles is, quem maxime ego admiror, Propo fuit quosdam locos, ex quibus omnis argumenti via , non modo ad philosophorum disputationem , sed etiam ad hanc, qua in causis utimur, inveniretur; a quo quidem homine iamdudum, Antoni, non aberrat oratio
tua , sive tu similitudine illius divini ingenii in eadem incurris vestigia, sive etiam illa ipsa legisli atque didicisti ; quod quidem magis verisimile videtur. Plus enim
te operae Graecis dediSSe rebus video, quam putaramus.
Tum ille, Verum, inquit, ex me audies, Catule. Semper ego existimavi, iucundiorem et probabiliorem huic populo Oratorem fore, qui primum quam mini-inam artificii alicuius, deinde nullam graecarum rerum significationem daret. Atque idem ego existimavi, Pincudis esse, non hominis, quum tautas res Graeci susciperent , profiterentur, agerent, seseque et videndi res obscurissimas , et bene vivendi et copiose dicendi rationem hominibus daturos pollicerentur, non admo vere aurem , et, Si palam audire eos non auderes, ne 1 nueres apud tuos cives auctoritatem tuam, subauscultando tamen excipere voces eorum, et procul, quid narrarent, attendere. Itaque Dei, Catule, et istorum omnium summatim causas et genera ipsa gustavi.
37. Valde hercule, inquit Catulus, timide, tanquam
Quem maxime ego admiror Cliel . B. C. quem ego maxime admiror. Aristoteles sυιl quosdam
258쪽
DE ORATORE LIB. II , CAP. 37 ad aliquem libidinis scopulum , sic tuam mentem ad philosophiam appulisti, quam haec Civitas aspernata nunquam eSt. Nam et reserta quondam Italia Pythagoreorum fuit, tum, quum erat in hac gente magna illa Graecia; ex quo etiam quidam Numam Pompilium, regem nostrum, fuisse Pythagoreum ferunt; qui annis permultis ante fuit, quam ipse Pythagoras ; quo
etiam maior vir habendus est, quum illam sapientiam constituendae civitatis duobus prope seculis ante C gnovit, quam eam Graeci natam esse senserunt. Et certe non tulit ullos haec civitas aut gloria clariores, aut auctoritate graviores, aut humanitate Politiores, P. Africano, C. Laelio, L. Furio, qui secum eruditis simos homines ex Graecia palam semper habuerunt. Atque ego ex istis saepe audivi, quum dicerent, per
gratum Athenienses et sibi fecisse, et multis principibus civitatis, quod, quum ad senatum legatos de suis
tionem Homericam de Vlysso Sirenas vitante; ideoque valde placet Si rebaei
coniectura, qua legendum censebat: tanquam niaseem au alisi rem libidinis
' Magna illa Graecia Ad orien talem Italiae plagam Brutios inter et
Salentinos Pertinet ea regio, qriam olim magnam Graeciam dixere: nunc pars est regni Neapolitani. ΡRVsT.' Qui annis Pernatilιis Numa Pompilius, secundus Romanorum rex, de quo diximus libro superiore in notis ad eaP. s, regnum, quod tennit annos quadraginta tres, auspicatus cSt a. V. C. 4o , Olynii'. r6, 3, ante Christum 7Iέ. Tarquinio superbo rege, qui regnare coepit, ut refert Diony-Si , anno 4. Olymp. 6 I, V. C. 22I,
Prtilagoras in Italiam venit, et quidem, si erudimus Iamblico, circa Dirmp. 7O, aunis circiter ab V. C. 222. Ex quibus colligitur, quod hic tradit Catulus, Numam duobus prope sacculis prius vixisse quam Pythagorana , auuis Scilicet omuiuo centum octoginta duobus. ID.' L. Furio γ De quo vidundus Ci coronis Brutus. ID. Eruditissimos homines ut Pana lium , quo familiariter usus est Asricanus et Laelius. Cons. unu Lyndendiss. de Panaetio pag. 45. ' Quum ad senatum tigiatos de suis rebus maximis mitterent Historiam
illustrat locus Gellii Noct. Att. VII.
a 4 : AnimadMersa eadem triremetita Mariefas est in tribus philosophis, em Atheni ses Romam ad senatum P Pruumqtie DOm. legaMerant im miratum, tili multum remitterent, quam δε rant iis Aropter Orvi Mastationem.
Ea midia fueral talentum Iere quin scutum. Erant isti philosophi Car-
259쪽
CICEROΝIS maximis rebus mitterent, tres illius aetatis nobilissimos philosophos misissent, Carneadem, et Critolaum, et Diogenem. Itaque eos, dum Romae essent, et a se, et ab aliis frequenter auditos ; quos tu quum haberes auctores, Antoni, miror, cur philosophiae, sicut Zethus
ille Pacuvianus, prope bellum indixeris. Minime, inquit Antonius; ac sic decrevi philosophari potius, ut Neoptolemus apud Ennium r
- - Paueis; nam omnino haud placet.
Sed tamen haec est mea sententia , quam videbar exposuisse. Ego ista studia non improbo, moderata modo sint; opinionem istorum studiorum et suspicionem ar-lisicii apud eos, qui res iudicent, oratori ad vaersariam
nea ris ex Aeademia . Diogenes S ,eias, Critolatis Peri mutietis; ει in aenultim idem intro Meti interpretatisi stini C. Aestio senatore . sed ante lysi seorstim utio e quisque Ost mirandi gratia magno conDentu hominum dis
carneisdem et critolatim es Di genem P Legati Romam Athenis missi sunt. titi multam remitti civitati peterent qui rigentorum talentum, quam secerat propter Oropi vastationem, Sicroniis damnantibus, quibus illius time iudicium a Setiatis permissum suerat. Legatiovis illitis temptis mira auetoriam Aissensione traditur. Gellios lib. XVII, eap. tili. sub hellum
Punicum alterum illos advenisse re fert; se posteriorem eorum adventusaeit Ennium . quod ego salsum a
bittori si quidem tibiit Ennius ann V. C. 58 ,. At Cicero siti Luctillo p. 45) legationem illam assignat P. Seipioni et M. Mareello Coss. qui est annus 593. Verum Pausanias in Λchaicis sub annum Vrbis ho3 illos
aes uenisse signisent .PETAU. Bat. mi'. lib. IV, eap. tet. - Eodem anno
Vrbis 663. id eveni se putat Casau bonus in Synopsi ad Pol3h. OL v. De Carneade et Critolao diximus libro superiore cap. II. E. T. ni s) Iovis ex Antiopa slius. frater Amphionis, eui in condendis
Thebis operam commodavit. Eum , iit ab artibus aversiam . Pacuvius in tragoedia invehetitem in miasieam in dueit, quam Amphion tuetiir. Conis stile lib. II. ar ad Hereti. P vsT. Me sie- potitis Ninimo admittendum est at - γ itis , quod Ertiextio in mentem venerat. CL Fletistu
geri not. ad Cie. Os e. III. 6. 16. Ve Neoptolemus apti l Ennium Eiusdem dicti mentionem Deit Τ-Mul. Qv. Il, I. Neoptolemtis) Pyrrho Aehilli,stio, Neoptolemi eognomen impositum , quod adolescentulus in helici Troiano militiae tiroeinium fecerit.
260쪽
DE ORATORE LIB. II, Ch P. 38 2.53
esse arbitror. Imminuit enim et oratoris auctoritatem, et orationis fidem. 38. Sed ut eo revocetur, unde huc declinavit oratio, ex tribus istis clarissimis philosophis, quos Romam venisse dixisti, videsne. Diogenem suisse , qui diceret, artem se tradere bene disserendi, et vera ac salsa dii dicandi, quam verbo graeco διαλεκτιμην appellaret ῖ In hac arte, si modo est haec ars, nullum est praeceptum, quo modo verum inveniatur, sed tantum est, quo modo iudicetur. Nam omne, quod eloquimur sic, ut id aut esse dicamus, aut non esse, id si simpliciter dictum sit, suscipiunt dialectici, ut iudicent, verumne sit, an falsum ; et si coniuncte sit elatum, et adiuncta sint alia , ut iudicent, rectene adiuncta sint, et verane Summa sit uniuscuiusque rationis; et ad extremum ipsi socompungunt suis acuminibus, et multa quaerendo, reperiunt non modo ea, quae iam non possint ipsi dissolvere , sed etiam , quibus ante exorSa, et potius detexta
Prope , retexantur. Hic nos igitur Stoicus iste nihil adiuvat, quoniam, quemadmodum inveniam quid dicam , non docet; atque idem etiam impedit, quod et multa reperit, quae neget ullo modo posse dissolvi, et
rat eo. discimus , aut non esse, quam lectio-
Diogenem fuisse ) Gneis. A. C.
Diogenem etim fuisse. Sie et M . Mea l. Ioan . Gut. Nov. Wag. qu rum auctoritate Pearcius eum reeepit. m cmne, Mod eloquimur E nesti recte coniecit, in visig. Nam et omne. ou eloquimur. partieulam eripulativum deletidam esse; eaque in Guel L A non apparet. Simul autem tu sequentibus pro et si simpliciter actitandum est id si simplieiter. Itaque nuc cum edd. veit. et nonnullis codd. ligendum est: nam et Omne, nem Pearcius in Ordinem recepti; nec Opus est eius coniectura: nam et omne. quod eloquimur, eloquimur sic ut etc. Wyttentiaci ius arbitrabatur legendum . Niam est omne.
Quae iam non possint) Cneis. Α , C. item eodd. Nov. Bal. Nor . quiae