장음표시 사용
451쪽
CiCERONIS closin illo, et, ut ita dicam, consecutio. Naim, e quI. l
ra re Ait, coniectura quaeritur; ut illud: Sitne in humano genere sapientia. Quam autem vim quaeque res
habetit, desinitio explicat; ut, si quaeratur , quid sit
sapientiuῖ Consecutio autetia tractatur, quum, quid quamque rem sequntur, anquiritur; ut Illud: Sittioci liquando mentir; honi virit Iledeunt rursus ad con iecturam, ea inque in quatuor genera dispertiunt. Nam aut quid sit, quaeritur, hoc modo: Naturarie sit ius inter homines, an Opinionibus' aut quae sit Origo cuiusque rei: ut, quod sit initi uiri legum, aut rerum Publicarum ; aut causa, et ratio: ut, si quaeratur, cur doctissimi homines de maximis rebus dissentiant; aut de immutatione: ut, si disputetur, nurn interire virtus in homine, aut num in viti uin possit converti. Desini-li Ouis autem sunt disceptationes, aut, quum quaeritur,
Ee id in re sit ) vulgo quid in re
ait, quod nora respondet ei quod ad inusitur exemplo: Nam quum quaeritur: sitne tu humano genere sapientia, uoti quid . sed an qnid tu humauo genere sit, quaeritur.
. liis , sed e tum M hominibvis MinhiabemP. Videtur ah hue sententia aliquantulum defeetere, quum libro V de Rep. mendacio tanquam phar- maeo magistratibus utetidiam altis uando eenset cid subditorum utilitatem. Neu laetum osset uiti approbat Tullius in Oratione pro Lixatio. Aristo-ulbs lib. IV Ethicorum , licitum an
quum mendae iam negat, cuius Aen-
uitae accedenduvi. Quid autem diserepeni mentiri et mencloetum Ai-eere . ex Nigidio docet Gellius lib.
' Oi. M sit initiam testim 3 Calli-eles in Gorgia Platonis ab infirmiori
plebe leges inventas putat, quibus, ne quid praeter fas audereti t. p iPutiores coercerentur. Thraumachias apud Platonem lib. I de Bop. iura et leges principum arbitrio putat constitutas. Vnde perperam coticludit
illud esse ius, quod potentioribus est utile. ID. cur doetis,imi Settieet erudi
torum perinde ae Diaui opiniones in maxima inconstantia Deritatis inno- ratione Dersantur. Tullius lib. I de Nat. Deor. ID. Aut quum quaeristir Sie reeta Peurcius pro vulg. ut quum quueruttir 3tiam tit h. l. iacitat exemptu di,iuuetinium Mucium. .
452쪽
quid in communi mente quasi impressum sit: ut, si disseratur, id ne sitius, quod maximae parti sit illito; put, quum, quid Cuiusque Sit proprium, exquiritur: ut, ornate dicere, propriumne sit oratoris, an id etiam aliquis Praeterea possit; aut, quum res distribuitur in
partes: ut, si quaeratur, quot Sint genera rerum ex- retendarum, et sintne tria, corporis, animi, externarumque rerum; aut quum, quae forma, et quasi noluisTalis nota cuiusque sit, describitur; ut, si quaero luravari species, Seditiosi, gloriosi. Consecutionis aulem duo prima quaestionum genera ponuntur. Nam nut implex est disceptatio: ut, Si disseratur, expetendane sit glorio ; aut ex comparatione: laus, an divitiae imagis expetendae sint. Simplicium autem sunt tres modi, ite expetendis fugiendisve rebus: ut, expeten dine honores sint; num fugienda paupertas ; de aequo aut iniquo: ut, aequumne Sit ulcisci iniurias et in in Propinquorum; de honesto aut turpi: ut 'hoc, sitne
honestum, gloriae causa mortem obire. Comparationis autem duo sunt modi: unus, quum, idemne sit, an aliquid intersit, quaeritur; ut metuere et Dereri ; ut rex et tyrannus; ut assentator et amicus; al
ter, quum, quid praestet aliud alii, quaeritur: ut illud, opli inine cuiusque si pientes, an populari laude du-
Et sintne tria Gueli. A, C, ut intue tria. Sic et Hari. duo,
it. Victor. Manut. Asc. Stepti. Viligostii sintne tria. Sed aut hie praeponitur generihus disceptationum defies pilionis ut vero exemPlis; quumque hoc loco verba sintne tria uberius
explicent illa quρι sint, placuit nobis
tiones, sive de cri tione, mori in in
dicat, quo, charuc e, Glauci. O tant; quando res non simplici des- uitione ηperitur, sed per multiplicia signa, et quaΑi vestigia explicatri
Cuiusmodi sunt morales Thoophrasti characteres, quae in oratione crat- locata ethopoeiuin iaciunt, et PraeciqPue ad comoedias Pertinent. PETAU. ' Latis, an dii itiae Quaestioltein soluit Solomon Proverbiorum Cap.: Melitis est nome a bonum, viati MuιMitiue multiae. PII, r.
453쪽
cantur. Atque eae quidem disceptationes , quae ad cognitionem reseruntur, sic sere a doctissimis hominibus describuntur.3 3. Quae vero reseruntur ad agendum, aut in ossi etidisceptatione versantur, quo in genere, quid rectum faciendum liae sit, quaeritur; cui loco omnis virtutum et vitiorum est silva subiecta: aut in animorum aliqua Permotione aut gignenda , aut sedanda , tollendavei ructantur. Huic generi subiectae sunt cohortaliones, obiurguliones, consolationes, miserationes, Omnisque od omnem animi motum et impulsio, et, si ita res feret, mitigalio. Explicatis igitur his generibus, nc modis discopi alionum omnium, nihil sane ad rem pertinet, si qua in re discrepuit ab Antonii divisione nostra partitio. Eadem enim sunt membra in utriusque disputationibus, sed paulo secus a me, atque Ab illo, partita ac di tributa. Nunc ad reliqua progrediar, meque ad meum munus Pen umque revocabo. Nam ex illis locis, quos xposuit Antonius, omnia sunt ad quaeque genera quaestionum argumenta Sumenda: sed aliis generibus alii loci magis erunt apti; de quo rion tam quia longum est, quam quia perspicuum, dici nihil est necesse. Ornalissimae sunt igitur orationes eae, quae lalissime vagantur , et a privata ac singulari controversia se ad universi generis vim explicandam conserunt et convertunt, ut ii, qui audiant, natura, et genere, et
454쪽
universa re cognita de singulis reis, et criminibus, et litibus statuere possint. Hara C ad consuetudinem exercitationis vos, adolescentes, est cohortatus Aratonius, atque a minutis angustisque Concertationibus ad omnem vim varietatemque disserendi vos traducendos putavit. Quare non est paucorum libellorum hoc munus, ut ii, qui scripserunt de dicendi ratione, arbitrati sunt, neque I ii Sculani, atque huius ambulationis antemeridianae, aut nostrae Potneridianae Sessionis. Non enim solum acuendu nobi S , neque Procudenda lingua est; sed ornandum complendumque pectu S maximarum rerum Suavitate, copia, Varietate. 3 i. Nostra est enim si modo nos oratores sumus, si
in civium disceptationibus, si in periculis, si in delibe rationibus publicis adhibendi auctores et Principes su
mus , DOStra est, inquam, OmniS i Sia prudentiae doctrinaeque possesSio, in quam homines, quasi caducam atque vacu Am, abundantes otio, nobis occupatis, involaverunt, alque etiam aut irridentes Oratorem, ut
Malim natura generis et uni yma re ;Sicut Paulo nn te generis Mim. Guliel Nilus commendahat lectionem duo rum codd. Gallic. naturae genere;
idque Gruterus in Pal. I, 2 invenit. Sed hae leetione nihil lueramur ad
χροαλκευξι γλωσσαυ επ' xγuout , ni hil aliud est, quam eπεςηγησις voca huli acuere, ut Ernesti bene monuit. qui pro neque in ocudenda legendum censebat atque Procudenda , vel in ne-ι α intelligendum solum ex autuCedentibub.
gero auctore ornandum Comylen min
que. Sic dicitur Orat. pro lege Manil. cap. 8: domicilia regis omnibus rebus ornata et referta. Vulgatum. onerandum Parum hic aptum est, ae dubio procul e librarii errore na
Maximarum rerum suaseitate Vulgo post rerum additur et Prarimartim , quod rectius omittit Gueis. A. Nain lurimarum iam verhis c Pia et Marietate designatur. Sed id om cod. habet maxima rerum , quod frustra probavit Iseusingeriis. Sic enim I,
et dicitur maximarum rerum sc/EHIlia.
Et hoc loco de Pertim magnitia liti ΠgebAtur, quae opponitur loquacitati Crum uiaῆumuiu Scientia dubiit ita .
455쪽
ille in Gorgia Socrates, cavillanlur, aut aliquid de Oratoris arte paucis praecipiunt libellis, eosque Meloricos inscribunt; quasi non illa sint propria rhetorum , quae ab iisdem de iustitia, de osticio, de civitatibus instituendis et regendis, de omni vix endi, denique etiam
de naturae ratione dicuntur. Quae quonia in lain aliunde non possumus, Sumenda sunt nobis ab iis ipsis, a quibus expilati sumus; dummodo illa ad hanc civilem scientiam , quo pertinent, et quam intuemur, transferamus: neque ut ante dixi) Omnem teramus in his discendis rebus aetatem, Sed quum sentes viderimus, quos nisi qui celeriter cognorit, nunquam cognoscet omnino, tum, quotiescunque Opus erit, ex iis tantum, quantum res Petet, hauriamus. Nam nequo tarn est acris acies in naturis hominum, et ingeniis, ut res tantas quis ludin , nisi monstrataS, possit videre: neque tantala inen in rehus obscuritas, ut eas non penitus acri vir ingenio cernat, si modo aspexerit. In hoc igitur luti totam immensoque campo, quum liceat oratori vagari libere, atque, ubicunque conStiterit, consistere tu Suo,
viai non illa sine Propria rhetorum ) Η. l. scribendum arbitror oris. ωrum , quod referatur ad illa: util
II is dicui, Quae quoniam iam Cuels. A timii.
tit iam, et tiano commoditis uias Videtur.
456쪽
sacile suppeditat Omnis apparatus ornatusque dicendi. Rerum enim copia Verborum copiam gignit: et si est honestas in rebus ipsis, de quibus dicitur, existit ex rei natura quidam splendor in verbis. Sit modo is, qui dicet aut scribet, institutus liberaliter eductitione doctrinaque puerili, et flagret Studio, et a natura adiuvetur, et in universorum generum infinitis disceptationibus exercitatus Ornatissimos Scriptores Oratoresque ad cognoscendum imitandumque delegerit: nae ille haud sane, quemadmodum verba Struat et illuminet, a magistris istis requiret. Ita facile in rerum abundantia adorationis ornamenta sine duce natura ipsa, si modo est excitata, labetur. 32. Hic Catulus, Dii immortvles, inquit, quantam
Terum varietatem, quantam Vim, quantum copiam, Crasse, complexus es, qua utiSque ex angustiis Oratorem educere ausus es, et in maioriam Suorum regno Collocaret Namque illos veteres doctores alictore,que dicendi nullum genus diSputationis a se alienum putasse necePimus , Semperque eSSE in omni orationis retilione
versatos. Ex quibus Eleus Hippias, quum Olympiam
457쪽
venisset, maxima illa quinquennali celebritate ludo.
rum, gloriatus est, cuncta paene audiente Graecia, nihil esse ulla in arte rerum omnium, quod ipSe nesciret; nec Solum has artes, quibus liberales doctrinae, atque ingentiae Continerentur, geometriam, muSiCAm,
literarum cognitionem, et poetarum, atque illa, quas de naturis rerum, quae de hominum moribus, quae doroh uspublicis dicerentur: sed anulum, quem haberet, pullium, quo amictus, soccos, quibus indutus esset, se sua manu confecisse. Scilicet nimis hic quidem est Progressus, sed ex eo ipso est coniectura facilis, quantum sibi illi ipsi oratores de praeclarissimis ortibus ain
petierint, qui ne sordidiores quidem repudiarint. Quid de Prodico Celoy quid de Thrasymacho Chalcedonio, do Protagora Abderita loquar' quorum unusquisque Plu-
hahetur in historia Graeca. Eorum ludorum celehritas desiit Theodosio Moguo impexaute , ut uarrat. Cedre
gendum se scirU, α ἐτό του κοινου , vel Post verba de rebus P. dicerentur ex cidit tinerωPisse , nut scientia PercῬis
se. Respexit h. l. Quintil. Inst. Or. XII, is, a M. ut Eleum Himiam iramaeam , qui non liberalium modo disci-
Continerentvr Hoc praeserendum lectioni continentiar.' L terarum cognitionem Id est grum maticam , quod hone Oh ervavit Sehueiderus in ep. ad Lauserum P.
Hippiam , audacissimum videlionem, nihil uon s=bi arrogantem , dum sa- te deridet, sophistorum disputandi imitonem evertit. De Ilippia vide Apulentin lib. II Floridor. Paulo post R tempora , vnnis circiter ante Christi in a6o, Iliuhingvs quidum inter Sinas philosophus isti Hippiae persimiliS vestes, calceos etc. sua si hi induxti tu et manu conficiebat. Mart risis lib. V Sinicae historiae , Decade Primu). Olyn iam e urbem in Elide regione Peloponnesi, dictam quoque vi na, niluc LanSanico Cu,taldus, Nige Motiri vocari scribit. Dilvis. Quinquennati celebritate ludorum 'lympicos ludos ad Iovis cultum D ymi iue quinto titio Iue anno celebrandos instituit Hercules, Diodoroleste : qnamquam illorum auctorem velleius iacit Atreum . EOA instauravit Iphitus Eleus , anno post excidium Troiae , ante Romam conditam 23, an e Christi ortum 776. Atque hiuc Primum ccxluin ali Pud
458쪽
imum temporibus illis etiam de natura rerum et disseruit et scripsit. Ipse ille Leontinus Gorgias, quo patrono ut Plato voluit philosopho succubuit Orator ,
qui aut non est victus unquam a Socrate, neque Sermo ille Platonis verus est: aut, si est victus, eloquentior videlicet suit, et disertior Socrates, et, ut tu appellas, Copiosior et melior Orator; sed hic, in illo ipso Platonis libro, de omni re, quaecunque in disceptationem qua Ationemque vocaretur, se copiosissime dicturum esse Profitetur; isque princeps ex Omnibus ausus est in conventu Poscere, qua de re quisque vellet audire: cui tantus honos habilus est a Graecia, soli ut ex omnibus Delphis non inaurata statua , sed aurea Statueretur. Atque ii, quos nominavi, multique praeterea summi dicendi auctores, uno tempore suerunt: ex quibus lim elligi potest, ita se rem habere, ut tu, Crasse, dicis; oratorisque nomen apud antiquos in Graecia, maiore
quadam vel copia, vel gloria floruisse. Quo quidem magis dubito, tibine plus laudis, an Graecis vitupera
tionis esse tribuendum statuam, quum tu, in alia lingua ac moribus natus, occupatissima in civitate, vel privatorum negotiis paene obrutus, vel Orbis terrae Procuratione, ac summi imperii gubernalione districtus, laniam vim rerum cognitionemque Comprehenderis, eamque omnem cum eius, qui consilio et oratione in
Melior orator: sed hic. in illo Sie erat interpurigendrim , non, rit ulgo . orator. Sed hie - nam illa verba: lyse ille Leontinus Gorgias , qtane erant longiore parenthesi interrupta, his verbis sed hic erintinuan
die ndi doctores.' An Graecis Mitti erationis Nempe Graecos vel oratorex, vel artis rhetoricae magistros notat, qui sibi a philosophis partem doctrinae eripi passi Attit.' Praene obrutus Sic eorrexi vulg. Paene onmibus. Ex et enim immanis hyperbole , Cra,s in Privatorum ML-
Sotii, Paeue omnibus districtum tui -
459쪽
civitate valeat, scientia atque exercitatione sociaris rilli nati in literis, ardentesque his studiis, otio vero dinfluentes, non modo nihil acquisierint, sed ne relictum quidem, et traditum, et Suum COHSerVRVerint. . 33. Tum Crassus, Non in hac, inquit, una, Catule, re, sed in aliis etiam compluribus, distributione par-liu in ac separatione magnitudines simi artium diminutae. An tu existimas, quum esset Hippocrates illes Cous, fuisse tum alios medicos, qui morbis, alios, qui vulneribus, ;ilios, qui Oculis mederentur 8 Num geometriam Euclide aut Archimede, num muSicam Damone
M. Itaque Et uesti malehat omnium. Sed concinnius est obruit s.
' utvmerales ille Cous Medicorum Princeps Hippocrates, qui tam fallere quam salii nescit, tit vit Macrobius lib. I in somnium Scipionis cap. 6, in iusula maris Aegaei Co hodie dieitur Lango natus est, teste Histomacho, anno 1 olymp. 8o, Acilicet ante Christum obiit apud
Larissaeos : quo aetatis an uo vix Cou-
stat : scribunt alii nonagesimo, alii octogehimo quinto , alii centesimo quarto, alii denique centesimo nono. Sol auris . PRUST.' Alios , quι oculis Non nanium est, quod addit Lnm hin. alios, qui Murιbus. Ita primum medici, qui Socratis discipulo. In opere de Ge metria onDiem maguitudinis ac multitudinis rationem complectitur, quae subinde divisa est, aliis liguras Planas, alii, Solidas, aliis numeros, aliis
caeli siderumque spectator geometricae ac machinalis scientiae periti,si mris , Putriam adversus Romanorri conatus novis hellicorum onerum.
inventis lacile per triennium desen dii: Syracusis captis, quum esset in sua studia intentus.nb ignoto milite interfectus est, id aegre sciente Marcello victore, qui edixerat, ne vir
tvulus violaretur : anno V. C. γέ
ante Christ um 2, aetatis circiter 7o. morbos. ab iis , qui vulnΡra clarave- c Livius lib. XXIV, Plutarchus, Pii-rrui, discernuntur: deinde ex eorum nilis etc. . Scripsit Archimedes degenere, qui in singulis membris cu- Sphaera et Crlindro, de eirculi di-xandis versuti sitit, medici oculorum, monsione, de aequiponderanti hiis , attrium medicis opponuntur. de conoidibus et Sphaeroidi hus, de ' melide Euelides nanthemati- spirat thus, de quadratura Parabonus geometrium Alexandriae docuit les, et insidentibus in humido; quo- Ptolemaei Tagidae Aegypti regis tem- tusquisque haec omnia sinini compleporibus, Olympiade 3I8, annis ante clitur. ID. Christum citi8. N ili uni diisert ah Damnue Damon, Agatoclis di antiquiole illo Euclide Megurun,i, scipulus, nou in muSiciS tautum,
460쪽
n ut Aristoxeno, nurn ipsas literas, Aristophane aut Callimacho tractante, iam discerptas fuisse, ut nemo
genuS Universum Complecteretur, atque ut alius aliam
sibi partem, in qua elaboraret, seponeret 8 Equidem
saepe hoc audivi de patre et de socero meo, nostros quoque homines, qui excellere sapientiae gloria vellent, Omnia, quae quidem tum haec civitas nosset, solitos esse complecti. Meminerant illi Sex. Aelium, Μ' vero Manilium nos etiam vidimus transverso ambulantem
lam; quod erat insigne, eum, qui id saceret, facere civibus omnibus consilii sui copiam; ad quos olim et
ita ambulantos, et in solio sedentes domi, sic ad thatur, non solum ut de i ure civili ad eos, verum etiam de filia collocanda, de fundo emendo, de agro colendo , de omni denique aut officio, aut negotio referretur. Hasc fuit P. Crassi illius veteris, haec Ti. Coruncanii, hi ec proavi generi mei, Scipionis, prudentissimi hominis, sapientia, qui omnes pontifices maximi fuerunt, ut ad eos de omnibus divinis atque humanis rebus referretur: iidemque et in senatu, et apud populum, et in causis amicorum, et domi, et militiae consilium suum sidemque praestabant. Quid enim M. Catoni, praeter hanc politissimam doctrinam transmarinam
atque adventitiam, defuit Z tium, quia ius civile didi-
mran etiam aliis artibus periucundis excelluit. Plato in Lachete . Id.' Aristoxeno Qui ortus ex urhe Tarento philosophicis iuxta et musicis disciplinis eruditiis exstitit. Aristotelem audivit praeceptorem , iuquem ossicii parum memor subinde invectus est, quod Aristoteles in schola sibi delegisset Theophrastum
successorem. Inelaruit antio ante
Christum circiter 32o. Suidas .
Aristophane Ηic Byzantius gram- inaticus, Callimachi et Zenodoti diis scipulus, vixit Olympiadu AS, ante Christum annis 6oo. Suidas . PnvSr. Callimacho Cyrenaeo Grammatico, qui poemata quovis carmi
num genere Scripsit, multaque oratione numeris soluta edidit. Ista sub
inde partiti sunt studia, Blii grummaticae, alii poeticae addicti. Vixit Callimachus ad tempora Ptolamuel Euergetae, qui regnare eoepit in Aegypto Olympiadis l27 anno sesuudo. aote Christum 26I Suidas . PAvsr.