장음표시 사용
461쪽
cerat, Pausas non dicebat' aut quia poterat dicere. iuris scientiam n gligehal ' Vtroque in genore et Iahoravit. et praestitit. Fuin propter hanc ex privatorum negotiis collectam gratiam tardior in republica capessenda fuit' Nemo apud populum sortior, nemo melior Αρnator ; idem facile optimus imperator a denique nihil
in hac civitate temporibus illis sciri disci ve potuit, quod
ille non cum investigarit et scierit, tum etiam COH- scripserit. Nunc contra Plerique ad honores adipiscendos et ad rempublicam gerendam nudi veniunt atque inermes; nulla cognitione rerum, nulla scientia ornati. Sin aliquis excellit unus e multis, esseri se, si unum aliquid affert, ut bellicam virtutem, aut usum aliquem militarem, quae sane nunc quidem obsoleverunt; aut iuris scientiam, ne eius quidem universi; nam pontifi- Cium , quod est coniunctum, nemo disCit; aut eloquentiam , quam in clamore et in verborum cursu positam
Putant: Omnium vero bonarum artium, denique virtutum ipsarum societatem Cognationemque non norunt.
34. Sed, ut ad Graecos reseram orationem quibus carere in hoc quidem sermonis genere non possumus: nam ut virtutis a nostris, sic doctrinae sunt ab illis exempla repetenda , septem fuisse dicuntur uno tem Pore, qui sapientes et haberentur, et vocarentur. 1 Ii omnes, praeter Milesium Thalen, civitatibus suis prae
fuerunt. Qui doctior iisdem illis temporibus, aut cuius
Ician. teste Pearcio. SM B, C. at utre ιιer rit olim vitigo euehatur. Nelius autem at hic omitti iam Dear- eius docuit. Idem facile νtιmtis imperator Giseis. Α, et idem πtimus t erutor. Unum aliquid Ernesti scribendum
' S tem Itiisse dicuntiar Omnes illi , excepto Thale Milesio, omnium antiquissimo, suis civitatibus Praefuerunt; Pittaciis Mitylenaeis. Bin Priennensibus, Solo Athenien thus, Cistobuliis Lindiis, Myson Chenrn-sibiix in Laroniea, Chilo Lacedaemoniis. Plato in Protagora etc. Flori erit ut ab Olympiade 4o ad 68.
462쪽
loquentia literis instructior misso traditur, quam PD sistrati Z qui primus Homeri libros, confusos antea, sic disposuisse dicitur, ut nunc habsemus. Non fuit ille quidem civibus suis utilis , sed ita eloquentia floruit, ut literis doctrinaque praestaret. Quid Pericles ῖ de cuius
dicendi copia sic accepimus, ut, quum contra Voluu-
tatem Atheniensium loqueretur pro salute patriae semverius, tamen id ipsum , quod ille contra populares homines diceret, populare Omnibus et iucundum videretur: cuius in labris veteres Comici, etiam quum illi
male dicerent quod tum Athenis fieri licebat , leporem
habitasse dixerunt; tantamque in eo vim suisse, ut in eorum mentibus, qui audissent, quasi aculeos quosdam relinqueret. At hunc non clamator aliquis ad clepsydram latrare docuerat, sed, ut accepimus, Clazome-
Pisistratum . sed eius filium Hipparetium Homeri lihros ordine disposuisse tradit Plato in Hipparetio. ID. Clamator Gueis. A , d Iamator.' Ad oleps ram oratoribus ad
eat Sas agendas certum tempti, definiebatur Per elepsydram , qtio elaps silere necesse erat, schatque non raro
quod ait Quintilianus lib. XII, cap.
s: Laboratam congestamque dierum ac noctium studio actionem acyια δε- Fest. De sorma clepsydrae atqrie usu norinuua scitu necessaria ex antiquis
scriptoribus iuvat hie breviter exponere : Praesertimque ex Aristophanis interprete. Λcbarn. v s. 6 93. et VesP.
Clepsydra .vas est habens exiguum foramen in lando, quod in iudieio Plenum aqua Ponebatur, Bd quam oratores dieebant: hoe est, tamdiu dicere poterant ac perorare , quam diu aqua per angustum foramon siue
bat. Apuleiti, lib. III Metamorph.
Praeconis amplo boatu citatus accusator quidam senior exsurgit, et ad dicandi Vatium Pasctilo quodam in Micet m
coli fraciliter Iistulato, ac Per hoc
gutiat m desuo inIusa aqua , Porum sic adorat. Falso sibi persuaderet aliquis , clepsydram noxtris misso clepsam mi diis similem . hoc est, h-rologiis, ut quidam vocant, Pulveru riis, quibus scilicet horarum inter valla partimur efflixit arenae. Nam neque duobus ex vasculis veterum clepsydra constabat, quorum ex altero aqua in alterum per vices desiueret; sed uno tantiam. Neque it . M aqua erat Perpetria: sed quae e fuga identidem transmitteretur, Sub ieeio , ni opinor, vaSc recepta, aut certe, quae singulis causis nova atquRMPPensa transfunduretur. tam publiaeus lictor aΡpendebat; quae ubi e
fluxerat . monebatur orator esse dein
sinendum. Quod si sermonem intex rumperet casu quopiam , aut aliqui h
463쪽
nitis ille AnaNamras, vir summus in maXImarum rerum scientia. Itaque hic doctrina, consilio , eloquentia excellens, quadraginta annos praefuit Athenis Qt ur-
hanis eodem tempore, et bellicis rebus. Quid Critias pquid Alcibiadest civitatibus suis quidem non boni, sed certe docti atque eloquentes, nonne Socraticis erant disputationibus eruditi ' Quis Dionem Syracusium doctrinis omnibus expolivit' non Platot atque pum idem ille non linguae solum, verum etiam animi ac virtuti magister, ad liberandam patriam impulit, instruxit, armavit. Aliisne igitur artibus hunc Dionem instituit PIato, aliis Isocrates clarissimum virum Timotheum, Cononis, praestantissimi imperatoris, filium, summum ipsum imperatorem, hominemque doctissimum' autia iis Pythagoreus ille Lysis I hebanum Epaminondam ,
haud scio an summum virum unum omnis Graeciae peti ut Xenophon Agesilaum y aut Philolaum Archytas
de scripto recitaret, iubphat praeco Nem aquam sistere. Apuleitis in Apolog. At tu, interea clum legis , aquam sustine. Iloος is o γεγεtυ ,
ad aquam dicore , perinde est, ac dicere ad clepsydram. PETAU. Dionem Srracusium Hic Platonis discipulus contra Dionysium Ninorem tyrannum roPias movit, Eumque devicit. nd libertatem Popularium vindicandam egregie multa manu et consilio gessit. Calippi operati Zacynthiis mercenariis perfidE iugulatus cst an . 3 Olymp. Iob . ante Christiam 3tέ. Diodorus. Plutarchus et Cornelius Nepos . PRUST. Animi ac Dirtutis magister Scit. qui doctrina sua , et monitis Dionem
sis bellicam gloriam doctrinae t rideeumulavit. Cornelius Nepos . Eins s Praeclare gestus inimici tribuebant sorinnae quam depingebant urbes retihus in elusas ipsi offerentem:
qnod aegre tulit Timotheus : ex quo tempore ad Mersa ei ceciderunt omnia, adeo tit laticlom ab infenso populo
in exsilium pulsus fuerit. Plutarchus in Sylla ). PnvST.' Lysis Tarentinus , cui praeceptori sic suit deditus Epaminondas .
ut adolescens tristem ne Severum 1enem omnibus at quali hus suis in familiaritate nntepostierit. Cornet.
Nepos . Floruit Olympiade circiters S, annis ante Christum 4oo. ID. Philolaum Philolaus Croto niata philosophus Pythagoricus, teste
Laertio, tyrannidis assectatae Sti pe-etufi mortuus est: cuius .ires libros
deeem milli hiis donarium emptos a Plut ne . refert Gellius lib. III, case. 37. ID. Ar Αν tas Philosophiis Pythagoritvs , Platonis a Dionyςio necandi
464쪽
Tarentinusῖ aut ipse Pythagoras totam illam veterem Italiae Graeciam, quae quondam Magna vocitata est tmuidem non arbitror. 35. Sic enim video, unam quandam omnium rerum,
quae essent homine erudito dignae, atque eo, qui inropublica vellet excellere, suisse doctrinam; quam qui nccepissent, si iidem ingenio ad pronuntiandum valuissent, et se ad dicendum quoque, non repugnante nam tura, dedissent, eloquentia praestitisse. Itaque ipse Aristoteles , quum florere Isocratem nobilitale discipulorum videret, quod ipse suas disputationes a causis serensibus et civilibus ad inanem sermonis elegantiam transtulisset, mutavit repente totam irmam prope disciplinae
SVae, versumque quendam de Philocteta paulo secus dixit. Ille enim turpe sibi ait esse tacere, quum barbaros: hic autem, quum Isocratem pateretur dicere. Ita ornavit et illustravit doctrinam illam omnem, rerumque cognitionem cum orationis exercitatione coniunxit.
Neque vero hoc sugit sapientissimum regem, Philippum, qui hunc Alexandro filio doctorem accierit, a quo
salutem asseruit; saepius populo Praesectus est, Red mathematicis quam hellicis artihus multo clarior exstitit. Claruit annis ante Christum circiter
Philoctete. Peareius auctoritvte MSS. D. Nov. mg. Mend. Hari. t. 2, it. Ed. Ven. Mediol. Man. edidit Philo-efetae . quod Ernestius quoque Pro havit. Sed iure lectionem de Philo-
etera Heu ingerus ad Cic. de oss. III, Ptia est, sie h. l. Mersias de Phil teta ioptimeque monet Heusingerus , ipsi Philoctetae Merba quidem, non Mer sum a Cicerone tribui potuisse. Versus autem erat hic: Αἰσχρὸv σιωπαγ .
βαρβαρους δ' εαν λέγειv. ad quem alludit Cie. ad Att. VI, 8, et Plutarch. a. v. Colot. T. V , p. 528 edit. Wytteuhach. ' Cum barbaros; hic autem est. Versus, ad quem alludit Cicero, exinstat apud Quint. lib. III. c. I, et Dio . Laertium in vita Λristotelis: Aiσχρ.v
Versus autem ipsius Euripidis inat,3 defendit. Vt i hi dicitur Perstis de Phoenissιs Pro Meratis ex Et riPidis tragoedia, quae Phoenissae inscri- Philocteta sic se habet: Ais ov.σιο-παγ ,-δ' itis λέγε . DEAac.' Doetorem accierit Brevem Phi-
465쪽
eodem ille et agendi acciperet praecepta et loquendi. Nunc, sive qui volet, eum Philosophum, qui copiam
nobis rerum orationisque tradat, per me appellet oratorem licet; sive hunc Oratorem, quem ego dico sapientiam iunctam habere eloquentiae, philosophumvppellare malet, non impediam; dummodo hoc constet, neque insantiam eius, qui rein norit, sed eam explicare dicendo non queat; neque inscientiam illius, cui res non suppetat, verba non desint, esse laudandam: quorum si alterum sit optandum, malim equidem indise tam prudentiam, quam stultitiam loquacem. Sin quae rimus , quid unum excellat ex omnibus, docto oratori palma danda est. Quein si patiuntur eundem esse philosophum, sublata controversia est. Sin eos disiungent, hoc erunt inferiores, quod in oratore persecto in euillorum omnis scientia, in philosophorum autem cognitione non continuo inest eloquentia: quae quamvis contemnatur ab eis, necesse est tamen aliquem cumulum illorum artibus afferre videatur. Haec quum Crassus dixisset, parumper et ipse conticuit, et celeris
silentium fuit. 36. Tum Cotta, Equidem, inquit, Crasse, non POS- sum queri, quod mihi videare aliud quiddam, et non
ut vulgo. Male Eenesti mune si repo
466쪽
DE DR1TORE LIB. Ili, CAP. 36 id, quod susceperis, disputasse: plus enim aliquanto
attulisti, quam tibi esset tributum a nobis ac denuntiatum. Sed certe et hae partes fuerunt tuae, de illustranda oratione ut diceres, et erat ipse iam ingressus, atque in quatuor partes omnem orationis laudem descripseras: quumque de duabus primis nobis quidem satis, sed, ut ipse dicebas, celeriter exigueque dixisses; duas tibi reliquas seceras, quemadmodum primum ornate, deinde etiam apte diceremus. Quo quum ingres-SHS eSSes , repente te quasi quidam aestus ingenii lui procul a terra abripuit, atque in altum a conspectu
paene omnium abstraxit. Omnem enim reriam scien
tiam Complexus, non tu quidem eam nobis tradidisti neque enim suit tam exigui temporis); sed, apud hos quid profeceris, nescio, me quidem in Academiam
totum compulisti; in qua velim illud quod saepe po
suisti ), ut non necesse sit consumere aetatem, atque ut possit is illa omnia cernere, qui tantummodo RSP Nerit; sed, etiam si est aliquanto spissius, aut si ego sum tardior, profecto nunquam ConquiesCam, neque defatigabor ante, quam illorum ancipites vias rationesque et pro omnibus et contra omnia disputandi pero
Tum Caesar, Vnum, inquit, me ex tuo sermone maXime, Crasse, commovit, quod eum negasti, qui non cito quid didicisset, unquam omnino POSSe per
discere; ut milii non sit difficiis periclitari, et aut statim percipere ista, quae tu verbis ad caelum extulisti;
V. erat attribulum , quod placet Ernest io. C , esset attributum. Omnem enιm rerum Sie MSS. Ician. Cant. Bod. mg. Hari. , Σ, it. Lamh. Alii olim onmemque Vertim. Aliquanto mistitis Hoe non ex . ut Pearcius putabat , obscurius . . ea potius Pleniit' , et oh copiam maiorem diseeudorum laboriosius. Ista, quae ιιι Gueis. A. istud, quod tu.
467쪽
aut si non potuerim, tempus nori Perdere, quum tamentiis nostris possim esse contentus. Ille Sulpicius, Ego vero, inquit, Crasse, neque Aristololem istum, neque Carneadem, nec philosophorumquemquam desidero; vel me licet existimes desperare ista posse perdiscere , vel, id quod facio, contemnere. Mihi rerum forensium, et communium vulgaris haeceognitio, satis magna est ad eam, quam specto, et quentiam ; ex qua ipsa tamen permulta nescio, quae tum denique, quum causa aliqua, quae a me dicenda est, desiderat, quaero. Quamobrem nisi sorto es iniri defessus, et si libi non graves sumus, reser ad illa te, quae ad ipsius orationis laudem splendoremque perlinent; quae ego ex te audire volui, non ut desperarem me eloquentiam consequi posse , sed ut aliquid addi
37. Tum Crassus, Pervulgatas res requiris, inquit, et tibi non incognitas, Sulpici. Quis enim de isto genere non docuit, non instituit, non etiam scriptum reliqui tySed geram morem , et ea duntaxat, quae mihi nota
sunt, breviter exponam tibi: censebo tamen ad eos, qui auctores , et inventores sunt harum sane minutarum rerum, revertendum. Omnis igitur oratio conficitur ex verbis: quorum primum nobis ratio simplicite videnda est, deinde coniuncte. , Nam est quidam ornatus orationis, qui ex singulis verbis est; alius, qui ex continuatis coniunctisque constat. Ergo utemur verbis aut iis, quae propria sunt, et certa quasi vocabula rerum, paene una nata cum rebus ipsis: aut iis, si uae
Ex ma ipsa Debebat aeribere. potest premtitia nescire. nisi sorte scripsit : ex quatis imas, Dam ex ipsa cognitione nemo potest Sed geram morem Eil. Omniti. viliqi d neseire; sed ex rebias soren- Lamb. sed geram tibi morem . eon ibus et eommunibus, quarum vul- cinnitis , ut opinor. Et Lumbinus tibigatis toguilio ipsi sui inagiis videtur, post ea nam sustulit.
468쪽
transferuntur, et quasi alieno in loco collocantur; vultis, quae novamus, et facimus ipsi. lii Propriis. eStigitur verbis illa laus oratoris, ut abiecta atque Obsoleta fugiat; lectis, atque illustribus utatur, in quibus
plenum quiddam et Sonans inesse videatur. Sed in hoc Verborum genere propriorum delectus est quidam habendus, atque is aurium quodam iudicio ponderandus; in quo consuetudo etiam bene loquendi valet plurimum. Eliam hoc, quod vulgo de oratoribus ab imperitis diei solet: donis is uerbis , aut: Aliquis non honis utitur :Don arte aliqua perpenditur, Sed quodam quasi naturali sensu iudicatur; in quo non magna laus est, vitare vitium, verum tamen hoc quasi Solum quoddam atque
fundumentum est, verborum USus et Copia bonorum.
Sed quid ipse aedificet orator, et in quo adiungat artem, id esse a nobis quaerendum atque explicandum videtur. 38, Tria sunt igitur in verbo Simplici, quae Orator
Abieeta Verba uilia ac sordida,
qui hus SaePe utuntur comici et satyrici. Observat lamen Quintilianus Ith. VI li, cap. 3, vim rebus aliqua - ipsa rerum humi itMte assurri : ut quum dicit in Pisouem Cicero, φώι tibι tota cognatio in sarruco ad μαιυr, incidit in sordidum nomen, quo contemptum svixit hominis, quem dextructum volebat. Et alibi. eaput
onymnis cum eo convcans. PRYST.
obsoleta Ridicule nescio quis apud Gellium lib. XI, cap. 7, quum
vellet dicere inopia quendam mi Seroque victu vivere, et surtureo paneyesci, et vini faecem Potare: Hic, inquiebat, et eques Bomanus apludam edit, et foces bibit. Obsoleta aliquis do Tullius adhibuit, praecipue in epistolis, Raudusculum, muSinari,
, ousule Gullium Iib. I , c. Io ID. Plenum quiddam et sonans inesse Gueis. Α, Plentim quoddant consoratius esse. Iu C quoque legitur quoddam. Eliam hoc Gneis. A, Iιαι Fin hoc. Quod Mulso de Oratoribus ab imperitis dici solet Parum abest quin illud tib im eritis glo,sema e e Putem του im*O. Nisi sorte ub im Ditis ident sit ac ab ina Ditis mim, seu Mes ab em- Peritis , qui uimirum artem non calleant dicendi. sed naturali quodam sensu iudicent. Si verum est ab im- Peritis, malim Mulgo cum Gueis. B
Bonis is Derbis Gueis. A melius bonis hic Merbis. Vitare Ditium In ed. omni b.
mitare Mitium, additurque, ut Gueis. A, quumquam est magnum p Gothois. Victor. quumquam id est magnuo . Sed hoc ab tuterpolatore Primum iu- culcatum ebbe Potcbi.
469쪽
CICERO stisterat ad illustrandam, alque exornandam orationem: aut inusitatum verbum, aut novatum, aut translatum. Inusitam sunt prisca fere ac vetusta , et ab usu quotidiani sermonis iamdiu intermissa, quae sunt poetarum Iicentiae liberiora, quam nostrae: Sed tamen raro hu-
het etiam in oratione priscum aliquod verbum dignit tem. Neque enim illud fugerim dicere, ut Coelius: Quia
tempestate Poenus in Italium semit; nec prolem, aut sυholem, aut essari, aut nuncupari . aut, ut tu soles, 'atule, non rebar, aut γλahar: et alia in ulla, quibus loco positis, grandior, atque antiquior oratio saepe videri solet. Novantur autem verba, quae ab eo, qui
Quae atine me artim Leentino liberiora , quam nostrae Cueis Λ . q. s. p. licentine liberiora , qtiam nostra. C . Le nria - nostra. vi sed nostriae eo inori M . Mend. ei Hari. duo. ut M. Ascens. Steph. Nautit. Sireh. Lamh. ali mimque multorum. SaPpe Cicero aliique seriptores subiungiant dati vovi ensum voei liberiora. Steorat. e. 23 . Utim his e auri ei lihorio. raherint. Quintil. autem irae,ileti te eoufirmat ueterem lectionem instior. III, 5: omnia liberiora metas, quam oratoribus. . PEARcrus. Seu tamen ν Sie infra c. set,
σut pejeruatum , quod receptis em . . nix μι-vim in eadem signis aliouec ιυ,muda, ut fucilius a lunatias in me ictim depravaei posset. Ita
enim Cicero α 5a: tir trans oris tit mi ι frequenter, interdumque faetis . raro nialem etiam per estistia. Beeie
-- quaedam lamen adhuc Delera ν--
strita ipsa gratitis nitent, quaedam iam nee Hario interim sumtintiar, Hulecupa ηΕ μέ ν RI; tibi inan; Attimeat eum ad hune Ciceronis loeum respexi E.
Mulis in Latium invexit voeabula Tullius. quae ne Alntim offendane
autii , lib. I de Ial. Dcor. n. 35.
470쪽
DE ORATORE LIB. IlI, CAP. 38 dicit, ipso gignuntur, ac si unt: vel coniungendis verbis,
Tum pavor sapientiam oninem mihi exanimato expediorati Num non vis huius me versutiloquas maIitiast
videtis enim et uersultiloquas et evectorat, ex Coniunctione facta esse verba, non nativa : vel saepe sine
coniunctione, ut L ille senius; ut, Dii genitales, ut, haccainum ubertate inturgescere. Tertius ille modus transferendi verbi late patet, quem necessitas genuit, inopia coacta, et angustiis ; post autem delectatio, iucunditasque celebravit. Nam ut vestis frigoris depelialendi causa reperta primo, post adhiberi coepta est adornatum etiam corpo is et dignitatem: sic verbi trans-
is ad aequilibi itatem : sic enim ἐσουοαέαν , si Hucet, UPellemus, ibid. n. GO. Careritem omni qualitate jaciamus enim rauciando usitatius hos Mer m et erilitas. lib. I Acad. Quaest. n. 27. Id autem Disum quum imum cerneretur, c Prehensibile: in retis hoc y I, os Mero, inquam θ ν
rarim enim modo καταληνν υ diceres p
ihi l. n. 4r. Scite omnino Fabius lib.
I, cap. 9: Vt noMorum Verborum rami ma erunt maxime νεω , ita Meterum maxime no . PR. - Extat in primo volumino , pag. cxclI, Elenctus ver-
horum singularium ab A. Sehotto collectorum. ED. T. Omnem mihi exanimam Sie Guel . A. B. C. Vulgo olim mihi Omnem ex AEnimo. Sed omnem mihi Benileius defendit, ob metri trochaici leges:
animato autem Pearcius Confirma
vit loeo Quintil. VII l, 3: ad Meteres
ne expectorat quιdem lemureunt, et sane eiusdem notae est Exan imat, ibique Pearcius exanimato legendum censet.
Ipse enim Quintilianus ad hune Εnsii verbiculum Ic,peaisbe videtur. Ceterum hie versus ex Ennii Ale. maeone infra repetitur C. 58. Num non ris Gueis. C, Num --
Vel fame sine coniunctione Quae hic vulgo annectuntur, Merba noMan- r , iam ab Emestio uncis inclusa, . textu circumsuripsi; sunt enim P evi dubio spuria, Baccarum Gemale inturgescere
Sio Gueis. C . quod . ut exquisitius .
recepi pro vulg. in mescere; et idem oecurrit Tusc. Qu. I, 28. Heusingerua, cui intumescera placui evidetve. comparavit Ovid. Tr. III, a, Is, ubi ille, turgescia, inquit.