장음표시 사용
81쪽
I se aequales et pares; ita, qui esset eloquoias, oum v Ir-lules omnes habere, alque esse sapietatem. Sed haecierat spinosa quaedam et exilis oratio, longeque re nostris sensibus abhorrebat. Charmadas vero inulto uberius iisdem de rebus loquebatur; non quo AP xiret sententiam suam hic enim mos erat patri ras Academiae, adversari seinper Omnibus in dispulando , sed cum maxime lamen hoc significabat, eos, qrii rhetores nominarentur, et qui dicendi praecepta traderont, nihil plane tenere, neque posse quem quatri
facultat in assequi dicendi, nisi qui philosophorum inventa didicisset. 19. Disputabant contra diserti homines, Athenien
ses et in republica causisque versati, in quis orat elia in is, qui nuper Romae fuit, M sene ,emus, hospes meus: qui quum diceret esse quandam prudentiam , PIRE UPU-saretur in perspiciendis rationibus constituendarum Otregendarum rerumpublicarum, excitabatur homo pro ira-plais ab homine abundanti doctrina, et quadam incredibili varietate rerum et copia. Omnes enim partes
illius ipsius prudentiae petendas esse a philosophis dice-
Homo promptus ni homine ) Nempe Charmadas a Menedemo. Sed equidem suspicor at homine glossci ori cuidam deberi, et Ciceronem seri- pqisse: Meiliabaris homo promyttis, tibin anti doctrina et Fadam in e uibili parteetare rerum et copia, eumque haee omnia ad Charmadam reti ii e. Non enim est consentaneum , Cleor em li. l. Clini mussam tantum simpliciter hominem promimtim nΡ- pellare, multo maiorein autum laudom rhetori Monsedemo tribuere. Praeterea quae de Charmautio displitatione adversus Menedemum Da ratitur, hominis doctrinani et copiam Deile demonstraui. Fetendas esse a mirasophia diectae,
neque ea quae - tis iam nisi in eo-
ncque ea quae - usquam in eorum in-
commodum est, primum quod eortim ad stibioetum . qui Phintraret nominuniatur, nimis remoti m reserni lar ne eme
est, unde Purgoldυs pro eortini Cmniecit legendum rhetorum, quod Anne placeret, nisi statim sequeretur rhe-
82쪽
I At, nstque Oa, quae statuerentur tu republica do diis
immorialibus , de disciplina iuventutis , de iustitia, de
Patientia, de temperantia, de modo rerum Omnium, coter' que, sine quibus civitates aut esse, aut hene Inomine QSse non possent, usquam nisi in eorum libris iuveniri. Quod si tantam vim rerum maximarum arie sua rhetorici illi doctores complecterentur , quaerebat, cur de prooemiis, et de epilogis, et de huiusmodi nugis sic enim appellabat , referti essent eorum libri; de civitatibus instituendis, de scribendis legibus, do aequitate, de iustitia, de fide, de frangendis cupiditatibus,
de conformandis hominum moribus, litera in eorum libris nulla inveniretur. Ipsa vero praecepta sic illudere solebat, ut ostenderet, non modo eos illius expertes esse Prudentiae, quam sibi asciscerent, sed ne hanc quidem ipsam dicendi rationem ac viam nosse. Caput enim esse arbitrabatur oratoris, ut et ipsis, apud quos
B geret, talis, qualem se ipse optaret, videretur; id sieri vitae dignitato, de qua nihil isti in praeceptis suis reli-
enriei illi araetores. Deinde quod invii lilata leetione idem eontinuo his dicitur. Paveis enim interiectis qua rit Charmadas: mr de his rebus litora in eo m Iibria nulla inoeniremr. Etiam editio omnit, ni hahol: usquam in portam Iibris inoeniri. Vt autem h. l. Cieero seripsit, Partes illius p dentiae petendas esse a philosophis,sie in Betito eap. 3t: Oodsi omnia essent a philosophis perenda. ut Fitiis oratoris est alterum Persuadere; perfnadet is eui siles ba-hetur; habetur autem uiris probis, in quibus nulla est mendacii suspi
Rhetor. e p. 2: Bonis enim Diris ere-dinatis magis et celi ritis geri ratim quidem in omni se natia me atilem in 'eo quDd Par ora tim non est, sed in
Darius opiniones triahi pol st. Ex his verbis talia Carti rides arguitur, qui titillam de sectanda vitae probiicile Praeceptionem rhetorum in libri, traditam mox amrinat. Idem quum doctrinam movLudorum nisi citium De nrhetoribus quidem delibatam ait, ex toto liheo Rhetori eorum Aristotelis secundo restitatur. PsusT.
De quia nihil isti Vulg. de qua
nihil rhetoriei tui Aoetores. At iam parilia ante Dominati erant rhetorici uti doctores. Ergo h. l. Cicero scripsit
83쪽
quissent; et uti eorum, qui audirent, sic assicerentur animi, ut eos assici vellet orator: quod item fieri nullo modo posse, nisi cognosceret is, qui diceret, quot mOdis hominum mentes, et quibus rebus, et quo genere orationis in quamque partem moverentur; haec autem esse penitus in media philosophia retrusa atque abdita, quam isti ritetores ne primoribus quidem labris attigissent. Ea Menedemus eXemplis magis, quam argumentis, refellere conabatur. Memoriter enim mulla ex orationibus Demosthenis praeclare scripta pronun
tians dicebat, illum in animis vel iudicum, vel populi,
in omnem partem dicendo permovendis, non fuisse ignarum, quibus ea rebus consequeretur, quae negaret ille sine philosophia quemquam Scire posse. zo. IIuic ille respondebat: non se negare, Demosthenem Summam prudentiam, summamque vim habuisse
dicendi: sed, sive ille hoc ingenio potuisset, sive, id quod constaret, Platonis studiosus audiendi suisset, non, quid ille potuisset, sed quid isti docerent, esse
quaerendum. Saepe etiam in eam partem ferebatur oratione, ut Omnino disputaret ii ullam artem esse
dicendi; idque cum argumentis docuerat, quod ita
Callistrato insigni oratote, eum deinceps , relieta Academia, Metaitis est. Ex Ilermippo Gellitia lib. III. cap. 43 . DAVN.
ad omnes vitiosa est argumentatio. Nemo sic mitioeineuter Demosthenes orator potuit in dieetido nnimos movere . ergo id poter ut euteri oratores. IDEN.
Quod i a nati essemus Boe Cadin assis argumenium probat quidem aliquam esse naturalem eloquentiam; at non evertit artiseialem, euios prae ceptis perseitur uis persuadendi a natura insita. IDEM.tantum isti. Beliqua sunt ab interpo
heri sententia legendum. Nimirum quia rhetores philosopli iam non attigerint, eos omnia quoque . quae a philosophis de modis hominum meniates tu quamque partem movendi disputarentur, igitorare signiscat Reuellere eoniabatur Sie eod. Cuel LΑ. Vulgo eona tur refellere, clau
' Plutonis attidiosias Demosthenes , de quo plura in Bruto . admodum adoleseetis in Aeademia Platonidahat operam, verum audito sorte.
84쪽
DE ORΛTORE LIB. I , CAP. ΣΟnati essemus, ut et blandiri Et suppliciter insinuare iis, a quibus esset petendum, et adversarios minaciter te rere POSSemus, et rem gesta in exponere, et id, quod intenderemus, confirmare, et id, quod contra dicer tur, refellere, et ad extremum deprecari aliquid, et conqueri, quibus in 'rebus Omnis oratorum versaretur facultas; et quod consuetudo, exercitatioque et intelli gendi prudentiam acueret, et eloquendi celeritatem incitaret: tum etiam exemplorum copia nitebatur. Nam primum quasi dedita opera neminem scriptorsem artisne mediocriter quidem disertum fuisse dicebat, quum repeteret usque a Corace, nescio quo, et Tisia, quos
Vt et blandiri et a plieiter insisticlisse iis a quibus ) Guel . B. C: ut et hiandiri stipplieitor his a quatis, omisso insin re. Sie et ed. Omni h. et Olivet. At in Guel L A legitur: ut elhlandiri et sulfi iter quibus . qua inleetione mau i festum est, verba insistitire iis es librarii errore excidisse. Quod autem ibi legitur subtiliter, non est protentis aspereandum. Si hiatu. er insinuore opitus dicitur qutimstinliciter, et Soruitis ad Aen. XI. Aio, insinuatiouem appellavit ealliatim ea sti8rilem nHilum ad persuaden- . m. 1hthitari tamen potest . an Cicero subtiliter instantire dixerit pro itide animis stirrepere. Recte autem Strebaeus assequutus est, hic tria exordiorum munera tangi, quum ita nati homines dieantur ut et blandiri, quod est exordientis a benevolentia , et insinuare . quod est praeparantis adversus tiliquid virox et turpe, et adversarios minaciter terrere possi mus, quod est aditum socientis ab aduersarii persona. Quasi dedita mora ) Ilaee verba perpuram quiutim ad Charmadam traxerunt, et Strebaeus ea sic expli-
ei posse singit: Charmadas, quasi inhorem impendisset in eolligetidis
rhetori e scriptoribus, neminem eo ruiti disertum fuisse dieehal. Idem tamen veriorem quoque interpretationem subiungite neminem eorum
disertum sui se, quasi dedita opera et ex industria indiserti fuissent. Errabat hie etiam Carneades et Dam . ut alios praetereum, Gorgias, Isocrates, Protog arcis, Theophrasitis. eloquentitie magistri diserti suete. PavsT. Est igitur eum cavillatione dictum. Simili modo ponitur illud dedito opera in orat. pro Bose. Amer. e. 36: Qtiae statis, e tismodi sunt, ne
tipsos seere Mideiamini. . A Coroee .... et nata ) Artis rhetoricae scriptores anti issimi cmrax , et Insias , eius diseimitis. SMetili : quos inse tittis est Dis eiusdem insulae Gorgias Leontantis, Empiam elis , ut traditiar, disci mitis. Quintil. lib. III. p. a, Corax Hieronis tyranni amietis floruit Olb m. s. antiis ante
Christum 4 5. Vide Ciceronem in
85쪽
artiis illius inventores et principeε suisse constaret: eI quentissimos autem homines, qui testa nec didicissent,
nec omnino Seisse CuraSsent innumerabiles quosdam
nominabat: in quibus etiam sive ille irrideris, sive quod ita putaret, atque ita audisset me, qui illation didicissem, et tamen ut ipse dicebat possem aliquid in dicendo, proferebat. Quorum ego illi alterum facile assentiebar, nihil me didicisse; in altero
autem me illudi ab eo, aut etiam ipsum errare arbitrabar. Artem vero negabat esSe ullam. nisi quae cognitis, penitusque perspectis, et in unum exitum Spectantibus, et nunquam fallentibus rebus Contineretur. Haec autem Omnia, quae tractarentur ab Oratoribus, dubia esse et incerta; quum et dicerentur ab iis, qui ea omnia nori plane tenerent, et audirentur ab iis, qNibus non scieri lia esset tradenda, sed exigui temporis aut falsa, aut certe obscura opinio. Quid multa' sic mihi tum persuadere videbatur, neque artificium ullum esse dicendi,
neque quemquam Posse, nisi qui illa, quae a doctissimis hominibus in philosophia dicerentur, Cognosset, Biat callide aut copiose dicere. In quibus dicere Charmadas
additum a glossatore puto ; Primum quia antea dicitur inni merabiles nominabat, cui male respondet iraulo numero ; et quod variatur Prouo men i in MSS. Guel . B, C, enim est
Putaret Iure castigavit Pearcivi Ernesti, quod impcrsectum in Plus
qui in Persectum Ptitasset mutaverit.
Nam quod quis aliquid audiit, id est absolute praeteritum; quod nutum aliquis ρυιαι, do eo si tunquam de
praeterito loquimur, imperfectum re quiritur tempus. Sic Paulo PDSt: me , qui illa non ut licissem - Et tamcn Possem aliquid.
In quibus dicere Vulg. Quibus d
Scisse curasscnt Vulg. scire cu- russerit. Scisse est lectio edd. Anti- qudrum , quibuscum consentit Gueli. A. Id Duurcitis et Ernesti post Ven. Mediol. Lamh. sine Cnt Sa mutarunt. Heusingerus hanc formam aliis exemplis illustravit: Horat. A. P. 328, poteras dixisse. Ovid. am. I, 4, 38:Οsctila Praeclytie nulla dedisse Delis. Liv. III, 48: quiesse erit melius; cuius generis plura tum Vechnerus in Hellenolex. P. 24o , collegerat. CLCOur. Isuusingeri praef. ad patris editionem Cic. de oll. p. 62. In quibus etham - - me Vulg. additur in illo niamero , quam iniit logiam Post parentilesin nihil vitii habere contundit Eruesti. ESO vcrO
86쪽
solebat, ingenium tuum, Crasse, vehementer admirans, me sibi perfacilem in audiendo, te perpugnacem in di-Sputando esse visum. itaque ego, hac eadem opinione
adductus, scripsi etiam illud quodam in libello, qui me imprudente et invito excidit, et pervenit in manus ho
minum, disertοε me Cognos Se nonnullOS, eloquentem
adhuc neminem: quod eum statuebam disertum, qui posset satis acute, atque dilucide apud mediocres homines , ex communi quadam opinione, dicere; eloquentem vero, qui mirabilius et magnificentius augere posset atque ornare, quae vellet, OmneSque omnium rerum, quae ad dicendum pertinerent, sontes animo AC memoria contineret. Id si est dissicile nobis, qui ante, quam ad discendum ingressi sumus, obruimur ambitione et soro; sit tamen in re positum atque natura. Ego enim, quantum auguror coniectura, quantaque ingenia in nostris hominibus esse video, non despero, sere aliquem aliquando, qui et studio acriore, quam NOS Sumus, atque fuimus, et otio ac facultate discendi maiore ac maturiore, et labore atque industria superiore, quum se ad audiendum, legendum, scribendumque demanni coniectura legit: Quibus adiicere - Pearcio in mentem venit: Unibus subiicere. Sed facillimum et Commodissimum est, quod Ernesti revocavit ex ed. s. l. et a. item Med. in quibus dicere.' Perfacilem in audiendo Nam quum rudem urtium omnium se diceret Antonius, non erat cur de artibus cum hominibus doctissimis aeque pugnaciter atque Crassus, qui se mullud idicisse fatebatur, contenderet. STR. Itaque e , Hoc assum si e cod. Gucis. A. Vulg.ttimques ego mi uuSPlacet, quia non est credibile , statim illo ipso temporc nutouium Scri, Psisse. Itaque pertinet ad assensum , quem Charmadae sententiae dederat Antonius, qui eum perfacilem sibi iuotidiendo dixerat; quo ex u eust Iluxerat illud suum dictum, quod
tonius idcirco se aiebat nullam Ora tionem scriPsisse, ut, si quid suPcriora iudicio acttim , ei, quem Postea desera-εurus esseIi nocittiriam foret, non dicitim a se usiirmare posset. Valeri
87쪽
CICERONIS derit, existat talis Orator, qualem quaerimus, qui iurae non solum disertus, sed etiam eloquens dici possit; qui tamen, mea sententia, aut hic est iam Crassus, aut, si quis pari fuerit ingenio, pluraque quam hic , et audi rit et Ieclitarit et scripserit, paulum huic aliquid poterit addere. ar. II ac loco Sulpicius, Insperanti mihi, inquit, et Cottae, sed valde Optanti utrique nostrum cecidit, ut in istum εermonem, Crasse, delaberemini. Nobis enim suo venientibus iucundum satis lare videbatur, εi, quum vos de rebus aliis loqueremini, tamen nos aliquid ex sermone vestro memoria dignuin excipere possemus; ut vero penitus in eam ipsam totius huius vel studii, vel artificii, vel facultatis disputationem
paene intimam veniretis, vix optandum nobis videbatur. Ego enim, qui ab ineunte aetate incensus essem studio utriusque vestrum, Crassi vero etiam amore, quum ab eo nusquam discederem, verbum eX eo nunquam elicere potui de vi ac ratione dicendi, quum et per memetipsum egissem, et per Drusum saepe lentassem:
quo in genere tu, Antoni, vere loquar nunquam mihi percontanti, aut quaerenti aliquid demisti, et per
saepe me, quae Soleres in dicendo observare, docuisti Nunc, quoniam uterque veStrum Patefecit earum rerum
Ati hie eae iam crisastis a Codd. Cueis. B , Ct aua iam hie est Crassus, quod haud scio an veritis ait optandum nolis ollactatur Nequis sorte hoe smondiam in Veranis utim vel semctandum c mmutnri velit, quia antea dixit: insperanti mihi, sed Maide optanti e idit, observandum est, posse aliquem optare, quod ipse optandum esse . quia vix fieri
Possit, neget: ideoque plus dicit, qui aliquid ne optandum quidem sibi νidera dicit, quam qui spei.uidum esse negat. Sie Cie. Ep. ad Div. IU .i: Daque mihi Menire in mentem nil potest, non modo quid verem, sciariae iam, quid audeam DPtrare motis e Mestrtim , Crassi Dero etiam umore In eodd. Gueis. B. C , legitur: viritisque Mesertim , crasse , tuo Mero etiam amore, qtiod arride unonnemini posset, si legeretur tia Mero etiam amore, Vtium abs te --ritim ex eo. Sed nihil mutandiam. Iti verbis euim i Em enim docuisti inatio convertitur ad Autonium,
88쪽
ipsarum aditum, quas quaerimus, et quoniam Princeps Crassus eius sermonis ordiendi suit, date nobis hanc veniam, ut ea, quae sentitis de omni genere dicendi, subtiliter persequamini. Quod quidem si erit a vobis impetratum, magnam habebo, Crasse, huic palaestrae et Tusculano tuo gratiam, et longe Academiae illi ac Lyceo tuum hoc suburbanum gymnasium anteponam. Tum ille, Immo vero, inquit, Sulpici, rogemus Antonium , qui et potest sacere id , quod requiris, et consuevit , ut te audio dicere. Nam me quidem fateor sempera genere hoc toto sermonis refugisse, et tibi cupientiatque instanti saepissime negasse, ut tute paulo ante dixisti. Quod ego non superbia, neque inhumanitatefaciebam, neque quo tuo studio rectissimo atque optimo non obsequi vellem, praesertim quum te unum ex omnibus ad dicendum maxime natum, aptumque CognOS-sem; sed mehercule istius disputationis insolentia, atque earum rerum, quae quasi in arte traduntur, inscitia.
Tum Cotta: Quoniam id, quod dissicillimum nobis
videbatur, ut omnino de his rebus, Crasse , loquerere, assequuti sumus: de reliquo iam nostra culpa fuerit, sile, nisi omnia, quae percontati erimus, explicaris, dimiserimuS.
De his, credo, rebus, inquit Crassus, ut in cretioni hus scribi solet, quibus sciurar, Poteroque.
Aeademia dictum cap. a . Liceum autem g3mnasium suit prope Athenaseeleberrimum tu quo do hal Aristoteles. DRYST. mnosium 3 Loetis ubi exercerentur Corpora saltu, eursu, luetatione , Η γ nudus, quia in istis exercitationibus graviores vestes de- potiebatit . ut essent expediti. Mei
photice siguisiecit loeum, ubi animi
89쪽
CICERONIS Tum ille: Nam quod tu non poteris, aut nescio quis nostrum tam impudens est, qui se scire aut posi
aci. Iam vero, ista conditione, dum mihi liceat nigare posse quod non potero, et lateri nescire quc nesciam, licet, inquit Crassus, vestro arbitratu pel
Atque, inquit Sulpicius, hoc primum ex te, de qi
modo Antonius exposuit, quid Sentias, quaerimus: exstimesne artem aliquam esse dicendi.
In eodd. Guel s. eius vestigium est inscriptura mendosa in eertionatis.Olim vel e uisionibus, vel orationibus lege-htitur. Exi autem cretio . ut vertia Vlpitini Tu. XXil, a. , vpPOnumus. certorum dierum spatium , quod datur instituto heredi ad deliberandum, utrum expediat ei adire hereditatem
hue forma ellipti ea melius quam vulg.
Qui, se stare aut posse postillos p tartibat Purgolatia , quum legendum esse putabat: qui te seire atii posse positilet. Sei licet non Neordabaturtistim verhi postulare cum alius veri, iis sinitivo iuueti. Sie Plaut. Menae elim. II, 1, 88: Sed ego infestus , qui me hem mittitem moderari. Similiter Cotta illis uerbis hoe signi fecit di quis nostriam tam impudetis est . ut sibi alietitus rei vel scientiam vel saetilia
tem arrogare aut parare velit, quam rem Crassus aut nesciat, aut efficere
non possit, quasi quae ille nesciret, uni non posset, omnitio sciri aiat fieri pon Pos Scut. Iam υ - - pereranιemini a In lvetha quidem Ciceronis agnOSO, Dhanitatem vero et etitam, ne quid inpium dieat, valde desidero. Hie en Crassus diserte iuvenes discendi etis dos excitat, ut eum suo arbitratu pic Dietitur, Diodo si liceat ipsi scis nescire quod nesciat; nihilo se ei niti en ad primam hi olim quaestion ei propositam respondere, et ira pnahundus quidem, recusat. Qui vix adducor, ut credtim , ista Citronem scripsisse : quae forsan o sic satore fluxerunt, qui vollet istam smillam quibus sciam poteroque Paphrasi quadam dilatare. Salioni hah om nibus coueessum iri arbit mauulto venustiorem Orationem sol si si e procederet: De his , credo, ibus, inquit Crassus, ut in eretionib,etibi solet. Quibus sesam Polero - Tum illo: dicim quod tu non Ρleris aut Dese ises, quis Hostrum laim pudetis est atii se scire stat pospostulet y - Atque, in uit Sulpicii
hoc primum ex te, de quo modo Alcinitia exposuit, quid scutias quaeimus t existimesne artem aliquam es dicetidi . . - Ηae ratione illa, qusequitur Crassi detreetatio nihil halossensi nix. Nondum enim quidqua
90쪽
Quid i mihi nunc vos, inquit Crassus, tanquam ali
cui Graeculo otioso et loquaci, et fortasse docto, atque erudito, quaestiunculam, de qua meo arbitratu loquar, ponitist Quando enim me ista curasse, aut cogitasse arbitramini, et non semper irrisisse potius eorum hominum impudentiam, qui quum in schola assedissent,
ex magna hominum frequentia dicere iuberent, si quis quid quaereret' quod primum serunt Leontinum fecisse Gorgiam; qui permagnum quiddam susCipere ac pro fiteri videbatur, quum se ad omnia, de quibus quisque
audire vellet, esse paratum denuntiaret. Postea vero vulgo hoc facere coeperunt, hodieque faciunt, ut nulla sit res, neque tanta, neque tam improvisa, neque tam Nova, de qua Se non omnia, qt ne dici possunt, prosi leantur esse dicturos. Quod si te, Cotta, arbitrarer , aut te, Sulpici, de iis rebus audire velle, adduxissem huc Graecum aliquem , qui vos istiusmodi disputationibus delectaret: quod ne nunc quidem est dissicile factu. Est enim apud M. Pisonem, adolescentem iam huic studio deditum, summo hominem ingenio, nostrique Cupidissimum , Peripateticus Staseas, homo nobis Sane familiaris, et, ut inter homines peritos constare video, in illo suo genere omnium princeps.
Fostea Orem eie. Nulli post Gomgiam . extemporalis eloquentiae laudem au pati sunt. ut Protagoras. Prodicus, Thrasymachus, Eleas , et Iii. PavsT.
yossim. reetius. ut opinor. Qui ima - GDe res a vulgo nos; sed Crassus paulo ante dixerat, se inanes illas quaestiunculas, et de omnibus rebus disputationes Graecorum eontemsisse; non igitur crassum, si quem feetam adduxisset. Craeeus ista deleelassee Sanior, opinor, lectio est NStor. Cant. Wag. Mend. Nag. et Hari. duorum . quam Lambimis et Carol. StPphantis expresserunt: qui υos istius moui diam a tonitus Hel etiaret . Cottam se. et Sulpietum. . Mactenus Peareius, qui sine diibio vertim vidit. Nos tamen etiam Aeri.