장음표시 사용
41쪽
assicit uoluptate,uestum enim est,& esui opportunum . Proinde sponsa quidem Flilium nuncupatur, sponsus autem pomum. Hic enim editur ,& sponsae sit cibus. Sponsa uero non comeditur,sed odoris dumtaxat habet suavitatem. Iccirco ait: sicut pomum inter ligna siluae, ita nepos meus inter filios. Filios hic ut antea filias nominat eos, qui cum facti sint vocatione digni, se ipsos electione indi nos pFstiterunt. Hos sponsa lignis fluae similes dicit, de arboribus infructuosis. At spontum appellat pomum, quod quidem & indiu molle est, & gustu dulce, & odoratu suave,&aspectu iucundum ac uenustum,& auditu amabilissimum: simul enim audiendo cunctos orationi sensus accommodamus. Talis est dominus noster, & saluator, & tonsus, qui conuiuio suo sensus omnes nostros explet suavitate. Sub huius umbra sedere se sponsa dicit concupivisse, & cossedisse, ac mox fructum etiam eius G decerpsisse, eumque gutturi suo fuisse dulcissimum. Ardentes malitiae radios uit re studet, ne iterum nigra fiat. Vmbra autem sponsi sunt ea, quae nunc, ut beatus Paulus ait, in speculo & in aenigmate conspiciuntur. Videmus, inquit, nunc per speculum in aenigmater tunc autem ficie ad faciem. Nunc cognosco ex parte: tunc autem cognoscam, sicut & cognitus sum. Ideo, in umbra, inquit, eius cupiui, &sedi: ct fiuctus eius dulcis in gutture meo. Etenim sub umbra sedens, stuctum d cerpo , & comprehedo. Et testes sunt illi, qui initiati in sponsi mebris oblectantur.
ΟNI AM per totum hoc drama sponsus & sponsa quasi mutuis cantibus use uicissim celebrant, assiduis amoris fgnificationibus ostendentes, alterum alterius ardere desiderio, ita rursus sponsa sponsim alloquitur: Sicut pomum inter ligna siluae, sic nepos meus inter filios. Certe sicut pomum tum specie decora, tum Odore suaui, tum gustu dulci, ac propterea hominibus ad edendum utili, inter arbores huius qualitatis expertes excellit, in silua, qtiae nemorosa est, & fructum ad uescendum non hominibus, sed bestiis idoneum suppeditat: sic dilectus meus inter hominum filios praestat. Pulchritudine enim speciosus est inter filios hominum, non solum ut Dei filius unigenitus, ct uerbum, uerum etiam ut inter homines solus sine peccato. Odore autem iucundo fragrans propter spiritalia gratiarum mune
ra, quae in se credentibus dilargitur, ex quibus sensum ipsus percipimus . Gustu uero suavis est. Gustate enim,inquit,& uidete, quoniam suauis est dominus. Nam mestis dulcedo illis solum, qui sustaverunt, cognita est. Quamobrem & hominum cibus est, qui uitam eis tribuit biritalem. At ceteri sominu filii, quia omnes pe cauerunt, & diuina gloria priuati sunt, ad siluae similitudinem luxuriant, & bellulanis uoluptatibus nutriuntur. Iccirco, in umbra, inquit, eius cupiui,& sedi. Vmbra omnino Christi, est christiana respublica, in qua qui desderio est confirmatus , cupidinum aestu non comburitur, sed sub ea protegitur. Et fructius eius dulcis gutturi meo . Fructus autem ipsus, est Hidius spiritus, qui est, ut magnus inquit Paulus, caritas, gaudium, pax , patientia, longanimitas, bonitas, benignitas, mansuetudo, fides, modestia, continentia, castitast quorum dulcedine sentiunt Nilli, qui experiuntur . nihil enim gaudio spiritali, & tranquillitate, & caritate dulcius . At guttur,quod stuctus spiritalis dulcedine mi itur, est uis animae ratione praedita, sine qua uerbum non admouetur, quemadmodum nec cibus sine gutture.
HAS Iaudes sponsa cum audiuisse quibusdam ipsa quoque sponsum laudibus extollit. Dominum enim hisce uerbis alloquitur: sicut pomum inter ligna siluae: sc
42쪽
A nn os meus inter filios. Quemadmodum, inquit, inter omnes hominnm animas, quas, o uerbum & sponse tali appellasti, ego sola sum tanquam lilium in germine: sic etiam tu arcana ratione caelos inclinans, & descendens luper terram in hanc uitam mortalem, & ramem nostram assumens,in hac silua te inter filios hominum
Conspicuum praebuisti, tanquam pomum suauissimum,& gustu iucundissimum. Cur autem uerbum appellat pomum Z Quia multiplici gratia hic studius est praeditus. Etenim si sorte a quopiam comprimatur, liquorem sanguineum ,&aqueum emittit, & proinde innuit sontes illos salutares, qui ex latere uerbi & saluatoris cmanarunt. O purae uirginis prudentiam admirabilem. sapienter enim ipsum uere pomum dixit esse. Nam omnis profecto anima humana, licet uirtutum praestantia B ad angelos accedat, flos tantummodo, & lilium convalli uin iudicatur, non alens ricolam, neque enim herba alit, sed se ipsam species pulchritudine exornans. Etenim lucrum ex nobis non quaerit agricola, ut quodam in loco sponsem ipsum alloquens, ostendit David: Deus, inquit, meus es tu, quia bonorum meorum non eges. At Christus agricola sponsusque noster,cum carnem humanam induens, uere pomum euaserit, tres nostros, eosque praecipuos sensus oblectat, uisum, odoratum, atque in primis gustum. Aspectu enim sane quam decorus est, quippe cum sit omnium, qui in terra nati sunt, speciosissimus, respicientesque se, clarissimos reddat. Olfactu autem periucundus, est enim unguento plenus, immo unguentu ipsum, quod descendit in barbam Aaron. Gustatu uero quam suauissimus, gustan C tibus enim se uitam tribuit immortalem. Nam qui digne manducat corpus eius, ut ipse ait, uitam uere aeternam possidebit. Ac de proposito huius carminis hactenus. Ad reliqua Canticorum explicanda pergamus. Sponsa de uerbo diuino,in umbra, inquit, eius desideraui, & sedi; & fiuctus eius dulcis gutturi meo. Huius, inquit, admirabilis uitalisque pomi si enumero umbram aspicere cocupiui, cum
ardor tentationum me uehementer exureret. At ecce in m iam considens oblector,& gaudeo, atque ardorem tentationum declino. Quandoquidem me in omnibus mandatis domini meditantem uerbum ac sponsus meus dulcissimus diuinis suis obumbrans alis procul auertit tentationum laces. Haec cum ueluti laetabunda protulisset, ad amicos sponsi conuertit sermonem suum, hortaturque illos, ut pro-D grediantur,& ad formosum sponsum accurrant. Sed uerba ipsius mihi sunt e pendenda.
In ducite me in cellam uinariam: ordinate in me caritatem : Fulcite me unguen tis: stipate me in pomis, qu
niam ego amore sum uulnerata. SITI uigeor, inquit, ad sponsum meum, ad uitae botrum illum maturum, atque diuinum, per crucis mortem dulcedine fluentem. Quamobrem in huius celulam me quoque introducite, ut pure sponsi pulchritudinem conspicata, amoris ignem erga illum adaugeam. Adhuc autem ad maiora contendo. Haec ad angelos
E loquitur. Fulcite me unguentis r stipate me in pomis. Quando, inquit, dilexit me abiectam admirandus ille, & metuendus, atque pulcherrimus sponsus, ad eius me caritatem, uos, qui uerbi & sponsi amici estis, incitate: qui prius mihi adhibuistis aurum, nunc autem adhibete unguenta, quae omnem arceant foetorem pec ii, ne amplius aberrem, aut rursus e uia declinem au uero per amicorum unguen
ta uirtutes intellige. Sed pomis praeterea flagitat, ut constitatur. Amicos enim alloquitur anima, modo ut sponsa, & uirgo nuptialibus uestimentis exornata: mmdo ut lectus auro splendidus: modo ut diuinum solium. In una enim prosecto, e
demque anima purissima Christus di sponsus nunc quiescit, nunc ambulat, & sedet lapissime.
43쪽
sepissime. Quae quidem omnia indicat pomorum constipatio. Prorsus autem fia- grat sponsa, ac plane ardet desiderio sponsi, qui dicitur pomum e silua, cupitque illum semper haec sibi esse omnia, cibum, deliciasque, & umbram,& stipationem, S tectum i quemadmodum & ipsa erga illum haec est uniuersia: sponsa nimirum, &sedes, & cubile, di domus. Tum assiduae flagitationis suae causam angelis explicas, ego enim, inquit, amore sum sauciata. Ego uestra opem imploro . Totam domum meam pomis constipari cupio. Quoniam sagitta amoris istius confixa sum. Per amorem intellige patrem, qui nullum habet principi ui. Per sagittam uere cloctam uerbum & sponsum. Hanc enim in eos, qui saluantur, ci, coniicere consueuit.
Introducite me in cellam uini: ordinate in me caritatem. CELLAM vini, ut arbitror, diuina uocat torcularia,de quibus propheta ait
Quam dilecta tabernacula tua, domine, uirtutum. Concupiscit, & deficit anima mea in atria domini. Cum enim psalmum: Pro torcularibus: inscripsisset haec ue ba subiecit, ut doceret, torcularia se Dei ecclesias appellare, in quibus spiritale ut num tanquam praelis expressum piorum animas laetitia persundit, ut patet ex illa prophetia: Inebriabuntur ab ubcrtate domus tuae, & torrente uoluptatis tuae pota- Dis eos. Ideo sponsa in cellam ipsius uinariam ingredi concupiscit: Et sponsi ministros cohortatur, ordinate, inquiens, in me, caritatem, hoc est, docete me cari- H. tatis rationem ac modum: ne patrem, aut matrem, audagrum,aut uineam magis,
quam sponsum diligens, sponso uidear indigna. Sic enim ipse sententiam tulit; i amat patrem, aut matrem plusquam me, non est me dignus :& qui amat filios, aut filias plusquam me, non est me dignus. Vetus etiam lex, quae data fuit Adam, talia protulit: Quamobrem relinquet homo patrem, & matrem suam, &adhaerebit uxori suae, & erunt duo in carne una. Ordinate ergo in me caritatem, ut sponso coniungar meo, eumque & patri, & matri, & ceteris rebus anteponam . Fulcite me unguentis, id est, confirmate me, & communite sponsi suavitate, ne quid me concutiat, & Iabesectet. Fragratia illa assidue me cumulate, ne sponsi obliviscar,&ad alia aberrem. Malis, hoc est, sponsi si ictibus me constipate, ut sub Iumbra illius sedens & unguentis eius delibuta, stultuque costipata, perpetuam imsius memoriam conseruem. Illius erina amore sum saucia. Est enim sagitta electa, quae animas, quas petit, transfigit.
ITA quidem sponsa cognitam sponsi pulchritudinem, suauitatem, domum,
dulcedinem praedicat. Ministros autem spiritus, in ministerium missos, propter eos, qui salutis hereditatem sunt adepturi, rogat, ut sibi presto sint, ad perennem itionem assequendam, introducite, inquiens, me in cellam uini, hoc est, doc Tte me diuinas incarnationis rationes. Deum enim uerbum appellat uinum, quod animas gustantium laetitia afficit, ad diuinitatemque perducit. Huius cella caro est ab ipso assumpta: quam quidem in cellam ecclesia introducitur, una caro cit Christo sutura. Sic enim apostolus locum illum: Et erunt duo in carne una: interpret tur , ego autem, inquit, dico, in Christo & in ecclesia. Fideliu enim ecclesia, dum earnis S sanguinis Christi particeps, atque unum cum ipso corpus efficitur, inca nati'nisque rationes ab angelis discit, atque eas moribus comprobat, in uini cellam ingreditur. In me intro M. dinate caritatem: illam scillaei diuinae gratiae
44쪽
A communionem, qua uos ordine fruimini, in me quoque, fideles singulos pro cuiusque ratione diuinis mysteriis instituentes, ordinate. Fulcite me unguentis: sanetissimi spiritus donis, unguentorum instar fidelium animas odoris suailitate conspergentibus me corroborate, & corporis imbecillitate labantem in diuina pietate concirinate. Stipate me in pomis: implete me Dei cognitione in diuinis sermonibus, qui pomorum instar gutturi meo dulcedinem amerunt. Haec autem a uobis peto, quia amore Iangueo. . ia scilicet non timore, sed amore incitata caritas enim seras mittit timorem cum Christo per fidem coniuncta sum. Nam ut ante poena rum sermidine purgata, deinde futurorum bonorum spe illustrata, ita nunc caritate commota festinat per sanctos angelos ad persectionem adduci. Quamobrem ait.
Leua eius sub capite meo: &dextera illius ainplexabitur me.
COMMINATIO suppliciorum, quae a sinistris constitutos manent, sub capite meo, sub ea uidelicet parte, quae ut caput in corpore sic ipse in anima principatum obtinet, mente nimirum sensus ipsi subiiciente. Itaque dextera illius, ut ter', iam amplexabitur me. Promisso scilicet bonorum, quae a dextris collocati luscipient, regnum utique Dei in saeculo futuro me complectetur, quod cu nec temporis initium nec finem habeat, mihi tamen & principium & finis inuenitur, quippe quae &ortus initium nacta sim, ut regni caelestis cernam hereditatem, & in eo tandem propter humanitatem illius, tanquam fine ac termino circumscripta,pro-C cul ab omni mutatione conquiescam.
HIS rursus sponsa subiitat quaedam uerba, quemadmodum ordine reperies.
Leua eius sub rapite meo: & dextera illius amplexabitur me.
y ARIETAS haec in res incorporeas cadit. Ecce enim quae paulo ante mir bili sagitta saucia erat, nunc sagitta fit in manibus iaculantis. Id quod animae con- D tigit Pauli uulneratae. Siquidem & ille ex infideli factus fidelis a Christo uerbo &saluatore , consestim ueluti sagitta missus est a diuino spiritu in gutes remotas atque ιn errore demersas, ut praedicationis & doctrinae uerbo animas aberrantes in uiam uitae reduceret. Haec mea quidem sentetia,Stephephore, ita se habent. Te uero minime moueat, quod cuius sinistra sub capite spontae sit, ut ipse ait, eius dextera il-i Tmplectatur: Qinuidoquidem ad umilitudinem uolantis sagittae emissa iiiis
Leua eius sub capite meo: & dextera illius amplexabitur me .
C A V E N D V M est, ne rursum, leuam de dexteram audientes, in opiniones corporeas incidamus. Etenim de sapientia, quae habitus est, non autem substan tia, loquens Salomon, Longitudo inquit uitae, & anni uitae in dextera eius: in s- P . 3niae autem illius diuitiae&gloria.&de amplexu in Prouerbiis item dictum est illud : Dilige eam, & conseruauit ter Arripe illam, & exaltabit te: Honora illam, ut re complectatur. Ex his locis discamus etiam ea magis secundum spiritum intellia gere, ut amplexum, diui uerbi&piae animae coniunctionem credamus esse. Leua autem & snistra a nobis sumptum consideremus. Quod quidem ne sine contem- D platione
45쪽
platione praetereamus, animaduertendum est, Deum uel beneficia conferre, vel Fsuppliciis assicere, pro cuiusque meritis. Pro dextera i situr beneficium, pro sinistra supplicium intelligamus. Leua eius,inquit sponsa,sub capite meo: hoc est,su pliciis estior sum, neque illis subiicior, quia cum sponse coniuncta sum, atque itulum studiose obseruo. Dextera illius amplexabitur me: idest, beneficiis me suis exornabit, ac ueluti amplectens, & comprehendens, & desiderium meum explens me illis cumulabit. Hoc autem & beatus Paulus ostendens, sic, inquit, semper citdomino erimus. Atque utinam nos quoque ultricem eius potentiam minime experiamur, ne supplicia, quae comminatur, degustemus: sed donis & muneribus,quae
pollicitus est, perstuamur per gratiam atque benignitatem ipsius sponsi Christi d mini nostri, cui gloria, & imperium in saecula saeculorum. Amen. G
CYRENSIS IN CANTICA CANTICORUM
LIBER SECUNDUS. ADIURAVI uos, filiae Hierusalem, per potentias H& sortitudines agri, ut suscitetis, & excitetis carit
tem , donec uoluerit. QVI corporum amore capti sunt, eorum ut ipsi potiantur soli, studiose curat, ab amatisque aemulos totis uiribus conantur arcerer at qui spiritus amore sunt inflammati, Deique tenentur desiderio, eadem flamma omnes ut homines incendantur , exoptant. Quamobrem & in Cantico calicorum cum sponsa spons complexum exposuisset, Leua, inquies, eius sub capite meo: subiecissetque: & dextera illius amplexabitur me: se in sponsi deliciis solam uersari non sustinet, neque s lis esse putat, si ipsa sola sacris illis complexibus perfruatur 1 sed omnes inuitat ado- Ilescentulas, neque tantum inuitat, sed cogit, ac iurisiurandi obstringit necessitate, ut suscitent, atque excitent caritatem, quoad sponsus ipse uoluerit. Has autem appellat filias Hierusalem, caelestis illius nimirum, de qua beatus Paulus, Quae autem sursum est, inquit, Hierusalem, libera est, quae est mater omnium nostrum. Agrsi uero mundum uocat. Sic enim & dominus in sacris euangeliis parabolam exponens , ager, inquit, est mundus. At potentias & fortitudines agri, angelicas nominat potestates, quae Dei iussu mundum obeunti aut sanctos prophetas, & apost Ios, qui diuino repleti spiritu per uniuersum uagantes orbem terrarum, Dei aduerisios atque hostes daemones expulerunt, pietatisque surculos in animis hominum inseruerunt. Cum igitur sponsa sponso frueretur, experimentoque delicias eius de- Κgustaret, exclamans, Adiuraui uos, inquit, filiae Hierusalem per potentias & Br-titudines agri, ut suscitetis, atque excitetis caritatem, donec uoluerit. hoc sq, ne caritatem erga Deum in uobis dormire patiamini, sed eam suscitetis, atque accendatis, & memoriam beneficiorum illius tanquam oleum super effundatis: ne de uobis item dicatur: dormierunt innum suum, & nihil inuenerunt. Nis enim nunclaueritis de die in diem salutare eius, & memineritis mirabilium ipsus, quae secit, extinguetur caritas, & quodammodo intercidet. oportet autem uos illam continenter accendere, atque excitare, & flammam eius sublimem tollere, ac modum
46쪽
R ipsius dimetiri sponsi uoluntate . Ne prius ergo hanc excitare desistatis,atque ignem illius incendere, quoad 0'nsus ipsam habere modum dicat. His smilia uidentur ea, quae a beato Paulo Corinthiis, & per Corinthios nobis omnibus scripta sunt tVigilate, state in fide, uiriliter agite, de confortamini, omnia uestra in caritate fiat. I. Cor. I 6 Atque in fine epistolae, si quis non amat, inquit, dominum nostrum Iesum Christum, sit anathema. Ita amant, qui sic ardenter amant salutis auctorem, ut non amantes eum, tanquam putrida ac foetida corpora detestentur. Idem significat beatus etiam David, Nonne, inquiens, odientes te, domine, oderam, & super ini- 4M.t 38micos tuos tabescebam Persecto odio oderam illos, & inimici ficti sunt mihi. Atae illis, qui sponsum diligunt, Mihi, inquit, nimis honorificati sunt amici tui, B Deus , nimis consertatus est principatus eorum. Atque hac quidem ratione amicos ab amicis amandos esse sancti uiri didicerunta rerum omnium Deo,qui primus Abrahae , Benedicam, inquit, benedicentibus tibi r& maledicam maledicentibus Gol. a. tibi. Inimicus ero inimicis tuis, de persequar eos, qui te persequuntur. Ex his locis didicit David, illa dicere: & beatus Paulus eos, qui non amant dominum anathemate det ri. Quapropter & sponsa filias Hierusalem obtestatur, ut erga sponsum, quoad ipsi libuerit, suscitent, atque excitent caritatem.
C MAGISTRA anima ad rudes, quae instituuntur, adiuraui uos, inquit, filiae Hierusalem: mo autem pacts adiuraui sponsi minas & promissiones, quae auditores cogendi, non secus, ac iusurandum, uim habent, uobis proponens, ut ipsus spons tantum metu ac desiderio teneamini. Doceo autem omnino uos, quas
genui in Spiritu sancto, qui est uisio pacis. utpote qui nos ducit in omnem ueritatem, quae uerbum est, filius unigenitus; a quo patri recociliati sumus. Hierusalem enim idem est, quod pacis uisio. Per potentias, & sortitudines agri, ut suscitetis,& excitetis caritatem, dum ipse uoluerit. Hoc igitur pacto uos adiuraui, ut per animi potentias, & corporis sensus animae enim potentiae in mundo, tanqua in agro, per sensus agunt in uobis ipfsper uimitem suscitetis, de magis ac magis per co D templationem excitetis caritatem; quae quidem est ille, qui pro salute nostra mortem oppetiit, uni senitus Dei filius & uerbum: donec ipsi placuerit,uisione sua nos dignas reddere, & per gratiam prouehere ad diuinitatem. Nis enim caritate sic affectae fueritis, fi ustra uobis sponsi minas & promissa proposuero, cum per illa, tanquam per iusiurandum, timorem&desiderium eius in uobis non excitarim, qu ad ipse, qui caritas est, quae nunquam excidit, aduentu suo nobis immutabilit tem largiatur.
- VERUM tempus est, ut quae sequuntur in Canticis audiamus. Rursus miniangelos obsecrat & obtestatur.
Adiuraui uos, filiae Hierusalem, per potentias, & sortit
dines agri, ut suscitetis, & excitetis caritatem, donec uoluerit. AGER tibi si mundus o Huius sortitudo potestas domini uerbi ac sponsi. Vos, inquit, qui sponsi nuptiarum ministri estis atque amici, assiduis flagitationibus omissis, iure iurando precor ex animo, atque Odiector, ne prius me decorare dem
47쪽
sitis, quam partibus ac numeris omnibus ornatam, atque expolita moribus red- Fdideritis, & sponsi uoluntas expleta fuerit, cuius quidem haec est uoluntas unica, ut homines pervelit omnes saluos fieri, meque plane mundam, ac diuino splendore illustrem esse. Sed orationis seriem contemplari pergamus. Vox nepotis mei.
T A N T V M abest, ut diuinitas comprehedi queat: ut licet uirtutibus sit qui Dpiam omnibus exornatus,rectisque uiuendi rationibus sublimis tollatur in caelitin, ac propterea se proxime ad Deum putet accedere, ab eius tamen natura is distare se sciat quam longissime. Ecce enim sponsa, quae proficiendo, ad eam sublimitatem progressa est, ut proxime ad sponsum uideretur accessisse, diuinitatis essentia haud Gpercepit omnino. Tu per uocem sponsioracula prophetarum accipe, quae arcanam uerbi incarnationem prodiderunt. Quid autem deinceps dicat, est attendendum .
Ecce hic uenit saliens in montibus, transiliens colles... CVM antea sponsi uocem audire se dixisset, iam, inquit, hic uenit saliens super montes. Scite pura ui Fo philosophatur. Nam uerbum Dei, antequam deascenderet in teream, praemihi prophetas, qui aduentum suum ,&diuinam incar nationem p nunciarent. Mox&ipse de caelo prosectus est. Haec igitur uerba Canaticorum innuunt diuini uerbi incarnationem, per quam animas in tenebris considentes liberauit, iussu selo fugatis daemonibus uniuersis, quos montes appellat,ac Η deinde colles uocat. Christus enim edens miracula, atque integras daemonum legiones eiiciens uerbo solo,cunctos simul tum maiores tum minores in tartarum de trust. Quid statim sponsa dicere pergat, expendamus.
Similis est nepos meus capreae, hinnulo ue ceruorum in montibus Bethel. i HAEC prope simile quiddam significant iis, quae dicta sunt. Declarant enim,
uerbum & sponsum expulisse daemones, atque in tartarum detrusisse. Sponsum autem hinnulo ceruorum comparat uirgo, ita daemonas profligantem , ut hinnulus serpentes destruit. Hinnulus hic in montibus seueras habet. Mons enim Bethel caria Illeste indicat domicilium . Caprea uero allegorice uidentem significat. Nam ipse
HOC autem pacto cum discentes animas magistra sponsa docuisset, ut turn poenae Armidine, tum promissorum spe, uirtutem excolentes, in se caritatem a cenderent , eamque per contemplationem inflammarent, donec sponso placeret ad ipsas aduenire, atque eas in statu inim utabili constituere: ne serte sponsi aduentam tardius futurum existimantes, excolendae uirtutis laborem detre starent, illas K confirmat, uox, inquiens, nepotis mei. Nam dilecti uox praecursor est, ille pamitentiae promulgator, diuinas instruens uias, ac dirigens semitas. Voces sunt minae,& promissiones, quae partim auditores ad paenitentiam impellunt: partim uias d mini ex uirtute constituunt, & rectas per cognitionem in ipsis faciunt semitas eius: Ecce hic uenit. Venit prosecto, ecce iam adest, si comminationes illius,atque promissa exaudientes a prioribus peccatis per pamitentiam recedamus: de per spem &turorum bonorum illustremur. Venit autem ad nos, ut dictim est, praeparatos:Δ-liena super montes, seper excelsa uidelicet decreta diuinitatis suae, sublimis, quae
48쪽
A uerticis montium instar obtinent. Ex affirmativa enim ipsum theologia comprehendere conantes, in qua constitutus ex actu praecelsus ostenditur,ex hac eum aspicimus in negativa theologia, quatenus essentia praestantior est transiliens colles. Verum colles item, ut eminentes sunt, dispensationis ostendunt instituta,quae ipsa quoque nequeunt comprehendi. Super colles autem, quantum ad cognitionem nostram attinet sponsus transiit, dum ex eo, quod Deus est, uidetur ut homo. Et
saliens in id, quod homo est cognoscitur ut Deus. Quod autem de sponis dixit, lire super montes, di colles transilire: salire & transilire caprear &cerui lasciuientis est proprium, quibus deinceps assimilans sponsum, similis est, inquit, nepos meus capreae hinnuloque ceruorum in montibus Bethel. Bethel autem significat domum B Dei, quae est fidelium ecclesia. Cuius montes intelliguntur propter excellentiam sanetissima unigeniti diuinitatis atque humanitatis instituta. super quae hic sponi, dilectissimus saliens, ut supra diximus, atq; transiliens more animalium praedi ei rum spiritales seras, quae, ueluti uenenum, opiniones ueritati contrarias, aduersus ecclesiam iaculantur, ab ea procul repellit. Natura enim capreae ac ceruo insitum iest, ut uenenosas bestiat insectentur.
DUM haec cum adolestentulis sponsa disserit, easque ad caritatem similem C hortatur, sponsum audit aduentantem,&, Vox, inquit, nepotis mei. Sanctis enim illius sermonibus assuefacti, uocem eius agnoscit . . admodum &dominus in
sacris euangeliis, oves meae, inquit, uocem meam audiunt. Alienum autem non IoavLio. sequentur, quia non nouerunt uocem alienorum. Novit er o sponsa uocem sponsirnouit, quid inter adulterum, &sponsum intersit. atque adulteros quidem, oc lupos , & mercenarios auersatur: sponsi autem & pastoris sermonibus paret. Itaque, simulac aduentum eius praesensit, clamans, Vox, inquit, nepotis mei. Et quietis impatiens, exurgit,atque obseruat,&circumspicit, atque ipsum aspiciens, in gna uoce, Ecce, inquit, hic uenit, saliens super montes, transiliens colles. Similis est nepos meus capreae, & hinnulo ceruorum in montibus Bethel. Operae pretium D est, quaerere, cur eum capreae hinnuloque ceruorum similem dicat r&quinam sint montes Bethel. quid salire, quid transilire significet, quid colles,& montes, in I quibus haec geruntur. Capream ex uidendi acumine dorcadis nomine uocatam,
serunt. cernit enim quam accutissime. Aiunt de ceruos ferarum serpentium naturali quodam odio teneri, adeo, ut angues, & uiperas, & alias eiusmodi bestias non ealiter, atque herbas devorent, cum ex eo cibo nullo afficiantur incommodo. Proinde cum dominus Christus, quatenus homo, sit illa radix, quae πressa est de radice Iesse, super quem requievit spiritus Dei, spiritus sapientiae,& intellectus: spiritus. consilii&sortitudinis; spiritus scientiae,& pietatis ;&repleuit eum spiritus timoris Dei: eum sponsa propter eximiam oculorum aciem, ac perspicacem intuendi vim, E & futurorum prouidentiam capreae similem asserit. Cervoru autem hinnulo ipsum comparat, ut qui capita draconum confirmerit super aquam: & qui capita draconis colliseriti&tan qnam gladius sinuosum anguem ,& egredientem draconem, iqui erat in mari, sustulerit: potestateque dederit discipulis suis calcandi super se Apentes, & scorpiones, & super omnem uirtutem inimicidi quique peccatum non fecerit, sed sustulerit peccata mundi, eaque tanquam sermentes profligariti At hinn
Io cerui illum assimilat, quia non selum homo,sed & nlius hominis dicitur: nec leo tantii, sed etia catulus leonis. Accubans enim, inquit, dormiuit ut leo, & quasi catulus leonis. Nec uero alienum est, a sponsa illud significari, quod cum paruula ad-
49쪽
huc esset corporis aetatula, diaboli potentiam ueluti serpentes quosdam deuorarisi P.
cum magos qui diaboli vates erant, confestim, ut natus est, ad adorationem protraxit. Porro inter animalia, quae munda sunt, caprea&ceruus numerantur in i ge. Iam caprea prior, quam ceruus nominata est, quia figuram obtinet fidei, propter excellentem in prospiciendo uim oculorum. Credere enim oportet primum accedentem ad Deum, quod ipse est, & accedentibus ad se remunerator sit. At ce uos quidem nominat diuina scriptura , Et nunc quidem inquit in i . Psalmo beatus David: Deus, qui praecinxit me uirtute, It posuit immaculatam uiam meam. Qui perfecit pedes meos tanquam ceruorumam maculata, inquit, facta est uia mea, posteaquam persecti lant pedes mei, tanquam ceruorum. Potui namque calcare super serpentes,& scorpiones, &super omnem uirtutem inimici. Nunc autem in GPsalmo 28. Vox, inquit,domini concutientis ceruos, & reuelabit condensa. Ce uos hic uocat beatos apostolos, quorum pedes specios euangeli Zantium bona, ut pote conculcantes serpentes, qui hominibus insidias struunt, & mortem asserunt. i per quos apostolos reuelata sunt condensa siluarum infructuosa: per quos in templo Dei omnis dicit gloriam. His haud dissimilia pronunciat beatus Abacuc propheta, Dominus Deus, inquiens, sortitudo mea, deponet pedes meos quasi ceruorum. & super excelsa deducet me, ut uincam in cantico eius. Sed tempus est, ut ad propositum reuertamur. Ecce hic uenit saliens super montes, transiliens super colles. Similis est nepos meus capreae, aut hinnulo ceruorum in montibus Belsel. D cet hic sponsa internecionem idolis illatam a sponso suo. Montes enim ct colles uo Hot lucos & delubra daemonum in montibus olim sita di aedificata, super quae, ue borum sapientia, & miraculorum uirtute saliens atque transtiens penitus euertit atque destruxit. Quem quidem sensum Symmachus magis perspicuum reddit, in-- terpretans ad hunc modum: Ascendens contra montes, prosiliens aduersus colles.
En ipse stat post parietem nostrum respiciens per senestras, prospiciens per cancellos.
DOCET autem, quemadmodum sponsus omni monte& colle humiliato, IED. o. iuxta Esaiam prophetam, ad se, quae humilis quondam erat, &ualli comparaba tur, accedit, impletque se, & redigit praua in directas, & aspera in uias planas. Sibique tanquam ciuitati murum circum struit, ne ab hostibus diripiatur. Et tan- E. 79. quam uineae, atque horto, & uiridario maceriam circumponit, ne a praetereunti bus uiam, vindemietur. neue ab apro deflua, ut prior illa,quae ex Aegypto translata fuerat, dissipetur. Ostendit ergo quemadmodum euertis daemonum templis& eorum, qui uocabantur dii, nemoribus, & lucis, & finis id enim per montes Bethel innuitur: nam Bethel significat domum Dei: fuso autem, cum dii, non sint, dii tamen ab impiis appellantur in ad se uenit. Ac nondum quidem in thalamum ipsius ingressus est: sed stans post parietem respicit per senestras. Fenestras autem Κsensus uocat. Per sensus enim tanquam per senestras in animam influunt,atque ex illis uicissim efflunt tum ea, quae bona sunt,tum etiam contraria. amobrem Hi Hψ y remias prophet Mors,inquit,ascendit per fenestras. Nam qui uidit muliere ad concupiscendum eam, iam moechatus est eam in corde suo. Atque ita mors per senostras ingreditur. Et qui prauum sermonem suscipit, is per senestras mortem ad Niit. At sponsa nunc decore sponsi per fenestras irruitur. Sed quaerendu est,quo modo sponsus per fenestras, hoc est,per sensus nostros respiciat.Cum in lege domini meditantes die ac nocte diuinis sermonibus oblectamur, α ca animi compunctione, &stiem
50쪽
4 scientia, quae scripta sunt, diligenter consideramus, senestras aperimus,& sponsi. personam suscipimus. Cum aute alios diuinas scripturas interpretantes, ac de Deo disserentes, studiose audimus, per alias rursum fenestras sponsus respicit,& propriam nobis ostendit pulchritudinem. Non solas uero per senestras respicit,sed etiaex retibus despicit. Neque enim sponsam suam daemonum insidiis decipi permittit , & retibus comprehendi, sed liberat eam de Iaqueo uenantium, & a uerbo aspe NM.,o. ro. Et in ipss tentationibus prospicit per retia, ac sponsam recreat oppugnatam,&sensum ipsius dirigit . Idque tam in uere ri, quam in noua scriptura ala uniuersorum Deo factum esse licet inuenire, ut ab ipso homines pii omnem consolationem acceperin t. Cum enim permisisset, ut Sara raperetur a Pharaone, prospexit per retia, B Abraham Patriarcham recreauit, retibusque disiectis praedam ipsi saluam atque integram reddidit. Capta iterum suit ab Abimelech; & rursum per retia prospexit, &non solum praedam seruauit, uerum etiam beneficio uenatore affecit. Idem & Isaac praestitit, cum eadem illi de Rebeca, quae patri de Sara contigissent. Idem praestitit& Iacob. Cum enim socer eius, ut ipsum coprehenderet, atque spoliaret, ardenti animo persequeretur, per retia se illis prospicientem exhibuit, ac Iacob quidem bono sortique animo iussit esse, Laban uero deterruit. Cumque.rursus fratris aduentum formidaret, apparuit ei, metum abstersit, audaciamque suggessit.Necnon& Ioseph vendito, atque in seruitutem abducto, cum in qua leruiebat domo, tum etiam in carcere praesto fuit, & ubique per retia prospiciens semper illum consola- C tus est. Atque ut uiros sanctos, qui in medio interiecti sunt, silentio praeteream,ne longior sim, eodem modo ex retibus despiciens sanctissimum consolatus est Danielem, cum leonibus ad deuorandum obiectus esset. Eodem modo cum beatis illis pueris in horrendam illam fornacem coniectis simul ingressus est. Eodem modo sanctis apostolis a Iudaeis in custodiam detrusis fiduciam suppeditauit, iussitque, ut pi
tatis uerbum audacter promulgarent. Eodem modo postea beatum Paulum comprehensum & mortem expectantem confirmauit, cofide, inquiens, Paule, quem l 3. admodum enim Hieroselymis de me testificatus es, sic te oportet & Romae testificari. Hoc dc sponsa innuens, ait.
D En ipse stetit post parietem nostrum, prospiciens per se
QV A N D Ο eapreae & cenio naturalis ea uis est, ut pestiferas bestias fugente
ecce, inquit, ipse stetit post parietem nostrum. Paries noster est natura creata,postquam stetit, qui creatus non est, sed creator est omnium Deus uerbum, ut rerum principium, quae motum habent ad finem. Quanquam enim & prius est ipse, u pote initium & finis uniuersorum , tamen quoniam ipsum ex fine nondum inuentia L musi nondum enim in eo, qui finis est, ab omni motu conquievimus: post stire dicitur: prospiciens per senestras. Fenestrae autem sunt ea,quae naturae creatae ab increato communicata sunt: per quae ipse ad ea prospicit, dum prouidentia sua cumcta moderatur, nobisque nisi fenestris has aduerius eum motionibus animi naturae contrariis occludamus prospicit. Respiciens per retia, hoc est, inspiciens per mutuam uirtutum connexionem. Nam si fenestras, quae dictae sunt, habuerimus apertas illas quidem, sed tamen ita mutuo uirtutum, retium instar, recte compli
catarum contextu communitas, ut nulla ex uolucribus, ex aereis nimirum spiritibus nullus furtim ingrediatur, atque re aditum in nobis diuinae disciplinae semen