장음표시 사용
271쪽
rusti de orationis de huiusmodi pro quibus conceditur Indulgentia sunt de genere suo pia & ad utilitate Ecclesiae, licet non fiant
in charitate. Alioqui pro eis non posset Ecclesia concedere ndulgentias: quod tamen supra probatum est, scilicet posse,de id non negat Caieta. ergo. Ad tertium argumentum respondeo disit inguendo maiore.Nam si intelligatur de thesauro proprie vitali,
qui scilicet dat vitam gratiae & gloriae seu qui est ipsa gratia de glo,ia,tunc conceditur maior,* scilicet ad eum participandum renquiratur calata vitalis vel opus vitale id est, meritum aut dispositio
.vltima sussiciens,qualis est cotritio & huiusmodi requisita ad gratiam,sed tunc minor est tala. Nam thesaurus Indulgen tiarum,ut talis non conseri vitam gratiae aut gloriae aut aliquem pradum eidsed remotionem impedimenti poenarum ad gloriam iam debita Vt supra. q.3. q. s. habetur. Si autem illa maior intelligatur de thesauro vitali qualitercunq; per se& per accidens dispone te aut remouente prohibens ad vitam gratiae seu gloriae, tunc est fusa. Non enim requiritur opus vitale,id est in gratia factu ad habendum thesaurum hunc scilicet characterem sacramentalem, bap tismalem, aut sacerdotalem per quem homo disponatur pdst ad gratiam & gloriam licet remote. Neq; quod satisfamo sat in gratia ad satisfacie dum pro suis culpis iam dimissis,valet enim talis satisfactio etiam cor a Deo postea adueniente statu gratiae, ut hoc etiam confitetur ipse Caiet.in secundo quodlibeto,in. q. de sati factione. Valet etia tale opus bonusatisfactoriuialte ut meritoriude cogruo ad gratiam & releuationem poenarum, etiam si fiat inmortali, ut supra. q. 1o . in responsione ad primum argum eptuni habetur. Et ad primam probationem maioris in hoc sensu a Gsumptae respondeos, aequi uocatur de causa Indulgentiae multipliciter. Nam causa In diligentiqefiectiva est thesauriis Ecclesiae. Causa a sit Indulgetis, id est cocessitanis seu ac tuae comunicati
nis Indulgetiae est opus pici pro quo conceditur Indulgentia. Causa alit Indiligetiae, ici est, comunicati si is passiuae seu parricipationis, aut receptionis stuae Induthetiae est gra seu charitas cti indigetia suscipietis, ut patet ex stupra dictis q. i7. in responsione ad . t.
argumentum,S . q. 2o. in responsione ad primum argumentum.
Sicque nihil aliud concluditur nisi si requiritur quod sit scipiens Indulgentiam sit in charitate, quando eius fractum debet sit Dcipere sibi communicatum,quia charitas seu gratia est id ratione
272쪽
iiis potest fieri capax,ut possint sibi valere satisfactiones Christi & sanctorum sibi applicatae per Indulgentias,ut nos sipra diximus. Et ad hunc sensu na conceditur illa tota probatio si loquatur de causa Indulgentiae,id est,communicationis passiuae seu receptionis seictus indulgentiae:quia requiritur vita gratiae in suscipiente fructi im.Si aut loquatur de causa Indulgentiae,id est, con cessionis Indulgentiae,tum negatur consequentia illa, Pergo ad opus pium quod est causa concessionis aut comunicationis acti-uae Indulgentiae requiratur fiat in gratia. Nam ad active comumcandum sufficit autoritas de causa rationabilis quod est op' plura genere ,ut dictum est. Si vero in antecedente sumatur causa Indulgentiae uno modo & in consequente alio modo, iam nil valet consequentia ratione aequi uocationis. Ad secfidam probatio nem maioris supra dictae,scilicet sicut thesaurus ciuilis&c. respodeo uno modo,ut supra ad argumetum responsum est, distinguedo de thesauro vitali. Alio modo respondeo negando simpliciter consequentiam,de ratio est,quia no est simile. Nam expensio thesatiri ciuilis non est honorifica regi aut utilis reipublicae, nisi pro causa ciuili dispensetur, hoc enim importat ly oausa ciuilis. Dispelatio autem thesauri Indulgentiarum semper est Deo honorifica aut utilis Ecclesiae,dum pro opere pio etiam facto a peccatore in peccato mortali fit,ut supra,&.q i8.&infra. q. 12 habetur,ergo. Ideo formalius de melius argueretur dicendo φ sicut thesaurus ciuilis non nisi pro causa ciuili,sic thesatirus Ecclesiasticus spiritualis Indulgentiaru non nisi pro causa Ecclesiastica scilicet vergen te ad Dei honorem seu utilitatem Ecclesiae potest dispensari. Sed tunc non posset probari minor,il, scilicet op' pium nisi fiat in gratia non est causa Ecclesiastica, scilicet ad utilitatem Ecclesiae aliquo modo,sed potius proba tur Oppositum, ut supra,ideo potius est pro nobis talis ratio, & sic patet responsio.
273쪽
requiratur p tale opuspiampro quo
conceditur Indulgentia fiat ingratia, aut psit meritorium aut moraliter bonum an
piissiciat aliquando sit a ius bonus ex
Espondco perviatim notabile N. dili
& tres propositiones. e Notabile est,quitaloquendo de bonitate alit malicia morali, non aut ei clitatiua,actus dicitur bon'ex obiecto seu ex genere aut simpliciter, quando cadit supra materia approbatam aliquo lu-re,diuino,naturali,vel humano praecipiente aut consulente,ut est orare, dare eleemosynam &c. dc econtra actus de genere malus aut simpliciter dicitur,quando cadit supra materiam reprobatam seu prohibitam aliquo Iure de praedictis, Ut capere seu detinere rem alienam inuito domino, quod est furari, accedere ad non suam,qiaod est Brnicari dec. Indifferens autem actus dicitur,quando cadit supra materiam non approbata neque reprobatam aliquo Iure,ut comedere,ambulare&c. Ite nota laetus malus ex circunstantia dicitur, quando non cadit supra materiam ullo Iure reprobatam, sed ei accidit circunstantia ipsum actum vitians ut orare,vbi,quando, quomodo,quantum, aut propter finem indebitum vitiantem ,puta propter vanam gloriam 5 c. Malum autem utroque modo scilicet ex genere dc circunstantia dicitur quod utriusque illorum rationem habet scilicet materiam aliquo Iure reprobatam simul&circun- stantiam viriantem,ut furari propter Drnicari,aut econtra. 'Similiter triplex est actus bonus, scilicet ex genere tantum, ex circunstantia tantum, ex genere & circunstantia simul. Et iste actus
274쪽
persect) moralitet bonus & virtuosus,quia est actus liber&do
liberatiis consermis rectae rationi dictanti de omnibus requisitis ad persectam bonitatem moralem. Quando verdactus caret ali qua circunstantia requisita pro tunc, aut habet aliquam vitiari tem,dicitur malus moraliter simpliciter & vitiosus,ex quo est difformis rectae rationi ad quam requiritur plenitudo omnium requisitorum : de malum dicitur ex desectu cuiuscunque pro tunc requisiti, quia licet sit actus bonus ex genere tantum,intamen simpliciter malus moraliter, ut dictum est . Item nota ex Angest . in moralibus capit. 8. qudd circunsuntia adiacens vel assistens tantum actui ipsum non assiciens,non vitiat actum tanquam ei impertinens, ut si quis ieiunet cum vana gloria: si autem afficeret actum vitiaret illum, ut si ieiunaret propter laudem humanam principaliter,uel si praelatus sornicaretur, vel habens votum castitatis duceret uxorem. Similiter circunstantia mouens si asscit actum,vitiat illum, ut qui altitudine dignitatis facit quod non conuenit ei abutens dono, si autem non assciat non vitiat, yt qui ex vana gloria mouetur ad ieiunandum talo ieiunium est bonum, si non habeat vanam gloriam pro obiecto aut fine. Circunstantia autem mala in Drmans actum semper vitiat actum, & hoc est quando habetur pro fine seu pro ob. lecto ipsitis actus, puta si volo ieiunare propter vanam gloriam talis volitio tendens in utrunque s. in ieiunium & in vanam gloriam est vitiosa. Quomodo autem actus malus ex genere potest bonificari per circunflantias,&esse aut fieri simpliciter moraliter bonus, ut occidere hominem auctoritate publica de zelo iustitiae aut auctoritate Dei: vel dolere de bono proximi ex , zelo iustitiae, vel cognoscere non suam , an uincibiliter aestimatam esse suam, ut Iacob cognouit lyam ut Gerson dicit in regulis moralibus & Angest. in moralibus .ca.8. dc alibi doctores non est pro nunc de hoc agendum,qui voluerit videat in alio nosm tractatu de ignorantia, quaest. 38. ibilat illi. Actus autem meritorius est actus moraliter bon' propter Desi summe obedieti iliter dilectum factus, modὀfiat ex charitate seu gratia inclinate aut comproducente actilm,modd in gratia assistente, ut tenet Angest.in moralibus.cap.octauo agens de circunstantia finis, secundum Bonaventuram in secundo distin. r. articu. I.quaesti .3. Cesel m.I.a.quaestione. Ios artic.2.&. s. disi, docto
275쪽
Quaestio vigesima secunda. I3o
fes, de quo nunc non disputamus. Hoc ergo supposito sit pri
ma propositio. Non est necesse quod op'piti quod fit ad lucra - ζdam Indulgentiam sit meritorium,nisi id specialiter ex tenore Indulgentiae requiratur. Probatur. Gia non requiritur quod fiat in gratia, ut supra quaestione .i2.habetur, nisi quando est simul
tempus operis oc fructus Indulgentiae, ergo multd minus requi ritur qudd sit meritorii im.Patet eonsequentia.Quia adesse meritorium s is requiritur quam seri in gratia, ergo etiam quando est smul tempus operis dc fructus Indulgentiae non requiri tur qui diale opus pium sit meritorium, sed sufficit q, tunc fiat in gratia, nis ex tenore indulgentiae, aut alio Iure requiratur lsat meritorie, puta luando conceditur Indulgentia celebranti aut communicanti tali die tunc enim ratione communicationis quae non potest fieri digne de fructuose qud ad remissionem culpae nisi etiam meritorie fiat regulariter, ideo ad fructum Indulgentiae tune percipiendum in tali actu requiritur quod fiat meritoriὸ, dc sic patet prima propositio. Propositio secunda Probabiliter valdὰ dici potest quddad lucrandum In dulgentiam non est necesse quod opus pium iniunctum sit omnino, vel simpliciter ex genere&circunstanti)s moraliter bonum. Probatur. Quia non videtur Ecclesia nos arctilis obligare ad actum meliorem pro lucranda Indulgentia quani adimpletionem praecepti. Sed adimpletionem praecepti non nos obligat quod faciamus actum plene moraliter bonum ,ergo nec ad lucrandam Indulgentiam . Consequentia patet, & maior probatur. Quia non videtur ratio quare Ecclesia arcticis no velit obligare ad id,cum adfinem intentum in opere pio pro lueranda Indulgentia non plus requiratur ad esse pium quam adesse impletilium praecepti: vel detur ratio de hoc. Minor autem probatur supposta opinione communi, qudd per opus bonum ex genere , licet sit moraliter malum & culpabile, possumus implere regulariter praeceptum Ecclesiae & Dei, ut patet. Quia qui honorat parentes,aut ieitinat, Orat, dat elemosyna, dc restituit ex vana gloria aut ex cupiditate culpabili aut alio malo fine , cerae implet praedicta praecepta , licet culpabdi ter agat contra alia praecepta in eodem actii qui est moraliter in aliis eo quiId habet circunstantiam vitiantem, ut manifestissime patet ex supra dictis . Similiter per opus mo-s 1 rati
276쪽
F. A. Cordub. De Indulgentiis.
raliter malum & culpabile potest quis satisfacere Deio& Eecie .sae de suis peccatis ut refert Gerson in regulis moralibus, de Angcst. in moralibus. cap. S. de circunstantia ii odi agens: dc ci p. s. in i . textu, in responsione ad. II. argumentum. Solum enun Opus
moraliter bonum ex genere praecipitur& requiritur in praedictis deli milibus praeceptis. igitur litiailiter in propolito dicol norequiritur regulariter quod tale opus pium sic moraliter bonum, aut fiat bene ni iraliter perfecte, sed lut scit uisit actus ex genere bonus & pius S ad honorem Dei vel utilitatem Eccletiae ex se tetiex rc latione qualis ex tenore bullae imponitur, licet sit moraliter malus & culpabilis ex circunstantia mala, puta quia per vanam
gloriam aut alias vitiatur mortaliter aut venialiter talis eleemosyna vel ieiunium. Et hoc est verum, etiam si requiratur u, talis ast fiat in gratia. quia potest esse moraliter malus ex circunstantia venialiter tantum vitiante, cum quo stat gratia, Se potest acquiri fructus Indulgentiae tunc quo ad poenas peccatorii iam quoad culpas remissorum. Secius ii ex tenore indulgentiae vel alias requiratur ut lit actus meritorius, ut celebrando, aut communicando, ii in cenim requiritur etiam , sit moraliter bonus. Non enirn state se actum meritorium quin sit moraliter bonus, ut supponitu eo bi, lib. secundit in veram & catholicam doctrinam, ergo. Si arguaturo actus pius pro quo conceditur Indulgentia est meritum de cogruo ad stipendium spirituale In diligentiarum , ergo requiriturq, iit saltem moraliter bonus, nam moraliter malus non videt cir habere ratione ulla meriti, sed potius demeriti etia de congruo, re pol ideo uno modo potest negari antecedens,sed ille actus est conditii iniuncta quae poterat ni iniungi aut imponi, existente alias caiisa pia ut sit pra. q. 19 habetur. Alio modo concesso antecedente,negatur consequentia. Na actus moraliter mali nci quatenus sunt mali, sed qitaten' habent rationem bonitatis ex gene-
- o. re, habent ratione meriti de congruo ad aliqua bona temporalia& spiritualia ut dicit August lib. s. de ciuitate Dei. ca. Ιχ. IImani promeruerunt a Deo imperium in udi pro ius licia de aliis actibus suis strenuis & bonis ex genere , quos tame dici regii e ex vana gloria & elle moraliter malos actus. Similiter actus bon' ex genere est pi',id est ad honore alique Dei,dc utilitate Ecclς sic quatenus habet praedictam l onitate, non qclatenus est moraliter
malus aut culpabilis, & sic est meritorius de congruo de pius ex
277쪽
Quaestio vigesima secunda. I3I
genere suo,ut hoc etiam dicit Gerson in regulis moralibus Jc comuniter doctores, de talem bonitatem & pietatem eleemosynae aut ieiunii genericam requirit Ecclesia ad lucrandum indulgenitas. Et sic patet secunda propositio probabiliter posita secunduco muniter doct. Si aut teneatur alia opinio Adri. in materia de Indul. de de restuMt.ubi agit de beneficus Ecclesiasticis, o in materia de contritione seu poenitentia, & tandem in materia de confessione dubio. .qudd scilicet coram Deo non impletur praeceptum aliquod ,neq; suis factio valet, neq; opus pium pro quo conceditur indulgentia, nisi sit actus moraliter bonus, quddq; talis actus praecipitur & imponitur & non solum actus de genere bonus,tunc iam patet v, aliter esset dicendum.Sed ut dixi propotatio supra posita videtur' probabilior de secundum comuniter doctores,ut probatum est,tu autem elige ut placet. Tertia proposito. Actus pius pro quo conceditur Indulgentia requiritur de iusficit ad eam lucrandam si sit ex genere suo bonus : de quM principaliter ex intentione actuali seu virtuali fiat ad lucrandum tale Indulgentiam secundu forma concessionis Indulgentiae. Probatur primo requiratur φ sit bonus ex genere suo. Quia deficiente bonitate genei icano habet unde habeat bonitate,quia regulariter loquendo praesupi mnitur ad bonitate moralem, de requiritur aliqua bonitas,sicut de ad esse pium,id est, Deo honorificum de utile Ecclesiae requiritiir aliqua bonitas:& cum no requiratur moralis,ut patet ex propo. 2.neq; possit esse moralis sine generica: ergo genetica requiritur dc susticit regulariter. Quod ideo dico regulariter,quia actus malus ex genere potest aliqua doper ignorantia inuincibilem esse moraliter bonus,ut cognoscere non sua aestimatam inuincibiliter esse suam,&de aliena re inuincibiliter aestimata sita dare eleemosynam pauperi dec. de talis actus etia credoq, sufficiat ad lucrandu indulgentia, quia qudad obiectu formale seu intentionale celetur bonus ex genere leu ex obiecto,licet quo ad materiale aliter sit ut lati'de hoc egi in tractatu de ignoratia. q. 18. Secudo requiriturn principaliter fiat ex intentione actuali seu virtuali,ad lucrandum indulgentia dce. quia si non hac intentione sed alio fine principaliter nat, pura si principaliter quis visitat Ecclesiam, aut adit Sanctum Iacobiim,
Hieriis alem,aut in expeditionem terrae sanctae, aut dat eleemosynam,aut ieiunat ex caucta auariciae,recreationis,aiit honoris mi n
278쪽
dant,aut visitandi parentes seu amicos, aut ut satisfaciat pro alio debito &huiusmodi, non autem principaliter facit pro illo sine lucrandi Indulgentiam: certe non lucratur illam per tale opus. Quia non eo modo de qualitate fit,quo modo imponebatur,neque ullo modo fit pie ,ut requiritur, neque ad eum finem ad que imponitur tale os principaliter, ergo requiritur & sufficit quddiale bonum opus ex genere & pium fiat pie,id est,ad id ad quod ex tenore bullae imponitur fit principaliter,&ex intentione actuali seu virtuali. Hod tunc fit quando fit principaliter pro lucranda Indulgentia,ut habetur in forma concessionis ut dictum est. Ex praedictis patet, qudd si quis vadit ad sanctum Iaco --bum ad visitandum parentes principalius & minas principaliter pro lucranda Indulgentia, sic scilicet quod non nis pro visitandis parentibus iret, non lucratur eam. Si autem econtra principalias pro lucranda Indulgentia,& minus principaliter pro lai- standis parentibus, sic scilicet qudd nihilominus iret, etiam si non essent ibi parentes visitandi tunc ben E lucratur illam. Si ve- aeque principaliter vadit propter utrunque, etiam lucratur illam , quia simultas alterius finis seu intentionis aeque principalis non excludit alium,nisi sint illi duo fines incompossibiles saltem de lege, ut ire ad lucrandum indulgentiam simul & in despectum concedentis aut ad fornicandum S hitiusmodi, veInisi sint duo ultimi fines : quales non lunt in propor i l sito , ut lati is Angest . in moralibus. capit. octauo ubi agit de circunstantia finis,&capit. a. i . de his
279쪽
Espondeo per tres propositio- prima
nes. Prima propositio est. Nullus potest pro alio vivo aut defuncto lucrari Indulgentiam, nisi hoc ei specialiter concedatur, se cundum fi rmam bullae aut concessionis. Probatur secundum Palud . in quarto, distinctione. 2o. quaestione quarta,articulo tertio. conclusione sexta: & beatum Thomam in additione tertiae partis,quaestione vigesima septima,articulo tertio : dc communiter doctores eadem dist. 2o. quia qui dat Indulgentia applicat eui & quomodo vult. non autem ille qui implet conditionem,ut patet supra .q.i ergo licti quilibet possit valorem satisfactorium sui operis alteri applicare,non tamen valorem Indulgentiae concessae pro illo opere,nisi hoc ei concedatur.Item quia Indulgentia est stricti Iu is qud ad hoc, scilice ne valeat ultra tenorem concessionis,ut supra. q. t 0. in res Osione ad quartum argumentum& quaest. .in responsione ad tertium habetur ergo. Et nota, quod quando ex concessis ne Papae. unus alteri lucratur Indut 'gentiana,non dat illi talem indulgentiam, quia talis datio est actus iurisdictionis qud ad vivos: superioritatis autem supra the laurum Ecclesiae communicandum qi ad vivos& defunctos, quibus talis Indulgentia conceditur: ided solus Papa seu prae- lae' concedit tale Indulgentia,quam unus alteri lucratur ex bullaecocessione. Et dicitur eam alteri lucrari quia facit pro eo id quod requiritur,ut ille alius eam lucretur secudum forma cocessionis .
280쪽
2 ti F. A. Cordub. De Indulgentiis.
Ex quo patet-id quod aliqui doctores dicunt,et scilicet Indul
gentia ex intentione suscipietis transfertur in illum qui est in purgatorio,intelligitur sano modo,non quidem sic,q, ipse communicet animae purgatoris Indulgentiam de thesauro Ecclesiae,neq; o ipse prius lucretur sibi Indulgentiam:&pdsi tempore vel natura comunicet illam animae pii rgatorio. Quia talis comunicatio etiam per modum suffragio pertinet ad auctoritatem superioritatis super tali thesauro,quae auctoritas Gli Papae aut fraelatis con uenit,ut supra. q.I.&q.is. late dictum est.Sed intelligitur sic scilicet φ ipse facit tale quid requisitum ut anima purgatori; lucretur talem Indulsentiam ei concessam a Papa secudum tenorem cocessionis, ut dictum est. Patet etiam ex dictis V qui aliquem pro se mittit Romam aut Sanctum Iacobum pro lucranda indulgentia,tunc,nisi habeat concessionem ui sic mittendo ipse lucretur Indulgentiam ac si ipse iret,non lucratur illam, licet mereatur de satisfaciat voto si quod habet de visitando talem locum per se vel per alium. Is autem qui mittitur devenit loco alterius,si venit cum debita intentione lucrandi etiam sibi Indulgentiam, ut supra.q. χχ.proposi. 3. habetur lucratur etiam talem Indulsetiam libi & meretur:quamuis simul impleat votum alterius &Iueretur alteri illam Indulgentiam ex tenore cocessionis,ut ait Abulen .super Matth. I9.: Propositio secunda. Licet quis modo sit debitor poenarum pro suis peccatis modo non bene possit pro alio promereri aut lucrari Indulgentias ad sensum supra dictum; nemo tame quantuncunq; sit in gratia denullius Indiligentiae in digens potest transferre in alium mactum Indulgentiarum, quas iam sibi lucratus est. Haec propositio est Adriamin. . in materia de Indulgentiis,concla s. Quae probatur secudum eu. Quia scut non potest quis in alium transferreigratiam abolitionis culpae,ita nec remissione poenae. Haec ratio non videtur effox,nee
est simile de eulpa de poena ,ut patet de satisfaciente pro alio quoad poenam pro peccatis iam qud ad culpa dimissis, id ed melior ratio est,quia iam illae Indulgentiae habuerunt suum effectum in lucrante,vel redierunt ad thesaurum Ecclesiae: ides non possunt applicari,nisi per modum Indulgentiae de nouo acquiratur alteri vide hoe infra. q.3 .in secundo puncto habetur Propositio.3. Existens in mortali peccato potest alteri existenti in gratia lucrari Indulgentias sccundum formes coc onis, nisi hoc specia-