장음표시 사용
191쪽
tum est, quod est Chroticlesiis. sed prosequamur testimonia, rursus ideHieronymus in Commeti Math Ac iecuniau metaphoram Petrae recte,inquit, dicitur sedifica ecclesia mea super te, item in eo mentari' Hieronyini prolixioribus, oliditissimis, quos in psalinos scripsit qui in multis bibliothecit manu scripti extant,psu. I s. immutabo, inquit nomina illoru, & de Simone Peti a facia,quia super petram illius mea fundata est ecclesia de fili jς Lebedui filios tonitrui sublimia enim illis euanguli j mei
commissa russum sacramenta.rursus idem Hietain Es. cap. a . dc super um,inquit, montium tundat ecclesitam, & loquitur ad ei tu es Petrus,& super hane petram aedificabo ecclesiam meam, nescio an audebunt dia λ ccre Magdeburgenses, qua sunt impudentia,indoctissimum quoque Hieronyinum,sicut Anactetum ausi sunt. Cyrillus ἰοῖς σορτας- ,
α. δὶα abir int preteinur Iatine,Petr inquit, vocatur, & ei claues ecclesiae ereditae sunt. petra vero nihil aliud, ut arbitror,vocatum est nomia
ne ducto a Petro quam immobilis, & firmissima discipuli fides, super quaecclesia Christi ita sundata ac fixa est, ut subuerti non possit,& a portis instini perpetuo tuta, ac incolumis duret, cum ait Petrum vocari petram
in euangelio,& rursus nihil aliud vocatum esse petram quam fidem Petri significat Petria vocatum esse petram a firmitate & immutabilitate fidei suae: haec vero duo Petrus fide firmus, & firma Petri fides non re, sed cogitatione tantum separantur. Aug. in lib. contra epist. Donati, in Petro ait, tanquam in petra sundatam cise ecclesiam. quam sententiam, atque loci euangelici interpretationem auctoritate beati Ambrosij multorumore celebrataprobauid libro priore retract.cap.2issic enim est,qui sensus etiam cantatur ore multota in versibus beatissimi Ambrosij, ubi de gallo fallinaceo ait, boc ipsa petra, ecclesia canente, culpam diluit. deinde sui ungit idem, Aua. sed scio me postea cepissime lac exposuisse, quod a Domin lictum est,Tu es Petrus, & super hac petram dificabo ecclesia meam,ut super hanc intelligeretur,'uem consessiis est Petrus, dices,tu es Christus filius Dei viui:ac si Petrus ab hac petra appellatus persona ecclesiet figuraret, quae super hanc petram aedificaturi& accepit claues regni cllorum. non enim dictum est illi,tu es petra, sed tu es Petrus, petra autem erat Christus. quem confessus Simon, sicut cum tota ecclesia confitetur, dictus est Petrus.Priorem sententiam auctoritate versuum beati AmbrQH, & approbatione multoru eos canentium probauit.de posteriore vero De reis,ct, io sensu, quia dubitabat, & nullius Veterum patrum auctoritate probare pone Aug. in in- terat, admonere voluit inter caetera, quae a se aliquado dicta non proba-Σα 2 bati aut suspecta habebat: cuiusmodi est hoc .idcirco subiun sit, harum aupetra in , idest, tem sententiarum, quae sit probabilior, eligat lector. Nos igitur priorem ' Eligimus, & sequimur, quae non solum probabilior est:sed huius loci euagesici magis propria Non negamus ecclesiam esse landatam super Chrisitum, eumque esse petram, sicut scriptum est, petra autem erat Christus; sed illud aifirmamus scripturae sanctae, & sanctorum patrum auctoritate
confirmati Christum,qui est verum ecclesie suae iundamentum, dificatse
192쪽
ecclesiam super Petrum tynqua super priras'; sicque eum appellasse translate a fortitudine & firmitate Uri eius, pro qua etiam idem Dominus
postea orauit, ne unquam des xet: ut ea caeteros fratres firmaret,eidomadauit. item beatus Cypriamis fundatam esse ecclesiam super Petrum frequenter assirmat in lib. devpitate ecclesi lib. I. episaepist. 3. lib. q. epis. ycin tractatu a.de habitu Virginum,ser.3. de pati eo tia,& in epist.ad Quintinum,quos omnes locus Magdeb . in a. centur: cap. de doctrina diligentor quoque notarunt. credo ut studium legendi ostentarent:vtinam sic possent studiu intelligendi.Tertuli. in lib.de pudicitia super te; inquit, dificabo ecclesiam meam: & dabo tibi claues, non ecclesiae. & qu cunque solueris elligaueris: non quae soluerint vel alligauerint. Sic enim di exitus docet, in ipso ecclesia extructa est: id est per ipsum ipse claues imbuit fidei. Hactenus Tertuli. Athanasius, & Synodus Alexandrina in epist. ad F licem Pontificem Rom. tu, inquiunt; es Petrus, sicut veraciarer dicit diuinii eloquium ,&superfundamentu tuum ecclesiae columnae sunt confirmatae. Theodorctus in epist. ad monachos constant interpretans hunc locum euangelij, super hane petram aedificabo ςcclesiam mea, Di ait, Et Mubris consessionem Petri roborans,super hanc petram aedificabo ecclesiam mei, dirursus in epist. ad Eulalium Episcopuin Armeniae Persicae sic ait,& beatum Petru, cuius
confessionem tanquam rupem quandam fundamentum ecclesiae collocauit, permisit σιαλ Θῆνου-αρνμῶνα, id est concuti,& negari: & rursus illum erexit. non dixit simpliciter, consessionem fidei fundamentum esse ecclesie ut heretici dicuntata Mem confessionem fidei xonfessio enim mclei, quae sit ecclesii fundamentum, est illa e sesso fides ms, quae fuit Petri,& permanet in tacessoribus estis ii est itaque aduertendum, ut iteruadmoneam,ne quis erret,unum idemq; se reindem petri firmam, &p trum in fide s proinde unum idemq;ctare, a disicatam essu ecclesiam super petrum in i de firmum, tanquam petram: & aedificatam esse super fidem petri siue consessionem petri firmam tanquam petram , siue rupe. Vtraq; enim cogitatione quid istingui possut: ro vem no possut. quod quidem quia Magd. non coli siderarunt, nec intellexerunt, sic in Centuria. s. de primatu loquentes scripserunt, fundamentum illud,tu es Petrus, Sic. quo Gessius & alis, Felix Rom Episcopus enervat in epis .ad Zenonem Imperatorem, in qua super eonfessionem Petri Iesum ecclesia aedificasse indicat. haec isti. super confestionem ergo Petri dixit Felix proco quod est, super petrum confitentem,re enim ista, ut dixi, separari non
possvat. eophanes cognomento Cerameus Archiepiscopus Tauromeniae in Sicilia auctor in scripturis valde exercitatus,& eruditus, in sem ne de sanctis Apostolis sic alta εγω δε σοι λέγω, πισυ ἔ-πMAI ἐπὶ - Ταυ
mur latine,ego vero, inquit dico tibi,quod tu es petrus,& super hanc petram dificabo ccclesiam mea:tu,inquit,qui petrus es,petra fies fidei verbi,& ecclesiae firmatae fundamentu ac spiritualis aedificationis primus aditus super hanc enim consessionem iundamentu ecclesiae stabit: tali naq;
193쪽
gnus Balilius in commentat Es.c. r. interpretans illum locum, & erit in uillimis diebus prepatatus mons Domini,domus Domini,inquit, in sam is montium ecclesia est,ut dixit Apostolus, oportet scire, quomodo oporteat in domo Dei conuersari,que est ecclesia Dei viventis, cuius fundamenta sunt in montibus sanctis. aedificata enim est super fundamenta Apostolorum,& Prophetarum. Deinde subiungit, unus ex his montibus fuit Petrus,quem petram appellauit, propter firmitatem maximam fidei, di infractum robur animi ad non ced cndum ictibus tentationum,& periculorum,super quam petram promisit Dominus aedificare ecclesiam sua. Hactenus Basilius. rursus idem Basilius in sermone de Doenitentia, cum audiss)t inquit petra es,laudem tulit: etsi enim petra est,nqn,ut Christus petra: ut Petrus petra. Christus enim est vere petra immobilis: Petrus vero propter petra scilicet est immobilis. donat enim Iesus dignitates suas non exinanitus & exhaustus ipse, sed habens largitur. Luκ est: vos estis lux mundi. Sacerdos est facit sacerdotes. Hactenus Basilius. Item E sebius Episcopus Alexandrinus de quo meminit Antheriis poni. in epistola sua, in homelia de resuprectione explanans illud, dicite discipulis it
pter negationem dignitate Uostolaei prinhipatus' amississet, veni, inqui ne timeas,nihil tibi de gloria chori Apostolici minuit non te a dignitate
remoui: non seci th secundum insta. alterum vnon dedi altericlaues, ne timeas Petre,qualis eras,talis es. quodcunque ligaueris super terram, e
rit ligatum in coelis.neat meas Petre,quod promisi,impleo super tuam fidem qui fit petr aedificabo ecclesiam meam aedem non alterius sed qui in Petro,Vocauit petranusiaper quam promittit qdificare suam ecclesiam. beatus Hilarius lio. 6.de trinitate I uens de Petro Christum De luitatium consessio, super hanc igitur,inquit,consessionis petram ecclesiae aedia scatio est. Sed quia hoc Magdeb.ut sunt perii cisii interpretes, male interpretabunturi item illud quod Paulo post sequitur, haec fides, ecclesiae est
fundamentum , necessaria cautio est,ut beatum Hilarium a Disa istorum. interpretatione,& peruersa intelligentia vindicumus ac defendamus.
go super hanc petram c&estionis, ecclesiie, inquit, dificatio cst: recte quidem,& verissime. sed quaero, confestio ista,super cuius petram aedificatio est ecclesiae,cuius nam hominis est, auctore etiam Hilario,an cuiuscunq; an haec fides in quocunque sisierit is ecclesis fundamentum nec enim fides separata esse potest,quin alicuius sit,eius scilicet in quo cst.vide quid sequitur, Haec fides,subiugit Hilarius, regni coelestis habet claues: quero
hic rursus,cuius nam h c fides s nullius fortasse, aut omnium: vi vel nullus sit,qui claues habeat regni coelorum,uel habeant omnes,quicunque fide hanc habent; atque ita Christus vel non promiserit Petro inquiens, tibi dabo claues regni coelorum e vel omnes in hac confestione beatos pr dicauerit; & omnes fecerit Petros. o,coecam istorum tarditatem. Ergo capost illam beatistimam consessionem a Deo patre primum magnifice m-
194쪽
Ulls R sECvNDVS. I uelatam Petro,dixeri tibi dabo claues regni coelorum, qui,ut ait ide Hilarius, promeniit super eminentem beatae fidei sui consessione locv,consequens necessario est, ut in toto isto loco Hilarij intelligenda sit confessio,& fides Petri. itaque cum ait, super hanc igitur consessionis petra ecclesia aedificata est, petram confessionis Petri intelligere oportet: ite cutit,Haec fides ecclesim fundamentum est,fides,inquam,Petri: hoc est, Petrus hac sua fide ecclesiae fundamentum est: sicut illud ,quod statim sequitur, hic fides regni coelestis habet claues, haec fides Petri scilicet, & no vi in Hilario,quem Erasmus non tam correxit, quam more suo diuinando,& audendo,& ut sibi videbatur,senti edo, deprauauit, peruerse notatum est in margine sic,fides,ecclesi sundametum,habet claues regni coelo rur& rursus in eodem loco lib.6. sic, super consessionis petram est aedificatio ecclesiae, cum potius super petram cosessionis Petri sit eeclesis aedificatio:& fides Petri,ecclesiς fundametum, habeat claues regni coelestis,id est Petrus propter hanc fidem habuerit claues regni citorum: in qua potestate& fide iuxta orationem Domini Pontifices Romani Petri Principis Apostolorum successores sunt usque ad consumationem saeculi.Sed quod interpretamur, liqc fides claues regni coeloru, idest, liqc fides Petri: Petrus, inquam, propter hanc fidem habet claues regni coelorum, si mihi non credunt Magdis. credat saltem illi ipsi Hilario sui interpreti,qui paulo post ob hoc, inquit,beatus est: haec reuelatio patris est: hoc ecclesiae sundametum est: haec securitas aeternitatis est. Deinde subiungit tanquam sui interpres, hinc regni coeloru habet claues: hinc terrena eius iudicia coel stia sunt:ri quae paulo supra de fide, & petra consessionis dixerat, aperte de Petro propter fidem & constantiam consessionis eius accipi voluerit. hanc formam loquendi plerique Pontifices post beatum Hilarium secuti sunt: ut illud, Super hanc petram aedificabo eccIesiam meam, sic interpretarentur,idest super hanc fidem: aut super hanc consessionem,ut Leo magnus,Agatho, Nicolaus primus, Adrianus primus,'& alij, ne omnes entia inerem. Sed admonui iam,nihil reserr siue Petrus propter firmitatem ει dei petra metaphorice dictus sit,ut magni auctores tum Graeci, tum Lati- ni interpretati sunt: siue fides ipsa beati Petri propter ipsius firmitatem,' utrunque enim verum est: immo sola ratione naec duo, vi s pius dicam, distinguuntur. non enim cum super petrum etdificata est ecclesia, aedificata est ui per carnem Petri, sed super fidem Petri, quae non humana, sed diurna erat,quam non cam, & sanῆuis Petro, sed Dater coelestis reuelauit. unde beatus Chrysostomus homilia in pentecostem interpretans illud,super hanc tetram aedificabo ecclesiam meam, non dixit inquit super Petrum aedificabo,non enim super hominem, sed super fidem Petri. Petrus igitur non per carnem suam, sed per fidem diuinitus ei reuelatam sundamentum ecclesie est loco Christi,qui eum posuit.rursus idem Chrysostomus in homilia de petro & Elia: quia quod est in euangelio, super hanc petram, sic intelligebat & interpretabatur, idest super Petrum propter Ddem eius firmissimam,idcirco petrum vocatis mr ο Καθάλ ρον id est rupem immobilem et 8- ωαρραγῆ id est,petra,quae scindi non posset
cem, quq quatefieri non posset.Sanctus Nilus in epist. ad Eusebi si, Sacerdotium,inquit, susceperunt bomines similes nobis & carne & sanguine
elessae super elisessionis peua, aut super fide. De Interpretatione locorum
195쪽
compositi, ut cum aliquem in crimine deprehenderent,de proprijs peccatis admoniti,humanitate erga homines sui generis ostenderent. vi cerni, inquit, potest . in Petro primo lapide ecclesiet, qui positus est εκ μεΤα,. ine
caput,& fastigium chori Apostolorum .primum lapidem ecclesiae appellauit Petrum,sic illud evanselij interpretans, sicut per traditionem maiorusecundum scripturas didicerat, super hac petram dificabo ecclesia mea. Postremo,tempus enim me deficietini Omnes enumerare velim, Hippolytus martyr,& Episcopus Portuensis, in libro de consumatione saeculi, &Antichristo, Petrus, inquit, petra fidei, & magister ecclesiae, princepsque discipulorum,qui claues regni habet. & Synodus magna Chalcedonesis in actione 3. de beato Petro ait, qui est petra & crepido ecclesi catholicet & recte fidei.Ite factus Theodorus cognometo Studites eruditissimus auctor in epistola ad Paschalem primum implorans auxilium eius aduersus sanctarum imaginum insectatores, audi inquit Apostolicum caput, pastor ovium Christi θεο*M V..id est, a Deo electe, claviger regni coelorum, petra fidei, super quam aedificata est ecclesia catholica. Leo etiam Imperator cognomento lapiens in quodam sermone ex plurimis quos mirabili doctrina, & spiritu repletos composuit, explicans totum mysteriuapostolici principatus,post resurrectionem inquit ter Petrum percuet tus,an ab eo diligeretur, ovium suarum ροωρον κάα, id est, Principem p storem Christus constituit: deditque ei pascendi potestatem, petens ab eo pascendi curam,tanquam vicem redamadi, idcirco enim aiebat, ama me,pasce agnos meos. Petrus vero inquit cum intelligeret principatu
illum magnum esse,& magnis indigentem viriburi videretq; Ioannem sequentem, illum dico,que vehementer Christus amabat,hic inquit quidὸ quod perinde erat, quasi diceret,me ne prs fici vis caput discipulis nunc
vero a te dilectum, qui voluit sedae ad dextram; & matre praemisit, quae peteret,ut unus sederet ad dextram, hunc inquam,quid facere iubes ne Igitur occasionem erroris aliqui corriperet, quod omnibus discipulis c5 muniter dixisse quaecunque lolueritis,&quae sequuntur, respondit Do minus quasi increpas Petrum,Sic eum volo manere, don ς rursias venia,
quid ad te Θ Tu me sequere. Idςst,sequere me hoc baculo pastorali: & sicut ego,cum eram Vobiscum,seruaba vos, ut pater vester,& caput,ac magister,vigilans pro vobii,sic tu esto meo loco,& sequere me, principatu, di potestate ista fratres tuos confirmans: te enim volo esse meo loco.Vn
de maput inquit ysque in hodiemum diem Petrus sequens Christum in succerebro suo. Hactenus Imperator I eo cognomento lapictis dignisiimus. Habere ergo principatum,& potestatem loco Christi ad confirmadum fratres omnes,quid aliud cst,quam esse sundamentu ecclesi a Christo positum, super quod ecclesiam suam aedificauerit s Hunc quoque locu Leonis recitauit Genadius Scholarius in ijs,quae pro defensione principatus Romani pontificis scripsit, qui Synodo Florentinae interfuit, NConstantinopolitanus Patriarcha postea fictus est. Cuius testimonium, ut mihi quidem videtur, plurimum apud Magdeburgenses valere debet: immo magno cos afficere pudore, quod auctor Grscus aductius Grecos, etsi non omnes,multos tam rcclcsiae nostrς in hac dignitate aduersarios Patrocinium veritatis,quam vos oppugnatis, publice tunc suscepit, & suscepto
196쪽
see o non solum non est inuidia ditanticntium & malevolorum superatus sed potius a Deo patrono veritatis summo honore,& dignitate in ecclesia sua auctus. permulta ille ex patribus,ex Synodis, atque historijs in unum caput libri sui congessit,quae ego libenter praetermisi,quod is liberiam latine translatus propediem siit in lucem exiturus. Omitto plura alia testimonia veterum patrum ab alijs obseruata,& ea quae in lib. I. conseiasionis Augustinianet cap. 9. indicatis locis nuper notata sunt.
Quomodo Anaclitus noscripserit super bane petram, idest siver Ecclesiam Romatiam,vt Magdeburgenses finxerunt, O quomodo, ex eo quod ecclesia catbolica adibicata esis per Petrum necessario sequatur ecclesiam RSm. cui praefisuccessoν Petri, esse princi
omnium reclesiarum, o quomodo non credit mam ecclesiam eatholicam iuxta symbo lum, qui non erevit νnam determinaIC, nam rursus determinate non credere,qui caput eius ponti cem non credit . cap. 7.
II lud vero non est dissimulandum, quod cum Anactetus scripsisset in
epist. r. aedificatam esse ecclesia super sedem Apostolicam bi auctoritas Petri principis Apoctolorum simili tropo dicta est sedes, ut Petrus ipse dictus est petra,Magdeburgenses tamen ut inuidiosiorem apud suos facerent Pontificis Anaeleri interpretationem,non super sedem Apost licam, ut ille ibi scripserat, sed super hanc petram, id est super Romanam ecclesiam scripsisse finxerunt. sed fortasse respondebunt, u non in prima, at in tertia epist. sic sanctum Anactetum interpretatum esse, cum ait, haec vero sacrosancta Romana, & Apostolica ecclesia non ab Apostolis sed ab ipso Domino saluatore nostro primatum obtinuit & eminetiam pote. statis super uniuersas ccclesias,ac totum Christiani populi gregem assecata est: sicut ipse beato Petro Apostolo dixit,Tu es Petrus,&super hac p tram aedificabo ecclesiam meam sed nec hoc loco sic Anactetus interpre iratus est,ut isti mentiuntur. si enim ex eo quod .ecclesia catholi ea super 'hanc petram, idest,super Petrum aedificata est, necessario sequitur,ut pau Io post demonstrabo, ccclesiam Romanam eminentia potestatis habere, lut Anactetus ait super uniuersas ecclesias non tamen sequitur,ut ecclesia 'catholica super Romana ecclesiam aedificata sit, nisi quatenus ecclesia est in Episcopo, & Episcopus in ecclesia, ut beatus Cyprianus ait. sed quia lite paulo subtiliora sunt, differamus de eis ἡpulo explicatius,si sorte io-telligant Magdeb. quos ipsa malitia, odio Romanae ledis excaecauit: mutuabor vero ad huius loci explicatione, qu Tiapezsitius vir eruditus genere,& patria Graecus ad Cretenses scripsit, principatu potificis Romani, π, esuriesu,
ut ex sanctis Patribus didicerat, Graecus aduersus Graecos defendens.in- ded e Rom. terpretabor latine,ut si quis in graecam epist. inciderit, conserat, si serte sdem interpretis experiri voluerit.Demoustiavimus,inquit natura duce ης se se semper omnem multitudinem uno quopiam eiusdem speciei in unum cogregari,ut in exercitu decem milites decurione : decuriones centurione: tribuno militu centuriones tribunos militum duce: sic multas paroecias , quas vulgo vocat . eis, in unam ecclesiam ἐπισκα- Episcopo: μ. ιμα--xe in Unam metropolim metropolita: metropoles in unam patriarchicha ecclesia magnam Patriarcha. quamobrem,quia Omnes magni ecclesiae sunt quinque, oportet eas in unam ecclesiam uno capite congregari,
ut possit una catholica ecclesia idest, apte tractare verbu verita-Υ tis: ad
197쪽
nnomodo e ciciis eatholiisca, quam credere oporici ast una a
Vnde factum fit, ut fidem amiserint Luterani, & Calui niani secundilueristiniam Cy
no PRO EPIST. PONT.tis: ad idque necessitas naturae impellit : immo, quod maius est, impellit
etiam fides. omnes enim, inquit, lynodi anathema secerunt, eos, qui nocredunt unam sanctam ccclesia fodit non autem MNme id est unam finite, & non infinite, quod est blasphemii. quomodo enim, quit,vna credes,si nescis qua ξ an dices uniuersiam totius mundi erit erso tibi Orthodoxus Armenius, Acthiops,Sergianus, Indianus, Monothcuta, ac Theopas chita. Quare, cum dicimus unam catholicam ecclesiam, scire oportet , qua nam ex ecclesia cilicitur una; si quidem omnis multitudo,ut diximus,uno aliquo eiusdem speciei essicitur una,est igitur catholica ecclesia una unius ecclesiae Romanae coniunctione: quae ipsa cum Pontifice uno vnitur ta fit, ut omnes ecclesiet catholicae cum Romana uniantur: & R mana cum Potifice, ac proinde omnes cum Pontifice. hactenus Trapezutius. ex quo simul fit, ut sicut ecclesia Rom. sundata est super successorem
Petri principis Apostoloru,qui ei praeest, sic reliquε omnes ecclesiae, quae
cum ecclesia Rom.sunt in unam magnam ecclesiam catholicam copulat ,
super Pontificem Rom. sint fundatet ab eo, qui dixit beato Petro,tu es Petrus,& super hanc petram aedificabo ecclesiam meam.quod verbum Magdeburg. & ccteri Luterani non intelligunt.quia non credunt, sicut Iudeis dixit Esaias, nisi credideriti non intelligetis. immo dicam amplius, mcredunt isti unam sanctam ecclesiam catholicam, quia illum negant, qui est origo unitatis & coniunctionis ecclesiaru in unam catholicam ecclesiam. quem quidem si non negarent,nunquam Magdeburgenses,nunquaLuterani, & Caluiniani, & Anabaptistae fidem amisissent, venissent enim ad ecclesiam Rom. & cum successore Principis Apostolorum euangeliucontulissent,ne in vacuum currerent, sicut hactenus cucurrerui,& adhuc
currunt:& inde fidei sanitatem, ac firmitate ex sanitate ac firmitate fidei Petri, pro qua Dominus usque ad consumatione saeculi orauit,& exauditus est, tanqua ex petra Apostolica & saliatari medicina reportassent.nue autem experimur,verissime abeato Cypriano grauissimo sanctitatis,&eruditionis Mallistro,& in verbis Dei intelligendis, & docedis perfecto, scriptum esse ad Cornelium Pontificem, non aliunde haereses obortas, aut nata esse schismata, quam inde, quod sacerdoti Dei non obtemperatur,nec unus in ecclesia ad lupus sacerdos, & ad tempus Iudex vice Christi cogitatur.
Responsio ad aliam re rebensionem allegasionis Icriptura ex Genesita uam vioλω;νbι redarguiuntur Magdeburgenses de mendacioin ignorantia. σ explanatio locis pienti Ame, σaccommodatior me allegati. Item responsio ad aliam reprehensionem a rumentationis in epistola Clementis quarta, ct in epis. Thelesphori. Mι etiam reda guantur 3Dgdeb.de ignorantia,σ malitia. cap. 8.
Ed quoniam satis iam,vt arbitror,refutatum est quod Magdeb. de eco clesia catholica super hanc petram, idest, super sedem Apostolicam
sundata, ut sanctus Ana letus ait, tanqua indoctissime & insulsissime expositum ob ij ciebant; & argumentis scripturae sanctae,ac veterum patrii testimoni js totus euanpelij locus explicatus est . pergamus deinceps ad alia,quae in eade epist. Anacleti prima ijde notarunt, hic quoq; more suo blaspnemantes,quod ignorant. Illud enim inquiunt,violetius & crassius
198쪽
n ut aduena,nunquid,ut iudices ergo peregrina submouenda sunt iudicia.
,, na illud no Dominus per Moysem loquitur, sed Sodomitet hospites Lot
,i ad stuprum exprobrant et,quod cum sit aduena Sodomet, nolit tamen eois rum cupiditatibus obtemperare Ihic quoque deprehesi sunt Magd.in calumnia manifest Anactetus enim sic scripsit,ut perspici potest a quouis,qui locum epistolet relegere voluerit.Leges inquit ecclesis Apostolica strinamus auctoritate:& peregrina iuditia submovemus. inde & Dominus mentione faciensLot, per Moysem loquitur,dicens,ingressus es quidem, inquiunt, Vt aduena, nunquid ut iudices inquiunt,dixit Anacletu sicut Moyses ipse scripsit; Sic enim ait,ingressus es,inquiunt, scilicet Sodomitae. isti vero boni viri, & aequi
iudices non curantes,quod Dominus per eundem Moysem praecepit inquiens,non addetis ad verbum,quod vobis loquar, nec auferetis ex eo,
lubstulerunt illud,inquiunt,ut locum calumniae suae relinquerent, subiunsentes, Nam illud non Dominus per Moysem loquitur, sed Sodomitae r 1n quo non solum calumniam, sed ignorantiam prodiderunt. hoc enim quod Sodomitae inquiu ut Moyses narrat,& Anaescius ipse recita Dominus per Moysem Prophetam,& scribam suum loquitur ad nostram sculicet doctrinam, ut pruuentissime idem pontifex Anactetus admonuit, cum statim subiunxit, unde facile intelligeremus, quorsum spectaret, quod narrat,dixisse Sodomitas Sancto Lot: ingressiis es, ut adum nunquid,ut iudices cum subiunxit, inquam,Vnaquaeque prouincia, tam i xta ecclesii asticas, quam iuxta saeculi leges, suos debet iustos,& non inuquos habere iudices, & non externos; nisi apostolicae sedis huius decreuerit auctoritas, quatenus quicunque causam, habuerit, apud suos iudices iudicetur: & non ad alienos causa vagandi, stimulante protervia,sua despiciens patriam transeat. Huc ergo lectabat, quod sanctus Anaci tus narrauit,dixisse Sodomitas, ut intelligeremus, si hoc secundum saeculi leges fit,quanto magis fieri debere secundum ecclesiasticas leges 8 d bere dico unamquamque prouinciam habere iudices iustos,& no exter nos : peregrinaq; iudicia ad contemptum patriae pertinere , nisi propter aliquam iustam causam aliter primae sedi visum esset. Sodomitae enim c6temni patriam suam satis significabant,cum inquiunt,Ingressus es, ut asuena,nunquid ut iudices iudicare enim illos videbatur quoniam S Lot, vir amectu,& auditu iustus, ut beatus Petrus de eo dixit, nolite, inquit,
quaeso fratres mei, nolite malum hoc facere.Hoc ergo illi exprobrarunt Sodomit quod cum aduena esse tanquam Iudex tamen eos reprehenderet inquiens,Nolite hoc maluin facere. Sed Magdeb. cum nec hoc intelligerent,dixerunt ad stuprum exprobrasse ei, quod cum aduena esset, nollet tamen corum cupiditatibus obtemperare. Quis non rideat vel potius defleat istoru tarditatem ingeni j cx coecitate mentis proficiscente quis enim unquam diceret praeter istos, speciem ullam Iudicis prae se se re eum,qui alterius cupiditati non obtemperet Illa vero conclusio, ist rum quoque sit,ut sunt valentes dialectici, Dominus per Moysem loquitur dicens de Lot,ingressus es quidem,Vt aduen nunquid ut iudices ξ ergo peregrina submouenda sunt iudicia: in Anacleti enim epistola niti quam cam legerunt. explicatum vero est, quomodo & qua ratione ad iu
euomodo Matris. eum e imma sua s mul ignoran tiam prodida.
199쪽
Pontisex Anactetus valde prudenter & apposite recitauit. Simili exemplo ab humanis legibus sumpto usus est Eleutherius in epistola sua, san- clam enim, ne quid in iudicio absque legitimo accusatore fieret, nam si
leges,inquit, culi accusatores requirunt, quanto magis ccclesiasticae regius docent enim terrestria,& humana, quae sint ecclesiastica, atque coelestia. huc etiam pertinet, quod Calixtus primus Pontist X quoque Ap stolicus in epist. a. scripsit, Quis enim, inquit,dubitat, leges humanas r tioni & honestati non repugnantes esti amplectendas e pr sertim ubi vel publicet consulunt utilitati, vel ecclesiasticς dignitatis auctoritate dc se dunt, & eo adminiculo tuentur. Rursus Chrysippi isti, qui omnem ars mentationis formam, quam ipsi,non intelligunt reprehendunt,& ridet,& inde fictam esse epistolam persuadere volunt,simile,inquiunt, exem Pluscilicet argumentationis proxime reprchenset extat in . cpist. Clem. sub finem. Sed & illa sipecies castimoniae obseruanda est, uti ne passim & libia Hinis solius causa cii foeminis coeat quis, sed posteritatis reparand gratia. Deinde subiungit Clemens quae obseruantia cum etiam in nonnullis . - pecudibus inueniatur, pudori est, si non ab hominibus rationabilibus, &Deum colentibus observetur: ergo Omnes peccauerunt,& egent auxilio Dei. hanc conclusionem Magdeb. reprehendere,& Clementis esse, negare maluerunt , quam considerare, quam vim haberet. Habet enim hanc, Magd ρεν 4hε ut intelligere licet ex antecedenti Enthymemate,siue sententia, quae est,
pudori esse, non obseruari hanc castitatis specie a rationabilibus,& Deu R colentibus si ratio natu resis, & lex colendi Deum no sufficit ad obseruadam hanc speciem castitatis,quam pecudes sine ratione & lege, solo naturi instinctu seruant,& ita mutabiles sunt homines, sequitur omnes esse peccatores,& auxilio Dei ad bene vivendum indigere: quo nihil nequei,dil verius,neque subtilius,nec ad rem accommodatius dici potuit.hac enim conclusione admonuit, quid laicos facere oporteret adseruadam hanc speciem castitatis coniugalis,in qua turpissimum sit, a quibusdam pecudibus vinci : scilicet oportet auxilium a Deo petere, siquidem omnes pes cauerunt,& indigent gratia, non solum ut sanentur; sed etiam,vi sani Ἀ-cti,recte operentur . eadcm Pauli sententia usus est Athanasius in eundefensum,in epis.ad Episcopos Asric ,Creata inquit mutabilia esse,nemo inficias tuerit, cum & angeli pzeuaricati sint,& Adam non obediuei it, &is omnes egeant gratia Dei. Addunt praeterea Magdeb. Et in epist.Theleis seliori,ubi dicit hymnum angelicum recitandum solemniter in missarum M lolemnisis, inseri, Ipsi enim, qui proprio ore corpus Domini coficiunt, abri omnibus sunt audiendi, obediendi,atque timendi, & non lacerandi, autri detrahendi. qugro a vobis Magdeburgeses,cur dixistis,infert Thelesphoruse quis unquam dixit, nisi vos, coniunctionem Enim ad conclusionem rationis adhiberi λ Cur. inquam, dixistis, infert Thelesphorus nisi quia Aisi refies.s. fingere Voluistis, & persuadere nescientibus, quasi ita Gelesphorus ridi a cule argumentaretur; hymnus recitandus est ab Episcopis in solemn ijs, 'ςrgo i pii 'proprio Ore corpus Domini conficiunt ab omnibus sunt au ι - diendi & obediendi & a nemine lacerandi, &c. at Thelesphorus nullam hic conclusionem ne somniauit quidem; sed potius rationem reddidit,
cur sacerdotes&Episcopi non essent temere a laicis accusandi. de quo
cum paulo supra admonere coepisset sub nomine clericoru, quod Latius
200쪽
patet,& quaedam interiecta essent de sanctitate vitae clericorum, de ieiunio 7. hebdomodarum, de celebratione missae in nocte natiuitatis, & de hymno angelico recitando, iterum redit ad intermissim locum de no accusandis clericis. & iam proprie de clericiS sacerdotibus loquens, causa ii reddit,quare non sint a vulgo laicorum arguendi, & accusandi: quia sculicet ipsi,quitant et dignitatis sunt,ut corpus Domini ore suo conlecrent, di conficiant, tanquam imagistri populi ab omnibus sunt audiendi, & timendi ; siquidem ab ipsiis populus benedicitur, instruitur, & corrigitur.
at eos a quibus lacerantur, & accusantur, corrigere minime postulat. An non sunt haec consentanea non pudet VOS Magdeburgenses sic Omnia in ter depraua uertere,& deprauare e omnia in peiorem partem malitiose rapere i nulla νς,εx gere. aequitate uti neque quae dicuntur, neque causas corum, quae dicuntur ubio modo considerare Quomodo quod Eleutherius ad Episcopos Gailiae scripsit, commisisse eis ecclesiam uniuersalem, quia non Atellexet unt Magd.falso existimarunt primatui ecclesiae Flym. repugnare. quomodo intelligendumsit, ex ipso Eleutherio intelligi σ ex iis,qua Greg. a de S. Athanasio oe Cypriano ιn eorum epitaphses scripsit , ex epistola Ioannis Hi vosolymitani Patriarchs ad Theophilum Alexand. oe ex sidonii Apollinaris sensu deifiriptione epistola Clem. ad Iacobum. cap. 9.
Ed prosequamur reliqua. Mutpr terea multa in his Epistolis esse per
ri plexa & cotraria. ut in Eleutherij Epis.huius rei gratia uniuersalis vo Gallis commissa est ecclesia, si hoc,inquiunt, verum est,quomodo docti ad suam perditionem depraeuent,vtheatus Petrus de epistolis Pauest, quod Eleutherim Iearum, Huius rei gratia uniuersalis vobis a Christo Iesu commissa est ecclesia: ut pro omnibus laboretisin omnibus opem seratis.quod quidem quia Magdeb. non intelligunt, primatui Romanae ccclesiae repugnare arbitratur . Explicemus ergo nos, qua ratione uniuersalis ecclesia comissa allis dicatur:& quomodo intelligedum sit.idem cuim dixit Clemens Ro. lib. 6.de Apost.constit.cap.a Scripsimus,inquit,vobis omnibus,scilicet Episcopis hanc Catholica doctrinam ad corfirmandum vos,quibus Episcopatus uniuersalis creditus cstac commissus. Episcopatum uniuersi iem, siue ecclesiam, uniuersalem dicit Episcopis commisiam, scilicet per partes,iderisuam cuique eorum partem Episcopatus uniuersali siue ecclesiae uniuersialis, pro qua parte ita laborare, & cui ita praesidere qui que debet, ut suus in ea labor, & praesidentia ad omnes mundi ccclesias, tanquam ad membra unius corporis, pertineat iuxta Apostolicam illam humani corporis analogiam, siue proportionem: cuius membra, inquit id ipsum proinuicem sunt solicita: &,ii patitur unum membrum,compa-
S apostolicam const. ee lesia uniuersalis comissa si episcopis, nee id repugnet prim