장음표시 사용
321쪽
tellexerunt de quo Theophilo Alexandrino loqueretur
ctor seripsit ad Theophilum episeopu Al xandrit Asaia
lex, no potuerint conrrue re Caesarientabus, quorum erat episcopus
tempore alter Theophilus Alexandriae episcopus praesertim cum hoc Vi
ctor Ponti. dicat:& idem post cum Damasus aifirmet. nos ergo fuisse probamus, quia hi duo graui: simi Pontifices,& antiqui testantur: Magdebur. vero non suisse probant quia Theophilus,inquiunt, fuit episcopus Caesor .quod perinde est,ac si diceren Theophilus fuit episcopus Caesareae, ergo hic Theophilus non fuit trunc episcopus Alexandri .recte hoc:at illud rursus non recte concludunt,ergo non fuit alius Theophilus epist pus Alexandriae.Vnde enim hoc probant , non fuisse alium Theophilum Alexandriae episcopum quod quide necesse erat probare. ac de Alexandria Africae probare quidem poterant,cui Libya, Aegyptus, & Pcntapolis si ibicctae erant: quia eo ic ore, idest,Victoris Pontificis,episcopus Alexandriae huius erat Demetrius Iuliani Patriarchs successor, ut auctor est Eusebius Caesariensis; at no de hac Alexandria loquitur Victor Ponti sex in epistola sua 'nam isti nostant,sed de Alexandria Asiae,siue illa,que Alexandria Asiae dicitur, que est in lib. 6.Ptolcmaei c. 1 7.tabula ρ.Asilae: siue illa,que Alexandria Oxiana, quae est in lib. 6.c. a 2.tabula 7. Asi . loqui vero Victorem Pontificem non de Alexandria Asric , quae ad Meridie est, sed de Alexandria Asis, quae est ad Orientem quis dubitare potest si attete,& considerate legat, quae Eusebius 'sariosis lib. s.historiae ecclesiastiacae scribi ortam esse eo tempore quaestione illam de Pascha,ex eo, quod cunctae per Asiam ecclesiae luna i Pascha celebrarent:cum reliquis ecclesiijs per uniuersum orbem consuetudo non esset sic cclebrandi. ex quo fieri necessarium sit, scripsisse Pontificem Victorem super celebratione Paschae ad episcopum Alexandri quae in Asia est, qui Theophilus vocaretur non ad Theophilum Cesareae episcopum:quia Asiani erant, qui iuxta parabolam Domini medico indigebant ut cui male haberent,no autem Palistini,qui Romanis in celebratione Pascuatis consentiebant. Vnde Victor Pont.ad Theophilum Alexandite in Asia episcopum sic scribit, celebritatem sancti Paschae die dominica pr decessores nostri iam statuerunt:& nos illud vobis eadem die celebrari solemniter mandamus, quia non decet,ut membra a capite discrepent,neque contraria gerat: & quaesoquuntur .haec inquam Asianis,& Alexandrinis Asiae conueniebant, quia Romanis discrepabant,non autem Caesariensibus & Palaestini qui non discrepabant,nec enim opus erat mandare illis,ut facerent, quod iam cureliquis ecclesijs,ut Eusebius testatur,ex apostolica traditione, exceptis
Asianis faciebant.Sed ut ante dixi, Magdeburgen . dum ad pauca respiciunt, facile enunciant.nec enim quia Eusebius meminit Theophili C sareae,& non meminit per idem tempus alterius Theophili Alexan. in Asia, idcirco neque fuisse putabimus: quasi necesse sit,omnium meminisse Eusebium, qui neque de epistola Victoris meminit. Confirmat adhuc magis, quod dictum est,ipsa Synodus Nicena, quae in decreto de Pascha eos solos, qui in Oriente erant quos Eusebius Caesariensis Asianos vocat,a reliquis omnibus cuncti orbis,qui eodem die quo Romani, & Alexandrini Asric scilicet,quae est ad meridiem, Pascha agebant, prius discreeasse
ait, qui tamen in Nicena Synodo cum c teris Omnibus,ut decretum iuit, concordarunt:& cis subscripserui.recitabimus decretu libro s. cum vniformem obseruationem paschalem,quam Magdebur. condemnant, de-
sendemus.Sed unde tanta ista Magdcburgensium ut Orositas quid ita an-
322쪽
LIRER TERTIVsrcle qui unt,unde epistolam Victoris calumnientur, & tari quam falsam rei jciantΘ nempe,quia scribat in ea, causas episcoporum no liccre praeteriententiam Romani Ponti sic is decidi, idq; ita constitutum esse a tempore Apostolorum,liquere.aut igitur negandi erant Apostoli a Magdebum sensibus,aut epistola Victoris.persuasit vero eis serpens, probabilius es.s: & popularius epistolam negare, quale id cunque esset, quod speciem aliquam quamuis falsam probabilitatis ad obijciendum, & in cautos falis ledum habere videretur: quale est hoc de Theophilo Coesareo episcopo. Notarunt pr tere quod Pius & Victor in lineris,ubi prscipiunt, paschaeode modo ubiq; debere obseruari ab omnibus ecclesijs,addiit ratione ἡ
uia non deceat membra, idest,alias ecclesias a capito,idest a Roma.sede issentire:sed huius rationis,inquiunt, nec Irenariis, nec Eusebius meminerunt, ubi etiam controuersiam describut:neq; Polycrates,ncc Irenaeus, neq; Polycarpus,Iustinu Clemens,& alij Romanum episcopum pro capite agnouerunt. I
Tametsi non necesse erat,m huius rationis meminissent, ostendamus tamen,quemadmodu non sint eius obliti,licci non sit a Magde.animaduersum. etenim si Polycrati in mentem non venisset,non decere membra id est,alias ecclesias a capite idest a Roma. ccclesia temere dissentire neque rursus Pontificem pro capite ccclesiae agnouisset, quorsum attinebat, ad eum scribere, & tam multis verbis, & exemplis apostolicis,veteris legis de pascha celebrando traditionem nondum illo tempore apud Asianos illos desitam commemorareὸ& illud ad extremum addere.Sed ego omnium vestrum minimus Polycrates, secundum traditionem Patrum meorum obseruo eorum dumtaxat, quos ab initio secutus sum. an sunt haec eius,qui Pontificem non agnosceret caput esse ξ Deinde cum est,multourumque orbis terr episcoporum notitiam habens plenissime,& sanctis scripturis intendens non perturbabor ex ijs,quae ad terrorem pro ruturi quia & maiores mei dixerunt,oportet magis obedire Deo,quam hominibus.Quorsum h c,si non agnoscebat in Pontifice principatumZcum enim ait,non timere se,quq ad terrorem proseruntur, excommunicatione pia ne significat quam Victor Pontifex omnibus ecclesijs Asiet denunciauit, in idem Eusebius narrat. Si nullus episcopus eos excommunicare potest,quil non sunt ditionis suae,quid opus erat dicere,quia & maiores mei dixerunt,obedire oportet Deo magis,quam hominibus hoc enim quod ab Apostolis mutuatus est, Apostoli quidem dixerunt, non quod negarent, obediendum csse Principi Sacerdotum, qui in concilio dixerat eis, praecipiendo pr cepimus vobis,& quae sequuntur: sed quia negarent, tunc obediendum esse,cum contrarium praeciperes Deus,ut Polycrati 'idebatur, quamquam falso: & Paulus Ananiam, licet Paulum percutere iniuste praecepisset amen Principem populi esse,& sedere eum, ut secundum legem iudicaret,consessus est. itaque si Polycrates non agnoscebat Pontificem,ad quem scribebat, esse primum episcopum ccclesiae catholicae neque sub potestate eius esse,de oebat potius facere, quod propheta istorum Martinus Lutherus fecit,cum a Leone decimo,excommunicatus cst.Iam de Irenso, utrum agnouerit principatum Pontificis, intelligi
quoque potest ex eo, quod in eodem libro Eusebius testatur, scripsisse eum ad Victorem Pontificem, arguitscque, quod non recte fecisset, qui
Victoris Duadiose undecunque quae ierant
Qsio Polycrates litteri, suta plane siluisea
uerit se agnouisle,Pontisce caput esse ee
clesae , quod Magde. requiam n
Act.1 Quo Irenaeus principatu quoque Pont. Eo agnouerit, 'aiidem Magde. requiri. at.
323쪽
ea recellerunt confundi dicat ergo ea Magd. S et eros Lu.
Quo tinoue hortenti coniati ineatur perfidia haereticoru
293 PRO EPIs T. PONT. tot & tam insignes ecclesias excommunicasset: non quidem quod non haberet eas sub sua potestatesed potius quod sine ratione, ut Irenaeo vitidebatur,excommunicasset. ac multo etiam clarius idem intelligi potestex 3.eiusdem Irenei aduersus haereses libro: sic enim ait,Sed quoniam vesde longum est, in hoc volumine omnium ccclesiarum numerare successiones,maximae &antiquissime& omnibus cognit a gloriosissimis duobus Apostolis Petro & Paulo Romae fundatae,& constitutae ecclesiae ea, quam hanet ab Apostolis traditioncm,& an nunciatam hominibus fide per successiones episcoporu peruenientem Vsq; ad nos,indicantes, cofundimus eos omnes,qui quoquo modo vel per sui placentia mala, vel vanam gloria,vel per coecitate,& malam sententiam preterqua oporter,colligui.ad hanc.n .ecclesia propter potentiorem Principalitatem necesse est omnem conuenire ecclesiam,hoc est eos,qui sunt undique fideles; in qua semper ab ijs,qui sunt undique conseruata est ea, quae est ab Apostolis tradicio. An non satis aperte significauit hoc loco Irenaeus, esse ecclesiam Roman. caput omnium ecclesiarumΘetenim si non intelligebat esse caput, quomodo ait,necesse esse, omnes undique fideles ad hanc ecclesiam conuenire, idque propter potentiorem principalitatem)quod si necesse est omnes fideles ad hanc ecclesiam conuenire propter traditionem, quam ab ApO- stolis eadem ecclesia,ut principalis accepit,& propter fidem eius annunciatam hominibu ergo omnes ex ea ecclesia pendent tanquam membra ex capite ita ut nulla sit legitima fides,quae cum ecclesiae Romaide & apostolica traditione non concordet. aut hanc sententiam necesse est vos Magde. confiteri :aut haec Irenaei verba negare:quae aliud significare non possunt.etenim si Irenaeus,cuius testimonium de principatu ecclesiae R man.desiderari fingitis,plane testatur, per huius ecclesiae Roman. apostolicam traditionem, ac hdem hominibus an nunciatam confundi omnes eos,qui quoquo modo,praeterquam oportet,colligunt, ergo & vos hoc etiam tblo confundi de conuincit Irensus, praeterquam oportet colligere,quod ab huius ecclesiae traditione,& fide discrepatis. quid ergo dicitis nec Irensus,neq; Polycrates Romanu episcopu pro ecclesiae capite agnoueruntΘquasi vobis statim agnoscendus esset, si isti agnouissent: ecce agnouit Polycrates: agnouit Irenaeus,ut iuxta legem in ore duorum, vultrium stet omne verbum: agnoscite ergo vos. quod si adhuc Irenaeum agnouisse nestatis, interpretamini verbum principalitatis, quod Graece dictum csse ab Irenaeo ἡγιμον - , siquid Graece calictis, non dubitabitis. an igitur Irenaeus σει διμιτωνάραν ὐγεμονίαν ccclesiae Romanae, id est potentiorem principalitatem eius sitam esse intellexit in amplitudine,&splendore, ac magnificentia rerum ecclesiae Θ minime. quid enitit ista ad maiorem auistoritatem, ac fideliorem conseruationem apostolicae traditionis, & fidei facerent Θ reddens enim Irenaeus rationem, cur in primis per apostolicam traditionem, & fidem ecclesiae Romanae, potius quam per traditionem aliarum ecclesiarum magnarum quoque & antiquarum omnes haeteticos ab ea dissentientes contiandi, & reuinci dicat, lubiungit Ad hanc enim ecclesiam propter potentiorem principalitatem n ceG1e est omnem conuenire ecclesiam, id est, omnes fideles, in qua semper
ab ijs, qui sunt undique, conseruata est ea, quae est ab ipostolis tradiatio . Ergo ista potentior principalitas, quam dicit, ecclesiae Roman. erat
324쪽
eausa, eur in ea semper conseruata esset ea, quae est ab Apostolis tr Quire: a 'uis ditio. Unde caeter quamuis amplissimae & ab Apostolis fundatae, qui hoc charisma tae non acceperunt, factiun est, Vt pori inseri adet hae tute i. idest uertus eas pr ualuerint, idest,hqreticos praesiuies habuerint. Alexandri lit elirinam dico ecclesiam, Antiochenam,Hierosolymitanam,& Constantino- Ei Epol .aduersus autem ecclesiam Roman. nunquam haeresis praeualuit: nec si aliorsi pa .
unquam in ea haereticus sedit propter potetiorem principalitatem, idest, quia ei praeest in successoribus suis princeps Apostolorum Petrus, cui dia K ὰ si ctum est a Domino, Tu es Petrus,& super hac Petram aedificabo ecclesia principali meam,& portet inseri non praeualebunt aduersus eam.hγ est igitur potentior principalitas,quam imanus Irengus dixit:quod stadhuc Magdebum pter quam ne-gen.cedere nolunt veritati faciunt quod est proprium haeretico rum subuersi enim sunt sicut Aposto.ait,& proprio iudicio condemnati vel per Erini,hni d. sui placentia malam, ut Irenaeus dixit, quς graece dicitur vi - , aut Va- Cy ς nam gloriam,quae , Vel cincitatem, quae , & malam se Π bi i eniti, itentia,quae dicitur κα&όμα, his enim morbis laborant, qui in haereses de- ita haeret leoni labuntur,qui sunt inscripturis sanctis praedicti,& ab Irenaeo obseruati, & n i his verbis gr ce, quantum assequor,ab eodem nominati. Praeterea hhc loco quasi accusationis su capita finire vellent, postremo,inquiunt, neque rempus,quo datae describuntur litteret Alexandri,Telesphox Pij, Aniceti cum veritatis norina congruit . undecunque rapiunt more suo Magde.
ruod in has epistolas iactant,quale id cinq; sit. quibus alis sit hic rei podere,nequid dissimulasse videamur, quod Massius diligentissimus nostiae
aetatis chronographus scripsi in prologo libri S .suoru annalia quod tam etῆ alio loco huius operis antea recitaui, non grauabor tamen iterum repetere,pr sertim cum hoc loco necessariusit,nihil hodie hi quid incen eius,quam per solos consules computare, quod parti supprimantur ab historicis:partim diuerso loco,& ordine collocentur. id autem exemplis historicorum docetiadditq; hoc, confiteri etiam Titum Liuium, nescimse in multis annis,qui fuissent consules:esse praeterea consules bimestres ἡtrimestres,& interdum paucarum horarum .nactenus ille.in ista igitur viri etate,obscuritate,ac difficultate notationis teporu ex consulibus,quod inde firmum argumetu in epistolam veritatem sumi potestΘ Deniq; ut hic confusione etia sua covincantur, rogemus eos, cur magis Cassiodoro, aut Mariano Scoto,aut alijs credan hos,aut illos consules olim fuisse, cu has
litteras hic aut ille Pont.scripsit,quam ipsis illis Pontificibus,qui tuc fue runt cum hoc apud omnes constet, in fastis consulum non raro discrepare veteres scriptores,& lapides an maiorem fide faciet, qui re alieni siculi scribit,qua qui suESi ita Magd. addicti sunt fastis, &cosutu notationibus chronographicis,cur no recipiunt epistola Euaristi, qui Gallo & Braduae6sulibus data est,ubi tepuscii norina veritatis sic.n isti loquutur conuit;& nullus Chronographus dissentit at si hac semel recipiat, cogetur recipdre epistola Clementis ad Iacobu fratre domini cui no leue testimon tu itfimo grauissimu dedit in ijs,qui ex illa epici de Euaristus tanqua ex apostolica doctrina beati Petri mutuatus est. Pa id si Helianus in 1. epi stola Alexandri bimestris, aut trimestris cosul fuit, & a Cassiodoro etiam ignoratus,&' ab aliis,quod Liuius fatetur sibi in pleri': accidisse,qui primo anno, quo es casulas cmperut,quinq; fuisse scribiti in episto. a.Alex.
325쪽
no Traiano, & Aeliano Coss. sed Traiano vetere Coss. in exemplari Matusto Vaticanae bibliothecae scriptum est. suit auirin vetus consul tempore Alexan. licet non cum Traiano,sed cum Aemilio, auctoribus Callio dolo,& Mariano; quibus fortasse male isti cosules iuncti, & locati sunt. Epistola Telesphori data est Antonio & Marco,sive Marcita si . mentianit autem his temporibus Cassiodorus Antonij, & Aurelii eo hsulum, &Antonij & Praesentis:sed cum Marcus,sive,ut est in vetusto Codice manu scripto,Marcius praenomen sit sententia Varronis , quid sit prenomen pronomine usurpatum est; sicut etiam aliquando praenomen pro Cognomi nibus quod Carolus Sigonius obseruationes annalium secutus notauit. Sed quid ego moror in re tam incerta,& obsoletanc sallaci;&tam parui us Θ abutatur ocio,cui suppetit,& qui a melioribus vacuus est. lim. . I
. lo conuenia quod Clemens, Aniaet de b c rem erunt , neque sit in traman gelium,eum a Principes gentium dρ Mntur eorum uos autem non sic, de ratιone causa butus decreti, quomodo quia clemeris in No prima de huismodi v. dicio causarum eculariumscrιbit,ex a. lib. de constit .aposto .liceat clarιus intelligere . Item reisontis de eo, quod similiter accusatur in epistolas nacim,er quatentis liceat de omnibus rebus fecularibus iudicare in ecclesia, O de potestate iurisdictionis eluilli erilias dat o de ratione eius, undaraento. CV. H. oup eliqui rata Inrubii
SEd veniamus tandem ad eum locum, in quo illud primum ini epistola
prima Clamentis,& prima Anacleti tanquam apocryphum notarunt,s iubent, inquiunt, episcopis causas si culares una cum.iudicibus expedire,& iudicare, idq; esse aiunx contra illud, Principes gentium domina. tur eorum.Videatnus ergo prius,quid Clemens de hac rescripserit,deina de quid Anactetus, immo quid etiam Alexander. in epistola igitur tale. sic Petrus Gementem monet,eidemq; praecipit inquiens,Te quide oportet, irreprehensibiliter uiuere,& summo studio niti; ut omnes vitae huius occupationes abi jcias, ne fideiussbrsis: ne aduocatus litium fiasmeneulla alia occupatione negotijsicularis impliceris . nec enim iudicem aut cognitorem de pecunijs aut negoti js rerum saecularium te vult Christus constituere:sic enim est glarce.deinde subiungit ratione praecepti Ne curis hominum presentibus districtius, ac praepeditus;non possis verbo veritatis secemere bonos a malis: quin potius qui haec discunt tibi inter se ea at ministrentin ne te a sermonitius, qui salvos' facere eossunt, distrahant. Vt enim tibi impietatis est crimen, solicitudines suscipere lieculares , sic laicis peccatum est,non sibi inter se in ijs,qu, ad usius vitae pertinent, prae
omnes ea facere sciet,de quibus te solicitu essent, oportet. a diaconis distat,ut tu ceclesiae solam cura habeas; quo eam recte gubernes. hoc praeci Quin Cle- pit, ne, sino habeant laici,qui possint propter inscitiam controuersias framens cogni in tru dirimere,ad iudicia ethnicorum adire cogatur. inmittit itaquξ hoc ἡ λώι ὰ ii negotium dirimendi controuersias de rebus siciliaribus diaconis piro sotiti pter necessitatem,ne laici apud infideles disceptent, quod est in Christia nam religionem concinneliosum:&ne episcopus in ijs sit oςcupatus sin
326쪽
LIBER TERTIUS 'i 3orquibus esse non debet.non commisit hoc presbyteris,sed diaconis,ut puderet laicos ire ad ethnicos iudices,cum audiret esse in ecclesia intia episcopos, immo infra presbyteros qui possent, & sciret sapienter causas de
rebus secularibus iudicare.eode colitio Apostolus Paulus 'his , t. r. 6. ut iplius verbo utar, idest, ut verecundia a iudici js ethnicorum adeundis auocaret,dixit,S cularia igitur negotia si habueritis,contemptibiles, qui sunt in ecclesia illos constituite ad iudicandum.deinde subiungit, Ad ve-reeundiam vestram dico: sic non est intcr VOS i alienS quisquam, qui pol adeundi, uidissit iudicare inter fratrem tauru' Sed stater cum fratre contendit, & hoc a pud infidelecteodem pertinent, luet idem Clemens Roma.lib. a. de con stitui.apost c. s. scripsit. Pulchra quidem,inquit, Christiani hominis laus pside maiori est cum nemine litigare.Sin autem alicuius opera, aut tentatione quaplais tum suerit,ut incidat ei lis,det operam, ut dirimatur, quamuis Opus sili elds,. aliquid damni facere:& ne adeat ad iudicium gentilium. immo ne patia- 2 stitim mini inquisivi bulares magistratus de causis vestris iudicent: per eos n. -P'HRdiabolus famulis Dei insidiatur, & probrum excitat, quasi non habeatis vos quepiam sapiente, qui possit inter vos ius dicere: aut lites diiudicare. deinde subiungit proximo capite.Ne igitur. disceptationes vestras gentiles coma oscant:nec ad dicendum contra vos coru testimonium adhibeatur:nec ab eis iudicemini,& quq sequuntur. Satis i)itur iam liquet hunc locum epistolς Clementis de iudicandis causis ficularibus in ecclesia ad illum locum episto.Pauli ad Cor.de quo proXime memini pertinere: nerque magis hunc Clementis,quam illum Pauli reprehendi posse,cum eadς --; ibis,
sit viti utque ratio,ac sensus.Excutiamus deinceps alterum locum eiusdu epist diem stepistoI primae Clementis de cisilem caulis saecularibus. Si qui ex fiatri bus inquit negotia habeat inter se,apud coSnitores si culi ne iudicentur, eis Gisuri
sed apud presbyteros ecclesiae, quicquid illud cit,dirimatur. & omni m iam
do obediant statutis eoru Slaxetus interpres vertit melius dicta lunt nece , πιοῦν Ἀξ σίων μου -- η eodcm , ehre
Θόμενοι. qui,inquit, lites habet, ne a potestatibus mundi iudicentur: has. n. lvocat io ridie,sed a presbyteris ecclesitae ad concordia addaicantur: ei'; .
omnino prompte pareant. hic quoque prohibet fidelibus, contendere apud infideles iudices.ac,ne ad eorum iudicia propter imperitiam legum Q hii indo Rcularium adeant,iubet presbyteris, non quidem ut Rculares causas Iai- preiurio ecorum,ut ciuium, tanquam forenses iudices cognoscant,&iudicent, sed is ..... potius tanquam ij,ad quos pertineat pr ire alijs Christianis velut duces, miserii. ut se ad Deum conuertant,& a peccatis desistant. quod est offici j sacerdotalis proprium,ut ex Dionysio AreoP. in celesti hietac. p. vatelligi potest, cum de Melchisedech docet,cur in scriptura vocatus sit sacerdos. Sic auritem esse intelligendumquod hic ait Clemens, clarius adhuc ex codem libro 2.Clem.de apost.constit. intestigere licet : postquam enim dixit.c. 6.Ne igitur disceptationes vestras gentiles cophoscant proximo dein ceps capite, fiat,inquit,iudicia vestra secunda feria, ut si fuerit discessum a sententia, idest,si non paruerint prompte,ut est in episto. eiusdem Clem. possitis libere usque ad sabbatum sedare controuersiam, & pacificare diu sceptantes in diem dominicum,quod proximo superiore capite dixerat, , quo verbo μειε a usus etaidem Clemens in eo
327쪽
Quod ex neris his ipsa, qui titis Clemens usua est,intellicitur, de qua ratione iudi adi eausas Mu-
sunt recte iudicare de rebus Noeibita subiectis
Ioco epistolae,quem paulo ante recitaui, quod non est eorum,qui proprie more i cularium, iudici js prisunt,ut reddant tantum unicuique ius suun . nihil pr terea ad eos spectet,vi disceptantes a peccatis reuocent: sed masis eorum,qui ideo tanquam feciales quidam legati Christi praesunt hii
iusmodi iudicio, ut omnem curam ac diligentiam in primis adhibeant, ut ad concordiam & pacem res adducatur,ne peccent fratres Subi ungit de inde Clem.assistant autem iudicio diaconi, & Presbyteri, qui cura acceptationem personarum,tanquam homines Dei iuste iudicent.Cum itaq; Inquit, Vtraque persona,vt lex iube n iudiciu venerit, stabit uterque disceptantium in medio:quibus auditis ferte sancte,& incorrupte futiragia: date Operam,ut antequam episcopus proniiciet,fiant amici,nc exeat episcopi sententia contra eum, qui deliquit; quia habet in iudicio Christum. Des,causet conscium,& comprobatorem. hactenus apostolica constitutio a Clemente Romano perscripta. Explicara est igitur ratio si culares causas laicorum,ut Christiani sunt,in ecclesialudi cadi; scilicet ut tollatur peccatum,quod paulo post magis explicabitur. quod quidem quia Magdeb. centuriatores non intellexerunt, hoc quod est in epistola Clementis de causis secularibus in ecclesia audien d is, non intelligentes more suo, quae loquuntur,dixerunt esse contra illud,quod est in euangelio, Principes getium dominantur corum: & qui maiores sunt,potestatcm exercent inter eos. Quis enim unquam hoc genus iudicandi inter laicos Christianos,ia- quam de vita aeterna, vel morte,ut ait idem Clemens, siquidem agitur de peccato ad mortem tollendo,ad potestatem retium pertinere dicat quis velle ἡ μνώα , ae φιλειν idest, pacificare disceptantes, pertinere unqua
pitauit ad illud,quod de gentibus dixit dominus in euangelio Matth. &
arci καν ei, os an Se idest, exercere potestate contra eos,siue dominari in eos haec. n. est vis propositionis k-ά hoc loco. Sed Ma deburgenses cum voces proprias ignorent, &'virtutem earum, qui fieri potest,ut de rebus,quq vocibus significantur,recte iudicare possint Sed veniamus ad epistolam Anacleti primam, in qua idem notarunt lippi isti, ne dicam,coeci animaduersores.Si aute inquit, fuerit ecclesiasticum negotium,arud episcopos, interueniente Primalc,iudicetur,si quidem maior causa fuerit:si vero minor, letropolitano:li vero fuerit st culare,apud eiusdem ordinis viros iudicio tamen episcoporum;cum apostolus priua torum Christianorum causas magis ecclesijs deferri,& ibidem sacerdota. Ii iudicio magis terminari voluerit.hactenus Anactetus. Quasi enim iam tunc sanctus Anactetus diuinasset, & pr sensisset, futuros eile, qui hoc, quod de iudicio episcoporum cum laicis in causis Rcularibus tunc iussit, calumniarentur,ut Magdeburgen calumniantur, exemplum apostoli c memorauit. quod si hoc erat,vt isti obi jciunt,contra illud,Principes gentium dominantur eorum,vos autem no sic, ergo permisit secundum istos Ponti sex Anactetus portare gladium & vi atque armis agere, Ut potest tes sicuti solent,quod dominus prohibuit .at non hoc permisit hic, immo neque voluit in hac epistola,ut episcopus per se seculam iudicaret. Sed potius iussit Anactetus,secularia ab eiusdem ordinis, idest, a secularibus interueniente iudicio episcopi iudicari,cxemplum,& auctoritatem beati Pauli, ut d ix i,secutus; Paulus.n. ut sanctus Anactetus ait, priuatorum cau
sas magis ad ecclesia deserri, & ibi sacerdotali iudicio terminari voluit.
328쪽
cum dicit sacerdotali iudicio terminari volui episcopi iudicium necesse
est intelligere:& cum causas priuatorum dicit, saecularium caulas dicit, laici enim sunt priuati homines:& non clerici, qui sunt communes,& pin blici ecclesiae ministri.sic quoque intellexit Synodus Carth. y. c. 9. prolii bens enim,ne clerici in iudicio laicorum de re ciuili litigarent,cum priuatorum inquit,Christianorum causas apostolus etiam ccclesiae deserri, de ibi determinari pr cipiat.ut iam utrumque,& quod Paulus, & quod Ana letus ad exemplum eius statuit,eiusdem rationis sit, & cadem necessita te,& proposito factum. Etenim quia non poterat ccclesia tunc sub ethnicis Imperatoribus supplicio aliquo grauiore aliquem assicere, non enim id essent imperatores ethnici,neque magistratus eorum passi,quin potius in Christianos iudices, tanquam sicarios,qui id sine ulla publica auctoriatate auderent,animaduertissent,idcirco ad puniendum grauius cum, qui sententiae,& iudicio non parere cum non posset ecclesia uti alio gladio, quam gladio ignis,sic enim vocat anathema Clemens,necesse erat, ut tu
clicio licularium magistratuum in causis st cularibus episcopus preesset, ut qui non pareret, gladi o isto feriretur. Quid cnim proderat iudicare laicos siculari si non suisset, qui cogere posset ad parendum episcopus erro sicularia in epistola Pauli,& in epistola Anacleticum secularibus maestratibus iudicabat,quia non possent aliter magistratus in iudicio saecubri exhibere, ut nunc loquuntur,iustitiae complementum: neque qui litigabant,obtinere ius Qui ex quo fieret ut facile in peccato te manerent
rui parere in iudicio nulla poena cogerentur, quod a Canonistis nostris
ici solet.Propter desectum,vel impotentiam . huc pertinet, quae scripti sunt ab Innoc.3. ext. de sero compe.C.licet,& Qex tenoreo Vtiasn tota
causa ur episcopus in epistola Pauli, & Anacleti, cum laicis magistrati bus de s cularibus causis cognosceret, diiudicaret, illa demum esset; ne
in peccatoad mortem remaneret,qui parere nollet: adhoc enim denuniactabatulanathema,vt,sicut apostolus ait, spiritus aluus fieret iis die D mini,& sic homines discerent non blasphemare,sicut in alio loco ait: donique ut sic discerent non fraudare, ut alia iniuria assicere. Immo quia propter peccata impiorum,ut Salomon ait, iudicia, siue lites excitantur,& episcopi sunt Medici spirituales peccatorum,quibus curatis,lites tollutur,& iudicia vacant, idcirco de omnibus causis sicularibus licet episcopo eatenus cognoscere,Vt in peccato ad mortem, non remaneat frater;
quod Canonisti nostri dicunt,cognoscere per viam denuntiationis:dummodo laicus actoriqui relicto suo foro iudicium ecclesiasticunt adit, non hoc malitiose & dolo agat,quod quidem potest reus cxcipere, & eam exceptione debet iudex ecclesiasticus accipere, si legittima sit, exi. de fota copet. c. nouit. Hoc aute quod dicimus,aominus in euangelio suo sanxit postquam enim reos egit auctores scandalorum, quiq; in fratres peccat, temonem conuertit ad eos, qui se putant iniuria affectos ab illis: peri deq; est,ut Photius Constantinopolitanan huius loci scholio ait, ac si diceret,ne concidas animo, neue peccatum proximi in te commissum damnum putes . potes enim id in magnum lucrum vertere, scilicet si adieriscum,qui in te peccauit:ostenderisq; ei peccatum,& re ipsa coargueris,plerique enim inquit cum peccant, excoecati non vident turpitudinem favcti postea vero pulsa euecitate vident;qui exiguam occasione nacti, omnino
Anaeletu, deis ercuerit decalis. sieularium in Getes: iudicandis , quod
Apostolus. rare tepore Pauli de Ana. eleti in iudicio eati sarii set eularium opus esset auctoritate episeopi. Clem. lib. .de
ri ad e etesibili tu iudice perti
329쪽
da mentsi laic iurisdictionis, quae episeopoc uenit, di quihus de rauci
nino cortigunt,quod commiserunt: tu vero quamuis ille sit duriusculus,& ad emendationem d ii Ac ilior, ne continuo negligas ire ad cum, immo semel,& iterum,& tertio adi,cuinq; ad emendationem prouoca: magnuenim lucrum feceris,si fratris tui libcrator extiteris. hactenus ille.Huc cr-go spectare dcbet admonitio ista tota uatris, ut scilicet qui peccauit, a peccato graui,& scandaloio in fratrem commisto reuocetur, & non pereat: idcirco ait ii te audierit,lucratus eris fratrem tuum: Si autem te non audierit,adhibe tecum vnum,aut duos testes:quod si eos no audierit, die ecclesiae i ecclesia non audierit, sit tibi iicut ethnicus,& publicanus. Amedico vobis,& quq sequuntur Hac itaque via,&iatione denuriationis factae epis copo, iudicium de quocunque peccato graui,& scandaloso in statrem comisso conuenit et .vi tande ii reus in peccato ad morte, sine poenitentia manere maluerit,pronuncietur in est sentcntia, & fiat anathema,ut spiritus eius saluus sit in die domini: ri aute episcopus pro nunc te necesse est,ut prius cognouerit de Deccato; cuius cognitionem rursus habere non poterit, nisi de re siue ecclesiastica,siue ciuil i, unde extitit peccatum, cognoscat.Iactum ergo est in hoc loco euangelij fundamentum ecclesiasticum laici iurisdictionis iudicum ccclesiasticorum, quod est de nunci tio peccati statris fratrem scandalizantis, ex proposito emendandi cum proficiscens: & simul sancita lex cpiscopis, pronunciandi cum potestate in peccantes; si quidem cis dictum est,Quaecumq; , Sc.Quare fundamentum hoc a Domino iactum.& hanc legem Charitatis, & iustitiae plenam,& eunctis Christianis salutarem negar,qui hoc genus iurisdictionis ciuiuiis episcopo,vel iudici ecclesiastico negat. Huiusimodi ergo potestas ciuilis, seu Rcularis iurisdictionis, ex starerna denuntiatione iuxta Euangelium vel ex desectu iustitiae iuxta epistolam Pauli ad Cor. propria est potestatis ecclesiasticae, & cx essentia eius fluens. habent, enim Iphitualia, quae supra naturam sun suas quoque proprietates, quibus carere no possunt. hac potestate uti potest potauas ecclesiastica, cum res postulat : nec enim cum utitur,tunc potestas extrinsecus accedit, scd accudi actus siue usus.ut cum ridet, qui erat rationi S particeps,& simul adiridedum aptus
Si ergo potestas pastoralis & ccclesiasticabeati Pauli vim habcbat cognostendi,& iudicandi saecularia, ut ex eo quod ecclesiae Corinthiorum praecepit,iam liquet,eratq; illa potestas communis ceterorumiapostolorum, cuin episcopi successores Apostolorum sint, consequens necessario est,ut in potestate pastorali,& ecclesiastica,eiusmodi vim habente succedant. inare ab Imperatoribus, auiprincipibus Christianis eripi postea non potuit,quo enim iureΘqua lege fatemur, non expedire, cpiscopum, immo neque presbyterum, relicto verbi ministerio, iudicio ciuilium causarum distrahi atque occupari: ncmo enim lini litans o Deo implicat se negotijs Rcularibus, quod ipsum beatus etiam Petrus in epistola Clementis aὸ Iacobum fratrem domini monuit. sed aliud est non expedire: aliud non licere, id est, non esse in ecclesia potestatem iurisdictionis temporalis,qua episcopus, cum res pustula sicut iam explicatum est, uti possit, &debeat quod quidem falsum esse,satis ex euange.& epist. Pauli ad Corin. demonstratum est. Si quis vero obijciendum esse putet i haec vera sunt,
qus hactenus de iurisdictione ciuili ccclesiasticet potestatis e Yplicauimus, cur lex illa Theodoti j Magni,& Caroli magni II .l I .c. Quicunque, & c.
330쪽
LIBER TERTIVs Volumus,abrogata est,qua sancitu erat,vi liceret cuique, siue is actor enset,siue reus,relicto foro saeculari,ctiam lite contestata, iudicium ecclesiasticum adire)dica prius cur illam Imperatores sanxerunt: deinde cur abrogata sit. Ergo quia intelligebant religiosissint Imperatores, verissimum csse quod ait Salomon in prouerbijs,ex peccatis impiorum ori titur lites, uas iapiens extinguet;ad episcopos autem,tamquam ad medicos quo Dam spirituales pertinere curare peccata, optabant sancte, & pie,ut sublata causa litium, idest, peccatis,lites simul lublatae essent.haec causa legis: ac verior fortasse,quam illa,quod eo tempore tanta esset iudicum ccclesiasticorum sinceritas iudicandi', ut illi Imperatores latores legis huius,
E Repub. esse existimauerint,vi omnes lites alterutro volente ecclesiastiacorum iudicio deciderentur: illa enim tunc sinceritas, ut illam concedamus,deficere poterat,saeculis in peius labentibus, ut sunt homines mutabiles . at hoc mutari non poterat, quin ad ecclesiasticos pertineret, tamquam ad medicos spirituales,peccatorum curatio: nec illud rursus mutari,quod ait scriptura,Ex peccatis nasci lites,& alias idem Salomon, Qui amat delicta gaudet puFis,idest, iurgijs, & contentionibus. Cur vero
haec lex abrogata fuerit, naec fuit causa, quod cum Petrus Clementi dixerit,& in eo omnibus episcopis, nec enim iudicem,aut cognitorem si ci larium negotiorum hodie te vult ordinare Christus, ne praefocatus praesentibus, non possis verbo Dei vacare, haec lex, dum optionem dat actoribus, de reis,ut causas faecularcs ad cpiscopum reserant, doctrinam beati
Petri, & ecclesiastica disciplina confundit, & solicitudine salutis animae in solicitudine saecularia iudicandi vertit: cum illa solu in ecclesia liceat, di expediat iudicare, quae pertinent vel ad tollendum peccatum iniustitiae,ex defectu,vel ad tollendum peccatum iratris fratrem scandalizantis, ut iam explicatum est.Sed pleniorem,ac subtiliorem de his tractationem ijs,qui canonici iuris prudentiam proprio studio profitentur, relinquamus.Satis haec sint ad refellendum Magdeburgenses,qui Clementis epistolam primam ,& primam Anacteti hoc loco de iurisdictione ecclesiae in saecularia ideo accusant, quia numquam eam ecclesiae datam falso exi .stimant, siue obliti, siue quod magis credo, non aduertentes,quod Paulus ecclesiae Corinthiorum praecepit, non sine potestate eiusmodi iuri Ddictionis cum caeteris apostolis communi, ut iam docuimus, praecipere potuisse.
Responsio ad ea,quae ob ciuntur D decretum de non arguendis, O damnandis episcopis in epi sola Clemen. nucle. Euaris flexand. lesphae Pij.de quibus episcopis non arguendis hoc statutum sis , O quando, O qua causa. Defensio rationum, quas Pontifices attulerunt pro episcopis non accusandis, quas Magdeburgenses reprohendunt , quasi ineptas, ct a proposito alienas, O quomodo sint prudentissima, ct maxime ad rem accommodats. Item responsio ad ea,qus Molineus in epistolam Ct mentis obi cstsexta quaestione prima in margine decretι Gratiani. Quomodo ex iulis ipsis testimoni s ueterissicripturAcuae beatus Petrus citat in epistola clementis, cum accusationes episcoporum prohibet,doceatur, de quibus episcopis non accusa dis, O de quibus accusatoribus loquatur. De regula a sanctis Apostolis Paulo, crIoanne tradita ad cognoscendum,utrum Diaritu dei, anIpiritu mundi doctrina aliqua tradatur: quomodo per eam regulam doctrina falsa Lutheri redarguatur,oe de lota epistolae Clementis a Z Iabes.ssissimulato. cap. 12.
eavia legis Theodosii. NCaroli Magni