장음표시 사용
381쪽
lus ait, non relinqui iam hostiam voluntarie peccantibus post acceptam notitiam veritati necessario intelligendum esse de hostia,quet in mem ria illius cruent de qua ante dis Ieruerat,semper in domo dei, quae est ecclesiia,Offertur n qua hostia non apparet Christus, sed velatus est, ex ipsius apostoli verbis eliciamus. Dixerat.n. in extrema parte capitis ς. nunc
autem semel in consumatione siculorum ad destitutionem peccati per hostiam suam apparuit.cum autem dicit apparuisse semel per hostia sua, Quo is made illa hostia dicit, quae semel oblata est in propria specie,& forma,quam Pro v bis Ain
viderunt omnes,qui circum stabant,hoc. n.significat verbum ησφανέρωτα de qua etiam hostia,per quam apparuit, dicit statim proximo c.Vna.n. Ob- se in Gelelia talatione consumauit in sempiternu sanctificatos. quia scilicet semel obla- ςrifiςium tus est ad multorum exhaurienda peccata,sive ad destitutione peccati,vt 'r' ide dixerat. hoc.n. significat,consumasse in sempiternu sanctificatos,id est perfecisse sanctificationem corporis,animae, & spiritus auferendo peccata.& rursus de huius hostiae oblatione subiungit,ubi aute horum remissio, iam non est oblatio pro peccato.quia ad exhaurienda peccata semel o latus est moriendo,sic.n dixit in fine c.9.& quemadmodum statutum est hominibus semel mori,post hoc autem iuditium, sic Christus semel oblatus est scilicet moriendo.Quare cu paulo post in eode c. I O .dicendo non relinqui hostia voluntarie peccantibus post acceptam notitia veritatis,simul docuerit secundu consequentia sermonis,relinqui hostiam no volutarie peccantibus,necesse est,ut loquatur de hostia, per quam no apparet nunc Christus .hostia.n .per qua apparuit, semel facta est :& non amplius per eam apparebit, quia Christus iam non moritur.hostia ergo, per quam offertur non apparendosed in mysterio,& sub velo, est de qua nuc apo stolus loquitur,quq relinquitur no voluntarie peccantibus illa.n.per qui
semel apparuit in cruce,nullis ia siue voluntarie,siue non voluntarie post notitiam veritatis peccatibus relinquitu quia Christus ut semel pro omnibus mortuus est,ita nullis iam vere moritur,nisi representatiue, siue c memoratiue, sicut ait beatus Methodius martyr in symposio I o. virginu , quod fit in mysterio secundam institutionem domini .sed copiosiore consumationem interpretationis huius loci de hostia,quae non iam relinquitur voluntarie peccantibus post acceptam notitia veritatis, immo totam explanationem partis .c. io. Vnde incipit, fiduciam igitur habetes,sere vuque ad extremu, quae ad hac hostia pertinet,tum ex proposito Pauli, tum ex antecedentibus,&consequentibus,tu ex proprietate verborii,& antiquorum patrum auctoritate, & ex conuenientia sanctarii scripturam, dc
traditione dogmatum ecclesiasticorum de prompta in propriu de sacrificio incruento librum reservamus, quem,si dominus voluerit, aliquando I demus.satis nunc responsum sit ad c. 9. epist. ad Heb. quod nobis cotraacerdotiu externum & visibile ideo Magd.obiecerunt, quod videretur eis,tolli ibi ab apostolo sacrificium externum & visibile, quo sublato, consequens esset,sublatu esse sacerdotium visibile nos vero docuimus, qu admodum Paulus dicat,sacrificium incruentum relinqui in ecdlesia non voluntarie peccantibus,quo relicto, necesse sit,relictum esse in ecclesia sacerdotium externum & visibile secundum doctrinam apostoli. de quo sacerdotio ' plura ex scripturis sanctis desiderat legat,si placet,duos quos de hierarcuacis ordinationibus ministroru ecclesiae catholicae cotra schise
382쪽
de libero arbitrio seripst ea iis, quae Magd. snxerunt stri. piisse.
maticas Lutheranorum ministrorum, & superintendentium vocationes nuper libros qdidimus.
Defensim doctrinae de libero arbitrio in episeola clementis. quomodo consonetscripturae σquomodo scriptura in mandatii de faciend/s coniungeresoleaigratiam cum libertate voluntatis se quomodo banc consuetudinem ancti patres imitatι sint, testimonio etiam ipsorum Magdeburgensium in centuria quarta tu s,quae de libero arbitrio ab antiquis scripta approbant eo de obseruatione consuetudinis Icripturae apud Philonem lex uni dranum, quando inscriptura tot potesta, electionis nostrs Deo tribui uidetur: quanta δε homini. Item explicatio Methoo martyris de libertate, quae quomodo Ggratia Dei eohaerea exemplo aptismo demonserat. cap. a.
DEinde inquiunt doctrina de libero arbitrio in Clem .epist. i.&
alijs corrupte proposita est. voluntatis enim viribus tribuitur non tantum velle, in rebus ad salutein pertinentibus: sed etiam perficere,& misericordiam consequi.cum tamen Deus si qui faciat, ut velimus,& perficiamus &c. Tanta est Magdeburgensibus calumniandi libido, ut ea libidine acti prscipites, quicquid primo aspectu ad calumniam rapere posse sibi videantur;id inconsiderate,ac nullo iudicio rapiant. Ex quo fit, ut passim decipiantur: ut hoc loco fecisse demonstrabo, redarsuens costsi ex scripturis, tum ex ius, quae idem Clemens in prima cpistola scripsit,
tum etiam ex ijs, quae ijdem centuriatores parum memoris in ceturia 4.
de libero arbitrio a scriptoribus illius sisculi scripta, probarunt. Conferamus crgo prius:quq Clemens scripsit, cum ijs, quae isti finxerunt. Si quis
inquit, audiens sermonem vere prophet ,velit recipere,aut nolit,& complecti onus eius, idest, mandata vitae, habet in sua potestate: liberi enim sumus arbitri j. nam si hoc esset, ut videntes ea, iam non haberent in potestate aliud facere, quam audierant, vis crat quaedam nature, per quam liaberum non esset ad aliam migrare sententiam. Aut rursus, si ex audienti hus nullus omnino reciperet, & hoc naturς vis erat, quς cum aliquid fieri cogeret, alteri parti non daret locum. Nunc autem,quia liberum est animo, inquam velit partem declinare iudicium suum, & quam probauerit, eligere viam,constat euidenter inesse hominibus arbitrii libertatem.H esunt, que Clemens in hac epistola de libero arbitrio scripsit. Percuncte mur nunc Magdeburgenses, ubi Clemens hoc loco voluntatis viribus tribuit non tantum velle in rcbus ad salutein pertinentibus, sed etiam perficere,& misericordiam consequERespondenunt fortasse id tribuisse , cudixit,Si quis audiens sermonem veri prophet , velit percipere,aut nolit, di amplecti onus eius,idest, mandata vilphabet in sua potestate: liberi. n.
sumus arbitrij.an dixit Clemens,habet hoc in nuda & sola potestate sua)si enim hoc dixisset, profecto viribus voluntatis, quod isti dicunt, tribuit set.at no hoc dixit: cur igitur sic interpretamini, quasi dixerit ξ Nili quia vestro more facitis,qui,quae in scriptura & sanctis patribus scriptui as sanctas imitantibus,co iuncta sunt, facile disiungitis: sicut in vestro falso dogmate de iustificatione fecistis,quod de fide non sola scriptum erat, de sola fide interpretantes. Qvqro rursus,respondete mihi,cu ait Dominus in Deute. Mandatum hoc, quod ego hodie praecipio tibi,non supra te est, neque procul positum,nec in coelo sitit,ut possis dicere,&c.& paulo post: Considera,quod hodie proposuerim in conspectu tuo vitam, & bonum:
383쪽
& econtrario, mortem,& malum,ut diligas dominu Deum tuum, & obe- c δ' ' ' dias voci eius:respondete, inqua,mihi,cum hoc loco dicit lex:Quod prae iungendi ei, qcipio tibi, non est supra te,& proposui in conspectu tuo vitam & bonum, ut diligas Deum,& elige vitam,ut uiuas,an viribus tantum voluntatis tri Uz. I E 'Uri Ebuitur potestas eligendi & perficiendi h c no puto dicetis,nisi hunc quo opera fidei, aeque librum Deuterom ij negatis, quod hactenus non secistis.Scriptura igitur diuina immandatis Dei faciendis solet non separare potestatem libe- bene operandari arbitrij a gratia Dei, a qua excitari & adiuuari debet,ut recte velit:& ut g tiam dei. bonum perliciat.Item sanctus Iob:sicut caseum inquit coagulasti me. Et paulo post:Vitam & misericordiam apud me posuisti. hoc enim dixit, ut Iob imait sanctus Maximus in responsis ququionum ad Thalasium, τὸ δετεξασιον- ρις-, idest,represcntan S liberum arbitrium: quod perinde est, inquit, uasi diceret, In me posuisti,n viverem,& mei misererer obedi edo, & cuodiendo mandata tua. An Iob,cum hoc dixit,gratiam Dei negauit aut vos eum,quod sic locutus sit, reprehendetis Θ Rursus cum Salomon ait in Prouerb. cap. I GCor hominis disponit viam suam; sed Domini est dirige P R. re gressus eiu tribuit ne viribus tantum voluntatis,ut se praeparet ξ minime.Non enim pr parat se nisi volendo: Deus autem est, qui operatur in nobis velle,& perficere pro bona voluntate,sicut Apostolus ait. Deinde quid est disponere cor hominis viam sua,nisi praeparare bona opera Haec enim sunt viae cordis, quae disponuntur: at Paulus ait de bonis operibus,quq pr parauit Deus,ut in illis ambulemus. immo idem Salomon ait c.8. A Domino paratur voluntas.Sic enim est apud Io.Item cum ait idem cap. 18. In manu linguae, idest,in potestate linguae est vita & mors. tribuit ne iblis viribus voluntatis,quae linguam ad loquendum mouet, loqui bonum sermonem ad aedificationem, qui sale sit conditus, ut det gratiam audien tibus minime. r ergo locutus est ita, nisi quia cum potestate volunt iis ad bene loquendum, conuinxit gratiam, quae voluntatem ad bene VO-lendum,& ad bonam voluntatem perficiendum adiuuat Quod si aliud adhuc clarius exemplum vultis Magdeburgenses; apostolus ait:No enim
auditores legis iusti sunt,sed factores legis iustificabuntur deinde subiungit exemplum gentium,quae sine lege iustificantur, inquiens, Cum enim Rom. i. gentes,quae legem non habent,naturaliter ea,qui legis sunt,faciunt, eiusmodi legem non habentes,sibi ipsi sunt lex; an cum dixit, naturaliter ea, quae legis sunt,faciunt, viribus tantum voluntatis hoc tribuit Apostolus aut cum dixit euangclista in parabola de distributione talentoru,ex qui bus sunt virtutes,& opera bona, quae sunt dona Dei, dedisse unicuique secundum virtutem propriam,solis viribus voluntatis humanae tribuit praeerationem ad ea accipienda quis hoc dicatὸ sed dicent fortasse Magdem huli. . urgen. & quidem recte,si tamen dicant, aperte alias Apostolum dicere, Deus est,qui operatur in nobis velle,& perficere pro bona voluntate: & illud: Non quod sufficientes simus cogitare aliquid a nobis,quasi ex nobis, sed sufficientia nostra ex Deo est,&alia eiusmodi, ex quisus locis fac,
te intelligi possit, quomodo illud accipiendum sit paulo obscuri v. dictus Dis,ita Ebri,
naturaliter ea,quae legis sunt,faciunt:& item illud, unicuique secundum tu, kolunt, i. propriam virtute sic enim vocat praeparationem,quae non est tamen se- p optatis secuniuncta a dei gratia, immo ab ea anticipatur: est enim conatus proprius Voluntatis secundum Dei gratiam,qui alius est a conatu proprio voluntatis, tentiam.
384쪽
Praedicatio Petri quotidiana de libero arbitrio in episL .
la se aliquid boni Viderit. Deprehenso
Magdeburgerisum in manifesta olvmnia. Redarguύtur Magd.ex iis, qin centuria 4. delibero arbi
trio ετ m adedi tolerabiliter seripta esse a
secundum potentiam:vtruque distinxit Iustinus martyr, in apologia prio
re,cum distinxit semen rationis insitae, secundu potentiam tributum, & semen rationis insitae,secundum gratiam participatum, quod beatus Iacobus in epist.sua . . ,-λ. rivocat,idest nsitum verbum,quod potest i quit saluare animas vestras. Hoc crgo ipsum vobis respondemia Centuriatores,quod Clemens in hac epistola scriesit, id si vobis obscurius videbatur,& aliquid deesse,non continuo acculare,sed ex alijs docis eiusdem Clementis uipplere,de interpretari oportebat:vt cum ait in prima epistola hanc fuisse Petri quotidianam pr dicationc, Deum diligere, & proximum velut seipsum:abnegare seipsum sibi,ut Iesum Christum dontinu nostru sequatur,& nihil eius amori pr ponere:veritate corde, & ore proserre debere. Et paulo post, ne omnia repeta,Boni aliqd in sc cu viderit, Deo attribuere, non sibi:& malum a se factu cognoscat & sibi imputet: An attribuere Deo,& non sibi, cum aliquid boni in se viderit: erit hominis volu tatis viribus tribuentis non tantum velle, sed perficere, & misericordialia Dei consequi,ut vos vestro more sine ullo Dei timore malevole,&inuidiose de Clemente beati Petri discipulo,& succestare ac glorioso martyre finxistis Et paulo post,Propter quod deprecor te inquit charissime,ndoceas attentius hunc pr dicationis ordinem: & absolutionum dies, ut saluentur animς hominum, qui occulta Dei virtute quem debeant diligere , priusquam doceantur,agnoscant. An qui dicit, occulta Dei viri te opus esse ad cosnoscendum Deum, ut animae saluae fiant, voluntatis tantum viribus tribuit velle, & perficere in iis, quae ad salutem pertinent subiungit deinde, operum vero ratio potestati & arbitrio uniuscuiusque permittitur:& hoc ip orum est proprium. De operibus loquitur, quae noniiunt propter veritatem, id est, propter Deum:subiugit enim, Desiderium vero Labere ad doctorem veritatis, hoc a patre coelesti donatum est. Sed salus in eo est, ut voluntatem eius,cuius amorem & desiderium, Deo largiente,conceperis,facias dcc. Est ne hoc solis viribus voluntatis tribuere velle, & perficere in ijs, quae ad salutem pertinent est ne,inquam, hoc solius voluntatis humanae, facere voluntatem Dei, ipso largiete desiderium faciendi eam quis non videt, deprehensos hic Magdeburgenses in manifesta calumnia immo redarguamus eos,ut ante promisimus, ex ijs,quq illi ipsi in centuria quarta in capite doctrinae de libero arbitrio scripserui his verbis, De libero arbitrio quae comode & tolerabiliter a doctoribus huius aetatis tradita videtur,sic habent. Deinde recitant inter ceteros auctores,quae Sanctus Athanasius in libro contra getes scribit: Anima inquit condita est libera, potestque bona ut eligere ita & auersari .agnoscens arbitrij sui libertatem, conlpicit se posse in utramque partem membris co poris ut siue ad ea, quae sunt, siue ad ea,quae non sint: sunt quippe bona, non sunt autem mala.Hoc Magdeburgenses confessi sunt ex eis esse, quae commode de libero arbitrio a doctoribus illius saeculi tradita sibi videretur. At nemo, nisi Pelagianus,animam ita conditam liberam dicat, ut possit eligere bona opera bene, idest, sic ut deo placeant, voluntatis tantum viribus sine gratia Dei. Potest enim aliquis sine fide eligere bona opera, sed non bene,ut idem Clemens in . .Epistola scripsit: sic enim ait. Neque putetis, quod etia si omnem pietatem colatis, omnemq; iustitiam,bapti Linum vero no accipiatis, spem possitis habere apud Deum: immo maiore
385쪽
LI RE R QUARTVR in poena digni eritis, qui bona non bene operati estis. non bene dixit, idest,
non meritorie, ut nunc loquuntur.Cum igitur beatus Athanasius ait de libero arbitrio, id quod vos commode dictum esse, consessi estis, posse animam libertate arbitri j sui bona facere, quae existunt, id est,facere bona,&bene:alia enim opera quatenus non bene fiunt, non vere existunt, profecto cum potestate libera voluntatis coniunxit gratiam Dei, qui operatur in nobis bene velle bonum . idem reliqui sancti patres in libris suis fac re solent scripturas sanctas imitantes,que,Vt dixi, gratiam cum libera potestate voluntatis copulare solent; ut praeter ea exempla, quae Paulo supra commemoraui,cerni etia potest in eo, quod Apostolus in epist.ad Romanos ait: An nescitis,quonia cui exhibetis vos seruos ad obediedu siue peccati ad mortem,siue obeditionis ad iustitiam,&c.in nobis enim dicit positam esse electionem peccati,& mortis: & obedientiae ac vitae, quae est ex fide, per quam vivit iustus:at non dicit positam sine Dei gratia,sine qua non possumus mandatis Dei obedire ad iustitiam, ut vivamus. Ad hanc scripturae sanctae consuetudinem pertinet, quod Philo Alexandrinus auctor eruditissimus obseruauit,quado scriptura sancta tota potestatem clia pendi bonum Deo,& quando nomini tribuere videatur.Explicans enim in quarto libro allegoriarum legis, quem Leontius in libro τι ἡ μιν citat, licet nos hunc librum nunc no habeamus explicans inquam illum Iocum Deuter.cap.3o.Considera quod hodie proposuerim in conspectu tuo vita & bonum:& e contrario,mortem,& malum .Elige ergo vita,ut vi
ta Hore ανα- Θνω. Interpretemur latine beata inquit res est,quod cum
utrumque auctor proposuerit, quod melius est, anima potest suscipere: beatius vero est, quod no ipse ex se eligat, sed auctor eam adducat, & meliorem faciat.non enim ex se humana mens eligit bonum sed secudii pro
spicientiam dei donantis optima eis, qui digni sunt. Duo enim inquit
sunt apud le*islatorem capita,alterum est, Deum non more humano omnia moderari:alterum,more humano castigare ac punire.Cum hoc posterius probat, idest,more humano castigare; tunc quod nostrae libertatis est sic introducit, quasi suffcientes simus ad cognoscendum,& volendum,&eligendum,& fugiendum cum vero illud prius ac pr stantius probat, Omnia scilicet Deum regere non humano more, tunc omnes vires & caulas
Deo assignat.Vt cum ait in Num.nouit Deus suos; & sanctos suos adduxit ad se de quos non clegit sibi,non adduxit ad se. sic enim est apud Io. deinde subiungit. Si autem eligere bonum,& no eligere malum, proprie ab una causa, proficiscitur, quid me lesislator quasi potestatis elisendi
compotem,Vt Vitam,& non mortem eligam, hortaris Respondebit in
quit dicta esse hec ijs, qui nondum magna mysteria de principatu, & po
xandriui quando scriptura tis tam potestate e nionis nostrae deo , di quando homia hi tribuere via
386쪽
3 1 PRO EPIST. PONT. S.Paulus ergo nobis, qui scimus,quam sit natura homnis infirma,& quam nihil boni ex se possit de quod omne datum optimu, sicut beatus Iacobus ait & omne donu prosectu de sursum est, defccdes a patre luminis,aperte dicit,no quod suilicientes simus cogitare aliquid a nobis,quasi ex nobis, sed i uiscientia nostra ex Deo est, qui & idoneos nos secit ministros noui testamenti. Et in epistola ad Corinth. i. cap. 1 3.Abundanti inquit illis omni biis laboraui; non ego,sed gratia Dei mecum. non ego inquit idest, non solus, sed gratia Dei mecum, siue in me,idest, in me tanquam instrumento libero per gratiam eius laborante: alioqui non dixisset, laboraui. est enim voluntas instrumentum liberum, quia, ut ait beatus Mathodius stuba ..idii, in libro delibero arbitrio, ἀωρί, πινενονε υ-οῦ τῶν Ῥίωe ιάγωνα π- ξερν τῆς προαπιρέσεως λαμβά- ως ἄρνανον o
ta 22: 'ut unum ex eorum num ro,qui similiter necessitate seruiunt Deo, non
sititio,.ω lim mercedem libera Voluntate dignam reciperet, sed potius laquam instrumenti, ut strumentum opificis csse de cuius non recte factis iniusta,& temeraria esmbitori in ilia querela, Eorum enim auctor esset is, qui instrumento utitur. Quare, cuiliis idest graia sit voluntaS instrumentum liberum; consequens est, ut sicut instrumetum . . A. a nec Cisitate seruiri, per motionem eius,qui eo utitur,secundum virtutem p isti E pio propriam Operatur; sic voluntas instrumentum liberum gratie Dei , ope- priam . eoope- rans per motionem eius bonum, secudum Quoque virtutem propriam il
..1 - lud operetur: Causaque cius sit no quidem sola & simplicite sed quodata, non est modo,quae dicitur Graece συνωπων, idest,concauis ic enim princeps phia
sed eoneaussa, Minoe H-ων. Nos caulam adiuuantem seu cooperatem vocare solemus:
fue eausa co- Adiutores enim Dei sumus, sicut Apostolus ait, Deus vero prima est &praecipua causa. subiunξit deinde idem Methodius,-- η- M
neq; inquit quod melius est,homo cognosceret, nisi auctore eius cogno- uis Iet; sed illud tantu, quod naturae suae insitu est. Quaobrecu Deus homi- . ,s., .s , hQΠ0rare,& scire exi meliora Vellet; dedit ei potestate qua posset face
ii Methodii de re, l Vellet,& potestate eius ad meliora hortatur: non quod rursus austrat libero arbitrio potestate libera, qua dedit: sed quod velit,quod melius est,ei declarare. Habet.n. potestatθ,& mandatu accipit;sed ut velit potestatem ad meliora conuertere, hoc Deus admonet. Vt .n .cum puerum potestatem alioqui
habentem, pater ad perdiscendas disciplinas, & magis earu studio adhaeresce
387쪽
LIBER QUAR Tvs. 36 3 'rescendum hortatur,declarans ei hoc este melius,non priuat puerum potestate, tuam habet,si non velit sponte sua discere: sic cum Deus homine
hortatur,ut mandatis parea non inquit videtur mihi priuare cum potestate voluntatis, qua possit etiam non obedire mandatis. Quamobre non vult dare prsceptum,ut potestatem, quam dedit,auserat,sed ut melius aliquid donet tanqualia digno, qui maiora adipiscatur,quia paruit Deo, cualioqui potestatem non parendi haberet. Hec sanctus Methodius martvr quae idcirco libenter attuli,ut ex excmplo, quo hic magnus ductor Vlus Quod i fieri, est, intelligant tandem, si velint,Magdeburgen .&c teri Lutherani, que
admodum gratia Dei cu libera potcstate voluntatis conueniat. hoc.Π.du do gratia dei non intelligunt,fingunt omnia nos voluntatis viribus tribuere sicut paulo ante de Clementis epistola fingebant. nosq, Pelagianos Videri volunt, diu 'biurii
quia non,ut ipsi oluntatein propria virtute ac natura in contumelia au- nos videri P
ctoris spoliamus. Igitur quod sanctus Methodius ait de prscepto Dei, & ,
de manifestatione ooni, quam Deus facit,non tolli eis libcrtatem volun- volutatem pi tatis,idem de gratia bonae voluntatis,ac boni operis adiutrice dicendum, vi te, Rest.Vt enim homo nisi quod melius est, cognoscere non posset bene ope Piis es tam is
rari,inelius autem non cognos ret,nisi Dcum auctorcm eiu cognosce- ictoris.
ret: sic,postquam utrumque adiutore Deosiognouit, non potest, nisi eodem incipiente,& adiuuante: operari. Quare sicut illud non tollit liberta pi rim nori tot tem,ut in illo exemplo patris puero praecipientis & cum hortantis,clarissi v
sime cernitur;sie gratia adiutrix, sine qua non potest voluntas hominis be li 'itas ,
ne velle,&operari,non tollit liberam potestatem Voluntati S. neque nos, mouentis,
ut Caluinianus Marioratus in Comment.epist.ad Cor. Ι .cap. I S.fingit,iau D. ibista iudem boni operis cumDeo partimur. Quid enim habemuS, quod non ac- Bectilem volacepimus aut si accepimus, quid gloriari possimus,quasi no acceperimus, ' vel quam laudem nobis siuiuere Θ Tqtam igitur laudem & gloriam ei tri- .c., i, 'μbuimus:sine quo nihil bonitieque incipere, neque prosequi, neque perfidia. r. .cere possumis. Sed prius quam huic loco finem imponam, libet recitare hic,quae ante mille annos Ennod ius Ticinensis ad Constantium quedam scripsit aduersus eum qui ut Lutherani nunc faciunt, libertatem quoque . voluntatis in ijs, quq ad salutem & studium virtutis pertinent, tollebat. Ergo inquit ut scriptione testamini, inuentus est homo, qui seruos Chri- PVulchraesti,quemadmodum ipse pro milit esse faciendum, sub hac occasione cri--ta ses.
braret,asserens de arbitrij libertate homini in una tantum parte, quq dcte arbitrio scoris
rior est,eligendi datam esse licentiam.O schismaticam propositione, que iuxta apocalypsim scriptas habet in seonte blaspheinias. Quae ista libertas est,si valet,edisserat,vbi hoc datur solum velle quod puniat aut quare electionem nominet,ubi unam tantum partem asserit fuisse cocessam quod si veritate subsisteret ocum diuina iudicia non haberent. Quid .n boni a nobis deus noster recte qu reret,qui appetentiam eius de voluntate subtraxerat sed iuxta apostolum nunquid iniquus deus absit. inter homines' a recti discordat affectu,qui a subiectis exigit, quod in potestate non tri- buit.hoc de deo qua conicientia sentiatur,aduertite.Vbi est illud apostoli clamantis, & pro arbitri j libertate testantis,uelle adiacet mihi,perfice-- re aute no inuenioZquid est aliud, qua dicere noui dextru iter eligere: sed nisi ingrediente inuenerit gratia superna, lassabor. nemo dubitat, nemo condemnat quod auctore gratie praestante, & ipse aequitatis hominibus se .l Zα ij callis
388쪽
callis aperitur,dux enim bonoru,& pr cessor est gratia, quando coelitus multiplici ad requiem incitamur hortatu, quando nobis dicitur, Venite filii,audite me. Sed nisi talibus monitis,& voluntas nostra, quae libera est,& labor eraestet obsequiuin,ad periculum, & geenam non imperio aliquo, sed lyonte deuolui inur.itaque aut pr mium deuotio: aut poenam cotemptus operatur. alioquin non erit iusta retributio, qui aut per suppliacia refertur necessitate pecca tibiis: aut bonam mercedem offert,ad quod attrahuntur inulti .erso debemus 3 ratis, quod vocamur:debemus gratiae quod occultis itineribus, nisi resistamus, sapor nobis vitalis infunditur: nostr tamen electionis est,quod beneficia demonstrata sectamur.Via.n. scelerum non imperatrix nostra legitur esse,sed famula. cum de peccatis dicitur,sub te erit appetitus eorum. quid etiam sibi vult uniuersa prophetae quassi sertis redimita elocutio,noli qmulari in malignantes molite cofidere in principibus nolite fieri,ssicut equus & mulus. & apostolus, nolite fieri serui hominum. toties noli in superna admonitione, quo respicit, si
aliud nolle,non licuit & paulo post, illud enim beati Apostoli, quo se muniri credit, exemplum nobiscum facit, si quae sequuntur, aduertat,cu inimicus arroganti et dixit, gratia dei sum, id quod sum . mox enim ne sic fugax gloriς crederetur,ut longo interuallo a veritate descisceret, sapiens architectus adiunxit, abundantius omnibus laboraui: & gratia dei in me egena non fuit; quod dixisse est,Christus in me, quem digne, aut abundanter muneraretur, inuenit. non enim pauper est diuina gratia Ad meritora nostrorum putatur quadam macie,aut exilitate tenuari: quae tunc n5 suis et stimatur meatibus fluere quanto de suis cursibus ariditatis nostrae vena
nil recipit. Et paulo post de illius,qui istud docebat, proposito, vult enim inquit ad illud pertingere,neminem suo vitio, aut negligentia perire, si
homo utriusque rei,honi, & mali per potestatem concessa electione priuatur. hos tantum iactat potuisse saluari,sine labore ullo, sine mandatorii amicitia, quos peregrinantes a merito, fauor tantum coelestis eripuit
perinde quod in ipsum reseratur, illos perisse intelligit, quos gratia noluit diuina liberare.Sed de his hactenus pergamus ad aliau.
Definis doctrina lue'Hola Aualleti sieeunti de parauentia eum suis factione ex var slocis.θexemylis sieriyrura aucte, de satis G oue rarii in cruce pro nobis. quomodo non sustulit,std potius eo si mruit nostram satisfactionem temporalem . re quomodo probaudum sit secundum regulam Apostoli .virum spiritus, qui dicitur esse scriptura,ex Deo sit.item explicatio ct demonstratio de sacrificιo sancIa Eucharissis ex epi ο-la Pacitiai ueb os,aesam Io non deroget morti cincti, sed psius fructum eius nobiscum tomnunicet. cap. I.
D A BRnacleto inquiunt episto. a.doctrina de paenitentia vitiaturimum LX scetur enim satisfactio. Et Alexander episto. r .peccata sacrificijs de ,, teri docet, & per recitationem passianis Deum placatu iri,&pec- ,, cata remittere Item sacerdotes precibus & oblationibus delere, & con- ,, summere peccata populia Armat: quae blasphema&c5tumeliosa sunt aduersus opus & sanguinem Christi, quo solo redempti tanas: & qui unica oblatione nos consum minit Hebo.&c. Hetc sunt,quq Magdeburgenses in epistola 2. Ana leti,& i. Alexandri, notarunt, in quibus quaedam ab ipsis inuersa sunt, quo magis odiosa fierent, ut illud, per recitationem pansionis Deum placatum iri,dc peccata remittere . quod quidem Alexander
389쪽
non sic scripsit, sed aliter: Crimina inquit atque peccata oblatis his D
mino sacrincijs delentur, loquitur autem de corpore & sanguine D minita subiungit Idcirco de passio eius in his commemoranda est,qua redempti sumus,& st ius recitanda,atque hqc Domino offerenda.Talibus hostiis delectabitur & placabitur Dominus;& peccata dimittet ingentia; nihil enim in sacrifici js maius csse potest,quam comus,& sanguis Christi: nec ulla oblatio hac potior est&c. Itaque quod Alexander tribuit sacri- Inuessi,& a, ficio corporis & sanguinis,ut peccata deleat;hoc Magdeburgeses, inue versis verbis & sententi recitationi passionis tribuere illum finxerunt. Sed Α1-- λά quod satisfacere pro peccatis, & pro cis delendis corpus, & sanguinem rema laud. Christi offerre non sit aduersus opus,& sanguinem Clisisti,ut isti blaspheme tradunt,sed potius cum opere,& sanguine Christi faciat,tametsi apud pios,& quibus Dominus dat intellectum, satis sit ad probandum auctoritas apostolice traditionis,quam ecclesia catholica tenet, cuius testes duo nunc ex multis tam idonei,tam graues, tam sancti, & tantae antiquitatis
Anactetus & Alexander sunt:tamen quia neque isti apostolicae traditioni credunt,neque Anactetum & Alexandrum non dico ad auctoritate, sed neque saltem ad antiquitatem recipiunt;ri cognoscant inde, quid viri pol tolici a pi incipio cle hac re senserint; id quod beatus Hieronymus a Pelagianis petebat, obi j ciens eis libro 3.Ignatium apostolicum virum, ut
si non reciperent ad auctoritatem,ad antiquitatem 1altem reciperent;idcirco vocemus eos ad scripturas, praetermissis nunc testimoni js auctoru ,
quibus reserti sunt libri veterum,ut testes sunt Magdeburgenses. Vbicunque enim per omnes suas centurias in omnibus antiquis patribus doctrinam de satisfactione,& sacrificio corporis & sanguinis ad delenda pe cata intern quos dc corruptelas impie &blaspheme referunt, quid aliud faciunt,quam docere contra se illos,quid omnes ecclesiastici patres omni tempore senserint& tradiderint, quod necesse est tandem referre ad traditionem Apostolorum,qui sic tum per sermonem, tum per epistolam docuerunt.Ergo Anactetus pontifex eos,qui Episco tu acculare ausi fuerint, priusquam cum studio charitatis,& familiari colloquio moneat,i bet excommunicari,& non absolui ante inquit quam per satisfactionem
condionam egerint poenitentiam.Hic Maggeb. obi jciunt, vitiari doctri. nam de poenitenti quia miscetur inquiunt satisfactio. ergo doctrinam Demonstratio de poenitentia apostolus vitiauit, qui cum incestum illum Corinthium vellet absolvere,quia sciebat praeter poenitentiam peccati interiorem sa ad νωhi etiam tisfactione quoque opus esse,scripsit ad Corinthios,suiscere illi obiurga adiunxerida fietionem,quae a multis hebat: sic enim vocavit illud vitari a multis cogressum & communionem eius,quod illi erat valde acerbum & ab eo patienter toleratum .an non satis clare apostolus hoc loco significauit, satis illv o. ':
peccati sui poenas luisse,qui ita diu cum tanto animi sui dolore, ac tristi tia ex peccato,a multis Corinthijs vitatus esset idque satisfactionis vice auine. esse debere,siquidem dicit, sufficit ei quod si docebat apostolus, ut vos Magdeburgen .cum caeteris Lutheranis contra doctrinam, & exemplum eius docetis,prqter poenitentiam peccati, non opus esse ulla satisfactio- π ne,idest nihil poenae amplius pro eo sustinendum esse, cum deus sine ulla
mora a vere poenitente peccatum transferat,vt de David in libro et .Reg.
scriptum est,& de Manasse in libro a .Paralip. quod non propter illos t
390쪽
tumsed etiam propter nos scriptum est,cur no statim , ut illum poenitere audiuit non absolui iustisecur expectauit, quousque dicere posset,suffc re illi obiurgationem, inea multis fiebat, ut absoluereturi: Si illa obiureatio exterior ad interiorem peccati poenitctiam adiuncta suffecit, aliquid ergo deerat prius illi poenitentis interiori, nempe exterior ista poenitentia,quae satisfactio vocari solet, vocabulo cxpresso, cx ipso verbo or cosic enim ait,obiurgatio, quae fit a multis, id est, sati stactio sit huic.sic enim interprcs latinus actorum Luce vcnit idem verbucum ait,&accepta satisfactione a Iasone,& c cris, dimiserunt illos.satisfactio ergo ad ac bitorem resertur,siue debitor iit is,qui satisfacit siue is, pro quo satisfit.Iason vero quia accusabatur tanquain auctor seditioni quod Paulum,& eos,qui cu eo erant,hospitio excepisci, hoc debito ob
eonsessus sit sati, actione, alb
tus non derosaxe fati factioni
ligatus tenebatur, ut docerct se cxtra crimm csse, sic luc iuste excusarer,
quod quidem quia fecit,& se trahi, pati ter tulit, dcbitum soluit: cuius' solutio, id est, iusta excusatio;& tractio illa, quam aequo animo ut innoces sustinuit,satisfactio fuit. in scriptura itaque cit verbum satisfactionis,licet Magister Magdeburgensium Lutherus tu Asertione articuli s. c5tra Bu-Iam Leonis io.dicat se vehementer illud odisse: in feripturis non reperiri. illud melius, quod paulo ante in eadem Astertione ait in quo secum,& cum csteris Lutheranis pugnat,hoc libens inquit concesserim, quod ecclesia inater pio affectu prquentura manum dei castigat filios suos satisfactionibus quibusdam, ne incurrant flagella dei icut Niuiuitae. quod si pio assectu ecclesia fatisfactionibus castigat,igitur no derogat satisfactioni Christi satisfactiones ab ecclesia impositae. liberent Lutherani, si sciunt, aut post unt,a repugnantia Magistrum suum,nisi sorte alioer, quam ille do' cere velint,vi sint iam discipuli supra suum magistrum. Hanc ergo Pauli doctrinam ecclesia catholica usque in hodiernum die tenen,& hanc Anactetus apostolicus Pontifex secutus est.Vos vero Magdeburgenses, ut discipuli eius,qui poenitentiam agere non potest,id est atan senon vultis,ut homines per satisfactionem condignam,sicut Anactetus ait, agant poeni tentiam. Sed alio rursus Pauli loco vos hic urgebo, qui scripturas sanctas nullo studio, nulla traditionisapostolicς, & ccclesiastice obseruatione, sed priuata opinione ad libidinem vestram interpretandas este putatis; dicite mihi,cum Ioannes baptista poenitentiam pHdicans aiebat, Facite fiuctus dignos poenitentiae, quos fluctus poenitentiae intellia bat quia& illam poenitentiam a nobis exigi non negatis; dicite inquam, immo dicato Apostolus, qui sint illi fructus,& utrum in eis sit satisfactio que si si sequitur doctrinam de poenitentia non vitiari satisfactione.Paulus io itur a.Corinth .cap. 7.laudans poenitentiam Corinthiorum,quos in priore epistola grauiter propter incestum illum reprehcderat, cuius scelus diis mulabat, numerat fructus eorum poenitentiae dignos, quos iam post reprehensione tulerant: Ecce enim inquit hoc ipsum secundum Deum contristari vos, id est,contristari ad poenitentiam, sicut proxime dixerat, quantam in uobis operatur solicitudinem, sed defensionem, sed indignationem, sed timorem,sed desiiderium,sed aemulationem, sed vindictam . in omnibus exhibuistis vos incontaminatos esse negotio. Qui enim poenitentiam peccatorum ex corde agit, anxio & soli cito animo est de salute sua indignatur se
peccata annet iram Dei offensi desiderat veniam: tenetur studio & pelo alios