장음표시 사용
391쪽
alios exemplo suo ad honeste vivendum prouocandi: sumit de se poenas pro pecccatis commissis,denique neque pryterita iam,nec alia committit: quin potius ab omnibus malis se abstinet.Sic ergo erant illi, qui ad Ioannem veniebant confitentes peccata sua,operabatur enim in illis poenitentia timorem irae diuin .Vnde Ioannes illos interrogabat, Quis, insulens, docuit vos sugere a Ventura ira item,operabatur desiderium salutis,& sollicitam curam,quid agere deberent:Vnde Ioannem interroeabant: Quid ergo faciemus Vt autem ad poenitentiam vindictam, siue an lictione corporis per abstinentiam adiungerent,satis cos exemplo suo idem Ioannes docebat,& hortabatur,qui habebat vestimentum de pilis camelorum: nomanducabat panem,& in eremo habitabat. Pr bebat itaque se exempluvit ,& quos ad poenitentiam Vocabat,& ut fructus dignos poenitentis facerent hortabatur,cosdem sine sermone; Vt vitam suam imitarentur,monebat; illud sine voce pr dicans,quod Paulus Philippensibus scripsit:Quae vidistis in me,li c agite. igitur dicturi sunt Magdeburgenses,doctrina de poenitentia vitiasse Ioanne,quia exemplo vitae Luae docebat adiungere ad Ooenitentia afilictione Rursus, vitiabatne Dauid doctrina de pi
, qualis fuerat iple, sed ad legem gratiae & misericorditicum aiebat, liserere mei secundum iudicium non legis, sed diligentium nomen tuum,tainen adiungebat ad poenitentiam non solum ad utilitatem suam,sed ad doctrinam nostram inter c teros fructus dignos poenitentis,etiam corporis afflictionem hac.n. vocat κακωσιν cum ait; agens
poenitentiam, asilictus & humiliatus sum nimis Vitiabat ne Niniuit ,quorum poenitentiam Dominus in Evangelio laudat, doctrinam de poenitentia, cum ad eam saccos adiunxeruntis Rex saccum & cinerem ξ Sed quid de David, quid de Ioanne, quid de Paulo, quid de Niniuitis interrogoὸ Immo interrogabo vos, Vitiauitne Dominus doctrinam de poenitentia, quia non fuit contentus poenitentia Adae,quam quidem egisse,pr terquaquod sapientia Salomonis testatur, satis idem ipse significauit, ut auctor est sanctus Iren us lib. 2:contra haereses,cum se abscondit a facie Domini metuens ira eius, quam significat aliquando secundum Idioma scripturae sanctae facies Domini.Quem quidem metum irae diuinae poenitentia Adae tanquam fructum operabatur. Hunc enim inter fructus Poenitentiae Corinthiorum numerauit Apostolus,ut paulo an re dixi. Deinde texit se so- Iijs ficus,cum essent alioqui,ut idem Irengus ait,alia folia,que minus vexare possent. Agebat itaque poenitentiam Adam & quidem satisfactionem mucem,conuenienter legi naturali Deo primum excitante, & adiuuate. Tale enim, inquit Irenaeus significauit, quia eam,quam habui ab spiritu sanctitatis stolam,amisi per inobedientiam, nunc cognosco esse me dignum huiusmodi amictu,qui delectationem nullam pr beat,mordeato; potius,& pungat. Et hoc semper indumentum habuisset,liumilians se ipsum, ni si Dominus misericordia commotus tunicas pelliceas pro foliis ficus cos induisset.Haec ille contra Tatianum & alios haereticos. Dominus tamen non contentus Adς poenitenti nec ea satissectionc, quam ille ultro cum poenitentia miscuit,aliam adhuc satisfaciendi rationem ei indixit. Eiecit enim Adam ex paradiso,ne sumeret de ligno,& ut operaretur terram, inquiens Quia nidisti vocem uxoris tuae, & comedisti de ligno, maledicta
Poenitentia Dauid eum satisfactione. Pal. t Is. Psal. 37.
uiuitarum culatisfactione. Sap. I.
392쪽
nitentia tu satusa tioue. Num. II
cum tradui doctimam de raenitentia ni scedo sati, factioncm uitiari, ipsi legem naturalem & lege
terra in opere tuo:in laboribus comedes ex ea omnibus diebus vitae tuae,& quae sequuntur. Propter poenitentiam enim,inquit Irensus, maledictu transtulit in terram,nc perseueraret in homine.Vitiauit ergo Adam exe-plo suo doctrinam nostram de poenitenti secundum dogma Magdeburgentium Centuriatorum, quia ad poenitentiam interiorem, idest, ad tristiatiam secudum Deum propter peccatum,extrinsecus adhibuit satisfactio nem: immo vitiavit Dominus doctrinam suam de poenitentia, quia no cotentus,ut dixi, Ad et poenitentia, immo neque satisfactione ab ipso ultro suscepta,esiam rursus satisfactionc cum illa poenitentia miscere voluit. D nique doctrinam Christi de poenitetia vitiabant Apostoli, qui satisiactionem cum ea miscebant,Vt ex Clemente Romano, qui eorum doctrinam,& constitutiones litteris mandauit,intelligi potest. is enim loquens libro et in persona Apostolorum de eo, qui,ut agat poenitentiam, eiectus est cxecclesia, iubet eum admittere, facta prius diligenti examinatione,nu poeniteat, dignum; siit,ut in ecclesiam recipiatur:tum iubet absoluere indicto ieiunio secundum qualitatem peccati,duabus aut tribus hebdomadibus. Ac rursus paulo post,Quod aurem inquit oporteat eum, qui peccauit,inproprio peccato erubescere, satis scriptura sancta demonstrat, quae dixit de Maria sorore Aaron,cum pro ea Moses Deu precabatur, ut ei peccatu condonare si pater eius expuisset ei in faciem, nonne deberet saltem septem diebus rubore sussundi Teptem diebus separctur extra castra:& p stea ingredietur. Deinde subiungit in persona,vt dixi Apostolorum. Sic vos facere oportet ijs,qui dicunt agere se poenitentiam peccatorum: de hetis priscribere eis tempus secundum rationem peccatvdeinde recipere poenitentes,ut patres filios. Hactenus apostolica constitutio a Clemente Romano apostolico auctone scripta: quem si non vultis recipere ad auctoritatem,recipite saltem ad antiquitatem, ut sciatis quid ecclesia Romana ab ipso Apostolorum tempore temper tenuerit ,& usque in hodiernia die teneat.Cum igitur lex naturalis non solum ad poenitentiam peccatorum, sed ad miscendum cum ca satisfactione in deo excitante prouocet; quod
in ipso primo homine,& humani generis principe,principio ostesum est, profecto qui doctrinam de poenitentia miscengo latisfactionem, vitiari dicunt, ipsi legem naturalem vitiant; immo & legem gratiq; siquidem haec
non abrogauit legem nature,sed potius confirmauit, ut idem Clemes lib. 6.ca8.23.in persona quoque Apostolorum readit. Quod silex naturalis confirmata est lege gratiar,& lex gratiae,quq est nouum testamentum, confirmata est languine Christi: ergo lex naturalis sanguine Christi confirmata est. Non igitur satisfactio poenitentialis,ad quam tanquam ad debitum uoddam naturale ratio naturalis ducit, aduersus opus,& sanguine Chriai est,ut Magdeburgenses impie sentiunt,& tradunt Christus enim satisfecit quidem per sanguinem suu in cruce pro peccatis nostris, & poena aeterna, qua debebamus,pro quibus impossibile erat homine satisfacere, quae quide satisfactio primu per baptismi sacramentu comunicatur: pro poena vero teporali, pro qua possibile est hominem fatisfacere, cum sit ea finita, ct anima sit immortalis, & qua secundum lesem naturalem debet homo ulcisci peccata,ciuibus Deum offendit,ita satisfecit per passionem lua Dominus, ut adhuc nomo debeat secundum legem naturalem,quam,ut dixi,
per passionem suam non sustulit,sed confirmauit, debeat, inquam, poena
393쪽
temporali debita,peccata,quibus Deum offendit, vindicare, nisi ministri Christi,qui potestatem soluedi,& ligandi ab eo acceperunt,hanc poena te
voralem,vel totam,vel ex parte secundum mensuram potestatis acceptae
condonent, quod est applicare nobis satisfactionem Christi in cruce, quam pro debito etiam poenae temporalis subi jt, quod Paulus Apostolus in Corinthio illo secit,cum eum absoluit. Quare cum obi jciunt haeretici, abunde Christu iustitit Dei pro peccatis,& pro poena elema,& tempora-Ii satisfecisse,nec esse a nobis amplius requirendum;Respondemus, satis is fecisse illum quidem pro omnibus,quantum in se suit: sed illis tantum va lere. t liberi lint,sive ex toto,siue cx parte,a debito propriet,ac priuatae satisfactionis temporalis, quibus post lauacri regenerationem satisfaetio Christi in cruce facta,a ministro potestatem habente ad remissionem eiusmodi poenae temporalis vel totius,vel partis, secundum mensuram potestatis accepH applicatur. quod, ut ante dixi,ad doctrinam nostram Pau. Ius in Corinthio illo fecit. Cum enim iudicauit, sufficere illi secundum
humanam infirmitatem,satisfactionem,quam ad poenitentiam convcmeter legi naturali Corinthius ipse adiunxerat;tunc eum absoluit,aphlicans
illi per potestatem suam, quam in per na Christi administrabat, satisfactionem Christi in cruce factam,& persolutam inquiens, Naincgo, quod donaui,si quid donaui, propter vos in persona Christi donaui. Siquid donaui inquit quia tunc per potestatem soluendi ecclesiasticam absolui- muti si cum vero corde,& fide non ficta poenitentiam agimus,quod solus Deus ouiti idcirco nemo de altero, neque de se certum habere potest, utrum in gratia Dei sit. Prauum enim est ait propheta Hierem. cor ho- Hiericii minis & inscrutabile: quis cognoscit illud Θ Ego Dominus scrutans cor,
Et beatus Ioannes, Maior est, inquiti Deus corde nostro,& nouit omnia.
Vnde S Diadochus episcopus Photices in Epiro in libro de persectione
spirituali .c. centes.oportet inquit attendere 1emper sensum consessionis, Ne forte conscientia nostra sibi mentiatur,dum quis satis se confestum el- sedeo, suspicatur; siquidem longe maius est iudicium dei conscientia nostra; tam et licertum exploratumq; habeat,nihil se sibi consciu esse, ut be tus apostol. nos docet,cum ait,sed neq: me ipsum iudico: nihil mIlii con- . . . , scius sum,sed non in hoc iustificatus sum. qui autem me iudicat dominus ii .ci. est.Hactenus ille.redeamus, unde digressi sumus. Cum igitur hoc quod scriptum est ad nostram doctrinam,& utilitatem,secisse. d. Paulum in C tintilio illo incesto absoluendo, usq; in hodiernum diem per omnes ccclesias catholicorum orientis & Occidentis fiat, ut scilicet agentibus poenitentiam cum tanta satisfactione,quantasunicere videatur, peccata remittantur; aut si no satisfecerunt,ipsi sacerdotes satisfactionem imponat,
di sie per potestate soluendi in persona Christi c5donent; quo vos Magd.
audetis dicere,vitiari ab Anacleto doctrina de Poenite tia, quia miscetur satisfactio An voluit Paulus Corinth. illu absoluere nisi postqua poenitetia esisse,& ca obiurgatione,quq a pluribus fiebat qua paticter pro peccato suo tolerabat, satisfactione adhibuisse cognouit e Licuit igitur Anacleto ad excptu Pauli, ide, scribere. i.ne illi de qbusi epi. 2.loquitur prius ερα eum simiactione ex Paulo apostolo permultos testes aulita est.
absolueretur, qua inquit P satisfactione codigna egerint poeta itentia. Deniq; ut semel huc locu finia,nos hanc doctrina de poenitetia cu satisfaction qua in ecclesia catholica profitemur, LPaulo apostolo s multos te-
394쪽
vo PRO EPIST.τPONT. stes audiutinussicut idem Apostolus ad Timotheum scripsit , Quae a me, inquit,audisti per multos telles; haec commenda fidelibus hominibus,qui
idonei erunt & alios docere. Per multos testes dicit, quia sic in omnibus ecclesijs docebat,ut idem ait in cpistola priore ad Corinth.sic nostri D ctores hanc doctrinam in omnibus ecclesiss ubique tradunt. Vos vero Magdeburgenses,per quos testς, audistis, quod in Germania traditis, vitiari doctrinam de poenitentia per satisfacti'nem. csseque aduersus opus,& sanguinem Christi per quos inquam testes audistis, nisi per solum Lutheruin & eos,qui ab illius i chola fluxerunt in quibus ecclesἹs,pr terquain Germanicis Synagogis,sic docetis Si vera est vestra doctrina,& iudicio veritatis confiditis,cur contra naturam uec scripturam in causa coraro
uersa testes produci non vultisZcur iidem iudices, S: ijdem testes esse vultis,ut Iudaei aduersus Christuin fuerunt Θ Si seripturam per se ipsam & suo spiritu intelligi vultis, ut primus magister vester voluit, cum non it faciale cognoscere,imino dii scite, quis spiritus scripturae,& quisno, id est,quis
in ea spiritus ex Deo sit: multi enim pseudoprbphetae exierunt in mundum interpretantes scriptura in non spiritu scripturae, id est, Dei, sed spiria tu mundi, ut Nouatus, Arius, Donatus; necesse est probare, ut beatus Ioannes monet,si spiritus scilicet scripturarum,ex Deo sint. de scripturis enim interpretatus, quoquc cst beatus Cyrillus hunc locum in cominent. Esi capit. 26. Paulus vero docuit, quomodo probare debeamus, cum ait in
priore in epistola ad Corinthio , Nos autem no spiritum huius mundi accepimus,sed spiritum, qui ex Dco est, ut sciamus, quae a Deo dona sunt nobis, quae & loquimur non indς is humanae sapientiae verbis ed in doctrina spiritus,spiritualibus spiritualia comparantes. Cum igitur muriat que idem sit spiritus scripturae, vj est spiritus ex Deo, per quem sancti
Apostoli in ecclesiam catholicam,ut saractus Irenaeus in i iti I. capit. qua to contra haereses est,tanquam in depositorium dirues plenissime contulς runt omnia; necesse est, ut loci scripturae non secundum humanam scici tiam, id est,carnaliter,sed spiritualiter examinentur, comparando, inqui, mo proban- spiritualiacum spiritualibus,hoc est e que per spiritum Dei in ecclclia exist ubis',=ia traditione Apostolorum didicimus,cum ipsis scripturis; id est vera cum vestiti, virus piri riS,& non falla cum falsis,aut cum falsi S vera. Vt in re propolita, de quata ὀιζμ ε agitur,cum ait Apostolus, Vna enim oblatione consummauit in aetervis. ib. num sanctificatos: quod quidem Magdeburgenses contra doctrinam de poenitentia cum satisfactione ab Anacluto traditam obi Riunt, di contra doctrinam de sacrificio; ut hic locus & reliqui, quos ii retici obiiciunt. secundum spiritum, qui ex Deo est, intelligantur,neccile est non suidem cum rationibus humanis, & argumentis carnalibus compaarre, sed cum spiritu ecclesiae catholicae, quem ipse accepit per traditionem Apostolorum , qui doctrinam de satisfactione poenitentium , & de sacrifiacio in ecclesia tanquam depositum reliquerunt, & litteris suis conlignarunt. immo comparemus etiam cum alijs locis scripIurae . An non docuit Paulus, habere nos in ecclesia sacrificium ad offerendum,& manducandum,cum scripsit in epistola ad Hebretos: Habemus altare, de quo c-dere non habent potestatem, qui tabernaculo deseruiunt Age tu qui sacrificium negas, interprctare nobis verbum συσιαζήριον, quod a sacrificio dicitur. Et qui sacrificium tollis, tolle etiam hoc verbum ex epistolat a Pauli
395쪽
MBER QUARTUS LII Pauli ne te condemnet. Cur illud relinquisΘ an potes in eo cauillari si Gnim sacrificium istud, unde iii M. ιον fortasse dictum esse vis, orationes, i, r& bona opera interpretaris,an comeduntur ista Quod si comedi conce- eleta ex memdas,& hic quoque tropum sequi vis,cur non habent pote statem, qui ta- P in bernaculo deseruiunt, edere cie hoc altari, & de huiusmodi sacrificio, id est, de orationibus, & bonis operibus f Sed pr tereo nunc reliquos scri-rturae sanctae tum de satisfactione,tum de sacrificio loco quia non est mii propositium copiosius hic de eis disserere. Feci hoc ante in quarto libro de do amaticis characteribus verbi Dei, in quo multa ex lcripturis sanctis de satisfactione,quod nihil passioni Christi detrahat, attuli. Relia quum est,ut ad illud nunc respondeam, quod Magdeburgentes in prima epistola Alexandri accusant, & nobis quasi falsum obi jciunt , sacerdotes precibus,& oblationibus deler ac consumere peccata populi Adque esse contra opus,& sanguinem Christi,quo redempti sumus, & qui unica oblatione nos consummauit. JIta est,Magdeburgen. a oblatione consummauit in aeternum sanctificatos: semel enim mortuus est Christus pro peccatis nostris. quae lauit in fan Heb. 1 .guine suo. Et si futurum esset, ut ipso iterum moriente, nos amplius non peccaremus,iterum moreretur: sicut Carpus audiuit ex Domino, ut beatus Dionysius in epistola ad Demophilum narrat.Sed quia non est hoc futurum, immo potius semper peccamus temper ille, cuius magna est misericordia,sicut scriptum est,& propitiatio illius conuertentibus ad se,appa r. iret nunc vultui Dei pro nobis icut Apostolus ait,non quidem, ut saepe of uebo ferat semetipsum,quali aliam hostia, quae faciat quod illa prior hostia non potuerit,quemadmodum Pontifex per singulos annos intrabat in sancta, cum alia,& alia hostia propter imperfectionem hosti e sed apparet,inqua, vultui Dei pro nobis,ut offerat perpetuo Deo patri pro nobis eandem hostiam semel in cruce oblatam, id est, semetipsum per se quide in coelo, per ministros vero suos in ecclesia, ut per paclici pationem hostiae in ecclesia per sacerdotes Deo patri oblatae,fructus passionis Christi, idest, eiusdem hostiae in cruce semel oblatae nobiscum communicetur. Sicut Dominus quoque dixit:Nisi inanducaueritis carnem iiiij hominis , & biberitis eius sanguinem,non habebitis vitam in vobis.De carne enim & sanguine ii ius sacrae victimae,siue hostis,quq in templo Dei nunc mystice immolatur, loquebatur,de qua hostia in ecclesia relicta, in eadem epist. ad Heb. locutus quoq; est dPaulus doces simul,quibus relicta esset,& quibus nO. Postqva.n.dixerat,Habentes auto fiducia in introitu sanctoru , & q sequuntur iitru to,
q ego, collatis scripturae sancte locis,l demostratione sacerdotalis & mystici sacrifici j aduersus h reticos de hac hostia necessario intelligeda esse
alio loco comodiore,si diis voluerit, stenda subiugit,Volutarie .n. peccatibus post accepta notitia veritatis ia no relinquitur pro peccatis hostia, sed terribilis,quida expectatio iudici j.Cu dicit, Volutarie peccatibus norelinqui hostia P peccatis,prosecto simul docuit;ut supta iterii dixi, relinqui hostia no volutarie peccatibus .hqc.n solet esse scripturet sancti cosuetudo,ex uno cotrario docere de altero;Vt cu ait; Dus interrogat iustum 5 impiu: id est,iustu,& iniustum:piu & impiu; alioqui rogabo iterii, quorsum dixisset Apostolus, Voluntarie peccantibus post accepta notitia veritatis Patavita no relinquitur hostia pro peccatis, si ne q; relinquitur no volutarie pec-
Ad quid se onserat nue Christu in eoelo P
396쪽
quam apost Ius ait non re linqui voluta- Irenaeua
cantibus Sed quiali retici hunc locu non de hostia hac interpretatur, &scriptura suo spiritu,qui est spiritus ex Deo,intelligenda est; conseramus hunc locu cum spiritu non Lutheri aut Caluini,id est,cum ijs,qui ante pau
cos annos a se inuenta tradiderunt,sed cum spiritu ecclesiae catholicae, inti qua,ut paulo ante beatus Ireneus aiebat,plenissime omnia quae sunt veri- hostia mystica tatis,tanquam in depositorio sancti apostoli collocauerunt.Ab illis huius loci interpretationem per traditionem accepit,quam ccclesiastico usu ab initio usque in hodiernum diem exercuit.Cuius traditionis testis est Clemens Romanus,cum in . libro de apostolicis constitutionibus inpers na Apostolorum scribit cap. 6.& 7. eorum oblationes esse Deo odiosas,&execrabiles,qui sunt in peccatis, nec agere volunt poenitctiam,cuiusmodi, inquit,sunt scortatorcs, surcs adulteri, & qui viduas ac pupillos oppria
muniin qui custodias replent innocentibus, & reliqui quos in eodem lodi ': co numeravit,quorum precibus Deum irritari est . quamobrem vitandas
duri ζhristos esse eorum oblationes,Vt oblationes meretricis ex mercede turpitudinis eam const. vo- & Ut pretium canis, qui, propter immunditiam non poterat Deo offerri. Declarat autem adhuc magis paulo post cap.8.quales tande isti sint, quos si felicia hoa dixit, pro quibus non liceat sacrificium facere: nec ab eis rursus oblatiostia pro nes accipere. Sic enim ait ab excommunicatis ne accipiatis,priusquam
membra ecclesii fiant. Hi igitur sunt,quos sine ulla dubitatione scire possumus velle in peccato esse:quos Apostolus voluntarie peccantes vocat, quibus non relinquatur hostia pro peccatis. Non enim dixit, qui voluntarie peccarunt;sed peccantibus, pro quibus, ait beatus Ioannes, non di co,ut oret quis:quod usque in hodiernum diem l eruat ecclesia catholica, sicut a sanctis Apostolis accepit, ut cum eiusmodi peccatoribus excomu nicatis, nec in orationibus nec in sacrificijs communicet.Qui igitur postquam per sanctum baptismum semel fuerint illuminati accepta notitia veritatis,iuste, & secundum ordinem pro peccatis suis ab ecclosa excomunicati,ad Deum per poenitentiam & dignam satisfactionem conuerti noluerint,non iam pro eis hostiam offerre liceat. His enim clare Apostolus pronuntiauit,non relinqui hostiam pro peccatis,sed terribilem quandam expectationem iudicit,ut vobis.Sed utinam meliora, & viciniora saluti, sicut Apostolus de quibusdam ait aliquando sperare possimus,tametsi ita loquimur.Quod ergo dixit Alexander Pont.epist. I. quos vos Maad. im-l te & haeretice accusatis, precibus & oblationibus peccata delere,& co timere sacerdotes,secundum Pauli scripturam,& Apostolorum traditi nem,& ecclesiae catholicae doctrinam dixit. Quare cum vos tanta symphoniam,& conuenientia scripturq sanctae,apostolicq traditionis,ccclesiastici usus,&auctoritatis antiquissimi patris, ac martyris Alexandri Pontificis videatis, si tamen videtis, qui fidem amisistis, & lumen rationis tenebris errorum oppressum habetis;quomodo non erubescitis, vel potius a facie Domini non contremiscitis e Non enim iam epistolam Alexandri Ponti. sicis accusatis, sed epistolas Pauli, in ciuibus poenitentia cum satisfactione ut iam demonstratum est,miscetur,& nostia relinquitur no voluntarie peccantibus.Sed respondeamus ad reliqua.
397쪽
t fensio doctrina defici, iustificarione in epistola I. clementis ex testimoniisscriptura
ab eodem clemente ibidem citatis. Et quemadmodum ex eis redarguatur commentum
Magdeburgensium de fide:quodsit in doctrina Petri apud clementem sola notitia D holi, Et quod eisdem testimonus Ariptura a clemente eitatis euidenter refellatur dogma haeret .de iustificatione ex sola De . Et quod tradunt dem peccatis mortalibus ami thneque posse Ademsolammerearitate in bomine reperiri, contra scripturam esse. cap. 4
DEiustificatione inquiunt Clemens epist.r.3. .& alij passim non re
cte docent.Nam Clemens epist. I .valde inepte & frigide loquitur r& se ita declarat,quod sentiat,fidem significare solam notitiam symboli,& tantum initium,ac fundamentum salutis . deinde, non gratis propter Christum absque operibus sola fide nobis salutem cotingere docet. ait enim,per temporalia ossicia nos eterna gaudia mereri.Item consessio ne, quae sacerdoti fit, fide & bonis operibus aeterni ignis poenas nos effugere. ad perpetuae vitae praemia nos peruenire debere. Eph. . Repletos bonis operibus haeredes vite aeternae effici asserit. Et quidem Petrum sit docuisse,impudentissime asseuerat,cum tamen acta Apostolorum,& episto.Petri aperte testentur,quod gratis absque operibus sola fide peccatores poenitentes iustificari docuerit, Reh. 2. interrogatus a Iud is,quid facere deberent,ut effugerent: iam Dei,inquit, Delictorum poenitentiam agi te.& baptizetur unusquisque vestrum in nomine Iesu Christi in remissionem peccatorum,& Ai Mec est in alio quoquam salus mec est aliud nomen sub coelo datum inter homines,in quo oporteat salvos fieri. Act. Io. Huic testimonium perhibent omnes prophetae,&c.& I.Petri.Virtute Dei custodimini perfide ad salute. J Hactenus quae centuriatores annotarunt. Excutiamus nos singula, ostendamusque verissima esse, & cum scripturis sanctis congruere,quae beatum Petrum docuisse Clemens dicit:contra vero,quae centuriatores obijciunt,partim falsa esse,& contra sanctas i cripturas partim ab ipsis ficta,quale est illud,quod se inquisit ita declarat,quod sentiat,fidem significare solum notitia symboli,& tantum initium ac iundamentum salutis. Doctrina ergo beati Petri haec erat,vi Clemens testatur,& narrat.Omnes homines,inquit,qui Christiano censentur vocabulo patrem,filium,& spiritum sanctum unu Deum & dominum veraciter credere,& confiteri. Vt autem declararet,quid esset veraciter credere & confiteri,ne quis suspicaretur,fidem esse solam noritiam symboli,ut isti fingui declarasse Clementem,addit, eumque tota mente, & toto corde, & tota virtute diligere.& proximos suos tanquam seipsos, docibilesque esse viaque ad periectam docti inam ad haec perficicnda summopere oportet, &quae sequuntur.Vt iam veraciter credere,& confiteri non sit, solam notitiam symboli habere,idest,credere,& ore confiteri, factis autem negare, sicut de quibusdam dicit Apostolus,sed etiam eum,in quem credimus, toto corde,& tota mente diligere:& paulo post, & quod in primordio, inquit,eiusdem symboli praeponitur, Credo in deum patrem Omnipotente, praeclarum fidei testimonium, & fundamentum in prima fronte monstratur.Nec hic fidem declarat esse solam notitiam;& assensum symboli. subiungit enim,Quia saluus esse poterit,qui recte crediderit. no autem continuo recte credit in Deum,qui solam notitiam Dei habet. Denique quam
398쪽
PRO EPIST. PONTfidem diceret,ne quis male interpretaretur, ut nunc Magdeburgenses interprerantur;declarat,subiungens testimonia scripture. Ex quibus doce-himus non ita se declarasse Clementem,ut isti loquuntur, qua sit fides esset sola notitia symboli mec id solum, sed etiam docuisse fidem, quae iustificat non esse fidem solam, sed fidem cum charitate,quq illam perficit. Vt iam hic non solum beati Petri doctrinam,& Clementis epistolam contra Magdeburgenses defendamus, sed simul etiam peruersum dogma Lumeranorum refellamus,& contra scripturas sanctas pugnare demonstremus. Credere enim inquit oportet accedentem ad Deum, quoniam corde crediatur ah iustitiam,& ore fit consessio ad salutem.Via dc ait Propheta,Crediadi propter quod locutus sum:&illud;Iustus ex fide vivit:&:Nisi credideritis,non intelligetis. Haec sunt testimonia, quae in Petri doctrina apud
sibi.Clemhnii, Clementem citantur,quq VOS Magdeburgenses tum de mendacio, tu de Nagde. finxe- errore vestri falsi dogmatis de iustificatione ex sola fide redarouunt. Do-
ό iV his ceamus ergo de qua fide in his testimoni js in doctrina Petri recitatis stria
inibidε a Cle plure sanctae loquebantur, ut de eadem fide locutum esse beatum Petrum
est j.. - in sua 'ς iide symboli doctrina necesse sit intelligere; siquidem ad copro
uiri uris bandum que de fide symboli tradebat,illa ipsa testimonia produxit. Acsq; resulim primum quidem, quod Paulus dixit in epistola ad Hebrsos, Accedentem, ut istariisti.' ad Deum crederU Oportet,de fide,qua Deo placeamus, intelligendu esse, e, sola fide eo idem Apostolus in eodem loco declarat,dixerat enim de Enoch,quod an ς0xum, te translationem testimoni uin habuillet, placuisse Deo. testimonium v ro, quod habuit, illud est,quod scriptura Genesis testatur, inquiens: Ambulauitq; cum Deo,& non apparuit.ambulasse autem cum Deo, no significat,notitiam tantum habui sic Dei,aut fidem operibus nudam, sed ex fide operatum esse mandata Dei,in quibus tanquam in vijs Domini,qui ambalat, is dicitur placere Deo. Si igitur ambulare cum Deo,non est crederetitum,quis enim hoc somniet ξ sed cst fidem simul in viss Domini, id est, in mandatis eius per dilectionem exercere& operari; ergo non ex fide tantum, sed ex operibus per fidem Deo placemus. Per fidem igitur versante tem in vijs mandatorum Dei,in quibus Enoch ambulauit: idem iustificatus sitit;& meruit transferri. Postquam vero dixit Apostolus de Enoch habuisse ante translationem testimonium placuisse Deo; si ibi ungit:Sine fide autem impossibile est placere Deo.Quod si ambulare sie cum 'Deo, testi monium scripturae fuit placuisse Deo,& sine side placere Deo non potuit; ergo ambulare cum Deo erat habere fidem Dei, ac simul per fidem ma data eius operari,quq sunt viae Dominon quibus ambulare oportet, si volumus cum Enoch a morte ad vitam transferri,id est, iustificari. iustus enim ex fide,quae per dilectionem exercetur,vivit: haec enim est,quae in Christo valet,ut Apostolus testatus est.Rursus,postquam dixit Apostolus, sine fide enim impossibile est placere Deo,subiungit continuo: Credere enim oportet accedentem ad Deum &c.ergo necessario sequitur ratione connexi, ut eam fidem dicat oportere eum habere, qui ad Deum accedit, de qua dixerat,Sine fide autem im possibile esse placere Deo. Quaecum sit,sicut demonstrauimus, non sola fides hominis,sed fides hominis ambulatis cum Deo, id est, operantis voluntatem Dei; consequens neces lirio est, ut doctrina haec Petri,in qua hoc testimonium Pauli citatum est,fide, de qua
Ioquitur, non declaret, sicut Magdeburgenses fingunt, esse sola notitia
399쪽
Symboli esse: sed poti fidem illam Deo placentem, de qua ibi Apost
ius loquitur,idest, quae est cum operatione mandatorum Dei.Aliud testia monium in doctrina Pori c itatum, est illud Pauli, Quoniam corde creditur ad iustitiam; ore fit conscisio ad salutem.Sed videamus,collatis scripturis quomodo intelligendum sit,corde credi ad iustitiam, utum sine operibus,m cum operibus Z Paulus apostolus de iustitia, quae ex fide est, inte pretatus est,quod scriptura dicit in Deuteronomio, Prope est verbum in ore tuo,& in corde tuo,& in manibus tuis,sic enim est apud ro .diuini spiritus interpretes:pro quo est in editione latins interpretationis ex Hebraico, ut facias illud:deinde subiugit Apostolii Hoc est verbum fidei, quod praed icamus. Si facit Clemens, ut in doctrina, Perri, quam describit, fidesiit sola notitia symboli, ut Magdcburgenses fingunt: aut si verum ςst dogma Lutheranorum de iustificatione ex sola fide sine operibus,quo modo Paulus dici hoc esse verba fidei,quod praedicat, quod prope est, sicut dicit scriptura,in ore tuo,de in corde tuo,& in manibus tuis, siue ut facias illudΘAn. d.Paulus cu hic scripturain Deuteronomi j citat pro iustitia, quae ex fide est,quia pri termisit hoc,& in manibus tui γ, siue ut facias illud ducinuere voluit ex verbis prophctis,ut iuxta Apocaly psim beati Ioanni auferret Deus parte eius,qui hoc faceret, ἰc libero vitae & iuxta salomone reperiretur mendax biit.no enim eo infinis processistis,ut hoc dicere audeatis. Praetermisit igitur Paulus illud, in manibus tuis, siue ut fac ias iuIud, 'opter breuitatem sibi familiarem: simulque docuit, cum qui fidem sine dilectione habet,credere illum quidςm ed non corde credere. cis que auditorem verbi latum icut vocat bea tus Iacobus. quales sunt, quoSLutherus iustificat per fidem solam.hi cnim sunt auditores tantR', quibus quidem non conueniunt,quae iustitia, quae ex fide est , dicit in Deut ro vi. d. Paulus interpretatus est: sic enim ait Apostolus, Quae aure ex fide est iustitia, sic dicit , ne di eris in corde tuo,quis ascendet in coelum Q. sequitur aute in Deut.ut deferat illud ad nos,scilicet mandatu deinde s
h iungit: ut audiamus,& opere copleamus: sive ut est apud. o. ut audictes facianius. Cu audientes dixit redetes intelligit,sides .n. per auditum. sed
quia non satis cst ad iustitia, auditores tantii csse,sed opus est factores csse verbi; coniunxit scriptura opus cum fide ex auditu, inquiens audientes faciemus totum hunc Deutero locum ne vos Magdeburgenses cauillari possitis,non nos, sed Paulus ipse de iustitia, quae ex fide est, interpretatur. Deinde persit Apostoliis interpretari pro sua sapientia, qRod in lege prophetice,& slegorice scriptum erat de iustitia ex fide, subiungens: Quia si confitearis in ore tuo dominum Iesum, & in corde tuo credideris, quod Deus illum suscitauit a mortuis, tuus eris. Si credid cris, inquit, in corde tuo;non dixit,si credideris,sed si credideris in corde tuo, scilicet hoc verbum fidei, ut facias illud: sic enim est in loco Deutero. que Apostolus hic sequitur,& interpretatur,saluus eris.Salus ergo non consistit in credendo tantum diuinae veritati, quod ad persectionem fidei ex parte intellectus pertinet, sed simul in credendo corde, idest,in credendo,& volendo facere ex dilectione omnem voluntatem Dei,cui credimus.quod quidem pertinet ad persectionem fidei cx parte voluntatis. Cor enim in scriptura saepe signincat mentem cum dilectione, quia sicut cor vitam communicat cum reliquis membris, sic mens:quae in dilectione vivit, vitam spiritualecum
iustitia edi fide ab apostolo expostus contra commentu Luteranorum de iustificatione
400쪽
salso de iustis ratione ex sola fide notis quoque loquendi
, s PRO EPIs T. PONT eum reliquis partibus animae, id est cum irascibili & concin i ibili ramu
nicat. his verbis Procopius Garaeus interpretatur dind in pro inclina his cor tuum ad cognoscendum prudentiam. Sed prosequamur testimo nium Pauli. Postquam enim dixit, corde creditur ad iustitiam, subiungit tore autem fit confessio ad salutem .cum autem dixit,confessionem oris necessariam esse ad salutem animae,quae est propria iustitiae, satis iam decla
rauit,tunc nos credere corde verbum fidei , cum quod in dilectione credimus,operamur. Ex abundantia enim cordi , unde omnia opera bona, &mala exeunt,os loquitur, sicut Dominus dixit: &Ecclesiasticus item sermonem ait antecedere omnia operi:aut sicut est in exemplaribus Graecis, sermo est principium operis. Interrogabo hic Magdeburgenses& caeteros Lutheranorum magistros,qu i tradunt per solam fidem sine operibus,& ante opera hominem iustificari,an eredant ad selutem,& vitam, quia iustus ex fide vivit,necessarium esse aliquando ore fidem confiteri,ut in persecutionesnon credo negabunt, ne aperte nerent Paulum, qui dicit,Ore fit consesso ad salutem: ut si non fiat,cum tempus postulat, pcreat tanquainiustus,qui non est ore confessus. Quaero deinde,unde ex istat haec comsessio an ex sola fide antegressa inime. Si enim ex sola fide existit, cur non omnes,qui fidem habent confitentum sed potius alij fidem cofiteturraiij fidem negant: Fides ergo sola,quam laimitis,non habet, ut dicere soletis,hoc ingenium,& naturam, ut ex erat vires ad c5fitendum' ore, eu opus
est,alioqui in omnibus,qui fidem habent,eκereret. Existit ergo eqnsessio fidei ex fide simul,& dilectione. Quia enim istia verbum fidei cudilectione credit,diligens Deum plusquam se; idcirco inter gladios & tormenta,& tyranni minas ore conlitetur. huiusmodi fidei euin dilectione propria est vera fiducia longe alia ab illa terrena,&'carnali, ac diabolica, qua vos sine & ante opera,per & propter solum Grinim iactatis: Sic enim qui nouum dogma introduxistis,nouum quoque loquendi genus repetistis. Sed pergamus ad reliqua scripturae testimoniadesdeir, doctrina beati Petri , uam Clemens in episto. sua ponit. Sequitur enim:Vnde ait Propheta, creidi, propter quod locutus sum. hoc etiarii testimoniorrobatur in doctria
na Petri, quod in primordio, inquit, symboli praepositum est, Credo in
Deum patrem omnipotentem,praeclarum fidei testimonium & suadam tum monstrari, quia Laluus esse poterit,qui recte crediderit. Et subiungit: Vnde ait Propheta,credidi propter quod locutus sum. Videamus ergo, an ex hoe t estimon io concludi possit,quod Magdeburge n. finxerunt, sic se deelatasse Clementem in expositione docti inae huius beati Petri, quasi fides,de qua loquitur,solam notitiam symboli significaret. Paulus erso hunc locum psalmi in epistola ad Corinth. interpretatur. Loquens enunde tribulationibus suis tum ad suam utilitatem, tum ad nostrum documetum & salutein a Deo dispensatis.Quod quotidie inquit pericula mortis incurri mus,& tot tantisque malis agitamur, in salutem vobis cedit, sicut paulo inpradixerat,sive tribulamur, pro ustra salute:ut scilicet,ex eplo Pauli discerent mala patienter serre. Deinde subiungit: Habentes autem cundem spiritum fidei,sicut scriptum est,credidi,propter quod locutus sum;& nos credimus, propter quod & loquimur: scientes quoniam qui susciatauit Iesum,& nos cum Iesu suscitabit,& constituet vobiscum.Quia enim dixerat,In omnibus tribulationcm patimur,sed non angustiamur.aporiamur,