장음표시 사용
421쪽
minibus,in quo oporteat nos saluos fieri .hoc quoque loco tradunt iidem docuisse Petrum sola fide absque operibus homine iustificarii sed doceamus nos rursus non ita esse,& contrarium potius Petrum docuisse. Cita
uit beatus Petrus testimonium David ex Psal. ii .Hic est lapis, qui reprobatus est a vobis aedificantibus,qui factus cst in caput anguli deinde subiugit statim de non est in alio aliquo salus,quam in hoc, scilicet lapide angulari probato,electo,& pretioso, & ab hominibus reprobato. Quomodo vero iit in hoc solo lapide salus,docuit idem Petrus, cum ait de noc lapide loquens:&ipsi tanquam lapides uiui,superaedificamini.Superaedificari ioitur nosoportet, huic si dei Lanetis in hunc lapidem angularem, qui est Christus,sicut Iudas apostolus ait: superqd incantes vosmetipsos sanctissimae vestrae fidei;superaedificari inquam,oportet nos lapides vivos: viui autem lapides superaedificari non possumus sine dilectione,quia qui non diligit,ait beatus Ioannes,manet in morte. Igitur ex sola fide sine dilectione non potest effici superaedificatio salutaris,ac proinde ex fide sola absq; operibus non potest homo iustificari,sed ex fide, que per dilectione exercetur. Alius locus,quem citant,est cap. I o. Hule omnes prophetae testimonium perhibent, remissionem peccatorum accipere per nomen eius omisnes,qui credunt in eum.hoc quoque de sola fide interpretantur,quasi diceret,qui credunt tantum,quod nunquam dixit,neque dicere potuit: qui enim credunt tantum, hi Christum non diligunt.nam si diligunt, iam non credunt tantum:qui autem non diligunt: manent in morte,ait Ioannes.Igitur non potest ex fide vivere,nisi qui credit cum dilectione, quod est penisecte credere,sicut accipi voluit beatus Petrus,cum dixit, remissione accipere omnes qui credunt,scilicet persecte. Quis enim tam expers communis sensus est,qui existimet,cum scriptura fidem commendat, fidum imis persectam & mortuam,ac non potius Porsectam, & vivam commendare dilectio vero est,quae fidem perficit,sicut anima corpus. Quod aperte alio etiam loco dixit Apostolus,cum ait: is oraecepti,siue persectio utrum
que enim significat etaue est charitas. id est,ait Augustin. in pr fatione psal.3 I .snis praecepri quo perficiuntur praecepta:sicut dicimus,finita est tunica, qui texebatur,finitur, t persecta sit.Si igitur praecutum est, credere,& perfectio praecepti est charitariergo perfectio fidei est charitas. Ciatant postremo locum epistolet Petri r.capa. In virtute Dei custodimini piidem in salutem.Sed hunc quoque locum de fide viva accipiendum esse, ex eodem loco facile demonstrauimus, si paulo superiora repetamus. dixerat enim. Benedictus Deus,& pater domini nostri Iesu Christi, qui secudum misericordiamsuam magnam regenerauit nos in spem vivam per resurrectionem Iesu Christi ex mortuis .cum dixit,spem vivam, profecto simul docuit, esse spem aliquam mortuam:etenim si est unum contrariorum& reliquum necesse est ine,contraria enim sunt simul natura. Quod si est spes viva, & spes mortua, fide quoque vivam necesse est esse,& fide mortuam.Siquidem necessario spem antecedit fides: spem vivam fides uiua: siem mortuam fides mortua. Sed doceamus,quaesit spes viva; quod quudem ex Paulo intelligi potest, cum ait in epistola ad Roma. Si mortui sumus peccato, quomodo adhuc vivemus in illo An ignoratis, fratre quod quicunque baptizati sui nus in ecinui in mortem ipsius baltietati
seripturae,quos Magd. citat adprobandum iiistiseari homi
mortuam in homine posuerit, qua posuit quoque beatus Iacobus,quam in soli, demonib.
422쪽
Euidens demsistratio ex scriptura, quod L.
tua. & neccis Do si viva per dilectionem. h. i. T. I. Tim. t.
Quod sentitila Amss.fides possi esse sine cha
las pRo in s T. PONTI sumus consepulti enim sumus cum illo per bapti sinum in inonem,ut quumodo Christus surrexit a morruis per gloriam patris, ita & nos in nouitate vitae ambulemus. bi enim complantati sumui similitudini mortis eius , quod quidem tunc fit,ut ait sanctus Maximus in responsis ad Thalassiim, cum mortificamus voluntatem peccato imul & resurrectionis crimus, Iatunc fit,ut idem alti cum iustitiae suscitamus voluntatem. Si igitur regen rati sumus ad diuinam & qternam vitam habendam,ut hic in nouitate vitae ambulate debeamus, mortificati peccatis,& suscitati iustitia. cosequus est,ut qui sic ambulando vitam illam diuinam ci aeternam per resurrectionem Iesu Christi speret, is quidem spei nivium habeat quae illum non confundct:contra vero, qui non sic ambulat in nouitate vitae mortuus peccato em mortuam. Ergo fide quae cum spe ista uiuo copulata est,neces, se est,ut in nouitate etiam vita sinuliter versetur exerceatur. Vitae νero nouitas cum succedat vetustati ac morti,&qui non diligit, maneat inmorte,rursus consequens est,ut necessaria sit dilectio ad nouitate vitae ac proinde necessimilem sit dilectio,ut sit fides viva.Vnde idem apostolus simili gratiarum actione epistolam ad Ephesi.exordiens. Benedictus, inquit, Deus &c & paulo post: sicut elegit nos, inquit, ante constitutionem mundi,ut essemus sancti,& immaculati in conspectu cius in charitate i non dixit,in conspectu eius in fide,ne vos desola sde, ut alios similes locos accipere soletis,hunc quoque locum acciperetis:sed dixit, in charitate, quod charitas siue fide esse non possit, ut quidem potest fides essesne esuritate, cuiusmodi est fides illa,quae cum hypocrisi est, qu* si in nullo homine esse potest, et vos falso tradere soletis,quo modo dicit Aposto .charitas de corde puro,conscientia bona, fide nun ficta figo sine charitate,ut n5 est cor purum,neque conscientia bona, ita neq; fides est Ron fictar erit igitur sine charitate ut eor impurum,& conscientia mala,ita & fides ficta idest, cu hypocrisi,cum alioqui vera fides sit. sed satis hactenus responsum sit ad ea, quae Centuriatores in epistolis Clementis cotra doctrinam beati Petri de iustificatione ex fide & operibus obiecerunt:satiso; demonstratu, eadem doctrinam in scripturis a sanctis Apostolis & Prophetis traditam es te. Ac potuissem quidem copiosius adhuc & prolixius id c demonstrare,ste pus, aut locus ellet:aliud. n. cst susceptum argumentia proprio opere tractare: aliud respondere, defendendo quod accusatiatadefensi i nanq; modum imponit ratio eoru,quae accus δ' ur, Sed pesgamus ad ς , quae sequuturinacculatione Magdeburgensium iri capite de dooripa. i MDefensio doctrinae de exauditione orationis per fidem cum bonis operibus,quam Magdebur: in miriola Clementis car Alexandri accusantia, demonstratio exscripturis, non exaudiri eum, qui cum solaside orat, O quomodo latro in 'cruce non ea side tantum o auerit.
O exauditus fuerit. cap. I O. luri
o Vinto inquiunt exauditio orationis no in fide & nomine Iesu sed
in bon is moribus & operibus. Clemens 1 .& in oblationibus & di .gnitate sacerdotia Alexander et .collocatur &c. J Si ita docuisti t Clemens,ut isti impie,&impudenter finxerunt, non este orandum in fide re nomine Iesu, aut no exaudiri orationes in fido,& nomine Ietii adhibitas, merito accusassent.sed an sic docueri iudicent ipsi Nagdeburgens ut eorum discipuli di auditores. reci Mus ergo verba epistolae tac uis'
423쪽
quae illi more suo corruperunt addentes quae nullus nisi eoru similis somniaret Sic ergo ait Clemens. Ita Deo precem fundere conuenit nauigata se tes,ut mereamur audiri: audiri autem a Deo ita demsi meretur quis,si orationes ipst bonis moribus & bonis operibus adiuuetur. An qui liqc dicit, negat exaudiri orationem in fide,& nomine Iesu aut qui in fide, & nomine Iesu exauditur, potest ne bonis operibus carere Sed videor hic mihi audire Magdeburgenses respondentes, posse carere: idq; fortasse exem- I lo latronis in cruce probari dicent, quasi ille in fide sola, & nomine Ie-u exauditus suerit. Sed priusquam id falsum esse demonstremus, doce,
mus ex scripturis,orationem, ut ad salutem animae exaudiatur,opori
re perfici opere charitatis, quς est forma Omniu virtutu . Multum enim, ii quit beatus Iacobus valet oratio iusti is, idest, oratio,quae operibus exercetur. Sed quia Luterani hanc epistolam negare audent; probemus quod beatus Iacobus dicit,auctoritate Esaiae, cu enim populo Iudaeorum propheticis praediistionibus futurorum malorum commoto & perterito,religiosiores quidam alioqui legem Moisis negligentes,& suoru criminum obliti, ieiunijs tamen & orationibus Deum placare studerent, quasi sola ieiunia & precationes satis essent ad sanctitat ni & iustitia eorum, ut exaudirentur: iussit Deus Prophetae, ut admoneret eos, idcirco non exaudiri, quia non essent iusti, idest, quia orationes suas cum vitae & morusanctitate non coniungerent. Me cnim cinquit de die in diem quaerunt,& vias meas scire volunt,quasi populus qui iustitiam fecerit. Quaerunt, inquit,me quotidie,scilicet per orationem,quali populus iustitiam faciens,
cum tamen non faciant iustitiam: ergo ad bene orandu, & ut exaudiatur, qui orat, necesse est opera iustitiae facere. rogant me,inquit, iudicia iustititiae,& appropinquare Deo volunt. Ecce orationem, quae non merebatur exaudiri, quia non erat ut dixit beatus Iacobus id est,quia crat
sine operibus bonis. Et paulo post idem Esaias: Frange inquit esurienti
panem tuum;& egenos vagosq; induc in domu tuam: cum videris nudum operi cum,& carnem tuam ne despexeris. Et subiungit tunc erumpet quasi mane lumen tuti: tunc inuocabis, & Dominus exaudiet: clamabis,& dicet,ecce adsum. Acusate ergo, lagdeburgenses,eadem licentia & impia
temeritate Esaiam, qui sine bonis operibus negat exaudi edos esse Iudeos illos in fide sola: nec enim sine ulla fide orabant . quis hoc dicat, nisi sensu communi careat quomodo enim appropinquare Deo volebant, si nullam Dei fidem habebant λ credebant igitur,sed non cum dilectione. Ru sus si in fide sola sine bonis operibus satis est orare, quomodo legitis Euagelium,cum ait Dominus. Non omnis, qui dicit mihi, Domine, Domine, intrabit in regnum coelorum,sed qui facit voluntatem patris mei an dicetis sortasse, qui dicit, Domine, Domine orare sine fides quis rursus hoc dicat, nisi amens aliquis λ ergo oratio in sola fide non exauditur ad salutem animae. Praeterea quis dubitet,quin sicut dixit Euangelium. Non omnis, qui dicit, Domine, Domine, intrabit in regnum c lorum,ita dicere potuerit non omnis,qui dicit, Domine Iesu, Domine Iesu,intrabit in regnii coelorum . Quod si ita est,quod non omnis qui dicit, Domine, Domine, siue Domine Iesu, Domine Iesu, intraturus fit in regnum coelorum,sed qui facit voluntatc patris,qui in coelis est; quaero a vobis, Magdeburg. quid dif
fert,qui sic dicit, Domine, UOmine,siue Domine Iesu,Domine Iesu,quod
de exauditione rationis no I fidem sola, aut tantu in noluia
sidem eum timnis operibus, illam a Magd. in epist. de Alexan. ac satur, in scriptu
424쪽
Orat dicens domine, d amine, tui non in ra
bit in regnum e uelo ru ac quis, qui orat diee in spiritu s. domnus Iesua.
Malach. 3. Psals . Theodorus An
tiochenus. Latro in eruce orans non in sola fide orauit, nee in sola fide exauditus est.
sine fide qui de aliqua dicere non potest, qui tamen non intrabit in regna
coelorum secundum sententiam Domini, quid inquam differt ab eo, qui dicit, Domine Iesu in spiritu sancto,sicut Apostolus ait: Vterque.n .horun fidem habet,& in fide orat,& alter exauditur,& intrabit in regnum coelo rum,aliter non exauditur,nec intrabit mempe differt,quod illius fides sinata est:Sic enim Leontius Aetolius in commentarijs Matth. ca. . interpreatatus est,illos in die iudici j dicturos esse, Domine, Domine, & quae sequutur,qui fidem inquit sine operibus habuerunt.idem dixit Theophylactus Leontium secutus: huius vero, qui orat dicens in spiritu sancto, Domine Iesu,fides est non sola, sed cum operibus mon enim credit tantum, sed credit,& diligit quod est facere voluntatem Dei,qui non dixit, plenitudo legis,fides est, ne vos de sola fide acciperetis,sed dilectio est, qu est sorma fidei & spei, immo omnium virtutum. Sic autem accipiendum esse illud Apostoli, id est dicere,Domine Iesu in spiritu sancto, non de dicente sola fide,sed de dicente fide, & operibus, intelligi potest ex sancti Diadochiepiscopi Photices in Epiro cap. 3 9 de perfectione spirituali: oportet, inquit, dare anime tuae illud, domine Icsu Me ολοκληρον πραγματείαν S emo ποῦ.
id est,ad integram de solidam tractationem propositi vel finis. quae perinde sunt,quali diceret; sic oportet dicere apud te,domine Iesu,ut hoc sit liubi omnino propositum,quomodo secundum dominii Iesum vivas. Is ita que dicit proprie ac perfecte,dominus Iesus, non qui hoc dicit ore, idest, qui in eum credit tantum,nondum tamen facit voluntatem eius, ut illi,de quibus aiebat Dominus.Hic populus labiis me honorat, cor autem eorulonge est a me; non enim loquebatur de non habentibus fidem, sed de habentibus fidem tantum .hic ergo dicit plene,doinine Iesse,qui per fidem &obedientiam Domini operatur salutem suain, hic cnim facit voluntatem patris,qui in coelis est,quod non potest fieri niti in spiritu sancto,sicut apostolus ait,& hic orat in spiritu sancto,sicut Iudas Apostolus in epistola ima
pr cipit. Obseruauit quoque hoc genus dic cdi πρακτικωe Uti κατα διαδεσιν quod est dicere,re & veritate,beatus Hieronymus in comment. Esa. cap.
66. inquiens, diccre non sermone, quae res facilis cst,sed affectu, & opere comprobatur: idem post cum obseruauit Iunilius auctor valde eruditus, di in litteris sanctis bene exercitatus.Ille.n .inquit,proprie dicit, qui volt tale,& mente sono vocis enunciat. Sic quoque accipiudum est illud apud Malach.Et dixistis,vanus est, ut seruit Deo:id est,ita affecti fuistis,& ita uixistis,ut si vanum esset seruire Deo:& David. Dixit inlipiens in corde suo, non est Deus: idest,sic animatus fuit erga Deum, & sic vixit, ut si non esset Deus.Vtrumque notauit Theodorus Antiochenus. Occasione oblata, nograuate ad utilitate legentiu obseruationes scripturaru adhibeo . Satis iaostensum est, in fide sola,& in nomine Iesu,sine operibus non exaudiri ορ rationem: neque plene,& in corde suo dicere,dominus Iesius,cum qui credit tantum,id est, cuius fides non exercetur in opere dilectionis. Latrone vero in cruce si existimetis exauditum esse in sola fide, & solo nomine Iesu, qu so vos Magdeburgenses, an credidit latro de Christo, quod Deus, esset,& quod remunerator es let certe credidit alioqui non dixisset domine,mcmento mei,cum veneris in regnum tuum. Deinde,nonne hanc fide exercuit increpando alterius latronis impietatem, & confitendo peccata
sua diana morte,& innocentiam Christi,cum dixit, neque tu times Deue,
425쪽
. MLI 2ER QVARTVS Morqui In eadε damnatione es de nos quide iuste, na digna Actis recipimus: hic vero nihil mali gessit.Queadmodu ergo audebitis dicere in fide & nomine Iesu sine ullis prorsus operibus exauditaeesse ξ an no est ex operibus fides eius in euangelio ostenta Prqtere n5 putatis tu,qui persecte crediadit,quod Christus esset Deus,& remunerator,se Christo ex tota anima, dc ex toto corde obtulisse ista vero oblatio,an no fuit opus excelles ex fideξ quomodo igitur sine ullis operibus per solam fidem exauditus est
Responsio ad ea,qua Magd.obi esunt contra doctrinam Alexandri epissio. et in exauditione orationis per oblationes, o dignitatem Iacerdotis, demonstratio euidens, quod hsc doctrina secun m scripturassite contra vero quod tradum IIsid. exaudiri erationem iis sola side, contrascripturam esse. cap. II.
- Bhciunt deinde contra doctrina haru epistolarum, quod exauditiosi ii orationis in oblationibus,& dignitate sacerdotii in episto. Alex. 2. si se collocatur.J Sed recitemus quae Alex .scripsit.Ipsi .n. inquit,l populo interpellant,& populi peccata comedusiquia precibus suis & oblationibus ea delent,atq; cosumunt; qui quanto digniores fuerint,tato facilius do necessitatibus,pro quibus clamant,exaudiuntur. Multu .n. ut ait Iaco-us ano stolus valet deprecatio iusti assidua,&c.Si haec quae Alexan.Pont. scripsit,secundu scripturas scripta esse demonstrauero;consequens crit,ut qui nunc locu epist. Alex.acculant,n5 iam pistola hanc,sed scriptura sancta accusent,qua ad libidine & arbitriu corrumpant,anteponentes doctrint,& verbis spiritus situ propriti sensumi ἐκ affectu, sicut de similibus seria Plit Magnus Athanasius thesauro de Trinitate ad Nemesinumquos ideAthanasius est,no dicere dominii Iesam in spiricia sancto, sed dicere in Belzebuch anathema Iesu. Videamus ergo an vos Magdeburgenses tales si, tis, quales illi,quos lanctus Athanasiuς notauit, qui vestrum sensum, & aD sectum scripturis, & verbis spiritus Gncti anteponatis. Dixit Moises in Leuiti. expostulans irate cum Eleazar &Ithamar sacerdotibus, cur no comedistis hostiam pro peccato in loco ancto,quae sancta sanctorum est, dc data est vobis,ut austratis peccata multitudinis sic enim est apud o. &, rogetis pro ea Z an non collocatur hic ex parte priuatae ipsorum deu'li' ni ac dignitatis exauditio orationis in sanctis precibus & pijs oblationi-hus sacerdotum hoc est,in spiritu ex fide iactis Moisem ergo mmo Deuae scripturas eius reprehendunt, qui hanc doctrinam epistolae Alexandri reprehendunt. Deinde intuens in hunc locum Levitici Oseas propheta, di loquens de sacerdotibus,qui non erant, quales esse debebant. ad propitiandum Deum pro populi peccatis ad hoc enim instituti erant: Peccata,inquit,populi mei comedent, & ad iniquitatem eorum subleuabui ammas sua illi ut est apud ro .ui eande sententiam', in iniquitatibus eorum accipiet animas suas,& erit sicut populus,sic & lacerdos: & ulciscar supercu vias eius,que locu his verbis interpretatur beatus Cyrillus in coinc. huius prophetet: describa hic tota interpretatione ex Gr co trastata. Facit,inquit,ad hoc intelligendu illud de hirco pro peccato scriptus suado iratus est Mosses contra Ithamar& Eleazar,dicens.Cur non comedistis hostiam pro peccato in loco sancto, fuerat autem combustus hircus quia sancta Lanctorum estξhoc dedit vobis comedere, ut austratis peccata multitud Eee nis
tia Alex Mutia Magd. reprehensa de exauditione orationis per oblatio
tem sacerdotusecundu scrip turas tradita sta Athanatas.
426쪽
In quo simidianitas sacer dotis , ex qua pendet exauditis rationis in epist.Alex. q1 Magd.male inis
reserti ab Alexan. per ealumniam finxerat Mard.
nis,& propitietis pro eis coram Domino.deinde subiungit Cyrillus: Erat ergo medii inter Deum & populum comedete pro peccatis, & precibus
iram Dei placantes, & velut proprias animas otiarentes in odorem suauitatis pro peccatis Ioc enim,inquit, sisnificat aliquando in scriptura, accipere quod enim erat paratum ad facrificandu,& offerebatur, dicebatur accipi,vtin libro Num. cum de Vacca rum praecipit Dominus, P cipe, inquit, filijs Israel,ut accipiant ad te vaccam russam, pro eo,quod est, ois rant,sive adducant, ut beatus Hieronym. interpretatus est, & de leproso mundado; Pr cipiet,inquit,sacerdos,& accipient mundationi duas aves. Sic igitur hoc loco:Cum erunt,inquit,peccata populi, accipient sacerdotes animas suas,id est, offerent eas in sacrificium spirituale, Icilicet viventes recte,ut sacerdotes decet. Veru, mi adhoc, in 'uit, erat assumpti, a cualijs peccabant,idcirco minatur illis Deus captiuitatem,ac seruit utc,abi
turumque se eorum gloriam, ita ut nihil intersit inter sacerdotes, & populum. Hactenus Cyrillus. An non collocatur hic quoque ab Osci propheta exauditio orationis sacerdotum pro peccatis populi, quod ad ipsos pertinebat,in deuotis precibu & p ijs oblationibus eorum, cum ait, Ieccata populi mei comedent de in iniquitatibus eorum accipiet animas hastidest,auserent peccata populi; sicut dixit Moises in Leuitico, sacrificantes, scit icet digne pro eis: dixit autem comedent, quia qui in sacrario operantur,quae de sacrario sunt,edunt & offercium animas suas in sacris ficium spirituale, scilicet viventes recte,ut beatus Cyrillus,sicut dixi,interpretatus est. Quorsum vero minaretur Deus DPropheta sacerdotibus, qui turpiter vivebant,quos alioqui necesse crat pro populi delictis offerre,si ad facilius exaudiendas orationes eorum non erat eorum sanctitas, ac probitas necessaria λ si inquam ut istorum verbis utar exauditio orationis in eoru oblationibus sanctis scilice in exaudiri dignis nullo modo collocabatuHPont. ergo Alex.quod esset ossiciu lacerdotu,&quales esse deberet,ut magiscxaudirentur,optime,ac proprijs.verbis Oses prophetae docuit,neq; tame potuit calunii Magdeburgetium effugere. Deniq; , quavem sit,quod lancius Pont.Alcx.secundu scripturas in epist. sua, qua vos Magd.accusatis,& taqua falsiam rei jcitis, scripsit,quato digniores fuerint sacerdotes, lato facilius pro necessitatibus,pro quibus clamat,exaudiri:&quod facilior exauditio orationis ex maiore dignitate orantis sacerdotis pendea quae est alioqui Dei donum,multis exemplis scripturi sanin demonstrari potest,quae statim commemorabimus.Consistit autem haec maior eorum dignita in orando spiritu,& veritate, quod est ex gratia Dei. De hac.n. maiore dignitate intellexit Alexande quod dixit, sacerdotes uanto digniores fuerint,tanto facilius exaudiri. od ut suo more Mageburgenties male interpretarentur,ad oblationem nudam,& ad dignitatem solam exteriorem sacerdotum totam exauditionem retulerui, id est, quatenus sunt sacerdotes tantum,quod bonorum & malorum commune
esse potest:qui quatenus sacerdotes sunt, non est alius alio dignioriquare non de hac dignitate loquitur Alexander, qui est,quanto digniores sunt,
tanto facilius exaudiutur.&si. n.orationes ipsas sacerdotum,' sunt ministri Christi ad offerendii in ecclesia positi,charisima ministerij sacerdotalis quatum decet, comedet,sitq; sacrificiu eorii, quod ab eis ossertur, semper nomine ecclesiae deo acceptum, tame quod ad eos ex gratia dei pertinet, iacilius
427쪽
facilius ex audiuntur, cum ad sacerdotalem dignitatem ex ordinatione, dignitas interior ex spirituali merito accedit, cui ante citeros tu propter scitum propter populum studere debent. In eiusmodi erso oblationibus in spiritu & dis nitate interiori sacerdotum inuocantium in veritate Dominum consistit facilior ista, de qua Alexan. Pont.loquebatur,exauditio orationis,quales oblationes fuerunt,quae Deo secundum scripturam placuerunt, quas Clemens lib.7.commemorat,sic enim ait Suscipe preces populi tui te in veritate inuocantium, sicut suscepisti dona iustorum in generationibus eorum, Abelis Primum, Noe post egressium ex arca,Abranam post exitum ex Chaldaea,Isaac ad puteu iuramenti, Iacob in Bethel,Moisis in Eremo, Aaronis in medio viventium,& mortuorii, Iesu Naue in Galgalis,Gedeonis in Petra,& qut sequuntur, ne omnes illas oblationes enumerem .Quod si ij qui in sola fide Deum inuocant, omnes exaudiuntur, ut Magdeburgenses contra scripturae sancti auctoritatem tradunt,cur dixit David. Prope est Dominus omnibus inuocatibus eum in veritate aut firi,qui insolande inuocat, in veritate inuocat: cur Apostolus non satis habuit dicere, ut accederemus in fide ad deprecandum sacerdotem ma-
num super domu Dei,qui est Christus quod quide si dixisset, facile erat
isti, de ita fide more suo interpretari:sed dixit, accedamus cum vero corde in plenitudine fidei,ut intelligeremus,non continuo ubi fides est, esse plenitudinem fidei cum vero corde, quae esse no potest sine charitate:quae ridet superaedificata eandem fidem sormat,& implet,& sine qua fides non est plena,& persecta.Rursus si in inla fide exauditio orationis collocanda est,& no in dignitate etia orantis, cur dixit Dominus per Erechiele, Tres viri isti,scilicet Noe,Daniel & Iob si fuerint in ea ciuitate,neque filios, neque filias suas liberabui,sed ipsi soli liberabuntur cur istos tres potius nominauit)quaenam alia maior dignitas,quam fides sola in istis erat aut si sola fides sumciebat,cur fides aliorum non satis suit, ut exaudirentur in liberatione sua nec cnim, si non habuissent fidem,filios,aut filias Danielis vocasset,qui filios secundum carnem nullos habuit, sed secundum spiritum, quos prophetia eius genuit.Sed persequamur ia ea, quae deinceps ab istis notata sunt,& reprehensa.
Defensio doctrina beati Petriis epistola Clementis de orando pro mortuis, O de exequi sinortuorum,quam Magd urgenses accusant contra scripturam villatae prioris eiusdem miri,eollatis test Omys Zacharis, ' Esaia ad interpretationem e s. cap. I 2.
A CT quidem inquiunt pro mortuis orare,eleemosynasq; dare, & exe- ,, D quias peragere,Petrus iussisse dicitur 1 .Clementis.Sed hec a sana do- is tarina de oratione dissonare,& a Petro nusquam tradita esse,quis est, is qui ignoret cum nihil horum in Petri litteris, nec alibi usquam in scriptura praecipiatur,&c. J Priusquam ad hoc respodeam quia nihil nisi scriptum sit, recipitis,& quae scripta sunt,vestro sensu,& auctoritate,spretis sanctorum patrum interpretationibus,interpretamini: venit mihi in mentem, Ut qu ram a vobis hoc loco,quod vos ipsi cruce signatis, ijdem j; vestros pueros docetis,ut frontes suas similiter signent ubi in scripturis legistis aut sinusquam legistis,cur contra scripturam facitis, qua vos prohibitum dicitis,ne ullus cultus sine auctoritate scripturet sanctae Deo adhibeatur Rur-
Contra scripturas tradui Masdeb. exaudiri eos,qui in sola fide deum imi
cu tenent Luti in quibus euutum adhibentsne seraptura,
trusit de c temptu tradiationum
428쪽
e titia sit abiurda , appellamone nomin arctu honorare, audie do. δέ noimaginem emicis xi, videndo
ait qui limpinem vides , Asinon re ipsa habitudiae.tameseu representatione protot T. pum videat. I. r. H. Apoe. 44
Iom, Apocalypss edtra purratorium obietiui propter
sus quod ad appellationem nominis Iesu,sublatis pileis, caput detegitis ,
ex qua scriptura didicistis aut cur sonum vocis huius sacrae, que sensu au rium percipitis, honorandum esse putatas,& quidem apertione capitis, de qua tamen nihil est in scripturis,nisi cu vir orat in ecclesia; Iesum vero crucifixum,quem in imagine sua oculorum sensu percipitis. non putatis ξ an qui imaginem crucifixi videt,non videt crucifixum in imagine ξ non dico proprie re ipsa,& veritate,sed is m, id est,habitudine,seu representatione: alioqui,quomodo dixit,Apostolus Galatis, Ante quorum oculos Christus proscriptus, siue ut vis verbi graeci est,depictus est hoc enim siῖnificat verbum Graecu προγραφων depingere ante. Cur igitur naturae, &scrieturae repugnatis Sed de hoc alias. Si croo vos ista facitis, quae & nos fancte,ac religiose facimus, si inquam, nobiscum sine ulla scriptura lignatis fiotes signo criicis, & audito nomine Iesum cum recitatur euangeliu c put etiam detegitis, quae nos per successione ecclesiasticae traditionis iam inde a principio apostolicae praedicationis usque ad nos prostar sine scripto accepimus,cur tanta importunitate, di intemperie scripturam de omnibus,quae in ecclesjs Catholicorum,ubiq; fiunt, semper facta sunt,exigitis Esto,nihil de orando pro mortuis scriptum esset; an non aequii erat, audire nos,cum vobis contentiosis respondemus, sicuti Paulus respondere docui tui contendere vultis,&scriptum exigere,nos talem consuetudi-ncm non orandi pro mortuis,non habemus,nece essia Dei. Sed grauius
adhuc est,quod quaecu noue no sunt ita aperte scripta, ut quiuis de vulgo idiota sine ullo etiam studio,aut insenio inpelligere possit, scripta negatis,& vel passioni Christi,vel euangelicae libertati derogare fingitis. Agmen diamur er3o prius,qus hic ab haereticis obiiciuntur, refellere,non quidem omnia,sea quibus se illi magis iactant, & nos premi putant, ut postea e scripturis sanctis rationem pro mortuis orandi facilius demonstremus. obi jcit ex Apocalypsit beati Ioannis Caluinus, cu quo est hic Lutheranorum communis error,illud,Ap . I 4. Scribe, beati mortui,qui in domino moriuntur, quia amodo iam dicit spiritus,ut requiescant a laboribus suis, id est,ex ipso nunc, inquit Caluinus,rςquiescant,quare non est purgatoriunec opus est precibus, cum iam nunc fruantur post mortem ipsa beata vinta.Male vero Caluinus legit,& peius interpretatus est, non intellisens Osignificaret illud adverbium teporale α- , quod interpres verrita modo,differt enim αυγα siue id est statim, quod coniungit futura tempus cu hoc nunc: vero,sive ἀπάρ raddest modo, colungit praeteritu tepus,cu hoc nuncinotauit hanc significatione,& differetia Photius in suo Iexico manu scripto. Exempla vero plurima sunt in scriptura ipsa:A die bus inquit, Ioannis Baptistς usque nunc ni pater meus, usque modo operatur,item ε . Deniaue ubicunque interpres vertit, usque . nunc, aut usque modo, ibi est hoc adverbium temporale, quod,ut dixi co tempus praeteritum cum pr senti nunc coniungat, no potest accipi pro eo . . quod est,statim, quod ad proximum tempus futurum cum hoc nunc comiunctu pertinet: quare no potest intelligi, ut Caluinus interpretatus est, ut amodo requiescat; id est, statim requi cscant, siue iam nunc,reconiungat hoc adverbium futurum tempus, cum hoc nunc: hoc enim non m .ituet α παρτι facit,sed Arisa, are necesse est sic legere: Beati mortui Q in domino moriuntur amodo, idest, nunc cilicet ex quo Christus mortuus esti: A ta
429쪽
L 3ER QUARTVR 'de resurrexit,& ascendit in coetu,& nos conresuscitauit,& consedere fecit in eoelestibus,beati qui sancte,& pie moriuntur: etiam dicit spiritus,id est, testimonium hoc spiritus Dei est. Declarat deinde spiritus,qui hoc beato Ioanni reuelauit,quorsum spectet nunc illa beata in Domino mors, ne pe ut pie mortui,tandem requiescant a laboribus suis, & primium eorum fetant,quisque secundum opera sua: idcirco enim subiungit,opera autem eorum sequuntur eos illa enim opera dicit, de quibus Paulus apostolus eodem spiritu scripsit: si cuius opus manserit, quod superaedificauit,mercedem accipiet .Perinde itaq; est,ac si diceret, pera autem eorum manctia,
quae super dificauerunt aci instar auri,& argenti,& lapidum pretiosorum, sequuntur eos ad accipiendum, scilicet mercedem, ita ut ipsi salvi fiant, transeundo quasi per ignem ad repugna das, & detergedas rdiculas adum ista Etenim si idem spiritus est, qui beato Ioanni haec reuelauit , & qui illa,quae supra interpretati sumus,in beato Paulo locutus est, consequens necessario est, ut nulla sit utrobique discrepantia:esset autem discrepatia, immo repugnati si spiritus, sui in D.Paulo loquebatur,diceret,mortuo in Domino hi enim sunt,qui super dificauerunt aurum, argentum , lapiades pretiosos saluos fieri transeudo quasi per ignem: spiritus vero, qui in Ioanne,diceret salvos fieri,& iam nune frui vita beata, ut Caluinus vult. Alterum,quod hi retici ob ijciunt est,Quomodo scriptura Pauli stabit,quet ait,omnes enim nos manifestari oportet ante tribunal Christi, ut referat unusquisque propria corporis,prout gessit siue bonum, siue malum, si est extra hanc vitam merendi ratio,& locus aut quomodo non est,si mortui
in Christo nostris precibus iuuari possimistoc olim haeretici obiiciebat:&hodie noui haeretici obi jciunt, qui veterem haeresim iam olim damnatam renouare voluerunt QDd ergo illis veteribus pater Ang.respondit, isti et I
nouis responsum sit. scilicet non tunc animas pie mortuorum hoc in pu , meo puriatorio
satorio mereri,sed dum in hac vita pie vixeriit,& piemortui sunt, ut illic : -- οἱ I ost mortem iuuari possent,meruisse.I.egant noui h retici in Aog. ipso si
orte auctoritati tanti viri cedendum putent, resposi huius sententia tom.
Dulci rursus tom. I o.de verbis apostoli 3 Sed quia traditioni,quq huius consuetudinis orandi pro mortuis causa cride consuetudini,qui traditionem confirmat,& fidei, quae consuetudinem omnium ecclesiarum seruat, ratio patrocinatur, ut Tertullianus de alia traditione in libro de corona
militis scripsit,explicandum est nunc, quae sit ratio huius consuetudinis a Lnctis apostolis traditi orationibus pie mortuos adiuuandi: ut i a liqc consuetudo,scriptura,de qua paulo post dissera,& ratione simul cosistat. Explicemus ergo,quomodo,& qua ratione fiat,ut in hac vita mereamur,ut cum
ab ea recesserimus,orationibus viventium adiuvemur: scilicet hic est modus & ratio promerendi in hac vita, ut post mortem orationibus adiuuemur i dum nic vivimus,orationes ecclesiasticas sacerdotii, & illas in priamis, quarum tilitas,& fiuctus csteras omnes utilitates superat, non solum non repudiemus,& respuamus,sed potius studiose,& pie,ac reuerenter , & digne ab eis petamus.Quomodo enim digni sint, ut orationibus j delium in altera vita adiuuentur,qui ecclesiasticis, & sacerd talibus orationibus,quae maximae omnium utilitatis causa sunt, adiuuari noluerunt is autem oratione sacerdotis, aut aliorum fidelium illic adiuuari no vult, . . Eee iij
430쪽
qui dum hic vivit,& a vita recedit, orationem sacerdotis absoluent ἴ, vel omnino non petit:vel non petit digne,& idonee: sacerdos enim a Christo cuius auctoritate poenitentem absoluit, gratiam remissionis petit,qua absoluendo administrat poenitenti,& veniam oranti .idcirco absolutio,qua facit,oratio quaedam est y m. i. . . rru. idest, efficax&operatoria, quae dici potest oratio λώου,κ id est soluens: aliorum enim fidelium oratio
non λ- ὲκ ,sed tris Q -,idcst,non soluenssed adiuuans est. Contra vero,
qui cu pietate,&desiderio gratiae dei, & idonea dispositione aut hoc petit: aut li petere non potest,sic optat ac desidera ut voto petille videatur, huic inquam quia pie Vixit,& pie mortuus est, orationes sacerdotum, &aliorum fidelium,quibus se hic dignum praebuit, prodesse poterunt. non est haec mea interpretatio, sed magni Dionysij,qui in eccle. Hier.c. de pie mortuis postquam sententiam apostoli de futura uniuscuiusque remuneratione secundum vitae huius merita,confirmauit, di exemplo Hieremiae, ac Samuelis, qui sacerdotes fuerunt,docuit, nihil orationes oro alio ad hi
tas prodesse, si ille indignus ii qui eis adiuuetur, explicans deinceps, quomodo tum in hac vita tum in altera aliquis ad salutem precibus alioru lia delium adiuuari posset, ii quis inquit sacrorum donorum cupidus, & ad caparticipanda uanete dispositus,ta quam qui sit parilitatis suae, & memor& conscius,alique ex sanctis viris adeat: sacerdotes dicit, hoc enim signi
diuinis opera dat,& se deo c5secrauit ,sic interpretatus est hoc verbii eruditissimiis auctor Photius Costatinopolitanus in eodc Lexico suo,qa Paulo ante dixi:sequitur,& ab eo petat ut sit adiutor suus,& coprecator: hoc
facit saceldos,cu remittit peccata, simul.n. pretatur cum poenitente , cuni
eum absolui taespexit hic Dionysius & ad epistola beati Iacobi, cu ait de
Oratione ω, id est,soluente presbyterorum,& inducant presbyteros,
& orent super eum,& paulo post subiungit, & si in peccatis fuerit remittutur ei: & ad locum euangeli j Matth. I 8.cu loquens de absoluendo,& ligado,subiungit, si duo ex vobis consenserint seper terram,de omni re,idest, de omni peccato in quacunque re,fiet illis a patre meo,qui in coelis est.Sic S Pacianus antiquissimus auctor,& grauissimus in parenesi ad poenitentia hunc loeum euangeli j intellexit de duobus scilicet confitente, & sacerdote confessionem audiente Sequitur deinceps,inde certe iste utilitate,quae omnes utilitates superat,reportabit. Quis non videt non conuenire haec in preces, siue orationes aliorum fidelium praetcrquam sacerdotum liqui dem maxima omnium utilitatum, quae ab ullo ex fidelibus peti potest, &ab eo per orationem praestari, est salus animae per remissionem peccatorum,quam sacerdos per potestatem,quam a deo accepit, ab eo impetrat:& administrat poeniteti:quod idem Dionysius declarat, statim enim sub iungit,quam utilitatem maximam dicat consequetur enim inquit, diuina dona, scilicet remissionem peccatorum, iustitiam,& salute animae. sed quae causa & ratio consequendi haec dona comprecante sacerdote diuina inquit bonitas,quae hunc supplicem recipit:& ipsius,qui recipitur, pietas in Ceum,& reuerentia erga diuina dona,ac desius crium laudabile petitionu, quas petiuit,& idoneah anctaque dispositio. Docuit hoc loco Dionysius, quae sint,quae asserrc debet, qui a sacerdote petit, ut petat ei a domino, &administret dona ista,quae diximus, quae afferre, inquam debet, ne obstet