장음표시 사용
461쪽
tionem in meliorem statum, de mysteriorum cognitionem.haee enim ijs, qui digni sunt, ille coelestis potus confert. aut significat, ut diuinus Dionysius in epistola ad Titum notavit,infinitam omnium bonorum diuinorum affluentiam Sc ectasim,siue excessum intelligendi excellentiam Dei quae omnem superat intelligentiam: huiusmodi ebrietatem efficit praeclarus ille calix.Sequitur deinde: Et erit sicut hodie, silc & cras , significat non consumi,aut mutari hunc cibum & potum mysticum instar terreni cibi de potus non enim est cibus,aut potus, qui perit,sed qui permanet in vitam aeternam,ut Dominus dixit.Videtur mihi mirifice hunc locum explicare,quod ait beatus Cyrillus in epistola, quam ad Calo syrium scripsit, Cyrillus.
άυ . Interpretemur latine.Insaniunt,inquit, qui aiunt, mysticam benedictionem non valere ad consecrationein, ut remaneant reliquiae eius
benedictionis in alterum diem mon enim alteratur Christus: neque sancisi eius corpus mutabitur:quin potius virtus benedictionis,&vivifica gratia perpetua est in eo. Sed demonstremus adhuc ex euagelio ipso, esse corpus Christi in hoc mysterio extra usum.ait enim Lucas: & accepto calice cis gratias egit, de dixit,accipite,dc diuidite inter vos: non hoc dixit de calice sti- ibri typico,& legali, sed de mystico, quod satis declarat Euangelista illis ver bis: gratias egit,& dixit,accipite & diuidite inter vos: calicem enim be- ' renedictionis dedit discipulis. Et de hoc eodem calice dixit Matthaeus: Et Mai Lis accipiens calicem,gratias egit,& dedit illis dicens, Bibite ex hoc omnes. Et Marcus similiter: gratias agens,dedit eis, pro quo Lucas dixit, accipi- Manifte,5e diuidite inter vos. quare cum iterum dicit Lucas. Similiter dccati cem,postquam coenavit, dicens Hic est calix nouum testamentu in sanguine meo,qui pro vobis fundetur; de eodem calice dixisse, de quo paulo supra,satis significauit articulo, quo Vsus est,dicens σόουιτήν , cum tamen primo loco dixisset -- θον sine articulo, sicut dixerat gere, item sine articulo.Notauit hoc etiam Leontius Etholius in commentarijs huius euan
Igitur quia prius dixerat Lucas de hoc calice mystico gratias egisse Dominum,& dixisse accipite dc diuidite inter vos, idcirco cum secundo loco iterum de eodem calice dicit:Similiter&calicem, postquam coenavit, dicens &c. non dicit amplius, alias agens,nec accipite, neque dedit, Gcut alij duo euangelistae dixerunt,quia iam dixerat prius. De coena enim illa te ali nullus euangelista sic locutus est, ut diceret, dedisse Domianum discipulis, aut gratias agentem dixisse,accipite, sed manducantibus illi, &c. Cum ergo de calice mystico dixerit, accipite, & diuidite in- er vos, consequens necessario est, ut extra usum bibitionis sit mysterium sanguinis Christi, si quidem prius est diuidere,depostea bibere id, quod diuiditur ei, qui bibit: sicut prius est dare,quam accipere quod datur. Quare si dedi; corpus suu discipulis, similiter necesse est,ut ante usum, idest, antequam acciperetur a cibcipulis,& comederetur, esset corpus
462쪽
disiribuere prius iratura de te
cre id quod diuiditur, liue distribuitur: sicut dare prius
Christi. quod si non erat necesse Mintelligere virilicet cum calix diuiditur bibendus ab his &illis,iam tunc sit calix sanguinis, quomodo Paulus Samosatensis ex eo quod legebat apud Lucam,& diuidite inter vos, & illud, qui pro vobis fundetur,concludebat, sanguine in Christi in mysterio esse pastibilem,& corruptibilem,ut hominis tantum, quasi hic diuidi sanguinem,csset corrumpi in quo quidem clii haeretice errabat; illud tamen q- melius,quam Lutherus intellexi illa cataccinian inis antequam bib, pete quod da ruricilicet ex quo mystice ben ictus cituri diuidatur commun iraturis. Eri. pisi; si Ac rursus, si tun cum diuidizur calix ante b: bitionem,nodum est sanguis tibi, oh i. ge Christi,quomodo Dionysius Alexand .colafutans hunci auli Samosate
- , ibit ' bro de ecclesiasticis scriptoribus cum summa laude meminit, no negauit Hoe saltem me corrumpi, quia nondum sit sanguis Christ cum diuiditur, aut effunditur . . iaris.' ante bibitionem sed negauit corrumpi,quia sit inquit sanguis Dei vivi, quod olieem quino magis corrupatur, qua spiritus sanctus Me quo scriptu sit in actis: de .iata ', ἡβ apparuersit dispertitae lingue:& Propheta refunda, inquit, de spiritu meo. qua bibe eiu . Diony. illud etia ut hoc Obite r obseruutur quod antecessit. Dico. n. quia ex hoc non manducabo illud donec impleatur in regno Dei. de P scha quoque mystico dustum est. quidem de hocdixerat Desiderio desideraui hoc pascha manducare vobiscum,antequam patiar. nec enim de solo pascha typico & umbratili Iudeorum sic locutusesset, ut diceret desiderio desiderasse manducare illud antequam pateretur,sed potius de illo,in quo nostra salus continebatur, quam lato desiderio desiderat ut, ut proca mortem subire desideraret:&in ipsius mortis commemoratione hoc desiderabilissimum pascha nobis in fine relinquerer. Denique hoc pascha ducit,de quo Paulus: pascha, inquis,nostrum immolatus eu Christus sic quoque intellexit beat Chrysostomus in homilia de ieiunio primi paschae: pascha, inquit non est ieiunium, sed est . foris. δεκα ν γινομενου σκυξ idest,est sacrificium,quod fit in unaquaque syn mi; sic vocat conuentu ad Missam,&subiungit icut Paulus ait,Pascha nostrum immolatus est Chrianus, idcirco idem Apostolus postquam Corinthios propter incestum inlum,de quo gloriabantur,reprehcderat,& postqua illii excomunicauerat,
hortans eos ad expurgandum fermentum malitiae, id est,deponcndam cor
ruptionem peccatorum,& ad facienda mundam coscientiam,vi digne passena mysticum manducaret, opportunc & accommodate ad propositum meminit de azymo,in quo consecrauit Do m inus,e X purgate, inquiens, vetus sermelum,ut sitis noua conspersito, sicut estis aZymi: etenim pascha nostrum immolatus est Christus, itaque epulamini in azymis synceritatis, &Veritatis. immolatio enim cruenta in cruce non habuit azymos, sicut habuit immolatio incruenta in mensa de qua dicit nunc Apostolus; Etenim pascha nostrum immolatus est Christus:epulantini in azymis,&c. Dominii imitatus est cu ait in eum pelio de hoc ipso Pascha: Desiderio desideraui hoc pascha manducare vobistum, antequam patiar.de quo subiungit st tim: dico enim vobis,quia ex hoc non manducabo illud,signincans, ut ait Leontius Etholius,se non passurum esse iterum, sed semel passiim, semel tradidisse nobis hoc mysterium. illud vero:donec impleatur in regno Dei satis declarat non de typico solo pascha, sed de mystico eum loqui. Vt. n. sed evacuatur,ut ita dicam succi, umbra non impletur,
463쪽
poris: sic typicu pascha no est impletum,sed evacuatu potius in euagelio. Ac rursus,sicut iustitia non occidendi,ut lex iubebat, impletur in euange- Iio per iustitiam non irascendi,ut iubet euangelium,quia ad illam accedit haec; Se iustitia diligendi proximum fit maior, & impletur per iustitiam dilitendi inimicos; similia enim similibus . comparantur,& augentur; &rursus iustitia diligendi hic secundum euangelium, implenda cst adhuc in coelo per iustitiam diligendi secundum charitatem beatorum, quia cnari tas non excidit,sicut Apostolus ait; sic hoc mysticum pascha implendum esse dicit in regno Dei, quia scilicet qui in hoc mysterio nunc sub aliena specie videtur,videbitur in regno Dei sicuti est, ut beatus Ioannes ait: cenui hic vix & a paucis gustatur,quam suauis sit,in regno Dei ab omnibus, inexplicabili suavitate & modo, sine ullo velamento,& in propria i pecie, ac gloria videbitur,& gustabitur. Accedet itaque illa tunc in regno Dei reuelatio gloriae coelestis,quae nobis implebit, quod hic propter statu infirmitatis nostrae capere non possiimus. Item,sicut de hoc mysterio sub specie panis dixerat,ex hoc non manducabo illud,donec impleatur in regno Dei: sic etia de eodem mysterio sub altera specie,idest,uini loquens, post Quam dixit repetens per recapitulatione, quod paulo supra in calice praetermissum crat,scilicet:Et accepto calic gratias agens dixit, accipite, dc diuidite inter vos,subiungit.Diuo enim vobis;quia non bibam de generatione vitis huius,donec regnum Dei veniat:quod quidem eode pertinet, Quo illud superius,ex hoc non manducabo illud, donec impleatur in renno Dei,ut admoneret, scilicet, semel se passurum: Sc semel antequam pareretur, in memoria passionis suae se hoc nobis mysterium tradere, quod
nos quotidie in commemorationem eius celebramus . nobis enim noui testamenti ministris dixita haec quotiescunque feceritis, quae ipsetcuircet in nocte illa fecit.genimen itaque vitis vocavit vinum illud mysticum. Vt.n dicitur vinum propter specie tantum vini, siue imagine,vel signum, Q 3 relictum est in odore,colore,& sapore,& alijs qualitatibus Vim, sic ca-oc ratione est,& dicitur genimen vitis,q3 qui de genimen cum sit lubitantialiter sanguis Christi, ipso Duo dicente hic est sanguis meus noui testamenti, non .n .dixit hic sanguis meus, & hoc vinum meum noui testanacti, cosequens necessario est,no esse ibi substantiam vini. Sed hactenus ex seripturis demonstratum sit esse corpus Diti in mysterio extra usum: demo stratum ite ex apostolica constitutione q in lib. 8.Cle.consti. apost. lcript est de reliquijs mysticis corporis Dominici in sacrariu inseredis ad cultodi edum,sic.n. ait,ut iterum repetam,postquam omnes communicauerint,
inserant,inquit,diaconi reliquias, i supersunt in pastophorion. nunc V cat tabernaculu,in quo asseruatur reliquiae istet sacrosanctis Synodus quoque Nicena,qua vos Magd. scio in honore habetis,testimonium dicit contra istud vestru dogma,in quo traditis non esse corpus Christi extra vlum,& manducatione,iubet enim inter diavposses,quae in fragmentis eius Synodi graece seruntur ,ut cogitatione nostra sursum erecta, fide intelliga
damus,inqua,positu esse 1 illa sacra meis agnu Dei a tollit peccata muci, O sine mactatione sacerdotibus immolatur, at cu est sup altare, nodu sus 1
tur,est igitur corpus Diii,extra usum in sacramulo. No latuit Caluinii tric
Constitutio apostolica dereliquijs s. Eucharistis serua
464쪽
ei O. Aureliam Maliseon.de reliquiit corporis domini diligenter seruandis. Quod seriptu- .ra, consitutio apostoliea. s.pa res , eoncilia uno spiratu tenentur esse eorpus Christi in
mysterio. M Eueharistiae ante viam esimunionis.
44 O PRO EPIST. PONT. locus,quem in suis institutionibus deprauare voluit, decurtando panem, id est,reticendo,ut a nobis libro tertio de dogmaticis characteribus verbi Dei iterum notatum est. Item Sanctus Nilus Chrysostomi discipulus.
mendamn aduentum spiritus sancti vivifici non iam nudum pane, & c mune vinum sancta illa mensae impolita credimus esse, sed corpus & sanguinem pretiosum Christi,quae eos purgant, & heredes vitae sempiternae
faciunt,qui cum timore,& desiderio communicant. Praeterea beatus August. in psal. 98. De carne Mariae, inquit,carnem accepit:& ipsam carnem ad manducandum in salutem dedit. nemo autem illam carnem manducat, nisi prius adorauerit, &c. Deinde est in concilijs Vormaciensi, Aurelianenti, Matisconensi secundo renouata haec de reliquijs corporis Domini diligenter custodiendis constitutio. Cum ergo tum scriptura sis cta num apostolica constitutio non solum in epistola Clementis, quam isti negant sed in 8.libro de apostolicis constitu .scripta,qua usque in hodiernum diem ecclesia totius Orientis di Occidentis summa religione utitur,tum sancti patres & ecclesiae catholicae doctorcs,tum ecclesiastica concilia peracta consecratione Venerabile corpus Christi in sacro altari esse,& a sanctis Angelis,ac fidelibus Christianis adorari,& peracta item communione, idem corpus remanere,&seruari uno spiritu testentur, quis huc locum epistolae Clementis de reliqui js Dominici corporis diligenter custodiendis reprehendere poterat praeterquam Magdeburgenses, qui fide ecclesiae catholicae negauerunt cum hanc interim neque Daemones ipsi nefare audeant, quos quotidie in nostris energumenis ad altare adductisentimus horribili stemitu,acvllulatu confitcri tremefactos, sentia corporis Domini in altari positi. Iam vero quod transgressoribus huius costitutionis de reliqui js istis diligenter custodiendis poenam anathematis abeato Petro constitutam esse Magde burgenses accusant, non solum hoc faciunt,ut iterum dicam,quid no credunt cile abi corpus Christi, sed quia ut etiam supra dixi,non intelligunt isti quorsiim apud nos, qui credimus,
excommunicatio ista, siue anathcina pertineat: eodem enim pertinet,quo excommunicatio illa canone aposto. 8. siancita in eum, qui non communicat,si quis, inquit, episcopus aut presbyter,aut diaconus, aut ullus ex Clero, facta oblatione, non communicauerit,dicat causam,ut si idonea sit, v niam serat:si non dicat,excommunicetur, tanqua qui noceat populo, α uod suspicionem iniecerit contra eum, qui obtulit .hactenus canon . ea-em ratione intelligimus nos statutum este a beato Petro anathema precbyteris , & diaconis, si negligenter sanctam eucharistiam seruauerint, vel dispensaverint,quod huiusmodi negligentia ad detrimentum populi spectet:pr betur etiam suspicio,quod non credant esse ibi corpus Christi,qui ita negligenter & indecore illud tractent. Idem dicendum est de ratione anathematis in eos minist Is ecclesiae, qui palla, quae super altare posita,
corpus Domini tetigit,ad tegendum mortuum, aut ad induendum abutantur.Etenim si caro victimae veteris testamenti vestem tangens, eam san
ctificabat iuxta quaestionem positam sacerdotibus apud Aggaeum prophe
465쪽
tam,& fimbria vestis dominicς propter corpus, quod illa vestis tangebat, latae sanctitatis erat,vt Haemorrno issam per fide Lanaret; carebitne sanctitate palla super altare posita, quam caro domini nostri sub specie panis ta itξQuod si ita sanctificata est palla propter corpus Domini,an no praebcit suspicionem contra corpus ipsum Domini ad detrimentum populi, si illa ipsa palla ad alios usus abutatur Rursus si palla quamuis no tetigerit corpus Domini,tame laad hoc per preces,& benedictiones dedicata cst, ac caetera etiam vasa ad ministerium sacri altaris per sacras ite benedictiones deputata, anctificata sunt,& dicuntur secundum idionia scripturae, ut cum ait,sanctifica mihi Omne primogenitum masculinu, pro eo quod est
istae αθε e,id est,deputa, siue,adscribe,& dedica mihi: sic. n. sancti patres verbum hoc loco interpretantur, an non docet ratio honestatis ecclesiasticae, ut qui sic ad ministerium ecclesiae ia deputata sunt, non nisi a deputatis ad idem ministerium liceat tractari Quod si ita est, qui contra facit,aut faciendum esse iudicat,non ne contra Paulum apostolum facit,& iudicat,qui dixit, omnia honeste & secundum ordine ecclesiae fiant quod quide quia late patet,non debuit sigillatim de uno aut alio genere dicere,sed maluit in uniuersis,quae in Gescsia fiunt,honestatem &decorum uno verbo sancire t quicquid huiusmodi vos & alij vestri similes sigillatim reprehenderitis, nos Pauli regulam generalem obiiceremus cum ait:Omnia honeste,& secundum ordine fiant in vobis Corinthijs, id est in ecclesia Dei.Cur igitur, qui sempςr verbum Dei iactatis, hoc verbuDei negligitis,& contemnitis, immo quod grauius adhuc est, accusatis ΘAccusatis .n.dum quod secundum illud ipsum verbum fit, reprehenditis. Bene de vobis dixit beatus Petrus udaces,vobis placentes, qui sectas nometuitis introducere blasphemantes.Dicite mihi quos nec illi digiti quasi manus hominis scribentis, nec illa interpretatio Danielis de vasis domus Domini non prophane tangendis, rec a quibus non decet, tractadis, di utendis, nec interitus Baltasaris regis Babylonis quicquam mouent: Quis apud vos, qui sit mediocriter Oeconomicus, omnia domus suae v si ab omnibus tractari,inique poni,aut seruari patiatur)Quod ergo ratio recomici decori domi tus non patitur, in domo dei patiatur severitatem vero poenae anathematis, quam hic quoque isti accusant, defendit etiam ratio scandali grauis ad detrimentum populi pertinentis,tum propter excolum,quo populus ad contemptum rerum sacrarii inuitatur: tum propteruspicionem,in quam veni qui hoc committit.accedit huc, quod eo tempore,cum hetc sanciri coeperunt,ea supplicii seueritate opus erat, qua fie
ret,quod de seuerissimo illo supplicio Ananiae, & Sapphire in Actis
Apostolorum scriptum est,ut esset ecclesiae ad cauendum,propositum exemplum,& factus est,inquit, timor magnus in uniuersa ecclesia,& in omnes,qui audierunt. Sed si iis haec sint, qui hactenus hoc lib. quarto exenia iniis cuti sumus, ut libri magnitudo, modum i
Contra seripturam faciunt, qquae ad minisse
tu ecclesiae deputata sunt , Ndedicata , ad aliosvsua trasse Seripturam ae
cusat,qui quod secundis scriptu
466쪽
Aduersus Magdeburgenses Centuriatores pro Epistolis decretalibus Pontificum Apostolicorum.
Egimus in actis Apostolorum Illustrissime & Reuerendissime Stanissae Hosi, multos fuisse Ephesi ex eis, qui fuerat curiosa sectati erant autem intercuriosa illa, ut magni auctores testantur,in primis magica,& diuinationes qui cotulerunt, inquit, libros suos, & combusserunt eos coram omnibus. Horum similes sunt multi ex Germanis, qui &si disciplina Lumeri tanquam magica quaedam ai s cos aliquando dementasset,is enim velut alter Simon dixit se esse aliquem magnum, S 1icut de illo scriptum est,in multis locissi ermaniae omnes ei auscultabant a mini' mo usque ad magnum,tamen: quia erant ex nobis,ut beatus Ioannes ait, ut nobiscum permanerent,damnata hqre &praua,atq; haeretica sua curiositate,ac combustis libris ad ecclesiam catholica propitio deo iam redieruntin ut quotidie plure&redeant,plurimi ex nostris ut bonioperari, quanto pollunt studio curant,esil sermonibus, alij scriptioniblis libroru, alij assidua ad deum precatione,alij vita, facti, sicut aposto.Timotheo praecepit,exemplum fidelium in verbo,in conuersatione,in charitate,in fide,& castitate. Qui vero in Lutheranis adhuc permanent, & doctrina,ac libris flamma dignis Lutheranorum uti pergunt,quotum colamatio, ut ideapostolus ait,in combustionem, hi sunt similes Ephesiorum illius deg cultorum,quippe qui velut Dianam quandam multimmanitin, quam Gr ei vocant, hiresim Lutheranam colunt , qut; misera, & exactabili foecund itate ta multas ta peperit,& aluit sectas. H i repudiata doctrina qua patres,ac maiores eorum, sicut ab initio acceperant, semper professisuerunt, noua disciplina praue curiosi susceperisti,§atur.Curiosum.n .est, ad nihil aliud vacare, nisi aut dicere, aut audire aliqd noui, videAtheniesibus illis beatus Lucas scribit. Hinc tot ia apud Luthcranosti reses,quot
apud illos philosophorii sect .Perductum quae est ad exitum in nouis istista reticis,quod Apostolus presbyteris Ephesi praedixit, oscio,quoniam
intrabunt post discessionem meam lupi rapaces in vos, non parcentes regi: & ex vobis ipsiis surgent viri loquentes peruersa, ut abducant discipulos post se. Hi sunt Lutherus pater omnium Lutheranorum,qui sunt
m Utae,interpretemur nos multi sectos:Thomas Muneterus pater Anabaptistaru,qui sunt ite varij: Carol stadius,& Zuinglius genitores sacramen-
467쪽
LIBER QUIN Tu S. tariorum,&eoru quoq; multiplicium:Melan on sator Consessioni statum,qui sunt etiam multiformes & reliqui,ne omnes enumerem. Hi omnes post se discipulos abduxerui,& ut vim verbi gr ci,quo usus est Lucas, exprimam, de illiu ecclesii catholicae, quasi de matris complexu vi auulserunt,& abstraxerui: hoc enim significat α--αν. Sed quomodo abstraxerunt loquentes, inquit Apostolus,peruersa,& deprauata, hoc enim significat verbum miseruersa autem esse no poterant, nisi a verbo dei aversa essent. Vnde tamdiu non potest quis διὸς ραμμοπι idest, peruersa, &deprauata loqui,dum verbum dei praue,& peruerse non intellisit: nec interpretatur.Quare aut isti noui h. eretici verbu dei peruerse intelligedo &interpretando deprauant, si nobis ii retici sunt: aut nos hoc facimus,si eis hiretici sumus. recte enim Hilarius in et . libro de Trinit. ait,de intelligentia haeresis,non de scriptura est: & sensus non sermo fit crimen. ex quo fit, ut de interpretatione scripturaru,licet isti negent, tota ipsorum, & nostra contentio sit: neque fieri possit,ut verbum dei purum,sine interpretatione ulla a Lutheranis, ut iactare solet tradatur. quod si de interpretatione verbi dei omnis controuersia utriusq; partis est,nihil aliud superest,nisi ut vel
argumenta sine testibus: vel testes sine argumetis:vel potius utrumq;,cum utrumque habeamus , controuersiam dirimat. Sed rursus,quia nos argumenta ex scripturis sanctis 'ducimus, & isti scripturas peruerse loquendo idest,male intelligendo,& interpretado deprauant,reliquum est tandem, ut necessatio fiat,quod paulus ad Timoth. scripsit,quq audisti,inquit a me per multos testes, haec commenda fidelibus hominibus,qui idonei erunt,& alios docere. Hoc est igitur, quod nostri catholici scriptores ab initio heresis Lutherane more & exemplo vetera patrum semperiri necesse erat fecerunt, & adhuc faciunt. ea scilicet quae per testes omnium s culo ru, da ecclesiarum,& utriusq; lingua: Gr c :& latinae ex sanctis Apostolis didicerunt, & tradita sunt nobis Uec productis testibus, & recitatis testimoni jς die, & nocte scribunt: haec episcopi ecclesiae catholici, docent,& alijs,qui sunt ad docedit idonei, ac fideles,ut doceat,comittunt. C5tra vero Lutherani magistri quia nullos testes habet praeter cos,qui ex domo eorum prodierunt, per quos,ea quae tradunt,ab Apostolis accepisse probare possint, ad improbandos testes nostros totum studium suum,& vigilias conuere runt. in quo uno iam pridem sudant Magdeburgenses Centuriatorcs,quaeta possunt in perseredo labore industria, si industria dic eda est,quq impie& pestifere ponitur. sudan dico,laborates,quomodo quibus possint, suadeant,nullos nos habere testes,nescio quas inclinationes doctrinae, ut ipsi vocant & corruptelas in testimoni js nostrorum per calumnia & malitiam obijcientes. Quam autem verum sit, nullum istos habere testem, praeter
quam quod res ipsa loquitur, illi ipsi testantur, qui ex li reticis ad nos,ex
quibus erant,ut nobiscum permanerent,frequeter reuersi sunt ex quibus, ut c teros nunc taceam, nobilis quidam Salernitanus ex principis Salernitani familiaribus,cum diu fuisset Caluinianus,& si illibeter,ut aifirmabat, ante annos paucos in se reuersus,& filium Prodigum imitatus, ad fide ecclesiae catholicae in conspectu legati Pontificis Romani & multorum optimatum Auinione redij aedito libello consessionis sui: in quo cum causas amplius triginta numerasse que ad redeundum coegissent, una ex illis erat,quod cum permulti steteres auctores,ex quo haeresis Lutheri ortu.ce.
468쪽
444 PRO EPIST PONT. pillet, in lucem in Gallia,Germania,Italia exissent, a quibus grauissima in
Lutheranorum doctrinam testimonia dicerentur, nullum tamen via quain
testem ex veteribus sua ista nimia diligentia,& curiositate, ac labore assiduo,& ardeti desiderio reperire,& producere potuissent. satis hoc ipsu in Magdeburgenses Centuriatores Lutheranorum scribae, & aduocati probant,qui omnes alioqui bibliothecas Germaniae & Galliae scrutati,& multitudine librorum conquisita,& in gymnaliu suum comportata, ac multiplici lectione diurna,& nocturna inter operas Centurialis ossicinae partita, nullum tamen testem in epistolas Pontificum Apostolicorum, contra
quas coniurauerant, inuenire potuerunt praeter unum ignotum, quem Vocant Kalchellam ante annos scptuaginta, ut ipsit dicunt,natum . quam Vero idonea sit tantula stas ad dicendum testimonium contra tantam antiquitatem epistolarum,idest,contra scripta secundi siculi Centuriarum, iudicent ipsi.Sed de teste isto respondebo suo loco in quinto eodemque cxtremo libro Redeo ad Ephesios illos, apud quos erant quoque, qui exorcismis non ex scriptura sancta recte sumptis, ut S. Athanasius ad Marcellianum scripsit,sed a se male compositis,& ornatis daemones expellere conarentur, ex quibus septem illini ij Scaeuae Iudaei principis sacerdotum fuerunt, qui cu inciperent,ut Lucas narrat,inuocare super eos, qui habebant spiritus malos, nomen domini Iesu dicentes,adiuro vos per lassem, quem Paulus pr dicat,respondens spiritus nequam dixit eis,Iesu ninqui,& Paulum scio,vos autem qui estis & insiliens homo in eos, in quo erat dein o-ntu pessim v,dominatus inualuit in eos, ita ut nudi, & vulnerati clsugcrct . Horum etiam similes sunt Lutherani, hi enim inter se de prscipuis rebus fidei, & ut quidam ex eis Nicolaus Gallus in Thesibus suis testatur de sublimibus doctrinae Christianae articulis contendunt.qui dum suis fallis dogmatibus veluti quibusdam exorcismis a se factis,quod verbum dei vocat alij alios increpare,& redarguere tentan euenire solet,ut homo, in quo est spiritus nequam in eos inuectus eosdem damnet, & anathema faciat.& ut unum,aut alterum exempli gratia nominemus,fecit ia hoc Nicolaus Amsdormiis ex Consessionistis in libro quem de publica consessione purae docti euangeli j & confutatione praesentium Suermerorum, vel iactiosorum inscripsit,res, inquit, nihilo fit melior,sed in dies deterior: omnia nihil prae se serunt aliud quam euangelium apud nos pessiim iturum:&loco euangelij non nisi meros eosdemq; egregios errores nos habituros, non quidem aliam ob causain, quam quod human rationis prudentiaeq;, non autem ipsius veritatis studiosi sumus. Da dicit hic in ipsius libri stotecofiteri se pura doctrina euangelij,& confutare haereticos,dicere videtur, Iesum scio,& Paulum noui:Zuinglio autem,& Osiandro;atque alijs haereriticis illud dicit vos aute qui estis & insiliens in eos,sic in eode libro de cofessione purae doctrinae euangelii ait,Primo igitur damnamus nos Gasp rum Suencstidium,& Anabaptistas,qui eam,quae ore fit, euanaelij praedicationem non modo contemnunt,& rei jciunt,sed etiam conuemnant. Secundo etiam Osiandrinam damnamus factionem, quippe quet non minus crassa & impudens hqrcsis est.&c.Tertio Sacramentarios Luingliu & eius sectatores condemnamus,&c.Quarto Adlaphoristas propterea,quod pretter euangelium etiam humanas traditiones in suis cccleujs seruari tui Ie-lunt.Si quidem cuangelium nulla hominu mandata secum in ecclesiis o
469쪽
seruari patitur.&c. Sic iste homo,in quo erat dimonium pessimum Lutheri,& Lutheran confessionis Augustanae insiluit in illos alios hqreticos exorcistas. Ite Saxonis principes,& Comites Mansset denses libris magnis
iditis ii . sectas Lutheranorum tanquam execrabiles condemnarunt. Taceo Nicolau Gallum superintendentem Lutheranu, qui in libro suo Theseon & Hypotyposeon plures alios Lumeranos codemnat: praetereo etiaIllyricu,qui in Melancthonicos,& Adiaphoristas atrociter incurrit. Sed videamus iam quemadmodum Paulus Apostolus tum presbyteros ecclesiae Ephesi,tum Timotheum Ephesiorum episcopum aduersus curiosos illos instruxit qui libris igne dignis,quos postea combusserunt, utebantur:& aduersius illos,qui nomine Iesu,& nomine Pauli suis illis deprauatis exorcismis abutebantur,& cotra haereticos,quos idem apostolus praedixit ibi futuros,qui peruersa loquerentur.ut inde discamus, quemadmodum nos quoque instructi,& parati esse debeamus contra curiosos istos nouos haereticos disciplinae Lutheranae sectatores,qui tam multos iam libros incendio dignos scripserunt,& quotidie scribunt: quique falsiis suorum dogmatum veluti exorcismis nomine verbi det,quod falso iactant,transuertere volunt euangelium,ut de Galatis illis Apostolus dixit. Ergo postquam dixit Paulus, ut Lucas narrat.& ex vobis iplis surgent viri loquentes peruersa,vi abducant discipulos post se,subiungit, propter quod vigilate memoria retinentcs,quoniam per triennium nocte, & die non cessaui cu lachrimis monere unum quem l vestrum.Monet igitur hic Apostolus, ut cusurrexerint,qui peruersia loquantur,quod est ii reticoru, in eo primit vigilemus,ac primam cura ponamus,ut meminerimus,quid a primis patribuss& magistris a principio pertot Rculorum eurricula didicerimus, ac moniti simus,sicuti Ephesiij ab Apostolo per trienniit eruditi,& moniti fuerant. Quare si cu in Germania I .utherus,& alij post eu loquentes praue, & peruerse verbum Dei surrexerunt,tunc Germani vigilassent memoria retinetes, quid die,& nocte catholici praedicatores patrum,ac maiorum suorum memoria per Germaniae eccleuas, ex quo Bonifacium Apostolu Germania recepisset,semper docuissent,ac monuissent, nunquam lupi ingressi populos mactassent,& perdidissent.Sed quia iuxta parabolam euangeli j dormierunt homine idest,ceperunt obliuionem doctrinae a principio seminatae,venit inimicus eius, auistini nauerat bonum semen in agro suo,&. superseminavit Zizania in medio tritici,& absit.Hinc satio Zizaniorum .discrimen autem boni,& mali seminis, idest,ueroru,ac falsoru dogmatu docet statim eade parabola, ut recte a quodam vetere interprete animaduersum est,subiungitan .cum autem crevisset herba,& fructum fecisset,luc apparuerunt & zizania.Scilicet quale sit euangelium,quod Lutherus praedicauit, ex fructu, 'uem attulit, perspicitur,si cum eo comparetur, quem antiqua euangelij Gristi praedicatio in Germania ante cum attulerat. immo ipse primus huius sementis zizaniorum sator Martinus Lutherus, cogente conscientia,testimoniu non rogatus dedit, cu in postilla sua magna in euagelium dominicae primae aduentus stomaclaose conqueritur,ex suo evan
gelio homines longe deteriores euasisse,quam in papatu unquam fuerint adeo. n. vitia& flagitia sqb hoc suo euangelio creuisse, ut in ipsum malum daemonem transierint. Haec Lutheri de Zizaiiijs euangeli j sui testificatio.
Deinde Paulus post tu in presbyteros Ephesi rogauit,ut qui per trienniu
470쪽
monuisset,meminissent,subiungit,&nunc commendo vos deo, & verbo gratiae ipsius. Haec demum fuit summa,& caput uniuersae instructionis, comendare eos deo,& verbo gratiae ipsius, id est, euangelio, quod potes est, inquit,superaedificare,& dare hqreditate in sanctificatis omnibus. Quare
si quod Lutherus praedicare coepit,verbii gratiae dei fuisset,quod de spiritu Christi processisset, ea, l verbu dei a primo apostolo Germaniae VVbin-fredo cognomento Bonifacio natione Anglo praedicatum, &semper in ecclesijs cunctae Germaniae,ia quam depolitum fideliter custodituin, fidei credentium super dincauerat,nunquam destruxisset. Inter caetera vero, qillud verbu gratiae superaedificauerat, obedicntia erat Romanae ecclesiae, quam primum,ut facilior esset reliqua demolitio,euangeliu Lutheri sustulit. Si . sanctus Bonifacius in epist. ad Gudbertum archiepiscopum Angliae scripsit. decrevimus in nostro synodali conuentu, & consessi sumus catholicam fidem,&vnitatem,ac subiectionem Romanae ecclesiae fine tenus vite nostri velle seruare: sancto Petro,& Vicario eius velle subi jci,&c. Adhunc igitur modum Apostolus presbyteros Ephesiorum contra curiosos librorum pestiserorum auctores,& lectores,ac falsos exorcistas,& Ω-turos haereticos instruxit,&monuit.Timotheum vero Ephesi episcopum aduersus cosdem his etiam monitis quasi armis quibusdam munivit. Tu autem, inquit,permane in ijs, quae dicit cisti,& credita sunt tibi permanere
prscepit in doctrina ab Apostolo tradita, & cam instar depositi fideliter
scrvare:haereticorum. n. est,no permanere in co,quod ab initio audieriit,
ut beatus Ioan . ait, immo ipsorum quoque est,ut id cm Apostolus Paulus ad eosdem Ephesios scripsit,tanquam paruulos fluctuare,& omni vento doctrinae circuserri, quod istis ipsis nouis hireticis nemo est, quin clientia se sciat.Hinc. n.Lutherana haeretis tam multiiugis facta est.hinc Consessoni ,Osiandrini,Zuingliani,Adiaphoristae, Melancthonici, Maioristae, &reliqui manarunt. Deinde subiungit Apostolus,sciens a quo didiceris,scilicet didicerat Timotheus a Paulo,qui,ut idem Galatis testatus est, no ab homine euangelium accepi neq; didicit, sed per reuelationem Iesu Christi. itaque auctoritatem magistri commendauit apostolus, quo magis studium discipuli ad conseruandam doctrinam perceptam excitaret,ut sicut idem ad Hebr os scripsit, abundantius obseruaret ea,quae audis let,ne sorte perflueret. Hoc autem Martinus Luthenis cum alioqui superbissimus esset,& propheta se vocare ausus,nunqua tame ausus est dicere, no ab homine accepisse,neq; didicisse euagelium,quod praedicabat,sed per reuelatione Iesu Christi. Hoc ergo Martinu I.utheru, & reliquos ab eo satos peruersa loqui fecit,ut de futuris illis haereticis Paulus pridixit,quod nescierint,vel potius obliti sunt, a quo euangeli uaccepissent, illud dico, quod euangelio suo nouo verbo apostoli utar, idest, transuertere volueriit.Nos igitur Reuerendissime Stan illae Hosi, ut propolitum nobis prosequamur, permanentes,sicut sancti apostoli patres nostri monuer ut, in ijs,quae didicimus,& credita sunt nobis,scientes ex quibus,scilicet sanctis apostolis , & apostolicis patribus ea didicerimus, pergemus deinceps reliqua doctrinam epistolarum Pontificii Apostolicorum ab istis r prehensam auctoritate Verbi dei defendere,& ad cetera omnia,que in e obi;ciunt,ut hactenus secimus, respondere.