장음표시 사용
151쪽
in I. de Inuentione comment. D umdmemorem inflandos cades, qui cta Dranni
u . Hera 'mycapiti ipsim,generis reseruent. εὐ Mortua quin uiam tunseat corpora uiuisu componens manibusi manus, atque orabmora; . u Tormentigenus , orsanie , taboifluentosi, Compsexu in misero longa sic morte necabat. ld n ne Me facinus inauduum en' st astris, barbarisi hominibus etiam alienum is in eos, qui neque iadere alium, ne e defendere potuerunt, ut in pueros, senes . I. Latinius in epistola ad Cic. 'cinin cuiusdam 'lenis. hominis amplificat: quod ad hunc locum uehementerfacere uidetur. 2M
Catilio, inquit nescio quid ad me seripsi b deprecationis AEligentissima: vas te cum nomo Sex. Seruilis: nam mehercule ego Hum quoque amo. Sed uiuscemod uos clientci huiusmodi causas recipitis ' hominem tinum crudelissimum, qui tot ingenuos, matre, amilias, ciues Ro. occidit, arripuit, differ didit, regione, uastauit. FNonus locus J locus ste ex comparatione appellatur, nam crimen cum crimine con retur Ur maius hoc illo esse diciatur . Ut apud Salustium Cato. pud maiorci nonros, inquit, e g. Manilius Torquatus bello Gastico filium suum, quod is contra imperium in hostem pugnauerat, necari ossit et atque He egregius adolescens moderatast titudinis poenas dedis. Vos de crudelissimis parricidis quidpatuatis cunctis mini ' Huc etiam acciri potest illud Cic. inuect. prima in Cat. F. Scipio Pont. Max. Tib. cyracchum meaeocriter labefactantem Rempublicam priuatus interficit 3, Catilinam orbem terra caede, atque incendiys uanare cupientem nos coss. perstremus ' s Et ita per contentionem J recitester contentionem: nam locus iIue ster comparationem tractatur, qua contentionis amantissima est: habu enim contentio uerba uerbis contraria. s Decimus
locus est J hunc locum quidam cogectionem appellarunt : ob id, quia in eo tractaris , quid ante rem , in re postrem Iastum sit, colligitur . in ο- iratione pro Milone, in Inu t. contra Catilinam multa colligi possunt huiusmodi exempla, ea firma, ct figura dicendi pertraita, ut plane delinea ire, totums negotium ob oculos audisntium geri uideatur. Fndecimus is lcus est, per quem ostendimus ab eo fictum, a quo minime oportuerit J quia dam hunc locum indecentiam, nonnisi inconuenientiam appellant, Mi Meteilus in Epist. Fam. queritur, se ab irs male tractari, a quibus minia rme conueniebat: fictum illud hoc modo amplificat. Existimaram pro mula. tuo inter nos animo, ct pro reconciliata gratia neque me absentem ludi- ibrio umiri, nec Meteilum fratrem ob dictum, capite, ac Frtunis per .
te oppugnatum iri: quem Harum pudor ipsius de debat, uet 'amba debebat nostrassignitas, uelmeum sudium erga uos, remi pub. satis subi-
152쪽
leuare . nunc uideo illum circumuentum, me desertum, a quibiu minima conueniebat. Iulim Casar cum a percussoribmstriretur, animaduertisset se a Fruto percuti, questus est de illo inquiens. συ τέ νινn perinde ac si asisset, non decere, sed immane facinus esse a suo parentem occidi. 2 am Brutus Caesaris filius esse putabatur propter Seruiliam, quam Caesar amauit.queritur et apud Euripidem Hecum Τοθdorum a Rege Thracia Occis m, quem sepenumero ipsa benigne hosticisjusceperat . perinde arsissicerer , si alios parum deceιat filium meum occidere, tanto morus hostilem, ora me multis benefici s agestum. Hersus Euripidis hoc habent. α ξενίαιτάφιθρή, νωτα τῶν ἐμων φιλων. . Tu reliqua lege apud Euripidem, satia est enim mihi indicasse locum .s Duodecimus locus est , per quem indignamur, quod nobis hoc primis acciderit J Hic locus a severiore quodammodo comprehenia uidetur . cuius multa extant apud Tragicos, ct Comicos poetas exempla. Sed ille Homeri lociu ex II. ω. ad hunc locum maxime facit; ubi Priamim cum e chi
Ffonqueritur oeperpessumsisse, qua nemo alius unquam passim est. Sic
s Tertius decimus locus est, secum iniuria contumelia iunm demonstra rvr. J Uti apud Terentium in ε delphis Sannio de Creschine adolescente. M Frὰsupreme Iupiterra Minime miror, qui insanire occipiunt ex iniuria. D Domo me eripuit , uerberauit, me inuito abduxit meam iis Homini misero plus quingentos colapses infregit mihi . D Ob malefiala hae ianitiam emptam pestulat sibi tradier. non plane dssimile eni Etad Cic. in verr. act. v. T Detinere Fositus erat ara toro,atque ab idis non modo per iniuriam, sedetiam per contumeliam tantum exprimerestumenti, quantum Apronius imperasset. sQuartusdecimus locus est J hunc locum non nulli conuersionem appellant. s Vt adsuo res nostras iniurias restrantJ Vi in alieno malo μas calamitates considerent , exempla huic loco T. Gub orationes, ct Verrina Cic. abunde s-- peditabunt. Sedor Lysias ora ror clari simus cum se ipsium de Herat senis adrasteri nece defenderer, inter initia sua orationis optat, ut iussi sim iuriam fam ad Fas iniurias restrant: cum ita stre ait. Plurimi certe fricerem, rari e theniense sitatis uos Halisci mea in caussa priseretis, qualreuctram, ubi elusinodi sitis contumelia fisi Peretis. pro ino, graue se uidere aut parento, aut liberos aut uxorem in primis ab a spes
153쪽
sime tractari. hincpropurea est, quod e Eneas in a. MEn. de matre ua
D Hocce erat alma parens, quod me per tela, pir ignes,, Eripis ' ut mediys hostem in penetralibus , uti Ascanivmi ,patremf meum iuxtas Creus m , - , .
D Alterum masterius mactat ossanguine cernam 'Choroebus in eodem lib. Cassandram sibi de fonsatam ab hostibus raptari
Non tulit hancipeciem uriata mente Chorasim ,, Et sese in medium iniecit moriturus in agmen.s Untusdecimus locus est, per quem dicimus inimicis quoque, ct hostibus ea, qua nobis acciderint, induna uideri. J Acus ine indignationem commiserationi admixtam habere uidetur . quam ob rem illud Virgilianum ab hoc loco minime abhorrere uidetur .'
a Quis talia fando a Mirmidonum, Dolopum ue, aut duri miles VIussis, Tempera a lacrymis' s Et indignatis quidem J inuae ιν ficit ad conquestionem. scinquenio est oratioJ Definitio conquestionis: quam alty commiserationem: nonnulli misericordiam, Graeci ἔλεον vocant. s Haec primum animum auditoris mitem P Aristotelis in de serte γα. cut ante admonuimu/ὰ docer primamperorationis partem esse, ut conciliemus nobis, auertamini ab aduersario iudices. sti locis communibus e cere oportebitJ qui ex utpotissmumfrtuna , est ex hominum infirmitate ducuntur .hosi in decim parte, Cic. distribuit. ut patet in textu. sPrimm locus est misericordiae , perquem quibus in bonis ferint, est nunc quibus in malis sint, ostenditur. J hic lacus a commutatione frtuna appellari potest. quo usses est frequenter Cic. cum alibi, tum maxime in Oratione pro Ῥ. S la. cum ait. Ο'mserum, ct insilicem illum diem, quo consul omnibus centurhs. P. Sulla renuntiatus e i. O' salsam stem, o uolucremfrtunam, δcaecam cupiditatem, Opraeposteramgratulationem. quam Δυ uia omni ex latitia, eruol piate adiactum, eriac mas reciderunt: nequipaulo ante coss. designatus suisset, retineret repente nullum uestigium pristina dignitatis ' ct adia, quasequuntur. quibus non poterat procto expressiusfrtuna commutationem sendere. talis es illa e Enea deploratisper locum
154쪽
M Guis, , muris ,scipio, aux mae.s Quartu, hic Acin cum sicundo cognationis Dodam uinculo contianditur : nam O 'se est ex Haributione temporum: uariat requirit exempla propter rerum uarietatem. rem turpem, humalem, est Hiberalem. indignam aetate,genere, fortuna,pristino honore protulit Homerus, summo cum msericordiae affectu a. Io. cum Priamum senem, disissimumi
Megem supplicem ina it ad pedes chissis puere corpuw Hectoris si bfui. ZYd egregie quoque, nec absque conquestionis assectu Virgiliis signisseauit in I. likro e G. cum ait.
M Tum uero ingentem gemitum dat pectore ab imo, ,, mi spolia, ut currus, uti 'sum corpus amici, ,, Tendentems manus Priamum constexit inermes. Remyriuino bonore, summisi illius in rempub. meritis indunam pUsum sitisse Milonem Cic. per conquestionis assectum describit: cum nec animi serti dinem Assius in tribunatu, nec beneficiorum magnitudYnem in rempub. satis eum subleuare potuisse ait, quo minud in exitium ageretur. Plebem, inquit, ct in imam multitudinem, qua P. Clodio ducesertunis uestris imminebat, eam, quo tutior esset uita uel ira, se scisse commem rat ; ut non modo uirtuteflecteret; sed etiam tribus suis patrimoniis deliniret: nec timer,ne,cum plebe muneribus placarit, uos non conciliaris meritis in rem .singularibus Fad intus, per quem omnia ante oculos singitilatim incommoda ponentur. J ex Hyloratiora locus ure appellatur . per v ποτυπωσιν.adquem fuere uidetur illudVirgilianum in a. O .de Laocoonte , eiust fis a serpentibus deuoratiar ita enim negoti' circunuat tias, ct casum defribit, ut ante oculis legentium feri uideatur. M Diffugimus usu exangues. illi agmine certo .
Laocoonta petunt primum parua duorum .is, Corpora natorum serpens complexus uterque Implicat, ct miseros morsu depascitur artus. . ae
M Pon ipsum auxilio siubeuntem, ac tela hentem r a Corripiunt ,stirisIligant ingentibus: et iam M Tis medium amplexi, bis collosquamea circum is, Terga dat Verant capite, Erceruicibus Hiis. 4,, Ille ulmanibus tendit diuestere nodos . ri Ulamsi u sanie uisivi, atros ueneno. Cia Ors simul horrendos ad Dderatossit. O. i, si es mugitu ,fugit cum saucius arae . b. a Taurus, ct incertam excissi ceruice securim.
huc similiter aduocaripoteIi illud Cic. in Oratione ne Roscio m.
155쪽
ter occisu ne'rie, domus obsessa ,-inimicis bona adempta, possessa, di repta, sit, uita insista, sepe stimo, aurue in lys appetita. t Sextus, per
quem prater ψιm J locus est ex euentupraterocm, quo utitur Cic. cum ali bi, tum in oratione pro A lone, cum ait. enim nobis Gobiu iudices laboriosius e quid magi obcitum , mastis exercitum dici, aut, gi potest' qui Ue amplissimornm praemiorum ad rempub. adducti, metu crudeum morum exitiorum carere non possumus: quidem ceteras tempestates, ceprocellas millis duntaxatombiu concionum semper putaui Miloni esse μbeundas .quodstemper pro bonis contra improbos sensierat, in iudicio uer. , in eo consilio, in quo ex cunctis ordinibus amplissimi uiri iudicarent. nunquam existimauistem ullam esse habituros Milonis inimicos. Sed huiusmodi exemplis plenus est Hirgium. s Septimus, per quem ad ino. ,3ui audiuntJhic locus appellatur ex conuersione, quo saepe numero quidem utuur merus. sedin primis. it. as. siub persona Priami cum ait.
Idem 'cit Virg. expersona Turni I 2. M . Equidem merui, nec deprecor, inquit. M Vieresorte tua. miseri te si qua parentis i . Tangere cura pote st, ora: fit ct tibi talis D Anchisogenitor: Dauni misereresenilia. Octauus, per quem aliquid dicitur J Acus iste appentur ex deploratione singulorum, quae in geItione negoti simi. quomodo, se ipse declarat inquiens. Non assui ion uidi. Jhunc locum eleganter expressit Maro in I x. O .ex persona matris Euriali,quasiluis catu acerbissimu ita deplorat. γ, Nec te tua unera mater. 1 Produxi: pres Me oculis,aut uulnera laui, M Ueste tegens: tibi quam nocta sistina, diciti, Urgebam, ct tela curas flabar aniles.sItem inimicorum in manibus mortuus est, hostili in terra turpiter iacuis insepultus. J hac quoquo amplificatione conquestionu usius o Maro libro superius citato. ex eademmse mulseris Persona .ra Heu terra ignota eanibus d uapreis Latinis.
156쪽
in I. de Inuehtione comment. 66
, per quem oratio ad mutas, est animi experto res refertur. Jhis locus ex amra et mnae diripoliat. FH adequum. JUt apud Q. MDatantius sistit . in Io. .n Rhoebe Au, res si qua diu mortalibus ussa est,
oequasquuntur .s G Hhisicis illa Virgiliana exclamatis iis .e n. ex persena Saenea.
M O' patria, ὀ diuum domus Ilium, est ines a beta
is Maenia Sardanidum. est apud Euripidem Menelaus in Orene. . t .: I,, o domus , partim quidem te libens asticis . is Troia reuersus, partim uero uidens ingemisior ,, et Hi enim implacatam miseris malis ' i' a. - ο,. quam aliam magis uti domum. - . .l: Acue mavis graece. ia ἄδοῦ - , τηρὰν δή δέ--οσδέρκομπιυ κυαλδν γαρ ἀθώοις - οις
sem J Vi apudVirg. in . O . Dido'cis,quamoritura hune inm dum suas , t Eneat exuuias alloquitur. is vulces exuuia, dum fata, δMisinebant, is Accipite hane animam, mes G exolvite curis,sDecimuster quem inopia ormitas,solitudo demonstratur Jct his Aerim deploratione est per μοτυπωσιν.cuius exemptu est apud Virg. in I. - . M Ignara hominum, , lacorumgyra Erramus ,uento huc , uaIlis 2'Hibus acti. or insta. ra Ipsi enotus, egens, Lybia desert peragro, D Europa, atque Asia pulpus .sIndecimus ,perquem aut liberorum, aut parentum, aut sucorporisse yeluniuJ locus iste ex commendatisne sumitur. Apud Terentium in Anaeo sis moriens Pamphilo Gl3cerium commendat. M Quod ego per hanc te dextram oro, or genium tuum, a wer tuam fidem , pers huiusseolitud&nem tas, Te obtestor, ne abs te hanc segrege neu deseras.
Item Metuentius in I o. e. En corpussuum commendato M. ιαN Unum hoc per ,starua suistis uenia hostibus, Ora: a Corpus humo paιrare tegi.
157쪽
in I. de Inuentione commenti se Acbemenidui 3. O .ri ' per sdera testor A 'N Per superos, atque Mecab firabile lumen,
M Tollite me Teucri, quounque abducite terrM.ti me set erit. . rem pietate in alios. quo utitur Cic. in Verrem, qui cum
patrem, siliu mi ultima supplicio asserise, pater de morte filii, morte patris querebatur. sirandis, inquit, natu parens adductiu afumplicium, ex altera parte filius. Flebat uterque non de suo supplicis, sedpater dae silly morte, de patris filius . ct pro Milone dicens, illum ait magis de reipublica , quam de sua salute perturbari. Hecuba apud Euripidem Uem, aliosi Graecos rogat, ut seipsam potius, quam Iliam interscia
M vos o missis bane quidem non interficite, D Me uero ducentes ad Dram Achillis a ringite, ne parcites Sextusdecimus J Cicero pro Ad Ane. Qiud renat 'nisiutorem, c=ον- tener uos tuaecta, ut eam misericordiam tribillatis stra s. uiro, quam ipsi non implorat. ct mox. PObtesin uestra Omnium fetu nullam lac ma a sexistis Milonis, si uultumsemper eundem, si uocem si orationem stab lem, ac non mutatam uidetis, hoc minus ei parcere, atque haudscio, an multo etiam sit adiuuandus magis. s Quemadmodum enim dixit rhetor ostonius, lacoma nil citius arescitJ Uerba Apollo graca istasium.
158쪽
ROTONIAT AB quondam, cum sorerent omnibus copiis, & in Italia cum in primis beati numerarentur, templum Iunonis, quod religiosissime colebant, egregiis picturis locupletare uoluerunt. Itaque Heracleoten Leuxim , quitum longe ceteris excellere pustoribus existimabatur, magno pretio conductum adhibuerunt. Is & ceteras tabulas complures pinxit quarum nonnulla pars, usque ad nostram memoriam propter fani religionem remansit &, ut excellentem muliebris formae pulchritudinem muta in sese imago contineret, Helenae se pingere simulacrum uelle dixit. Quod Crotoniatae, qui eum muliebri in corpore pingendo plurimum aliis praestare saepe accepissent, libenter audierunt. Putauerunt enim eum, si, quo in genere plurimum pose set, in eo magnopere elaborasset, egregium sibi opus illo in fano relicturum. Neque tum eos illa opinio fefellit. Nam Zeuxis illico quaesiuiit ab eis quasnam uirgines. sermonas haberent. Illi autem statim hominem duxerunt in palestram, atque ei pueros ostenderunt multos magna praeditos dignitate. Etenim quodam
tempore Crotoniatae multum omnibus corporum uiribus, & dignitatibus antesteterunt, atque honestissimas ex gymnico certamine uictorias domum cum maxima laude retulerunt. Cum puerorum igitur formas,& corpora magno hic opere miraretur; Horum , inquiunt illi, sbrores sunt apud nos uirgines. Qitare qua sin t illae dignitate, potes ex his sit spicari. Praebete igitur mihi quaeso, inquit, existis uirginibus formosissimas,dum pingo id, quod
pollicitus sum uobis, ut mutum in simulacrum ex animali exemplo ueritas tranSferatur. Tunc Crotoniatae publico de consilio uirgines unum in locum conduxerunt, & pictori, quas uellet eligendi potestatem dederunt. Ille autem quinque delcgit, quarum nomina multi poetae memoriae tradiderunt, quod eius es.sent iudicio probatae, qui uerissimum pulchritudinis habere iudicium
159쪽
dicium debuisset. Neque enim putauit omnia, quae quaereret ad uenustatem, uno in corpore se reperire posse , ideo quod nihil simplici in genere omnibus ex partibus perfectum natura expolivit. itaque tanquam ceteris non sit habitura quod largiatur, si uni cuncta concesserit, aliud alii commodi aliquo adiuncto incommodo muneratur . Quod quoniam nobis quoque uoluntatis accidit, ut artem dicendi perscriberemus, non unum aliquod proposuimus exemplum, cuius omnes partes, quocunque es sent in genere, exprimendae nobis necessario uiderentur: sed omnibus unum in locum coactis scriptoribus, quod quisque commodissime praecipere uidebatur, excerpsimus, & ex uariis ingeniis , excellentissima quaeque libauimias. Ex his enim qui nomine, & memoria digni sunt, nec nihil optime, nec omnia praecla .rissime quisquam dicere nobis uidebatur. Quapropter stultitia nobis ulla est, aut a bene inuentis alicuius recedere,si quo in uitio eius offenderemur; aut ad uitia quoque eius accedere, cuius aliquo bene praecepto duceremur. Quod si in ceteris quoque studiis 2 multis eligere homines commodissimum quodque, quam sese uni alicui certo uellent addicere; minus in arrogantiam οὐ fenderent, non tantopere in uitiis perseuerarent, aliquanto ex
inscitia leuius laborarent. Ac si par in nobis huius artis, atque in illo picturae scientia fuisset; Hrtasse magis hoc suo in genere opus nolirum,quam ille in lita pictura nobilis eniteret. Ex maiore enim copia nobis, quam illi, fuit exemplorum eligendi potestas. Ille una ex urbe, & ex eo numero uirginum, quae tum erant, eligere potuit: nobi innium quicunque fuerunt ab ultimo principio huius praeceptionis, usque ad hoc tempus expositis copiis, quodcunque placeret, eligendi potestas fuit. Acueteres quidem scriptores artis usque ab principe illo, atque inuentore lysia repetitos, unum in locum conduxit Aristoteles,&la ominatim cuiusque praecepta magna conquisita cura perspicue conscripsit, atque enodata diligenter exposuit: ac tantum inuentoribus ipsis suauitate, & breuitate dicendi praestitit, ut nemo illorum praecepta ex ipsbrum libris cognoscat, sed omnes , qui, quod illi praecipiant, uelint intelligere, ad hunc, quasi ad quendam multo commodiorem explicatorem reuertantur. Atque
. hic quidem ipse&sese ipsum nobis, & eos, qui ante se fuerant, in medio potuit, ut ceteros, & seipsum per se cognosceremus.
Ab hoc autem, qui prosecti tint, quanquam in maximis philois . phiae
160쪽
phiae partibus operae plurimum consumpserunt, sicut& ipse, cuius instituta sequebantur, secerat; tamen per multa nobis praecepta dicendi reliquerunt. Atque alii quoque alio ex fonte praeceptores dicendi emanauerunt: qui item per multum addicendum, si quid ars proficit, opitulati sunt. Nam fuit tempore eodem , quo Aristoteles, magnus & nobilis rhetor Isbcratest cuius ipsius quam constet esse artem, non inuenimus. Discipulo rum autem , atque eorum, qui protinus ab hac siunt disciplina profecti, multa de arte praecepta reperimus. Ex his duabus diuersis, sicuti familiis, quarum altera cum uersaretur in philo B-phia, nonnullam rhetoricae quoque artis sibi curam assumebat, altera uero omnis in dicendi erat studio, & praeceptione occupata : unum quoddam est conflatum genus posterioribus: qui ab utrisque ea, quae commode dici uidebantur, in mas artes contii lerunt: quos ipsos simul atque illos se periores nos nobis omnes, quoad facultas tulit, proposuimus, & ex nostro quoque nonnihil in commune contulimus. Quod si ea, quae in his libris exponuntur . tantopere eligenda fuerunt, quanto studio electa sunt; profecto neque nos, neque alios industriae nostrae poenitebit. Sin autem temere aliquid alicuius praeteriisse, aut non satis eleganter secuti uidebimur; docti ab aliquo facile, & libenter sententiam commutabimus. Non enim parum cognosse, sed in parum cognito stulte, & diu perseuerasse turpe est: propterea quod alterum communi hominum infirmitati, alterum singulari unius. cuiusque uitio est attributum. Quare nos quidem sine ulla assiγmatione simul quaerentes dubitanter unumquodque dicemus ,
ne,dum paruulum hoc consequimur,ut satis commode haec perscripsisse uideamur; illud amittamus, quod maximum est, ut ne cui rei temere, atque arroganter assenserimus. Verum hoc
quidem nos, & in hoc tempore; & in omni uita studiose, quoad
facultas seret, consequemuri nunc autem, ne longius oratio progressa uideatur, de reliquis, quae praecipienda uidentur esse, dicemus. Igitur primus liber exposito genere huius artis, officio, & fine, & materia, & partibus, genera controuersiarum,& inuentiones, S constitutiones continebat. Deinde partes orationis,& in eas omnes omnia praecepta.Quare cu in eo ceteris de
rebus distinctius dictum sit,disperse autem de confirmatione, dc de reprehensione; nunc certos confirmandi, ἰ& reprehendendi in singula caussarum genera locos tradendos arbitramur . Et quia s