장음표시 사용
61쪽
ne mi reclare demonstrat.loci attemionis cum alibi apud cie. ρωνα. tum maxime duo praciari, alter in prooemio orationis pro C. Rabινιο ter pro L. Flacco. s Docilci ficiemus auditores s aperte, breuiter summam cause exponemu3 J Arist. in rher. dociles ab eo potissimum fi ri ii dcciputat: qui pranare possit, ut uir aequus, probus est uideatur. qc in re maximum certe prasitum est, sed pro uiro Frti, ct bono non semper agimus . Loc ergo sacilim, istud di cibus f tu esse uidetur: hoe semper , illud rarosteri potest. Cicero. insne prooemiorum summam ea
se iussicibus proponere selet. quod cuique te enti Iacile patere potest. FNωι
Unuatisno Jesuram exord ypartem,quam per insinuationem sera iuxit, describendam aggred tur.perspicum est contextus. sSi caussa turpitudo contrahew ossensione,aut pro eo homines,in quo ossenduur ,alium, qui dilignor nterponi oporter. Joapud Virgilium TWnm in I a. n. .m miserites Ma parenti M Tangere cura potest,Ora uit tibi talis nchibes genitor, Dauni miseresenecta. ut pro re rem,aut pro homine rem, aut pro re hominem J homine , de quorum capite agitur in ivdcio,aut male inlaud unt,aut Iacinus, quod ad miserinis res male audit,ad homine bene audit,co Uiendu est. auisires 'turpis est,qud in iudiciu uenit,ad alni re,qua turpitustine careat, praecia ris sit,c giendus. Visiaccusetur Manlius Capitolinus,quod tyrannidem assectauerit precum istud'cinus,omissa tyrannidis commemoratione, adiastici poteris, quod infigandis ab arce Senonibus Garis pro patria salute sesu. Fabim duo tantum esse in caussa turpi dixit, ad quae refigiamus, ut cum turpitudine causa laboremus, persena subueniat: cum perIona, causa. -Sedabo quoque destnsionisgenere Ciceronem usum ιisse, cum uel causa, uel persena offendit, imaduerti. ius rei principium orationis pro A. Cluentris. 'r pro C. F birio apertissima nobis Appessitabit exempla. s Aut si rei dignitas adimu iocand facultatem ' το ,r l,ειν in agenvis caussu ser- sandum esse iudicium acit.perinde quo dixerit indecorum es,ac prater
iratoriaegrauitatem,aignitatemi causae iocosastri s,leutagrambim immiscere. Quod scrater ad Demonicum uel rn communibus colloquiis uom dum lys uerbis admonuit. περὶ τα γελοια σπουδαζων, μηδὲ περι τα - NA τὼ γελοίοις χυρον.id tamen non obstat, quin interdum iocara, aliquid, Me riaeculum d cerepossimus:quo infiisses nobis aud torum animos concibemus.Propterea Cicero in a. de Oratore. Saepe cinquit9 sententiose ridicula
asicuntur. or Demostheneι cum pro ε ristide dicturm est, pers Vi ab dis, qui contra dixerant,sic iud cci forent ιt penesilantium imperarent, eas regalia. sibi copiam Iiscerent dicendi pauca extra causam:qua re a iudiribin
62쪽
in I. de Inuentione eoniment. Ici
impetrata,'bulam sepissis am, de umbra Asini, qua in praue brumalnyti, enarrare capit. Adoliscens cinquit tempore Megara
prosicturus conduxit asimum.circa meridiem autem in maximo ardore' Iu eorum uterquesubire umbram asini uoluit, atque alier alterum prohibuit,hi e locasse asinum, non αmbram Acens: u uero, qμι conduxerat, sei omnem habere potestatem. his dictis cum iudices riseu pene emora cerneret; .ita ne inquit,de asini umbra uultis audire,degrauibus autem rebus δέλ. rentem non uultis ' ex Plutarcho haec in uita Demosth. quam iuuenis ediad i. s Deinde demonstrare nihil eorum ad repertinere J locus a remoti ne criminis esse uidetur. Deinde aut eandem,aut consimilim, aut mat iorem J ticina comparationia ac ita illatis, quod aiunt edibus abseque exeplorum appositione pertranseo:quia et ah exempla tradiderunt, ct hcilli me cum m Cicerone,tum exa*s quoqueprobatissimis aut toribuι peripssunt. se sit dubitatione ali quid primum dicasJquasi rerum mole,argumentorui multituine obrutus,no aduersariysed tuoru.hac dubitationem Vracio. αν uocant,qua viri utisse apud Virgilium in . n.cum ait. quibus antestram ' id est . quid prius, quiu ue po tiritu dicam 'Gracὸyrtasse melius. τὶ πρύτον κω τὶ υ τον. s Sin res dabit, non inutile est ab aliqua re noua, aut ridicula incipere J qualem supra de Demosthenenarrauimus. s Aut si rei dignitas adimet iocandificiar atem,aliquid trase, nouum, horribile, statim non incommodum est in rereJ non qwa placiade,ac libenter audiantur; sed quia excitant acres motus sιbit enim ani-t mum non serum miseratio earum persenarum, quae nominantur, uerum Griam totius humanueneris: quod dolemus,grauiter', ac moleste 'imus tantis miser,s, calamitatibusi obnoxium esse . itaq; sit, ut non Ρlum stylia
, iocosat oratione, sed tristι etiam, atque horrenda rerum commemor tione auditorum animi recreentur; sicut,stomachus re mori dulci, modo
amara refici,releuarii selet. s Exordium sententiarum,or grauitatispiarimum habereJ adpecie ad genus transitionem acis,ct quid principio, i sinuationis conueniat, communiterpraecipit. primum autem quid in exoraeo siciendum,deinde a quo abstinendum sit,admonet .grauitatis,dignitatisi plurimum, minimum niuitatis,ae ornamenti habere debet. 2 amalteropudium nobis auritorum e varamus;altero arti laysius icionem tol--.atque,ut uno uerbo Hcam,uerecundae,minimes cata mulieri mominum simile sit vorim nam us matrona ideo bene olere,quod nihil oler, ita exordium,quod ornamenta negligit,ornatius esse uidetur.Qlam ob rem cicero ipse in orat. ad Erutum principia.inquit,uerecunda,non elatis intra ἰsa uerbis sed acutasententiys,uel ad offensionem aduersar, uel ad commen.ationem sti. so omnino omntia,qua pertinent ad dignitatem,continere
63쪽
isse J ut i pondera in uerbis en lecti uerba: qua magnitussiri reri, nurestondeant. ut si de Manlio Capitolino Leas, non satis est tenuiter Hcere. Manlim tyrannus ea emrannidem asse lat. Sed augenda in nequitia Delti.hoc modo. Manli um tibido inuasit occupanssi regni,ct reipub.inseruitutem redigenda. re quiritur etiam, uisententia aptasint communi vita. nesintprorigis aut noua,uelmicae, uel epicureae qualis Lit, qua EpicurrusLephus u cum apud Fabritium ageret,usus egomnia uoluptatis e Tritia esse cunda. s Quod oratorem audisori maxime commendat. a hoste cit inprimisgrauitas orationis. FSplendoris, o multatis, ct conci minimum J hoc Orationis genus Ciceronι ιn partitionibus illu-yrriae splendidum appellatur.a quo etiam admonemur,hoe genus plus es. perspicua oratis. Sed ut sit splendida. σ Gustris, nsemper necssarium est. lendida autem oram eIs, quae omnata metaphoris,hrpotesibus, or amplificationibus . Graecis aeciatur.huius generis infinita prope iam reperiri possunt apud Ciceronem exempla. Sednepoeta quidem,atque inprimis Virgilius, is carent exemplis.tale enim ea illud ex primo ean. v T. Vitit . Eneas, elarah in luce resistos,humerosi Deo itis. Hactenus satis pers cur dictum fuerat sedis
Oniam orationem altastrarer, rursud erupit in Esrm Frmam. Ur ait.
u Caesariem nato genitris,lumeni iuuentara Finpureum,2 laetos oculis adflarat honores. deinde quo magis magisqb stlendesceret oratissimilitudisem addiae. manus addunt mori decus, cet. Huiu ossi igitur splendoriri mims cultus in exordys euitandus esu, rationempggerit ια textu Cicero. s. Propterea quod ex jssu ficis quadam J e simulo in 3 . u.unde lociu proculdubiosumptus es quanquam de omnibus orationis partibus communiter loquitur ismulandum esse ait gratori orationis ornatum, nemsta ut conquisita appareat oratio . nam qui orationis ariscium, or quasi uela eloquentia pandunt,i' uelle iudicibus in as tendere uidentur. uerba. histotelis hoc habent διο α λανθάνω ποιοῦν ως, πεπλα
mulari debet ornatus:uti ne consecta,conquisitat oratio uideatur sd eb-nia,sed innata, fonte,Haborates seuppetens nam hoc probabilim studueri contrarium 'cit . qui enim omnes dicendb artes aperiunt,cst ornatum rari s exponunt anuam uidentur vitemresidem iudicis,et insita ari.
64쪽
iamde aia ibin cauentur,probamuri ut uina 'cthia. tantumi interes hoc, an in modo agatur, quantum Theodorinar elia quis actoribus disserre exiIrimatus si Namum Theodoris eius , qui diceret,ceterorum aliena uidebantur esse. s Vitia uerὸ hac sunt certissima exordiorumJ qua in exordiendis Oussis uitia uitandaslatanonu. F Agare est quod in plures ea D J Cicero in diuinatione innuere uidetur uisse
quadam antiquis principiorumgenera in omnes'e caussas accommodata: qudiu aut a Deorum inuocatione initium erat,m Iouem Opt. A faxinuoco;aut a reprehensionesuperioris temporis,ut vellem, si fieri posset, iud cos. qua quidem principia ex eorum genere esse, qua uulgaria nuncupa rurin sconius citato hoc Ciceronis lora iudicium iacit. Ego uero eredia riminon ob uulgaria diei.quodHausulam hanc tantum communem habuerim; Iouem ego Opt. niax. inuoco;aut uellam eripior: uerum quia' te ita erant composita, ut integra omnibus caussis quadrareposse uidere tur.na Ob clausulam tantum uitiosa disipdsent prooemia , proficto non nun Demosthenis, 2 Ciceronis principia,qua a Deorum inuocatione iniarium fusi iunt,uitio non carerent. m Cicero in ea oratione, qua popula
R .gratias agit de redisu socii Morum inuocatione auspicatur. V dpreeatus inquit a Ioue Opt. Max. cererisi 's immortalibus sium Q ins
ad quam astudens Virgilius in Di. m. ita ait. υ hae a iu 'Diuos solis rex in re infit ab alto.
qua ob re 9' Homerus a Goru inuocatione quanHI Oratione asicatur. N κέκλυτε μου πακτές τε θεοI, σιωτι θε υνοω. id est. M Deaeg. meis omnes attendite uotis. Hune prseorum antiquorumorem iure consulti recentiores inter initia surum consiliorum, or tabeia
hones inscribendistillamentis passim Obseruant. Longum est J Demo prativa materia cuius uti supra diximus, propria est ii tatio J longis expostulat exordia. attamen qua nimis longasiunt,in quocunque genere improbari flent./Separatum , quodnon ex ipsa caussa ductum est J Non damnat hic Cicero principia a rebus extra causam sumptas nam plura inde, ut Ppra dictum en,quam ex causa ipsapram lent)βdqua adcaussam nihil'ciunt .visi tu, cum quis repetunLrum reus tibi defindendiis esse ex homicidi' criminibus exorssium puero propterea Abdit . nec sicuraliquod membrum annexum orationi . nam ea, qua habuit exordia, praastine,pro Deiotaro, in Verrem alias multa a rebvi quidem extra caussam fiunt,sed tam belli ad caussam faciunt . uti ex uisceribuι illius edulcta se uideamur.
65쪽
NARRATIO est rerum gestarum, aut ut gestarum expositio. Narrationum tria sunt genera. Vnum genus est, in quo ipsa caussa,&omnis ratio controuersiae continetur. Alterum, in quo digressio aliqua extra caussam, aut criminationis,aut similitudinis, aut delectationis non alienae ab eo negotio, quo de agitur,aut amplificationis caussa interponitur.Tertium genus est remotum a ciuilibus caussis, quod delectationis caussa non inutilicum exercitatione dicitur,& stribitur. Eius partes sunt duae,quarum altera in negotiis,altera in persenis maxime uersatur. Ea, quae in negotiorum expositione posita est, tres habet partes,sabulam,historiam,arsumentum. Fabula est,in qua nec uerae, nec uerisimiles res continentur: cuiusmodi est. Angues ingentes alites iuncti iugo. Historia est gesta res ab aetatis nostrae memoria remota. quod genus. A ppius indixit Carthaginiensibus bellum. Argumentum est res, quae tamen fieri potuit. Huiusmodi apud serent. . 'D Nam is, postquam excessit ex ephebis fossa. Illa autem narratio, quae uersatur in personis, eiusmodi est,ut in ea simul cum rebus ipsis per narum sermones, & animi pe spici possint, hoc modo. M Venit ad me saepe clamitans. 'id agis Mitioi , . .
, Cur perdis adolescentem nobisὶ cur amat λ. a, Cur potat cur tu his rebus sumptus suggeris o Vestitu nimio indulges, nimium ineptus es. M Nimium ipse durus est, praeter aequum,& bonum. Hoc in genere narrationis multa debet inesse sestiuitas consscta ex rerum uarietate, animorum dissimilitudine, grauitate, lenitate, spe, metu, suspicione, desiderio, distimulatione, errore, misericordia, fortunae commutatione, insperato incommodo, subita laetitia, iucundo exitu rerum. Verum haec ex iis, quae postea
de elocutione praecipientur, ornamenta sumuntur. Nunc de na ratione ea, quae caussae continet expositionem, dicendum uidetur. Oportet igitur eam tres habere reS,ut breuis, ut aperta, ut
probabilis sit. Breuis erit, si unde necesse est, inde initium sumetur, & non ab ultimo repetetur: & si cuius rei satis erit summam dixisse,eius partes non dicentur. nam caepe satis est, quod factumst dicere, non ut enarres, quemadmodum sit factum: & si no longius, quam quod scitu opus est, in narrando procedetur: & si nulsam in rem aliam transibitur, & si ita dicetur, ut nonunquam ex
66쪽
in I. de Inuentione comment. 2o eo, quod dictum sit, id, quod dictu non sit,intelligatur: & si non
modo id, quod obest, uerum etiam id, quod nec obest, nec adiuuat, praeteribitur:& si semel unumquodque dicetur, & si non ab eo, in quo proxime desitum erit, deinceps incipietur. Ac multos imitatio decipit breuitatis, ut cum se breues putent esse, longissimi sint: cum dent operam, ut res multas breuiter dicant, non ut omnino paucas res dicant, & non plures, quam necesse sit. Nam pleri'; breuiter dicere uidetur, qui ita dicit. Accessi ad aedes . puerum euocaui. respondit. Quaesiui dominum. domi negauit esse. Hic tametsi tot res breuius non potuit dicere: tamen quia satis filii dixisse, domi negauit esse, fit rerum multitudine longus. Quare hoc quoque in genere uitanda est breuitatis imutatio,&non minus rerum non necessariarum, quam uerborum multitudine supersedendum est. Aperta autem narratio pol rit esse, si ut quodque primum gestum erit, ita primum exponetur, & rerum, ac temporum ordo ses uabitur, ut ita narrentur, ut gestae res erunt,aut ut potuisse geri uidebuntur. Hic erit co siderandu,ne quid perturbate,nequid contorte dicatur, ne quam in aliam rem transeatur, ne ab ultimo repetatur, ne ad extremum prodeatur, nequid, quod ad rem pertineat, praetereatur: & omnino quae praecepta de breuitate sent, hoc quoque in genere sunt conservanda. Nam saepe res parum est intellecta longitudine magis, quam obscuritate narrationis. Ac uerbis quoque dilucidis utendum est, quo de genere dicendu est in praeceptis elocutionis.
NARRATIO es rerum gestarum J JOrrationem desinit primum. Hinde in tria genera diuidit, ciuile, digressorium, remotum, quorum duo ad caussas strenso pertinent, ciuile, digressorium, alterum principali est,iaterum incidens; cst, ut uocant, accessorium. hoc εκβασιν, illud διηγησιν Graci uocant. principalis harratio, quam ciuilem nominamus, ista est,quae negotiorum ciuilium, ut ena sunt,uelut geri potuisse uidentur, expositionem continet. incidens uero dest digressoria intercurrit quandoque uel crimi nationis, uel delectationis, uel anarationis gratia: qua , es extra causesam ety, ad causam tamen pertinu. hoc narrationis,sive orationis genvi Aristoteli in poetica episeaeum appellatur. quod stomnibus orationum generibus commune ea: nam non oratores tantum, sed historici quoque,uρο ea spe a suo in/tuto digrediuntur. Remotum uero narratιonis genu . frensi negotio alienνm e . eo uel ad historiam et ad sabulam, uel adsis bularum argumentum explicandum,uel deniq; ad uarios hominum moru suenit,utimur. Ffabula est,in qua nec ucr ncc uerisimita ru contianenturi
67쪽
t non asiter fre auctor ad Heren. 2bulam definiuit. Mε rem ma rupe picuam readem, insipienter addissit, Me qua tragoeks tradita sunt. quasi uero qua tragoediys continentur, uerisimilia non pnt,quanquam sepe aueritate abera sunt. Q odsi poesis imitatis en, uti e grist. in pore. Ientire sciduur, tragarias humanas amonmatque istas quidem illustri
re comoedia uero humiliores imitetur; tragoedia,2 comoedia rejuerisimiles contineat necesse est,ct ex rebus inter se uerisimiliter cohae entibus con-nu, vortet. huismodi sunt Sophocta Euripidisssi tragoedia, Menandri, cst Terently comoedia. qua uero belluinos mores, adtiones, imitantur, uti Aristophanis comoedia: in quibus ranas, equos, ue bas, alias bruta animantia loquetia inducit,uel qua Deos, Deini in arbor 1,aliami firma a ueritate abhorrentem conuersas continent, uti de Daphne in laurum conuersa,vi Ioue in Ocnum; huiusmodi fabula neqκe uerae neq; uerisimilci exia Inunt. Re te igitur Cicero cum Iabulam nec ueram, nec uerisimilem desinissu, nullam aut tragoedae,aut comoedia mentionem scit Oed exemplum
rei appositum subiecit:ad quod Frtasse uiam respexit auctis Hereri. cu dixerit, ut ea, qua tragae s tradita sunt. quasi innuerit non omnia, qua tragoedos continentur,sed quadam singularia, ut hoc ipsum eii, quod hoe in loco de Medea,ct de serpentibus currui iunctis dicitur. quod si ita es3. facile de di poterit audior ille grauissimus. nam tragoeda ex rebus uerissimilibus communiter constare quidem debent,sed istu quandoq; etiam incredibilia admissentur.)Moguuingenici abies iugo tunsti J hoc non ea serisimile, neque ulla imagine ueritatem repraestenta . nam quis est ita animi eacus, uel consiliν expers,qui crederuperpenici tangipotuisse,ut currum
traberent ' quod tamen a Cerere factum suisse poetasElissabulis memoria prodiderunt. Outam in A. de Faris. 'M Hi lyecm exesi strum ra pumicis asper,sa Non homini regis, non adeunda' a. M uis simulac uenit, Irenatos cuinrisus anguet M tanxit, Ur aequoreas sicca pererrat aquas.
hic autem uersus iambicus senarius est,ex aliquo porea uetunissimo risi, plus, ct, ut arbitror, ex Ennio: qui cum non Cereris, sed Medea traga diam 'ipserit, acile conqcis de Medea potius,quam de Cerere intelligendum esse. Nam Medea apud Euripidem, cuius fabulam in Latinum Ennius transtulit,cum uberos suos necassor, currum conscedens a draconibu/adiaris tractu,quem a sole acceZerat, Atheno transfigit,ibit Egeo Pa dionis filio nupsit. de curru Medea meminit Euripides in tragoedia rimnominis prope finem, lys uersibuι.
68쪽
γ ν υν ἔριμαι πολεμίας id est. M Talem currum patris sol pateris T at nobis propugnaculum hostilis manuου. fabulam evisse Hsiriabit Ouid. in . Mesamorph. s Historia est gena res J hvioria res ueras continet ; quidquid Seruius grammaticiu dixerit , a nostra memoria remoto. quid hiIloricus a poeta disserat, Aristoteles in poclica docuit. hie qua facta fuerint, ille uero,ut seri etiam potuerint, narrat, . s Appius in . dixit Carthaginiensibus bellam J Appius Claudius cis primus cui Liuius in prooemio primi libri de belD AMacedon.st Fat. ct Florus in epit.9bellum Carthaginiensibus intust. hoc fit primum bellum punicum: quod nauibus gestum en . -rgumentum est ficta res J argumentum est brevis collisitio uel tragoedia, uel comoediae, uel poematis huiusmodi: qua licures fictas contineant,tamen sint uerisimiles, oportet. propterea quod humanas actiones imitantur. ideo sequitur. qua tamen feri potuit . er Terent' pone adducit exemplum ex Anisia. sua autem narratio, qua uersatur in per sinis, elusenodi est,ut in ea simul cum rebim Esis persenarumsermo nes,or animi peroici possini J alteram remota narrationis partem aggressitur: quae in persenarum animis , moribu L describendis, de Grandis ip ta est. Haec pars cum asiorum, tum maxime pocrarum est: quae morata dici potest. Sane omne poema moratum esse decet. Sed in primis tragoediar quae asyctibiu, perturbationibusi abundat. est autem mos c uti ab Aristotele describitur in poetica qui animorum mores deriarat.- δὲ m, inquit, το τοιου ον, ο δηλοῖ ν προωρεσιν. infinita quadam apud poero extant exempla: quibus animi hominum, sermonesi perspici possunt. Sed practare Aristophanes moratos heri, atque serui sermones exprimit in Plato. Nam Chremius herus cum dixisser. τῶν φών γὰρ ἐδε πάντων αorii. id est aliorum omnium satietas est. Hi explicans dicerer. amoris,
musca, honoris, ctc. Carion serum singula fingulis obi ciens, tanis bellariorum, id est ἄρτου παγημάτων, placentarum, caricarumI satietalem feri restondebat. quo quidem sermone quales nam sint utriusq; mores,animii propensiones, facile intelligi potest ;serui nempe ad gulam, heri autem ad gloriam honorem animusprocliuis esse uidetur. versu ria sopbanis ita habent.
Illa igitur oratis,siuepoema moratum esse dicitur, cum uelactis,uessime,
69쪽
qualis animi habitus,st electio exiIrat,planum Iacit. ut ista apud Tere rium in Adelphis uehemens Demea in Astionem statrem reprehensio .c-ms in praesentia mentionem facit Cicero. inde enim rigoriet austeritas per sona obiurgantis onenditur. et quia uaria sunt hominum genera,varly quoque sint istorum mores, atque animi propensiones, necesse est . itaque sibit Cisero, debere in huiusmodi narrationibus multam inesse 'tiuitatem ex
rerum uarietate confictam. ut animorum dissimilitudinem,grauitatem,lenitatem,cst reliqua : quae omnia ex comicis, tragicis, ne non ex epicis poetis facile cognoscipossunt. FNunc de narratione ea,qua caussa continer ex positionem, dicen m uidetur. oportet igitur eam irre habere res,ut breuis, ut aperta,mprobabilis sitJ tro hic ponit uirtutes narrationis,quaepropria oratoris est. ut breuis,ut aperta,ut probabilis sit . breuis quidem, ut libem ter audiatur: aperta, ut intelligatur: probabili ut probaur. e r .in 3. de arte rher. eos irridet, qui quasi lege praescripta breue esse narrationem uolunt. eryrtasse Isocratem,eimi discipulos perstringit. at nec breues,nec longas fieri narrationes iciba. sicuti nec longa nimium principia, nec longas probationes esse oportet. Ut enim in corporibus ea magnitudo requiri-tiir, qua oculis, mente arripi commode possit ; ita ct in oratione, a rig, in scriptis eam longitudinim esse decet,quam facile memoria compo im pos IV. itas nonnulli Ciceronem, quod prater Aristotelis sentetiam de brevitate narrationis scripserit , reste praecepisse negant. quasi uero, praterq*od Arist. sentiar, nihil sit drcendum.sane Ari toteles, ut obiter dicam, praeclaro iudicio,dodirinas singulari uir fui: Ur an qui quam cum eo confrendus sit, ignoro. uerum quanto ille maiori sapientia,ais ingenio excultu futuanto illi,meo quidem iudicio, insipientiores habenta sunt,qui Ariasotelis ait Amtate magis,quam probabati ratione nituntur. Sed,ut ad integrum redeamus, utririsque sententia haud tantum inter se pugnare uidetur, quin leui negotio ambo conciliari possint. 2 on enim Ar loteles breuitatem narrationis damnare uid ruri sed quosdam sugillat,qui se tunc ρptime narrare putabant, cum celeriter,ct compendio narrastent. itaq; quasi lege procri ta breuem narrationem esse oportere dicebant. id ita esse 'cile rudicabxnt,qui Aristotelis locum libro superius citato aequa lance perpenderant. Cicero breuem quidem narrationem esse oportere docessὰ ita, ut oratora nullam breuitatis legem prascribere uideatur . neque id sentit, semper compendo,brcuiters narraniam esse sal ter exim ipse in seis orationibu purunque Incit sed oratori partim Prasribit, qua necessario mnarrationu breuitate fieri debeant,partim admone , qua Dere inbeat,
qui breuitatis stadio simus fuerit. ipse quoque Aristotelo in rho. ad Alexandrum tres easdem nοbu narrationis uirtutesproponit, ut breuis,ut di lucidam.
70쪽
sis probabitas.nustam tamen breuitatis Mem,uti dixim oratori prascribere uidesur.sed ipsum admons,quid facere debeat,sibreuis in
narrando esse uelit. ita enim stre ait. Breuiter narrare poterimm,si tum ex negotiys,tum ex nominibus ea remouerimus, qua non sint di tu necessaria, ct ea solum complectemur, sine quibus obsiura reddesur oratio. Urbreviter quidem hoc modo exponemus - haec eadem fere praecepta tradit Cicero in hoc de breuitate narrationis loco. Ac multos decipit imitatis breuitatis9 nam multa breuiter, orpauca prolixe dicere possumu3. breuitas uero est,nihil aliud, nisi res inis tantummodo uerbis necessa s expedita. serta autem narratioJ apertam narrationem au tor ad Herm. diluincidam,abbi Cicero pers cuam appellat in topicis euidentem nominat si cis φὸς dicitur. apertam igitur duplici ratione esse posse demonstrat, re .cr uerbis: res naturalis dissonenda negotiν ratio seruabitur: ut quod Priamum gestumserit, primum exponatur. cui sententia non omneae accedunt:
sed potius cui inquit Fabiusὰ ut expedit,er caussa postulat,narrandum exisimant. tamen Cicero inristotelem secutus e l. uerbis, si uerbis inlucidis, GT negotium aperte explicantibus utemur. Sed hac de re se dictarum ρομhcauri cum elocutionis praecepta dabit. s Hic considerandum erit,ne quid pertu bate,ne quid contorte incatur' 'idam hac ad uerba, ententi, inepte reserunt: nam cum re,ct uerbis apertam fieri narrationem dicat. quo modo re aperta sieri possit, tantum docet, uerborum pracepta daturus, ubi de elocutione se uerba Dicturum putat. &c enim ait paulo insta is ac uerbis quidem dilucidis utendum est. quo de genere dicendum en in praceptis elocutionis. ergo no ad uerba, sed ad negotia refrenda sunt. id enim iucit . cauendum, ne qua stat in explicandis rerum negotiys confisio. Sed
transitus sit Iacilis, ac Hrezctus minimei obscurus.'est locus ex Aristotele sumptus in rhet. ad Alex. tibi de narratione herba facit. μὰν ,
τα, ct reliqua. notus eII dodiis locus. FAc uerbis quoque dilucissis utendum estJ quoniam ex quinque oratoris partibus solam inuentionem abso uit,fra se quia hos libros, uti ex primo de oratore liquer, no probauit,qua uerba ipse dilucida intelligat,sciri non potest, nisi alio confugiamu : hanc rem egregie quidem alibi, tum maxime in partitionibus explicat,ubi i duplici orationis genere uerba facit, altero sua Isonte Iusio dest natural aiatero uerso, atque mutato: quod ristoteles Orcoria νον, hoc es atrie '-ctum appellat: sed paucioribus Arist. nec minus aperte in rhor. ad Alex. eum uastra ait .is uerbιs autem silicer dilucide narrabimu3squam xime idoneis rιrum nominibus negotia appellabimus: es non ambiguis