장음표시 사용
221쪽
Securidum. Alterum est, nullam in eo elementorum substa tiam remanere quamvis nihil magis a sensilius alienum, et rem
tum videri possit C r. De coenἁ Domini Euaeb Emio hom. 5 De Pasc Cyrim Hierosol catechism i , , et . Ambros. lib. 4 De Sacram ch. 4 chro tom iam 83, in Masth et 60 ad ργ. Antioch. Tertium Tertium est, qud ex utroque lacii, olligitur etsi
Verba consecrationis id maxime exprimunt, accidentia, quae aui oculis cernuntur, aut aliis sensibus percipiuntur, sine ulla re in jeeta esse mira quadam atque inexpicabili ratione. Ac panis quidem, et vini accidentia omnia licet videre, quae tamen nulli substantis inhaerent, sed per se ipsa constant i cum panis et vini substantia in ipsum Domini corpus et sanguinem ita mutetur, ut panis et vini substantia omnino esse desinant.
Corpus Christi verum existere in Eucharistia confirmatur a Seripturis.
XXVI. Verum, ut prius de primo agatur, conentur pastore explicare, quana perspicua et clara sint Salvatoris nostri verba, quae corporis ejus velitatem in sacramento demonstrant, nam cum ill-quit Hoc est corpus meum, hic est sanguis meus memo, qui modo sanae mentis sit, ignorare potest, quid nobis intelligendum sit praesertim cum de humana natura sermo habeatur, quam in Cliristo vere tuisse, catholica fides dubitare neminem, patitur ui vir sanctissimus, atque doctissimus Hilarius 2hpraeclare seripserit de veritate carnis et sanguinis Christi eum ex ipsius Domini professione, et sile nosti a caro ejus vere sit cibus, resticium non esse ambigendi locum. Verum alter praeterea Iocus a pastoribus enucleandus est, ex quo aperte licet cognoscere, verum Domini corpus et sanguinem in Eucharistia contineri. Nam Apostolus posteaquam commemoravit panem, et vinum a Domino consecratum et sacra mysteria apostolis suis administrata esse, subjungit i 3 Probet autem seipsum homo, et sic de pane illo edat, et de calice bibal: qui enim manducat et bibit indigno, judicium sibi manducat et hibit, non dijudicans corpus Domini. Quod si, ut haeretici dictitant, nihil aliud in sacramento venerandum esset praeter memoriam et signum passionis Christi quid opus erat lam gravibus verbis fideles hortari,
222쪽
ut seipsos prohareni Gravi enim illa, judicii, voce declaravit Apostolus nefarium aliquod sceliis ab eo ad milli, qui impure sumens corpus Domini, quod in Eucharistia occulte latet, ab alio ciborum genere non distinguit. Quod etiam supra in eadem epistola uberius cxplicavit Apostolus his verbis i si calix benedictionis, cui benedicimus, nonne communicati sanguinis Christi est 3 et panis, quem frangimus, nonne participatio corporis Domini est uuae quidem verba Veram corporis et sanguinis christi Domini substantiam demon
confirmatur amplius illud idem Patrum eo ensu.
XXVII. Haec igitur Seriplum loca pastoribus explicanda erunt, atque in primis docendum, nihil in eis dubii aut incerti relictum
esse e praesertim cum haec Ecclesiae Dei sacrosancta auctoritas i terpretata sit ad erius sententiae cognitionem duplici via et ratione possumus pervenire. Prima est, cum Patres, qui ab initio Ecclesiae, atque omni deinceps aetate noruerunt, et Ecclesiasticae doctrinae optimi testes sunt consulimus hi vero summo consensu
omnes hujus dogmatis veritatem apertissime tradiderunt. Quorum singula testimonia asserre, quoniam operos laboris esset, sans erit pauca notare, vel indicare potius, ex quibus judicium de aeteris facile fieri poterit Primus igitur divus Ambrosius 2 fidem suam proserat, qui in libro de iis qui mysteriis initiantur, testatus est
verum Christi corpus in hoc sacramento sumi, sicut verum ex Vi gine sumptum est i idque certissima fide tenendum esse et alio loco docet ante consecrationem panem ibi esse, post consecrationem autem carnem christi. Accedat alter testis divus chrysostomus 3ὶ non minoris fidei et gravitatis, qui quidem cum multis aliis inloeis hanc ipsam veritatem profitetur, et docet, tum vero praecipue homilia 60, de iis qui sacra mysteria impure sumunt itemque homilia 4 et 5, in sanetum Ioannem inquit enim. Pare mus Deo, neque contradieamus licet vel cogitationibus, vel oculis nostris videatur adversari, quod dicitur. Ipsius enim sermo insallibilis est, sensus noster facile seducitur. His vero omni ex Parte consentiunt, quae divus Augiis linus acerrimus catholicae dei propugnator semper docuit, atque in primis titulum Psal. 33, exponens scribit enim Poriare se in manibus suis, homini im-
223쪽
possibile est, solique Christo convenire potest serebatur enim illo in manibus suis, quando commendans ipsum corpus suum, ait iBoe est corpus meum. Ac Cyrillus praeterea, ustinus, et Irenaeus adeo aperte libro . in Joannem veram Domini carnem in hoc sacramento esse assirmat, ut ejus verba nullis possint tallacibus et captiosis interpretationibus obscurari. Quod si pastores alia etiam Patrum insumonia requirant, lacile erit sanctos Dionysium, Hilarium Hieronymum, Damascenum addere, innumerabilesque alios. quorum de hac re gravissimas sententias doctorum, ex plorum hominum industria, et labore in unum congestas passim legimus.
Distis Augustinus in Psalm 33 Conc i, a medio ad finem usque Cyria, lib. 4, in Ioannem c. ia et is, e lib. i0. c. 13. Iust A log 2, sub finem ad Antoninum pium Iren lib. 3,
contra hares Dionys. Eccles Hieronym. c. a. Λιlar. lib. 8, de Trinis. Hieronym. Dist ad Damasum Damasc. lib. 4 de Orthodom. de cv. 4. Altera restat via, qua sanctae Ecclesiae judicium in iis quae ad nnem pertinent, investigare liceat eontrariae seilicet doctrinae et opinionis damnatio.
Idem adhue eonfirmatur eo illorum Meretia.
VIIl. At ver constat, semper eorporis christi veritatem in
sancto Eucharistiae sacramento, ita per universam Ecclesiam di susam et disseminatam esse, et eonsentienti voluntate ab omnibus fidelibus receptam, ut cum ante quingentos annos Berengarius linegare ausus esset, ibique signum tantummodo esse assereret, statim in Vercellens eoneilio , quod Leonis lx auctoritate convocatum luerat, omnium sententiis eondemnatus ipse haeresim suam anathemati addixerit qui postea cum ad eamdem impietatis insaniam rediisset, tribus aliis conciliis, Turonensi, et duobus Romanis, quorum alterum Nicolaus ii, alterum Gregorius VlII, po tinera maximi convocarunt, damnatus est. Eam postea sententiam Innocentius tu, in oncilio Lateranensi magno confirmavit, aedeinceps a Florentina et Tridentina synodis ejusdem veritatis sides apertius declarata ae stabilita est.
Idem probatur credendum, rationitia .
XXIX. mee igitur si pastores diligenter exposuerint ut nihil di- eamus de iis qui erroribus obcaeeati, nihil magis, quam veritatis lucem, oderuntὶ, et infirmos coasimaru et piorum mentes summa
224쪽
quadam laetitu et voluptate assicere poterunt cum praeserum st- delibus dubitare non liceat, quin inter caeteros fidei articulos hujus etiam dogmalisides comprehendatur. Prima Nam eum Dei summam omnium rerum potestatem credunt, et consitentur, eredant etiam necesse est, potestatem ei non defuisse maximi hujus operi essiciendi, quod in Eucharistiae saeramento admiramur et colimus. Secunda Deinde cum credunt sanetam Ecclesiam catholicam, necessario sequitur ut simul credant eam esse, quam explicavimus, hujus saeramenti veritatem.
Quanta sit Melesiae dignitas obaueharistieum saeramentum.
XXX. Sed nihil est prosecto, quod ad piorum jucunditatem et
fructum addi possit, eum hujus altissimi sacramenti dignitatem contemplantur. Primum enim intelligunt, quanta sit evangelicae legis persectio, cui datum est, id re ipsa habere, quod signis Mosaicae legis tempore adumbratum fuerat. Quare divinitus dictum est a Dionysio ij Ecclesiam nostram mediam esse inter Synag gam, et supremam Hierusalem, a propterea utriusque partieipem. Ac profecto satis mirari fideles nunquam poterunt sanctae Ecclesiae persectionem ejusque gloriae altitudinem cum inter eam, et cm-lestem beatitudinem unus tantum gradus interesse videatur hoc enim nobiscum ecelitibus commune est, ut utrique Christum Deum, et hominem praesentem habeamus sed quo uno gradu ab eis dis-lamus, illi praesentes beata visione pertruuntur et nos praesentem.
et tamen ab oculorum sensu remotum, sacrorum mysteriorum
admirabili integumento se occultantem, firma et constanti fide ven ramur. Praeterea fideles hoe sacramento Christi salvatoris nostri persectissimam charitatem experiuntur ejus enim bonitatem maxime deeuit, naturam, quam a nobis sumpserat, a nobis nunquam subtrahere sed quantum steri posset, esse, versarique nobiscum vellet ut illud omni tempore vere, et proprie dictum videretur ita Deliciae meae esse eum filiis hominum.
Totus christus ut Deus et homo in Eucharistia eontinetur.
XXXl. Jam vero hoc Ioco a pastoribus explicandum est, non solum verum Christi corpus, et quidquid ad veram corporis ratio-
225쪽
nem pertinet, velut ossa et nervos; sed etiam totum christum irilio : sacra utent conlineri Docere autem oportet Christum nomen
esse Dei hominis, unius seilicet personae, in qua divina et humana natura conjuncta sit quare utramque substantiam, et quae utrius que substantiae consequentia sunt, divinitatem, et totam humanam naturam, quae ex anima et omnibus corporis partibus, et sanguine etiam constat complectitur quae omnia in sacramento esse credendum est. Nam eum in coelo tota humanitas divinitati in una, persona et hypostasi conjuncta sit, nefas est suspicari, corpus quod in sacramento inest, ab eadem divinitate ejunctum esse.
Vide de consecr. disi. 2, multis in locis. ItemAmbr. De iis qui Si init. c. s. D. Th. ρ. . f. 72, MN. L
Quaecumque sunt christi. non eodem modo esse ineipiunt in Eueharistia.
XXXll. In quo tamen pastores animadvertant necesse est, non omnia eadem ratione, aut virtute in hoc sacramento contineri. Quaedam enim sunt, quae ex vi et essicientia consecrationis in saeramento esse dicimus i nam cum verba illa essiciant quidquid significant, id esse in sacramento ex vi sacramenti divinarum rerum scriptores appellarunt, quod verborum forma exprimitur illisi contingeret, ut aliquid ab aliis rebus omnino sejunetum esset, id solum, quod forma significaret, in sacramento esse caetera non item esse docuerunt i quaedam vero in sacramento continentur, quod illis rebus conjuncta sint, quae forma exprimuntur et nam cum sorma, quae ad panem consecrandum adhibitur, corpus Domini significet, cum dicitur Hoc est corpus meum , ipsum christi Domini corpus ex vi sacramenti in Eucharistia eriti
Per eoneomitantiam in Eueharistia quae inu
XIII. At quia corpori, sanguis, anima, et divinitas conjungum tur, haec quoque in sacramento erunt omnia, non quidem ex consecrationis virtute, sed ut ea quae corpori conjuncta sunt. Atque haec ex concomitantia in sacramento esse dicuntur qua ratione totum Christum in sacramento esse perspicuum est risi enim duo aliqua inter se reipsa conjunguntur ubi unum sit ibi alterum etiam esse necesse est. Sequitur itaque istum Christum usque adeo tam in panis, quam in vini specie contineri ut quemadmodum in panis specie non eorpus modo, sed etiam sanguis et totus
226쪽
christus vere inest sic contra in vini specie non solum Sanguis, sed corpus ei lotus Christus vere insiti
cur separatim panis et vinum consecrentur.
XXX lV. Sed quanquam haec ita se habere omnibus f delibus certum et persuasissimum esse debet optimo tamen jure institutum est, ut separatim duae consecrationes serent. Primo enim, ut passio Domini, in qua sanguis a corpore divisus est, magis reseratur; erius rei causa in consecratione sanguinem effusum esse meminimus. Deinde maxime consentaneum fuit ut quoniam sacramento ad alendam animam utendum nobis erat, tanquam cibus et potus institueretur, ex quibus persectum corporis alimentum conflare perspicuum est.
Christus totus in qualibet palticula.
XXXV. Neque vero illud praetermittendum, non solum in utra que speeie, sed in quavis utriusque speciei particula totum Christum contineri sic enim Augustinus i scriptum reliquit minguli accipiunt Christum Dominum, et in singulis phrtionibus totus est, nec per singulos minuitur 1 sed integrum se praebet in singulis r atque id praeterea ex evangelistis facile colligi potest.
Plures panis particulae nou separatim conseerandae.
XXXVI. Neque enim credendum est, singula panis frusta Pr pria verborum sorma a Domino consecrata esse, sed eadem simul omnem panem, qui ad sacra mysteria conficienda, atque apostolis distribuenda satis suturus esset id quod de calice factum esse apparet, eum ipse dixit i 2 AccipiTE ET Divi DIT INTER VOS. a tenus quae explicata sunt eo pertinent, ut ostendant pastores, verum Christi corpus et sanguinem in Eucharistiae sacramen O Onitueri.
Post consecrationem nee panis, nee vini substantiam remanere probatur.
XXXVII. Nunc quod alterum erat propositum, docebunt etiam ponis et vini substantiam in sacramento post consecrationem naure manere. Hoc vero quamvis maximam admirationem merito habere possit, tamen cum eo, quod prius demonstratum est neceS-sari condungitur.
227쪽
Primo Etenim si est verum Christi corpus sub panis et vini specie post consecrationem, omnino necesse est, cum ibi antea non esset, hoc vel loci mutatione, vel creatione, vel alterius rei in ipsum conversione factum esse. At vero fieri non posse constat, ut corpus Christi in sacramento sit, quod ex uno in alium locum, neriti ita enim fieret, ut a caeli sedibus abesset quoniam nihil movetur, nisi locum deserat, a quo movetur creari autem corpus Christi, minus credibile est, ac ne in cogitationem quidem cadere hoe potest reliquitur ergo ut in sacramento sit corpus Domini, quod panis in ipsum convertatur. Quare ut nulla panis substantia
Securido. Hac ratione adducti patres et majores nostri in conciliis Lateranensi i magno, et Florentino, et hujus articuli veritatem apertis decretis confirmarunt a Tridentina 3 vero synodo explicatius lia desinitum imi quis dixerit in SS. Eucharistiae sacramento remanere substantiam panis ei vini una cum corpore et sanguine Domini nostri Iesu Christi, anathema sit.
Tertio. Haec vero ex testimoniis Scripturarum facile sui consegere primum, quod in ejus sacramenti iustitutione ipse Dominus dixit: 4 Ηocisset coapos guula vocis enim, hoc a Vis est, ut omnem rei praesentis substantiam demonstret quod si panis substantia remaneret, nullo modo vere dici videretur hoc est corpus meum. Deinde Christus Dominus apud Ioannemr 5 Panis i quit, quem ego dabo, caro mea est pro mundi vita, panem videlicet carnem suam vocans. Ac paulo post subjecit: 6 Nisi mand eaveritis carnem filii hominis, et biberius ejus sanguinem, non habebitis vitam in vobis. Et rursus rhGaro mea vere est cibus, et sanguis meus vere est potus cum ergo tam elaris et perspicuis
verbis carnem suam panem, et cibum verum sanguinem item verum potum nominaverit satis videtur declariisse, nullam in sacramento substantiam panis et vini remanere.
228쪽
Patrum auctoritate et eo ensu.
Quarto Atque hanc perpetuo sanctorum Patrum consentientem fuisse doctrinam, qui eos evolverit, facile intelliget. Divus quidem Ambrosius si ita scribitio sorte dicis Meus panis est usitatus; sed panis iste, panis est ante verba sacramentorum ubi accesserit consecratio, de pane sit caro Christi quod quidem ut lacilius probare posset, varia deinde asser exempla et similitud nesci alibi vero, cum verba illa interpretaretur 2homnia quae- eumque Dominus voluit, secit in coelo et in terra licet inquit, a)figura panis et vini videatur, nihil tamen aliud, quam caro christi
et Sanguis post consecrationem credendum est, atque eisdem sere verbis, eamdem sententiam sanctus Hilarius 4 exponeus docuit, quamvis extrinsecus panis, et vinum Videatur, vere tamen corpus e sanguinem Domini esse.
Cur Eueharistia post eonaeerationem pania Metur.
XXXVtil. Sed moneant pastores, hoc Ioc mirandum non esse, si post coniserationem panis etiam vocetur hoe enim nomine Dueharistia appellari consuevit tum quia panis speciem habeat, tum quia naturale alendi et nutriendi corporis vim, quae panis propria est, adhuc relineat. Eam autem esse sacrarum Litterarum consuetudinem, ut res ita appellat, cujusmodi esse videantur, satis ostendit quod in Genesi dictum est, s5 tres viros Abrahae apparuisse, qui tamen tres angeli erant. Et duo illi, qui apostolis, a cendente in coelum Christo Domino, apparuerunt, cum essent angeli, 6 viri dicuntur. Vide Disum Thomam. 3 ρ. Guou. 75,
conversis quae fit in Eueharistia ut eauto populis explieanda.
XXXIX. Dissicillima est omnino hujus mysterii explieatiori sed tamen conabuntur pastores, iis qui magis in divinarum rerum cognitione proiecerunt nam qui adhuc imbeeilliores sunt verendum esset, ne rei magnitudine opprimerenturhconabuntur, inquam, tr dere hujus admirabilis conversionis modum quae ita fit, ut tota panis substantia divina virtute in totam corporis christi substan-
229쪽
CATECHISMItiam totaque vini substantia, in totam sanguinis Christi substantiam, sine ulu Domini nostri mutatione convertatur. Neque enim christus aut generatur, aut mutatur, aut augescit, sed in sua substantia lotus permanet. Quod mysterium cum divus Ambrosius i)declarat Vides, inquit, quam operatorius sit sermo Christi. Si ergo tanta vis est in sermone Domini Iesu, ut inciperent esse quae non erant, mundus scilicet et quanto magis operatorius est, ut sint quae erant et in aliud commutentur in quam sententiam alii etiam veteres et gravissimi patres scriptum reliquerunt divus quidem n Augustinus i Fideliter latemur ante consecrati nem panem esse, et Vinum, quod natura formavit post consecrationem vero carnem Christi, et sanguinem quod benedictio cons cravit Damascenust 3 Corpus secundum veritatem conjunctum est divinitati, corpus ex sancta Virgines non quod ipsum corpus assumptum de caelo descendati sed quod ipse panis et vinum in corpus et sanguinem Christi ira mutentur.
Haec conversio transsubstantiatio dieitur.
xL. Iare itaque admirabilis conversio convenienter et proprie asanta catholica Ecclesia transsubstantiatio est appellata, quemadmodum sacra ridentina synodus 4ydocuit. Ut enim generatio naturalis quod forma in ea mutatur recte et proprie transformatio dici potest ita etiam, quod in sacramento Eucharistiae tota unius re substantia, in totam alterius rei substantiam transeat, verbum transubstantiationis recte, et sapienter a majoribus nostris inven
De Transsubstantiatione euriosius non inquirendum.
XLI. Sed illud saepissime a sanetis Patribus repetitum fideles admonendi sunt, ne curiosius inquirant, quo pacto ea mutatio fieri possit. Nec enim percipi a nobis potest, nec in naturalibus mutationibus, aut in ipsa rerum creatione ejus rei exemplum aliquod habemus. Verum, quid hoc sit, fide cognoscendum est quomodo sit. M euriosius non inquirendum.
Totum christi eorpus in minima partieula continetur.
XLH. Non minorem vero cautionem pastores adhibeant oportet, in eo etiam mysterio explicando, quo modo Chri,ti Domini corpus,
230쪽
H vel in minima panis particula, totum continea urra Vix enim unquam hujusmodi disputationes instituendae erunt; sed tamen quando christiana haritas hoc postulaverit, primum quidem meminerint, fidelium animos illa voce praemunire t 2 Non erit impossibile apud Deum omne verbum.
Quonam modo chri tua existat in Eucharistia.
XLIII. Deinde vero doceant Christum Dominum in hoe sacramento, ut in loco, non esse r etenim locus res ipsas consequitur, ut magnitudine aliqua praeditae sunt christum vero Dominum ea ratione in sacramento esse non dicimus i ut magnus, aut parvus est, quod ad quantitatem perlinet, sed ut substantia est. Substantia enim panis in christi substantiam, non in magnitudinem aut quantitatem convertitur. Nemo vero dubitat substantiam aeque in parvo atque in magno spatio contineri. Nam et aeris substantia, totaque ejus natura si in parva, ut in magna aeris parte, itemque tota aquae natura non minus in urnula, quam in numine insit necesse est. Cum igitur panis substantias corpus Domini nostri succedat, lateri oportet, ad eumdem plane modum in Sacramento esse, qu modo panis substantia ante consecrationem La vero utrum sub magna, an sub parva quantitate esset, nihil ad rem omnino pertinebat.
Meideatia sine subjeeto eonstant in Eueharistia.
XLIV. Tertium restat, quod in hoc sacrament maximum atque admirabile videatur i quod quidem jam duobus aliis explicatis,saeilius a pastoribus tractari posse existimandum est, panis vid liuet et vini species in hoc sacrament sine aliqua re subjecta constare nam cum antea demonstratum sit, corpus Domini et sanguinem Vere in sacramento esse, ita ut nulla amplius subsit panis et vini substantia i quoniam ea accidentia christi corpori et sanguini inhaerere non possunt relinquitur ut supra omnem naturae ore, nem ipsa se nulla alia re nis sustentent. Haec perpetua et constanssuit catholica Ecclesiae doctrina; a quae etiam facile eorum testimoniorum auctoritate conssrmari poterit, quibus antea planum sactum est nullam residere in Eucharistia panis aut vini substantiani.