장음표시 사용
41쪽
entiendi, et quidquid corporeum, quidquid concretum, et admi-8tum est, al, eo longissime removendi cui etiam honorum omnium Iaersectam vim, et copiam tribuerunt, ut ab eo tanquam a perpetuo quodam et inexhausto sonte bonitatis a benignitatis, omnia ad Jmnes creatas res atque naturas persecta bona dimanent quem sapientem, veritatis auctorem et amantem, justum, beneficentissimum, et aliis nominibus appellaverunt, quibus summa et absoluta ivrlaetio continetur cujus immensam et infinitam virtutem, omnem complentem loeum, et per omnia pertingentem esse dix Dunt. Hoc ex divinis litteris longe melius constat, et illustrius, ut
illo loco, i) Spiritus est Deus ratem 2 estote vos persecti, sicut
et Pater vester eoelestis persectus est; tum 3 omnia nuda et aperta
sunt oculis ejus et illud, 4 o altitudo divitiarum sapientiae et Mientiae Dei deinde 5 Deus verax est, et 6 AEgo sum via, et v ritas, et vitari praeterea et Iustitia plena est dextera tua devi- iue 8 Aperis tu manum tuam, ei imples omne animal henedi .ione postrem is Duuo ibo a spiritu tuo, et quo a laete tua su-κlam si ascendero in coelum, tu illic es si descendero in inse num ades; si sumpsero pennas meas diluculo, et habitavero in extremis maris, etc. 10 Numquid non coelum, et terram ego impleo dicit Dominus Magna et praeclara hae sunt, quae de Dei natura saerorum librorum auctoritati consentanea, et consequentia ex rerum essectarum investigatione philosophi cognoverunt.
Fides saeilior digniorque scientia.
Vill uuanquam in eo etiam caelestis doctrinae necessitatem eo- noseimus, si animadvertamusIdem non solum Me praeclare, quemadmodum supra dictum est, ut quae viri tantum sapientes longo aludio consecuti sunt, ea rudibus quoque, et imperitis hominibus statim pateant, atque in promptu int Verum ut rerum nolitia, tuae fidei disciplina comparatur, muli certior, atque ab omni errore purior in mentibus nostris insideat quam si eas ipsas res, humanae scientiae rationibus comprehensas animus intelligeret. Sed quant praestantior divini numinis cognitio censenda est; ad quam non communiter omnibus naturae contemplatio, sed proprie er
dentibus dei lumen aditum patefeeit Haee autem Symboli arti
42쪽
culis continetur, qui uobis divinae essentiae unitalem, et trium personarum distinctionem, tum vero ipsum Deum esse ultimum hominis finem aperiunt, a quo coelestis, aeternaeque beatitudinis possessio exspectanda sit, siquidem a D. Paulo didicimus ij, Deum inquirentibus se remuneratorem esse. se quanta sint, et
an ejus generis sint bona, et ad quae humana cognitio aspirare potuerit, multo ante eumdem Apostolum Isaias Propheta his verbis ostendit: 3ὶ Aseeuto non audierunt, neque auribus perceperunt toeulos non vidit Deus absque te, quae praeparasti exspectantibus
IX. Sed ex iis quae diximus, unum etiam Deum esse, non pIures deos, confitendum est nam cum Deo summam bonitatem et persectionem tribuamiis, steri non potest, ut id, quod summum atque absolutissimum est, inveniatur in pluribus. Quod si cui aliquid ad summum deest, eo ipso imperseelus est quare nee Dei natura illi eonveni Hoc autem multis sacrarum litterarum locis comprobatur.
Seriptum est enim i 4 Audi, Israci Dominus Deus noster, Deus unus est; p terea est Domini jussumi 5 Non habebis deos aIlenos eorum me deinde per Prophetam saepe admonet: 6 M primus,
et novissimus, et absque me non est Deus Apostolus etiam palam testatu i et Unus Dominus, una fides, unum baptisma Neque vero nos moveat, quod interdum sacrae litterae Dei nomen creatis etiam naturis imponunt nam quod prophetas et 8 judices deos appellarunt, non gentium more laetum est, quae sibi plures deos stulte, et impie finxerunt; sed quadam loquendi consuetudine significare voluerunt excellentem aliquam virtutem, vel lanetionem quae Dei munere illis concessa sit Deum igitur natura, substantia essentia unum, quemadmodum ad confirmandam veritatem in Symbolo Nicaeni Concilii dictum est christiana fides credit, et profitetur; sed alitus etiam ascendens, ita unum intelligit, ut unitatem in Trinitate, et Trinitatem in unitate veneretur de quo nobis mysterio nune dicere ineipiendum est sequitur enim in Symbolo.
X. PATREM. Sed quoniam Patris vox non una ratione Deo tribuitur,
43쪽
CATECHISMI illud prius declarandum erit quaesit magis propria liuius loci significatio Deirin nonnulli etiam, quorum tenebris fides lucem non attulit, aeternam substantiam esse intellexerunt, a qua res ortae essent, et cujus providentia Omnia gubernarentur, suumque ordinem et statum conservarent. Ex humanis igitur rebus ducta similitudine, quemadmodum eum, a quo familia propagata est, eviusque consilio et imperio regitur, patrem vocabant ita bac ratione la tum est, ut Deum, quem omnium rerum opificem, et rectorem agnoseebant, Patrem appellari voluerint. Eodem no inine saerae etiam litterae usae sunt cum de Deo loquentes universorum creationem, potestatem, admirabilemque providentiam ei tribuendam indicarent legimus enim i i Numquid non ipse est pater tuus, qui possedit te, et secit, et creavit te et alibit 2 Numquid non pater unus omnium nostrum 'Numquid non Deus unus ereavit nos
Deus Pater praecipue Christianorum.
XI. At verbisulto frequentius, et preuliari quodam nomine, praesertim in novi Testamenti libris, Deus Pater christianorum dicitur, 3 qui non acceperunt spiritum servitutis in timore, sed acceperunt spiritum adopilonis filiorum Dei, in quo clamant Abba, Paterri in eam enim charitatem dedit nobis Pater, ut filii Dei nominemur et simus i 5 quod si filii, et heredes i heredes quidem Dei coheredes autem christi, εὶ qui est primogenitus in multis fratribus, nec
confunditur voeare nos fratres. Sive igitur communem ereationis et providentiae, sive praecipuam spiritualis adoptionis eausam spectes, merito fideles Deum patrem se redere profitentur. Verum praeterea notiones quas explicavimus, Patris nomine audito, ad alliora mysteria mentem erigendam esse parochus dorebit. Quod enim in luce illa inaccessibili. 8 quam inhabitat Deus, magis remnditum et abstrusum est, quodque humana ratio, et intelligentia non consequi, aut ne suspicari quidem poterat id Patris voeabulo divina oracula nobis aperire incipiunt.
Nomen Pater indicat pluralitatem personarum.
XII. Indicat autem hoc nomen, in una divinitatis essentia non unam tantum personam, sed personarum distinctionem credendam
44쪽
CONCILII TRIDENT PARS Iesse Tres enim sunt in una divinitale personam Patris, qui a nullo genitus est Filii, qui ante omnia secula a Patre genitus est Spiritus sancti, qui itidem ab aeterno ex Patre et Filio proeedit. Atqui Pater est in una divinitatis substantia prima persona, qui cum unigenito Filio suo, et Spiritu sancto unus est Deus ij, unus est Dominus, non in unius singularitate personae, sed in unius trinitate substantiae Iam vero hae tres personae, eum in iis quidquam dissimile, aut dispar cogitare nefas sit, suis tantummodo proprietatibus distinctae intelliguntur Pater siquidem ingenitus esti Filius a Patrogenitus Spiritus Sanetus ab utroque procedit. Atque ita trium personarum eamdem essentiam, eamdem substantiam confitemur i 2ὶ ut in consessione verae sempiternaeque Deitatis, et in personis proprietatem et in essentia unitatem, et in Trinitate aequalitatem
pie et sancte olendam credamus.
XIII. Nam qubd Patris primam esse personam dicimus, hoe non ita accipiendum est, perinde ac si aliquid in Trinitate prius aut posterius, majus aut minus,eogitemus. Absit enim hare a fidelium mentibus impietas, cum eamdem aeternitatem, eamdem gloriae majestatem, in tribus personis ebristiana religio praedicet. Sed Patrem, propterea quod ipse sit principium sine principio, primam esse personam,vere et sine ulla dubitatione affirmamus quae quidem uti Patris proprietate distincta est, ita in unam illam praecipue hoe eonvenit, quod illum ab aeterno genuerit e semper enim Deum simul et Patrem tuisse nobis significatur, cum Dei et Patris noruina, eonjuncta in Rae consessione pronunciamus.
De Teinitate ne guhtilius exquiratur.
XIV. Verum quoniam in nullius et, quam hujus omnium alti almae ae dissicillimae notitia. atque explicatione, aut perieulosius e
Sari aut gravius errare possumus doceat par hus, religiose retinenda esse essentiae et personae propria voeabula, quibus hoc mysterium signineatur, et seiant fideles unitatem esse in essentia, distinctionem autem in personis. Sed hae sublilius exquirere nihil
oportet, eum meminerimus illius voeis: 3xqui seruiator est malestatis, opprimetur a gloria; satis enim videri debet, quod fide cerium et
45쪽
ATECHISMI. exploratum habemus, nos a Deo cujus oraculis non assentiri, extremae stultitiae atque miseriae est ita edoctos esse si Docete, inquit, omnes gentes, baptigantes eos in nomine Patris, et Filii, et Spiritus Saneti rursus 2yTres sunt qui testimonium dant in coelo, Pater Verbum et Spiritus Sanctus t et hi tres unum sunt; ore tamen assidue, ae precetur Deum et Patrem, qui universa ex nihilo
condidit, a disponiique omnia suaviter, 4hqui dedit nobis potes
atem filios Dei fieri, qui Trinitatis mysterium humanae menti pate-lacit oret, inquam, sine intermissione qui divino beneficio haec medit, ut aliquando in aeterna tabernacula, receptus, dignus sit qui videat quae tanta sit Dei Patris saecunditas, ut se ipsum intuens, atque intelligens, parem et aequalem sibi filium gignati quoque modoc uorum idem plane, et par charitatis amor qui spiritus Sanctus est, a Patre et Filio procedens genitorem, et genitum aeterno, atque indissolubili vinculo inter se connectati Atque ita divinae Trinitalis una sit essentia, et trium personarum perlaeta distinctio.
cur epitheta Deo tribuantur insignia.
. OMNIPOTENTEM. Solent sacrae litterae multis nominibus Delsummam vim, et immensam majestatem explicare, ut ostendant
quanta religione et pietate illius sanctissimum nomen colendum sit; sed imprimis doceat parochus, illi omnipotentem vim requentissime tributi Ipse enim de se dicit, b Ego Deus omnipotens. Et rursus Iacob, cum filios ad Ioseph mitteret, ita illis precatus est, 6ὶ Deus autem meus omnipotens faciat vobis eum placabilem; deinde vero in Apocalyps scriptum est Dominus Deus, qui est, et qui erat, et qui venturus est, omnipotens et alibi, 8 Dies magnus Dei omnipotentis appellatur. Nonnunquam etiam pluribus verbis illud idem significari solet. Atque hue pertinet quod dicitur. 9 Non erit impossibile apud Deum omne verbum t i 0 Numquid, nus Domini invalida est 'Ilem: li Subest libi, cum volueris posse; et alia generis ejusdem di ex quibus variis dicendi formis id percipitur, quod uno omnipotentis verbo comprehendi perspicuum est.
I. intelligimus autem hoc nomine nihil esse, nihil animo et
46쪽
cogitatione fingi posse, quod Deus Icere nequeat; etenim Πso haec, quae tametsi maxima sunt, aliquo tamen modo in cogitationem nostram eadunt, essiciendi potestatem habet nimirum ut omnia ad niuilum recidant, atque ut plures mundi ex nibu repente existant verum etiam multa majora in illius potestate Sila sunt, quae humanae menti, et intelligentia suspicari non licet. Neque vero, cum omnia Deus possit, mentiri tamen, aut sal re, aut lassi, aut peccare, aut interire, aut ignorare aliquid potes haec enim in eam naturam cadunt, cujus imperseeis actio est; Deus vero, cujus persectissima semper est actio, ideo haec non posse dicitur risui posse ea, infirmitatis est, non summum et infinitae omnium rerum potestatis, quam ille habet. Ita igitur Deuἰn omnipotentem esse credimus, ut ab eo tamen longe omnia abesseeogitemus, quae persectae ejus essentiae maxime conjuncta, et convenientia non sunt.
In Smholo eur Deus proponatur credenduco potens.
XVII. Recte autem, sapienterque laetum parochus ostendat, :praetermissis aliis nominibus, quae de Deo dieuntur, hoc unum nobis eredendum in Symbolo proponeretur. Nam cum Deum omnipotentem agnoscimus, simul etiam lateamur necesse est, eum omnium rerum scientiam habere, omnia item ejus ditioni et imperio subjecta esse. Cum vero omnia ab eo fieri posse non dubitemus, eonsequens omnino est, ut caetera etiam explorata de illo habeamus, quae si desint, quomodo omnipotens sit, prorsus intelligere non possumus. Praeterea nulla res tam ad fidem, et spem nostram constrinandam valet, quam si fixum in animis nostris teneamus, nihil non fieri a Deo posse, quidquid enim deinceps credere oporteat, quamvis magnum et admirabile sit, rerumque ordinem ac modum superet, illi tamen facile humana ratio, postquam Dei omnipotentis notitiam pereeperit, sine ulla haesitatione assentitur;
quin polius quo majora sint, quae divina oracula doceant, eo libentius fidem eis habendam esse existimat. Quod si boni etia iii aliquid expectandum sit nunquam animus rei magnitudine, quam exoptat, rangitur; sed erigit esse atque confirmat , saepe illud cogitans, nihil esse, quod ab omnipotenti Deo essici non possit.
Fidei in Deum omnipotentem utilitas.
In Quare hac fide praecipue munitos nos esse oportet, cl
47쪽
CATECHISMI cum admiranda aliqua opera ad proximorum usum, et utilitatem edere eogimur, vel eum a Deo precibus impetrare aliquid volumus. Alterum enim ipse Dominus docuit, eum Apostolis incredulitatem objiciens dicereti 1 Si habueritis fidem sicut granum sinapis, dicetis monti huic arans hinc illuc, et transibit, et nihil impossibilo erit vobis. De altero autem sanctus Iacobus ita testatus est: χ)Postulet in fide, nihil haesitans qui enim haesitat, similis est nuctui
maris, qui a vento movetur, et circumfertur non ergo aestimet
homo ille, quod accipiat aliquid a Domino. Multa praeterea see fides commoda atque utilitates nobis praebet imprimis vero ad omnem animi modestiam, et humilitatem nos instituit; si enim inquit princeps apostolorum i 3 Humiliamini sub potenti manu Dei. Monet etiam 4 non esse trepidandum, ubi non sit timor, sed unum 5 Deum timendum esse, 6 in cujus potestate nos ipsi,
nostraque omnia posita sint. Inquit enim Salvator nosteri r ει- tendam vobis quem timeatis. Timete eum, qui postquam Oeeiderit, habet potestatem mittere in gehennam. Utimur deinde hae fide ad immensa erga nos Dei beneficia cognoscenda et celebranda. Nam qui Deum omnipotentem cogitat, tam ingrato animo esse non
potest, qui saepius exclamet, 8ὶ Fecit mihi magna, qui poleas
In Trinilata non tem omnipotent .
xlx. Sed quod Patrem omnipotentem in hoe articulo vocamus, neminem eo errore duci oportet, ut arbitretur ita illi hoe norum tributum esse, ut Filio etiam, et Spiritu Sancto commune non siti Nam quemadmodum Deum Patrem, Deum Filium, Deum Spiritum Sanctum, neque tamen tres Deos; sed unum Deum esse dicimus; ita seque Patrem, ac Filium, et Spiritum Sanctum omnipotentem, neque tamen tres omnipotentes, sed unum omnipotentem esse eonfitemur. Ut vero praecipua quadam ratione Patrem, quia o nis originis sons est, hoc nomine vocamus uti etiam Filio, qui aeternum Patris Verbum est, sapientiam, ita et Spiritu Sancto, quia utriusque amor est, bonitatem tribuimus quamvis hae et alia hujusmodi nomina communiter in tribus personis, ex eatholi ende regula dicantur.
48쪽
Ex quo, quomodo, et cur mundum ereavit Deus.
XX. CREATORE cc I ET TERRE uuam necessarium fuerit, omnNpolentis Dei eognitionem paulo ante fidelibus tradi ex iis quae nunc de universorum creatione explieanda erunt, perspici potest. Tanti enim operis miraeulum lacilius creditur, quod nullus de immensa creatoris potestate dubitandi locus relinquitur Deus enim non ex materia aliqua mundum labricatus est, sed ex nihilo creavit, idque nulla vi aut necessitate eoactus, sed sua sponte, et voluntate instituit. Neque vero ulla alia fuit causa, quae illum ad Opus ereationis impelleret, nisi ut rebus quae ab ipso essectio essent, honitatem suam impertiretur. Nam Dei natura ipsa per se beatissima nullius rei indigens est, ut inquit Davidi ii Dixi Domino: Deus meus es tu, quoniam bonorum meorum non eges Quemad- odum autem sua bonitate adductus, 2 quaecumque voluit laciti ita non exemplum aliquod aut sormam, quae extra se posita esset, eum universa conderet, secutus est verum quia rerum omnium exemplar divina intelligentia continetur, id summus artifex in seipso intuens, ae veluti imitatus, summa sapientia et infinita virtute, quae ipsius propria est, rerum universitatem initio procreavit; ipse enim dixit, et sacta sunt ipse mandavit, et creata sunt. Verum coeli et terrae nomine, quidquid coelum et terra complectitur, intelligendum est. Nam praeter caelos, a quos per digitorum ejus Propheta appellavit, solis etiam splendorem, lunaeque, et caelerorum siderum ornatum addidit i alque, si ut essent in signa, et tempora, et dies, et annos, ita eoelorum orbes certo, et constanti cursu temperavit, ut nihil perpetua eorum conversione mobilius, nihil mobilitate illa certius videri possit.
Praeterea spiritualem naturam, innumerabilesque angelos qui Deo ministrarent atque adsisterent, ipse ex nihil creavit, quos deinde admirabili gratiae suae, et potestatis munere auxit, atque ornavit. Nam cum illud sit in divinis litteris, b diabolum in veritate non stetisse, perspicuum est, eum reliquosque desertores angelos ab ortus sui initio gratia praeditos fuisse. De quo ita est apud sanctum 6 Augustinum i cum hona voluntate, id est, cum
49쪽
amore easto, quo illi adhaerent, angelos creavit, simul in eis eteondens naturam, et largiens gratiam. Unde sine bona voluntate, hoc est De amore, nunquam sanctos angelos suisse credendum eSt. Quod autem ad scientiam attinet, exstat illud sacrarum litterarum testimonium t shTu Domine mi Rex sapiens es, sicut habet Sapientiam angelus Dei, ut intelligas omita super terram. Potestatem denique eis tribuit divinus David illis verbis i 2DPolentes virtute, lactentes verbum illius atque ob eam rem saepe in sacris litteris virtutes, et exercitus Domini appellantur. Sed quamvis omnes iis coelestibus donis ornati fuerint, plurimi lamen qui a Deo parente et creatore suo defecerunt, ex altissimis illis sedibus deturbati,
atque in obscurissimum terrae carcerem inclusi, aeternas Suye
biae suae poena luunt; de quibus Prineem apostolorum scribit in hunc modum: 3 Angelis peccantibus non pepercit, sed rudentibus inserni detractos in tartarum tradidit erueiandos, in judicium
xxl. At ver terram etiam super stabilitatem suam undatam Deus verbo suo jussit in media mundi parte consistere , essecitque 4 ut ascenderent montes, et descenderent eampi in locum
quem undavit eis ac ne aquarum vis illam inundaret, terminum posuit, quem non transgredientur, neque convertentur perire terram. Deinde non solum arboribus, omnique herbarum et norum varietate convestivit, atque ornavit; sed innumerabilibus etiam animantium generibus, quemadmodum antea aqua et aera, ita etiam terras complevit.
Homo in ereatione quibus ditatus.
XXII. Postremo Deus ex limo terrae hominem sic corpore asse tum constitutum effinxit, ut non quidem naturae ipsius vi, sed divino beneficio immortalis esset et impassibilis. Quod autem ad animam pertinet, b eum ad imaginem et similitudinem suam formavit, liberumque ei arbitrium tribuit omnes praeterea motus animi, atque appetitiones ita in eo temperavit, ut rationis imperio nunquam non parerent. Tum originalis justitiae admirabile donum addidit, ac deinde caeteris animantibus praeesse voluit, quae quidem
50쪽
saelle erit paroehis ad fidelium institutionem ex saera senesta
historia cognoseere. XXIII. Hare igitur de universorum ereatione, caeli et terrae, e
bis intelligenda sunt quae omnia breviter quidem Propheta eomplexus est illis verbis: si aut sunt eaeli, et tua est terra , orbem terrae et plenitudinem ejus tu sundasti; sed mult etiam brevius Patres leaen concilii, additis in Symbolo duobus illis verbis, visibilium et invisibilium, significaverunt uvaeeumque enim rerum universitate comprehenduntur, atque a Deo creata esse confitemur, ea vel sub sensum eadunt, et visibilia dieuntur, vel mente et intelligentia percipi a nobis possunt, quae invisibilium nomine signiss
eantur. Deus omnium conservator aeque ae Reelor.
XXIV. Nec vero ita Deum creatorem, atque essectorem omnium eredere oportet, ut existimemus, perlaeto absolutoque opere, ea quae ab ipso esseeta sunt, deineeps sine infinita ejus virtute constare potuisse. Nam quemadmodum omnia ut essent creatoris summa potestate, sapientia et bonitate esseetum est ila etiam nisi eonditis rebus perpetua ejus providentia adesset, atque eadem vi qua ab initio constitutae sunt, illas conservaret Maum ad nihilum reci derent. Atque id Scriptura declarat, eum inquiti 2ὶ Quomodo posset aliquid permanere, nisi tu voluisses aut quod a te voeatum non esset, conservaretur Non solum autem Deus universa quae sunt, providentu sua tuetur atque administrat, verum etiam quae moventur et agunt aliquid, inlima virtute, ad motum atque actionem ita impellit, ut quamvis seeundarum musarum efficientiam non impediat, praeveniat lamen, cum ejus oeeultissima vis ad singula perlineat, et quemadmodum Sapiens testaturi 3 Attingat anne usque ad finem pliter et disponat omnia suaviter uuare ab Apostolo dielum est: om apud Athenienses annuntiaret Deum, quem ignorantes eolebant i 4 Non longe est ab unoquoquetrum. In ipso enim vivimus et movemur, et Sumus.
rribus personis erealio tribuenda.
XXV. Atque haec de primi articuli explicatione satis fuerint si tamen illud etiam admonuerimus, creationis opus omnibus sanetae