장음표시 사용
401쪽
CATECHISMI ea quae aut propter bonum aut licitum facimus, si quid per haee praeter nostram voluntatem cuiquam mali acciderit, nobis imputetur.
VII. In quo tamen duabus de causis peccari potest altera, siquis, in re injusta occupatus, hominem occiderit, exempli causa. Prior. Si quis gravidam mulierem pugno, vel calce percuteret, ex quo abortus sequeretur, suisset quidem illii praeter percussoris Voluntatem, non tamen praeter culpam, cum illi non licet ullo modo gravidam mulierem percutere. Posterior Altera, si non omnibus circumspectis, negligenter et incaute aliquem occiderit.
uua etiam ratione, si quis salutis suae defendendae causa, omni adhibita cautione, alterum interemerit, hae lege non teneri satis apparet.
VIIl. Atque hae quidem quas modo commemoravimus, caedes Sunt, quae hoc legis praeeepto non continentur; quibus exceptis, et se quae omnes prohibentur sive homicidam quis spectet, sive qui occiditur, sive modos quibus caedes fit.
Quibus oecidere prohibilum est.
IX. Nam quod ad eos pertinet, qui caedem saetunt, nemo plane excipitur, non divites, non potentes homines, non domini, nouparentes sed delectu omni et diserimine remoto, o idere vetitum est omnibus.
X. Si vero ii spectuntur, qui interficiuntur, ad omnes haec lex pertinet: nec quisquam est tam humilis et abjectae conditionis homo. quia legis hujus vi defendatur.
xl. Neque vero seipsum interficere cuipiam fas est cum vitae suae nemo ita potestatem habeat, ut suo arbitratu mortem tibi conseiscere liceat ideoque legis hujus verbis non ita praeseriptum est in alium occidas, sed simpliciter Ne occidas.
402쪽
Quilibet modus Oeeidendi prohibilus.
XIl. Sin autem multiplicem caedis laciendae modum attendimus, nemo est qui excipiatur i non solum enim suis cuiquam manibus, aut serra, aut lapide, aut baculo, aut laqueo, aut veneno vitam homini eripere non licet sed consilio, ope auxilio, vel alia quacumque ratione id fieri prorsus velitum est. Nota In quo summa tarditas stuporque Iudaeorum suit, qui crederent se hoc praeceptum servare, si manus tantum a sede
abstinerent. Nulli leasei, nedum quemquam oecidere, lieet.
XIII. Sed homini christiano qui interprete Christo, didicit hanc legem spiritualem esse, nempe quae Bon manus solum puras, sed animum etiam eastum sincerumque nos habere docet, illud non satis omnino est, quod illi satis cumulate se praestare arbitrabantur; nam ne irasel quidem cuiquam licere, in Evangelio traditum est, cum dicat Dominus: Ego autem leo vobis si omnis qui irascitur fratri suo, reus erit judielo; qui aulem dixerit fratri suo Baca, reus erit onsilio; qui autem dixerit i Fatue, reus erit
gehennae ignis. De Dd, inde Basil hom. 10 Chrysostom hom. 29. ad opulum Antioch. divi ho B, 2, 2 quoest. 58, mr
lotam. Explieatur loeus Evangelii.
XIV. Ex quibus verbis perspicuum est eum eulpa non carere quirratri succenseat, quamvis iram animo inclusam contineat qui vero ejus irae significationem aliquam dederit graviter peccare, at muli gravius, qui non vereatur dure fratrem accipere et ei convicium saeere. Vide Aug. De Sermon Dom in monte, lib. I; dixi Thomoe 2, 2 qu est. 58 art. 3.
m. Et quidem hoc verum est, si nulla subsit irascendi causa: nam irae causa quae a Deo legibusque conceditur, ea est, cum iueos animadvertimus, qui nostro imperi potestatique parent, si in eis sit culpa, christiani enim hominis ira non a carnis sensibus,
403쪽
se, a Spiritu Sancto proficisci debet eum nos i templa Saneti Spiritus, in quibus Jesus Christus habitet, esse conveniati
Persecta hujus praeeepti observatio.
XVI. Multa praeterea sunt a Domino tradita, quae ad persectam hujus legis rationem pertinent, qualia illa sunt 2 non resistere malo sed si quis te percusserit in dexteram maxillam tuam, praebe illi et alteram et ei qui vult tecum in judicio contendere, et tunicam tuam tollere, dimitte ei et pallium et quicumque te angariaverit mille passus, vade cum ill alia duo. Vide August. Dist. 5 ad Marcellum, et De Sem Domini in monte, libro et,
Quam multi pectent contrahoe praeceptum.
XVII. Ex his quae jam commemorata sunt animadvertere Iicet quam proclives sint homines ad ea peccain quo hoc praecepto vetita sunt, quamve multi reperiantur, qui, si minus manu, animo saltem caedis scelus committunt.
III. Et quoniam huic tam periculoso morbo remedia in sacris Litteris adhibita sunt, paroelii est ossicium ea diligenter delibus
tradere. Bomieidium quantum erimen.
XlX. Praecipuum autem illud est, ut intelligant quam nefarium sit pereatum hominis caedes r idque vel plurimis, maximisque sanetarum Litterarum testimoniis perspici potest usque enim adeo homicidium detestatur Deus in sanctis Litteris, 3 ut aies-liis hominum aedis cenam se repetiturum dicat ac belluam. quae hominem laeserit, occidi jubeat. Nota Neque aliquam ob causam a sanguine hominem abhorrere voluit nisi ut Omni ratione a nefaria hominis eaede et animum et manus abstineret.
Homicidae Deum ipsum impetunt.
XX. Sunt enim homicidae humani generis, atque adeo naturae hostes acerbiSsimi r qui, quantum in eis est, universum Dei opus
404쪽
CONCILII TRIDENT PARS III. 379
evertunt, cum hominem tollant, cujus causa is omnia quaecumque procreata sunt se secisse testatus imo vero in Genesi cum prolii bitum sit hominem occidi, quia illum Deus ad imaginem suam et similitudinem creavit, insignem Deo injuriam is facit, quasique violentas illi manus asserre videtur, qui ejus imaginem e medio tollit.
Quam propensus homo ad Meuein.
XXI. Hoc divina animi cogitatione meditatus David gravissimo de sanguinariis hominibus conquestus est illis verbis cis Veloces pedes eorum ad effundendum sanguinem, neque simpliciter dixit: Decidunt, sedo tandunt sanguinem quae verba ad detestabilis illius seeleris amplificationem, immanemque illorum crudelitatem ostendendam, protulit utque declararet imprimis, quam praecipites illi diabolico quodam impulsu ad id facinus serantur dixit: Veloces pedes eorum.
Finis et seopus hujus praecepti.
XXII. Jam vero, quae in hoc praecepto Servanda esse Christus Dominus jubet, e spectant, ut pacem eum omnibus habeamus; inquit enim eum hune locum interpretaretur: 2 Si offers munus tuum ad altare, et ibi recordatus sueris quia frater iuus habet aliquid adversum te relinque ibi munus tuum ante altare, et vade prius reconciliari fratri tuo; et tune veniens osseres munus tuum, et quae sequuntur.
Charitas eatholica praecipitur.
XXIII. Quae ita a parocho explicabuntur ut doceat sine ulla exceptione omnes charitate complectendos esse ad quam in hujus praecepti explicatione fideles, quam marii me poterit, incitabiti quod in eo proximi diligendi virtus Maxime eluceat.
XXIV. Cum enim odium hoc praecepto aperte veletur, ahquoniam qui fratrem suum dit, homicida est certe illud consequitur, ut amoris et charitalis praeceptum detur.
Charitatis ossicia praecipiuntur.
Cum illi hac lege de irari tale et amore praeceptum sit, tum
405쪽
CATECHISMI omnium etiam illorum ossiciorum atque actionum, quae charitatem ipsam consequi solent, praecepta traduntur.
charitas si patiens est, inquit divus Paulus patientia igituri bis praecipitur, 2 in qua nos animas nostras possessuros esse Salvator docet.
XXV. Beneficentia deinde charitatis comes est et socia, quoniam 3ycharitas benigna est. Benignitatis autem atque beneficentiae virtus late patet, jusque ossicium in iis rebus maximo versatur ut pauperibus suppeditemus res necessarias, cibum esurientibus, sitientibus polum demus, nudos vestiamus et quo quisquis Opis nostrae magis indiget, eo in illum plus liberalitatis conseramus.
Beneficentia erga inimicos exercenda.
XXV l. aec beneficentiae et honitatis ossicia, quae per se sunt illustria, eo uni illustriora, si inimicis praestentur ait enim Salvator i 4ὶ Diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt vos quod etiam Apostolus monet illis verbis i 5 Si esurierit inimicus tuus, ciba illum; si sitit, potum da illi; hoc enim faciens. carbones ignis congeres super caput ejusci noli vinci a malo, sed vince in bono malum.
XXVII. Denique, Leharitatis legem si ectemus quae benigna est, omnia quaecumque ad mansuetudihem, lenitalem, aliasque id generis virtutes pertinent, ossicia colere, ea lege praescribi intelligemus.
Praeeipuum charitatis omelum injuriaceondonare.
XXVIII. At vero longe omnium praestantissimum ossicium, quod charitatis plenissimum est, in quo maxime nos exercere convenit. illud est ut injurias tuas accepimus aequo animo remittamus, atque condonemus; quod ut plane essiciamus, saepe nos divinae
406쪽
Lillem, i ut antea dictum est, monent, atque hortantur, cum non beatos solum eos dicant, qui ita prorsus faciunt. ta. Sed erratorum etiam veniam iisdem a Deo datam assi r-ment qui vero hoc ipsum sacere negligunt, aut omnino recusant, illam non consequuntur.
Injuriarum oblivio ineuleanda.
XXIX. Sed quoniam ulciscendi libido hominum mentibus sero insita est, parochus maximam in eo diligentiam ponat necesse est, ut injuriarum oblivisci, easque remittere christianum hominem oportere, non doceat solum, sed penitus etiam delibus persuadeat; cumque hac ipsa de re apud sacros scriptores multa stat mentio. eos consulat ad refellendam illorum pertinaciam, qui in ulciscendi cupiditate, animo obstinato sunt atque obfirmato Argumenta in promptu habeat, quae illi Patres gravissima, et ad eam rem maxime aceommodata pie adhibuerunt. Vide quin cisantur numero 28.
XXX. Verum hare potissimum tria explicanda sunt. Primum. Primum est, ut qui se injuriam accepisse putat, ei maxime persuadeatur illum detrimenti aut injuriae praecipuam causam non fuisse, quem ipse ulcisel cupit Sle admirabilis ille obsecit, qui a Sabaeis hominibus, a Chaldaeis et a daemone graviter laesus, nulla tamen eorum habita ratione, ut vir rectus et homo admodum pius, recte pieque iis verbis usus est: 2 Dominus dedit, Dominus abstulit.
Dei honitas in poenis instigandis.
XXXI. Itaque patientissimi illius viri oratione et exemplo christiani homines sibi persuadeant quod verissimum est, orauia quae- eumque in hac vita patimur a Domino, qui justitiae omnis miseri-eordiaeque parens est et auctor, proficisci. Neque vero ille nos, quae ejus est immensa benignitas, ut inimicos punit, sed ut filios corrigit et castigat.
407쪽
Qui nos insequuntur, ut habendi.
XXX lI. Nec profecto, si recte animadvertimus, in hisce gehus homines aliud omnino sunt, nisi ministri et quasi satellites Dei; et quanquam homo potest male aliquem odisse, pessimeque illi cupere, tamen ei, nisi permissu Dei, nocere nullo modo potest. Hac ratione adductus Joseph, i fratrum impia consilia, sic David et injurias sibi e Semei illatas aequo animo tulit. Ad hanc item rem illud argumenti genus valde pertinet, quod sanctus 3ὶ Chrysostomus graviter atque erudite pertractavit, neminem scilicet, nisi a seipso laedi nam qui se injuriose tractatos esse opinantur, si rem recta secum via reputent, comperient profecto, nullam se ab aliis injuriam, aut damnum accepisse etsi enim, quibus ipsi laeduntur, ea exstrinsecus eveniunt, tamen se maxime ipsi ossendunt, cum animum odio, cupiditate, invidia nefaria contaminant.
Alterum est, quod duo praecipua commoda complectitur, quae ad illos perlinent qui pio erga Deum studio adducti, injurias libenter remittunt.
Quorum primum illud est quod 4 aliena debita remittentibus promisit Deus fore ut ipsi etiam peccatorum Veniam impetrent ex quo promisso, quam gratum illi sit hoc pietatis ossicium, facile ap-
Auerum commodum est quod nobilitatem quamdam et persectionem assequimur, quoniam 5 condonandis injuriis, quodammodo Dei similes effeimur, qui solem suum oriri facit super bonos et malos, et pluit super justos et injustos.
Postrem explicanda sunt incommoda illa, in quae nos tum incidimus, eum injurias, quae nobis illatae sunt, condonare nolumus.ltaque parochus illis, qui sibi in animum inducere non possunt, ut
408쪽
inimicis ignoscant ob oeulos ponat, odium, non solum peccatum grave esse, sed etiam diuturnitate peccandi gravius inhaerere.
XXXIII. Cum enim is, in eujus animo hic assectus insederit, inl-miei sui sanguinem sitiat, illius ulciscendi spe plenus, dies noctesque in perenni quadam malae mentis agitatione ita versatur, ut nunquam a caedis aut nefariae alicujus rei eogitatione cessare videatur quo fit, ut is vel nunquam, vel maximo negotio ad id impellatur ut aut prorsus ignoscat, aut aliqua saltem ex parte injurias remittat. Nota uuare merito vulneri comparatur, cui teluin ivlixum
XXXIV. Multa praeterea incommoda et peccata sunt, quae hoc uno odi peccato, quasi vinculo quodam, juncta telientur; ideoque divus Ioannes in hanc sententiam ita dixit si uui fratrem suum odit, in tenebris ambulat et nescit quo eat quia tenebrae obcaeca Verunt oculos ejus itaque saepius labatur necesse est. Etenim quo pacto eri potest, ut dicta aliquis aut sacta illius probet quem Oderit Hine temeraria et iniqua judicia existunt, irae, invidiae, Obtrectationes et alia ejusmodi, quibus illi quoque implicari solent qui aut cognatione, aut amieitia juncti sunt. Notia. Itaque saepe sit ut ex uno peccato multa existant.
XXXV. Neque injuria dicitur, hoc precatum esse diaboli quandoquidem et ipse ab initio homicida ruit. Quamobrem Dei Filius Dominus noster Iesus christus, cum sibi mortem asserre pharisaei cuverent, 3 illos a patre diabolo genitos esse dixit.
XXXVI. Sed praeter haec quae dicta sunt, unde sceleris hujus detestandi rationes peti possunt, alia quoque remedia, et ea pro seci maxime opportuna, sanctarum Litterarum monumentis tiadita sunt.
409쪽
Primum Ae primum omnium remedium et maximum est Salvatoris nostri exemplum, quod ad imitandum nobis proponere de bemus icis enim, cum ne minima quidem peccati suspicio in eum cadere posset, virgis caesus, spinis coronatus et eruci denique aia fixus, eam habuit orationem plenissimam pietatis si Pater, dimitte illis, non enim sciunt quid faciunt cujus et aspersionem sanguinis testatur Apostolus, melius loquentem quam Abel. Secundum. Alterum autem remedium ab Ecclesiastico propositum est, ut mortem atque illum judicii diem recordemuri 3 Memorare, inquit ille, novissima tua, et in aeternum non peccabis; quae sententia eodem spectat ac si dicat Illud saepe etiam atque etiam cogita, brevi fore, ut mortem beas; proinde, quia tali tempore tibi optatissimum erit et maxime necessarium summam Dei misericordiam impetrare, eam tibi ob oculos jam nunc perpetuoque proponas necesse est i ita enim fiet ut immanis illa ulciscendi eupiditas tibi exhauriatur, cum ad misericordiam Dei implorandam nullum aptius majusve remedium invenias quam oblivionem injuriarum et amorem in eos qui te aut tuos, re aut ratione violarint.
NON MOECHABERIS. Cur hoc ordine eest erue hoe praeeeptum.
I. Quoniam viri et uxoris vinculum arctissimum est, et nihil utrique jucundius aceldere potest quhm intelligere se mutuo quodam et singulari amore diligi contra nihil molestius quhm sentire a se debitum et legitimum amorem alio transferri, recte quidem, atque ordine illam, quae hominis vitam h caede luetur, legem haec, quae de moechia, sive adulterio est, consequitur, ut sanctam illam et honorabilem matrimonii conjunctionem, unde magna cli ritatis vis existere solet, nemo ullo adulterii scelere violare aut dirimere audeat.
410쪽
Caute explicandum est hoc praeceptuin
II. Sed tamen in hac ipsa re explicanda cautus admodum sit parochus et prudens, et ieetis verbis rem commemoret, quae moderationem potius desiderat quam rationis copiam : verenduin est enim ne, dum is late atque copiose nimis explicare studet qui bus modis homines ab hujus legis praescripto discedant, in illarum rerum sermonem sorte incidat, unde exeitandae libidinis potius materia quam res linguendae illius ratio emanare solet.
Ill. Sed quoniam hoc praecepto multa continentur, quae Praetermittenda non sunt, ea suo loco explicabuntur a parochis.
Rus igitur duplex vis est altera, qua disertis verbis adulterium Velatur. Vide 32, . . c. merefrices, item ibid. mulla alia capita. Item S. Ambros De Abraham, v. . Hieron contra Iovinian lib. , et lib. 2. Item in cap. 5, Dist ad Guliatas, ad illa Derbi Manifesta autem. Item in cap. 5 ad 'hes ad hinc verbi Viri, diligite August. De Bono conjug cv. 16. et lib. 22, contra Faustum, case. 7, 48. Item in quoest. Deut. q. 37 ad ωρ. 23. Iterum Ambr. in sem de S. Ioan qui sicinemur Dizimus sveriore Dominicci est 65. Item, Gregor in Moral. lib. 2, v. i. Divi Ihom. 1, 2 q. 00, art. 5 et 2, 2,
q. 22 Grt. 6. Altera pars praeeipiens. Altera, quae eam sententiam inclusam ha het, ut animi corporisque castitatem colamus. Quid sit adulterium.
IV. Ut autem ab eo, quod prohibitum est, docendi inllium sumatur radulterium est legitimi tori injuria, sive alienus, sive proprius ille sit; etenim si maritus cum muliere soluta rem habel, suum ipse lorum violat i Si vero solutus vir alicua tu coguo,cui uxorum, adulterii labe torus alienus inqui in Hur.II