De concursu Dei ad actus liberos voluntatis creatae (Francesco Diotallevi)

81쪽

g8 Opus c. THEOLOGICUM carere ingenue tandem fassus est, eam non aliter dissolita posse, qualia si negetur antecedens illius entunemmatis actualiter dissentire gratia est a ctualiter cum ea componere actum ipsi oppositum. Ergo possedissentire gratiae est posse cum ea oppo, sturnactum componere Huius autem enti memmatis Antecedens alterutro ex duobus capiti sus existimabat negari posse, vel quia actualiter dissentire, me actualis distentus non importet ex propria signincatione compositionem , seu coniunctionem de simultantem illius actus, qui est dis, sensus: cum ea suasione aut motione rei pechia cuius cst dissensus: vel certe, quia licet nomen dissensus ac ualis ac ualem illam compositioncm importet

cx propria significatione apud Grammaticos recepta, Conciliuin tamen in hac propria lignificatione illud nomen non stirpauerit quo fieri putabat, ut aruialis dissensus ex mente Concili non sita, ctualis illa compositio quicquid sit de propria i gnificatione vocabuli.

Prima oppugnatio secundae resonsioni ad

sextum argumemum. IN hac resposione illiu vetissmum esse arbitror,

nostram scilicet ratiocinationem illa simpliciter ratione solui posse, nisi ex iam athua responsione soluatur. Quate, ut eam insollubilem est pro viribus ostendam Contra hac responsione in pro bare conabor inelitro ex illis duobus capitibus negari possiet illud antecedens s ac ualiter dis eruire

gratia est actualiter cum ea componere actum hi si

oppositum quod enim negari non possit spectat a propria

82쪽

FRANc Dio et ALLEvII. ob propria signincatione nominis dissensus actualis: Quod erat primum caput. Immo,quia apud Grammmaticos, de alios omnes nihil est aliud actualis disesens is illi sensus siue liber actus, oppositus, contrari is motioni, aut sitiationi respectu cuius dicitur esse distensus; quae opposmo, de contrarietas requirit eandem rem respectu nius est dissensus utpote sui terniinum uimul existentem cuni suo fundamento Cum ergo agamus dedissensu respectu rei non aliter existentis quam inhaes endo illi, qui potcs dii lentire propria significatio vocabulis iis letistis requirit ut in eodem simul sit ter inus contrusetatis importatae per dissensuinti hoc est moti, civi dissentitur. Et scindamentum eiusdem conterarietatis quod et actus ipse, qui est forinalis

distensius. Ex quo palam fit dissensum ex propria

sua signiticatione en compos stionem achis oppositi motioni cum ipsa motione seu positionem Mctus opposui motioni, in eodem, in quo est motio, utimul cum illa.

Secunda oppetratio eiusdem secunde responsionis.

S cundo probatur , quia si quis habeat in te

nam suasionem, aut motionem ad eliciendam

exempli causam, in hoc instanti liberam volitione hodierni ieiuni, Et simul in hoc instiuiti habeat illam ipsam volitionem,sine dubio non distentit; sed consentit si vero in hoc ipso instanti habeat volitionem non ieiunandi cras Per hanc non dii sentit praed cstae motioni,qui tui non opponitur ob tem- potis diuersitatem : Ex quo it, velut ulmodi vo

83쪽

ro Opus c. Tn Eo Loercv Mlitio consistat cernuli inse iis illi motioni praestitor potest enim quis in hoc instanti simul habere volitionem ieiunandi hodie perquam motioni consentit &volitionem non ieiunandi cras; quae Di tu habet commune cum illa motiones si rurstis habeat in instanti antecedenti, aut sequenti vo litionem non ieiunandi liodieri per hanc ipsam motioni non dissentit, qui illa mouet, usuadet ad producendam volitionem hodierni ieiuni in hoc determinato instanti ideo illi non opponatur, de non lautit productio culti suis alterius volitionis in alio instanti Patet, quia huiusmodi prodi e ioconsistit cum consensit, qui eidem motioni

praestetur. Qiu enim in instanti antecedenti, aut loquenti elicit volitionem Iasi ieiunandi ,hodie potest in hoc ii istanti producere volitionc hodie ieitit nandi, perqtiam illi motioni consentit. Si deni- qtie ille demisiti in hoc instanti mouetur interius

adcliciendam in hoc instanti volitionen hodiensi ieiuni , miram in hoc ipso instanti eliciat voliti

item de hocitcrno ieiunio dictatur quidem motioni non consentire non autem dicetur illi vete, positive distantii erct actin opposium. Ergo a susti

Gentillima pastium emimeratione relinquitur, ut

in proposito bliam sit dissens is si is, qui in hoc instantilabet motionem ad eliciendam in hoc instanti volitionem hodierni iciun ij habeat in hoc ipso instanti volitionem hodie non ieiunandi ac

Propterea componat cum illa motione aestum ci Oppositum. Cum ergo haec vera siriat spec lata significatione nominis iij ensus iuxta commune onmiu hominum sententiam, ut per se patet sicut noniendi lienius omnino importet ex propria signincatio

84쪽

FRANC. Dio TALLEva I in compositionem actiis motioni, aut suasioni oppositi cum ipsa motione, aut suasione:& ratio quae totum etiam argumentum confirmat est , quia

eatenus interna motioni dit Semimus, quatenus

eam in nobis percipientes libere eligimus agere co-tra perpensionem ab ea nobis inditam.Ac propte eadum elicimus actum dissensus internae motioni hanc ipsam simul habemus Nam eam in nobis agnoscentes iussentimus,cum voluntas neque actu dissensius , neque alio quocumque ferri possit in

incognitum.

Ex quibus colligitur primo aduersarios nomine tenus duntaxat videri concedere , ut in homine possit eis actus oppositus motioni cuiuis physice praedeterminanti. Cum enim omnis huiusmodi motio moueat ad actum eliciendum in certo instanti, incertis circuns antiis non aliter esse potest actus vere oppositus cuilibet motioni, quain sicum illa tui sit in illo ipso instanti oc circun- stantiis, ut probauimus. Quod tamen illi negant fieri posset. Colligitii secundo dita Diu distensus duos ordidines esse distinguendos Alterum ad ilium obicctum, per quem constitititur in tali specie actus: alterum vero ad id respecti cuius dicitur dissensus ob cuius defectum fieri potest, ut actus eluis dcm speciei, labens eundem ordinem ad obiectum, careat ratione dii Sensus. Siquis enim a nullo suasitis, ut velit ire in partem dexteram eliciat volitionem eundi in sinistram; nulli prorsus dissentiet, ut notum est Et tamen actus eius erit eiusdem speciei, ac eundem habebit ordinem ad obiectum, em haberet, si eliceretur alio scinden-

85쪽

te ad volendum ne in parteris dexteram: in quo casu liabere rationem dissensus propter existentiam opposui Hanonis cui opponcretur. Idem acci it in actu transgressionis legis, aut praecepti. Nullo enim existente contrario parecepto actus comestiosis aut volitionis illius non est transgrcssio aut obedientia; id a sero actus eundem habitas ordinem ad dum obiectum posito pr. cepto de non conte icndo habet rationem ratiis gressionis arct ut inobedientiae. Idem illustrari pol set in sex celitis aliis exemplis uod haec ipsa ob nimiam rei claritatem libentius omisisseiti, nisi ad ea praeserenda responsiones, qtias ab Aduersiarusa liui cstio dammodo coegissent. Atque ex his pio biviam est iam satis sit opinor antece ciens illud actualiter distentu gratiae,cst actualiter cum c i coni ponere actum ipsi op-Positum negari non posse ex ptinio illo capite me clara, ni uitruna propria tignificationei'minis distensu .

Contra Zndam pejonsione u probatur nomen

dissenso a Concilio in propria significationes isse surpatum.

QVox vero negari etiam non possit ex Ccim do capice , excolailicet quod Coarcilium riten noni ia non usurpaverit in sua propria ignificationC.

Probatur prnno efficaciter ex is tuae supra di ximus hoc ipso casi .in primo iginauem , acetiis confirmationibus: alienissimcim enim est ab instituto Concili docentis sanam do chinam in materia

86쪽

FRANC DIO ALLEVII. Titeria tam lubrica , vocabulis abuti; ac ea in alio sensu usurpare,quam ille it,quem ex comuni omnium se iuuiuia importatri. Imo P P .ine s.&Can. . huius 6 ses L. i .de quibus agimus de industria(vt ibidem retulit nus omnem plane sermonis improprietatem atque ambiguitatem vitarunt. Secundo probatur, quia dum Concilium docuit pone nos illi gratiae dis lentire, cui praebemus

allelisututa viui pauit ut pate nomeri disiuncus, ut hic sit oppositus assensiti de quo ibidem lo- quc batur Linotio, i, a qua ille astensus pendet. Neutri autem esset oppositus dissensus in adia, quam propria significat Jone usurpatus. Assensuieuim non esset oppositus quia ille est actus si

i Tnaturalis, qui non aliter esse potest quain insensu compolito simul cum motione, qua de facto sit efficax. Et propterea ipsius subiectum est voluntas non quidem sola, sed simul cum sit pernatui ali motione. Ex quo sit, ut actus cuius iubiectum sit voluntas ut eadem motione si 'liata non sit illi oppositus , quippe qui non versetur circa idem Talis autem et actus dissensus aliter quam in sua propria significatione usuri atta S,quia si non est actus compositus cum motion cui issentitur, est actus inhineias voluntati eadem motione prorsus destitutae. Quod vero illenius ineaciem improprias ficaaione acceptus non sit oppositus motioni istobata potest ex iis quae paulo stipta diximus in secundo argumento , dum

probabamus propriam significationem nomi his dissensus. Quibus addi potest quod Concilius naccipit nomen dissenuis in eo sensu bris' sit oppositus non quidem motioni in genere ad ali- s qui m

87쪽

OP vac Tutoro circula quem ac uim , sed illi ipsi indiuidua quam qui, hic, tunc habet. Id enim explesse ostendunt illa verba cap. s. Neque homo ipse nihil omnino agat inspirationem illam recipiens, quippe qui illam , ab- iere potest. Id ostendunt(inquam in pronomine illo repetito sillam si vel o nomen dissensus ita

accipitur, ut inori importet compositionem cum motione cui distentitur nullo modo est oppositus certa videterminata motioni Si enim volitio, suam modo quis habeat occidendi inimicum dum ad ei parcendum est caciter, hoc est per morionem ex natura sua praedeterminantem non moueti potest ulla ratione dici opposita esiqnaotioni praedeterminanti ad palcendum d habere rationem dissonsus res cc u illius: nulla sane est maior ratio, quare sit opposita potius motioni quam habuit , prae deteranua anti ad parcendum

hori, mutui Stemus, mante quantum cureique

teinpus, quam cuiuis ex illis motionibus praedeterminanti bi is, quas idem habiturus iit postea in ordine ad undem inimiciun.Ac proinde constat

illam ultionem nulli indiuiduae, incertae motioni opponi tanquam proprium ipsus dissensum. Iino simpliciter non magis habet ullam rationem distentiis, quit m habeat itione transgressionis ille actus,qui posset lcge prohiberi, sed exercetur de facto ni illa plane lege prohibete. Quoit, ut liti-iusmodi usurpatio noniinis disssens is non solunt minime congruat propriae significationi , sed etia ab ea ita recedat, ut maxima solum eiusdem no minis abusio est possit. Qualis abusio etiam es set si quis transgrestionem vocaret illin actum,

qui tempore quo fit nulla lege est prohibitus : scd

88쪽

fuit ante aliquandiu prohibitus, vel postea sp ta aliquo temporis elapso prohibetur . Tertium argumentum, quo obatur nomen di

sensu non impropries isse serpatum.

Exuo, quod Concilium in nomine dissensus propriam ipsius significationem retinuent, ridi potest exi in supra hoc eodem cap. m ustumento attulimus de sensu alumianae'

re in proposito; ac de contradictione inter Co-cilium, Caluintam. re atrium argumentum.

, Vario probatur, quia in sensu mi Tatum 'est a Concilio homon dissensus,in quo aequiv bule e bos licet eo Pro eodem macta

piunx diisentire Can, atque abiicere cap. SALon o est apud omnem mentire autem se dissensus in propria talum, vetam si ficatione coeptus quatenus importat op itionem se-Is explicatam aequi ualet huic verbo sabuccre nam abiicere graetiam omnino significat compositionem ac ue uis opposui simul cum ipsa gratia, siquidem signo ea actum illi oppositam ita cucamiam versenteim,vxime ipsa neque esse,neque in auri ulla ratione possit. Quis enim capiat,am ei ab aliquo abiici quod non habeat tam cust. Neta. t. 11. inici, inquit Hista ui uia docit. Cui comentit in terminis S. nomas

89쪽

6 Opus c. THEOLOGICu,touo labiliciis quia loquuntur de succesiluis, litie sicut per partes abiiciuntur , ita etiam pCI partes habeantur necesse est. Abiicere ergo entitatem gratiae,quae de tacto stellica , est illam citiain alere mouere se cumba hunc actum oppositum cum ea componere rac propterea hoc ipsum

etiam est, illi dissentire iuxta Contali sententiam. intum Argumentum. Vitrio denique idem probatur:nam si liceret cho pacto interpretati Concilium Tridenti,nuin nihil haberemus in ullo Concilio certi, aut ei iam in sacris telis. Pro libito enim posIet quisque dicere ham aut illa verba non solum innianus proprio sensu fuisse usurpata , led etiam in

eo sensu, qui nisus cum proprio haberet comma-ue. Neque vero quisquanilii inihi obiiciat quod obiecerunt aliquando Aduersarh. Nimirum t ciendam non esse tantam vim in significatione vocabuli quasi hoc Grammatici sit potius, quarii cheologi Nemo ita quam id obiiciat qui ut Magistros optimos non quidem Grammaticorum,sed Theologorum agnoscat S. Augustinum in ipsum etiam Apostolii in Paulum Gentium omniumDoctorem. Ab his enim uti didicimus hac argumentandi furtinula , quae proprie nititur lignificationi

vocabit oriri .Nam hac ipsa utitur S.August. Dum

in illud Psalm. S. Adiuuae nos Deus salutaris no- iter. Ex eo probat adiutorium Dei S gratiam non tollere e liberum arbitium , quia vis vocis adiuuandi hoc importat , ut qui adit uiaturali

quid agat Hinetra in Epist. o. ait, -

90쪽

modo illa adiuuato Eodem etia modo argumeratur Aug. de verbo Apostoli cerna. is Et de persccstione iustula contra Coe estium. Hac eadem etia argumentandi formula utatur po totus 'aulus, dum est, Rom. Vbi non est lex, nequc praeuaricatim quod algumentum latius pei sequitur August. lib. 2 3. qq. quaest 66 lib. r ad Simplicia n. initio talibi. Quod sane argum etatum accommodati l Simum est nobis. Nam similiter dicimus Vbi non est motio, fie in illi motion qua non est; potest esse dissensius:visictit praeuaricatio non potest esse in sensu diuiso lege; sed solum in sensu composito cum alla; ita neque dissensus in sensit diuiso a motione respectu cuius sit dissensu ; sed selum in sensi,

composito cum illa.

Explicitur quomodo lotam habeat istinctio de sensu diuiso,s composito.

DIces, distinc tio de sensu diuiso, compol diaci communiteriecepta, de aliis potent HS in ordine ad alios achiis cuni omnium approbatiqne

is plictatur. Ergo etiam in proposito locum habetore potest Respondeo , potentiam aliquando comparasiad actum uti allectam ea dispositione aut qualitate, suae uicona nostibilis sit cum ipso actic ut cum dicitur paries albus potest esse niger bum actu enim nigi edinis incompossibilis est albedo reliquando vero comparari, ut assectam dii positione qua actus , propria sua ratione, essentia secum

postulet,coniuncta:vt in dicimus homotussus oc