장음표시 사용
231쪽
saltem non deteriores, Principes Christiani Principibus Hebrasis. A vestibus iam ad Titulum PATRI s. Regem titulo est e Patrem Ecclesiae, Patremque Pontif- 'cis, nouum penitus est,& hactenus inauditum dogma.N men PAPA Patrem significare in confesso est apud omnes , uamuis etymologia ,& origo nominis non sit satis certa. Nomen vero istud ita Episcoporum proprium est, Vt nulli Principum unquam tributum legamus. Pontifici autem ita proprie, & per antonomasiam conuenit, Vtal, soluto titulo Papae nullus unquam alius mortalium inte lectus fuerit. S. Ignatius ad Mariam Zerbensem. Cum esses Romae, apud PAPAM Linum. Stephanus Episcopus carthaginiensis epistola ad Damasum, nomine triti Conciliorum Africae. Mati Tmo Domino, ct A nolico culmine sublimato, sancto Patri Patrum Damas PAPAE. Synodus Generalis Ephesina prima, in sentetia contra Nestorim,ri Coelestinum Patrem appellat. Persareos Canones,sancti issimique Romana Ecclesia Cusini PATRIs no i litteras. Concilium Chalcedonense in epistola, qua a Leone petit confirmationem Concilij Patres Filios Leonis vocat. Sic summitas tua Hiij, quod decet, a sim eat. S. Athan sitis,epistola ad Damasum, illum vocat Uniuersalis Ecclesiae PAPAM. Idem, quod dixi Concilium Chalcedonense
actione 16. Beatis imus, ct AZomticus vir PAPA hoc no-όispraecipit. Quaere, quaere omnes epistolas Pontificum, α Imperatorum, volue omnes annales, lege omnium Christianorum historias, nunquam ostendes aliquem ImPCr
torem, vel quemlibet alium Principem se appellasse Pomtificis , vel Ecclesiae Parentem, sed satis illis visum semper est, si Aly Vtriusque dici possent. Vide epistolas Leonis ad
Theodosium, Valentinianum, & Martianum. Grenorij ad Mauritium, in Blesonte Regum Angliae, nec ullum inrcemplum pro tua Paternitate reperies. At inquis DCti ra Mater. Sed mater cuius Non Pontificum certe. QUO
232쪽
vero Debora Θ Prophetes. Matersoria in dignitate P Cura , quia nempe ipsius prouidelia Sisara interiectus fuerat. Ezechias vero filios amore appellat Sacerdotes,inter quos summus non nominatur. Et nemo, credo, erit, Vt producium te coram uniuersa Christi Ecclesia dum illam audit pronuntiantem, Pontifices Regum Patres, Reges Ecclestiae Filio suo calculo te non damnet, tuae non misereatur
De allegatione Cardinalis, scito illum rectissime ali gasse. Ostendit mihi suum Codicem impressum Venetijs anno is 84. Mihi est impressus Venetijs anno 13 7o.Vir bique sunt verba allegata a Cardinati, epist. i51. Loquiatur de Melchiade. O virum optimum, o Filium Chrinianae pacis sto Patrem Christianae subis.Ergo malo credere, fuisse tibi prauum codicem, quam prauam mentem.
Satisfit obtemonibus ex nouo Testamento. 6 p. XLII.
Rex. a Is Vi D in nouo Te mento' Omnis anima Rom. II . ijs subjci iubetur, idque Iropter conscientiam. orandum quidem pro omnibus,sed έ ρυι ipue pro Regibus, in auctoritate, constitutis, ut ob ijspiam,opacatam,honsamq. vitam, degamus. Mansratus Dei Miniser es,ad Discena os ta- Rων is ε'. cinorosos, innocentes autem, atque probos remunerandos. . Omnibus quidem obtemper dum eis superioribus Pote - i rin x 13. , tibus, saporis mu/n Principibus, ct in eminentia collacm, tis. Re ite unicuique,quod suum est , Timorem ut timor; R 3 7., amorem, cui amor iure ribetur. Date Caesari, quae Caesaris M in inunt Dcst,rus Dei sunt. Eegnum meum non es huius mun- DAE'. ia, IT Bb a di
233쪽
I , , di. 2uis me connituit Iudicem per vos Z Reges gentium ' , Dominantur eorum, Vos autem nonsic. Verum autem, siae sententiae , hi tituli , hae pr Nativae, cum abys infinitis G, iussem notae, tum veteri, tum nouo Te mento compr , hensis, satis magna argumento sint: Regibus Christianis, ad Ecclesiam intra sines suos, non minus quam reliquum popHum, gubernandam , quiuis rerum squus mimator, Iuricet. Car. Haec funt omnia tesimonia Verbi Dei, quae Aduem artus pro Primatu Regis in Spiritualibus , ex nouo Testa , mento allegare potuit. Ad quae unico pene verbo responde-
ri potest. Ex his test on se nihil e Pi pro Primatu Regis, , in Spiritualibus; nisi velimus, Reges paganos, ct Ecclesia
ersecutores factos esse a Deo Ecclesiae Gubernatores in re- , bus Spirituatibus. Nam haec testimonia ad Imperatores, paganos pertinent, quales erant, cum Testamentu nouum scriberet se , videlicet ad Tiberium , Gaudium, se Nero, nem quamuis aliquae sententiae, ex citatis, conuenire,pos ut etiam Regibus Chrisianis , aliquae etiam ad omnes, Principes,tum Ecclesiasicos,iu culares iurepertineant,
qualis illa eis: somnis anima Potesatibus sublimioribus, subdit o tamen nemo in siciaripotes quin Regibus quo-λ. , qMe paganis coormant , ut quae doctrinam contineat om-
, ψbus Priuri bus communem, e Pagani, e Chrimani. i. Hi ,sint. Alioqui Ura Petrus, se Paulus Christianos sui tem loris admonuissent of ij erga Reges , e Imperatores,, qaos e se paganos ignorare non poterant. At nemo es, qui, non video, quamsit absurdum, Ut Reges pagani , qui non . sunt de Eccles, Primatum habeant in Ecclesia; se qrii 1 , Chrsi hones sunt, Vicari, Christisint i se qxi Chractum, abnegari , ct Idola coli iubent , ijs a Chrisianis, in Spiri, tuabbus, ut summis Gubernatoribus sit obediendum. L. Et ni icta quidem ex TesZamento υeteri satis sol , da forametata, se quae tu haud facile conuesses. Nam de
234쪽
. novo, quae ari,ciuntur, eosectant; ne quis ex eo, od alie, vi tum a Christo Reges Terrae, minutaeputet, vel eorum
in subditos potestatem, vel bditorum in eos fidem ; neue,priuino suo ore excidisse videantur. Non quod ad Reges, insideles Primatum pertinere probent , non sane magis ad hos in novo, quam ad Aha erum, vel Nabuchodonosor in, veteri irat sec Tortus fed q- mari Christianus, fat, ut Conctantino idem Iuris sit, in Ecclesiam , quo in, veteri Io fuit; redi russatim fiat ad Iura Regis Israel, , quamprimum fusii sunt Aeges Israel Dei, se eorum quis, e Corso nomen dederit. Interim autemst via, δε- , sis int vel Haereticus, oretur pro eo, non minus quam pros Nabuchodonosor; nemo vitae eius insidietur,non magis qua, Ahasueri. Fidem penes semeti os habeant Chrsiari,subditi, coram Deo; c eris in rebus stietatem colante ad , eam que se conscientiae nexa teneri discant a Paulo;volun- , talem hanc Dei esse discarit a Petro . Non ergo id agitur, , ut Eccle per cutores Tibery, Cay, Ecclesae Gubernat , rcs habeantum, que quis eis titulum deferret e scri serent quidem; ut qui Ecclesiam ipsam, totis viribus , - tirpatum tuerint, tantum ut tutis ut a sica , veneno,su ouere catholicorum seorum. Tum demum vero Eccles agm, bernacula capessant, cum conue/sa sidem fuerint. Levi, denda enim Crsari, quae Cmaris saris sunt, qua, sesari debentur. Debentur autem G ara Christiano,qu cumque olim a Populo Dei sub veteri lege, Regibus suis of,scia, vel debita,velpersoluta sunt; quibus Cr debita tum, erant, se persoluta , biectio, o obedientia, non in Regni, Rebus solum ined elio Eccles M. A. Principum infidelium potestatem a Christo fias se imminutam, ni uam dixerim quamuis Catholici ori neS credant, Regum omnium potestatem Christo, & cius Ecclesiae subiectam esse dc bcre. Haec enim subiectio Pot statem non tollit. Nam supernaturalia adduntur natur libus;
235쪽
libus; non ad eorum corruptionem, sed ad eorum per ctionem. Fides non tollit lumen naturae, sed perficit, eius que corrigit errores. Gratia non tollit arbitriti, sed iuuat dum illud ad bona opera cilicaciter mouet. Pariter pol
stas Ecclesiastica Regiam non aufert, sed thuaim perlici
dum errantem corrigit, & ad bona torpentem mouet.
Regum ergo Potestas a Christo non est imminuta, per id, uod Ecclesiae subiecta; sed perseeta,& aucta. Quae enim ad malum est, potestas non est, sed potestatis defectus, &imperfectio. hanc vero tantum adimit Potestas Ecclesiae. Ammittunt ne homines suarum rerum dominium, pol statem, & libertatem, dum sibi Regem praeficiunt non sane ; immo libertatem, potestatem, & dominium proprium hac subiectine tuentur. Cur ergo potestatem Reges amittent, si Ecclesiae subi j ciantur e sed de his alibi.
Cum infideles ad Ecclesiam redeunt,volumus nos quo que , ut ad Iura Regum Israel reditus fiat, quibus nullum Ius fuit, in his, quae ad Religionem attinciat, nisi tanquam Ministris summi Sacerdotib. Oretur pro Rege, si sit infid iis, oretur, si sit haereticus, orandii enim pro omnibus, in xime pro inimicis. At a subditis ipsis in hostes Ecclcsiae, in haereticos manifestos, quando de illorum corrcoione spes nulla, quando auctoritas fauet Ecclesiae, nunquam animaduerte lum e I nquam deficiat subditorum in istos fides ὸ Absit. Pugnat hoc manifeste cum Dei Verbo. At di . Rahab meretrix, exploratores Synagogae hospitatur, non ignara, sed conscia quorsum Ierichontis moenia sint ingressi. Requisiita a Rege suo naturali, ut illos prodat, a scondit, & negat csie apud se. Illos liciatque per funem de fenestra demittit extra Vrbis muros, publico moeniorum iure violato. Peccauit ne ideo Θ si fidclitatis vinculum ob infidelitatem,& inimicitias Ecclcstar solui non potest 3 PC cauit certe, idque co magis, quod ex fuga exploratoriam secuta mors est Regis, Ciuiunt,& denique omnium VitaCω, tium
236쪽
llum illius Vrbis, siue sontes fuerint, siue innoxij, & Vrbs , ipsa funditus euersa. At audi, quid dicat Scriptura. Nonne dic αἰ Rahab ex operibus iustifcata eis, scipies Nuntios, o alia via euciensZ Falsum est ergo;quod nunquam deficere possint subditi a fidelitate erga Principes infideles, & Ecclesiae 'hostes. Praeterea cum David subditus natus esset Sauli Regis, potuit absque peccato Israelis Regnum recipere a Samuele ad se delatum. Potuit Ieroboam, pro Rege se gue r.'et. Is rere decem illarum Tribuum, quae a Roboamo naturali 3 Ret ix earum Principe defecerunt. Potuerunt & illae eiusdem p testati se committere, quia ita fieri debere dixerat Propheta Ahias. Potuit Ichia, Achab Regem suum Regno simul, . r.& vita priuare interemptis etia eius 7o Filiis, Uxore quoque de fenestra praecipitata, Dominique sui sceptrum arripere , quia ita mandauerat Elisaeus. Cur vero ita λ quia Rees Ierichontis hostis erat Synagogae, illique bellum in- dixerat. Quia Saul Regno priuatus a Samuele, eo quod officium Sacerdotis inuasisset. Quia Roboam ab Ahia , propterea quod eius Pater Idololatra fuerat. Quia Achab ab Elia, tum quod esset Idololatra, tum quod Prophetas
Domini acerrime persequeretur. Stat ergo, ex aperto testimonio verbi Dei, posse Ecclesia duce, quadoque subdiutos deficere a fidelitate Principum infideliu, haereticorum,& Ecclesiae hostium. Haec sunt Iura Regum Israel. ad hareredeamus, quando ad haec prouocas. Nam quod intersi ris Iosiam, Erechiam, & alios Reges, quorum supra gesta . perpendimus i nosse iam debes, ex his quae dicta sunt, nihil hos iuuare Regem tuum, ut Ecclesiae gubernacula capeia sere possit. Ex tuis hisce, satis nobis est, confiteri vos. In nouo T
stamento nullum extare testimonium, quo probetis, Priamatum Ecclesiae Regi vestro deberi. Quod habetis, hoc unum est i Reges eandem habere potestatem post Christum, quam antea iure habebant, cum ab ipso non sit in
237쪽
, aere aeuo priora, quae ille loco 'o mouit,floriremo. Vt an- , tem locata ab eo male , ita se luxata esse. Vltimum eius,pro Caesare es, Age taxauit, quasi contra Papam esset. . Duo priora contra Papam uouit quassisentpro Cmare., Sinat Pare locis suis; nat , ad quem destinata sunt , βο-
pumpetere;tum vero legat, vel leniter analyticas prio, ra, nec ita valde diligenter euoluat, reseriet non magno, labore medium terminum. Hoc autem modo . diui se VL, carium facit eius, cuius Regnum non es huius mundi, in , Regna huius mundi Ius non habet. Vicarium se facere, eius, cuius regnum non es huius mundi. Medius ter mi., nus. Erigentium non dominatur, ψ Rex, non dominatur, in Reges gentium. Dominari gentium, ut Rex, medius, terminus. Atque duo h contra Papam, qui, sub Prima, tutiqecie surpatsiti Ius Dominν in Regna mundi in Re- ges gentium.
M. A. Doce, qui disserunt, ex aliqua lege teneri ad dia
luendas rationes ab Aduersario allatas, eodem prorsus ordine, quo ille attulit ; non posse a postrema, per medias, ad primam ire,& iustum Tortorem te probo; sin minus,ut
iniquum accuso. Paulo post audies, te idem penitus fecisse, quod hic in Cardinali reprehendis. tacusare etiam n scio te vlla ratione, de eo, quod secundo loco obijcis Camdinali. Pugnant Pontifex, & Rex tuus de Primatu Ecclesiae Anglicanae. Vult Rex esse supremus Gubernator illius, vult idem Pontifex. Probare nititur Rex Pontificem non posse in Regem, tribus istis rationibus, quas supra retulit Cardinalis ; quomodo ergo quod est pro Rege, no est contra Pontificem Θ & vice versa P Illarum rationum prima
est secundum te. Eris Vicariti facit eius, cuius Regnu- non es hisus mundi, in Regna huius mundi Ius non habet. Adde minorem. At Pontifex se facit Vicarium Chrani, cuius Regnum no es huius mundi; ergo Pontifex in Regna huius mundi Ius non habet. Ecclesia vero Anglicana eis
238쪽
Tegnum huius mundi; ergo Pontifex in Ecclesiam Anglicanam Ius non habet. Volue quantum velis uniuersam
analyticam Aristotclis ; ex illa propositione hanc conclusoncm inferre non potes, nisi una hac argumentationis formula. Ex hac vero sequitur, ne Christum quidem ipsum in Ecclesiam Anglicanam posse, cum Regnum illa huius mundi sit. Recte ergo dixit Cardinalis, Se intel- , ligere non posse , quomodo , se per quam regulam Diale-
, cticae , velpro Primatu Ecclesiastico Regis, vel contra Pria, matum Ssiritualem Pon scis, ex hoc loco c3cludat Rem Nam nunquam tam male credidit de mente Regis, ut ex stimarit illum excludere etiam Christum a Primatu Anglia cano. .Tu vero ut Regem Ostedas, recte calluisse arguine radi artem, non erubescis, Christum quoq. Dominum nostrum excludere ab Anglicano Prima tu. Rem tene. Si non
concludit Rex de Primatu Ecclesiastico, de quo solo nunc disputat, ratio haec non est ad rem ; si de Primatu Ecclesi nico concludit, Christum ipsum ab illo excludit. De illo
vero conclusisse ipsemet testatur ; Lege eius verba initio capitis allata, videbis enim hinc illum concludere haec., Satis magno argumento esse Regibus Chrissianis ad EG, clesiam intra fines suos, non minus quam reliquum sophilum gubernandam. De rebus temporalibus ibi, ne verbum quidem. Tu ergo ita Regi tuo patrocinaris P At velim hic Regi tuo ut subijcias, male retulisse illum, ex Ioannis Euangelio sententiam istam, nam non inquit Christus, Regnum meum non est huius mundi, sed Regnum meum non es de hoc mundo. Particula vero illa De den tat originem Regni, non materiam Regno subiectam; ut patet ex sequentibus Christi Verbis, & ex integra illorumperiodo. Ait enim. Regnum meam non in de hoc mundo Isi ex hoc mundo esset Regnum meum , ministri mei utique
decertarent, ut non traderer Iudsis , nunc autem Tegnum
meum non es hoc. Perpende illas clausulas . Si ex hoc
239쪽
mundo esset Regnum meum, &. Nunc autem Regnu meum
non eri hinc. Et videbis plurimum distare sen sum propositionis Christi a sensu propositionis Regis tui, Hinc, & Ex,
originem Regni denotare possunt, at non materiam. Dia . Σeris ne tu unquam ; Regnum Iacobi , ex Anglia en, ut significes, illum Regem Angliae esseὸ non credo, neque enim pedagogus tuus ita te docuit, qui Latinae linguae, ut video, erat maXime gnarus. Nec et dices: Regnum Iacobi es hinc, si Londini moraris, ut significes, illu Regem Londini esse. Veru nescio quomodo ex vestris Principijs dicere postsetis, Christum non fuisse Regem huius mundi. Semel & iterum inculcas tu, Titulo Christi Domini nunquam appellari Pontificem in Scriptura, sed Regem mundi dumtaxat, ut videre est. p. a a. & 3 7 . Caeterum quod libenter re peto) Sinaeon Propheta Lucae a. Aeson m acceperat a. Spiritu sancto, non visurum se mortem, nisi videret Chri- sum Domini. Vidit vero Chrsum Domini, dum vidit Iesum . Ergo Iesus ex tuis Principijs pst Rex temporalis, &huius mundi. Et hic sane te video inter Scyllam, & Charybdim. Si enim per Christum Domini in sacra Scriptura designatur dumtaxat Rex temporalis; Iesus ergo erit Rex temporalis; qui ibi dicitur Chrissus Domini; Si Iesus non est Rex temporalis, sed Pontifex tantum; falsum est nun- .quam in sacra Scriptura, per Chrsum Domini designari Pontificem, sed semper Regem. Nec magis ad rem sunt, quae adducis pro altera tui R gis ratione, Formas tu Maiorem propositionem syllogismi. illius, & ais . uigentium non dominatur, ut Rex, non δε- . minatur in Reges gentium. Dominari ut Rex medius te , minu . Maius extremum ergo. Dominari in Aeges gen- eium,dc minus extremum Pontifex i atque ita contra Pomtificem ratio erigenda tibi. ut gentium non dominatur , ut Rex non dominatur in
240쪽
At Pontifex non dominatur Gentium, ut Rex. Ergo Pontifex non dominatur in Reges Gentium.
Quid inde, o L P ergo Pontifex non praesidet Regibus Christianis,& illis in re Ecclesiastica superior.non est ΘNunquam hinc tu colliges conclusionem istam. Vt vero rem percipias, scire debes, quae modo paucis te moneo. Magnum di scrimen est inter Imperium, imperantem, , Dominationem,& dominum ι Dominationi opponitur seruitus , & Domino seruus, at Imperanti opponitur subiectus, & Imperio subiectio. Inter haec vero id interest , quod Dominus non ordinatur ad utilitatem scrui, nec imperat pro utilitate eiusdem, scd solam propria liliatatem in imperando respicit I seruus vero non operatur
pro utilitate propria , nisi secundario , & per accidens; principaliter vero,& per se,operatur ob utilitatem Domini. Hinc infert Aristoteles in 3. polit. cap. q. Quod Imps sibile es, ut deficiente feruo feruetur Dominatio. Reges Gentium, ut Turcae, & alij plures, volunt esse Domini populorum suorum ; quasi populus ordinatus sit ad Princiapem , non Princeps ad populum, & subditos omnes pro mancipijs habent. Imperium vero ciuile, ciuilisque gubernatio, quae est a natura, non ita se habent; sed ut idem ait
eodem in loco ordinatur Gubernator ad bonum comm ne,& communem multitudinis utilitatem ; ideoque in ca ce eiusdem capitis colligit. Conctat igitur, quod qu cunque Aesublicae ad communem utilitatem intendunt, se certe rectae sunt fecundum simpliciter iustum. Euscunque vero adpropriam isiorum, qui prmunt, utilitatem solum, abe
rant, quidem,suntque omnes rectarum Rerum publicarum
νran gressiones, o labes ; gubernantur enim quas a Domi-ms , Ciuitas autem est tiberorum societas. Ab Aristotelevero, nec Philosophorum, nec Theologorum, nec sanet rum Patrum ullus unquam dissensit. Itaque sola etiam du