장음표시 사용
91쪽
relicet huiusmodi dubitationem quod plerunt alias fieri est necesso contemnere 'quis possit: Esetius tamen Iberit,ut qui finibus ac terminis manitatis distinguere rem potest, se ipsum non si biiciat dubitationibus non necessariis. Termini autem manis em inter decrescentem re senilem aetatem, est humidorum excrementorum exul erantiain quibus quidem ex mentis nonnulli decepti humidam ut diximus senet autem ei te asseruere. 1 in Nationes omnes in hac ipsa debilitari, aperte intueri possumus: oc quae dudum decrescentium ad mortem via latebat, tunc manifeste deprehenditur. Hinc sophistis problemata ex hypothesi sunt, alijs quidem Q senomas sit morbus aliisuefit sanitas e σμιν .i.in habitudine, seu quae haud fixa sit, alijs m neutra quid
sit, ac nonnullis Q sit secundum naturam aliasqpreter naturam:quibusdam vero es hic medium quiddam inter ambo esse,ac neutrum visaeli senectius,ut nec secundum naturam, nec praeter na ruram ipsam appellent,sed tertiam in ipsa naeti fuerunt dic tionem,quippe qui ipsam non naturatae dicant Has tamen controuersias dirimere alterius fuerit Naehitionis.
SEneelutis autem marcor dissolui prosecvi non potes succurri tamen, ut quaplurimum pro ducatur, potest & haec est illa medicius pars,que GKγγκρασμα id est senum tutrix dicituri cuius quidem scopus est ut etiam ipsa rei natura indicat obsituere prohiberest; prout fieri potest, Fne cordis corpus adeo exiccetur,ut tandem ali in agere desistit.Nam is est viis terminus ac finis, ipsa nimirum cordis ab aetione ces alio. Quandiu enim cor secundum propriam sui ipsis aeti nem mouetur, fieri nequit,ut animal moriat. Quare si fieri potest,ut ipsa corporis cordis aut cer
te iecoris subsutia reddatur humidio potest ec ipsum etia senium cohiberi. Si aute nemo est qui iecurre cor se ipsis humidiora possit ellicere, sed temporis pro illa neces ari ὀ sicciora evadunt non ipsa sola viscera sed arteriae etiam θά veno senili certe vitari non potest, at eius celeritas e ceri potest. Quaobre videtur Homerus si quid aliud,hoc certe etia vaticinus,de senibus cecinister Vt lauitati comedit, Mollibus in stratis dormire haee vita senilis. Nam ex iis quae humediant, est tum lauacrum, rum molle cubile, tum somnus, tum vero in pismis ac praecipue ipsum nutrimentum. Nam hoc ipsum solum nutriendorum corporum pars essicitur, cita earum substantiis assistidetur: reliqua vero omnia,vel quia non simant similares par tes vehementius exiccari, vel quia humiditatem in intermediis earum capacitatibus contentam irrigent ac adaugeant, humeliandi tum appellationem, tum facultatem adepta sunt. Sic ergo, ut
diesum nunc eshq siq; pol sunt iecurre cor humediari, ad auela nimirum,quae in ipsis disperia esi, Ghumiditate: quam Sc in extenuatis iuuenum corporibus, saepius quidem in toto corpore manus este, nonnunu vero in corde etiam di iecore absumi contingit.Quia Uero horum viscerum altoriam arteriarum pulsuumq3 sit origo, alterum venarum ac nutritionis,in alia ostensum est tram tione, in qua de Hippocratis Θc Platonis decretis tradidimus. Haec igitur viscera antequa valida in toto corpore fiterit sanguinis penuria, moderato non desciunt nutrimento: Iecur quidem, uniuersus sanguis hinc principium habeat: cor vero, attrai bonis vehementiam. Quippe animalis particulae proprium nutrimentum ad se ipsas trahunt, aequali in attrahendi robore non intur oes. ideoq; in sanguinis indigentia non aeque oes alimento desiituuntur. Cor enim cum vehemetissimam habeat attrahendi aetionem, alimento nunta indigebit, nisi prius ori animalis particulae ad extremam deuenerint inopiam. Minime igitur suspicandum est, ut cum ex diutu no morbo gracile redditum fuerit corpus, ipsum quoque cor ac iecur pro aliarum omnium paratium proportione, gracilia existim. Hoc si tibi libuerit, in aliis etiam animalibus intueri poteris. Nam quotiescunq; horum aliquod fame prius consedium incidere volueris, caeteras quidem cita ipsius partes graciles ac siccas inuenies,iecur aut e dc cor prope secundum naturam esse. Moriun tur enim post inedias,non tam ob alimenti corporum solidorum,u ob spiritus inopiam, qui tum Hlantur.Ac propiora omnes particulae molles ac humidae ue ac viventium sunt tota siquidem in ipsis contenta humidita a qua primum ipsae nutriunt, integra seruatur. At qui fame interdiu, propius quidem ad veru marcorem accedun acob id eos marcuisse dicimus,q5 exquisite loque di hondii ita sit occasio: re tamen vera no marcuerunt,uel saltem non ora corppris particulae. Etenim ubi verus est marcor, es aequaliter paries marcescut,propterea quod etiamprincipia: re hoc in aetatibus quidem senium est, in rebus aute pri ter naturam, sebris quae marasmodes,id est
marcida,appellaturrist praeterea alia qusdam assectio proportione respondens sene Miti, quam nihilo deterius sit, ex morbo senium appellare: non mehercle, ut Philippiis,qui eam,marcidam febrem nuncupat. Nel enim eiusmodi assectio febris esse potest, in qua frigidius * natura postulat, cor laetum sit. Iamintalem obtineat temperaturam, indicium non minimum est, pulsus Parinis,rarum; redditus, veluti ipse quom testatur Philippus. Eiusmodi vero pulsum ob frigidiatatem fieri, in libris depulsibus ostedimus.Quin et respiratio ijs, qui ita assecti sunt, pulsui similis visitur, parila nimirum simul Θc tarda ac per longa interualla:quae Sc ipsa paruum ad cor attinen tiunt frigiditate indicat, ut in comentariis de spirandi dissicultate a nobis ostensum est. Nec vero calidum hi expirant: quod oc ipsum inseparabile cst principio refrigerato: sicuti contrarium, o Iesaicto.
92쪽
n lefactorunde igitur est,quia isti sebricitent cum ipsorum tiaorax nec cim peditas,nec aliunde, velada sacra costarum gibba vel etiam ad spinam, calidus sit Sed & hoc ipsum etiam Philist
pus fitetur: ait tamen eorum pulsum febris signum haberi, duritiam scilicet innum quam sohrium omnium inseparabile signu itatuit Archigenes. Sane sit eum pulsum qui reuera durus est, intelligit, omnibus marcescentibus is certe inest ob arteriarum siccitatem, no tamen febrium est signum At si eum intelligit, luem Archigenes durum vocavit,nomen tantummodo proserens, nullam tamen rem habens, i nomen hoc attribueret, de hoc quom plura a nobis in libris de pillsibus scripta sunt. nium igitur ex morbo,quoniam Diuiditas una era siccitate est, febris non et L a vero species,quam marcorem torridum, Graece περις α Philippus nominat, vere est mamcor, quemadmodum etiam Sc qui syncoposus appellatur. Estq; his ambobus pulsus frequens ocparuus: specialiter vero ij qui torrido aiseeti sunt marcore, accidit, ut dum oscitant,spiritum es nent calidum ut iure ipsum ardoti &aestui assimilare possis. Oritur autem Ni diximus torridus hic marcor ex caliditate ardentissimis sebribus, ac prsserum in sicciore corporis habitu. Qui autem syncoposus appellatur,fit,ubi qui syncopa suerint correpti, vehementiam quidem periculi in praesentia euitarint, relicitum tamen deinceps ipsis iuerit aliquid syncopolatai seisionis. At B vero stigidus ille marcor,qui sene mitis assectionem similem obtinet, fit ex permutatione febrisiqus tum per aquae frigidae potionem, tum per ea auxilia, quae refrigerandi Vatia hypochondinsac thoraci imponi soldi,fuerint secus acoportet restigeratae. Illud autem secus ac oportet duplex est, nimirum quando quis vel intemperantius vel intempestiuius restigerantibus usus fuerit. Nonnunquam vero utrisque his de causis affectus hic posset constitui.
Quintinc es curari queant, ac de balnei suaduersia Phi pum. CAP. 6.Vodve H marcor, qui vere iam marcor est, curari non possit, didium quidem etiam si perius est,cum de senectute tractaremus dicetur autem oc in praesenti. Tale quid usu ve 'nit ij qui marcorem sanari putant,q uale proseet diis qui opinantur, quod vertebrarum quae in spina sunt,in priorem partem dimotio,quae Graece id est repanditat seu excavatio dicitur, curari possit. Ex eo enim, quod in dignoscendis affecti ibus decepti sunt, putarunt quoque se rediissime aliquid effecisse. Etenim ex ηs quidem qui extenuati fuere,quosdam cura
runt:exijsveta qui marcuerunt, nullos. Cilni autem extenuatorum corporum duplex sit asse- Rio,de utraque nobis separatim agendum est. Igitur altera extenuatorum assedito oritur, quan-C do tum ipsa solidorum corporum humiditas, quam proprium ipsis esse nutrimentum diximus, Perrasitum tenerae carnes colliquatae sunti Altera vero corpora ipsa attingit, quae sine & prima resim,ria appellamus. Haec ipsa est, quae sinari non potest, quemadmodum sane nec ipsum senili. Altera veia periculosa quidem est, at non prorsus incurabilis: habetq; cum caeteris alijs asse fit nibus hoc commune, ut contraria ameetui remedia exposcat, non aeque tamen ac pleraeque alia rum est tura. Nam tres has assectiones humeetare oportet, hoch; illis ob communem siccitatem est commune. una vero, quam senectuti assimilauimus, claesamonem exposcit: sicuti ec una,
quam torridum marcorem vocamus, refrigerationem: comtatam vero quodam modo curati
nem requirit syncoposus marco non qui iam fictus sit, huius enim semper oportet meminisse sed qui adhuc fiatiscilicet cum humiditas solidis particulis innata absumitura i quidem sunt c rationis scopi.Deinceps vero considerandum es quomodo tum inueniend tum adhibendς ac usurpandae sint remediorum materiae.Prssiantius igitur egisset Philippus,si non solum qiis cum' in primo de marcore libro sciticet de morbi istius generatione, oc de eius differetia dignotionem ac transmutatione tradidit, scripsisset, sed & aliquid etiam de curatione: nunc vero eam videtur omisisse.Nam cum ego multis iam deinceps annis secundum de marcore librum perquisiuissem D nec ipse unquam inueni, nec in quempiam alium incidi, qui se illum legisse alsereret. In primo vero quem sane nonnulli propterea quod secundus non extet, non primum, sed simpliciter de
marcore inscribunt,de balnei usu memittit: no eos tamen admittit,qui hoc utuntur auxiliis,pro pterea quia ab ipso laedi marcescentes opinatur. Quia vero obiter ac extra institutum huiu e
medii meminit, idcires de eo neque distus e pertractauit, neq; accurate ut solet contemplatus est. Quanquam remedium hoc manifeste cosipicitur exiccatos humediar ut facile intueri possumus in iis,qui vel iterfecerunt per Solem aestiuum, vel quocunq; alio modo exercitati vel exusti fuerunt. Hos enim omnes ac praeterea siticulosos humecitat ac sui liberat. Qii in re quoscunm alios, qui quomodocunq; vel a viiliis, vel a curis,vel a venere, vel a cibis, medicamentisve exiccanti hus,vel etiam ab ira exiccat uerint, tum irradeserere,ium rescere conspicitur. Sed mihi videtur Philippus balneum in iis improbasse,qui iam vere marcuere, quos ne aliud qui iam sanaret: ut histriam ego ab eius sententia discedam,tum quia nonnullos ex iis, qui vere marcuerunt,sanari posse existimat, tum etiam, quia balneum improbat. Evidenter enim periculum de ipsius facultate fieri licet in iis ipsis, qui nondum insanabili laborant marcore,quem nec fortat se marcorem, ubi accurate loqui velis,nomines At nobis nulla de nominibus cura est, ubi res clarioti oratione possumus interpretati.
93쪽
NAm cum tres sint febrium primae ac generalissimc disserentiae, diarias sane in praestitu eracipimus, sermoq; nobis habendus est de sebribus ex humorum putredine ortis, atque de hecticis.ltam febrisi qus exputrescentibus humoribus accendunc balneu remedio est,si post humorum concoetionem adhibeatur. Hei licis vcia,quae solae sint, nec ullam aliam implicatam h beant febrem,omni tempore lauacrum idonesi est. Si verὀ implicetur alicui ex iis febribus,quas humores putrescentes excitarunt,tunc est idoneum,cum iam humores fuerint concocti demquocppropemodum esse frigidae potionis exhibendae tempora censendum est. Verum si inhae erretur,cum magno sit detrimento. Balnei vero usus in pidi iis febribus periculo vacat, nisi forte virium adeste imbecillitatem suspiceris. Et sane nos plerosq3, quibus marcor aduertebatur imminere, his praesidiis curauimus. Didium autem est in primo de sebrium disserentia libro,di riarum febrium quasdam cum heimorum genere commimicare, primo die non posse exqui si te cognosci sed vel in secundo vel omnino in tertio. Ac cum primum comits fuerint, aqua iis gida sibi ipsis danda est, quippe eo tempore est tutissima, cu re virtus valida sit,& sanguis in GO Fpore copiosus contineatur. Nam ubi febres moram traxerint, tunc θc vires redduntur imbecil-
. lae,5c sanguis fit paucus.Duplici igitur Issione pleruci; isdunsialtera quide, quia ex aqus potione
pars aliqua seritur ac re geratur: altera ver quoniam qui eam exhibent, nisi modum mcnsu ramq; debitam tenuerint, non solum aliam quampiam particulam refrigerabunt, sed & eam ipsam, quae principium generationis sebris obtinet. Quin si ipsum etiam cor largius refrigeraris, si quidem innatam adhuc suam humiditatem, id est seruet, concidit virtus: sin siccius iam existat, affecto senectuti similis subsequetur. Sed di quo temporeprima hecticarum febrium indicia manifesta fuerint. eodem etiam utiliter saris auhibentur restiqerantia medicamenta, si imponantur super ipsum, ut quispiam dicat sebris socum,de quo paulo mox accurate definiam. Nunc ad reaneum redeo, quod ad omnes squallentes febres utile est quado nihil aliud ipsis in plicatum prohibeat. Quiaol verὀ utilius etiam est,quam sint refrigerantia medicamenta, cum squalior vel in toto cori ore exuperarit, vel in f . Focum febris dico eam animalis particulam, quae prima suis ipsius solidis partibus immodice fuerit cales uti. Primum ergo est cor, quod in lidius debito redditum,he sticam insere febrem. Deinceps vcia iecur, non per se ipsum quidem, quemadmodum cor, sed quia secum in consensum illud trahat, quando non ipse cordis affeetiis Gratione causi' obtinebit,sed qui sunt corpora cordi vicinorum. Post hcc est venter: Ab hoc qcum possunt secti cor concalelacere. Quantum igitur ad propinquitatem attinet,pulmo quidem omnium maxime ac potissime, cor c6calefaciendo, hectica siccam inferre febrem, qua marcor c sequitur,debuerat. hoc tamen fieri no cospicitur: nec facile un* viscus hoc asseditionem cauΘsimilem suscipiet, tum quia humidum est, tum etiam quia respiratione refrigeratur. Plerumve igitur hectica sebris ex reliquis visceribus cum bilio succo solet consistere, ubi is in patientis ventriculum imbibitus fuerit: re ob id etiam Philippus marcescentium febrium plurimis, erys, pellatosam a Metionem genitam esse in ventriculo arbitratur. Quia si in ventriculo, neces ὀetiam suspicandum est eandem in iecore costitui affectionem. A quibus solis visceribus asseetis credere videtur Philippus marcore generiai. At nos non raia vidimus quosdam membris his ibi estis,in corde marcuisse.Cuius quidem cordis haud scio cur oblitus fuerit philippus,tam nec exiecore aut ventriculo solis affectis ostendere potuerit, quomodo febris marcida stabo ianu, nisi 'affectus cordi distribuatur, ac communicetiar. Necν vero in hoc solo videtur Philippus aberrare, sed etiam dum non iudicat, alijs etiam particulis febrem marcidam constitui poste Nam si erysipelatosa sola assectio in ventriculo exorta eiusmodi sebre inducit, etiam citra hanc assediti, Hriem aliqn corpus cisis ignitum intitum O,sine biliosa humiditate: potest etiam in alia quapiam parte similis fieri asseditio qus particula si talis sit,ut secum concalefaciat etiam ipsum cor, necesse omnino est,ut eius affectio febrem generet, quae omnino temporis processu hectica fiet,ac tandenisi sol tu marcorem inducet.Veriam de nominibus sollicitum esse no conuenit, quomoduetia superius est didium: sed exercendum est, ut omnes afleetiones quae corpus exiccant,tum diagnoscamus, tirm recte etiam cirremus. In quarum assectionum numero ea est,qus cumigneo in
lore coniuncta est,quam sane balneu perpetuo iuuat, ubi ipsa per se sola constiterit. Nonnunquaenim ut diximus cum erysipelatosa aste 'ione oritur febris hedi ita marcidaq3,qus prius cibo et potu,& ijs quae extrinsecus apponuntur,res randa est. Sed ubi eadem febris per se nulli alteri implicata fuerit,balneum requirit,sicut omnes aliae si rates, siue frigidae, siue calidae extiterint. Etenim hoc mirabile habet balnea,quod θc calidas Sc frigidas sicci tes iuuanti quemadmodumo hoc, quia non sitientibus sitim accendunt, sitienti Dus eandem tollunt. Quod autem haecessici,t balneum clare etiam nulla adhibita ratione,perspicitur. Cernimus enim insuperius etiadictum fuit eo quia Sole,5 ex itinere calefiunt& exiccantur,ubi Ioti suerint, admirabili quodam modo tum humeetari,ium restigerari nihil aliis minus illos celerrime calefieri,qui obvo
94쪽
A hemens frigus calefaelione egent. Iam vero qui ex itinere & sole sitiunt, no amplius ubi se lati rint, sitiunt:sicuti qui siti vacanthioti sitiun verum hos multyttes,illos semel lauasse oportet.Hse quidem ita fieri conspicimus,causas vero alibi explicamus.
RVrsus igitur ad proposit in reuertamur. Omnibus febribus hecticis, quae hoc unum dun
taxat habeant, ut hecilicie stat, balneum auxiliatur. Si vero vel erysipelas, vel phlegmone, verputrescentes adhuc inconcini humores corpus obsideant, ob haec, non ob ipsam febrem lecticam a balneo la di aegrotu continget. Ipsa enim quatenus febris est, semper tum a frigida potione extinguitur,tum a tralneis iuuatucob immisias vero ipsi febri alle stiones motus ii ditur. Atq; h de quidem ellicacissima remedia sunt, quae marcoris generatione prohibeantaeaq3 admo dum audacter in febribus helcticis assumenda sunt. Si autem erysipelatos a qusdam adsit assectio a balneo quidem prorsus abstinendum est: sed aqua frigida dum morbus consistit, est utendum certatorie hoc est agonistice. ita enim nominare solent, quando ea et astatim dc frigidissima exhi heriar. In principio autem danda non est, nisii nos cogat aeger, qui de frigidae potioni sit assuetus, re sium tolerare haud possit:vem imponenda extrinlecus sunt,quae res gerent: quae si nihil pro
B fuerint,cogendi etiam sunt aegri, Ut ea intro aissumant. Maxime vero eis copetunt humidae ac nouellae lactucae: in aqua tamen exaeie frigida ablueritat prius sunt, at in ita edend .Si quando v ro abs te aeger petierit, Ut cibi ini unditatem consoleris: a tum aquae stigidae miscebis, ac ut incolai uicas tingat,concedes.Sit autem acetum illud omni prorsus vinosa qualitate expers .Quinctia extrinsecus eiusdem la ques succum, res peruiui, inlybista, ac luscum alia refrigeratia, imponere expedit. Optimum etia est id, tuo nos potissimum omphacaen,id est vitarum immaturarum tepore utimur. Expressus enim eam succus, una cu portulacis in pilam iniicitur postea cotusus in vas exprimitur,vasq; illud in frigidam aquam immergitur que ii niuis etia aliquid habu rit, praestantior reddetur.Modicum autem albe farinae, ubi eo uti volumus,immiscemus. Deinde in duplicatum linteolum insundentes, extrinsecus ipsum super hypochondria extendimus: nec
illiediu morari sinimus: sed .bi tepidum euaserit illud abiicimus,ac alterum simili modo imponimus oc hoc subinde agimus quous aeger se in profundo restigerari ac siti liberari persentiat. Miscemus etiam aliqn oleum immaturum, id est ompla acinum,uci rosareum, ubi praecipue non nihil phi monosii in hypocondrijs constiterit. Hoc igitur modo cWsipelatosas aste 'iones resim gerare oportet. Illud vero non est ignorandum, nunqua posse febrem exquisitelicisticam esse, C ubi eiusmodi quspiam asseisio adsuerit. Ex litis te aute hec lica ea est, quae nulli, particii laris ac
cessioni aut principium,aut incremetum,aut vigorem,aut denici remissionem habeat. Iam vero in libro de febrium disterentia diximus tum multa alia, tum si, a s lo cibo hecticae schres este uescunt,ueluti calx insipersa aqua,quo incremento ablato,aequales semper permanent. Si quado tamen breuissimum aliquod incrementum, et inuasio intercedit,considerare oportet an aliqua
adsit humorum putredo, an vero locus primus assectus alius sit a corde, qui A ipse nec simplice, nec heriticam afleetionem habeat,sed vel phlegmonosam quampiam vel erysipelatosam. Atque hoc modo propria curatio asse filonibus adaptanda est.
De i liuratione insin multi marcorii u. CAP. 9.MArcorem igitur torridum, qui exardentibus febribus generationem suscipit,refrigerantibus prohibebimus remediis, nam extrinsecus impositis, tum intio in corpus assiimptis. Senium vero quod ex morbo effectum suerit, si illud quidem absolute factum fuerit, curari non potest. Si aute nondum absolutum sit,sed prope accedit, ut eiusmodi fiat, unum habet curationis 1 pum,quem αναλ- re, id est resumptionem, id est renutritionem seu refectionem apsellamus, multis particularibus aictionibus: quae tum multis tum multa etiam ment cautio D ne de quibus si nunc loqui velim, longissima mihi fieret oratio: abunde tamen in libris de med di methodo Sehim fuit. Nunc autem satis erit si hoc dixerimus, quod scilicet exiccata corp solida alimentum curet. Ostendimus autem in commentariis de sacultatibus naturalibus, quod non se ipsum cibus ad omnes corporis paries deseri, sed ab ipsis, quae nutritione egeant, a trahi tur. Alveia inmarcoribus hae ipsae inualidae sunt, ac prae siccitate ad attrahendum infirmae. d si fingi ditas quoque adiungatur, parum iam a mortuis absum. Oportet igitur ut alimen tum ait 'iu secile sit ut quod attrahentis corporis robori deest, id ex materiae aptitudine reple turta uni tu autem iacile est id alimentum,quod tum tenuium sit partium tum natura calidum: verum hoc sere non nutriti inii pe ostensum est alimentum ciastum viscosiumq; esse debere, ut
restabile sit difficulterque transpiret, di nutriendis corporibus prompte assiimitetur. Qtiando autem hi scopi inter se pugnam, fieri nequit, ut alimenti exacte ut ire seruantis, copia suppetat. Danda tamen est opera, ut quod mediocriter ambo praestare postit, inueniamus. Mihi porruenihil ad haec omnia lacte videtur esse praestantius , praecipue quidem si quis muliebrem mamai more apprehendens, id ipsum inii ere toleret, quemadmodum sane Euryption de Herodicus . in philitisicis praecipium: Sin minus, at saltem a initium adlaue calidum aissumat, quod breuissimo temporis spatio ambienti aeri suetia expositum. Hic igitur alimentorum scopus non iis so-
95쪽
lum, qui similem senectuti assection: vel etiam niarcore syncopolam habet ij quos marcora Philippo περιηρ .i. torridus appellatus, cupat. In qs inrum materie adhibende non sunt,ueluti in senio, sed frigidorum P diae aute inter svnc ossis exhibetur. Itam lac& pilisana & halica in his tribus affectionibus inrtunt.b alio in ad Liliorem distributine ex aceto csidiatur, queadmodum pilisana. Mel vero eas ectionibus utilii simum eli, calidis aute est maxime ni uum. Ita qui obnoxii sunt vi a iam dieiis marcoribus arripio ur, N/m in x Nidi n quibus senum ait edito imminet utilissima: At in ηs quos marcor triculus prohibuerit, coquenda id est .ac tum per se solum, tum as edul as exhilaendR eiveia usus os reuPs,tum ad alia antedicta, tum ad cibi distributiones peragendas
istim remed in Venim illud cibo quiddriam concocto assumendum crit no in P
diam longiorem. Na si ei qui nuper comederi balneum adhibeatur,audis corpus ac incoci t moribus replebit: Si vel ὀ illi, i diutius a cibo abstinumqvires diminuit. noris constitutionibus,ac psertim ino,quae nuper dicta est,completa iam cut one lauare oportet. Vini proerea ut is, sicuti in s rigido marcore magnopere iuuat,ita in tor rido fiagiendus: medio aut equIam modo se habet in syncri oso marcore ropter ψαhec media sit di mixta partim quide aliquid frigiditatis obtinens,partim vero etia adhuc aliq ipsius febris seruans.Cum aute huiusmodi aste3io quoad conmixi 'ς Σς. tur,n5n si quidem refrigerationem, pulsus d prurationem,Grsce ασς',5. ut simpliciter ai mnia,que ipsius syncops propria sunt,inuelial:nonuna autem caliditatem,pullii Tnam coris torridi puli ibus similes: ita etiam curationem pro exuperantium natura Atre in syncopota tum vinum acalimenta temperata osseremus, tum pald uidensabimusq; in torrido contraria agemus. Ut ilOrrum Vero Omn u num ille probe inueniet, qui in libris de curandi methodo fuerit exercitarus. Hic enim liber no
quibuscunq; sed iis qui aliquem in arie habitum habent,scriptus a nobis citi
HIPPOCRATIs SENTENTIA Μ C O M Μ E N T A R IOL V S, . . nunc primum per Dominicum Montesaurum Veronensem, cx Crsco exemplari,Sc antiqua versione rcstitutus.
' Eudquamsomnum in ipsium in limui mo 's, Ocrartsi care. CAP. i. Vidnam significat Comatis vocabulum apud in somnum cataphoran ut aliquinum ipsum ran sicut alij somnolentam cataphoranc sicem it illam nominauerunt, composita laapullationerunt. Nonulli in non his vocabulis, sed lethargicam in horan ab hoc
viro coma nominari asteriit. Verum abal santiquis testimonexime fide dianum nullum sectum est Et licet hocv bul de illi praecipue ieran nihil in prohibet Hippocrate ipso diu 2
festim enim apud Poetam hoc vocabulu somnii significare videt Coma mihi grauiter patienti lumina texit. Et alio in loco. Coma esto nam mollem dilidi in membra sopor - . . - . -
Sed Hippocrates hac vorabuli significatioe ut apparet mimine Ilitur, sqvidum P ΜΣ multia fieri ,et phreniticis sidere autuma L principio na*rrrhetici hec scripta reliqui
96쪽
A Qui conratosi inter initia fiunt, cum capitis, lumbi, subcari aginei, colliq3 dolore vigilante is tur q phrenitici sunt In tertio quom cpidemiarum ex quibusdam enim concessis ipsius te miti
re mis comentar is testimonia accepimus hoc modo diciti Undecima mentis crat compos, sed eratre muratose,urinae mul tenues, nigrae, insomnis erat .at Q h ec deinceps ait: Vrime huius perre nigrς Urui tenues lam dilutae,conrao; cosequebatur: cibum non sumebat,insomnis ani
moq; erat deiecto. In omnibus enim praedis is diei ionibus de vigilia, comateque Ut videtur me . miniti rursus 3 in eodem libro alium infirmum describens inquit: Huic semper, ex quo ego lim. minem vidi,aluus turbata fuit,vrinae tenues,& nigrs,comarosus ipse,& insomnis. a de re omnibus clarum est, quod nec somnum, nec cataphoran, comatis vocabulum significat. Quo circa positores nonnuli Ut arbitror a comarando, hoc est ebraetatibus re coincisationibus indui
no valde qui cu annuunt,ut ille,qui comatizatii. malosus eii,& maxime oculis. Nam S si ocu los hi idos, rubroses,acundequa* Ut lubet obuolutos obtineant, nihilominus utriscn corpus B uniuerium in motibus inconstans est, eodem93 in loco permanere minime potes i. caiia de re de uniuerso accidentium concursu non immerito Hippocrates ambigit, siue phreniticos, siue quid aliud ipsos nominare expediati Phreniticos enim Mocare illos Veretur,cu non delirent,omnia au. . L. tu . . enim, lumbi, subcartilaginei, collicia dolores, at s alia it. Quo fit ut hunc virum neq3eriuile, neq; ignoras Iez - . 11 MYL, haud elle probabilia nullus Unu dicet,ea tamen mihi nec sutificienter, nec cum demonstratione prolata cile videmur. Opus enim crat ex ipso Hippocrate di citionem exponere, Ut non solum ea ratione probabili declarata esse,verum etiam secudum illius mentem exposita diceremus. narus Ut arbitroo boni expositoris munus est considerare non si tum an ratione probabili aut vera exposuerit,sed etiam an authoris metem quod dixit obtineat.
od quidem in priori sermone minime obseruatu est. Qualiis quaedam vorabuli pars ex illius senis sententia declarata sit per illas di tiones, quibus videtur declarare vigiliae speciem esse C massit quispiam fortasse integram rei semetiam habere iam utiq; arbitratur, verum si paululum pessitauerit, at audiuerit ei dem libri epidemiarii ter iij dictiones alias, is prosectio inueniet quo pacito non intelligat no solum huiusce rei sententiam integram,sed neq; dimidium totius se C cognoscere deprehendet.
EA igitur considera, quae de infirma quadam muliere verba dicit. Alteram ex abortione ad quintum mensem, domestici cuiusdam uxorem, ignis corripuit, quae inter initia comatos aerat, & rursus insomnis. Hac enim verborum serie coma ab ipsa vigilia ea oppositione, qliae edinter contrari distinguere videriar. Rursus autem in pestilenti statu, malosi inquit,ut plurimum, S rursus insomnes erant δε paulumst: Plerosq; veta semper aut graue comas eqirebatur, aut tenues parvosque somnos dormiebant. praeterea etiam sic: in Thaso Parium quendam, qui supra Dianae templum decumbebat,sebris corripuit acuta,prund cotinua, Sardens, ipse sitibundus,5 initio comatosus, & concia vigil erat. In omnibus enim hisce vigiliam comati opponit, lucia si de more hoc modo Hippocrate exposueris,decies millies ipsum, cum de rebus contrariis mentionem ficit hoc meio scribentem comperies, immo nec aliter via vcluti ex multis pauca a adscribam,ex eodem tui libω. Ex uno enim librocudia exempla accipere pulchrius, honestius: esse videriar. Duas igitur mulieres ante pestilenteni statum describens, de prima sic ait: Alteram iis is iis ι ritone d quintum n ensem domestici cuiusdam uxorem, ignis corripuit, quae inter initia - .li ilia Gur, D comat Osa erat, re econuerse insomnis. Deinceps autem in peste multos infirmos describit,atque tiar omnium pri num illum erat,de quo paulό supra mentione seci,qui varie, insqualiter eo tauit ecnost penumeroquaplures accedetes & recedentes spontaneas in cottaria mutationes feci hoc autem pactio incipit: In Thaso Parium quendam,qui supra Dians templum decumbebat,sebris corripuit acuta. Verum primaru cherum numerum in prς senti semione scribere liaud opus est,de illis duntaxat, quibus egeo, mentionem faciam. Vndecima sudauit, at non toto compore, refiixit, mox recaluit. Etenim refrixit, moxq; recaluit, inter se contraria esse verum est. postea subiungit: Duodecima febris acuta, deiectiones biliosa tenues, muliae, urina sublima- . meta habebat, delitauit,decima septima grauiter laborauit Nemenim vel semiti, vel febris pro
di Icebat iuri vim si mra voelio, sit Arimetri , --.e K. οῦ, L .. 2 - deramur
abhorrebat, rursusque aliquantulum febricitaui meterea haec: Nam si quando intermitteret,eilar ciue leuior, moxlursus prauabatur Grauari enim,& leuari contraria ium. inde hec sub Icit:Aluus adstricita rursusque laxata. Aluo riam restringi, que rursus laxari cotraria sunt. Deinceps alia quada infirma possit inquit: Die octaua, proxinum diebus multu delirauit rediat cla
97쪽
statim ad mentem. Deinceps etiam dicit: Vigesima aliquantulum semit latimq; calor red it,vD Egesima septima sine sebre sitit, altius substitit, non multo post dolera coxendix grauiter illi doluit. febres iterii reuersae sunt. Deinde etiam sic: Sequentibusq; diebus obmutuit, rursusi
ad mentem redh locuta est. Sed quid omnia exempla memora semul MIV IU I
cum praecipu decies millies decem millia numero sint ei modi ciuidem dicendi modus Hippocrate frequens est, θc ideo cum dicit sic,comatosus in,& rursus,insomnis: coma ipu vi liae cuidenter opponit. Atqui potes cataphoran insomnem vigiliae opponere, gret,nisi alterum, quod rurius ex hoc vocabulo comate significatur.Quid aute cu dicit-modUDetinebantur autem aut comate perpetuo,non semnolenti,aut vigilantes cumdanorious eram. ctenim tale genus expositionis Hippocrati propriis est,indicare scilicet eo modo consequi, nunc quide ea,qta consueuerunt,nunc autem quae non prieter rationem dicuntur. Veluti cum Ti.
Ardentes vero febres paucissimos arripuerunt, & minime ex aegris η laborauerunt, neci . de naribus, nisi paucis, & admodum paucus profluxit, nec delira t. Deinde paulo mi ait N ullumus tunc febre ardente vidi mortuu,nem in phrenitim incidisse. Na li sanguinis copia ce
estiuo enim tepore in regionibusq; calidioribus,et in adultorum state, et in naturis inlidioribus,
O vivendi rati ibus,vitetis institutis modo simili. Quod phrenit undarent di tum erat
putare.Quamobrem no esset illi consentaneum plaudere,si decepisset dicendo phrenicies qui dem haud omninofebres vero ardentes mulis suerunt.in eadem quom sententia lisc in a Febrium aute ardentium,quae v chani,haec erat constitutio: mitio comate tenebaxur,raditi erant,inhorresccbant,febris erat acuta,ipsi no valde sitibundi,neque destri.& paulo post. Neq'e enim sanguis rite profluebat,neque aliquis consuetus sebat abscessus decretorius. at illa quomodo die a sunt Tubercula aute secundum alterutram aurem multis,secundum vero utran pl. rimis erant,qui stando in erectum sebre carebant,nonullis aliquatulum accendebant,sed omni
bus extincta sunt,citra alicuius in modum,neminim suppurarunt culu, lea,q- alqs Omsionibus tubercula proferri solet. vere enim praeter rationem erat ea nihil suppuralle, neq; tracta
esse.deinde subinfert: Horum aute modus erat talis,laxa erant,magna, cibus a,citra in matione. id enim no erat rationi consonu, quod omnibus abs* inflamatione circa aurct abscestus herent. Qitare rursus in hoc loco, Coma somnolentam cataphoran esse Ut videtur his verbis declarat: Erat aute coma continuu,non somnolentu.hoc enim dici ac si coma ipsum somn entu ei et, veluti tale semper fieretipraeterea Nunc,quae praeter ratione minime fiunt,indicat.Hoc aute cum in eode tertio epidemiarum libro de Pythione dicat: Nona comatosus erat,cu exoraret fastidi sus. hoc enim in loco cataphoran quanda esse Coma manifeste declarare videt. Verum nullo mi, do fieri posse dicut,ut ide simul sit in cataphora,& vigilet. ΙHec enim admarabiles isti opolitores inquiunt. haud cognoscentes duas esse cataphorae species, ut probatistinia medicorum scriptum reliquerunt, dc effectus ipsi, qui in hac re ruotidie apparent, expresse testantur. . nam in Vmmci
comune cst,ut oculos attollere nequeant,sed cum eorum grauedine sint,et dormire velint. Ut rius aute peculiare est,ut hi quide mox,profundeq3,5 diu dormiant.illi autem vigiles M venula maneant, cu ipsis diuersae,variaeq; imagines rerum semper succedant, quae illorum mentem mo ueant,interrumpanth3 somnum,quaobrem insomnes quide exrant ut plurimis, de lecto autes aere,vinitantium 3 opera exercere nequcunt: haec enim opera no adeo exacte persoluudivi rcerent, si sine infirmitate vigilam. Oculi nacp illoru grauedine quada correpti sun5 mraphora videlicet in somnum inclinatione tenene adeo, ut sperare possis, ii illis hoc ipium coce in os dicillime Qmnum consequi. Verum non selu no dormiunt, sed etiam,inqtram ante coniecta era spe dormiedi priuaturomnino. Quare hoc in loco potes intelligere quod ma, veluti munevocabulu,de virata cataphora praedicatur: at de illa praecipue,quam cataphoran absolute de m re vocamus.Nam si somnolenta cataphoran duravit intellexeris, decipieris quide ea de caula, eam cataphoran,quaesomnolenta non est,ab hac vocabuli nuncupatione separabis, qV ciuidem non m inus,quam altera cataphora,scilicet somnoleno, sub appellatione comatis vocabuli continetur.Siue igitur semnolenta,siue noti somnolenta cataphora lactit,hanc Hippocrates conra vo
care consueuit.Necu tamen ea inter se repugnant, quae in exem lis particularibus protulit. Prae albus, paruis is vigiliis, aliqn in somno coma deprehenditur:
terea non sine ratione aliqn in tenuibus, I - cataphora nacti nuc cu somno,nunc absi somno venit. a de re qui cataphora tenentur,eos in
somnes ei se solu,vel solu dormitare dicere non possismus:sed ea ratione disserunt,ch illorum plores dormiunt, pauci vero, qui sic se habent, insomnes pcrmanent. Vnde disi utrius' sit attectus idem,lonne in peculiarior in dormientibus inuenit. hoc igitur est,quod sic ait: tinest autecomate perpetuo non somnolento. ac si somnolentum coma, Vt plurimu fisset. Qur si utrivim
est comune vocabulum coma,& magis proprietate quadam somno conueniliis quidem cusom nolentam cataphoran vult indicar maxima cum ratione sgrotum comate teneri absolute diciti
98쪽
δε cum vero cataphoran sine semno signiscare illi in animo est,non absolute,sed cit epitheto sic ait:
Comate insomni tenetur. Vtruq3 enim nouit Hippocrates, Q scilicet coma somno peculiare est, cum sit somni naturae magis simile,& op aliqn non somniculosum venit. lcrum si hec ita se hahent,minime mirandum est,si coma non solii lethargicis, veru etiam phreniticis accidat. Ignora re autem non debemus, Q phreniticorum somniculosum coma non est proprium, licet aliqn sileat illis euenire: multos. n.phreniticos inuenias, qui de lecto surgere quide possunt, oculos auteminime tollere possunt,& lethargicorum more semper in eodem loco permancnt. Quamobrem plurimi, sed indocti medici,quo vocabulo sit opus eos nominare minime norunt , re in ea quamI
re penitus ambigui sunt, ipsisq; hic assectus sine nomine, &. extraneus esse vide L Qtiauis illoruquidam ex phrenitide, & lethargo asseelim comistum esse arbitrentur, quem quidem Typho maniam vocaverunt. Id etiam peius inter Cetera habetur, v aliqui se satentur se tores Hippo cratis , 5c illud ipsum asserunt, cum in Hippocrates in tertio epidemiarum qui quide liber inter legitimos Hippocratis θc est,re haberi debet adeo aperte,& manifeste ita scripserit: Nec phreniticorum mania correptus suit quisquam, quod aliis usu venit, sed alia quapiam cataphora pigra grauiter peribant. id scilicet declarauit, ψ non modo cataphora simpliciter interdum phreniticis B adueniat, Verum etiam Q illis pigra quaedam cataphora saepenumero accidat. Caeterum si vis in hoc sermone intelligere quid sit pigra cataphora,id opus est, ut memoria repetas eam diuisione, quae silperius facita est,aliam scilicet esse cataphoram somnolentam,aliam non somnoletam: quae cum semno veni heam esse lethargicorum propriam, Sc illis inesta semper: quae vero sine somno est,eam non esse phreniticorum propriam,neq; semper illis adesse.
DMses comatissimes,alteram lethargicu,alteramphremicis accommodatam. CAP. 3. .
Somnolenta igitur quatinar ad prssens negocium attinet iciliamicis ipsis accidit. Ruae vero sine somno venit, oc phreniticis euenire solet,eam distinguere tentabo, quo facile queas in uenire quid differentiae sit in eo,quod ab Hippocrate dictum est. Hippocrates enim no est habe
dus in numero illorum, qui rebus vocabula frustra imponuntutem enim temere cataphoran pi gram vocavit,nec usus est epi laetis ociosis, aut superfluentibus, ut Homerus,qui 3 pingue oleis, α lac album dixit. Omne enim lac albuin omne oleum s pingue est: at eius in libris non dietio,
a stilaba,non denim litera est,quae non aliquid maxime aduertendum signiscatione determi- .Quamobrem cum de phrenili loquitur, id cnim quod in proposito utile cst, cos docere vo us loquendi cosuetudinem cognoscere cupiunt sic aliqn dicit, Amens est.aliqn autem, itialias etia sic,Intermisso spiritu locutus es Lat' alias,Del uit.interdit etiam dixit,Non
In antiqua veris sone meo iudicio aliqua deis
Io,qui eius lC Delirauitialias fuit apud se.& interdum,Mania correptus suit,& mania tenebatur, & non intelligebat, re rati ni dissona loquebatur.hsc enim sunt omnia ex his,quae solet illis euenire,qui issione quada mentis oppressi sunt.Quos quidem uniuersos desipientes vocare potes. Hippocrati in genus duntaxat proserre haud sustetit, sed unicuiq; species, in desipientiae mannitudine proprium vocabuluadinvenit,ut in febribus etiam solet,ait enim: Calescens coenaitit Homo. Neq; enim id ausus est dicere, rem tanto aestu tacitare hominem, quo coenare non possct. pricterea cu sebris magnitudinem vellet ostendere,dixit: Mulierem quadam,qus decumbeba i in littore,trimestri foetu grauidam ignis corripuit. Verum de his hactenus,id enim satis est,in quo fuimus occupati in oste-denda circa vocabula viri huius diligentia nunc in illorii grauam,qui persuasi sunt ad propositu reuertamur. Duae igitur sunt cataphorae species, quarum Atera dicitur pura, cuius nunc Hippo crates mentione facit:alteram aute vocabulo generis nominat,quod Vtrisq; comune est,quo etiaa somnolenta maxime disterunt, scilicet quia delirent, neq; rationi consentanea loquantur, adsurgendum promptissimi sint. Quorum nihil in lethargicis cataphoris videre est.Non enim qui Iethargicis affeciti sunt, i seorsum aliquid,aut sapientcr loquuntur,sed dissiculter quide sentiunt, D neq; acclamati,necp puncti faciliter excitantur. Quod vero coma phreniticis accidit, id quide est
insomne,& citra sentiendi,mouedidi; dissicultatem: cu enim,qui eo comate laborant,vocem, numue audiant, exurgunt faciliter, in si quis cos aliqua in corporis parte confingat, mox oculos tollunt,& in tangentem respiciunt. bum vero cataphora laborant, aut manus, aut crura motant, iactantq3 aut toto se corpore repente attollentes, mox reuoluuntur, nullaen habita ratione dest
pientes illorum more,qui conuulsionisus quibusda cruciantur,se exagitant, dc quod1 modo de hacchari videnEhaec igitur,& alia huiusmodi iaciunt: θc si quid loqui volunt,eorum sermo stultus cst.Quom quide nihil in lethargicis videmus,cu cataphorae morbo laborat: huiusmodi enim lethargici immobiles, oc veluti muti semper decumbunt, iis qui profundo somno tenetur, valde similes. At illorum,qui insomni cataphora tenetur, at i quide adeo multum facilesta mobiles exi
silant,Vt neq3 aliqua corporis partem vellementer mouendo, neq; alta Voce clamando desciant: q, si eos concites,aut cum illis loquaris,te torve intuentur,aim etiam magis ab se alienantur,inser
res; malum tentat,& ad audiendii promptissimi sunt, nullaq3 in re sunt iis, qui summe delipiut, distimiles. Alii vero contra,cu surgunt magis intelli gunt,nec multum mouent, Q si in illis coma saeuire permittas,eos magis,at magis desipere videas. Hac igitur ratione hos ab illis, qui lethar gica cataphora correpti runt, agno re liceat.Haec itaque est illa cataphora, quae ab Hippocrate
99쪽
ii aliqua solui Ionersectio inuenerimus, iam de Comate totu,idemq; plec tu negoctu na bimus. caute dubitatio talis est.Hippocrates postu in principio prorrhetici de his, u insomni comate .
tenent,meminit, id ambigit, vim Nareniticos,an quid aliud eos notare expediat.eius aute verbo irum series talis est Qui comatosi inter initia si ut G capitis ubisubcartalaginei collista dolore vis is nilaeso, tur in phrenitici sunt Bifariam aute ea verboru series describitur: in aliquibus.n. Plaribus id etur, ut hic notatum est in aliquibus aut e particula illa,igitur ij phrenitici sum,haud scripta est Sed cur duae sint comatis primae specie quarum altera semper lethargicis, altera phre niticis interdum accidat,scrutandu fuit primu.Quare nunc Hippocrates ambimt,an illos,qui sic habeant,exrediat nominare phreniticos: haec enim res no solum dubitabilis est,uerum etiam in romptu est,ut eius cotrarium inueniamus.Cum enim duo comata sint,stetu insomnosomn emuni alterum cunalia hoc,quod cu somno est, ipsorum lethargicorii sit proprium: no debemus 'linentes in omne credere somnolentum nobis significari quod quide phreniticorum proprium 'eile enunciare videtur At quo nam modo Hippocrates ambigit cu coniuncilio illa, igitur, syli gistica ec non dubitativa videature Hanc quidem e positione sortasse probare, si interpretati, Fnem barbaram, omni gmorum consuetudine dissonam non haberet. Cu vero nec Hippocra tes,nec alius rascorum idiPropositionum copositione in scriptis usi comperiantur, O coniun- citionem Igitur, ibi syllogisticam esse concedam non quideant qua assumptis propositionibus in ratiocinatione utamur,ea conclusioni accomodemus,ratiocinari possumus, ut verbi gratia
quo his etia, qui in dissertai ratione minus exercitati sunt, id quod dicitur,mani sessum sat) haec oratio Igitur dies est, Igitur hodie veniet habet illud Igitur, dubitativum. Quod si oratione enunciatiua illud explicare voluero,aut simpliciter,& abis omni demonstratione sic dicam, Veniet hodie: aut cist demonstratione sic Si Sol n super terram,igitur dies est, si ambulat,igitur m
uetur. Cum autem sine demonstratione aliquid enunciamus, ea coniuctione non indigemus: in ea enim oratione superflua esset,nec ullus proprie enuciando sic dixerit, Dies est igitur. nem sic,
Igit dies est. sic liceat absolute dicere, es est. Quare si omnis demonstratio ex aliis assumptis propolitionibus aliam assumpta propositionem Gprehendit,nullaque nunc assumptam propositionem syllogisticam ad demonstrandii accipere videatur Hippocrates,id sequitur quod ea de monstratio non est. Illud ergo ostendedum est,quomodo coniunctio haecigitur, sit aut dubitati- lua, aut syllogistica,& illatii .Quaobrem dicimus coniuncitionem dubitatiuam esse,cu prsponit a lcu interrogatione: syllogistica veta,& illativa,cu sine interrogatione inter nomen re praedicatu lcollocatur. Cum enim dubitamus, hoc modo dicimus, Igitur dies est Cum vero ratiocinamur, sic,Dies igitur est. Quod ergo coniunctio haec,igitur,cu interrogatione praelocata est, non debe mus eam accipere ut syllmistica, sed ut dubitatiua interpretari: no enim sic exstat prolatu, phro di φαιο nitici igitur sunt sed ita, igit 3 phrenitici sunt .Quocirca Hippocrates aperte dubitauit,neq; -- presse aflirmare ausus est,queadmodii saepius sere eu secisse videmus. Veru mihi libet unum ut altera excplum adducere ne in re adeo manifesta diutius immoremur. In primo igiἱ epidemiam
sic ait: Postea oes ii d emerici fusti sinit,igi ran dilutas urinas emiserit,aduertedd est Quod hic '' ait,aduertendu est,nec impudetis simu quide pmittet aliter intelligere, i coniunctione,igitur,du ''bitativa. In sexto quoin epidemiarum sic: Post mictum concretio pueris magis, igitur quia calidiores r in ipso etiam prorrhetico inquit: Phreniticis alba dele scio mala est,ut Archecrati igitur '5 has pigrities aderit r& rursus: In priuatione vocis spiriciis promptus,ut est in his,qui strangit 'lantur,malum est,igitur hoc delirium portendit: Quale si modum,finem* orationi facere opor tet, neq; alius quispiam graecorum vn. conivnritione,igitur,eo modo usus est, necu etia ut nune nostendi ipse Hippocrates, id sequitur ut puto q, aliquis eos merito reprehendere possit,quici, H iunctionem illam, itur,ut non dubitatiuam exposuerunt. Atqui scio me dis sciliorem oratione 4 fecisse. Nani cum s ninolenta cataphora distincta sita phrenitide, quae nondum somnolenta est, lhaud immerito dubitare videatur,nem firme,& grauiter enunciare,an tales phrenitici sint.
dubitatiuam sateor, causamq; ostendam, quare non sit ausus Hippocrates enunciare eos esse phreniticos,ati adhuc dubitet et enim ea verba inter initia in serie apposita,totam orationis habent virtute,quod expositores multi, veluti superflua scripta praetermittunt. Consimile enim
quodpiam pluribus incipientibus aegritudinibus euenire solet, quodmodum fieri in quibus LieDrijs videre est,cu quidem comate laborant, εc titubant, ec grauedine capitis occupatur, ne* si cogantur,palpebras tollere possunt.Ob hanc aute rursus grauedine assecti is dio seda ipses reuoluentes,& exagitantes,atq; etiam allia in aliam ficiemstrumq; mutanteri dormire nequeunt.
Haec enim fieri saepenumero videre licet in ebrijs,qn ebrietate caput ipsoru grauatu est, at inde simul in coma ex grauedine trahitur,simulque somno prohibetur. Hoc igitur modo cii aliqua hu
100쪽
A morum incoetarum copia caput inuaserit,uno θc eodem tempore comatosi sunt,5 vigillant, intitioin morbi eiusmodi fusto interdum bene patiuntur veluti si ex vino talis assectus ipsis accidis.set. V erum sic nem lethargus, nccp phrcnitis consecura cst. Interdu vero si incoeta Irumoru mulatitudo faeta sit acri phrenitide terminata est,ac multis eius portio subtilior vel concoeia,vel per vapores discussa,euacuata est,quaeq; crassore materia suit,ea remansit,atque eo modo lethargus Deliis est.Qitia si talis morbus inualuerit,is affectus quemadmodu nos ostendimus iam phro nitidi proximus est ut vero putant illi, qui ex leuiargo,re phrenisi assectium commistimuintroduxerunt lethargo magis affinis esse videtur.Vtrum autem qui sicassessiti sunt,an qui pMilii si futuri sunt,eos phreniticos nominare oporteat,alterius erit considerationis,quae quidsit ad propositam rationem nihil pertinet, & eo magis propter illud verbum,sinit,quod illi particulae, igitur phremtici,aliqui quidem adscribunt,aliqui vero non.
TIONE, CONVULSIONE, ET RIGORE LIBER, Ioanne Guinterio Andernaco Medico intcrprete,
Nunc ab Augustino Gadesdino adgraecorum codicum fidem recognitus. ARGUMENT. LIBRI.
Quo enus motus,quae Uerentis 'ae loca quae cause tremoris convulsionis loris, palpitarimis.
'ν itum hiri. CAP. IVandoquidem Praxagoras Nicarchi situs, cum in aliis medicinae paratibus pnestantissimus, tum naturalibus speculationibus peritissimus, non redie mihi videtur de pulsu, palpitatione, conuulsione, Sc tremore sentire, ut qui omnia arteriarum elle asseritus, differre autem inuicem magnitudine existimet: idcirco de omnibus ipsis comuniter hoc libro a me tradiandum esse putaui, no vi Praxagoram in ijs quibus errorem admittit falliturque redarguam, id enim Herophilus eius discipulus abunde saetitauit sed ut in qui ous rei te ille sensit, ea quae desunt, adiiciam. De pulsu sensiquid tandem sit quomodo seri soleat, in ope re d Uulsibus ostensum est, ct nunc tantum dicetur, quantum ad prae sentem disputationem utile eue videbitur: de alijs autem hoc commentario sum tradiaturus, in de si pio inluO.
Motus sensibiles in animantium corporibus,cum sana sunt, duplices genere apparent. Ex
arbitrio sane,aut voluntate ac impetu,aut quomodocum nominare velint nominum qui dem periti,rerum autem scientiam negligentes, qui neruorum musculorum43 ministerio fiunt: atm has medici voluntarias a stiones appellare solent. Alii verm motus in animantium corpori bus existunt,qui arteriarum re cordis ossicio obeuntur, eos vitales nuncupant. Ac aliud quod dam tertium motuum genus in venis habetur, quod sentibus no percipitur. De quibus duobus in praesentiarum dicere opus non habeo: Verum qui musculis & neruis perficitur, per quem Sc manus,& crura movemus,in tremoribus,conuulsionibus,rigoribus morbidis, interim es in palpitationibusapparet. Omnes etenim eiusmodi asscelus, vitiati motus sunt instrumentorum eo rundem,quibus arbitrarit sanorum motus obeuntur.