장음표시 사용
111쪽
QUAE . CI. ART. I. sitan est fleui tabula rasa , in qua nihil es Ieriaptum, ut dicitur in 3. de Anima: crax. I eo. Σ. std eadem animae natura est modo, quae tunc fuiς set . eraci animae puerorum in principio scientia caruissent.
Respondeo dicendum , quod , sicut supra dimimest , c '9. a. i. de iis , quae sunt supra naturam . .1oli auctoritati creditur . Unde ubi auctoritas aeficit , sequi debemus naturae conditionem .
Est autem naturale homni , ut scientiam per sensus aequirat, sicut supra dictum est: eq. IS. a. a. q. 8 . ar. 6. R ideo anima unitur corpori , quia indiget eo ad suam propriam operationem , Riud non esset , si statim a principio scientiam haberet non acquintam per sensitivas virtutes. Et ideo diae dum es, quod pueri infatu Ennocentia non na re
addiscendo . . Ad primum ergo escendum , quod esse perfectum in scientia fuit individuale accidens primi parentis ςmquantum scilicet ipse instituebatur ut i ter , iamstructor totius humani generis . Et ideo quantum ad hoc non generabat filios similes sibi, sed solum quantum ad accidentia naturalia, vel gratuita totius
Ad secundum disendum, quod ignorantia est privatio scientiae, quae debet haberi pro tempore illo: quod in pueris mox natis non fuisset . Habui mentenim scientiam, quae eis competebat secundum te pus illud . unde ignorantia in eis non fuisset , sed nescientia respectit aliquorum ; quam etiam Dionysius ponit in angelis sinctis in septimo coeIestis meis
ficientem scientiam ad dirigendum eos in operibus Mitiae, in quibus homines diriguntur per universa ua principia iuris naturalis o quam multo plenius tune habuissent, quam nunc naturaliter habemus; Se similiter aliorum universalium principiorum.
NX artieulo habes mim=: quomodo per rationemata a responsis argumentorum tactam interimasicaeresim quorundam in nominatorumc ut resert Phia D dicentium e primos parentes anta peccatum fuisse coecos, atque tunc primo videre camisse, cum de pomo vetito comederunt . Si enim ignorantia,
112쪽
QUAEST. CI. ART. I. π& a simili caecitas corporalis, est poena peccati c ut ex responso ad Deundum habetur & Adam habui escientiam omnium rerum c ut in responso ad pH-mum , &. supra ρ. 9 .art. 3O & in statu innocentiae non poterat esse carentia alicuius rei tunc naturalia ter habendae ut ex ad Deundum hic, & supracst. 9 art. 4. &-99. an. IO patet per has tres rationes D. Thomae em caces , quod Adam,& Eva non fuerunt caeci ante peccatum. Quod si addas, visioliem corporalem esse magnum bonum : & pro inconveniet ii haberi a D. Thoma qu. 98. art. I. quod ex Peccam to , quantum est de natura peccati , consequatur quis aliquod bonum, tunc etiam aliam haeretis praedictae partem quod scilicet post comestionem pomi vetitῆ tunc primo videre coeperunt , per rationem cons tabis . Pro qua re, scilicet, quod ex comestione P mi , & universaliter ex peccato , ut sic non repo tetur commodum , immo grande incommodum vide q. 93. art. q. append. & Veritates aureas super totam legem veterem , Gem 3. cones. 22. Secundo habes: quomodo per rationem ostendas, hanc merito damnatam fuisse a sacris literis Eceses. I7. De ereavit d perra hominem, cremit ex ipso adiutorium
inteueetus replevit illos. Ecce, scriptura teste, quoa Deus primis parentibus dederat oculos , procul dubio ac videndum: disciplina ἰnteuestus νυI in ilios . Ergo tum oculo cor rali , tum oculo intellestuali videbant, & cognoscebant : & consequente non fuisse tunc illos caecos declarat scriptura. Item merito damnatam a Gen. 3. ridie igitur mulier quod bonum esset lignum as υ cenaum , . pia cistim ocutas , a spessaque desectabiae : istit fructu Elius , oe comedis . Audis ne , mulierem santequam comederet , vidisse : & vidisse oculis ,
atque aspectu , procul dubio corporali ' Vidit , i quit , lignum , qtiod esse Θ bonum ad vescendum , ω desereabsie a ectu , & puIebrum opuIis , idest ,
ex pulchritudine delectabili oculis visa cognovit m lier coniectando ; quod lignum tam pulchrum , Miam delectabile esset bonum ad vescendum : quamvis ex praecepti transgressione oculis intelleiniatibus considerata cognosceret ipsummet lignum esse. MUlum ad vescendum . Est ergo , ae si diceret scr1ptura corporali visu non caruerunt Primi parentes ante peccatum : immo neque corporalis visus se ercitio . Tertio consequenter habes e quomodo pec
113쪽
oeulramborum, Θ cognoverunt se esse nudos non a here intelligi hoc modo , quod scilicet ante pecca tum essent corporaliter caeci . Sed quo, inquis, m do hoc intelligi debet 8 Audi Beatum Augustinvina . de civitate Dei cap. 36. sic exponentem Pat hant oculi eorum : Dd adhue non e ant aρerti , hoe est , non attenti , ut eognoscerent , quid eis μώ- mento fratrie praestaretur ; quando memb is eorum v iuntatι rvugnare nesiebant . uua gratia remota , Di ygna reciproea inobedientis pIAeretur : extitit in motu corporis quaedam imρudens noυitas , tinde esset uiscens nuditas: γ feeit attentos, reddidit a cons os . Nine es , quod, pineaquam mandatum Dei aperta transfressione violarunt , scriptum ess aee i lis : averti Iuni oeuIi amborum , γ c. sertioni , inquit , oculi amborum , non ad videntatim enam oe antea videbant e sed ad discernendum ἡnter
bonum, quod amiserant , cr malum , in quod eee derant . Haec Augustinus . Hinc intellige illud G nes. 2. Erat uterque nudus'. oe non erubescebam. Prodictorum autem ampliori notitia vide Veritates a rea. illas, Genes. 3. eones. q. uuarto Vides : quom
Utrum pueri mox nati habuissent perfectum
a. d. 23. q. a. a. a. cor. ver. q. I 8. a. 8.AD Secundum sic proceditur. Videtur, quod pueri
in statu innocentiae mox nati habuissent perfectum usum rationis. Nunc enim pueri perfectum sum rationis non habent propter hoc , quod anima per corpus aggravatur et Hoc autem tunc non erat, quia, ut dicitur Sapient. 9. Corpus, quis eorrumpiarqr, aggravit animam. Ergo ante peccatum, & co ruptionem a peccato subsecutam , pueri mox nati perfectum usum rationis habuissent . 2. Praeterea . Quaedam alia animalia mox nata babent naturalis industriae usum sicut agnus sta-rini fugit lupum. Multo ergo magis homines tu statu innocentiae mox nati habuissent usum persemim rationis. Sed Contret est, quod natura procedit ab impers cto ad persectum in omnibus generatis . ergo pueri
non statim a principio h iment persectum usuin rationis .
114쪽
Respondeo dicendum, quod , sicut ex supradictis Patet , c qu. 8 . art. 7. usus rationis dependet quin dammodo ex usu virium sensitivarum. unde, ligito sensu , & impeditis inserioribus viribus sensitivis,
Bomo perfectum usum rationis non habet: ut patet in dormientibus, & phreneticis . Vires autem se Iitivae sunt virtutes quaedam corporalium organo rum . Et ideo , impeditis earum organis , necessie, quod earum actus impediantur , & per cons quens rationis usus . Iu pueris autem est impedimentum harum virium propter nimiam humidita-aem cerebri . Et ideo in eis non est perfectus usus Xationis , sicut nec aliorum membrorum . Et ideo
pueri in sam innocentiae non habuissent peνsectum
assum rationir , fletit habituri erant in perfeἱta aetasa . Habuissent tamen perfectiorem , quam nunc, quantum ad ea, quae ad eos pertinebant quantum ad Fatum illum e sicut & de usu membrorum superius est dictum . c 99. m . I. b. Ad primum ergo dicendum , quod aggravatio accidit ex corruptione corporis in noc, quod usus r tionis impeditur quantum ad ea etiam , quae pertisnent ad hominem secundum quamcunque aetatem. Ad secundum dicendum, quod etiam alia animam. lia non habent ita persectum usum iudustriae natur .lis statim a principio , sicut postea . Quod ex hoc patet, quod aves docent volare pullos suos. Et similia in aliis generibus animalium inveniuntur. tamen in homine est speciale impedimentum p pter abundantiam humiditatis cerebri , ut supra diactum est. c q. 9'. a. a. b
EX articulo habes primo: quomodo per rationem ostendas, merito fuisse virtualiter a Philosopho dictum , quod pueri naturaliter usum persectum rationis non habent: & consequenter a simili dictum ab eodem , si statum innocentiae hucusque tractatum cognovisset, quod pueri mox nati in statu illo non iobuissent naturaliter perfectum usum rationis. Id vero dixit Philosophus virtualiter in haec verba cNihil intestigia anima sene phantasmate. 3. de auruma textu 3 O. Propter quod & ait in primo Meta. cap. I. & in secundo Posteri tex. 27. quod prine
pium cognitionis nos .es a se M . Intellectiva enim cognitio , de qua ibi principaliter loquitur, est a sensu hoc modo , quod res a sensu exteriori sensata transmittitur ad sensus interiores, qui conM
115쪽
muni nomine vocantur phantasia : unde illae res sensatae sic in illa receptae vocantur phantasmata. Super haec postmodum phantasmata tertur lumea
intellectus agentis , sicut Iumen Solis super colores parieti ammos, ex cuius illustratione magis subtilia tur ; ita ut quod patet per exemplum de color,bus exterioribus a Sole illustratis , resnectu oculi eos tunc inspicientis elicitur similitudo quaedam ex illis , quas, similitudo pertingens usque-inte
lectum poni bilem fit forma eius : & tunc dicitur' cies intellisibilis , mediante qua intellectus ipse intelligit: sicut, mediante specie visibili, forma facta oculi, oculus videt : & mediante forma sua . Mumquodque agens agit. Ex his patet dictum sup
xius Philosophi, quod orine pium inteluctivae eogniasionis nos, es a semia: & quod anima nibu inre ιigis sne phantasmare. Per haec, inquiebam , dic
re voluit Philosophus , quod pueri mox nati nori habent perfectum usum rationis naturaliter . Ratio
ηst , . quia , ficut in aqua non potest bene imprimi similitudo fixa alicuius rei , sed in aliquo spissiori,
γ atque solidiori subjecto ii rimitur patet de
t , sigillum recipitur, licet nota in aqua
Ll l a in cere o puerili , cum sit hinniditate sit μυ 9bundans tunc, & minus solidum, non possunt
impristit res exterius sensatae , ct consequenter Nec Phantasia , cum sit m cerebri cellulis c ut diacitur a. de animo J phantasmatum impres-nem , quae iamciat ad iuvamen intelligendi, retinem aut vi , aut nullatenus potest . Hinc vides , radicem non habendi usum persectum rationis esse humidistatem nimiam cereui; quam , cum D. Thomas in ealce respons torti, posueris , omnia. sere silpradi- .cta breviter declarasse dicendus est . Naturaliter , dixi superius, quia & milosophus de naturali tam εtum cursu, utpote a se noto , loqui intendebatis Bemiraculose potest a Deo fieri, ut puerulus etiam ire, 'entre matris usum perse m rationis habeat. Nec
Obstat praedicto currui naturali quod pueruli illi
missent in statu innocentiae : quoniam gratia non destruit naturam, sed in esse nat ali dimitti , . seu conservat. Exemplum. Videmus nos quod pueruti nunc bapti Eati , ii et gratiam Dei , atque sancti talem puram , idest , etiam sinu mixtione peccati venialissimi habeant , neque usum , neque Perse -ctum usum rationis habent . Secundo, habes : quomodo per rationem praedictas Philosophi auctorii tes , pro q-nto pueris etiam in statu innocentissa a natis-usirin rationis denegRnt, & im. .
116쪽
De Deo hominis qui es Paeadisus , in quatuor articulos diuisa. DE inde considerandum est de loco hominis , qui
est Paradisus. Et circa hoe quaeruntur quatuor. Primo . Utrum Paradisus sit locus corporeus. Secundo . Utrum sit conveniens locus habitatiota
Tertio . Ad quid homo in Daradiso positus suit. Quarto. Utrum in paradiso aebuit fieri.
Uerum Paradisus βρ laetis corporeus .
AD Primum sic proceditur. Videtur, quod Para disus non sit locus corporeus. Diuit enim Beda,c super illud a. adcori 12. Raptus es in Paradisum, quod paradisus pertingit usque ad lunarem circulum ziad nullus locus terrenus thia esse potest : tum quia
contra naturam, terrae esset , quod tantum elevaretur : tum etiam quia sub globo lunari est regio se ais, qui terram consili retia Non est ergo Parad, ius Ioeus corporeus a. Ρraeterea . Scriptura commemorat quatuor flumina in paradiso orir, , ut patet Genes , Illa at tem numina , quae ibi nominantur , alibi habent manifestas origines , ut patet etiam per Philos phum lib. I. Meteoria c. duob. MIt. ev. tom. 2. Ergo paradisug non est locus corporeus.
mnia loca toris habitabilis; cui tamen nullam mel tionem iaciunt de loco paradisi . urgo non videtur esse locus corporeus .
esse: Sed lignum vitae est aliquid spirituale: diciturentes Prov. 3. de Sapientia , quod es lignum vis bis, qui apprehendunt eam. Ergo & Paradisus non est locus corporeus, sed spiritualis. 2 Psaeterea. SL p. auisus est locus corporalis odo
117쪽
Iet, quod & ligna paradisi sint corporalia: Sed hoe non videtur ; cum corporalia ligna sint producta tertio die : de plantatione autem lignorum paradisi legitur Genes a. post opera sex dierum. Ergo paradisus non est locus corporeus.
Sed Contra est, quod Aug. dicit 8. super Gen. ad lit. in ρνinc. to. 3. Tres sunt de paradiso generales
sententiae: Una eorum , qui tantummodo corporaliter
paradisum intelligi volunt: Alia eorum , qui spiria
rualiter tantum e Tertia eorum , qui utroque modo
paradisum accipiunt , quam mihi fateor placere sen
7 Respondeo dicendum , quod , sicut August. dicit 13. de Civ. Dei, c eap. et r. in fine , to. 3- stuae .eommode diei possune de intelligendo spiritualiter paradiso , nemine prohibente dieantur ἰ dum tamen in illius biforiae fideli ma seritas rerum sesammMarratione eommendata eredatur . Ea enim, quae dopa iso in Scriptura dicuntur , per modum na rationis historicae proponuntur . In omnibus a tem , quae sic Scriptura tradit, est pro fundamento tenenda veritas historiae : & desuper spirituales ex sitiones fabricandae . Est ergo paradisus, ut Isid. dicit in lib. 14. Etymolog. cap. 3. in princ. -loeus in Orientis partibus eonsitutur , curus vo bulum a Graeco in Latinum vertitur Hortus . Comvenienter autem in parte Orientali dicitur situs :quia credendum est , quod in nobilissimo loco totius terrae sit constitutus . Cum autem oriens sit dextera coeli , ut patet per Philosophum in a. de Coel. c tex. II. to. a. dextera autem est nobilior,
quam sinistra, eonυeniens fuit, tit in Orientali pamre paradisus terrenus infitueretur a Deo. - Ad primum ergo dicendum , quod Bede verbum non est verum , si secundum situm manifestum i telligatur. Potest tamen exponi, quod usque ad locum lunaris globi ascendit, non secundum situs eminentiam, sed secundum similitudinem ; quia est ibi perpetua aeris temperies , ut Isido. dicit: c loe.sup. eis. J Et in hoc assimilatur corporibus co testibus , quae sunt absque contrarietate . Magis tamen fit mentio de lunari globo , quam de aliis sphaeris; quia lunaris globus est terminus coelestium
corporum versus nos, & Luna etiam est magis terrae amnis inter omnia corpora coelestia . unde &quasdam tenebras nebulosas habet , quasi accedens ad opacitatem. Quidam autem dicunt , quod paradisus pertingebat usque ad lunarem globum , idest usque ad medium aeris interstitium , in quo Rede
118쪽
QUAEST. CII. ART. I. I Uyrantur pluviae, & venti, & huiusmodi, quia dominium super huiusmodi evaporationes maxime attria huitur Lunae . Sed secundum hoc locus ille non enset conveniens habitationi humanae tum quia ibi est maxima intemperies 2 tum quia non est temperatus complexioni humanae , sicut aer inserior ma
Ad secundum dicendum , quod , sicut Aug. dicit S. sup. Gen. ad lit. -7. ad Credendum es, quod locus parasty a cognitione iaminum est νε- motissmus ; Flumina autem , quorum fontes noti
esse dicuntur, alicubi i se sub terras, m pos tractus
prolixarum regionum locis aliis erupisse . Nam hoc solere non utivas aquas facere quis ignorat Ad tertium dicendum , quod locus ille seclusus est a nostra habitatione aliquibus impedimentis vel
montium , veI marium , vel alicuius aestuosae regionis, quae pertransiri non potest . Et ideo striaptores locorum de hoc Iom mentionem non sece
i Ad quartum dicendum , quod . lignum vitae est Daedam materialis arbor , sic die a , quia ejus se eius habebat virtutem conservandi vitam , ut supra dictum est. 97. a. 4. Et tamen aliquid signia ficabat spiritualiter a Sicut & Petra in deserto fuit aliquid materiale ; & tamen significavit Christum. Similiter etiam lignum scientiae boni , & mali materialis arbor fuit , sic nominata propter eventum futurum : quia post eius esum homo per experimentum poenae didicit , quid interesset inter obedientiae. bonum , M inobedientiae malum : 3c tamen spiritualiter potuit significare Iiberum arbitrium, ut quidam
Ad quintum dicendum , quod secundum August. S. super Gen. ad G. c. s. ω H. 8. M 3. ωπι 3. btertio die productae sunt plantae non in actu , sed secundum quasdam rationes seminales et sed post opera sex dierum productae sunt plantae tam paradisi , quam aliae in actu . Secundum alios vero sanctos oportet dicere , quod omnes plantae productae sunt in actu tertio die , & etiam ligna paradisi. sed quod dicitur de plantatione lignorum paradisi post opera sex dierum , intelligitur per recapitu lationem esse dictum . Unde litera nostra ha t: Hantaυerat Dominus Deus paradisum voluptaris μprincipio ἀ
119쪽
EX articulo habes primo: quomodo per rationem
ostendas; merito scripturam virtualiter insinuas. se, quod paradisus iste fit locus corporeus. Insinu vit autem hoc tunc, quando Geti. 5. dixit et Facti fune omnes dies Enoeis 363. anni , ambulaυitque eum Deo , oe non apparuit , ouia tulit eum Deur . Item , quando Reg. a. diruit : Ecce eurrus Lgneus, oe eoi ignei , oe ascendit Helias per turbis
nem in eoetam . Item quando ait Hebri II. Enoeis translatus es , ne videret mortem , or nom inveni
batur , quia transtitit illum Detis . In locis enim istis c secundum expositionem sanctorum Patrum JHeliam, & Enochum in paradisum, ab Adamo pro
statu innocentiae inhabitatum , fuisse translatos i statur sacrum eloquium . Nec obstat , quod in coe- Ium dicatur Helias evectus : quoniam coelum ibi stat pro loco eminentiori aliis Ic cis sensibilibus, vel Pro coelo aereo , vel pro re aliqua similitudinem habente eum caelo. Nam locus paradisi hujus est Iiis locis eminentior , cum sit aere temperatissimo, purissimoque circumfulgens: S in locum illum portatus est Helias mediis curru , & equis igneis Per aerem Helisaeo admodum superiorem . Unde & l cus ipse propter similitudinem , quam habet cum coelo , dictus est a Beda pertinUre usque ad duri rem globum, ut in responso ad-patet. Locum itaque illum e e nunc habitationem hominum moris talium , per auctoritates praemissas dixit scriptura:& consequenter illum esse quidem corporeum Per easdem notificavit . Scit enirn , quod , quae mgus funt a Deo, ordinata sunt: & per consequens, quod locus, & locatum debent proporitonari . Cum ergo
locata ipsa , scilicet Helias, & Enoch , sint cor in rea, & c quod magis urget mortalia, mortalibus
que rebus non sit proportionatus locus spiritualis tantum e patet, quod his auctoritatibus sacra script ra subtiliter docuit, Pod paradisus Adamo pro si tu innocentiae ad habitandum collatus est locus cor Poreus . Quod autem Enoch , & Helias sint adhue mortales, Utet Apoc. II. ubi a Deo dicitur : ' Dabo
duobus totibus meis , oe prophetabunt diebus mille dueentis sexaginta, amicti sateis: Hi sunt duae es vae, γ duo candelabra in conspectu Domini flores ,&c. oe , eum finierint testimonium suum , besia si siet adversus eos bellum , ω υineet illos , oe oee uer σοι ,. corpora eorum iacebunt in plateis eiυ satis
120쪽
satis monae , &c. Haec Apocalypsis . Pier hos vero duos testes , Heliam , & Enoch;im intelligunt Ss. Patres, atque Dinores . Secundo habes r quomodo per rationem huiusmodi auctoritates in principio dictas pro quanto locum paradisi dicunt corporeum , A intellii: as , & declares , & probes . Tertio habes consequenter , ex auctoritatibus scilicet hujusmodi: uom o illud dictum Μareionis , Enoch apud i eros manere , eo , quod ad Christum non aecesserit, di pro haeresi cognoscas. &pro tali condemnes. sed de hoc apti seqMenti ad tertium fusius , R in veritatibus aureis super legem veterem , Genescendus. I. asuri to vides: quomodo, &c.
Utrum Paradisus fuerit Deus eonisniens habitationi humanae .
ΑΠ secundum sic proceditur . Videtur, quod Paradisus non fuerit locus conveniens habitationi humatiae . Homo enim , & angelus similiter ad beatitudinem ordinantur: sed angelus statim a principio iactus est habitator Ioci Deatorum , scilicet caeli empyrei . ergo etiam ibi debuit institui habitatio hominis. I. Praeterin . Si loeus aliquis debetur homini,
ut debetur et ratione animae, aut ratione corporis: si ratione animae, debetur ei pro loco exelum, qui videtur esse locus naturalis animae, eum omnibus i stus sit appetitus coeli: Ratione autςm corporis non debetur ei alius Iocus, quam aliis animalibus. Ergapuadisus nullo modo fuit locus conveniens habita tioni humanae.
. Praeterea. Frustra est Iocus, in quo nullum i eatum continetur: sed post peccatum paradisus nouest locus habitationis humanae . ergo si est locuς h bitationi humanae congruux , in vanum videtur RDeo institutus fuisse. . Praeterea . Homini , cum sit temperatae complexionis , congruus est locus temperatus e Sed I eus paradisi non est locust temperatus. dicitur enim esse sub aequinoctiali circulo, qui locus videtur esse calidissurius , eum bis in anno sol transeat omesummitatem capitum eorum, qui ibi habitant. Ergo paradisus non est locus congruus habitationi hin