장음표시 사용
91쪽
ademi homini ne esuriret; poetis , ne sitiser; in I gntim vitae , ne fenectus eum dissolveret. Et in Iib. de Ruaest. vet. & nov. testam. I9. in f ro. dicit , quod vite arbor medicius modo eorumptionem hominum prohoebat. Non tamen simpliciter
immortalitatem causabat : quia neque Virtus , quae inerat animae ad conservandum corpus , causabatur ex ligno vitae: neque etiam poterat immortalitatis
dispontionem corpori praestare , ut nunquam distisi vi posset. Ouod ex hoc patet quia virtus cuiuscunque corporis est finita . Unde non poterat virtus ligni vitae ad hoc se extendere , ut daret corpori viri rem durandi tempore infinito , sed usque ad detem minatum tempus. Manifestum est enim, quod quanto aliqua virtus est major , tanto imprimit durabuli orem effectum. Unde, eum virtus ligni vitae emet finita , semel sumptum praeservabat a corruptione usque ad determinatum tempus , quo finito , veshomo translatus fuisset ad spiritualem vitam , veIindiguisset iterum sumere de ligno vitae.
Et per hoc patet responsio ad objecta. Nampe
mς rationes concludunt , quoi non causabat incom ruptibilitatem simpliciter . AI0 vero concludunt quod causabat incorruptibilitatem , impediendo com ruptionem, secundum modum priaictum- cm cor
EX articulo habes primo : quomodo per rationem ostendas, quod merito illud lignum vocatum est
Gen. a. lignum vitae . Non enim sine causa voc
tum est sic, licet S alia ligna, quae tamen hoc no mine infignita non sunt, sustentarent aliquanto tenserore vitam, & mult' magis , quam nostra cibaria. Habebat ergo quid singulare in sustentando vitamyraedictum lignum, ut res ipsa nomini suo convenire posset . Quid autem esset illud singulare , quod prae aliis habebat , in articulo addiscere potes , Reonsequenter videre , quod talis scriptura sic intelisugenda sit , ne forte erraret quis . Secundo habest quomodo per rationem verum sensum in illa scri-rtura inclusum declares, & probes, & tuearis. Temtio vides: quomodω ex his vicissim, &ci
92쪽
De pertinentibus ad eonservatisnem speciei , m duos articulos diυisa . DEinde considerandum est de his, quae pertinene ad conservationem speciei . Et primo de ipis generatione- Seeundo de conditione proliς genitae is Grea primum quaeruntur sio . . Himo . Utrum in statu innocentiae fulget gen
Secundo. Utrum fuisset generatio per coitum.
Utrum in satu innocentiae fuisset generatio.
AD Primum sic proceditur. Videtur, quod in st .
tu innocentiae non fuisset generatio . Generinsioni enim eorruptio es contraria , ut dicitur in sia Physic. si. Contraria autem sunt circa idem : In statu autem innocentiae non fuisset corruptio. Ergo neque generatio ia2. Praeterea. Generatio ordinatur ad hoc , quod conservetur in specie , quod secundum individuum conservari non potest . Unde in illis individuis Quae in perpetuum durant , generatio non inveniatur . Sed in statu innocentiae homo in perpetuum absque morte vixissiet. Ergo ire statu innocentiae generatio non suisset . 3. Praeterea is Per generationem homines multiplicantur: sed, multiplicatis dominis, necesse est fiori possessionum divisionem, ad. evitandam confusi nem dominii - ergo , cum homo sit institutus. d minus animalium , facta multiplicatione humani gyneris per gen rationem, secuta. fuisset divisio domia nil. quod videtur esse contrarium iuri naturali, s cundum quod omnia sunt communia, ut Isid. dicitiac I. I. Eim. eap. Non ergo festat generatio ia
Sed Contra est, quod dicitur Genev. I. Crescat', oe mltiplicamini , ω replete terram : Hiii uim gautem multiplicatio absque nova generatione nera non potuisset; cum duo tantum fuerint primitus in
93쪽
Respondeo dicendum , quod in statu innocentia fuisset generatio ad multipIicationem hiamant gen
vis : alioquin peccatum hominis fuisset valde neces sarrum, ex quo tantum bonum consecutum est. Est ergo considerandum , quod homo secundum suam naturam est constitutus quasi medium quoddam im ter creaturas corruptibiles, & incorruptibiles. Nani anima eius est naturaliter incorruptibilis , corpus vero naturaliter corruptibile . Est autem considerandum, quod alio modo intentio naturae fertur ad corruptibiles, & ad incorruptibiles creaturas. Id enim per se videtur esse de intentione naturae, quod
est semper, & perpetuum: Quod autem est solum secundum aliquod tempus , non videtur esse principaliter de intentione naturae, sed quasi ad aliud osed inatum : alioquin, eo corrupto , naturae intentio cassaretur . Quia igitur in rebus corruptibilibus nihil est perpetuum, semροr manens, nisi species, bonum speciei est de principali intentione naturae,
ad cuius conservationem naturalis generatio ordinatur. Substantiae vero incorruptibiles manent semper
non solum secundum speciem , sed etiam secundum individua : & ideo etiam ipsa individua sunt de
principali intentione naturae . sic igitur homini ex Parte corporis , quod corruptibile est secundum n turam suam, competit generatio: Ex patie vero nimae , quae incorruptibilis est , competit ei, quod multitudo individuorum sit per se intenta a natura, vel potius a naturae auctore , qui solus est humanarum animarum creator : Et ideo ad multipi, cationem humani generis generationem in hum no genere statuit, mi am in statu innocentiae. Ad primum ergo dicendum , quod corpus hom nis in statu innocentiae, quantum erat de se, cor .ptibile erat; sed potuit praeservari a corruptione per animam. Et ideo non fuit homini subtrahenda g Ileratio, quae debetur corruptibilibus rebus. Ad secundum dicendum , quod generatio in st tu innocentiae etsi non fuistet propter conservatio nem speciei, fuisset tamen propter multipli ationem
Ad tertium dicendum , quod in statu isto, mu tipi icatis dominis , necesse est fieri divistonem pos sessionum : quia communitas possessonis es oeeaD ZAscordiae, ut Philosophus dicit in a. Polit. c. eap. 3. . s. Sed in statu innocentiae fuissent voluntates h minum sic ordinatae, quod absque onmi periculo dis scordiae communiter usi fuissent, secuntum quod nicuique eorum competeret, rebus, quae eorum dinminio
94쪽
minio subdebantur; cum hoc etiam modo apud multos bonos viros observetur.
Ex artici habes primo : quomodo per rationem ostendas , merito Scripturam insinuasse , quod generatio fuisset in statu innocentiae. Insinuavit a tem Genes. I. sic; Crescite, oe miatapli mini, σνepleta teream . Verba enim haec dixit Deus Ad mo, & Evae in statu innocentiae existentibus. Nec verisimile est , quod per huiusmodi verba voluerit Deus multiplicationem hominum fieri post peccatum potius, quam ante peccatum, si tamen in i stitia perstitissent: quoniam tunc videreatur homines multum commodum ex suo peccato reportasse ἀ& suum peccatum videretur valde necestarium misese . Multiplicatio autem huiusmodi per Renerati nem fit. Secundo habes : quomodo praedictam Scriapturam , pro quanto generationem in statu illo primo innocentiae innuit suturam , declares, probes , R in bono sensu defendas. Tortio vides: quomodo ex his, similibusque vicissim Angelica conselidetur doctrina, atque confirmetur.
A R T I C U L U S II. 489 Utrum in fatu immentiae fuisset generatio
AD Secundum sic proceditur. Videtur , quod in
statu innocentiae non fuisset generatio per coitum . Quia, ut Damast. dicit, c lib. a. oreb.fd. cap.rI- 4. e. 23. mimus homo erat in paradiso ter Uri, stetit angelus quidam e Sed in futuro rcsu rectionis statu , quando erunt homines Angelis G miles , neque nubent, neque nubemuν , ut dicitur Matth. aet. Ergo neque in paradiso fuisset gener illa per coitum. 2. Praeterea . Primi homines in perfecta aetate conditi fuerunt. Si tuitur in eis ante peccatum generatio fuisset per coitum , fuissent etiam in pia diis carnaliter in niuum. Quod patet esse falsum s eundum Scripturam. 3. Praeterea. In coniunctione cannali maxime es-sscitur homo suntlis bestiis , priner vehementiam delectatiouis. Unde etiam Coin uua laudatur sper
95쪽
Per quam homines ab eiusmodi delectationibus abis istinent . Sed bestiis homo comparatur propter peccatum , secundum illud Psal. *8. Homo, eum in honore esset , non intellexit ; comparatur es iumentis
insipientibus , oe Iimilis fastus es illis . Ergo ante
Peccatum non fuisset maris , & sceminae carnalis Conjunctio. . Praeterca. Instatu innocentiae nulla suisset eos. ruptio : sed per coitum corrumpitur integritas vi
ginalis . ergo coitus in statu innocentiae non fuis liet. lSed Contra est , quod Deus ante peccatum m lsculum, & foeminam secit, ut dicitur Gen. I. & a. lNihil autem est frustra in operibus Dei. Ergo, etiamsi homo non peccasset, fuisset coitus , ad quem distinctio sexuum ordinatur. - Praeterea. Gen. a. dicitur , quod mulier es facta
is adjutorium siri: Sed non ad aliud, nisi ad. - lnerationem , quae fit Iaer coitum; quia ad quodlibet laliud opus convenientius adiuvari miset vir per virum , quam per foeminam Ergo in statu innocemitae fuisset generatio per coitian . Respondeo dicendum , quod quidam antiquorum Doctorum considerantes concupiscentiae foeditatem , quae invenitur in coitu in isto statu , Posuerunt ,.quod in statu innocentiae non fuisset generatio per lcoitum . Unde Gregor. Misen. dicit in lib. quem
fecit de homine, c 3 quod in Paradiso aliter
Diiset multiplicatum genus humanum , sicut multuplicati sunt angeli absque concubitu per operati nem divinae virtutis. Et dicit, quod Deus ante peccatum fecit masculum , is foeminam , respiciens admodum generationis , qui futurus erat post peccatum , cuius Deus praescius erat. - . 1 Sed hoc non dicitur rationabiliter. Ea enim, quae sunt naturalia homini, neque subtrahuntur, neque dantur homini per peccatum . Manifestum est a tem , quod homini secundum animalem Vitam, quam iam ante peccatum habebat, ut supra dictum est, c. ινν. 3. naturale est generare per coitum, sicut id caeteris animalibus perfectis . Et hoc deci urant naturaba membra ad hunc usum deputata - Et ideo non est iacendum, q-d usus horum membrorum naturalium non fuisset ante peccatum, sicut &caeterorum membrosum.
Sunt igitur in coitu duo consideranda secundum praesentem statum . Unum, quod naturae est , scilicet coniunitio maris , & sceminae ad generandum .
In omni enim Maeratione rei ritur virtus activa,
96쪽
& passiva . Unde cum in omnibus , rn quibus est distinctio sexuum , virtus activa sit in mare , virtus vero passilva in foemina, naturae ordo exigit , ut ad generandum conυeniant per coitum mas , or 1μ-mina . Aliud autem , quoa considerari potest , est quaedam deformitas immoderatae concupiscentiae Iutiae in flatu innotantia non siiss et, quatuo inferiores vires omnino rationi su ebantur . Unde August. dicit in I . de Civit. Dei: eap. 26. ante med.
D. I. Abyit ut suspiemur non potuisse presem se
sene libidinis morbo ; sed eo voluntatis nutu moυ ventur ilia membra , quo eaetera, sene ardore , γiliseebroso simulo ., eum tranquillitate animae , γ eomporis .
Ad primum ergo dicendum, quod homo in par diso fuisset sicut angelus per spiritualem mentem Icum tamen haberet vitam animalem quantum ad corpus . Sed post resurrectionem erit homo similis angelo , spiritualis effectus secundum animam & cundum corpus. Unde non est similis ratio. Ad secundum dicendum , quod , sicut Aug. dicit P. super Genes ad lit. ce'. . to. 3. J ideo Pria imi parentes in paradiso non coierunt , quia formata muliere , post modicum propter peccatum de paradiso eiecti sunt: Vel, quia expectabatur divina auctoritas ad determinatum tempus commixtionis , aqua acceperunt universale mandatum.
Ad tertium dicendum , quod bestiae earent rati me. Unde secundum hoc homo in coitu bestialis efficitur , quia delectationem coitus , & fervorem conis cupiscentiae ratione moderari non potest. Sod instatu invocentiae nihil huiusmodi fuisset, quod ratione non moderaretur : Non quia emet minor delectatio secundum sensum , ut quidam dicunt c fuisset enim tanto maior delectatio sensibilis , quanto esset Purior natura, & corpus magis sensibile Sed quia vis concupiscibilis non ita inordinate se extulisset super huiusmodi delectatione regulara per rationem ς quam non pertinet , ut sit minor delectatio insensu , sed ut vis concupiscibilis non immoderato delectatioui inhaereat. Et dico immoderate, propter mensuram rationis r Sicut χbrius in cibo moderate assumpto non minorem habet delectationem, quam gulosus r sed minus eius concupiscibilis super huiusmodi delectatione requiescita. Et hoc sonant verba Augustini , c inducta in M. ων. quae a statu i noceritis non excludunt magnitudinem delectatiq-nis , sed ardorem libidinis , & inquietudinem ani-- . Et ideo continentia in statu innocentiae . R. suis
97쪽
fui et laudabilis , quae in tempore isto laudatur ;non propter defecium foecunditatis, sed propter remotionem inordinatae libidinis. Tunc autem fuisset foecunditas absque libidine. Ad quartum dicendum, quod , sicut August. dicitas de Civit. Dei , c eap. 26. eirea med. m. s. ' Alo satu nulla corruptiom integritatis infunderetingremio maritus uxoris . Ita enim potuit utero confinigis, Ial integritate foeminei genitalis , virile μmen immitti , scut nune potere , eadem integritata DIυa , ex utero virginis Auxus menis mi retioris mitti . Da enim ad pariendum non 'laris gemitus , sed maturitatis impulsus foeminea viseera relaxaret yse ad concipiendum non libidinis appetitus , sed υ
tantarius usus naturam utramque conivngeret .
APPENDIX. EX articulo habes primo : quomodo per rationem
convellas errorem Adamaeorum credentium , n
mias nunquam futuras, si Adam non peccasset. --vebantur hi ad hoc adi ruendum ex eo, quod , au- tequam Adam peccasset , aut e paradiso ejeetius ese
seta, numquam uxorem cognoverit . Item errorem
Armenorum , & Almaνiei dicentium: Adam, & Ε-va, si in iustitia permansissent , non coivissent umquam. Unde & addebant: Si Adam, di Eva in i sitia permansiissent, humana species non fuisset per commixtionem propagata; sed aliter, puta, ut Angelorum , multiplicationem hominum futuram . Diem, quae Almarisi solius maior est insania , si Mdam , & Eva in iustitia permansissent, nullam fuisse sexuum disserentiam . Seeundo habes: quomodo Per rationem ostendas , insaniam Almarita iustissis me. damnari Gen. I. Ad maginem Dei ere is h minem, Maseulum, foeminam ereavit eos . Ecce in statu innocentiae sexuum differentia . Item damnari a Christo Matth. Ist. Non legi is, quia, qui fecit hominem ab initio , masculum , ω Deminams sis eos Z Item a Mar. Io. Ab initio autem creatur masculum , oe sueminam fecit eos Deus . Adiunge his dicta inferius ex Genes a. ab Adamo cum M. claratione ; ti aperte videbis, quod etiam in inste. ris fuisset sexuum differentis. Item a Papa I m centio 3. in Conc. generali extra de sum. Trinit.&fide catholie. Damnamus , dicitur sic ς Reyrobamus etiam , ω condemnamus perererisimum dogma impii Almarici , cuius mentem sie patre mandacii exeaec vis, tis ejus doctrina non tam haeretio, 'quam ins
98쪽
na fit eensenda. Ubi Papa per dogma intelligit d λctrinam , & per doctrinam , eum fine distinctione
loquatur , omnem doctrinam ; ut bene annotavit metor Pegna Directorii Inquisitorum stholiator , prima pari obolis pis . Quia igitur tota Amar ei doctrina ibi damnatur; ideo errores Amenorum praedicti, cum sint Almaries communes , per hanzdecretalem damnati esse cointelliguntur ι Ad spe elatiora tamen descendendo hos ostendes r rati nem iure damnari a Genez a. Non ess bonum hominem esse DIum, faetamus ei adiutorium smilebi . Mulier: ergo facta est in adiutorium viri, quasi quod unus vir non posset esse in tale , quod Deus intendebat, adiutorium viri . Ergo facta est in adiutorium , quod est generatio per coitum , Nam ad hoc sista mulier potest esse in adjutorium Niri; cum
tamen ad alia quaeque magis iuvetur vir per a Iium virum , quam per mulierem. De generatione ergo per talem modum intendebatur a Domino ,
quando dicebat : Faetamus Adae adjutorium semilasbi. Hoc vero dixit Deus de illis in statu innocen- 'deae, ut hinc generationem tali modo fiendam, nisi Peccatum praevenisset , in statu etiam illo designa ret . Item damn. a Genes. a. Relinquee homo patrem Dum, o matrem, oe adhaerebit uxori suae, γemni duo in earne una. Hoc dixit Adam inspiratus a Deo, ut ex Matris. Iy. habetur , de inpis, & de suis posteris coniugibus. Et, licet Adamus non habuerit patrem hinninem, neque matrem: tamen de se ipso etiam id verificatur , conditionaliter scilicet c sicut &de hominibus nune uxoratis, quorum mater ac pater mortui sit ni quia , si hos habuisset , hos in causa matrimonii reliquisset. Erunt, inquit, duo
.ra came una. Cum ergo non sint coniuges in una earne duo , nisi pro quanto ad unam prolem Le ne randam tali modo. uniuntur , & Adam cum Eva
esset in statu innoeentiae , & c quod satis urget de coniunctione in tali statu intelligeret , quandis verba praemissa dixit c non enim Adam fuit praescius sui easus in peccatum liquet, quod coniungi taliter etiam tunc fuit de intentione Adami. Quod
autem illa verba e Erunt duo A earne tina, signi fucent coitum , patet ex Io Cor. 6. Nam ibi dicitur rAn nescitis, quoniam qui adhaeret meretrieῆ, unum ereptas incisur ρ Erunt, inquit, duo in emne tina . Ecce , quod Apostolus illam sententiam exponit de actu etiam sornicario , licet ex illo saepius non sequatur proles. Quia tamen coniunctio illa ex nati Ia stra ordinatur ad prolem generandam e ideo de
99쪽
commixtis etiam sic nefarie verificatur ly Emne duo in carne tina . Item iustissime damnari a Veritat ita aureis super legem veterem, Gen. Teνtio habes : quomodo R ConciliumI, Se script ras, pro quanto generationem tunc futuram adstruunt per coitum, & declares, & probes , & in vero sensu defendas. Vide art. I. appen. γ q. 96. a. q. γρ. 99. a. a. uuarto, 3c
QUAESTIO XC IX. De conditione prolis generandae quantum ad .corpias, in duos artieulas divisa. DEinde considerandum est de conditione prolis
generandae. Et Primo quantum ad corpus. S eundo quantum ad iustitiam. Tertio quantum ad scientiam. Circa primum quaeruntur duo. Primo . Utrum in statu innocentiae pueri mox geniti habuissent persectam virtutem corpoream . Secundo. Utrum omnes fuissent nati in sexu ma
Utrum pueνῶ in flatu innoeentiae mox nati vi tutem perfectam habuissent admotum membrorum. a. d. 2 . q. a. a. I. Et ver. q. 18. ar. 7. ad ι
AD Primum sie proceditur . Videtur, quod pueri in statu innocentiae mox nati virtutem per- feetiam habuissent ad motum membrorum. Dicit e nim August. in lib. I. de bapt. parvul. c. seM, quod idem est , de rem s. peccat. cap. 38- into. 7. Jquod infrmitati mentis congruit haec infirmitas co poris , quae scilicet in pueris apparet e sed in statu
innocentiae nulla fuisset infirmitas mentis. ergo ne, que talis infirmitas corporis fuisset. in parvulis. ,2. Praeterea . Quaedam animalia statim cum n scuntur, habent virtutem sum cientem ad usum meminhrorum : Sed homo est nobilipr aliis animalibus. Ergo multo magis est naturale homini , quod st tim natus virtutem habeat ad usum membrorum . Et ita videtur esse poena ex peccato consequens . 3. Praeterea. Non posse consequi delectabile prini
positum, afflictionem inducit: Sed si pueri non habuisis
100쪽
huissent virtutem ad movendum membra, frequenter accidisset , quod non possent consequi aliquod delectabile eis propositum. Ergo fuimet in eis afflictio, quae non poterat esse ante peccatum. Non e go in statu innocentiae defuisset pueris virtus ad movendum membra.
4. Praeterea . Defectus senectutis videtur correis spondere defectui pueritiae: sed in statu innocentiae non fuisset defectus senectutis. ergo neque etiam deo
sed Contra est, quod omne generatum prius est imperfectum , quam perficiatur : sed pueri in statu innocentiae fuistent per generationem producti . ergo a principio imperfecti fuissent & quantitate, & virtute corporis .
Respondeo dicendum quod ea , quae sunt supra
naturam, soIa fide tenemus: Quod autem credimus , auctoritati debemus . Unde in omnibus asserendis sequi debemus naturam rerum, praeter ea, quae auctoritate divina traduntur , quae sunt supra naturam. Manifessum est autem, naturale hoc esse, ut pote principiis humanae naturae competens , quod pueri mox nati non habeant sufficientem virtutem admovendum membra: quia homo naturaliter habet cerebrum majus in quantitate secundum promimtionem sui corporis , quam caetera animalia. Unde naturale est , quod propter maximam humiditatem cerebri in pueris, nervi, qui sunt instrumenta motus, non sunt idonei ad movendum membra. Ex alia vero parte nulli catholico dubium est , quin divina virtute fieri possit, ut pueri mox nati persectam Virtutem habeant ad motum membrorum. Constat autem per auctoritatem Scripturae , c Eeel. 7. quod Deus ferie hominem rectum: Et haec rectitudo consistit, ut Aug. dicit, elieitur ex lib. 14. de Cis in
cap. II. ro. I. in persecta subiectione corporis ad animam. Sicut ergo in primo statu non poterat esse in membris hominis aliquid, quod repugnaret ordinatae hominis voluntati : ita membra hominis deficere non poterant humanae voluntati. Voluntas autem hominis ordinata est, quae tendit in actus sibi convenientes. Non sunt autem iidem actus convenientes homini secundum quamlibet aetatem . Dμcendum V ergo , quod pueri mox nati non habuit sine suscientem virtutem ad moυendum membra ad quoslibet actus, sed ad actus pueritiae convenientes ;puta ad iugendum ubera, & ad alia huiusmodi. Ad primum ergo dicendum, quod August. loquitur de ista infirmitate , quae nunc in pueris appa