장음표시 사용
191쪽
p. tom. 2. quod appetitus superior movet appetia. rum inferiorem: Sed sicut intellectus angeli superioris superior est, ita etiam appetitus. Ergo videtur, quod superior angelus possit immutare voluntatem iterius. Sed Contra. Eius est immutare voluntatem, cuius est iustificare ; cum iustitia sit rectitudo voluntatis: Sed solus Deus est, qui iustificat. Ergo unus
angelus non potest mutare voluntatem alterius.
Reipondeo dicendum , quod , sicut supra dictumust, c q. pree. art. voluntas immutatur duplienter : Uno modo ex parte obiecti, Alio modo ex parte ipsius potentiae. Ex parte quidem obiecti movet voluntatem & ipsium bonum , quod est voluntatis obiectum c sicut appetibile movet appetitum & ille, qui denion strat obiectum : puta qui demonstrat aliquid est e bonum . sed , sicut supra dictum est , c sici cit. alia quidem bona aliqualiter inclinant voluntateni ; ted nihil sum cienter movet volunt tem , nisi bonum universale , quod est Deus : Et hoc bonum solus ipse ostendit, ut per essentiam videatur a Beatis , qui dicenti Moysi , Ofende mihistoriam tuam, respondit : Ego osendam tibi omneonum , ut habetur Exod. 33. Angelus ergo non f eientre movet voluntatem , neque ut obis tum , neque ut o tendens objedium : sed inclinat eam , ut amabile quoddam , oe tit manifestans aliqua bonaereata ordinata in Dei bonitatem : Et per hoc inclinare potest ad amorem creaturae , vel Dei , per modum suadentis. Ex parte vero iij ius potentiae v luntas nullo modo potes moveri , ndi a Deo . op
ratio enim voluntatis est inclinatio quaedam volemtis in volitum. Hanc autem inclinationem solus ille immutare potest , qui virtutem volendi creaturae contulit: sicut & naturalem inclinationem solum ibiud agens potest mutare , quod potest dare viri rem , quam consequitur inclinatio naturalis . Solus Rutem Deus est, qui potentiam volendi tribuit cre turae : quia ipse solus est auctor intellectualis nat rae . Unde angelus voluntatem alterius movere non potest.
Ad primum ergo dicendum , quod secundum m dum illuminationis est accipienda & purgatio , &persectio. Et quia Deus illuminat, immutando i tellectum , Κ voluntatem , purgat a desectibus intellectus , I voluntatis ς & perficit in finem intelae tua, & voluntatis: Angeli autem illuminatio resertur ad intellectum, ut dictum est : c ar. praee.
idqο etiam purgatio angeli inredigitur a desectu im
192쪽
tellectus , qui est nescientia ; persectio autem est consummatio in finem 'intellectus , qui est veritas cognita. Et hoc est , quod dicit Dion. 6. cap. eccl. hier. pari 3. inter med. quod in caelest hi rarthia purratio es tu subjectis essentiis , tanquam ignotorum illuminatio in perfectiorem sientiam indueens : Sicut si dicamus visum corporalem purgari, inquantum removentur tenebrae; illuminari vero , inquantum perfunditur lumine ; perfici vero , secundum quod perducitur ad cognitionem color
Ad secundum dieendum, quod unus angelus Potin est inducere alium ad amorem Dei per modum persuadentis, ut supra dictum est. c art. Ad tertium dicendum , quod Philosophus loquiatur de appetitu inferiori sensitivo , qui potest moveri a superiori intellectivo , quia pertinet ad eandem naturam animae, & quia inferior appetitus est virtus in organo corporali . quod in angelis locum non habet.
APPENDIX. EX artic. habes primo : quomodo Per rationem
ostendas , quod scriptura merito insinuat circumlocutive , Angelum nullum per se emcaeiter movere alterius cuiuscunque voluntatem. Sic autem hoc insinuat tuno r quaudo Deo soli adscribit ea , quae motionem emcacem voluntatis concomitantur, puta conversionem ad Deum , mutationem de impinnitentia , obstinatione, duritia in veram contritionem : versionem de neglectu Dei in dilectionem eius , de transgressione mandatorum Dei in veram observantiam legis illius, & breviter de peccato iniustificationem. Haec enim omnia , & similia, quae motionem voluntatis includunt , dum Deo, tanquam propria , attribuit. nullam creaturam , consequenter nec Angelum posse lassicienter movere voluntatem alterius ostendit . Quod autem praemissa sint vera, patet singillatim per scripturas . Nam de primo dicitur Hierem. 3I. Converte me, oe eonvertar, quia tu dominus mur meus. Quasi aperte dicat : Nullus alius est dominus Deus meus, sed hoc tibi seli eo Venit , ex consequenti soli tibi convenit sum cienter
UOVere voluntatem meam. Nullus ergo , nisi tu , lassicit movere voluntatem alterius . Item Threm quinto eonυerse nos domine ad te , oe convertemur. Applica tu rationem , ut nunc supra. De praemiis
ἔ- secundo Mech. In hare dicit dominus , o ero
193쪽
ν lapideum de carne εγum , oe dabo eis eos ea neum. En mutatio voluntatis hominum , quae convenit soli Deo , lap. q. I Os articulo quarto , & in append. Applica pro articulo praesenti , quantum convenit. De tertio, oe quarto. EccD 43. Dedie ἡμli cor ad praecep a , oe lesem vita, oe diseiplinae . Huc reseras illa dicta , quibus Deus promittens sic , vel similiter ait, faciam, ut me diligatis, &in prae ceptis meis ambuletis. De qωinto legis in Apostolo Roman. tertio, unus quidem es Deus, qui bini istaeircumcisionem ex fide, . praeputium pre sdem e is, tem octavo : Deus , qui iusiscae . dicatur e Deo soli convenit iuuificare. Cum ergo iustificat
per motum voluntatis creatae fiat , vult dicere , quod solus Deus voluntatem alterius movet emcaciis
ter. Item ad idem Esai. 43. Ego sum, Ego sum Dpse, qui deleo iniquitates tuas propter me . Secundo habes ; quomodo per rationem praemissia auctorit
tes, Pro quanto unum augelum negant movere m.
Iuntatem alterius per hoc , quod soli Deo mutati nem voluntatis alterius tribuunt , & intelligas , &declares, &. probes. Tertio vides : quomodo ex his vicissim Angelica doctrina praestas consolidetur. i
Utrum angelus inferior superiorem tu minare possν
AD Tertium sic proceditur. Videtur, quod an istus inferior fuit riorem it Iuminare possit . E etesiastica enim hierarchia derivata est a coelest, Aeam repraesentat . unde S superna Hierusum dicis tur mater nosera , Gal. Sed in riclesia etiam su-Mriores illuminantur ab inferioribus , & docentur, secundum illud Apostoli I. ad Cor. 14. Potessis mnes per singulos prophetare , ut omnes discant , momnes exhortentur. Ergo S in coelesti hierarchia s periorex ab inferioribus possunt illuminari. a. Praeterea . Sicut ordo corporalium substanti rum dependet ex Dei voluntate , ita & ordo sui,ssantiarum spiritualium: Sed, sicut dimam est, c mmae. a. 6. ω 7. Deus quandoque praeter ordinem Iubstantiarum corporalium operatur . Ergo etiam Quandoque operatur praeter ordinem spiritualium utinantiarum , illuminando inseriores non per m di
194쪽
dios sulaeriores. Sic ergo hiseriores illuminati a Deo possunt superiores illuminam. 3. Praeterea . Unus angelus alium illuminat , ad quem se convertit , ut supra dictum e st : c amhuius quaes. Sed , cum ista eonversio voluntaria , supremus angelus ad infirmum se conavertere mediis praetermissis . Ergo potest eum immediate illuminare ; Et ita potest illuminare supe
. Sed Contra est, quod Dionys dieit, chi/ν. in princ. hane legem 41. dioinitatis immob titer frinatam , Mi inferiora redueantur in Deum per superiora. Res iideo dieendum, quod inferiores angeli numquam illuminane superiores , fes semper ab iis Γω-
minantur . Cuius ratio est , quia , sicut supra dictum est, c qu. praee. ar. 6. ordo continetur sub omdine , sicut causa continetur sub causa. Unde sicut ordinatur causa ad eausam , ita ordo ad Ordinem'. Et ideo non est conveniens , si aliquando aliquid
fiat praeter ordinem inferioris causae, ad ordinandum in superiorem causam: sicut in rebus humanis praetermittitur mandatum praesidis , ut obediatur primcipi . Et ita contingit , ut praeter orduiem natutae eorporalis aliquid Deus miraculose operetur, ad ordinandum homines in eius cognitionem. Sed praetermisso ordinis , qui debetur spiritualibus substa tiis , in nullo pertinet ad ordinationem hominum
in Deum e cum operationes angelorum non sint nobis manifestae , sicut operationes sensibilium corporum. Et ideo ordo , qui convenit spiritualibus su stantiis, nunquam a Deo praetermittitur, quin semper inseriora moveantur per superiora , & non e
Ad primum ergo dicendum , quod ecclesiastica hi rarchia imitatur coelestem aliqualiter , sed non pe secte consequitur eius fimilitudinem. In coelesti enim hierarchia tota ratio ordinis est ex propinquitate in Deum . Et ideo illi , qui sunt Deo propinquiores , sunt & gradu sublimiores , R scientia clariores e Et propter hoc laveriores nunquam ab inserioribus illuminantur . Sed in ecclesiastica hierarchia interdum qui sunt Deo per sanctitatem propinquiores , sunt gradu infimi , & scientia non eminentes e &quidam in uno etiam secundum scientiam eminent ;& in alio deficiunt Et pmpter hoc superiores ab inserioribus doceri possunt. Ad secundum dicendum, quod non est similis r tio de hoc , quod Deus agat pririer ordinem naturat
195쪽
eorFralis, tirpiritualis, ut dictum est . c in eos.
ar. P Unde ratio non sequitur. Ad tertium dicendum , quod angelus voluntate convertitur ad alium angelum illuminandum : Sed voluntas angeli semper regulatur lege divina , quae ordine in angeIis instituit.
EX art. habes primo : quomodo per rationem mstendas , scripturam recte virtualiter doeuissec supposito quodam J quod nunquam inferior Ai gelus illuminat superiorem . Hoe autem sic docuit. I. Cor. Ia. Unicusque datus manifessatio spiritas ad utilitatem. Item Isai. 48. Ego riminus Acens die utilia. Supposito enim quod nulla esset utilitas E clesiae proveniens ex hoc , quod aliquando praete mitteretur ordo Angelicae ordinationis, qua superi res illuminant Angelos inferiores, di subsumpta scriptura ista, quod scilicet Deus omnia ad nostram uintilitatem facit, sequi videtur aperte, quod scriptura ibi virtualiter doceat , Angelum inferiorem numquam illuminare superiorem. Manifestatio inquit, datur ad utilitatem. Quid est in proposito inanise satio spiritus, nisi divina revelatio λ Haec, si datur alicui, datur ei ad utilitatem Ecclesiae. Tolle ergo, quod nulla ex tali revelatione huie facta sequatur utilitas Ecclesiae , quid sequitur ρ Quod talis reum Iatio non fiet . Semper enim verum est, quod, r moto fine, removentur ea, quae sunt ad finem. Ain Iioquin Deus , & natura aliquid agerent frustra , quod non solum contra Theologum, sed etiam contra Philosophum est . A sortiori vero colligis propositum praedictum ex Isaia supra. Ego, inquit, δε- minus docens te utilia . Quasi dicat , si utilitatem tuam in omnibus, quae doceo, attendo. ergo in his omnibus, quae facio, utilitatem tuam , scilicet, E cclesiae c-Ioquitur principaliter o multo magis intendo. Nam facta L ut patet J multo mayis, quam dicta , solent attendi , quamvis horum utrumque , loquendo de Deo, sit paris auctoritatis in veritate, utpote a summo vero procedentiar Idem cum Isa. sic intellecto sensit Psalm. 67. dicens: Deus festit rium nUrorum. Hoc est: Deus in omnibus, quae diiscit, docet, agit , salutem nostram intendit . D et nos, agit pro nobis, non semper illa, quae volumus:& ideo non vocatur Deus voluntariorum nostrorum,
sed semper illa, quae Ecclesiae salutifera sunt , & ideo vocatur Deus salararium nosmm 8 Appii amo:
196쪽
. do ad Angelos, ut supra. secundo habes: quomodo per rationem scripturas dictas, ac similes, pro quanto inferiorem Angelum dicunt non illuminare sup riorem, intelligas, declares, & probes . Tertio vides: quomodo, &c.
a. d. d. II. q. a. a. I. γ veri q. q. a. r.
AD Quartum sic proceditur . Videtur , quod an
gelus superior non illuminet inferiorem de mmnibus , quae ipse novit . Dicit enim Dionys ra. cap. ccelas . hierac. c a med. quod angeli superiores habent scientiam magis unisersalem ; inferiores vero magis particularem , in subsectam e Sed plura continentur sub scientia universali , quam sub paraticulari. Ergo non omnia, quae sciunt superiores anis geli , cognoscunt inferiores per superiorum illuni,
a. Praeterea . Magister dicit in II. dist. a. serit. quod superiores angeli cognoυMunt a saeculis m=so. rium Incarnationis: inferioribus vero ignotum fuit, que uo eompletum eis . Quod videtur per hoc , quod quibusdam angelis quaerentibus , suis ess moradgloriae 8 quasi ignorantibus, alii respoivient quasi scientes, Dominus virtutum ipse es rex gloriae et ut
Dion. oponit 7. cap. coelest. hierar. a med. Ηoc tem non esset , si superiores angeli illuminarent insoriores de omnibus , quae ipsi cognoscunt . Non ergo eos illuminant de omnibus sibi notis. 3. Praeterea. Si superiores angeli inserioribus an nuntiant omnia, quae cognoscunt, nihil inferioribus ignotum remanet, quod superiores cognoscunt. Non ergo de caetero superiores poterunt illuminare inferiores. quod videtur inconveniens. Non ergo sup riores de omnibus inseriores illuminant.
Sed Contra est, quod Gregor. dicit , c implicite Hom. 34. in Evang. a med. sed expres Magis. in '. dis. lib. a. sene. quod in tua caelest patria licet ρυ dam data Iine exeellenter, nihil tamen possidetursim gulariter . Et Dion. dicit II. c. ccel. hierar. c eirea d. quod unaquaeque caelesis essentia intelligemtiam sebi a supeνiora datam inferrori communisar rut patet ex auctoritate sup. inducta. c ar. I. hia. q. Respondeo dicendum , quod omnes creaturae ex divis
197쪽
divina bonitate participant , ut bonum , quod habent, in alia diffundant. Nam de ratione boni est, quod se aliis communicet. Et inde est etiam , quod agentia corporalia similitudinem suam aliis tradunt, quantum possibile est . Quanto igitur ait qua mentia magis tu participatione divinae bonitatis constituumtur, tanto magis persectiones suas nituntur in alios transfundere, quantum possibile est. Unde B. Petrus monet eos, qui divinam bonitatem per gratiam pax
ticipant , dicens I. Pet. Unusquisque sevi aerapis fratiam, in riseruorum illam admanifrantes , fleueoni dispensatores multiformis gratia Dei. Mino i
gitur magis sancti angeli , sui sunt in plenissima
participatione divinae bonitatis, qtraequid a Dω pe ripiunt , subjectis impartiuntur Non tamen recipitur ab inferioribus ita excellenter , sicut est in superioribus. Et ideo superiores eminper remanent in altiori ordine oe perfectiorem Memstiam habens . Slaut unam S eandem rem plenius intelligit magister, quam discipulus , qui ab eo asciscit Ad primum ergo dicendum, quod superiorum a gelorum scientia dicitur eme universalior , quantum ad eminentiorem modum intelligendi. Ad secundum dicendum , quod verbum Magistri non est sic intelligendum , quod inferiores angeli Penitus ignoraverint mysterium Incarnationis ; sed quia non ita Plene cognoverunt , sicut superiores :ie in eius cognitione postmodum prosecerunt , dum illud mysterium impleretur . Ad tertium dicendum , quod usque ad diem iudicii senaper nova aliqua hipremis angelis revela lux divinitus de his , quae pertinent ad dispositi nem mundi, & praecipue ad salutem elesticum. Unde semper remanet, unde superiores angeli inferi res illaminent.
EX artic. habes primo et quomodo per rationem ostendas, scripturam merito virtualiter insinuare , superiores angelos illuminare inferiores mnibus sibi a Deo revelatis . sic autem hoc inmnuat tunc , quando Christum dominum narrat discentem : Gratis acrepidis, gratis date, Matth. Io. Si enim talis accepti communicatio bona est , retentio vero pro se tantum mala, S angeli in coelo non mali, sed boni sunt , utique per hoc virtual,
Aer intelligi datur , quod superiores Angeli de ro
198쪽
velatis sibi omnibus illuminant inferiores . De mnibus, inquam , quia scriniura illa non de hoe , vel de hoc accepto ςratis dando cum limitatione loquitur, sed indefinite de omnibus. Non enim dicit , gratis accepistis hoc , gratis hoc solum date , sed gratis acevisis , gratis date . Ex eo autem ,-od hominibus viatoribus loquitur de ista persectione, qui utique in bonitate a sanctis angelis exisceduntur , intelliyendum relinquitur , quod multo magis .istud persectionis monitum de comprehens ribus ipsis verificari , per hoc innuerit dominus. Item idipsum insinuat psalm. 39. Annuntiaυi 1υβ eiam tuam A Eeeistia magna , rece labia mea non prohibebo , domine tu seisi . Iusitiam Oam non absondi in eoiae meo , veritatem tuam , θ' salutare tuum dixi . Non abscondi misericordiam tuam , ω
veritatem tuam a eoncisio multo. Ex hac enim pe
sectione Davidis , qua aliis dona sibi divinitus corulata tam longe , lateque communicabat , innuere scriptura videtur , quod Angeli superiores , & quidem multo magis , de universis sibi a Deo revelatis conscios faciunt sitos inferiores. Ne autem id, quos
in argumento tertio articuli tangitur , veritatem hanc videretur tollere , mox , tanquam argumento
apsi respondcns, psalmista ibidem connectit: Tu --sem domina , ne longe facias miserationes tuas a me: misericordia tua , oe veritas tua semper suseverunt me. Quasi dicat apertius, S universalius. Communicarui proximis dona tua domine propter amorem tuum nova semper dona misericorditer consere , &consequenter angelis comunicantibus revelationes tuas omnes inferioribus non est dicendum , quo novae revelationes a tua pietate non tribuantur. Item 1. Pet. q. auctoritas narrata in textu corp. idipsum
insinuat . Alioquin sancti Angeli superiores, si gratiam acceptam, idest, revelationem sibi a Deo factam inferioribus non communicarent, non videre turboni dispensatores, quod est inconveniens, imo,
cum sint beati , est ipsis impossibile . Seetindo h bese quomodo praemissas, huiusmodique scripturas, IIo quanto superiores angelos dicunt de omnibus sit revelatisfacere conscios inferiores, & intelligas, se declares, & probes. Tertio vides e quomodo ex his, Aco
199쪽
De Loetitionibus angelorum . , in quinque articulas disisa . DEinde considerandum est de Locutionibus ange
Et cirea hoc quaeruntur quinque. Primo . Utrum unus angelu . Ioquatur alii. Secundo. Utrum inserior suseriori. Tertio. Utrum angelus Deo. Quarto . Utrum in locutione angeli aliquid distantia localis operetur. Quinto . Utrum locutionem unius angeli ad ali rum omnes cognoscant.
Utrum tinus angelus alteri loquatuν . a. d. II. Θ 2. s. 3.έν veri q. 9. a. q. I. ω 7. edi I. r. IeEL 13. AD Primum sic proceditur . Videtur , quod unus angelus alteri non loquatur . Dicit enim Gr por. I 8. Mor. cap. 27. inter princ. ω med. quod in IIaeti resurrectionis uni eti, que mentem ab alterius oculis membrorum eo muIentia non abscondie. Multo igitur minus mens unius angeli absconditur ab altero: Sed loeutio est ad manifestandum alteri, quod latet in mente. Non igitur oportet , quod unus a gelus alteri loquatur.
quam aliquis sibi ipsi loquitur, & exteriis , perquam aliquis loquitur alteri . Exterior autem locutio fit per aliquod sensibile signum, puta voce, vel nutu cvel aliquo corporis membro, puta lingua , vel digiato, quae angelis competere non possunt . Ergo unus angelus alteri non loquitur.
tendat suae locutioni. Sed non videtur , quia unus angelus excitet alium ad attendendum . hoc enim fit apud nos aliquo sensibili signo. Ergo unus ange lus non loquitur alteri. Sed Contra est, quod dicitur i. Cor. I 3. Si limguis hominum loquaν, ω angelorem. Respondeo dicendum, quod in Angelis es auqua
Iocmio. Sed, ficut disit Greg. a. Moral. c- - aprino
200쪽
mM. dignu=n es , ut mens nosera qualitatem eo porea laetitionis excedens, ad sublimes , nque ine gnitos modos locutionis intime suspendatur. Ad intelligendum igitur , qualiter unus angelus alii loquatur, considerandum est, quod, sicut lupra diximus, c quaes. 8a. ar. J cum de actibus, & p
etentiis animae aReretur, voluntas movet intellectum ad suam operationem. Intelligibile autem est in intellectu tripliciteν . Primo quidem habitualiter , vel secundum memoT N, ut Aug. dicit: cIo. de Trin. cap. 8.to. 3. 3 Secundo autem , ut in actu consideratum, vel cunceptum: Tertio, ut ad aliud relatum. Manifestum est autem, quod de primo gradu in secundum transsertur intelligibile per imperium v Iuntatis. Unde in definitione habitus dicitur , sitiis utitur , cum voIuerit et Similiter autem de secundo gradu transsertur in tertium per voluntatem Nam per voluntatem conceptus mentis ordinaturia. alterum ς puta , vel ad agendum aliquid , vel ad maniis standum alteri. Quando autem mens convertit se ad actum considerandum, quod habet in habitu , Ioquitur aliquis sibi ipsi . nam ipse conceptus mentis interiss verbum 'matur . Ex hoc vero, quod conceptus mentis angelicae ordinatur ad mani sestandum alteri, per voluntatem ipsius angeli, conceptus mentis unius angeli innotescit alteri : Et sic loquἱ-tur unus angelus alteri . Nihil est enim aliud Io- qui ad alterum, quam conceptum mentis alteri m nisestare. Ad primum ergo dicendum , quod in nobis interior mentis conceptus quasi duplici Obstaculo clauditur . Primo quidem ipsa voluntate , quae conceptum intellectus potest retinere interius, vel ad extra ordinare : Et quantum ad hoc mentem unius nullus alius potest videre , nisi soliis Deus, secum dum illud I. Cor. a. uuae sunt hominis nemo novit , nise spiritus hominis, qtii in ipso est, Seeundo
autem clauditur mens hominis ab alio homine per Erossitiem corporis: Unde, cum etiam voluntaso mnat conceptum mentis ad manifestandum alteri ,
, non statim cognoscitur ab alio; sed oportet aliquod si num sensibile adhibere. Et hoc est . quod Greg. dicit a. Mor. c e . a prine. Alienis oculis intra secretum mentis quas poli parietem eorporis famus: sed cum manifesare nometipsor eupimus, quasi per
Iinguae ianuam egredimur , ut quales sumtis intrinsecus Uendamus . Hoc autem obstaculum nolI ha- Det angelus ; Et ideo quam cito vult nianisestare suum conceptum, statin lius cognoscit.