장음표시 사용
301쪽
quod agitur, consideratis scilicet omnibus, quae circunstant , quamvis in universali consideratum non esset voluntarium : Sicut nauta non vult proiectio nem mercium in mare , absolute M universaliter considerando , sed imminente periculo salutis hoc vult. Unde magis est hoc voluntarium , quam i voluntarium , ut ibidem dicitur .. Sic igitur angeli Peccata, & poenas hominum , universaliter & abs
Iute loquendo, non volunt 2 volunt tamen , quod
circa hoc ordo divinae iustitiae servetur , secundum quam quidam poenig subduntur , & peccare permit
Ad primum ergo dieendum , quod verbum illud Isaiae potest intelligi de angelis , idest nuntiis Eavehiae, qui fleverunt propter verba Rapiscis, de qui, hus habetur Isa 37. hoc secundum literalem se fum et Secundum vero aIlegoricum angeli pacis sunt Apostoli, & Praedicatores, qui fient pro peccatis hinminum : Si vero secundum sensum anara icum eMPOnatur de angelis honis, tunc metaphorica erit lincutit, ad designandum, quod angeli volunt in universali hominum salutem. Sic enim Deo , Se Auge-lta huiusmodi passiones attribuuntur Ad seeundum patet solutio per ea , quae di ita sunt in con an Ad tertium dicendum , quod tam in poenitentia hominum, quam in peccato manet una ratio gaudii
angelis , scilicet impletio ordiuis divinae Provide
Ad quartum dicendum, quod angeli ducuntur in rudicium pro peccatis hominum, non quasi rei, sed quasi testes, ad convincendum homines de eorum iam avia,
EX art. habes se quomodo per rationem γstendas, merito a scriptura sacra insinuari, quod angeli saneti non dolent de malis eorum , quos cinstodiunt . Hoc autem in sinu tur Isa. 23- is Praecipi M tabit mortem in sempiternum , & auferet domuis nus Deus lachrymam ab omni facie, &opprobrium V, populi sui auferet de universa terra. utiem Iocum , qMasi exponens apoe. 7. de beatis distis elarius . , Non esurient, neque sitient amplius , neque det super illos MI, neque ullus aestus ia is Praeci
pilatio igitur Illa mortis in sempiternum , ablatio lachrymae, & opprobrii est nullam pati adversitatem, tristitiam, ignominiam , dolorem& si qua sunt humiub
302쪽
iutinodi . Quod & clarius adhuc ait Apoc. 2I. Morsutera non erit, neque ludius neque clamor , neqωσtultis dolor . Licet autem istae Apocalypsis auctoritates sitiit de hominibus beatis iuxta contextum di , tamen de angelis etiam beatis intelliguntur , quoniam Omnes conveniunt in beatitudine, & de similibus idem est iudicium, ct mensura hominis , qυρ es angeli, Apociar. Nec mirandum, quod dictum Isa. applicetur ad sanctos angelos , quoniam, si debeatis in via, ut quibusdam placet , id aliquo modo
verificatur, multo magis de beatis in patria verificabitur . duo etiam modo illud in principio dictum insinuatur Prov. I a. non contristabis iussa , quisquiam aceiderit. Licet enim hoc intellectum de viatori, iustis limitetur de contristatione rationem absorbe te , hac siquidem contristatione nunquam contrista tur iustus , dum remanet iustus, tamen de comprehen trita intellectum exponitur simpliciter de qua
eunque contristatione, ut 'exauctoritati, Apoci supra.
patet. Id ipsum insinuatur Prov. io. Benedictio D mini divites facit, nee foriabitur ei abiictio . Ex
nas , ut nunc supra . Secundo habes : quomodo per rationem praemissas scripturas pro quanto dolorem in Angelis custodibus negant, intel ligas , declares , taprobes. Textio vides, &c.
ARTICULUS VIII. 36o Utrum inter angeses possit esse pugna,
AD Octavum sic proceditur. Videtur, quod inter
angelos non possit esse pugna , seu discordia . Dicitur enim Iob a I. facit concordiam in subi mibus: Sed pugna opponitur concordiae. Ergo an sublimibus angelis non est pugna. Σ. Praeterea . Ubi est perfecta charitas , & iusta praelatio, non potest esse pugnae sed hoc totum est In angelis. ergo in angelis non est pugna.' 3. Praeterea. Si angeli dicuntur pugnare pro eis , quos custodiunt, necesse est, quod unus angeIus fo-Veat unam partem, & alius aliam : Sed ii una habet iustitiam, constat, quod alia pars habeat iniustitiam. Ergo sequitur, quod angelus bonus sit fautor iniustitiae . quod est inconveniens . Ergo inter bonos angelos non est pugna. Sed Contra est, quod dicitur Dan. Io. ex persona
303쪽
Gabrielis: PHnceps regni Persarum resim mih inti is uno diems : Hic autem princeps Periarum erat Angelus regno Persarum in custodiam deputa. Ius. Ergo unus angelus resistit Hii: Et sic inter eo est punna. Resp deo dicendum , quod ista quaestio movetur occasione horum verborum Danielis is imae quidem Hieronymus exponit, c vim M νeIMa in a Q. sed com J dicens, principem regni Persarum csse Angelum, qui se opposuit liberationi Populi Israelitici, pro quo Daniel orabat, Gabriele Preces eius Deo praesentante. Haec autem resistentix potuit fieri, quia princeps aliquis da monum Iudaeos in Persidem ductos ad peecatum induxerat , per quod . impedimentum praestabatur orationi Danielist pro eodem populo deprecanti . . Sed secundum Gregor. ID Moral. c civ. 8. anmmed. Princeps regni Persarum bonus angelus fuis fodiae regni illius deputatus. Ad videndum igitur, qualiter unus angelus alteriressistere dicitur, considerandum est, quod divina iudicia circa diversa regna , & diverses homines per
angelos exercentur. In suis autem actu,nibus angeli per divinam sententiam regulantur : Contingit autem quandoque, quod in diversis regnis, vel in diaversis hominibus contraria merita, vel demerita imveniuntur, ut unus alteri subdatur, aut praefit .
Quid autem super hoc ordo divinae sapientiae habeat, cognoscere non possunt, nisi Deo revelante Q Unde necesse habent super his sapientiam Dei consulere . Sis igitur , inquantum de eontrariis mericis , oe 'borepugnantibus divinam sonsulunt voltintatam , resis sere sebi inυicem dicuntur ; non quia 'nt eorum comnoris υoluntates c cum in hoc omnes concordent , quod Dei sententia impleatur fed quia ea, de quibus confialant, sunt reprauanti .
EX articul. habes mimo. e quomodo per rationem ostendas, scripturam sacram merito ponere pugnam in angelis beatis custodibuς, citra tamen mi nimam voluntatum ipsorum discordiam , vel sanctitatis, aut beatitudinis diminutionem . Hanc autem ponit Daniel Io. sic . ,, Ex quo posuisti cor tuum is ad intelligeudum , ut te amigeres in conspectu D Dei tui , exaudita sunt verba tua , R ego Veniis Propter sermones tuos. Princeps autem regni Persarum
304쪽
,, sarum restitit mihi viginti, & uno di bus, &e ,, ce Michael unus de principibus primis venit ia,, adiutorium meum . γ ἡnfra: Et nunc revertar , ut praelier adversum Principem Persarum. DM .nielem enim alloquens Gabriel dicit, se venitis tunc, quando exauditae sunt eius preces in conspectu D mini, sed postea tardasse veniendo , quia Angelus , qui praeerat Persarum Regno tanquam custos , sibi abrieli restiterat a I. diebus , amplius autem noumstitisse , sive totaliter viam suam non impedivis se , quia Michael de primoribus existens venit in suum Gabrielis adiutorium. Infra etiam testatur D metripsemet angelus, quod vult reverti ad praelian diuri cum praedicto Principe Persarum. ergo praemisede qua loquutus fuerat , resistentia fuit puἀna, seu praelium inter se invicem . Haec autem dixi intelligenda de Angelis beatis, sequendo B. Greg. II. mer. e. 7. Item secvudo habes: quomodo per rati nem praedictam scripturam cum similibus, pro quanto pugnam ponit inter Angelos custodes, & intelligas, ct declares , & probes , atque cum aliis summam pacem inter illos adinvicem in scripturis at testantibus concordes. Tertio vides, &c.
. De Daemonum impugnatione , in quinque aui culos divisa. DEinde considerandum est de impugnatione Da
Et eius Boc quaeruntuν quinque. Primo . Utrum homines a daemonibus impugnet
Secundo. Utrum tentare sit proprium dia I i. Tertio . Utrum omnia peccata hominum ex ' imis pugnatione , sive tentatione daemonum proveniant. Quarto. Utrum possint vera miracula sacere ad se. ducendum.
Quinto . Utrum daemones, qui ab hominibus suis perantur , ab impugnatione hominum arceam
305쪽
Utrum homines impugnentur a Daemonῶbus ..
AD Primum sic proceditur. Victuir, quod hom nes non impugnentur a daemonibus . Angeli enim deputantur ad hominum custodiam misi a Deo a Sed daemones noli mittuntur a Deo; cum daemonum intentio sit perdere animas, Dei autem salvare . Esego dsmones non deputantur act hominum impugna-
2. Praeterea . Non est aequa condistio pugnae , ut infirmus contra sortem, ignarus contra astutum eri ponatur ast bellum et Sed homines sunt infirmi , &ignari r daemones autem potentes , & astuti . Non est ergo permittendum a Deo, qui est omnis iustitiet auctor , ut homines a daemonibus impugnentur. 3. Praeterea. Ad exercitium hominum sufficit impugnatio carnis ,. ia mundi : Sed Deus permittit e- Iecta sitos impugnari propter eorum exercitium . Ergo non videtur necestarium , quod a daemonibus.
sed Contra est , quod ApostoIus dicit ad Eph. Fia quod non in nobis eoIIuctatio ad Uus earnem , γ' sanguinem , sed adsersus principes , oe potesates , adversus mur, da rectores tenebrarum harum , contra Diritualia nequitiae in coelesibus. . Respondeo dicendum , quod circa impugnationem daemonum duo est considerare, fetascet ipsam imp gnationem , ct impugnationis ordinem. Impugnatio quidem 'sa ex daemonum malitia praeedis; qui se pter invidiam prosectum hominum impedire nituntur ; ει propter superbiam divinae potestatis similitudinem usurpant, deputando sibi ministros detem, natos ad hominum impugnationem sicut & angeli Deo ministrant in determinatis ossici ix ad hominum silutem L Sed ordo, impugnationis inius est a Deo , qui ordinate novit malis uti , ad bona ea ordinando . Sed ex parte angelorum tam ipsa custodia , quam ordo eustodiae reducitur ad Deum , sicut ad
Ad primum ergo dicendum, quod mali angeli impugnant homines dupliciser . Uno modo , instigando ad peccatum Et sic non mittuntur a Deo ast impu-Fnandum, sed aliquando permittuntur secundum Dei iausta iudicia. Aliquando autem impuqnant homineς lPuniendo: Et sic mittuntur a Deo: Sieut missus est l
306쪽
spiritus mendax ad puniendum Achab regem IsraeI, ut dicitur 3. Reg. ult. Poena enim refertur in Deum, sicut in primum auctorem et Et tamen daemones ad puniendum missi alia intentione puniunt, quam mi tuntur . nam ipsi puniunt ex odio, vel invidia; mittuntur autem a Deo propter ejus iustitiam. Ad secundum dicendum , quod ad hoc quod uoti sit inaequalis pugnae conditio, fit ex parte hominia recompensatio ; principaliter quidem per auxilium divinae gratiae; secundario autem per custofliam Ai Aelorum . Uude 4. Reg. 6. Elisaeus dixit ad ministrum suum : Noli timere e plures enim nobiPtim sunt, quam cum silis. Ad tertium dicendum , quod infirmitati humanae suffceret ad exercitium impugnatio, quae est a carne, &mumlo; sed malitiae daemonum non sufficit, quae utroque utitur ad hominum impugnationem rSed tamen ex divina ordinatione hoc provenit ita gloriam electorum.
Ex articulo habes primo: quomodo per rationem
ostendas , merito esse dictum & a scriptura, Ma concilio, quod homineς a daemonibus impugnantur. A scriptura quidem hoc dicitur Eph. 6. Non es. Mobis cossuctatio adυersus carnem , oe Onguinem , Ied adversus principes , oe potesates, ahe1sus muημAi re flores tenebrarum harum , adυersus Diritalia nequitiae in eoetessibus . Hic enim & impugnationem nobis inferri a daemonibus denotat Apostolus, & -- pugnationem validam , & impugnationem ex invia dia, superbiaque procedentem . Colluctatis inquit , --rsus mincipes tenebrarum , ecce impugnatio a daemonibus . -υersus potesates , mundi rectores, ecce impugnatio valida, & tam valida , ut in huius comparatione colluctatio cum earne , & sanguine, quae tamen In se magna est ; emo enim concupisse --rsus Diritum, oe Disitus a ersus esinem, h Gautem si si invicem adversamur , ut non quaecunquσυυItis , ilia faetatis , Gal. 3. sit nulla . Asiersus
spiritalia neq-tia : ecce impugnatio procedens ex invidia peccato spirituali , & tanta , ut plus contra nos facere desiderent, quam queant , ideo dicuntus
nequitiae . A emtis Diritalis in eis ins , ecce
eadem impugnatio, ut procedit ex superbia peccato Qirituali , qua in coelum etiam conscendere appe-N 6 tunt,
307쪽
tunt, idest Deo coelorum assimilari. A conellio verin Africano idipsum, quod scilicet impugnentur homines a daemonibus , dicreur, de quo, immo de qui-bus conciliis , Caelesinus primus Papa in epist. pr ma ad Episcopos Galliae inquit : Ut ergo plenius sequi in allatio dubitant, in imantur , eo nutiones Sanctorum Patrum compendioso manifesemus indiactito . Per sanctos patres inter alia intelligere se innuit Coelestinus concilia Africana per contextum mox praemissum , sic , m ita ut etiam Afruanorum. ω, conciliorum quasdam sententias iungeremus, quis ,, suas utique secerunt Apostolici antistites , cum ,, Probarunt . Nas ergo sententias referens Coelestiis, , nus sexto Deo habet se. Neminem, etiam baptisse malis gratia renovatum idoneum es Ie ad superat
se das diaboli insidias, & ad euincendas carnis co D cupiscentias , nisi per quotidianum Dei adiut
m rium perseverantiam bonae conversationis accepe-
Α, rite is Supidinunt ergo Patres concilii , honunem impugnari a diabolo, cum de superandis diaboli i si diis tractant. Item Africanus episcopus B. Cyprianus cum collegis suis scribens ad Lucium Parem simpugnationem hominum a daemonibus concedit in haec verba : ,, Ut ad confundendos , & retunde is dos haereticos ostenderet Dominus, quae esset Ec-m cIesia, qui essent, quos inimicus lacesseret, qui em contra , quibus diabolus , ut suis , parceret. Ne-Μ que enim persequitur , & impugnat Christi atam Versarius, nisi castra , S milites Christi , haeret is cos prostratos semel, & suos factos , contemnit m & praeterit. Eos quaerit deiicere , quos videt sta
B re . Haee ibi . Idem quoque Afer Episcopus eri Μ 8. ad Cornelium Papam se r Agnoscit ne iam , is quis sit sacerdos Dei, quae sit Ecclesia, & domunis christi λ Qui sint servi Dei, quos Diabolus inse se stet Z Qui sint Christiani , quos Antichrios imis pugneti Neque enim quaerit illos , quos iam sum begit , aut gestit evertere, quos iam suos fecit - , , Inimicus , & hostis Ecclesiae , quos alienavit ab m Ecclona , & soras duxit ut captivos , & vi tog ,, contemnit , ct praeterit . Eos pergit lacessere , iam quibus Christum cernit habitare . ,, Haec ibi. A ducia sint ista ex Cypriano , tamquam , quae ult veritatem propriam , approtata sint st summis pontificibus , quibus scribebat , utpote , qui has eius e Pistolas ad se scriptas libenter recipiebant . Caven cla tamen in hac materia impugnationum diaboli Eariin1 est haeresis calυini , dicens , quod, Deo V
ιςnte , di iubente , diabolus mentitur tu cordibun
308쪽
hominum . Non enim Deus est causa peccati , seia quod diabolus tentet nos ad peccandum , ut intendebat Calviinus contra Iac. Deus intentator ma. I tim es , licet sic imp nationem permittat , ut in responsione ad primum . Vide haeresis huius d-mnationem etiam q. I9. M. 9. oe q. Φ9. ar. 2. GT Ios. ar. 4. cum Elucid. semper , A I. a.H7'. an I-Item Addition. articulorum munero I98. R Uerit tes aureas super legem Veterem , Gen. 3. concl. 6.
Secundo habes : quomodo per rationem praedictaam ipturas , concilia , Sc. inquantum impugnari aiunt homines a daemonibus , intelligas , declares , probes Tertio vides: quomodo , --
Urrum tentare sit proprium Diaboli.
. v c. 7. c. 7ωAD Secundum sic proceditur, Videtur, quod te . tare non sit proprium diaboli . Dicitur enim Deus tentare , secundum illud Genes. 22. Tentasia Deus Abraham : Tentat etiam caro , Sc mundus rEt etiam homo dicitur tentare Deum, & hominem . Ergo non est proprinm daemonis tentare., Praeterea. Tentare est ignorantis : sed daemones sciunt , quid circa homines agatur . ergo da
3. Praeterea. Tentatio est via in peccatum: pe .gatum autem in voluntate consistit . cum ergo da mones non possint voluntatem hominis immutare ,
ut per supra dicta patet , c ρυ. III. an. 2. VH tur, quod ad eos non pertineat tentare. Sed Contra est, quod dicitur I. ad Thess. 3. morte tentaverit vos is , qui tentae . Goss. c inter lin. ides Diasiolus , eujus officium ess tentare. Respondeo dicendum , quod tentare est proprie experimentum sumere de aliquoia Experimentum autem sumitur de aliquo , ut sciatur aliquid circa ipsum . Et ideo proximus finis cuiuslibet tentantigest scientia. Sin quandoque ulterius ex scientia quς-xitur aliquis alius finis, vel bonus, vel malus: BO-nus quidem, sicut cum aliqui x vult scire qualis aIiquis sit , vel quantum ad scientiam , vel quantumia virtutem , ut eum promoveat e Malus autem ,
309쪽
mando hoc scire vult , ut eum decipiat , vel sul
vertat. Et per hunc modum potest accipi , quom do tentare diversis diversimode attribuatur. Homis enim tentare dicitur , Quandoque quidem, ut sciatrantum e & propter hoci tentare Deum dicitur essumccatum ', quia homo quasi incertus experiri praes mit Dei virtutem: uuandoque vero tentat , ut j vet: uuandoque vero, ut noceat. Diabolus autem semper tentat , ut noceat , in Peccatum praecipitando . Et semodum hoc dicisti proprium ossetam ejus tentare. Nam etsi homo aIN quando sic tentet , hoc agit , inquantum est minuster diaboli. Deus autem tentare dicitur, ut sciat eo modo loquendi , quo dicitur scire , quod facit alios stire. Unde dicitur Deut. I 3. Tentat vox D
minus Deus vo re, ut 'Iam fae , tinum diligatis
eum . Caro etiam , & mundus dicuntur tentare inis
strii mentaliter , seu m terialiter ; inquantum stilucet potest cognosci qualis sit homo , ex hoc quod sequitur, vel repugnat concupiscentiis carnis, & ex hoc quod contemnit prospera mundi , & adversa ;quibus etiam diabolus utitur ad tetndandum. Et sic patet solutio ad Primum. Ad secundum dicendum , quod daemones sciunt
ea, quae exterius aguntur circa homines: Sed interiorem hominis conditionem solus Deum novit , qui
est spirituum ponderator : Ex qua aliqui sunt in gis proni ad unum vitium , quam ad aliud . Et sedeo diabolus tentat explorando tuteriorem condiationem hominis , ut de illo vitio tentet , ad quod
Ad tertium dicendum , quod daemon risI non possit immutare voluntatem, potest tamen , ut supra dictuiri est, c Iri. H. 3- or aliquialtest mutare inseriores hominis vires ; ex quibus eis non cogitur voluntas, tamen inclinatur.
EX articulo habes primo: quomodo per rationem
ostendas , merito fuisse a scriptura sacra insinuatum , quod tentare est proprium diaboli . Hoeautem insinuatum est Matth. 4. Aeeedens remstor. Loquitur enim de diabolo Christum tentaturo , &diabolum ipsum , quasi ex ossicio sibi proprio destribens , vocat tentatorem . Item insinuatum est idem I. Thessi s. ne forte sentaverit . vos is , -ὸ
310쪽
QUAE . CXIV. ART. III. assmurae. sermonem facit Apostolus de diabolo, quoniam de fide catholica, quam specialiter subvertero quaerit Satanas, contextus loquitur - Misi, inquit, a regnoseendunt ridem υestram , ne forte tento xit vos M, qui tentat . Quod vero specitat ter infir mare quaerat Satanas fidem catholicam in nobis , patet primae Petta quinto , cum dicitur . Asiersa stitis υeser diabolus circuit quaerens , quem de res , cui reli te fortes in me . Resistentia. cum fit inimico, quod patet in bellis etiam hunianis, ibi, M ad Oritur inimicus . Cum ergo moueat Apostolus Petrus, quod adversario nostro resistamus ortes in se, sequitur secundum eum , quod diabolus in omni sua assidua inquisitione ad devorandum inte dat principaliter enervare in nobis ipsam fidem . Secundo habes r quomodo per pationem praemissas riptura; cum similibus , pro quanto proprium ii
sinuant esse diaboli ossicium hoc scilicet tentare,& intelligas , & declares , & probes , insuper & stendas huiusmodi denominationem esse factam secundum regulas denominandi aliquidia Regula enim est , quod, quando concurrunt duo, unum materia Ie , aliust formale , unum principale agens , aliud instrumentum , tunc denominatio absoliua , vera , A propria fit a sorma, & principali agente, non λmateria ,. neque ab instrumento. , uisi secundum
quid. Non enim absolute simpliciter dicitur , serra. fecit lectum, sed artifex, licet non, nisi mediante serra , secerit ipsum , n me homo est animal , sed rationatis, licet non, nisi animalitate, isa materim Praesupposi- , sit rationalis .. . ia i Aitur diabolust est in tentando ad peccatum tamquam principata. agens, Aveluti formale quid, respectu aliorum hostium , scilicet carniς, ac mundi , ideo GMute , simpliciter , vere , & proprie denominationem eius
faciunt scripturae, luando, eum tentatorem vocant
Tertio vides : quomodo ex his , similibusque vicis. sim Angeticus cou lidetur articulus , atque decla
AD Tertium sic proceditur . Videtur, quod mmnia Peccata. Procedauti ex tematione diaboli 'Dicit