장음표시 사용
51쪽
Unde R de his supernaria libus tantam regniti nem primus homo accente , quanta erat necessaria ad gubernationem vitae humanae fecundum flatum illum . Alia vero , quae nec naturali hominis stidio
cognosci possunt, nee sunt necessaria ad gubernationem vitae humanae, ρνimus homo non cognoυit : siicut sunt cognitiones hominum, futura contingentia,& quaedam singularia; puta, quot lapilli iaceant in sumine: & alia huiusmodi. Ad primum ergo dicendum , quod primus homo
habuit scientiam omnium per species a Deo infu- fas : Nec tamen scientia illa fuit alterius rationis ascientia nostra , sicut nec oculi , quos caeco nato Christus dedit , fuerunt alterius rationis ab oculis,
Ad secundum dicendum, quod Adam debebat aliquid habere persectionis , inquantum erat primus homo , quod caeteris hominibus non competit , ut ex dictis patet. In cor art. Ad tertium dicendum , quod Adam in scientia naturalium scibilium non prosecisset quantum ad Numerum scitorum , sed quantum ad modum scie di : quia quae sciebat intellectualiter scivisset -stis
hiodum per experimentum . Quantum vero aa su-Pernaturalia cognita , prosecisset etiam quantum actnumerum per novas revelationes : sicut Se angeli Proficiunt per novas illuminationea. Nee tamen est
simile de prosectu meriti , & scientiae : quia unus homo non est alteri principium merendi , sicut &scieudi.
EX articulo habes primo: quomodo per rationem ostendas, recte dixisse scripturam Gen. 2. omne , quod vocaυie Adam animae viventis , instim es nomen ejus: appellatatque Adam nominibus Dis eun Lia animantia, oe universa Nolatilia eoeli Er omnes bestias teνω. asi diceret: Adam habuit cogniti nem omnium inorum: alioquin nominibus propriae cuiuscunque naturae convenientibus non appellasset ea: quod patet esse falsum . Nam omne , quod F Ουit Adam animae visentis , ipsum es nomen erus , idest , nomen cuique ab Adam impositum naturae
cuiusque conveniebat . Et naturas ergo , S Pr Prietates quorumcunque cognovit Adam : quoniam nomina tunc rebus vere congruentia dicuntur, qua do naturis rerum, ac proprietatibus correspondent ,
an patet . A simili igitur aliorum omnium natur liter
52쪽
Iiter sei bilinam scientiam habuisse Adamum videtur per hoc dixisse scriptura . Consequenter ergo nec visione corvorali caruit , quia tunc de suismet ei una scientia cri Philos lib. Poster. dicente: eui deseutinus sensus , Zineis una scientia a & hoc contra quorundam haeresim . Vide q. IO2. a. I. append. Seeundo habes : quomodo per rationem sensum ipsum talis scripturae praedictum declares , probes,&, quantum expedit Pro veritate, defendas. Tertio vides, &c.
A R T I C U L U S IV. 473 Dreum homo in primo flatu decipi potuisset.
AD Quartum sic proceditur. Videtur , quod homo in primo statu deeipi potuisset ..Dicit enim Apostolus I. ad Timoth. a. quod multis seducta in praevarieatione Die. a. Praeterea . Magister dicit a I. dist. a. sentent. quod ideo m&lier non hormie θνρentem Ioquenlrm, quia officium loquendi etim accepisse a Deo putavit: 1ed hoc falsum erat . ergo mulier decepta Iuit ante
3. Praeterea . Naturale est , quod quanto aliquid remotius vidoetis, tanto minus videtur e sed natura oculi non est contracta per peccatum . ergo hoc idem in statu innocentiae contigisset . Fuisset ergo homo deceptus circa quantitatem rei visae , sicut &
modo . . ' Praeterea . Airg. dicit ra. super Gen. ad lite
ram , c eap. a. eirea Fn. to. 3. quod in 'omno amhaeret anima smilitusini , tanquam ipse rei. sed homo in statu innocentiae comedisset , & per consequens dormivisset, &somniasset. ergo deceptus fulia set adhaerendo similitudinibus, tanquam rebus. S. Praeterea . Primus homo nescivisset cogitationes hominum , & futura contingentia , ut dictuna est. arn praee. Si igitur aliquis super his sibi falsum diceret, deceptus fuisset. sed Contra, est quod Aug. dicit: s de lib. U. ωρ. I 8. in n. tom. I. probare vera pro falsi 1 non es natura insituti hominis , sed poena damnati . Respondeo dicendum , quod quidam dixerunt , quod in nomine deceptionis duo possunt intelligi , icilicet qualiscunque existimatio levis , qua aliquia
53쪽
adhaeret falso tanqviun vero , sine assensu creduIit 1is: γ iterum firma credulitas . Quantum ergo ad ea, quorum scientiam Adam habebat , neutro istorum modorum homo decipi poterat ante peccatum rSed quantum ad ea , quorum scientiam non habebat , decipi poterat , large accepta deceptione Pro existimatione qualicunque sine assensu credulitatis . Quod ideo est dictum, quia existimare falsum in talibus non est noxium homini: & ex quo temere asinsensus non adhibetur, non est culpabile. Sed haec positio non convenit integritati priminatus. Quia , ut August. dicit 34. de Civitate Dei,c cap. Io. ante med. to. I. in illa fatu erat λυitatio tranquilla peccati , quo manente , nullum ma
Ium omnino die poterat . Manifestum est autem , quod sicut merum est bonum intellectus , ita fatatim est malum eius, ut dicitur in 6. Ethicorum. c eap. to. 3. ω 6. Met. sex. 8. eo. 3. Unde non poterae es' se , quod , innocentia manente, intellectus hominis alicui falso acquiesceret , quast vero . Sicut enim in
membris corporis primi hominis erat quidem care tia persectionis alicuius, puta claritatis ; non tamen aliquod malum inesse poterat: Ita in intellectu poterat esse carentia notulae alicuius,' nulla tamen poterat ibi esse existimatio falsi. Quod etiam ex ipsa rectitudine primi status apparet . Sed quandiu anima maneret Deo subdita, tam diu in homine inferiora superioribus subderentur ;nec superiora per inferiora impedirentur . Manisessum est autem ex praemissis, s q. 83. art. 6. quod intellectus circa proprium obiectum semper verus est: unde ex seipso nunquam decipitur e sed omnis deceptio accidit in intellectu ex aliquo inseriori, puta phantasia, vel aliquo huiusmodi. Unde videmus , quod quando naturale iudicatorium non est ligatum , non decipimur per huiusmodi apparitio. nes ; sed Qtum quando ligatur . ut patet in dormientibus . Unde manifestum est , quod rectitudo primi status non compatiebatur aliquam deceptionem circa intellemim 4 iAd primum ergo dicendum , quod illa seductio mulieris, etsi praecesserit ' aI. non praecesserit ' peccatum operis , subsecuta tamen est peccatum internae elationis. Dicit enim August. II. super Gen. ad .lit. c cap. 3 o. circ. med. tom. 3. quod mulier verbo
serpentis non crederet , nise jam inesset menti ejus amor propria potesatis , εν quaedam de se superba p/aesumptio. Ad secundum dicendum , quod mulier putavit,
54쪽
serpentem hoc accepisse loquendi ossicium , non pernaturam, sed aliqua supernaturali operatione. Quamis vis non si necessarium auctoritatem Magistri Senti sequi in hac parte.
Ad tertium dicendum , quod , si aliquid Npraesentatum fuisset sensui , vel phantasiae primi hominis, aliter quam sit in rerum natura , non tamen deciperetur : quia per rationem veritatem diiud,
Ad quartum dicendum, quod id, quod accidit in lamno, non imputatur homini: quia non habet sum rationis; qui est proprius hominis actus. Ad quintum dicendum , quod alicui dicenti falsum de contingentibus futuris , vel cogitationibus cnesium homo in statu innocentiae non credidisset ita esse; sed credidisset , quod hoc esset possibile e Et hoe non esset existimare falsum. Vel potest dici, quod divinitus ei subventum fuis. set , ne deciperetur in his, quorum scientiam non habebat. Nee est instantia , quam quidam afferunt , quod in tentatione non fuit ei subventum , ne deciperetur, licet tunc maxime indigeret: Quia iam praeceu serat Meeatum in animo ; & ad divinum auxili mrecurrum non habuit.
Ex artici habes primo : quomodo per rationem interimas baeresim Calvini plusquam blasphemudicentis , Adae peccatum fuisse occulto Dei decreto ordinatum . Vel c & horribilius loquendo quod
Deus ipsum Adam crearit , non modo , ut interiis ret , sed quod illum ab aeterno ad exitium praedestinarit , ideoque illum necessario peccare OI ortue Tit. Haec Calmini horrendissima blasphemia videtur etiam includere haereses duas Trinitariorum impiissime dicentium : Nullus peccat volendo aliqualiter aliter , quam Deus velit eum velle. item, peccans consormat voluntatem suam voluntati benepi iii Dei, sic, quod ille, vult, sicut Deus vult, eum velinle . Vides enim in articulo ratione optima stabiliatum , quod quandiu anima maneret subdita Deo , iamdiu decipi, peccareve non potuisset: tantum a est, ut Deo adscribatur Adar peccatum , Vel, quod ut Adam peccando suam voluntatem, voluntati beneplaciti Dei consormaverit . Audis ex Augustino
ducto, quod in illo satia erat devitatio tranquilla ccati , qua manente , nulium malum esse poterat ζ
55쪽
tantum abest, ut Adam necessario peccare oportue-xit, vel ut ad exitium a Deo creatus fuerit. O v cem sane ingratissimam tanta mala pro tantis lac
nis c 9 . 93. 96. 97. statu divinitus Admcollato aggregatis altissimo retribuentem l De his Calvinistis bene prophetavit Moyses Deuteron. 3 a. sub persona Israelis ingratis eos ita redarguens: Generatio prava, atque perversa, haeceine reddis D
mino , popule suite, oe insipiens Z Vcialiter vero
etiam per dicta irrefragabilia in res-ns ad quimsum . quomodo deturbare merito ponis turbatorem Catholicae veritatis Calvinum aperte vides. Secundo habes : quomodo per rationem ostendas, praedictas haereses iure optimo damnari a Scripturis Genes a. In quacumque die comederis ex eo , morte morieris ,& 3. Quia comedisi de livo, ex quo praeceperam x bi , ne comede Nes e maledicta terra in opere tuo : In Iaboribus, &c. Spinas , &c. comedes herbas , &α sudore , Sc. donee revertaris in terram , &c. quia pulυis es, &c. Ut quid tantam poenam Adae, etiam pro suis posteris c ut experimur quotidie peccatum originale contracturis, Deus justissme infligite nisi, quia Adam faciendo voluntatem propriam non fecit voluntatem Dei , immo ei contrafecit, non si
cundum Dei ordinem, atque decretum, immo c u tra utrumque voluntarie , ac libere fecit i Etenim in naturalibus , vel etiam necessariis neque meremur , neque demeremur etiam Philosopho teste .
Nunquid iniquus es Deus, qui infert iram 8 absit . Alioquin quomodo judicabit Deus hunc mundum pRom. 3. Item damnari a Sapieu. Io. Illum , qui primus formatus es, custodiυit, Θ eduxit a desilio
suo. Non ergo ex deseciu custodiae Dei . ergo non ex Ulpa Dei vel minima processit, quod Adam peccavit c immo comminatus est ei utramque mortem, ne peccaret neque secundum voluntatem beneplaciti Dei fuit Adae peccatum . AIioquin non eduxi iaset illum a delicto suo . Item damnari a Veritatibus aureis, Sc. ubi supra, & etiam cap. 3. eonesus.
2 . 21. 23. 24. Item a dictis sn I. a. q. 79. art. 3. Ι- rem universaliter damnari a &c. ut q. 19. art. 9. ω6. Item q. 23. art. I. ω qu. 93. art. 8. ω qu. Φ9. art. 2.
56쪽
De his, qua utinent ad voruntatem primi hominis. Gratia semen , Iinitia, in quatuor anuvios mira. DEinde considerandum est de his, quae pertinene ad voluntatem primi hominis. Et circa hoc consideranda sunt no . Primo quiadem de Gratia, & Iustitia primi hominis. Seoun- de usu auctitiae quantum ad dominium super
Grea primum quaeruntur quatuor . Primo . Utrum homo creatus fuerit in gratia. Secundo. Urum in statu innocentiae habuerit nimae paritones. - . Utrum habuerit yhtutes omnes. Quarto . Utrum opera eius fuissent aeque eme cia ad merendum, sicut modo sunt.
Uerum primus homo fuerit creatus in gratia.
a. a. q. s. s. I. e v. oe a. d. 2o. q. a. a. 3. eom. oe d. 29. q. I. a. a. ω stus. I. ar. 8. eou.
AD Primum sic proceditur . Videtur , quod pri- miri homo non fuerit creatus in gratia . Ap lus enim I. Cor. II. distinguens Adam a Chrino dicit : GPs es primus Adam in animam via Ttem : nm us autem in spiritum vivisean--. Sed vivificatio spiritus est per gratiam. Ero hoc est proprium Christi, quod fuerit factus in gra-Praeterea. August. dicit in lib. de quaestionibun Testamenti, c qu. I 23. infleo. quod Adam non habuit Spiritum sanetum. Sed qui- gratiam , habet spiritum sanctum,. riuam non fuit creatus in gratia. 3. P erea. Aug. dicit in lib. de correptione R
- angelorum , ω hominum vitam , ut prius ira liberum arborium ;quid posset suae gratiae beneficium , msiti
que 'udrcium . Primo ergo condidit hominem , M gelum in sola naturalis arbitrii libertate: &uom nodum ei eratiam contulit.
57쪽
. Praeterea. Magister dicit in a*. d. lib. I. sentiquod homini in creatione datum es auxilium , per quod sare poterat , sed non poteras proscere : Quicunque' autem habet gratiam , poteri proficere Permeritum . Ergo Primus homo non fuit creatus ingratia.
s. Praeterea . Ad hoc quod aliquis accipiat grais etiam requiritur consensus ex parte recipientis ;cum per hoc perficiatur matrimonium quoddam spi-Tituale inter Deum, & animam e sed consensus in pratiam esse non potest nisi prius existentis . ergo homo non accepit gratiam in primo instanti. suae
6. Praeterea . Natura plus distat a gratia , quam Aratia a gloria , quae nihil est aliud , quam gratia consummata : sed in homine gratia praecessit glo-xiam . ergo multo magis natura praeeessit gratiam. Sed Contra . Homo , & angelus aequaliter ordimantur ad gratiam : Sed Angelus est creatus in gratia. dicit enim August. I a. de Civit. Dei, c e. s. a med. to. S. J quod Deus semul erat iis eis eondens naturam, oe largiens gratiam . ergo & homo creatus fuit ingratia. Respondeo dicendum, quod quidam dicunt, quoa Primus homo non fuit creatus in gratia: sed tamen postmodum gratia fuit sibi conata , antequam peccasset . Ρlurimae autem Sanctorum auctoritates a testantur, hominem in statu innocentiae gratiam h huisse, Sed quod fuerit etiam conditus in gratia, ut Hiί dicunt , videtur requirere ipsa rectitudo primi δε rus , in qua Deus hominem fecit , secundum illud Eccles. 7. Deus Deit hominem re tum . Erat enim Tectitudo secundum hoc, quod ratio 1ii bdebatur Deo, Tationi vero inferiores vires,& animae corpus. Priama autem subiectio erat causa & secundae , & semriae. Quandiu enim ratio manebat Deo subiecta, inferiora ei subdebantur, ut Aug. dixit c ex cap. I6. I. I. de remissione peccatorum to. 7. J Manifestum es autem, quod illa subiectio corporis ad animam , &inferiorum virium ad rationem non erat naturalis ;alioquin post peccatum mansisset ; cum etiam in daemonibus data naturalia post peccatum permanserint, ut Dionys dicit q. de div. nom. c p. q. 39. Unde manifestum est, quod & illa prima su ioctio, qua ratio Deo subdebatur , non erat solum secundum naturam, sed secundum supernaturale do. num yratiae . non enim potest esse , quod effectus sit potior, quam causa. Unde August. dicit 13. de
58쪽
ferente dιυrna, de corporum suorum nuditate eo us sunt - Senserunt enim motum inobediantis carnis , ranquam reeiprocam poenam inobedientiae , suae . Ex quo datur intelligi, si deserente gratia , χluta est o dientia carnis ad animam , 'quod per gratiam in anima existentem inferiora ei subdebantur. Ad primum ergo dicendum , quod Apostolus illa verba inducit ad ostendendum esse corpus spiritu te, sicut corpus animale ; quia vita spiritualis corporis incepit in Christo , qui in primogenitus ex mortuis r sicut vita corporis animalis incepit in Adam . Non ergo in verbis Apostoli habetur , quod Adam non fuit spiritualis secundum animam , sed quod non fuit spiritualis secundum. Orpus. Ad secundum dicendum , quod, sicut August. dicit in eodem lib. c Me. eis. in arg. J non negatur,
ruin aliquo modo fuerit in Adam Spiritus sancius, icut & in aliis iustis : sed quod non se fuerit in
eo, sicut nunc est in fidelibus, qui admittuntur ad perceptionem haereditatis aeternae flatim post mor
Ad tertium dicendum , quod ex illa auctoritate Augustini non habetur , quod angelus , vel homo prius fuerit creatus in naturali libertate arbitrii , quam habuisset gratiam : sed quod ostendit , quid in eis posset liberum arbitrium ante confirmati nem ; quid postmodum consecuti essent per auxilium gratiae confirmantis. Ad quartum dicendum , quod Magister loquitur secundum opinionem illorum , qui posuerunt, hinminem non esse creatum in gratia , sed in natur libus tantum,
Vel ροtest diei , quod , etsi homo fuerit creatus
in gratia, non tamen habuit ex ereatione naturae ,
rusia posset proficere per meritum, sed ex superadisitione gratiae, Ad quintum dicendum, quod, cum motus voluntatis non sit continuus , nihil prohibet , etiam in primo instanti suae creationis primum hominem gratiae consensisse. Ad sextum dicendum, quod gloriam meremur permum Aratiae, non autem gratiam per actum nat Unde non est similis ratio.
59쪽
EX articulo habes primo : quomodo per rationem
evellas errorem Trinitariorum dicentium ; dam in statu innocentiae nunquam habuit, unde posset stare. Si namque in gratia creatus est c ut artiaculi probatio monstrat utique habuit , unde possetatare , quoniam gratia potest resistere peccato , ut nunc ex Concilio monstrabitur. Si etiam in gratia creatus non est , sed tamen ante peccatum gratiam diabuit c ut, qui recitantur in litera, dicunt badhue. in statu innocentiae aliquando habuit , unde posset sare. Positio igitur Trinitariorum praedicta est contra omnes TheoloRos: quorum quidam Adamum ingratia creatum, quidam Post creationem tantum Rr etiam ante lapsum habuisse, asserunt , quoniam ipsa γνinitario rum positio , Adamum ante lapsum numquam in gratia fuisse, vult. Quod si dicas, non hoc vult positio, sed quod gratia , in qua aliquando fuit Adam , non potuisset in Adam resistere peccato et adhuc positio illa est contra omnes Theologog ccum minima gratia peccato resistere possit & consequenter suRienda . Nam & scholasticorum omnium communi lententiae in re Rravi refragari velle , temerarium est,& scholae omnium Theologorum concordi de fide, aut moribus, contradicere , si haeresis non est, haeresi proximum est c ut probat Μelchior Cano de locis Theologicis Itb. 8. p. sacri enim Doctores ideo nobis dati sunt , ne in errores contra fidem , vel mores nos laberemur , Apostolo
teste Ephes. 4. Ipse dedis quosdam quidem Amri
Ios, quosdam autem Propiatas , alios vero Evange-usas, alios autem pasores, Θ Doctores, &c. ut jaminon simias parvuli fructuarues , Θ circumferamur mni vento doctrinae in neqtiitia hominum , in Umxia, ad circumventionem erroris . Ex hoc Apostoli dicto nonne patet, quod sacri Theologi, atque D ctores a Deo dati fuere, ne circumferamur , insae
pulveris, quem projicit ventus a facie terrae , omnimento doctrinae ad circumventionem erroris i Quoci mea impossibile non absque causa videtur , ut illi vines concorditer errent , qui , ne alii errarent, a Deo missi sunt . Caeterum ad praedicti erroris damnationem canonicam propius accedamus. Secundo igitur habes: quomodo per rationem ostendas, hunc merito fuisse damnatum a Scripturis Eccl. 7. Deus seeit hominem rectum . Quam rectitudinem, quid esset, vides in corpore articuli, ex Augustino. Item a COIm
60쪽
a Concit. Trid. sess. s. decret. I. Si quis Adam non
confitetur , eum mandatum Dei in Paradiso fuisseerransgressus, satim san titatem , oe jusitiam . iaqua positus erat , amise e , ineurrisseque pro ostensa
prvaricationis huiusmodi iram , . indignationem Dei; anathema se . Haec ibi . Ecce; quod secundum Concilium Adam erat positus in sanctitate, &iustitia . Habebat ergo, unde stare posset . Cons quentia patet per idem Concilium sess. 6. cap. IS. Inquiens . diisne Diis doctrina a regno Dei
non sotam in deles exestidie , sed Θ Meses quoquo
fornicarios, adulteros, molles masculorum concubi rores, fures, aυaror, ebriosos, maledicos , rapaces seaeterosque omnes , qui lethalia committunt peccata,
a quibus cum disinae gratiae adiumento absinere possunt , oe pro quibus a gratia Chrisi separantur is Haec ibi . Cum ergo, secundum Concilium, homines in statu naturae corruptae possint a mortalibo peccatis per Dei gratiam abstinere , multo magiae Bomo in statu innocentiae per Dei gratiam , quamc secundum idem Concilium , ut supra habebat , poterat abstimere a peccato, & consequenter habuit, unde stare.posset . Item idem Concit. eadem ses canon. 22. ait. Si quis dixeris, iustis tum vel s-
ne speciali aruxilio Dei in aeeepta linitia preseυ rare posse , mel cum eo non posse , Anathema set . Haec ibi. Quibus subsumas tu , quod primo homilat i in statu innocentiae sanctitatem , atque justitiam habenti auxilium Dei speciale praesto fuit secundum illuct Sap. Io. sitam , qui primus formatus es, cinodisit. Loquitur hie textus de sapientia dia vina, & de custodia speciali . Alic uin nil peculi
re videretur dicere factum circa primum hominem, cum Deus custodia communi custodiat omnes. Tra
seo , quod illud Gen. a. posuit Deus Adam in paradiso, ut operaretur , ω eusodiret tuum , exponiatur a Doctoribus nonnullis sic . Ut ipse , scilicet , Deus, cusodires illum, Adamum . Poterat quidem Deus etiam extra paradisum custodire hominem , sed voluit quoque exterius occasionem praebere Adamo, qua naonstraretur omnibus, quod speciale a xilium divinum Adamo ipsi aderat. Habuit ergo Adam tunc , unde stare posset , etiam in hoc se su, idest, in sanctitate , & iustitia accepta persev rare . Sed abnuit, & libere quidem . Alioquin, si omnino non potuisset stare , idest , saltem peccato resistere, non peccasset. Unde August. in lib. 3. delibero arbitrio cap. I 8. Noe brevissime tene, quaec u