장음표시 사용
61쪽
fine peeeato ceditur , si autem potes, non ei eedatum,. . mon teleabitur. Haec ille. Pro meliori dictorum captu vide a. a. qu. IS9.-8. Vide etiam Veritates aureas super totam legem veterem, Genes 4. eoneL . ut nullum cogi ad peccatum, ita, quod non ponfit ei resistere, cognoscas a sortiri. Teνtio vides :quomodo ex his vicissim Angelica conssilidetur doctrina haec, & declaretur.
Uerum in primo homine fuerint animae passiones . .
AD Secundum sic proceditur Videtur, Pod in
primo homine non fuerint animae pamones . . Secundum enim passiones animae contingit , quod Oam eonetistisit adsersus Diritum : sed hoc non eis rat in statu innocentiae . ergo in statu innocentiae non erant: animae passiones 2. Praeterea . Anima Adae erat nobilior , quam corpus :. sed corpus Adae fuit impa sibile . ergo nec in anima eius fuerunt passiones..3. Praeterea. Per Virtutem moralem comprimu tur animae passiones : sed in Adam fuit virtus m ratis persecta . ergo totaliter passiones excludeba
Sed Contra est , quod dicit August. I4. de Civit. Dei, c cap. Io. ante med. eo. S.)quod erat in eis amor imperturbattis in Deum , . quaedam aliae an mae psisnes. Res indeo dicendum, quod passiones animae sunt in appetitu sensuali , cujus obiectum est bonum, &malum L Unde omnium passionum animae quaedam ordinantur in honum, ut amor , & gaudium qumdam ad malum, ut timor, & dolor. Et quia in primo statu nullum malum aderat , nec imminebat nec aliquod bonum aberat , quod cuperet bona v Iunias pro tempore illo haiandum, ut pater per August. I4- de Civ. Dei . c loci nune est. omnes illae passonos , quae ν pietant malum , in Adam non rant: ut timor, ut dolor, & hujusmodi : Similiter me ilia passones , qua respiciunt bonum non habitum , oe tune babendiam: ut cupiditas aestuans : ILiae vero payones , quae possunt esse boni praesentis ,
ut gaυάtam, oe amor ; veι ouae sunt futuri boni in suo tempore habendi, ut desiderium, & spes non af-fligens, suerunt in statu innocentiae. AIN
62쪽
Aliter tamen, quam in nobis . Nam in nobis apis petitus sensualis, in quo sunt passiones , non total, ter subest rationi. Unde passiones quandoque sunt in nobis praeVenientes iudicium rationis , & impedie
tes : quandoque vero ex iudicio rationis consequentes , prout sensualis appetitus aliqualiter rationi hedit. In statu vero innocentiae inferior appetitus e-rat rationi totaliter subiectus. Unde non erant in eo
passiones animae , nis ex rationis iudicio consequen
Ad primum ergo dicendum , quod caro concupiascit adversus spiritum per hoc , quod passones rationi repugnant . quod in statu imiocentiae non e
Ad secundum dicendum , quod corpus humanum in statu innocentiae erat impassibile quantum ad passiones , quae removent dispositionem naturalem , ut infra dicetur. c q. 97.ar. I. Et similiter ani ma fuit impassibilis quantum ad passiones, quae impediunt rationem . Ad tertium dicendum , quod perfecta virtus moralis non totaliter tollit passiones, sed ordinat eas. Temperati enim est concupiscere, sicut oportet, Mquae oportet, ut dicitur in 3. Eth. c cap. II. ad sinoro. S. . APPENDIX. Ex articulo habes primo: quomodo per rationem
concordare valeas dicta haec, & similia. Videlicet, legitur Gen. a. de Adamo fastus es homσin animam viventem . Si in animam viventem , cum anima excellenter . vivens , idest intellectiva non inveniatur in inserioribus , nisi coniuncta sensitivis potcntiis , atque ideo passionibus . ergo insinuavit per hoc Scriptura , quod in primo homine fuerunt animae passiones . Ex alia parte passionern peccatorum Roman. 7. cum essemus in carne , pas ones peccatorum, quae peν legem erant, operabantur in membris nosias , ut fructificarent morti . Itompssiones animae dicuntur desideria carnis , quibugstilicet inordinate sumptiso earo concupisis adversus spiritum. Gal. s. Passiones igitur animae in statu innocentiae habuit Adam per illam Gen. a ritatem : & non habuit eas per auctoritatev alias. Nam in statu innocentiae non erant peccata sneque mors.' neque caro spiritui rebellis erat. modo itaque stent haec Scripturae dicta siniui , ex rticuli ratione monstrare licet , ut praedictum est.
63쪽
Secundo habes : quomodo per rationem huiusmodi Scripturas, quatenus in Adam ponunt, vel non Poriunt animae passiones, declares, probes, & in vero sensu tuearis. Tertio uides: truomodo ex his, simi- Iibusque vicissim Angelica dotaritia praesens constaru
Ureum Adam habueris omnes virtutes. a. d. I9. 3. conoe MI. oe in exp. Hl. 3.
AD Tertium sic proceditur. Videtur, quod Adam
non habuerit omnes virtutes . Quaedam enim virtutes ordinantur ad refraenandam immodera tiam passionum; sicut per temperantiam refraenatur immoderata concupiscentia ; & per sortitudinem immoderatus timor: sed immoderantia passionum nin erat in statu innocentiae. ergo nec dictae virtutes.
nes respicientes malum ; ut mansuetudo circa iras; fortitudo circa timores e sed tales passiones non erant in statu innocentiae, ut dictum est. ca. praeci ergo nec huiusmodi virtutes.
eiens peccatum prius commissum: Misericordia e iam est quaedam virtus respiciens miseriam: Sed iustatu innocentiae non erat peccatum, nec miseria α Ergo neque huiusmodi virtutes.
sed hanc Adam non habuit , ut sequens Peccatum. ostendit . ergo non habuit omnes virtutes.
in statu innocentiae non fuit. importat enim aenigmaticam cognitionem: quae persectioni primi status repugnare Vadetur. Sed Contra est, quod Augustinus dicit in quadam homil. c. in eone. ad eatechum. contra Iudaeos, Pagamor Arrian. eap. a. a med. eo. 6. Princeps vitioriam viacit 'dam de Iuro terrae αἱ imaginem Dei factum , pudicitia ornatum , temperantia composemm , clar
Respondeo dicendum , quod homo in flatu innocentiae aliqualiter habuit omnes virtutes. Et hoc ex dictis patet esse verum . Dictum est enim supra , c art. I. hti. q. quod talis erat rectitudo primi si tus, quod ratio erat Deo subiecta, inseriores autem vires rationi . Virtutes autem nihil aliud sunt , . quam
64쪽
quam persectiones quaedam , quibus ratio ordinatur in Deum, & inseriores vires disponuntur secundum regulam rationis: ut magis patebit , cum de virtutibus agetur. c g. 63.-2. Unde rectitudo prismi status exigebat, ut homo aliqualiter omnes vi
. Sed considerandum est , quod virtutum quaedam suiu , quae de sui ratione nullam imperfectionem important : ut charitas, & iustitia . Et hujusmodὸ virtutes fuerunt in satu innocentiae semplieiter , quantum ad habitum, s quantum ad acitim. sium
iam vero sunt, quae de sui ratione imperfectionem important, vel ex parte actus , vel ex parte materiae. Etsi huiusmodi imperfectio non repugnat persectioni primi status; nihilominus huiusmodi virtutes poterant esse in primo statu; sicut fides, quae est
eorum , quae non videntur ; & spes , quae est e rum, quae non habentur. Perfectio enim primi st tus non se extendebat ad hoc, ut videret Deum peressentiam , & ut haberet cum fruitione finalis be titudinis . Unde sdes , spes esse poterant in primo satu, quantum ad habitum, est quantum adactum. Si vero imperfectio, quae est de ratione vir tutis alicuius , repugnat perfectioni primi status , poterat huiusmodi virtus ibi esse secundum habitum, non secundum actum : ut patet de Poenite
tia , quae est dolor de peccato commissio; & de Mia sericordia, quae est dolor de miseria aliena . Persectioni autem primi status repugnat tam dolor, quam culpa , & miseria . Unde hujusmodi virtutes erant in primo homine secundum habitum , . non secum dum aditim. Erat enim primus homo sic dispositu ut si peccatum praecessisset, doleret ; & similiter samiseriam in alio videret, eam pro posse repelieret z
ringit sudioso solam sub eonditisne . es enim fle dis
positus, quod υerecundaretuν , se turpe aliquid com
Ad primum ergo dicendum , quod accidit temperantiae, & sortitudini , quod superabundantiam pasisionum repellat ; inquantum invenit passiones s perabundantes in subiecio . Sed per se convenit huiusmodi virtutibus passiones moderari. Ad secundum dicendum , quod illae passiones ad malum ordinatae repugnant persemoni primi status , quae habent respectum ad malum in ipso , Di am-citur passione, ut timor, & dolor : Sed passiones , quae respiciunt malum in aItero , non repugn nu
65쪽
persectioni primi status. Poterat enim homo in pr mo statu habere odio malitiam daemonum , sicut Mdiligere bonitatem Dei. Unde & virtutes, quae circa tales passiones essent , possent esse in primo statu, & quantum ad habitum, ia quantum ad actum .
Quae vero sunt circa passiones respicientes malum.
in eodem subiecto , si circa huiusmodi solas passiones sunt , notu poterant eme in primo statu secundum actum , sed solum, secundum habitum et sicut de Poenitentia, & Misericordia 'dictum. est . c ira cor Sed sunt quaedam virtutes , quae non sunt circa has passiones solum , sed etiam circa alias et ficut Temperantia , quae non solum est circa tristitias, sed etiam circa delectationes ; & Fortitudo , quae non solum est circae timorem , sed etiam circa audaciam, &spem. Unde poterat esse in primo statu actus Temperantiae, secundum quod est' moderativa delectationum ; & similiter Fortitudo, secum dum quod est moderativa audaciae , sive spei , non autem secundum quod moderatur tristitiam , & t
Ad tertium patet solutio ex his, quae dicta sunt,c in eom. art. Ad quartum dicendum , quod Perseverantia dupliciter sumitur . Uno modo , prout est quaedam uirintus : & sie significat quendam. habitum , . quo quis eligit perseverare in bono : Et sic Adam pex τerantiam habuit: Alio modo, prout est circunstantia. virtutis & sic significat continuationem quandam virtutis absque interruptione: Et hoc modo Adam
Ad quintum patet responsio per ea , quae dicta sunt. c in corp. an. APPENDIX. EX articulo habes primo: quomodo per rationem
evellas errorem Trinitariorum c lap. ar. I. bdicentium, quod Adam in statu innocentiae nunquam habuit , unde stare posset . si enim, Adam omnes virtutes habuit , ut articulus dicit , utique habuit, unde stare posmet, ut patet . Non solum ergo arti culus primur, sed etiam hic tertius, errorem hune .Xpugnat. Seetindo habes et quomodo per rationem ostendo , hunc merito damnari a , Ehc- ut supra art. I. Tertio habes di quomodo per rationem mons res , Concilia , &c. c ut ibi pro quanto ponunt
saltem virtualiter omnes virtutes in Adam , recto
Dntire , eorumque veros sensus & declarare , & probare,
66쪽
bare , atque tueri valeas . Dixi ly saltem os, turi rer , quia, cum gratia trahat secum omnes virtutes, veluti mater suas filias , ut constat si a. q. 65M. 3. oe g. II O. a. J. Ponens gratiam in aliquo, ponit per hoc in eo omnes virtutes V etiam quin nihil aliud exprimat o auarto vides, &e.
Pirum opera primi hominis fuerine minus emacia
ad merentam, quam opera nos . a. dis. 29. ar. q.
AD Quartum sic proceditur. Videtur, quod opera primi hominis fuerint minus emcacia inmerendum , quam Opera nostra . Gratia enim ex Dei miser ordia datur, quet magis indigentibus subvenit magis : sed non indigemus magis gratia, quam primus homo in statu invocentiae . ergo copiosius infunditur nobis gratia; quae eum sit radix meriti , opera nostra efiicaciora ad merendum redduntur. Σ. Praeterea. Ad meritum requiritur pugna quς-dam, & difficultas. Dicitur enim a. ad Timoth. 2-
Non esonabitur , nisi qui legitime eertaυerit . Et Philosophus dicit in a. Ethic. c eap. 3. ad fm tom-S. quod mistus es circa disseile , oe bonum t sea nune est maior pugna, & difficultas. ergo & maior
efiicacia ad merendum. 3. Praeterea. Magister dicit as dist. a. lib. Sentia quod homo non me xuisset tentationi resistendo a nunc autem meretur , qui tentationi resistit : ergo efficaciora sunt opera nostra ad merendum , quam
in primo statu. Sed Contra est , quia secutissum hoc homo essen melioris conditionis post peccatum. Respondeo dicendum , quod quantitas meriti ex duobus potest pensari. Uno modo ex radice charitatis , & gratiae . Et talis quantitas meriti res andet praemio essentiali , quod consistit In Dei fruitione . qui enim ex maiori charitate aliquid facit , perseritus Deo fruitur. Alio modo pensari potest quantitas meriti ex quantitate operis . Quae quidem est duplex , scilicet absoluta , S proportis lis . Vidua enim , quae misit duo sera minui in gazophylacium, minus opus secit quantitate absoluta , quamuli, qui magna munera posuerunt . Sed quantitate proportionali vidua plus fecit secundum sententiam semini , quia m gis eius secultatem superabat. C s Utra-
67쪽
Utraque tamen quantitas meriti respondet praetriis accidentali, quod est gaudium de bono creato. Sic igi,tur dicendum, quod incaciora fusent hominis opera ad merendum in satu innocentis , quampos peceatum ,' attendatur quantitas meriti ex parta gratiae , quae tunc copiosior fuisset , nullo obstaculo in natura humana invento : Similiter etiam, se con-sderexur absoluta quantitas operis; quia cum homo esset maioris virtutis maiora opera fecisset . Sed si consederetuν quantitas proportionalis , major inve nitur ratio meriti pos peceatum propter. hominis imbecillitatem . Magis enim excedit parvum DPusi potestatem eiu , qui cum dissicultate operatur i, Iuti quam opus magnum potestatem eius, qui sine . dissic auate illud operatur. Ad primum ergo dicendum , quod homo post peccatum ad plura indiget gratia , quam ante Peccatum ; sed non magis : Quia homo etiam ante
peccatum indigebat gratia ad vitam aeteri am con- .sequendam , quae est principalis necessitas gratiae Sed homo post peccatum super hoc indiget gratia etiam ad peccati remissionem , & infirmitatis s
Ad secundum dicendum, quod dissicultas, & p- νyna pertinent ad quantitatem meriti secundum . quantitatem operis proportionalem , ut dictum est :c in cov. art. Et est signum promptitudinis vo-auntatis , quae conatur ad id , quod est sibi dissicile : Promptitudo autem voluntatis causatur ex magnitudine charitatis. Potest autem contingere, quod aliquis ita prompta voluntate faciat opus aliquod facile, sicut alius dissicile : quia paratus esset fac Te etiam, quod sibi esset dissicile. Dissicultas tameta actualis, inquantum est poenalis, habet etiam, quod fit satisfactoria pro peccato. Ad tertium dicendum , quod resistere tentationὶ primo homini non fuisset meritorium , secundum opinionem ponentium, quod gratiam non haberet 2 a sicut nec modo est meritorium non habenti gratiam . Sed in hoc est differentia , quia in primo statu nihil erat interius impellens ad malum, sicut modo est . Unde magis tunc poterat homo resiste, M tentationi sine gratia, quam modo.
EX arti habes primo : quomodo per rsionem mstendas , scripturam sacram recte virtualiter , tamquam ab oppositis , dixisse , quod opera hom nia
68쪽
nis in statu ante peccatum fuissent magis merit ria, quam post peccatum . Dixit autem modo Prae dicto istud tunc , quando de operibus peccatorum loquens aiebat Sap. 3. Vacua es Des iliorum , ω labores sine fructu , or inutilia opera eorum . Quasi dicat : Ex peccatis nullus reportatur fructus , nulla utilitas , sed vacuitas quaedam , & nihilum. Item Eccles. 6. Non te extollas tu cogitettioue an mae tuae, ne forte elidatur virtus tua per sultitiam , γ folia rua comedat , m fructus tuos perdat , oe relinquaris , velut lignum aridum in eremo . Quasi disat. Ex peccato Praesertim extollentiae cordis, idest, superbiae eliditur virtus hominis, folia bona, fructus-4ue perduntur , stultitia causatur , & ariditas instareserti relinquitur, & consequenter ex peccatis nullus reportatur fructus , nulla utilitas , sed vacuitas quaedam , & nihilum . Item Roman. 6. quem frudium habuisis tune in illis , in quibus nune erub
schis 8 Nam sipendia peeeati mors . Quasi dicat rciarum est , quod vos ex peccatis vestris nullum reportastis fructum , immo confusionem magname erubescere vos facientem, & mortem. Idem & ho
significare voluit Isa. I. qui dereliquerunt dominum, confundentur ab I Iis c Idola sunt singula illa , quae peccatores sibi, derelicto Deo vero statuunt pro ultimo fine , ut sunt illa, quibus peccatur mortalis ter ) quibus sacriscaserunt , oe erubescetis super bortis , quos eIeseratis , eum fueritis υeIut quercων desuentibus foliis , c, inlut hortus absque aqua. Et erit fortitudo υesea, tit faυilia stuppae , ω opus ve-srum quase scintilla , ω Deeendetur utrumque simul, . non erit, qui extinguat. Hucusque Isaias: excepta parenthesi . Quasi, ultra id, quod supradsectum est per ultima verba damnum ex peccatis Ueniens concludendo dicat: Ex peccatis sortitudo pe Gintium , operaque taliter comburuntur , idest citissime consumuntur , atque radicitus , ut nullum remedium humanum pro extinguendo tali lucendio rusticiat. Ecce, quanta ruina ex peccatis , quam Ndeo non sine causa impietatem peccati vocavit psal. 33. Tu , inquit , remisi i impietatem peccati mei. Hoc est . Ruiua excitata a peccato meo tanta est , tantumque attulit damnum, ut nullus, nisi tu, his malis a peceato causatri succurrere possit , ita , ut a praecipitando semper in peius peccatorem ipsum desistant. Nunquid non & Lucas c. 7. hoc idem significavit per haec verba : Meesse Iesus , . rex lit laculum , hi autem , qui portabane , fletemni ritique. Nam mortuus Iaeccatorem, mors Peccatum,
69쪽
Portatores mortui impietatem praedictam peccati my. 1tice repraesentabant. Vide I. a. q. Io v. a. 8. & n
rato in textu corpus peccati impietatem , scilicet quod peccator in mortali existens non potest stare diu , quin in aliud mortale cadat . Quam impiet tem & in eodem sensu, licet sub aliis verbis , tetigerat olim Psal. IV. Deesinantes autem in obligationes, ac, si dixisset, quod peccatum primum cujusque est obligatio quaedam ad cadendum iterum in aliud , idest , obligat quasi , idest sere constringit peccatorem ipsum ad malum taliter, ut diu conistinere se non possit, ne denuo in aliud , & plerumque in deteriuς cadat ,. nisi cito per dignam poenitentiam illud primum diluatur. Peccatum ergo mox, ut factum fuerit, incipit crudeliter persequi& continue persequitur peccatorem ipsum, qui fecit illud, nec unquam a tali persecutione celsat donec tota liter praecipitet eum, iuxta illud PlaL Io. Peceatum meum contra me es sempeν . En , quanta impietas peccati - Sed ad rem nostram. Cum igitur scriptura
sacra nullam ex peccato , quantum est de natura peccati utilitatem , immo damnum maximum pro-
Venire testetur , patet , quod ipsa per antedicta vinluit faterh, quod homo post peccatum non est D eius melioris conditionis , quam prius , imo quod
nec remansiit conditionis aequalis. Consequenter e
RO inferre voluit, quod opera hominis in statu innocentiae fuissent emcaciora ad merendum , quam era post . Hoc autem , quomodo rect' a script ris fui me dictum ostendere per rationem valeas , habes ex articulo , ut in principio dictum est . Secum do habes t quomodo per rationem scripturas illas, Pro quanto praemissum de merito operum hominissensum concludunt , & declares , & probes , & pro veritate defendas. Tertio vides : quomodo ex his νatque similibuς articuli huius doctrina At gelica via eisnm declaretur, atque eonfirmetur.
De dominis ,. quod hom ni in salti innotantiae com petebat , in quatuor articulas disja. DEinde considerandum est de dominio , quod
competebat homini in stata innocentiae. Et circa hoc quaeruntur quatuor. - Primo . Utrum homo in statu innocentiae anim libus dominaretur. Secundo. Utrum dominaretur omni creaturη.
70쪽
Tertio. Utrum in statu innocentiae omnes homines fuissent aequales. Quarto Utrum homines. hominibus dominarentur in illo statu ..
ARTICULUS L. - 48 Utrum Adam in satia innocentim animalibus
dominaretur se a. d. 44. q. I. a. 3. Opu.ay. lib. 3. c. 9.AD Primum sic proceditur . . Videtur, quod Adam
in statu. innocentiae animalibus non dominab tur. Dicit enim Aug. 9.. super Genesim ad literam,c eap. ante med. tom. 3. quod mini eris Ang Iorum animalia sunt adducta ad Adam , . tit eis nomina imponeret . Non autem fuisset ibi necessarium angelorum ministerium , si homo per seipsum an malibus dominabatur . Non. ergo in statu innoce tiae habuit dominium homo super alia animalia. a. Praeterea Ea, quae abinvicem discordant, non recte sub , uno dominio congregantur : sed multa animalia naturaliter abinvicem. discordant; sicut ovis, & lupus ergo omniae anunalia sub hominis
3. Praeterea.. Hieron. dicit, c Nussibi id habetuν apud Hieron. at smile: aliquid apud Bedam in suo
ueram. ω refertur in glo. ordin. ) quod bomini amre peccatum non indi enti Deus animalium domin rionem dedit . Praesciebat enim hominem admini Isanimalium aditivandum fore pose lapsum . Ergo iaminus usus dominii super animalia non competebat homini ante peccatum. . Praeterea . Proprium domini esse videtur praecipere : sed' praeceptum non recte fertur nisi ad habentem rationem . ergo homo non habebat dominium super animalia irrationali R.
Sed Contra est , quod dicitur Gen. I de homine.' Pi legit piscibus maris , oe violatilibus coeli , γνωras terrae.
Re ndeo dicendum , quod , sicut supra dictum c qu. 9 I. a. I- inobedientia ad hominem e rum, quae ei debent esse subiecta , subsecuta est in 'nam eius ς eo quod ipse fuit inobediens Deo. Et Neo νn statu innuentia ante inobedientiam praedi- am nihil ei repugnabae , quod na mota deberet, esse sub editim . Omnia autem animalia sunt ho- ni naturaliter subjecta. Quod apparet qτ tribua α