Dictionarium Chaldaicum, non tam ad Chaldaicos interpretes quam Rabbinorum intelligenda commentaria necessarium per Sebastianum Munsterum ex baal. Aruch & Chal. biblijs atque Hebraeorum peruschim congestum

171쪽

-- -- -, placenta:& uocatur sic pr 'ter foramina

quae fiunt in eo. Est enim soramen: lud. & , Re sum i . Secundo idem est quod nam Histum, stagmentum. Tertio significatexcandescere&irata: Inde furor: Prouecti.&3o. Quarto est stercus: & ritS a latrina: Ezrae s. in commentarijs. Quinto & nnm est libertas : Isaiae so.&Eze chielis 1s.Candor: Gen. V. Hinc filii nobi lium: Isaiae; .Significat etiam In morari: Psalm. o. derivatum scilicet ab Alter,ut facile Chaldaismus capitale Alcph abiicere solet. .ri significat gladium: Iud. . Secudo I est siliqua uel faba Graeca. Tertio

Ra n est instrumentum arandi. Quarto uerbaliteride lauit,deuastauit: quarti tis. 19. Item exiccauit: Isaiae si. Inde a P a Vastator: sudicum im& Raran Desolatio, ruina: Isaiaei .& . Rem xi. Item Scabies sicca: Deuteron. 13. Et Caecitas: Genesis i9. In Primo fignificat paue Inde patior,terrori Thren.i. Secundo Estr Ima stipula tenuis in sole uolitans,id est,atomus. Est Becies locustae: Levitici in I in Buso.

. Primo

172쪽

DICTION ARIUM Primo est sinapi, ut habes in Rabbi Κυ- lomone Cant. secundo est torrens qui deorsum in praecipitium agitur. Est etiam la/cus ex aquis pluuialibus collectus. Perforavit. Item in rhythmii disposuit. Hinc carmina rhythmicescoepta uocant Iudaei Est etiam concatenatio quarumlibet rerum. Genus herbae quae crescit in circuitu palmae. In Primo idem est quod ligo,sarculus.Item est lignum quo boues impelluntur. Secundo est ardens quidam infirmitas,qua homo scmst bibere appetit, uocatur puulgo dropita. Haec Rabbi Salomon Deuteronomiiis. Tertio significat idqm quod Ποῦν Sussum M , uit succendit. In passivo exiriatus est,raucus sectus est: Psalmo 6 9. uid rimhi. Rostrum tam animalium ciauium. Item idem quod Ramus palmae dum Adussit: Iob o. Seo quod senestra,vir T Ienii. γλ Spina uPrimo est anathcma:

idem est quod bellum in Esecratio:Leu. .separatu,

Uriri Poenituit: 'v'Inna poenitentia ductus est.Ita

173쪽

to est simus nasum: Leui iti Et mn sota stricta superius εἰ lata inserius. est idem quod Inn ici est,regulus,basilisciis: Isaiae undecimo:In pluta raram capite 3o. eiusdem.

Idem quod, Alius i In plurali' ' tibii. n mn primo est 'eti P a species calcis. Secundo in sapor. Tertio est scabies

sicca ut testa: Deutiis. γ' in Idem quod id est, crocus.

Primo significat exprobrare: Inde sucin sto: Iob 19.Secundo significit arueretc Regum 13. ut Sagittae acutae: Isaiae om n Gladius acutus: cap. .eiusdem. Hinc etiam n d Culteri Prouerbio. o. Tertio estagna: Iob ultimo. In plurali agnae: Iosue uitii. Quarto Idem est quod 'dia Accelerauit: Inde m 'praematura, uelocia: Ecdes ii. Quinto estu Ipertilio: Deutii . in Thargu Hieros. Capitur etiam pro terra quae in ripa fluuii inundatione subruitur. Porro in tamen. n In quo* inuenis pro discretione Primo significat pauere: Inde Pavor: UL Deut.33. idem Prouerb.io. Secundo est cisterna pluuialis, uel piscina lapidibus lausi,ut ait Kimhi. Autor uero Aruch dicit quod fit lacus insta latus d supra angustus. Tertio

174쪽

sal: Ios in Quarto sent lumbi: LRegum se . de Isaiae 3LQuinto In Idem est quod Ulam mustela. Sexto significat incidere: Inde Exterminatio. uel sententia, uel distinitio: Danielis u. Item

lenes: in commentariis. Primo est , d manubrium uasi si' Deinde est cognomen consecrationis. Primo est genitum ex serpente dc busone. Secundo sunt horarum obseruatores:

Deutiis. Tertio est foramen acus in quod intra ducitur filum. De es suide paulo superius. Primo sunificat magum,maleficum,ario lum. In tamin. malefica: Exo. 22. Pluraliter malefici: Isa. is. & maleficia: . . Risgum s. Secundo significat inuoluere: Ezech .

intricare: Iob s. Tertio est idem duod, si uae Ios, . Quarto est idem quod is fur

dus: Exodi . Inpluta Isa. 19. Quinto est sapor prouocans appetitum. Sexto' est strigil quo homo utitur in balneo. Primo signisserat sculpere: Inde scii tu&Ierem.i . Et sculpturae,incisuris Levitiiq. Secundo Idem est quod atramentum. Est etiam color quo tingi

mi palmae. Quarto Libellus libertatis:Leu.is ε x x Primo

175쪽

quies: Iereminis.&Micheae 3. Et '':na Tacite, cum

silentio: Ecclesiast. dc io. Idem 3. Rcgum i9. Et Psalmo i. Tertio m significat daere, com pungi: i. Regum α . εἰ α.Regum i . Quarto signifi/rat dubitare dc haesitare stiundum aliquos: M Regum αε. Quinto capitur pro historia. Item -n fignificat curare & sollicitum esse . Hinc Cura, Iollicitudo: Ecclesiassii. Et diligentes, sollicituin commentari n. Item Sensus: ' τα sensaturi sensibilis, frequens apud magistros Hebraeorum. Primo,cogitauit ut in Hebraeo: Iud. im. Inde nonia cogitatio: In plurali nu. Psalmo ii. Secundo unificat reputare,computare,numerare: Inde Idum Numerus, summa: MRegum α . Et reputatisi antes: Deuter. 2. Suspectum habuit: in commentams, praeser tim x.Regum io.in Rabbi Dauid LimhιΠτn oportuit,necesse situ Danielis, Item idem quod Sollicitauit: Ezrae s. Inde Idem quod Necessitas: Eet septimo. Tenebrescere.Hebraeis de Chaldaeis famo' liare. Iii Himit Vespere uenit: I. Regum i . Inde tenebrae. Idem Isa. et

Secundo di idem est quod pauper,

176쪽

ilaops,misentiRegumis. In pluralii Scribitur tamen in Hebraumo cum puncto Sm Primo idem est quod P a Succidit,domae uiti contudit i Danielisti Secundo Idem est quod zm cogitauit:Psalmoxi.&3 Tertio significat hordeum decorticatum Item est tempestas: Ionae primo.& Ecclesiast .tertio. Angelus sic dictus,qui deo loquente tacet. Et componis ex duabus dictionibus, uidelicet

quod est tacere, quod est loqui. Alii hoe

eius esse uolunt Nostri rusiue mysti cum interpreta mentum in rara et o Animalia ignis loqueristia: Ezech.i. Machaban sie a Chalda si de Hebraeis uocantur: LRegum L. Rationa/le,ornamentum pectoris: Exodi in L Muit,strauit,sellauit: Vnde Iud.is. Pym Asinisellati siue strati. Idem quod Ῥπn Excusesit,eiecit, percribrum adegit. Tulit prunas de igne:Isaiae 3o. 6c Pro uerb.is. Inde derivativum, Thuri bulam,reeptaculum ignis: Leuit. is. Secundo similicat utrem.Tertio,panniculum cerebri. Quarto idem est quod timuit.Significat etiam dδendere,sed

tunc uenit a P a radice. Incidit,excidit,intersecauit: Da.9. Inde m Π portio.intersectio. Linea intersecans. uox intercisa. mcisiones,excavationes. Pria

177쪽

mentariis Catius comedit murem. um Id m quod Iam signauit,sigillauit,ut in He hraeo. Ieremiae 31. Inde Πα sigillatio: In foemininno genere signauit: tertii Regum M. Significat etiam finire & complere. Item et Densus&co cretus humori Levitici 1 .

mero P Π Ieremiae τ. Item generi l. Rema. Verbaliter I Gener latius est: ibidem. Perfodit,persorquit: echie.8.Inde ligo instrumentum sodiendi: Ieremiae secundo. Item Pala,instrumentum rusticum

178쪽

ά isii DICTIONARIUM Gauisus est, exhilaratus essi

. . tria locus publici spectaculi. ' 'ης Iuvenis: Pomotrigesimo septimo. Thanes,nomen urbis in AEgypto: Isaiae tyr . a m Volans: Isaiae decimo octavo. N Rad N a NU Bonus: Iudicum u.& i. Moy- - is . In plurali rad In scemin. WVm ter ra bonae Iosue 13. Plures. TU & nm Deuter.6 .dc . Inde 'd' id beatus, beatitudo: dc scribitur fere semper cum affixo:ut Psalmo t.&Iobs. Item 'a' u den o idem quod 'un beneficentia,bonitas: Iud. s.

preciolammaritan alicorias. Asiatum caro assata.

179쪽

CHALDAICUM.

eomedere: Inde idem quod 7 is tabula seu

mensa. Tertio capitur pro a instrumento musico,campana,vel alio quod suavem aedit sonu: Cant.i.Capitur etiam ,m pro fruetia no decimato. Idem quod scutum,clypeus: Prou.α Primo,Demersus est in neutigen.Ierem. s. In scomin. Nazm Fixus est lapis: LRegum 1τ. Secundo, Impressit:Inde Moneta im pressae Moneta falsa:frequens in comem tams. Tertio capitur pro 'pacto. Quarto Ποῦ π est anulus, circulus, ut in lorica : Item soramen podicis. Quinto significat naturam: Inde Res naturalis. Et Naturalia. Tyberia.Inde Na' mare Tyberiadixin commenta Venatores. PD & et o Mensis

in quem cadit Blstitium hyemese,December:Ecclesia Toga,to . Idem quod Via pinsuitiis rit,ut solet pasta cum oleo frigi in patella,dicitHmhi.Itide Naaraa Idemqae M o simila.. Tigris,leo sylvestris, qui alioquin maior uocas. est 'n mons domussu tepti. Mundus suit: Hebraeum.Inde Idem: quod meridies,ob serenitarem Elsecet quae tunc est in coelo: 3.Regum is. Πυ Primo signincat assare: Exodi ii.& i.Regum α. Secundo, nere di filare, Inde filatio: in commentatis.

180쪽

D 1 C TIO N A RIV M Idem quod latumbra.Significat etia'το incedere:Psal. ys. Volare: Pssise.de qui) insta. Item thus: Psalm.1s. Porro NS 'U est auisqv. Pauo uocatur: In plurali numcrouoneS: Ezech.ατ. NMO Stacte: Exodi ιo. Mons: Iosue L In plurali x.Regu r. - Item est mons taurus Ciliciae ii meri uitiin TharnHierosolym. Principes,i, si cu i. Regum α9.de quo infra. Est claniu: Dan.6 . Idem qil conuiuia. Primo Idem est quod linunxit. Secundo significat τοῦ enarrare. Tatio accusare, inseputare: Item incrustare,coniungere. Primo idem est quod humectare. Secudo idem est quod frigus. est membrum uentris cuius proprium est rigere,dicitiami, id est.*len. Molere:Iud.is .dc Num.11.Magister Aruda Meponit scortari: si.cap.Iob. π Idem quod Nigrescere. Tu Compressit,constrinxit. In de Emorrois,infirmitas quaedam anhquama liqui ficum putantiprimi Regum quinto. me Est V π xv in Sonitus cornu: Dea. s. in Rabi Sal. Item racemus: Levitici 19.in Thargum Hierosolym. Actus,consuetudo: In plurali Gesta: i. Regum i Et