Theologia dogmatica et moralis, ad usum seminarii Catalaun. Auctore D. Ludovico Habert ... cui insuper in hac editione adjecta est Historia psnitentiæ publicæ conscripta, notsqu & animadversionibus illustrata a R.P. Geraldo Zurcher ... Tomus primus s

121쪽

,3 de utilitaee credendi eap. 7. Cum plures sint haere,, ses, atque omnes Catholicos velint se viderI, unas, est Ecclesia, .ut omnes concedunt, si totum orbem is consideres, resertIor multitudIne : ut autem qui nos, Verunt assirmant , etiam veritate sincerIor ceteris,s omnJbres , - Sed de veritate alla est quaestIo . Quod ,, autem 'quaerentibus satIs est , una est CatholIea, euis, aliae haereses diversa nomina imponunt , cum ipsae,, singulae propriis vacabul Is , quod negare non audent , M appellentur. ,, HInc alibi advertIt, peregrino civita tem ingredienti In qua pIures sunt Haereticorum sectae di interroganti, ubi sit Ecclefia Catholicorum , Donat ἔ- stam aut NovatIanum, nisi vel It fallere, non indicare istam EecIesiam, sed eam, quae vere Catholicorum est.

doeeat quae docuενunt Apinoli ZAffirmant Novatores, atque eo titulo suam Ecclesiam ApostolIcam iactitant, quod ScrIpturae sacrae unice adhaereant, & ex ea sola omnla sua dogmata depromant. Contra hunc errorem Respondeo, non sufficit veritas Doctrinae , ut ΕΘ cIesia vere sit Apostolica Probatur T. ex Patribnr. Ex TertulIIano IIb. de praescr7pt. e. I I. ScrIptU- , ras, inquit, obtendunt HaeretIei, & hae sua audacia di, natim quosdam movent, in Ipso vero congressu fimis pos quidem fatigant, Infirmos capIunt, medios cums, ierupulo dimittunt. Hunc igitur potissimum gradum 3, obstruimus non admittendi illos ad ullam ex Scri-

s, pluris disputationem , Θ eap. 3 . Si haec ita ses, habent, ut nobis verItas adiudicetur; quicumque inys ea regula IncedImus , quam Ecclesia ab Apostolis, ,, Apostoli a Christo , ChrIstus a Deo tradidit; ἀOn- , stat gatio propositi nostri definientis non esse ad.

122쪽

vi mittendos Haereticos ad ineundam de geHpturis pro . . ω vocatIonem is quos sine ScripturIs probamus ad Seriis D pturas non pertinere: ,, ubi contendit Tertullianum sacram ScrIpturam esse patrimonium EceIesiae, eum ab Apostolis Ipsi sit tradita; Haereticos vero rem alienam detinere; ac proinde non audiendos, si quId ex Seriptura sibi vindicent, quemadmodum fur non auditur,

cum ex Chirographo, quod alteri surripuit, debitum In eo expressum ςxigit , sed cogitur illud chirographum reddere, ad quem pertinere convincitur. Et hane agendi rationem adversus omnes Haereticos Tenendam esse, docet citato capite: is nunquid quidem , inquit , ,, generaliter actum est a nobis adversus omnes hamis reses certis & iustis praescrIptionibus repellendas a ,, collatione Scripturarum sacrarum Ex sancto Paciano Epistol. 3. ad Sempronianum e , , Age , inquies: certemus exemplis & ratione pugnemus. At ego huc usque securus ipsa Eeelesia serie is congregationis antiquae pace contentus, nuIIa disse cordiae studia didiet , nulla certamInum argumenta is quaerἰmus . Τμ postquam a relIquo cori re segre- is gatus es , & a matre id Ivisus, ut Tationem kctἔδε tui redderes, totos librorum recessus assiduus scru- ,, lator In trἰs.

Ex S. Chrysostomo, Hom. o. 'in Epist. ad Epiph. tibi se habet, is existimatisne , quaeso , lassicere si is dIcatur quod sint orthodoxi ; pereat autem & inisis tereat Rectorum electio Z Et quid juvat, si ea nonis sit exacta & accurata sicut enim pro fide, ita de Pro hac pugnandum est

Probatur a. rat*one triplici . r. si ex doctrina eoII geretur Ecclesiam vere esse Apostolicam 3 prius veritas Doctrinae cognoscenda esset, quam Icclesia, quod falsum esie demonstravimus paragrapho secundo . a. Christus Dominus ea docuIt , quae scripsit Moyses , nec propterea fuit discrpuIus Moysis , sed at Iam ea thedram constituit ; quia non docuit actorItate a Moyse per seriem succession Is aceςpta: Ergo non censetur quis dἰ stipulus Apostolorum & in eorum eat hedra docere eo praecise quo eadem doceat ae Apostoli 43. Ictu

123쪽

3. SehIsmallet ApostoIorum DoctrInam retinente nati ex dictis schisma praeelse , si non habeat admixtam haeresim, non pugnat contra fidem , sed contra caritatem duntaxat, e atqui Ecclesia Schismaticorum non est Apostoliea, fatentibus Edversariis: Ergo non sufficit verItas doctrInae, ut Ecelesia sit vere Apostolica. Q. a. quid itaque νequiritur , ut Ecchsa dicatur λυγο Olisa R. Praeter Doctrinam Apostolleam . quae Infepam bilis est a vera Ecclesia , requirItur Insuper ut lac cessione non Interrupta ab ApostolIs descendat , &raediante illa Decessione Pastores eius ab ill Is ord natI , & missi fuerint. Explicatur responsio quibusdam exemplis, antequam probari possit. r. Nisi Deus In Noe semen reliquis set, genus humanum, quod nune est, non esset Idem propter Ident Itatem naturae , quod erat ante dIluvium squia non emet ex stirpe Adami . a. Ideo Seribae &Pharisaei Sacerdotes , quἰ tempore Christi , & ante promulgatum EvangelIum sedebant super cathedram Noysis, erant vere Aaronicis quia per continuam generationum serIem ab Aarone descendebant; Christum vero non fuisse Sacerdotem secundum ordInem Aaron probat ApostoIus, non ex eius doctrina, sed in eius ortu . 3. Ens Reeessivum amittit suam unitatem per quamlibet partium divisionem , motus v. g. qui in Reeessione consistit , unus est , quandiu fluentes ejus partes absque divisione sibi in v eem sueeedunt; Sed si quies vel minima Intercedat , si avIs in medio volatu tantisper subsistae , iam non est unus motus, sed duplex. Atqui Eeelesia est veIut ens successivuin , eo quod Sacerdotes morte prohibentur permanere: Ergo nunc est eadem , quam Christiu fundau It In Aposto-IIs : quamque fide divina credimus , si Pastores eius sunt ordinati , & m Issi ab Apostolis per continuatam successionem .. Contra vero alia nunc existIt s nee Apostolica dicenda est propter Identitatem doctrinae, si Pastores eius extraordinarIe Instituti sint , nec ab . ApostolIs eontInuata successione originem ducunt . Hae explicatione praemissa.

124쪽

ctorum Patrum Τε,, S. Irei us lib. q. c. 3. ait et M Eis qui sint In ,, TeeIesia, Presbyteris obedire oportet i Is , quI su , essionem habent ab Apostolis . . . . reliqssos vero, o qui absistunt a principali successione, & quoeunque ,, Ioco colliguntur, suspectos habere , & quasi haere,, TIcos ct malae sententiae , ves quasi scindentes Id

,, est schismoicos & elatos . ,, Similia repetit c. s. Ed lib. 3. cap. a. post numeratos Episcopos Sedis Romanae a tempore Apostolorum usque ad suam aetatem abdIt: ,, Hac 'ordinatione & successione ea , quae est se ab Apostolys in Ecclesia traditio , ct veritatis praeis se conietatio , pervenit usque ad nos , & plenIssima, ι, haec ostensio unam, & eandem vivificatrIcem fidem is esse , qua in Ecclesia ab Apostolta usque sit ton. is 'servata & tradita in verItate. Tertullianus lib. de praescrip t. passim . SIe autem cap. 32. habet: is Edant orἰgines Ecclesiarum suarum, ,, evolvant ordinem Episcoporum suorum ita per sv ,, eessionem ab initio decurrentem , ut primus Illeis Epἰscopus aliquem ex Apostolis vel Apostolicis vl- ,, 'rIs , qui tamen cum ApostolIcis perseveraverInt ,

is habuerInt auctoritatem . . . . sicut Roma Clemenintem a Petro ordinatum edit . 'S. Cyprianus lib. de unitate Ecelesue serIbitr - Η ,, sunt , qui se ultro apud temerarIos convenas sine,, dominica dispositione perficiunt , qui se praepositos sine uIIa ordinationis lege constituunt, qui neminese Epistopatum dante Episcopi sibI nomen assumunt , ,, quos designat Psalmista sedentes pestilent Iae In eaa

- 'optatus MIIevitanus Ilia a. me eathedrae, Inquit , τοι originem reddite , qui vobis vultis sanctam Eeel sam vindicare . S. HIeronymus DiaIogo contra Lueἰserlanos , qu eum auctor Lucἱfer erat tantum Diaconus 3 ali. δε Cumis homine pariter InterIIt & secta , quI post se nul-

Ium Clericum Diaeonus potuit ord Inarer Beelesia a ,, tem non est, quae non habet sacerdotem . Haberi, Tov3. I. . ε . s. Alim

125쪽

S. Augustinus In operibus suis contra DonatIflas totus fere est in hoc argumento , lib. contra partem Donati sie loquitur I ,, Numerate Sacerdotes veI ab ,, ipsa Petri Sede . s in ordine illo patrum quIs euisu esse, videte . Ipsa est petra, quam non vinctura is superbae inserorum portae: lib. de unItate Eeele eis c. et 7., Nisi forte, inquit, hoc restat hominum in-- san I.e, ut dicant, non ex illis Eeclesiis , quae fun- ,, datae sunt per Apostolorum labores, adtapIerI praeis dicationem Evangelii in Ompibus Gentibus, sed II- ,, lis pereuntibus, earum reparationem ex AsrIea s ,, turam per partem Donati . Puto quod Ipsi etiam se rHeant tum hoc audi int ἱ & tam e re nisi hoe di- ,, cant, quod erubescunt, si dieant; non habent Om. si nino quid dIeant . is Illud tamen Lutherui impurident e de se ipso: assirmat, ut mox vlaebitur.

Tot veterum testimonIis refragari non Iotest Mo- Iinaeus Calvinistarum pseudominἰster et ait en Im lib. v. de vocasone Pastorum c. 9. Ou il I a deja une Eoi-ρ γ tine bonne vocation ordinaste, it est hors de do uteque nut ne peut eire recre qn' aveo les formes requises , cm amεe κηe misson ordinaire . . Ergo Eeclesia Romana cum ceteris, quἰ ei commu-BIcant, est vere Apostolica , cum Passores eius a Chri

so per sanctum Petrum , successione non interrupta, GIdenter ordinati & missi fuerint. Ergo Pseudore formatorum Ecclesia non est Aposto Ilea , nec proinde Christiana, ut quae visibIlIter a Romana , & ab aliis Apostolicis sit divisa ἔ nee conseia quen er a Christo origInem ducat per successivam &eontIuuatam ristorum serie , sed novo iure Pastores sibi praefecerit. Novatores in omnem partem se vertunt, ut deel ἴ-nent vIm huius argumenti , quod illos SchismatIcos visibiliter de sensibiliter ostendit , nee Invenluna ubi firmum figant pedem. Dieunt ri se ordinatos & mimos Pasores a PrIne pibus di Magistratibus , quemadmodum alIquando In Eeclesia Romana electὶ sunt EpIstm i. in contra r. haec evasio Adversariorum manisesse pu-

126쪽

rheologo . I a 'gnat contra artientum eorum fundamentalem ἰ quo sta-χuunt nihIl definiendum nisi ex Scriptura ; namque huiusmodi Pastorum ordinationem Prorsus reprobati SerIptura , nedum illam praescribat , aut commendet . Christus non seipsum clarificavit , ut Ponti sex fieret, sed qui locutus est ad eum , Filius meus es tu , ait Apostolus Hebr. cap. I. Idem Apostolus Titum Cretae reliquit , ut Presbyteros pec civitates constitueret , Tit. t. Et Timotheum a se ordinatum Ephesum misit, praescribens xitum & sormam consecrandi Episco pos adeo ut nullus in illis partibus potuerit esse Episcopus aut Presbyter , nisi accepta a Tito & Timotheo , manuum impositione. a. Hunc morem ordinaniadi Sacerdotes constanter tenuit universalis Ecclesia . Neia quidem Diaconus potest Clericum ordinare ex S. Hleis ronymo mox laudato , multo minus Laicus. Episeopδqu dem de alii Ecclesiis mInistri aliquando a plebe postulati sunt, sive etiam electi , sed nunquam ordI- nati & missi , nisi a Pastoribus , qui & Ipsi med Iante

fueressioue ab Apostolis ordinationem dc missionem 'acceperantis 3. Si Magistratus potestatem habent fraeficiendi Pastores , corruunt omnia sanctorum Patrum argumenta supra laudata contra Marcionitas , movaintianos , Donatistas , Luciferianos , Sc alias quaslibest Haereticorum iectas, ut quae Pastores non aceepitant , nisi ab ἔis, qui in secta auctoritate praepollerent. Dicunt a. se missionem accepisse ab Ecclesia R

Inaria,

Contra r. Falsum est Ecclesiam Romanam eos o vinasse & vocasse ad regimen anImarum . Lutherus

non erat Epis pus, inec ullius Ecclesiae Pastor. CaI-vinus iactitat manup suas non fuisse pollutas scelido oleo , quo manus S/cerdotum In augurari solent. Contra 3, si Ecclesia Romana eos vocavit & inlis sit , ergo erat Apostolica & vera Christi EecIesia et quae enim ab Apostolis divisa est, ct a ChrIsto des cit, omni ρuctoritate & 3urisdictione caret. Ergo rei sunt manifesti scii Ismatia , utpote qui a vera Christi EeeIesia se separaverInt. 'i At, inquiunt, non nos separavimus, sed ImmerIto F a di vi

127쪽

3e violenter eiecti sumus . Sed imponunt simplἔelbutinui ignorant Historiam schismatis, de quo est sermo. Nonne ipsi coeperunt seorsim conventus agere Annota Eeelesia omnibus modis studuit eos revocare ad sinum maternum , quem tamdiu ipsis expandit, quandiu aliqua spes reditus eorum affulsit Quid responderunt pus Illis sol lieitationibus: nisi quod Iegitur in 18. articu Io eonfessionis suae, sellicet omnem superstitionem. Visere In coetIbus, quibus Papa praest, ct eum qui risIse admistet, separatum esse a Corpore Christi Contra a. Ecclesia , quae totaliter a Christo defe-eIt , non potest ordinare nec mittere Pastores : atqui εκ adversari Is talis erat Eeelesia Romana tempore seisissionis; si e enIm Calvinus scribit, Iib. I. Instit. cap. 1. Doctrina eitra quam Chrisianismus non constat, tota fe- Iea oe e lofa es. Et In articulo tertio consessionis CalvInianae habetur: Uetat de e Eglise a au teIIementisterrοmpu, qu' u a Duu que Dieu ait fuseite dei Gens Z' une facon eκtraordinatre ρομν redi effer ι Egisse de non- mean. Lutherus quoque tanquam Apostolus Immediate a Deo missus de seipso ait et opus miniserii eius , ad quod moeatus sum a Deo, non accepi ab hominibus, προ que ρεν hominem; sed per donum Dei, o revelationem

DIeunt 3. suam missionem esse partim ordinariam 3 partim extraordinarIam. Nempe inquiunt, aIIa est v ratio , seu missio sundamentalis, qualis erat vocatio Aa-ι ronis & Apostolorum , quae suIt fundamentum missionis ordinarIae saeerdotum sibi Recedentium, illa in veteri Ieme, haee In novae alia eollateralis, qualis fuit miseso Prophetarum . Prima quidem iterarὶ non potest, quin mutetur status Legis seu Religionis . TVanslata enim Sacerdotio, Inquit Apostolus Hebr. 7. necesse est Hoe Letis re statio tot. Seeunda potest saepIus iterari, manente eodem statu ReligIonis, ut videre est tum In Prophetis quos Identidem Deus misit ad corrIgendos Pravos mores, & tollendos abusus: tum in Apostolicis virἔs, ut EusebIo vereellensi , qui turbulentImmo umanorum tempore per alienas Diaeeeses disturrebant, Rulseopos , ubi opus erat ordinabant. Porro ad alIa

128쪽

neeessarIa earitatis offeIa voeatio expectanda non est sicut ad extinguendum ineendium, quod consumit v etnam domum, non expectatur Magistratus auctorItas ratquI Lutherus & CalvIn ut extraordinarIe a Deo sustistiti sunt, ut eoi Iabenti Ecclesiae succurrerent, & so mnolentos Pastores, quemadmodum oIIm anseres, Galis IIs in Capitolium irruentibus, sopitos custodes elam xibus excitarent. Quare , inquiunt, non mInus Insulse Papistae a nobis inquirunt , quam alias Sacerdotes& Pharisaei a Christo , in qua potestate haee facitis Contra r. Cum In Beelesia identIdem largant Pse do prophetae ad seducendos homines, Deus Ipse De utii 8. v. a a. dedit signa, quibus verut Propheta dignosci possit. Unde S. Hieronymus in cap. 3. Isaiae , docet Prophetas missos ad praedieanda quae non nisi Ioneo post tempore ventura essent, prophetasse nonnulla brevi tempore complenda, ut horum experimento auditoressae; IIus addueerentur ad credenda remotIora. Atqui Luis therus & Calvinus nedum probarint se a Deo extraordina rie m Issos, characteres, quibus S. Petrus epist. a. c. a.& S. Iudas In sua epistola falsos Prophetas pingunt, uir ue Novatori apprime convenIunt. Hi qnippe ho-mῖnes audaees, sibi placentes, In conviviis suis Iuxu-XIantes , dominationem spernunt, maiestatem autem blasphemant. Lutherus, Inquit Calv Inus ep. 7. magnis mi liis Iaborat. Apud Germanos Lutheranice vivere, idem est ae voIuptuose, scrIpta eius daemoniis sunt plena, ex Theologis Tygurinἰs, Ipsemet scribit IIb. de abroganda Missa, se ex colloquio cum daemone persuasum fuisse Missam abrogandam . Scripta CalvInl non Inspirant , sicut Sanctorum IIbri illam sapientiam, quae desurIum est, pudicam, modestam , sed quae ex zelo amaro pro fici scItur, terrenam, anImalem, diabolicam, et habetur De. 3. in iis quippe homo petiiIans, δe ins Ient;ssimae superbiae supra omnes mortales sese extollIt; homines etIam spectatissimos, & In Dignitate eonsitu tos, eonvlelis atroeissimis continuo onerat, Maiestatem Divinam blasphemat, Deum faciens lib. I. Inst. e. I 8.& IIb. a. c. o. auctorem non minus operis mali, quam

operis boni , aeque praeditionis Iudae , ac eonsessionIs

129쪽

1 2 8 Protegamenas. Petti . Prustia dicunt Ca Ivlnistae se non esse dἰseia pulos CalvIni, qui, ut homo errare potu Ie, sed ChrIni Domini; namque adhaerent sectae, quam. evidens est non esse a Deo, vel hoe soIo t Itulo , quod collecta fit ab homine, quem Deus In hoc opus extraordIn rie non misit, utpote hominem superbum , sibi pla,

uentem , eontume IIosum & blasphemum. Nee dIeas Deum nonnunquam opus sumn perficere per homines impios, gratiam saeramenti. conferre per ulnistrum sacri Iegui h . Id enim verum est duntaxat de eone ursu generali , quo Deus ordine naturae vel gratἰae iam constituto, tanquam prImus motor concur stit ad ex Igentiam eius arum secundarum , ad actiones Bonas, ct malas , da, incrementum v. g. sementi fumtivae , pee. ImpositIonem manuum Pastoris Impli imprἐ-mit characterem sacerdotalem In subiecto indigno. Sed absit, ut d Ieatur, Deum ut eaussam particularem extraordinarIe , di supra orvinem a se constItutum, ei ἱ-gere indignum verbi sui m Inistrum; Peeeatori ...d aeit ... qnare tu enarras institias meas, o assumis Teinsamentum meum per os tuum p Psal. 49. Contra a. Non IIcet domum alienam Invadere, &omnem eius suppellecti Iem ei Ieere sub praetextu Incendii, quod nee apparet, nee praesumi debet: atqui conflagratio, quam Novatores praetexum, nec a quoquamicernitur, nisi ab ipsis praed Ictionibus, nee prae sumi potest in Ecclesia, Christo dieente, Matth. I 8. Ecle ego, vobiscum sum usquε ad consummationem ferret . Contra 3. SI antiqui Prophetae ordinem LevIlleum a. m Inisterio altarIs removIssent , de contempta sacerd eum AaronIeorum Decessione, Sacerdotes ex alia Tr hii , de familia inaugurassent , profecto statum veteris Legis evertissent, & allum substituissent; translato enim sacerdotio, necesse es, ut is Letis eranslatio. fiat. Quo, argumento ApostoIus Hebr. 7. probat per novum Chri- si SacerdotIum evacuatam fuisse Legem veterem : atqui Novatores ordinem saeerdotalem , quI ab Apostolis spὶ ritual successione de voeatione hactenus decurrerat, 'eut in veteri Lege ordo AaronIeus earnali generatἰone propagabatur, subvertere praesumpserunt ζ manu arma-

130쪽

suecenderunt, quae In eis erant sacratiora proculcarunt omnibus Sacerdotibus bellum Indixerunt quos potuere, erudeliter enecarunt, & qui effugere manus eorum , ἰn illos anathema pronuntiarunt : Nous eanda Om, i quIunt in art. a 8. Consessionis suae , toiates Ira assim-5tiei de Ia Papaut s ac tandem spreta , & quantum in ipsis suit, abolita ApostoIIea successione , crearunt Pastores novae orIginIs. Interim vero stomachantur, &mo Ieste serunt, quod eum Tertulliano Iib. dct praescric. 39. & S. Paciano Epist. eontra Novat. ab Ipsis tam inaudita & tam lava molIentibus quaeramus et is Qui ,, estis E quando & unde venistis qua potestate Apel- ,, Ies , limites meos commoves quid hie ceterI,, haeretici, ad voluntatem vestram sem Inatis , pascl-

,, tis Mea est possessio , olim possideo, priss possi- ,, deo, habeo orIgines firmas ab Ipsis auctoribus, quo. ,, rum fuit res: Ego sum haeres Apostolorum. Nova- .s, tu S novis lInguis locutus est prophetavIt suscit is re mortuos potuit Z horum enim at quid habere de- ,, buerat, ut Evangelium novi iurIs indueeret, ,, sleChrIstus ipse missionem suam probavIt, merItoque S cerdotes Aaron IcI ab IlIo peti sient , quIs dedisset e Ihanc potestatem, si ea opera non feeisset, quaeῖpsum a Deo exiisse manIseste declarabant .. Joannes quidem Baptista nullum signum feeit et sed praeterquam quod erat de genere Sacerdotali, itisque habebat sedendi In

cathedra Moysi: miracula, quae In eius natIvitate d uulgabantur per omnia montana Iudaeae, & vitae eius. sanctitas testimonium perhibebant, quod esset Prophm. 'ta Domini. S. Eusebius Episcopus Vereellensis & ali I, non sine consensu ceterorum Episcoporum per alle nas. DIoeceses concurrerunt ad reparandas ruinas ab MxἰanIs sanctuar o Illatas , ordinandosque Iegitimoς P sores In Ecclesiis, quas furor persecutionis invaserat Nihil ergo Novatores iuvant Prophetarum & ali rum Samstorum exempla, tum quia Illi sive ordinarie, sive extraordinarie fuerInt missi, non caruerunt mediis, quIbus suam missionem probarent e tum quIa Sacerdotum, successionem non praesciderunt, Pastores novi o