장음표시 사용
221쪽
oig De Des Uno .i Distinguo ntecedens. Quisquam hom num. Cisne dos quia nondum caeli ianua iis fuerat reserata: qui Dquam Angelorum, subdistinguo , vidit intuitive, Nego: vidit comprehensiνe , Concedo: hoe enim est pri- . vilegium Unigeniti et qui est In sinu Patris. Ita sanctus Chrysostomus hom. x . in Joann. . In sinu PatrIs es. M se inquit , maius quiddam est , quam videre . Qiu ,, enim tantum videt non habet exquisitam ejus iis quod vidit, cognitionem . . Instabis uerum Atquἱ nemo Angelorum etIam I xuitive Deum videt, ex I. Petr c. I. v. i a. ubi sic Iegitur, in qutin dsederant Angeli prospicere , is quippe non videt, qui videre desiderat. Ergo. Nego subsumptum, cuius confirmationem HistInguo eum sancto GregorIo sb. 28. MoralIum c. I 8. de mdetans prospicere desiderio excludente fastidium, quomo , do comedens, qui ad satIetatem non pervenIt, desiderat comedere, Contado: desiderio excIudente praesentiam de fruitionem , Nego. ,, desiderant igitur, inquit Sau-s, mri Γοctor , sine labore , nam desiderium satietasa, eomitatur, & satiatur sine fastidio , quia Ipsa sa- , , tietas ex desiderio semper Rccenditur . . . Dices a. Sancti Patres , Ambrosius , HIeronymus, plerique Graeci; ac praesertim sanctus Chrysostomus de Theodoretus, negant dIvinam naturam unquam fuisse visam, sive ab homInibus, sive ab Angelis. S. quidem Chrysostom. Hom. r . In Ioann. sic scribit: is id quod ,, est Deus , non modo Prophetae non viderunt, sed ne- ,, que Angeli, neque Archangel I. is Idem oratione a.
Iud ipsum probet. o Qtiamobrem , inquit oratione g. M non de natura hominum solum ait , Deum nullus,, unqu/m vidit , sed etiam de virtutibus supernis. ,, Theodoretus autem In cap rq. Epistolae I. ad Cor. expendens illa Apostoli verba , rune facie ad faciem risit, ,, hic videmus SymboIa DomInici eorporῖs; illica, aptam ipsum Deum videbImus; id enim significat , ,, facie ad faciem. Videmus autem eius, non quae sub , spectum non cadit, naturam , quae a nullo cerni
222쪽
mulat se evas Attribus r.e et i, & multis confirmat Dialogo primo eum Eutyiaehianti. o si ergo, inquit, nec ab hominibus dieo. e o nee ahqngella, videri potest divina natura, is di. . quomodo in terra Is κἰsus est , qui cerni &o eon sprii non =otest Et infra , sic ergo de Angeis lis Inte Igamus audientes , qηοdsemper vident faciem ,, Patris se s. qm. in caelis est. Non enim vident di- ,, vinam substantiam, quae nec circumscriui, nec comis, , prehendi , nec mente percipi potest e sed speelem ,, quai uel TII rum naturae accommodatam . Post In.: ,. camistionem vero visus est, etiam Angelis, non I l , , similitudIne gloriae, sed vero ac vivo utens , quasi velam Ine carnis integumento. Ergo visio Dei intuitiva ex communI Patrum senintentIa impossibilis est etiam supernatural Iter. Et hane sententiam amplexi sunt Armeni & GraecI ex Armaeano lib. r . de QuaestIcnibus Armenorum , & Guldone Carl mellta In Summa de haeresibus ς eu I etIam adhaesisse Petrum Abai lardum tistatur S Bernardus Epist. I99. Nego consequentiam. Ad an edens vero R. r. Duplici ex causia veteres.non ita ident Idemaeeuram fuisse Iocutos. r. Quod cum Anomaeis , qui
persectam di comprehensivam DeI visionem sibi arrogabant , plerique decertarent. .
Notum e st antem Patres In eiusmodI eertaminIbus. . adversarIis ad extremas videri & penitus oppositas partes deel Inare . Annon visus est Eutychlanis Sanctus Cyrillus AlexandrInus negare In Christo duas naturas, eum contra Nestorium unicam personam, eamque dἰ-vinam assereret, ct sanctus Augustinus in haeresim Manichaeopum relabi , cum contra Pelagianos veritaten peccati originalis astruxret 2 2. Quod, cum nemo ne. garet Intultivam Dei visionem , securius.Ioquerentur, ut observat In simili casu Sanctus Augustinus . Ita enim sese intelligi arbitrabantur , quomodo In EecIesia credebatur. His itaque praemissis, R. a. Distinguendo antece ense substantia dIvina ne ab Angelis quidem Hotur Usione exquisita & comprehensiva , ut contendebant Anomari, Concedo: visio ne intuiti va, iuxta captum naturae creatae, & seeu
223쪽
aro De Deo Uno, dum quendam condescensum , ut loquuntur illi P
Instabis I. Atqui condescensus , de quo loquuntur Patres Iaudati, similis' est condescensul, quo Deus se videndum praebuit antiquis Patriarchis, ergo sicut Pa-- trIarchae per illum condescensum non viderunt Dei substant Iam , ita nec Angeli. Distinguo subsumptum, sitnilis est cum aliqua proseportione, seu analogice , Concedo e similis est persecte & univoce, Nego subsumptum , nam Iaudati Patres scribunt illum condescensum esse secundum ea. pium intuentium . Quis autem neget longe maJorem esse capacitatem in Angelis beatis , quam in hominibus viator bus Z Condescensus Itaque respectu Patria
charum excIudit visionem intuitivam , non Vero respectit Angelorum. '
Instabis iterum , Theodoretus in Iaudato Dia1ogo, scribit Angelos Deum non vidisse , nIsi peracta Inca
natione e atqui peracta Incarnatione non vident Deum comprehensive e Ergo ante Incarnationem nequidem i tuitive viderunt. cDIst. mIn. Comprehensive non vident secundum naturam dIvinam, Concedo e secundum naturam assumptam , Nego min. Atqui ut percipiatur mens Theo- . doreti , observandum est ipsum disputare cum Eutychiano, qui auxia sectae suae dogma contendebat naturam humanam In Christo absorptam fui sse a divinitate , ae consequenter statuebat Deum post Incarnationem visum fuisse sicut est In se, idque probat ex illo textu Baruch e. 3. Fos faee in terris visus es , eae eum bominibAs eonversatus es . Contra Theodoretus opponit
Verba Evangelii Joann. I. Deum nemo mirit unquam,
ex quibus concludit Patriarchas & Prophetas Deum non vidisse, nisi in aliena forma. Sed postquam Deus caro factus est, iuxta Illud Joann. i. Verbum caro factum es. Iam in terris visus est, & in caelis. Angelis apparuit, quae Apostoli verba Theodoretus interpretatur de visione. Comprehensiva, quam non habuerant, priusqu m De unfieret homo, quῖa hoe exquisito modo cognosci nompotest , nisi secundum naturam a se assumptam: non enim,
224쪽
DIUlaisque Hus Attributus. a r.efinquIo, vident vivinam sub antiam , quae nee eireuma feribi , nee comprebendi , nee mente percipi potes . Et Baee seribendἰ ratio famIllarIs est aliis Patribus , qui
disertIs verbis visionem Intultivam Angelis concedunt, nam S. Clemens Alexandrinus, cuius Iuculentissimum testimonium In confirmationem nostrae responsionis Protulimus , eodem plane modo mentem suam , quo Wheodoretus, aperit lib. 7. hypotiposeon, ubi sic habet , apparuit Angelis , quippe invisibilom diῬinitatis naturam ne illi quidem midebant . Itaque incarnatam iiderunt, scit Icet comprehensive . DIces 3. Debet esse aliqua proportio facultatem Inter & obieetum ; atqui nulla est proportio finiti . ad In sinitum , facultatis creatae ad obiectum increatum: Ergo.
Disting. mai. Proportio habitualis, Coneedo et e tἔtatis , Nego mai. DIstinguo simit Iterim Inorem , finiti ad Infinἰ tum nul Ia est proportio entitatis, Concedo e habitudinis, Nego min. Deus enim est veritas intelligibilis, mens vero humana est saeuitas IntellectIva : atqui facultas ῆntellectiva ordinem & habitudinem habtit ad obiectum Intelligibile: Ergo. InstabIs. Proportio habitudinis , eum fit relatIo lequidem respectu ad obiectum , fundatur in entitate
Proportionata et atqui ex concessis non est proportio . ent talis Deum inter & mentem creatam et Ergo nee habitudinIs. .
Nego mai. e intum enIm allude omnIs reIatio su inponἰt fundamentqm, restr Ingitur ad omnem & solam reIati nem accidentalem , quae advenit rei iam in suo esse constitutae , propter vel eandem quantitatem , si sit relatio aequalitatis, ve I estndem qualitatem, U. g. albedinem, si sit relatio similitudinis. Sed extendi noudebet ad relationes trascendentes , puta saeuitatis ad obiectum; cum enim sint essentIales & quid primum Inre; non est assignanda ratio cur rei alicui insint, v. g. cur olfactus habitudInem & ordinem habeat ad odorem potius quam auditus , intel Iectus ad intellἔgibile,
225쪽
num In qualibet re . Instabis Iterum. Maior est distant a Inter Deum Seontellectum ereatum, quam inter Angelum & oeulumeorporeum: atqui oculus δorporeus nequidem superna- visaIIter videre potest Angelum: Ergo neque Intelle- lctus creatus Deum Distinguo maiorem , ut supra. Maior est distantinentitatis, Concedor habitudinis , nego maiorem. ImeiusmodI Igitur minus est spectanda entitas, quam ha hitudo; namque oeulus di lanus convenIunt in rati ne en- Italia corporeae, & tamen oeulus ne dῖvInitus quidem po- est perei pere sonos : quia ad IIIos nulIam habet habitudἰ-vem , mens autem humana ex natura sua tendIt In verum, illudque perelpere potest, naturaliter, si sit Verum naturale ἱ supernaturaliter vero, si sit supernaturale ..
'trum venis stematuralito videripossit a tri cogoreis γ' Constxt ex dictis de Immensitate Dei e. I a. p. 2 8 Deum oeulIs eorporeIs posse v deri In affectivus, & quidem in hae mortali v ta, eo clarius, quin anima abundat IorIs gratIae auxi IIo illum se plus reeogia vat, & instant Ius denderat. Cum autem Beati in futurae
vita Angei s limilas effeta , Deum ubIDe praesentem
operant , mente semper conspiciant, dubium non est vin futurum sit ut se resurrectione, quocunque conversuri sint eorporis oeuIos,.IIIum sensibiliter praesentissimum habeant, & eius praesentia IneffabIlIter delectentur , is ua ,, de eressibile est , inquit sanctus Augustinus I. a a. de Cly. V s, Dei c. a'. sie. nos esse visuros mundana tuno corpo- , ra; ut Deum ubique praesentem, & universalla et- ,, iam corporalia gubernantem, per corpora quae gestas, bimus, & quae conspiciemus, quaquaversum ocuIORs, duxerimus, clarissima perspImitate videamus, non si- ,, eut nunc invisibilia Dei per ea quae ncta sunt, In- , , tellecta conspiciuntur , ubI plus In nobIs valet mn dςr, qua credimus ἱ quam rerum corporalium spa
226쪽
οι elas , quam per oculos cernimus eorporales. Sed m, eui homines inter quos viventes, motusque vitalestn exercentes vivimus , mox ut aspicimus non eredimusis vivere, sed videmur, cum eorum vitam sine eorp ,, ribus Videre nequeamus , quam tamen in eis pers, corpora, remoti omni ambiguitate conspicimus: ita ,, quocunque spiritalia Illa lumina corporum nostr
- ,, rum circumseremus incorporeum Deum omnia res, gentem, etiam per corpora, contuebimur.
Tota igitur quaestio est , num Deus oeulis eorpo reis possit supernaturaliter videri. ut in se est 1 Resp. Non potest . qProbatur I. ex SerIptura, r. m. s. v. 1 f. quem nullus hominum midit, nee midere potes . Hunc autem locum Origenes sanctus Hieronymus, ex S. Augusti epist. et 48. alias III. interpretantuη de visione . pe
oculos eorporis . Probatur a. ex Patribus .
Origenes l. 7. contra Celsum , fuso, inquἔt, nobis ponit Celsus dicens ἀοs sperare corporeis oculis Deum
ἐnquit, oculus corporn videre neque num potes , . neqμe
tunc poterit; ad quod probandum multa profert argumenta, esellitque contra sentientes a , Cum autem ' sanctus Doctor comperisset quemdam Episeopum aliter sentientem, epistola, ut Ipsi videllatur, asperiori offensum, aliam ad Fortunatianum Episcopum scripsit, quae est i 8. olim. III . in qua pro sua singuI xi modestia, &Imitando servandae pacis studIo, veniam obnixe petit, explicatque quid In hac materia Iuxta re. Iani fidem tenendum, quidve illaesa fide Ileeat opinari. Fides exigit, ut Deum asseramus incorporeum, & nurulo loco distantem ac ei reumscriptum, ae proinde invi
biIem oculis corporis etiam immortalitate seuentis, cum nonnisi corpora aliquo Ioci intervallo separata eernere queant.Utrum autem In resurrectione tanta sutura sit cor Porum mutatio, ut oculis retenta propria substantia spirituales fiant, eamque virtutem aec plant, qua ἔpsanti
met Dei substantiam conspiciane, unicuique liberum re.
227쪽
hanc quaestionein probIematice ita tractat, tum In hae epistola , tum in I 47. alias Mais & Isa. alias I cI. ae denique I. 3 a. de Ciri Dei c. 29. ut semper propendeat in sententiam negantem. Sed quia, inquIt cItato cap. 29. , , Spiritale corpus nercimus quantos ha- ,, bebis accessius I de re quippe inexperta loquimur, ,, ubἰ aliqua quae aliter intelligi nequeat , divinarumo, Scripturarum non occurrit, & succurrit auctoritas , , , necesse est ut contingat In nobis , quod In libro,, Sapientiae Iegitur, cogitationes mortalium timidae , is & incertae providentiae nostrae. Probatur 3. ratione; quam S. AugustInus urget laudata epistola 92. sicut Deus non est sonus ut possit auribus percipi, nec halitu , ut sentiri possit olfactu; nec liquor , ut possit & bibi ; nee moles, ut possiddi tangi; sic nec color aut lux corporea , ut possiedi videri : Cur sistis oeulis favient , inquit S. Doctoriis inlident eaeteris sensibus pDices et Iob cap. 29. ait L in earno mea midebo Deum meum , quem visurus sum ego ipse , is oculi mei com spiniuri sunt. Ergo . Distinguo antecedens eum S. Augustino, Deum Re demptorem dc incarnatum, Concedo e Deum in prinpria divinitatis substantia, Nego antecedens.
inrisin quibusdam Mimia Sanctis misο Dei insultiva ante. mortem fuerit concessa λDUo sunt extra controversiam , nempe IIIud beneficlum extraordinarἰe a Deo concedi potuisse& reIpsa Christo Domino fuisse coecessum , ut demon stramus Tract. de Inearnatione , eap. 7. circa med. Controvertitur autem In Sehol Is , num purus h mo adhue mortalIs actu & de facto visione Dei Intultiva aliquando fuerIll potitus
dum , & z. M. q. I73. arta a. de Moyse & Apostolo L
228쪽
nivinisque essus At rigutis . et a q,h; pro sua sententia , quam amplexi sunt Theologis non pauci , laudat S. Augustinum lib. ra. de Gen. artiti. & Epist. I .
Communior tamen non solum Theologorum , sed etiam Patrum sententia , ac ideo nostra ν negat cul- quam mortalium concessam fuisse aliquando visionem De Intuli Ivam.
Probatur i. ex ScrIptura. Joann. I. Deum nemo mi dit unquam , r. Timoth. I. nullus hominum vidit
Evangelium, autem Ioannis , & Epist. I. ad Timoth. scripta sunt post Epistolam a. ad Cor. In qua Aposto Ius refert Ie raptum fuisse usque ad tertium caelum sive Paradisum . Ergo non vidit In illo raptu essentiam divinam, sed eximias quasdam revelationes accepit. Nee dicas Paradisi nomen In scripturIs sumi provisione Dei intuitiva , ut patet exbverbis Christi as
Latronem, Lucis 23. Hodie mecum exis in Paradiso μ'
namque huius votis varia est acceptio , Genes ais Adam translatus est n Paradisum, Genes. 33. Terra Sodomorum vocatur Paradisus, Eccl. 44. Enoch transisIatus dicitur in Paradisum. Quod autem a. Cor. I non aeci plantur provisione Dei Intultiva sicut Lue. 27. suadent verba Ipsiu met Apostoli, a. Timoth. 6. Nul- ι3s bominum Deum midit. Probatur a. ex Patribus . S. Irenaeus lib. q. cap. 3 9. mque Moses , Inquit .midit Deum, neque Elias .... quae autem ab iis videbantur , erant smilitudines claritatis Domini.
Origenes in caput C Isaiae sic scribit et D i faciem non mi sit Isaias nec Muses is Toseriora viderunt , sinserimum est .
S- Clemens AlexandrInus lib. s. stromatum , Id ps adstruIt e Planuin est, InquIt, neminem unquam vis tempore fosse Deum clare percipere Tertullianus idem probat lib. contra Praxeam , ct lib. q. contra Marcionem cap. 22.
S. Athanasius , de S. Cregorius Nazlangenus apud S. Augustinum Ep stola I 8. docent Deum non fuisse' visum, nisi in forma assuinpta. Sanctus Augustinus r era Ioel f a S. Thoma su
229쪽
uist , De Deo Uno, pra IaudatIs propendet In oppositam sententiam ; sei
tandem in libris, quos senex edIdit, ut lib. a. de Trinit. e. Ig. lib. Io. de Civitate De I cap. xy. nesuam senistentiam luculenter confirmat, ,, Species qua visus estis inquit, lib. Io de civit. Deus non erat; nam Seis loquebatur cur loquente Moyse,&e tamen dicebat, se ostende mihi temetipsum. Et tract. 3. in Dann. Qv IdvIdit Moyses vIdIt nubem , Angelum . . . omnlsa 1, ereatura typum Domini sui gerebat, non ipsius Do- ,, mini praesentiam exhibebat ..... Respotatim aeeepῖt Tm nota potes v Idere faciem meam. Loquebauur ergo cum Moyse AngeIus, portans typum Domini. . . non eraν,, illa substantia Dei. , , Denique lib. a. Retrare cap. 26 se retractat , quae pn opere de Genesi ad litteram, scripserat: ,, in hoc opere plura quaesita quam Inventa, a, sunt, & eorum , quae inventa sunt, paucIora firmata a, cetera vero ita posita, velut adhue requIrenda sunt Dices I. Videre Deum non Ita a n Igmate, sed facie ad faciem, est videre Deum intuitive , sicuti in se esse non enim allis termIn Ix Apostolus I. Corinthi I 3. e prImit versionem beatῖficam: non per speculum, inquit vim in aenumate , sed facie ad faciem , Atqui Moyses vidIt Deum non Ire aenigmate, sed faeie ad faciem ,
Sic enim IegItur Exodi I 3. vers II. Eoqisebatur autitem Dominus ad Mysen farie ad faciem , sicut solενιoqui homu ad amieum suum. Et Nuiri. Iri vers. c. 74. 4e 8. Si qnis fuerit inire os, Trophota Domini, in visione apparebo ei, mei per somnium loquar ad Elum ;αρ non tali forvus meus Moyses . . . . Oνe enim ad os
loquor ei, 'palam, ω non 'ν aenigmata is figuras Dominum video. Ergo riveris Moyses vidἰς Deuin sicut In se.est . ' ARespondeo v. negarἰ posse minorem: quἴa ex S. Ste phano Act. v. non Deus ipse , sed Angelus typum Dei gerens loqvehatur Moysῖ, ae proinde Moyses ad sumomum vidit Angelum in propria substantia. . Respondeo a. distinguendo maiorem e videre Deum fiue aen Igmate, sed facie ad' faciem, est videre Deum fieuti est, si sic v Ideatur Deus in propria substantia , non vero ita sorma assumpta, concedo: si. sic videat
230쪽
in forma assumpta, quemadmodum Apostolἰ cum Cheses o conviventes videbant Deum sine migmate, & sa eIe ad faciem in humanitate assumpta , Nego ma Porro Moyses videbat Deum , seu Angelum non petfiguras sicut aliἱ Prophetae, Vὰ g. per imaginarias vi- fiones vel In specie ignis , venti, dcc. sed in forma humana , & eum eo libere ac familiari quadam con
Instabis et atqui Moyses Deum vidit non tantum ira forma assumpta sed in propria substantia: qui enimvἰdet Deum In sorma assumpta , videt Deum per figuram et atqui Moysest ex citato textu Num. Deum vidit non per aenigmata de figuras: irgo. Nego subsumptum, cuius confirmationem distInguo video Deum per figuram plenam, quemadmodum v det, quis amici spiritum in eius allocutione S aIiis , motibus corporis tanquam signis quibusdam, Concedo gvidet per figuram vacuam quomodo videbant aliI Pr phetae quae ita operationem Dei exprimebat, ut unumquid cum Deo morali te non efficeretur, Nego.
Urgebis : Atqui Moyses non solum speciem illam
exteriorem' vidit, cum ea visione non contentus, ul-rra petierit Exodi 3 vis r 8. videre Ipsam Dei gloria m , & Deus annuens voto illius re sponderit e ossendam omna bonum tibi ; quid enim aliud ςst omne bonum, nisi essentia divina Nego subsumptum: vel enim Moyses hIs verbis p eiit duntaxat vider fulgorem vultus Angelici, quema modum Apostoli viderunt ita monte fulgentem humanitatis Christi glariam , namque Angelus Ini nube μcaligine tunc loquebatur iratus ob grave populi idci- mlatrici peccatum , propter quod initis eiusdem eapitis minatus fuerat se eum in itinere non praecessurum st cui antea I vel Moyses expetiit videre divinam essentiam, illud' responsum accepit a Domino , non poteνis videre faciem meam s nore enim videbit me homo .
edi vitet . Ergo per, omna bonu)n, quod hic promittit se ostensurum Moysi , non intel Egla nisi gloria . aeternam, quantam mortalis oeulus admἔtteret, &quae
vino & petitioni Moysis abunde futurum esset satis. Κ s , Haec