장음표시 사용
271쪽
D in Aue eius Atinibutis . aςsi proxima est intellectus, per quem Angelus vel homo fit proxime potens eliciendae cognitionis, quam ut facillus dc promptius eliciat , adiicitur ei scIentiae habitus. 3. sequitur ipsemet intellIgent;ae actus, seu intellectio actualis , a quo denominatur Intelligens . At In Deo res non Ita se habet i Deus enim, utpote ens a se, est actus purissimus, simplicissimus , ct Illimitatus , nulla in eo vItae radix ἔ nu IIa potent a intelligendi, nullus habitus seientiae, sed est suamet actuails cognitio ; ad eout esse actu, vivere actu, Zc intelIIgere actu sint unum stidem: quibus praemissis , ad quaestionem propositam R. Scientia Dei est actus simplicissimus, immutabIlIs , & Insin tus. Primo est simplicissima , sap. 7. v. aa. est in ilia iaplentia Spiritus intelligentiae fansitus , unicus , in multipleΜ, scilicet secundum nostrum concipiendi mo dum, propter diversa obiecta , ad quae se extendit; sed non diversis obtutibus, Inquit Petrus Damiani opusc. 36.
c. 7. diversa eonsiderat, ut eum intendit praeteritis, va
rat a praesentibus f sed uno duntaxat ae si Iiei poten- iis ae majestatis intuitu semul omnia comerebendit . Secundo est immutabilis , nec erescIt, nec decremscIt: Sicut omnino tu es, Inquit S. Augustinus lib. I 3. Cons. c. I s. tu scis solus qni es incommutabiliter , is scis ineommutabiIiter, Θ' mis incommutabiliter . Tertio est infinIta tum Intensive , tum extensive sapientiise ejus non es numerus, Psal. I s. Ac in primis Deus seipsum novit & comprehendit tamquam primarium obiectum , ac praestantissimum intelligibile: Nomit omnia Deus Pater in fesso , inquit S. Augustinus lib. I s. de TrIn I t. c. 14. novit in filio a sed in seipso tanquam seipsum : in filio tanquam me umsuum. Deinde novit cetera omnia , Ηebr. q. Non essμIla creatura invisibilis in conspectu ejus s omnia autem nuda oe aperta sunt oculis ejus. Videt omnia possibilia, Ecel I. 23. Domino ... Des
antequam crearetur , omnia sunt agnita. Rom. ωοcMea quae non sunt, tanquam ea quae junt.
Videt existenil a , praeterita , & futura, Psal. I t. Tu cognovissi omnia novissima , ω antiquas etiam se-' . , ' M' , ereta
272쪽
dis . Denique ex Tertulliano IIb. a. eontra Marcio nem eap. s. Praescientia Dei tantos haδet ises , Di scis Prophetas. . . 'Videt denique futura eonditionata . Probatur , quia . eon ὁἰtionale futura sunt ea , quae revera extItura non sint, sed existerent , si poneretur certa e ditio; at qu. Deus musmodi futura cognoscit: nam Matth. II.
Christus afferit , quod si In Tyro & sydone eaedem factae fuῖgent virtutes , quae apud CoroetaIn de Bethsaidas, Tyrii de Sidonii poenitentiam egissent. I. Regae cap. 23. DavId eonsulit Deum , num habitatores Ceilae ipsum Sauli traderent, si apud illas remaneret. Deux
git David , & ita non est traditus . Ergo Deus prae-DIt quae eonditionale futura sunt. Dices r. Deus eum dubitatione futura IIbera prindieit Ierem. as. Noli , aIt Deus ad Prophetam, sub Trahere verbumi, se forte audiant , Ezech. a. si forte adeant . . . oe s forte quiestaut . Ioann. se me se ir νi, , finian is Patrem meum seiretis: Ergo . Distinguo anteced. Cum dubitatione praedieIe mor humano , ut denotat liberum hominis arbitrIum , &proprIam eius de eventibus futuris dubitationem , Concedo: Cum dubἰtatione , quae sit In Deo , Nega, antee. Ita Sancti Patres , S; Ηἰeronymus In cap. 26. Ier. Verbum , inquit , ambiguum , forfran , m sati divin non potes convenire , sed nosro loquitur afectu, ut liberum homini servetur arbitrium , nec eΜ prascientia ejus
quase necrotate vel facere quid , veI nm Deere coga eur . S. quoque Augustinus In PLI. a. ad haec verba, nequando irascatur Dominus , sic seribit , eum dubitatio ne postvm est , non secundum visionem Tropbetae , ΜΗ σὸνtum es , sed secundum eos ipses qui monentur I q ia renta dubitatione Dient euitaνe ἐνam Ueι , quibΜs Uer' te non revelatur. Et trare 3 7. ἔν cap. 8. Ioann. In
273쪽
Divinisque ejus Attributis . a Inon dubitat , sed increpat r dubitationis verbum squando dieitur ab homine ideo dubitante, quia nesciente cum vera dicetur a Deo morbum dubitationis , cum Deumnibil aliqua lateat , illa dubitatione arguitur infidelitas, non opinis tur divinitas. SIc enim herus servum Inoberidientem increpare soIet, forsitan obtemperabis , cum adhIbuero verbera . InstabIs: atquI Deus nonnuIIa praedicἰt sutura, quae non eveniunt, V. g. lib. 4. Regum c1p. a G. per Isaiam 'dieli Ezeel, Iae: Fraeeipe domui tuae , morieris enim νω so non vives: & Ionae 3. iubet Prophetam praedicare , adbuo quadνaginta dies , EX Ninive subvertetur is Nihilominus convalu It EZeehias , de Ninive non est subversa: Ergo Deus sutura erito non praescit.
Distinguo anteeedens euin s. Thoma a. quaest. F T. art. s. ad a. Quaenam non eveniunt, quae tamen Deus
praedieli futura secundum ordinem caussarum secundarum , Concedo: quae praedicit absolute , Nego ant. Deus itaque praedIxit & EzechIam morIturum habita ratione morbi Iethalis, a quo naturaIIter sanari non pote rat , de Nini ven evertendam propter InhabitantIum malitiam , sed certo sciebat quid supra ordinem causesarum feeundarum esset facturus. Diees x. Sancti Augii stἰnus, Prosper , de Fulgen-tIus reaiciunt praescientiam futurorum eonditionatO
Distinguo antecedens: ReileIunt: In sensti Semipe- pelagianorum, eoque haeretico , Concedo et absolute . Nego antee. SemipelagIanὶ Itaque In eo versabantur errore, quod initium salutis esset a nobIs, ita ut gratia adiuvaret duntaxat iam eonantes, aut saltem desiderantes, nuIIatenus vero praeveniret. Cum autem urgentur e cemplo parvulorum, qui priusquam decedant, nullo praeeunte pietatis affectu, baptizantur, recurre- . bant ad futura conditionata , fingebant que Deum quibusdam grat Iam baptism; impertIri, aliis vero deneg re; quia praesciebat illos, si vixissent, dono sibi coniseesso recte usuros, illos eontra abusuro , stula audia sinquit S. Augustinus IIb. de Praedest. Sanctorum ea p, a quod dicuntur parvuli Ero suis fusuris meritis ia
274쪽
. a infantiu aetate bapti ei εκire de hae vita , ω dis illi non baptinati in eadem aetate mori , quia cis' νηm praej cita snnt merita futura , sed mala s non eo
νηm vitam bonam vel Uaiam Deo remunerante veι damnante , nullam . . . clade hoe talibus miris in mentem venerit , nescio ut futura , non sunt Dis νμra, puniant- , ut bonorentur merita parvulorum .
Instabis .r atqui Sanctus Augustinus lib. a. q. a. ad . Simplicianum , omnem Deo abiudicat futurorum prae cientiam . . Distinguo subsumptum: Abiudicat Gmnem praescien- quae sit cum aliquχ impersectione , qualis est in hominibus , Concedo di omnem absolute praescientiam, Nego . Sanctus Itaque Doctor duos desectus in prasidientia , quae in nobis inesse potest , deprehendit: Remota sunt a nobis quae dicimur praescire i Deo au intem omnia sunt praesentissima . . a. Futura minus nobis perspecta sunt, quam praesentia ;i unde aliquid perse ctionis accedie nostrae notitiae di cum res quo praesen aiebamus futuras, existere incipiunt , atqui perabsumdum est , quod temporaliter aliquid accedat scientiae
Dei, ω tamen', inquit, scit Deus, ει praescit Deos
Distinguo antecedens : Non novIt scientia approbationis , quomodo peritus artifex dicit se non agnose re opus male elaboratum; Concedo: non novit 11m- pliciter de absolute Nego antec.. alloquin; quomodo
De reliquis scientiae Dei proprietatibus .
in x. C cientia Dei estne ea D. νεν- . o R. Est caussa eorum omnium, quae Deu&. Laeli , minime ver 'orum , quorum Deus non est auctor, nemῖς peccatorum
275쪽
et illai κε ejus Atreiἔκ si . Prima pars probatur i. ex Scriptura. Proverb. Ese de seipsa loquitur Sapientia et cum eo eram cancto somponens , Ioann. I. de verbo divIno, quod est sa.
pientia Patris , omnia per i sm facta sunt , is sine. ipso factum es nihil . a. Ex Patribus . S. Augustinus
lib. I s. de Trin. cap. II. Universas, Inquῖt, creaturas Dirituales oe eo oreas , non quia sint, si leo novir , Deus sed ideo sunt, quia noetit. Sanctus Gregorius lib. ao. Moral. cap. a 3. sunt non ab aeternitate ejus, Meo videntur quia sunt I sed ideo sunt , quia videntur .
3. Ratione Sancti Thomae, quia scientia Dei se habet
ad res creatas, sicut scientia artificis at res artificI Ies: a qui ars In mente artificIs est caussa rerum a
tisiel alium e Ergo. , Dices: scientia supponit existentiam obiecti, prIus enim est esse, quam cognosci; ergo se entia Dei non
Distinguo anteced. ScIentla speculatIva supponit obiectum, Concedo et Scientia practica , Nego anteced. Nam Architecti scientia non supponi domum , sed facit , Instabis et Deus per suam omnipotentIam cunctis ereavit: Ergo scientia divina non est rerum caussa.. Nego conseq. Tria quippe attributa ad rerum productionem concurrunt , nempe voluntas , se; entia ν& omnipotentia : voluntas decernit opus producen dum , scientIa' dirigit, omnipotentia exequitur. Secunda pars probatur I. ex Scripturae textibus νquibus contra CalvInum Infra demonstrabimus Deum non esse auctorem peccati, a. ex sanctis Patribus. Sis Hieronymus dialogo contra Pelagianos scribli : Non ideo peccavit Adam quia Bος futurum noverat Deus , sed pr civit Deus quasi Deus , quod ille erat. Propriio voluntate facturus. Sanctus Joannes Damascenus dlal - .go adversus Manichaeos, quod praescientia, viquid, diabolo minime ea fa fuerit cur malus feret, binς constat νnam nec medicus dum. futurum mosium praenoscit , morbo candfam affert . Verum morbi quidem caussa in ρναρο ν , is immoderata vitae ratione con it - at me diri pr- rio eruditionis Usus argument- est praenotionis α -
276쪽
rem eaussa haes est , . quod ita fut-- reae .., Mila te, quia peceatum sermaliter sumptum est merus de- ehis, qui relandi non potest , nisi in eaussam defi-eientem ἱ quemadmodum claudicatio non adser l, turanImae , qtiae tIbiam movet , sed ipsi tibiadi male as secte. Dἰκἰ , feratum sormalitre sumptum, Deus quippe
vi caussa universalis con eure t ad. materiaIe peeeati puta. ad hom eid Ium materIaliter spectatum , quin, amis ille est ens reaIe & physicum, quod non potest' existere nἰ si dependenter a concursu divino, quem sinne Deus non praebet, nisi intellechiali modo, & pr pter finem laudabilem. Ideo autem malitIa, qtMactetu
Illi inest , Deo ad scribi non potest; quia ad illum nedum moveat aut determ Inet , ab eo deterret sive per Iegem extrinsecus sonantem , sive per gratiam Intri sectis operansem . Sed de his Iterum . ubi de Prou . dentia. Q. a. Fr sientia-Dei imponitne rebus nece ratem R. Affirmavit unῖversim Joannes Ηus, ct Ideo Ire Coneillo Constantiensi damnatus,' sessi a T. Quidam, eae, Illillosophis Gentilibus , tu Cicero lib. a. de DIvIna-tἰΟne , cum non. possent concit Iare libertatem eum, Del praeseientia , maluerunt flefinire Deum non esse praescium futurorum contingentium , quam negarer quod In seIpsis. verum experiebuntur, scilicet.liberum sibi esse multa vel facere , vel non facere . Ide Tullius, Inquit S. Augustinus lib. s. de CivIt. eap. 9.erepta mo praescientia, ne- ubertatἐs damnum homo sense iret, homines , dum vult facere liberos , . fecit sacri erou . Contra eiusmodἰ errores R. Praescientia, non imponit necessitatem caussis 1
Probatur , quia neeesse est, ut eundis In - tempore mentant eo modo, quo Sapientia , quae est omnium artifex , ab aeterno ordinavit , & praescivire amni Sa -pἰentiat ordinavIt de praescivit alia ilirere futura alia. necessario. r ergo secundum Dei praescientiam etisipientiam, . alia, in tempore exῖstent libere. , alia ne cesserio,. - .
277쪽
mminisquν Hus Attrita Ar . t suaior est evidens ; sicut enim Architectus domum construit iuxta ideam , quam mente concepit ; Ita Deus hane rerum universitatem produxit & admini frat eo modo , quo eius sapientia ab aeterno dispois suit, di praevIdie. Minor est S. Thomae a. p. q. I s. art. 8. ubἰ de divina voluntate , quae proculdubio nihil futurum sine praesis ent a decernit, sic scribit et cum voluntas divinast efficacis a , non solum sequitur , quod sani ea , qua Deus vult fieri , sed is quod eo modo fiant , quo
Deus ea feri mult. Vult autem quadam fieri Deus necessario et quaeda)n conting nter , ut sit ordo in νebus ad complementum uni versi s. . ideo quibusdarn effectibus, aptavit eau sua necessarias , quae deficere non possunt, De quibus effectus de nectisitate proveniunt , quibusdam au tem aptarit caussas contingentes desembiles , en quibιεν
effectus contingenter eυeniunt.
Caussis igitur ratione destitutIs praeseIent Ia Imponi. operandi necessitas em , v. g. Igne calefaciendi, plani ἱνstuctus suos producendi, avIbus nidificandi ubi, quando, & eo, quo congruit, modo; cum enim materialeν sint, fel psas movere & determinare nequeunt, sed aliunde moveantu necesse est, nempe naturali pondere de Iiistinctu, qui, ut est a Deo, deficere non potest , sed, positIs omnibus ad agendum requisitis scopum nec sarIo attingit. At caussas mente praeditas , puta homines ,. reliquit in manu eonsilii sui , apposuit eis aquam ct ignem, vitam & mortem, bonum & malum, ut ad quod voluerint , sese determinent , in Veant , ac m num apponant, ut dicitur Ecoli. c. I S. ex qno con tἰngit eas aliquando deficere, & a fine aberrare . Se aioum ita sint a Deo ordinata, , ae proinde praesella sequitur Dei praescient Iam , & oroiciat Ionem caussis me niste praediistis tribuere libertatem, non vero 'tollere . Dices: quod Deus ab aeterno praese vἰt , R decrevit, , necesse est ut eveniat et atqui ex dict s Deus abi aeterno cuncta praescivit , & ordo navit 2: ergo ea initempore necessario. even; unt.
Dist. mai. Neeesse est ut eveniat eo modo , quo
278쪽
ot eaussae mente praeditae IIbere agerent: ergo reverar Iibere agunt e & si quae necessitas lite reperIatur ex praeseIentia & decretIs divInis , erIt duntaxat consequentiae , quatenus nimirum ex eo quod Deus prae
felerit, ct deere verIt hominem liberum fore , sequitur hominem necesiarIo esse Iiberum. Instabis: praedestinatio ex ditendis est decretum Derabsolutum & effeax perducendi electos ad gloriam ante praevisa eorum merita e atqui huiusmodi praescientia di decretum ne eessitatem electis imponunt ergo i Ibertas, saltem In electis, cum praescientia state nequit .
Dist. mai. ut supra. Perducendi ad gloriam mediI IiberIs, Concedo, mediIs necesskrIῖs, Nego mai.
Dist. etiam min. Imponunt necessitatem consequentiae, Concedo antecedentem & absolutam , Nego munorem & eonsequentlam . Immo cuin Deus ordinave-
Ut electos e Scaeiter perducere ad glorIam per eo Fum merita, que nulla sunt, nisi sint IIbera, neeesse est ut IIbere ad glorIam perveniant , alioquἱn d; v Inaordinatio non esset essicaκ , nec Infallibilis. Urgebis: Electi a Deo effeael ter motἱ vel resist . re posint, ve I non possunt: si non possunt , moventur necessErio et si possunt' , sequitur eos posse Dei. praescientiam fallere , & Irrita reddere absoluta De. decretae, quod est Ionge absurd Issimum. Respondeo: Posse resistere, nee propterea sequi eos. praeselentiam Dei poste fallere, & absoluta eius decre- .eta nulIa emcere . immo falleretur Dei praeseientia, ct cassa essent eius deereta , si non possint resistere cum Deus ab aeterno praeselerit & ordinaverIt., ut ectficaceni Ipsius motionem absolute possent non sequi Urgebis amplius: Posito possib li in actu , nullum seq uitur absurdum e ergo eum homo gratiae essicaei rein silere possit, supponere licet quod adhu resistat. A qui in illa hypothesi, saltetur Dei praescientia , neque fiet quod Deus absolute voluerit fieri. Quae cum sine impietate dici nequeant, restat ut d Ieamus praedestin sonem , di or tiam emcacem, imponere necessitatem . .
279쪽
ETitinoue Hus Attrstatis . 2 mDῖstinguo antecedens : Possibili posito In actu ea modo, quo possibile est, Concedo ; secus, Nego au- teeedens: Ste v. gr. quIa absolute possibile est Petrum non currere, absolute supponi potest Petrum actu non currere ; sed In hypothesi quod Petrus eurrat, iatn supponi non potest quod actu non currat; curreret enim , de non curreret, quod est contradictorium. Petrus itaque absoIute, & In sensu divIso, hoc est, potentia eius ab actuali cursu separata, potest non currere ι sed in hypothesi quod actu currat, & in sensu composito , Id. est, si potentia eurrendἱ sit coniuncta & composita cum actuali cursu, repugnat Petrum non currere. Disting. sinitIter eon seq. possibile est hominem graasae emeaei resistere absolute, & In sensu diviso, Coia cedo: quia gratia essicax non movet necessarIo, &vΟ - Iunias ei resistere potest: possibile est In sensu composito, lioc est , posita actuali voluntatis determin tione, quae quIdem in saltib Iiter sequItur, sed non ne cessaris , Nego conseq. Quis gratia emcax non solui dat posse ,. sed etiam agere, hoe est, dat Ipsum actum, sed liberum. Unde non potest - supponi quod homo ei actu non obtemperet; quia sequerelud contradictio , quod gratia eme ax actum daret , & non daret . Decretum itaque dandi gratiam per se essicacem, est decretum dandi actum liberum, ad quem vo'untas hummana infallibiliter, sed libere se determinat. Ergo eum Deus ista praeviderit, & ordinaverit, necessario necessta. late eonsequentiae libere evenIund.
280쪽
R. Est cognitio obiecti inde pendentIs a Iiberis Dei deeret s, ut scientia rerum possibilium, quae necessa. rio possibiles sunt, de independenter a voluntate di
f., Quid in scimtia libera R. Est cognitio obiecti pendentis a libero Dei de oreto, tal Is est scientia rerum existentium . - ω Q. s. Quid est Iesentia fimplicis in t iligentia ZR. Est cognitio rerum mere possibilium, quae ne
extitere, nec extIturae sum. - .Q, 7. Quid est scisuria mimnii Z'
R. Est eognit Io rerum ex; stentium in at qua tem poris disterentia, sive actu existant, sive actu extit rint, sive extiturae sint. Q, 8. Sinime adaequale eiusmovi fetentiae diυλα di-mnes ZR. I. Oinnes consent Iunt seientiam Dei adaequa te dividi in speculativa n & prsetἰ eam, necessariam deliberam; quia nulla In Deo fingi potest scientia, quae non sit speculativa aut praeit leam, necelsaria, Ael Ii
Sed deelmo sexto 21rculo nata est in Schol Is eon troversiai, eaque nune eelebris, c rea divisionem scientiae in eam, quae est simplieis intelligent; ae, & eam, quae dieitur vision Is. Molina quippe lib. de Concor dia q..23. art. 43 contendit hane dirisionem esse Ing-daequatam , quia praeter res possi, des de res existentes In aliqua temporis dῖsserentia , sunt at ae conditionate futurae , quae nee simpliciter futurae sunt, eum nunquam habiturae sint existentiam , nee mere sunt pom-B Ies, ut patet exemplo suzurae conversionis Tyriorum , si vidissent ChtIst; miraculas sub illa enim conditione eonversio illorum non tantum erat possibili , quemadmodum eonversio cIvium Corozain ; sed erat quid me sdium 4a.eri possibilit tena, & futuritIoam s alῖoqui Chri