장음표시 사용
431쪽
De Deo Trino. 4 3piternam eius virtutem & divinitatem, hic mutae sunt eratIo naturalis , quae afRIgebat ad Investiganda attributa absoluta, circa reIativa prorsus calIgat, multumque fuerit , si impedimenta , quae in deeursu ex ea
nascentur, superemus. Neque vero Inde coneIudere Ileet saero Sancte Trinitatis mysterium repugnare luminἰ naturali, aut destrum
re prima Intelligentiae principia; quin illud cogitare , impietas est, de proferre blasphemias eum Idem sit agdieere Deum optimum Maximum sermasse hominem ad dissimilitudinem suam , eique IndidIsse prIma erroris principia. Lumen quidem naturale semper ad verum IneIInat, sed naturalis ordinis , nec pugnat cum ver supernaturali , cum possit supernaturaliter perfici ad II- Iud eontuendum i nam posse habere fidem , & lumen gloriae naturae humanae est, non peeorInae . Sed si quis humana transserat ad diu Ina , & ex primis principiis naturaliter sinditis divinam Maiestatem scrutari praesumat, exeaec abItur a gloria nee absimIIIs erit et , qui si per principia physicie certa de per se noti disentere vellet res metaphysicis , puta iubstantias spiritales , turpiter hallucinaretur iudieans , non ex principiorum vitio , sed ex propria temerItate , Impossibile esse eas esse totas In toto Ioeo , & totas in qualibet parte is ei ; ista enim aliis , - Iisque altioribus prinelpiis metienda sunt , nec propterea fas erit dicere prInelpla Memtaphysicae destruere principia physicae , cum unus &idem saepissime sit Physicus & Metaphysieus. Qui huneee sobrietatis , & prudentIae modum non servaverunt , evanuere In cogitationis suIs , ct pro augustissimo Trinitatis mysterio fabulas obtruderunt , ut patebit ex sequenti capite.
432쪽
Simon uagus omnium haeretIeorum antesign nus leprinceps , In se uno totam TrInitatem constituit, ex sancto Augustino IIb. i. de Heres. docebatque se esse Filium, qui Inter Iudaeos apparuit , Patrem squi in monte Sina Legem dedIt, ct Samariam descenadit; & Spiritum sanctum, quἱ in Gentibus effusus est sex sancto Irenaeo lib. a. e. a.& Theodoreto l. a. haereticarum fabularum . Inter Honas, hoe est, spIritus -- esses & divInos rictum dIvinum quinium tantum Ioeo reponebat, ex S. Greg. Nazianz. orat, a 3. & 44. Cerinthus & Ebion Simonis diseIpuli, tempore ΑΡΟ-soIcrum docuerunt, Christum Dominum natum esse ex Ioseph, & Beata Virgine Maria , nec anteqeos extitisse. Contra.hune errorem Ioannes Evangelista roga- s ab Asianis Episcopis , seripsit suum Evangelium sex S. Irenaeo Iib. 3. e. TI. R ex S. Hieronymo de viris IlIustrIbus cap. 9. Circa annum aso. PauIus, a patrIa Samosatensi In Syria Samosatenus dIctus, Paularetia AntIochenus, s pullum EbionItarum errorem sustitavit, & in Concilio Antiocheno ann. a o. a sede sua, ct ab Ecclesia de Iectus tum ob haeresim , tum ob infames mores , ex Eusebio lib. V. ΗIst. e. 28. Photinus Syrmiensis Episeopus , Pauli Samosatent quarto saecvIo vestIgIa secutus, damnatus est, & Sede sua privatus, agente Basilio Acyrano semI-Ariano in ConeiIIo SyrmIenlI. Noetus ex urbe Smyrnensi iuxta Theodore tum , ct sanis ctum Epiphanium haeresi r . vel Ephesina, ex S. August. de liaeresibus, eap. 3ς. Ineunte tertIo laeuIo docuit Patrem , Filium , & ςpIritum sanctum esse tyia nomina ean dem personam signifieantIa , quae se eundum diversas operatIones dicItur, vel Pater, vel Filius, vel Spiritus sanctus. Contra hune serIpsit sanctus HippoIytus Martyra
433쪽
De Des Triso . I rtyr . Praxeas, contra quem seripsit Tertullianus, euadem docuit errorem.
Sabellius e Lidia orIundus, & In Pentapoli Episcopus, Noeti haeresim adeo disseminavIe, ut Sectatores iam non Noetiani, sed Sabe IIIani dicti sunt . Contra 'Sabe Ilium S. Dionysius Alexandrinus serIpsit ad Sixtu in ummum Pontificem ann. a . eumque in Synodo dam navit, ex Euseb o lib. 6. Hist. c. c. HIselli Ianus , a quo PrIωIllianime, Sabelli & Mantehael dogma restI- tu i , ex S. Aug. lib. de haeresi c. o. Horum discipuIi dicti sun e Patri passiani, eo quod non minus Patrem squam Filium passum fuisse assererent. Ius Presbyter Alexandrinus Christum esse metam
ereaturam docuit circa an. 3 17. Sed ut amoveret a se odium in Paulum Samosatenum coneeptum . volui Christum ante Beatam Mariam extitisse. Damnatus est In Concilio Nicaeno generali I. anno 33s. & a Con stantino Magno in exillum ejectus . Ario Ualenti nys eundo saeculo praeiverat.
Sectatores Arii pin Cone. NIe. In tros eIames dIvlsi sunt, ex S. Epiphanῖo haeresi 3. & 4. Alii nude& pIane Filium Patri dIssimilem profitebantur, hine
voeati sunt Anomaei a nomIne Graeeo, quod significat dissimile. Horum principes fuerunt Eunomius & Aetius, a quibus Eunomiani & Aetlani. Alii Meebant Filium pa- .iri substantia, aeternitate, & per omnla eme similem, ut patet ex eorum prosessione in Concilio Antiochensan. 3 x. Sed nolebant eonsubstantialem confiteri, conintendentes hanc vocem esse rei te endam, utpote peregrinam , & recens Inventam, scilieet, In ConeIlio Nicaeno. , quamvis Patres antiquIores ea usi fuissent. Hi dicti sunt semi-ArianI, quorum caput suIt Basilius Ancyranus. TertiI Inter Arianos rigidiores, ct Sem I-Arianos medi Ineedentes, ut similem, nee dissimilem Filium dIeebane, Maeedonius Episcopus Constantinopolitanus e Semi- Arianorum secta , Spiritus sancti divinitatem impugna vIι , ct eam ob rem in Concilio ConstantinopoIItano, quod est secundum generale, damnatus, de EpIscopatu spoliatus an. 38r. Eius diseIpuIi nuneupati sunt Ma-udonianii de Pneumatomachi, quod scilicet , bellum
434쪽
Spiritui sancto indicerent . In eodem errore versati
sum quotquot pilli divinitatem Impugnavere. Ioannes Philopponus c. saeculo voluIt Deum In tribus personis ineme & multiplicari, sicut natura hu-- mana Inest , ct multiplIcatur In trIbus hominibus .
Hine diseIpuli eius Trithetae nuncupati , quasi tres
Deos asserentes, ex NIcephoro lib. 38. hist. cap. 41. In hunc errorem nostra aetate Incidit privatus quidam,
edito hae de re libelro . Abbas JoaehIm ra. saeculo finxIt, Patrem, FIIIum ,
& Spiritum sanctum habere naturas partiaIes, ex qui bus una tota subsistens coalescat, adeout nulla pers
na seorsim sumpta sit Deus, quam doctrinam proseripsit Concilium IR Lateranense sub Innoeentio III. StamIlIs errorIs memInerunt S. HilarIus, lib. contra Auxentium, & S. Augustis de haeresibus, eap. 74. EI alia 5aeresis, inquit , quae triformem sic asserit Deum, Mi quaedam pars ejus si Pater , quaedam Filius , quaedam Spiritus sanctus.
vinitatem denegavI , proter quam impletatem, una eum suis libris vl-νω v. ombustus est, agente Calvino . Laelius Socinus patria Senensis, professione CalvInissa circa annum is so. asseruit eum Sabellio Deum esse unicam personam, eum Cerintho. Ebione , Paulo Samosareno, & Photino ChrIstum esse merum homiuem, qui ante Beatam Mariam virginem nuIIatenus extiterit, sed a Deo misitim ad humani generis salutem , totiusque Ecclesiae caput eonstitutum , atque eatenus Deum dicendum & adorandum ; SpirItum vero sanctum non esse personam divinam ; sed Dei duntaxat virtutem & es caeIam. Has blasphemias Faustus Socinus Laelii nepos flabit Ire Ae spargere curavit.
Ergo contra recensitas Impletates trIa nobIs ex SerI-pturis, & reveIatione vindicanda sunt, I. Tres es.se personas In Deo realiter distinctas, a. singulas pe lanas esse sibi invIrem consubstanetales, & aequaIes ini omni genere persectionIs , 3. naturam dIvlnam in
ipsis non dividi , quemadmodum natura humana in
435쪽
De Ueo Trino , 3 individuIs , sed esse realiter unam . His praestructis fundamentis, ε. definiemus quid sit Sanctissimae TrInitatis mysterium , y. Investigabimus utrum in perso uis agnoscendus si aliquis ordo , Ita ut una ab alte ra procedat Z Q examinabimus personarum portiones,sεngularumque proeessionum affectiones, I. demonstrabimus ex processionibus divisis exurgere attributa reis latio , de quorum propristatibus & assectionIbus pIura occurrent dicenda , 8. expendemus utrum Sanctis. simae TrinItatis mysterIum lumine naturali deprehendi possit, vel ei repugnet 2 Denique an eius notitia sit ad salutem necessaria 3
Tia revelatum 22.6 EveIatum sult, obseure quidem In veteri Tein
L . stamento, perspicue vero In novo. Prima pars probatur I. ex e. r. Genesis, ubi Deus sic loquitur: Faetamus hominem ad imaginem Ο simi litudinem no ram in quem Ioeum sibi seribit Theodoretus , q. I . In Genes. Cum dixit , faciamns, n mirum evressi personarum e cum diruit, ad imagine in
SocinIant eum Iudaeis respondent Deum Illa seIpsum adhortari ad opus, more personarum illustrium, quae solent se nominare In plurali numero ἔ veI certe alloqui Angetur. Contra v. quamvis homo Inde terminatus, δc magnia tudine operIs deterritus nonnunquam se Ipsum ad age dum excitet, attamen imperfectus Ille operandi modus non potest ad Deum transferri, a. inepte figulus, ausquivis artisex subiectam materIam , v. g. Iulum, aut instrumenta , alloqueretur dicens, faciamus urnam et stura siler, Inquit S. Basil. hic, nullo operante sipatos s ηε inter suae artis instrumenta desidens sebi ipsi admusem rei dicens a faeiarum gladium 2 3. ἔnauditum est vi Haberi , Tom. I. T pos
436쪽
4 4 De Deo Trino. ros illustres, cum solitarii sunt, seipsos nominare In tplurali numero, esto de se ita hodie loquantur, cum sermones ad subditos dirigunt, sed mos ille, Moysis .itempore, nondum InvaIueeat , ut conflat ex decursu
Pentateuchi, In quo semper inducit Pharaonem, Abἰ- .melech , & alios viros prIncipes de se Ioquentes in singulari numero ; immo Deum ipsum a Ioquentem Abraham , Isaae, & Deob, & mani ses antem se Inruin ibo nomine singulari , ego sum qui sum. 4. Dici non potest Deum hie AngeIos compellarer tum quia is
Angelos in mundi fabricationis consopilum non advo- si cavit; quis adjuvit Spiritum Domisit Isai4 3 o. nullo adiuvante hominem creavIt , nunquid non Deus unus creavit nos MaIaeli. a. tum quia homo dieitur factus iad imaginem & similli inem eorum, qui IIIum so maverunt e Ergo Illi habent naturam communem e alioquin si dIversa esset, quomodo unus & idem esset eorum isago & sim Ilitudo Porro quantum distet natura fingeIorum a dIvIna , nemo ignorat. s. Haec Adversariorum effugia praecludunt quae scribit Moyses, e. s. ubi Deus IrrIdens Adami praesumptionem , qua per esum fructus prohibiti simIlitudinem eum Deo
ambierat, sic loquItur : Ecce Adam qnas unus eχ no bis factus est . Quae verba necessario numerum den tant, se ut de ea, quae Idem auctor refert e. II. M nitε, Inquit Deus eontra turrim Babel aedificantes . . . defendamus, oe confundamωs. linguam eorum . NuIIus enIm ad seipsum dixerit, menite . Similia Ieguntur . Isaiae s. quem mittam , c ' quis ibit nobis Z Ibi conviiungitur nuit erus singularis , quem mittam , ad desugnandam unitatem naturae, & omnlpotentiae, cum numero plurali , quis ibit nobi, ' L Ipsi IudaeI In π Inui de eonfiteri coguntur In hIs verbIs alIquod myst rium latere , de RabbI Huna In suo minori Commentarἰo in Gen. seribit, Moysen, eum Deus ita serI re imperaret , manum sustinuisse , scI sellatumque ab ipso de illo pIurali num. 7. Denique perpetua & con stans D It omnῖum Patrum doctrina allatis textἰbus diu Inarum Personaeum numerum designari; Ita L Iu- sinus in DIal. eum Triphone, s. Irenaeus lib. 3. c. I r.
437쪽
TertuIIIanus contra Praxeam , c. synodus Antiochena adversus Paulum Samosatenum , S. Atha nasius IIb. contra Gentes , S. Basilius lib. s. contra Eunom. ct Hom. ς. In Hexam. S. CyrIIIus Iaeoso I nutanus, Cath. Io. S. Ambrosius IIb. s. In Hexamercin cap. . & alii deInceps, Probatur a. ex Psal. M. Sedes tua, Deus, inlum faeenu . . . propterea unxit te Dens , Deus tutat. Ibi unctus est Deus, & duo ungentes eodem nomine insigniuntur . Quod autem hic PisImus totus sie de Messia, non de Salomone, res Ipsa eIamat , dc veterea Judaei agnoverunt, teste Origene IIb. I. contra Celsum ,
nee aliud sentire possunt SociuIanI repugnante Αpo- solo, Hebri r. v. 8. & 9. ubi inteIIig t hone Ioeum de Christo DomIno. Plura ex veteri Testamento pro ferentur ex e. seq. pro asserenda FilII divinitate. Ex hἔs eo liἴges Sanctissimae Trin Itat Is MysterIum In Synagoga se Isse ereditum , saltem a vIrIs primariis equales extitere PatrIarchae, Propheta . & alIi Doctores . Confirmatur 1. ChrIsti Dona In I testImonIo, Mati. 1 a. Mutti Proplatae, oe justi , InquIt, evierunt videre ,
vadetis, Θ non viderunt. Ioann. 8. Abraham pa-ere vester exnltavit, ne iideret diem meumr vidit, is
gavisus est . Confirmatur a. ex Sanctis Patribus.. Origenes hom. a. Iosue asserIt Iudaeos habu7sse nori titiam TrIn Italis, sed non integre & persecte. Idem sentit de Abrahamo S. Ambros. Iib. t. de Cain & Abel
s. EpIphis Ius haeresi s. sic scribIt: Una Trinitas sem
re in ica singulari divinitate nuntiata ereditaque abalis es , qui reteris anteceUerent euiusmodi Prophetaeaxque mimia fanctitate praediti bomines fuerunt. s. Augustinus id ipsum de Abrahamo eoneIudIt . IIba. eontra Maximinum ex c. I 8. Gen. ubi S. Patriarcha tres vidit, & unum adoravIt.
Confirmatur 3. ex PhlIone Inter Iudaeos doctissimo tempore ApostoIqrum. Hie Deum distInguIt & eius verbum , docetque IIb. de mundi opIficIo a Verbo erea tum esse mundum , lib. de conssisione linguarum, ve T a bum
438쪽
Et antIquIores Patres unanimi consensu, sanctus Iustinus Dialog. eum TrIphone , sanctus Irenaeus lib. 4. passim, sanctus Clemens ΛIexandrinus IIb. I. Paedago si c. 7. Tertuli Ianus e ntra Praxeam cap. 24. lib. a. contra Marcion. e. 23. orIgenes In Celsum, II b. 3.&ς Synodus Antiochena In ep stola Synodiea adversus Paulum Samosatenum , sanctus Athanasius or. 4. co gra ΑrIanor, sanctus Hi Iarlus, lib. 4. & ra. de TrInitate , sanctus BasiIius, Iib. a. contra Eunom. sanctus Gregorius NMIanzenus Orat. 49. & ceteri communiter , qui omnes asserunt Ipsum Verbum divinum apis
paruἰsse PatrIarebis, nonnunquam quidem in Angelo, ut Moysi in Monte sIna , & In Oreb In rubo , ua agnoseIt sanctus Stephanus , Actor. 7. MuIta enim pr hibent eredere in huiusmodi apparitionibus purum extitIsse AngeIum . Enimvero qui apparebat pactum inlle enm popuIo Israel , eumque sibi assumpsit in peeuIIum ex cunctIs gentibus terrae , IlIe solus est adorandus , ἔllI sol serviendum, Exodi e. ao. Idem dieitur, Deus Abraham, Deus Isaae , & Deus Iaeob , nomen eius est e Ego sum qu sum, Exod. 3. quin Ipse Christus Dominus, Matth. a a. dIserte testatur hune non silia se Ange Ium, sed Deum ipsum . Unde merIto Patret Ariminenses dieunt anathema iis, qui illud Ipsum ne
NihIl omInur ex Evange IIo eonstat Iudaeorum vulgus Sanctissimae TrinitatIs mysterIum Ignorasse, eum Chriastus DomInus apud eos ut bIasphemus audierit, ex eo quod se filium Dei dieeret, aequalem Deo se faeIens . Seeunda pars , nempe hoe mysterium In novo Te amento explieite sui me revelatum , & ab omnIbus Credendum , probatur ex duobus serIpturae Insignibus Ioeis. Primus elleitur ea cap. a 8. Matth. ubi Christus
ab Apostolis reeessurus sic eos alsoquitur, enute1 ... docete omnes gentes , bapti tes eos in nomine Patνis s
439쪽
ius mysteril eonsessonem explIeItam a tempore Apo stolorum EeeIesia semper exegit a Catechumenis. Se eundus Ioeus habetur , I. Ioann. s. ubi sie seribis Apostolus, tres sunt , quι resimonium dant in caelo a Pater , Verbum, is Spiritus Sanctus, oe M tres , unum I p. Nihil eIarlus. obileiunt x. SoeInlant . In Iaudato Matth. textu . nec trium personarum distinctio , nee naturae divInae unitas tribus personis communis exprimitur . Ergo textus IlIe nullatenus Trinitatem demonstrat. Probatur antee. I. QuIa nomine SpirItus Sam'I Intelligitur Dei donum , seu gratia sanctifieans proprἰa baptismi Christi, iuxta illud Marei a. ille ... bapti nubit vos Sphitis Sancto , & Actuum r. bapti bimin Spiritu sunm, idest gratiar non enim abluimur per- lana divIna. a. Perperam colligitur Patrem, de Filium, di Spiritum Sanctum esse eiusdem naturae & auctorit iis , ex eo quod baptismus conseratur In eorum n mine , eum etiam in politieIr edictum emittatur noia
mine Regis, & Primarii in urbe Magistratus. Quemadmodum igitur ex eo quod quibusdam ed IctIs praefiga-gur hic titulus , - auctoritate Regis oe Praefectι urbis a non denotatur par In Rege & Praesecto auctoritas Inee etiam illa baptiEandi formula, in nomine Patris εγ FGH, γα designatur trium Personarum aequalitas, sed soIummodo signifieatur Christum esse In nova lege supremum PatrIs administrum, sicut Moysen in veteri . Unde baptismus In eius nomine consertur ἱ quemadmodum Apostolus de Moyse ser IbIt, I. Cor. I o. Omnes in Myse baptinati sunt , qui honos non decet inruriores ministros, ut innu It idem Ap stolus r. Cor. I. Nunquid . . . in nomine Pauli baptivati Nego antee. ad cuius eonfirmatimnem Respondeo x. dist. primam par la an ita. Nomine Spiritus Sancti intelligitur dor inm elus aliquando & raro , ut I. Cor. 4. Conc. communiter &praesertIm in hoe textu, Nego antee. Itaque comm
niter distinguitur persona SpirItus saneu ab eius donis , ut Rom. s. Charitas diffusa es in eordibus no vis per
440쪽
pikitum Sanctum gni datus es uobis a I. Cor. II. DAmisiones ... gratiarum sunν, idem autem Spiritus , m.
Quod vero Spiritus Sanctus sit Persona per se sub
sens, constat ex pluribus Scripturae textibus, Ioann. 34. Mi- Paraclitum dabit vobis , Ioann. 36. v. 8. C. venerit sile , arguest mundum de precato, e . V. II.
quaecumqne audiet , Ioyue urs V. ε . de mel acet et , I. Cor. 6. an nescius, quoniam membra vestra tem
sint Spιritaι Sancti 2 quae sane personam viventem, &subsistentem denotant. Quod autem textus Mattia non possit Intelligi nisi de persona distincta a duobus aliIs, nemo non videt , nIsi caecus fit , quIa Ibi baptIimus conserendus est nomine , ct auctoritate SpIritus vanctit at absurdum plane est nomine & auctoritate ali euius δoni S accidentis ministerIum exercere. Resp. a. dist. alteram confirmationis partem. Non fignifieatur trium personarum aequalitas , ex eo quod haptismus earum nomine conseratur, si hi hil aliunde cogat Ita intelligere, transeat: Seeus , Nego.. Porro unitatem naturae divinae in trIbus personis subsistere tem, In hoc textu perspicue expressam agnoscere e gimur , tum quia eonsubstantialitas Filii & SpirItus Sancti eum Patre in pluribus Scripturae Iocis diserto asseritur, ut duobus proxime sequentibus eapitibus d monstrabimus; tum quia omnium SS. Patrum una vomest In baptismo Christianos mysterium Sanctἰssimae Trἔ-nItatis profiteri ; tum denique quia in baptismo cum Deo pactum inimus , ipsi devovemur , ae consecra mur: Ergo illi in quorum nomine baptivi mus , lana
verus Deus I nam tale pactum , talis consecratio ad, creaturam referri non possunt. obiiciunt a. Textus ex cap. s. r. Ioann. est asciatillus, nec admitti potest ut verbum Dei, probantquar. Versiculus Ille deest in textu Syriaco, Arabἰco, &in pIerisque Graecis exemplaribus, a. desideratur quomque in manuscriptIs c Icibus Latinis, qui asservantur In Bibliothecis RegIa, Coibertina , & Sangermanensi a pratis. 3. antiquiores Patres, qui plures ScrIpturae te. us eoIlegerunt ad asserendam huius mysterii ver; atem , nusquam meminere allati leatus prae eeteris efficacissi-