장음표시 사용
451쪽
esse Patri eonsubstantialem, eum ipse δ: erus distipuli Innumeris mIraeulis id confirmaverint. Quae autem so-Ient Milet eontra tot m raeula, soIrimus Trin. d.
resimonium Filia. PRimo, testatus est se esse FIIIum Dei naturalem,
dum hane Petri eonsessionem , Tu es Chrsus πιιius Dei misi. Matth. I . sie Iaudavit, Beatas es Simon BarUmo , quia caro edi sangaeis non remiabis tibἐν sed Pater metus qui is caua s . Ex his enim argumentarI IIeet. Non fuit singulare Petri prIvilegium , quod Ipsi reveIatum sit Dominum esse ChrIstum, aut FilIum De I adoptivum. Prἔmum dἰἐIeIsse potuerat a Ioanne Baptista , aut a fratre Andrea, cte a Philippo, qui illum esse Messiam 3e Christum ab inlato eonsem fuerant, De I v. 26. o. st 41. Secundum notum er vomnibus, qui illum habebant tanquam unum ex Pr phetis, qui sane erant Filii Dei adoptivi. Petrus ergo ultra progressus praedleat illum esse Filium Dei nat ratem Patri consubstantialem. En vera & hactenus Ino audita Petri eonfesso, qua meruit suis e discipuli
Segundo, quod Petrus uno verbo comprehenderat, Ipse DomInus multis in Ioeis expileatius exposuit definiens r. se ab omnIbus Prophetis tantum distare , quantum filἔus- amέliis a domestieis. me diserἰmen Iate prosequitur Matthc ar. ubi Deum Patrem exhibet uti patrem-lamilias , quἱ vIneam suam Ioeavit agrIediis, ad quos semel& Iterum misit servos, qui fructum recipe vent ι sed eum agrieolae servos oceidissent, novissime . . . insit ad e- Νωm suum, direm , verebuntur Ninm meum . In servIs agnoscuntur omnes Prophetae , quorum alii aliis suere spectatiores, In KIta vero δe unico haeredo Christus Dominus, qui a. ita de seIpso loquἔtur Io 3. SN ... Deus Meuis mundum, ut filium su-m vn geri um darest. Praemittitur particuIa , β, quae denotat admirationem facti, euius eaussam, stilicet Dei amoFem di bonitatem, humana mens non eapte. Obstitie Dem
452쪽
Isaae sibi immolaret, eontentusque est eius animi praeparatIoner at non pepercit proprio Filio, non creato, sed unigenito ς addendum t. ex cap. I . Io: Christum eiusdem esse eum Patre substantiae & naturae: sic enimi pis respondet Philippo roganti, ut ostenderet Patrem ,
qui midet me, videt c, Patrem . . . non creditis quia ego
in Patre , er Pater in me es 2 scilleet per naturae identi tatem . Nihil Iueulentius IlIo testimon Io, unde hab mus , quod viso Christo videatur Pater, & vera obi neatur fel ἱcitas: atqui Id diei nequit, si Christus sacreatura, ct natura d versus a Patre, ut satis patet pnam res finita & ereata nee repraesentare potest obiectum infinitum, & superioris ordinIs, nee habere ratio nem summi bonI S ultimi finis, in quo quiescimus .. ET .go Christus Dominus In hoe testimonio declarat se esse eiusdem naturae eum Patre; In cuius veritatis confirmaritionem immediate ante dixerat . Ego sum vis, veritas, ω vita, medium & finis: vIa, quia per illum accessum habemus ad Patrem; veritas, & vita, quia est terminus . ultri, quem nihil est appetendum i quae est enim beata vi ta , secundum S. Aug. n si gaudIum de veritate 3 2IIa FII ius fulget titulis, H Omnes honorissent Fiιium , --σut honoriscent Patrem, Io: cap. s. Qitibus verbis per spicue se demonstrat Christus esse quId idem eum Patre ἱ namque Deus se Telotem dieI., gloriam meam sInquIt, alteri non dabo, nee ChrIstus eam sibi arroga-xe., nisi esset unus & idem eum Patre Deus. si Socm Iani non vident in his testimoniis Christum se dixisse PatrI aequalem di consubstantialem, palpotan meridiana luce eaeeI, magis quam ipsi Iudaei, de
quibus sic scribit S. De e. s. v. I 8. Propterea ergo gis quaerebant eum . . . inferficere . . . quia Patrem με mdicebae Deum, AEquatim se faciens Deo . Summus qu
que Pontifex, & omne Concilium audIta Christi eo fessione , quod Filius Dei esset, videndus sedens a dextris virtutis Dei, Matth. as. hoe nomine blasphemum sreum mortIs pronuntIarunt et quid adtae egemus tessibus θ' inquiunt ibidem . . At Soe n Iani eontemnune Illud Chr si testimsaim, contendivitque Ioaeos Invidia excae
453쪽
Do mo mino. aatos, mentem eius non sitime asseeutos, ae verba italius calamniatos: atque ad Id probandum. obiicIunt multos SerIpturae textus , in quibus pu tant ChrIsto abiudieari dirinItatem . PrImus habetuc
Ioanm I Parea major es. Secundus Ioann. II. Haec . . . vita aeterna , ni cognoscant te solum verum Deum sω quem misi i Iesum Chrisum . Tertius Ioann. s. nompotes Filius a se facere q. quam , nisi quod viderit
Patrem facientem . HuIc textui affinis est qui legitur Matth. 2 . Sedere . . . . ad deviram meam aut Miseram non es meum dare mobis . Quartus Lucte I 8. Quid medicis bonum nemo bonus , nisi solus mus . Quintus Io. e. I . ubi IudaeIs eum blasphemiae accusantibus, quost
dixisset se FIllum Dei , respondet, nonne scriptμm essan Dge v ra , qui ego disi e vii Ui 2 Ex quo resiponso sie argumentantur r Licet Christianis de Christo eradere, quois voluit Iudains erederer atqui Christus voluit J udaeos credere se Filimn D; esse , eo su , quo Scriptura Prophetas deos, & filIos Dei appellarit . Ergo. Sextus Ioann. I . explicatur quo sensu Christ .s dixisset Ioann. ro. Ego ω πινν unum fumus , scilice
propter consensum voluntatum, quemadmodum dicitur Αct. q. Multitudinis . . . credemium erat cor unηm ψω anima una. Laudato enIm capIte orat Patrem , ut edentes unum sint, seue iat Pater in me, Inquit, is
in in te, ita is ipsi in nobis unnm fint . Septisus Mare, de die . tuo, mel hora i sellieet generalis Iud
eii nemo scit , neque Angeli in eγlo , neque Filiμs s. nisi Pater. Octav. Col. 3. Christus dieItur, Primogeni res omni creatura . Atqui primogenitus & secundogenitus sunt eiusdem naturae: Ergo . Respondeo I. generatim, ChrIstus Dominus e t mulo redivivus apparaIt, Apoc. r. Sicut sol lucet in virtute sua. v. x6. ad depellendas inas obiectionum tenebras, a vindicandum genuinum verborum sensum contra cavit Iallones Eblonitarum , & Cerinthianorum, quo socimanorum parentes merito dixeris; fic enim claro
454쪽
menturus es omnipotens . Quaerimus a foemlaias , EuclarIoribus verbis verus Deus designari possit , quam nominibus primi prineipii , & ultimi finis an creatura possit dici , Dominus Deus omnipotens , qui es sis quι erat 3 Cum ergo liare de seipso praedicet , nullum potest superesse dubium , quIn sit Patri consubstantia- Iis & aequalis , ae proinde fidelI Christiano quaere dum restat, quo sensu protulerit , quae contra objiciu tur. Cui ut fiat satIs , Notandum I. ut duae propositiones sint contria ictoriae; debent enuntIari sub uno respectu de eodem obiecto . Quamobrem licet In his propositionibus , εο-mo est spiritualis a bomo non es spisitstalis , appareat contradIctio, nulla tamen est , si de O mine enun. tientur sub diverso respectu ; verum enta est , de
quod homo sit spiritualis secundum animam , di quod
Notandum a. ChrIstum Dominum duplieiter specta ri posse, nempe quatenus Deus est , & quatenus h mo , & sub illo dupliei respectu diversae de eo enuntiari possunt propositiones . Rursus quatenus homo vel consideratur ut singuIaris persona, quo sensu die
tur ab Apostolo , Hebri cap. innocens , impollutus, segregatus a peccatoribus; vel ut eaput hominum , ct ut
te mea verba detictorum meorum . Psam. a I. Ηin.
Sanctus Chrysostomus homil. In x. ad Corintho se scribit et Ciam humile aliquid dicitur de Chrso . qui came praeditus es , non ad diminitatis abjectionem trahendum ess quod dicitur , sed Incarnationi convenit νHIs praenotatis , Respondeo a. ad singulos textus. Ad primum , Pater major me es , me unquam spectato ut homine. Concedo e ut Deo , Nego et conten
ius sermonis hune sensum aperIt i nam ibi agitur de Ascensione Domini , ob quam turbabantur Apostoli , quamvis esset praemium laborum Christi, ut homo est , & ipsis Apostolis oceasio & caussa muIt pileium donorum s ac proinde in eiusmodi circumstantiis de seipso
455쪽
debuἔe Ioqui, ut homo est, profecturus ad obtinenduria Patre quod sibi & Apostolis promeruit . Ad seeundum, nuIIa est disseuItas, si nomen adiectIvum , solus, coniungatur, ut debet, nomini substantivo, Deus ; adeo ut sensus sit , cognoscant te, qui es solus merus Deus . Nobis tamen , Inquit Apostolus I. Cor. 8. unus Deus, nec filius est alIus Deus a Patre.
Ad Tertium, disting. non potest Filius a se facere qaldquam sine Patre., quia habet eandem cum Patre potestatem , Coneedor quia infirmus est, ct In operando dependens a Patre, Nego. Quid superes, inquit S.
Λmbrosius lib. 4. de fide e. 3. nisi ut per nnitatem in separabitem potesatis nihil eredamus Filium facere , n se quod viderit Patrem facientem quia per inseparabi. Iem unitatem nibit a se Deit Filius, quoniam nihil multquod Pater nolit, quod utique non infirmitatis es , sed unitatis. Cur autem Christus soleat ad Patrem omnia reserre, duplex potest afferri ratio. PrIma est Sancti Rugustini & verissima; quia omnia habet a Patre per generationem aeternam, & hoe sensu dicit, Joann. 7. mea doctrina non es mea . Seeunda, quIa ad obtere das Iudaeorum obtrectatIones, & calumnias, quibus insectabantur eum , quasi emet Deo contrarius , contrunuo inculcare debuit, quod Pater; in ipso manens ope
Cum vero dixit, non es meum dare vobis , osten-d It suae voluntatIs humanae eum divina consensionem . Enimvero Iaeobus & Ioannes contra ordinem a Deci
constItutum, forsitan iure propinquitatIs carnalis, priomas sedes ambiebant, respondet Dominus , non esse suum, sed PatrIs hoc modo coneedere , cum honorem ἔllum promeriti fuerInt. Ad quartum, vera quidem est propositio In sensis Christi, nemo bonus, nis solus Deus . Sed quid tum ZAtqui, subsumunt Adversarii, Christus negavit se esse hoc sensu bonum . Nego minorem , sed solum inter roga v t hominem, cur illum appellaret bonum I SI reia pondἰsset ille talem honoris titulum deberi Filio Dei , procuIdubio Christus sententIam confirmasset . Sed si
ilhim dumtaxat habuit , ut unum ex. D'ctoribus in
456쪽
De Γεο em ut verisimile est ex hac nomIias compeIIat σ- me , magisser bono , ah Iora de Domῖno non sensita a salutatio tam honorifiea reiIel debuit. Ad quintum distInguo; Christus exeusar Illud a se dictum , Filius Dei sum, ex eo quod Seriptura Illos
vocet Deos , ad quos sermo Del factus est argumento a minori ad maius , Concedo I argumento prorsus a simi II, Nego. NImIrum sedandi erant iurentes, Iapidibus contra ipsum armati, IIIorum Impetum frangi. magistex sapientissimus per hanc propositionem notam& eoncedendam. In lege vestra Dii vocantur, ad quo sermo Dei factus es: ergo nolite indἴgnari contra me, quod dixerim , Filius Dei sum; Iam III Is quiestentibus & aures praebentibus, pergit , & ex hae propositione universat Iori adeoque magIs nota, and Itores deducit ad singulate Ionge persectius: sed hactenus Ign
tum, concedendum tamen , operibus eredite , Inquit , Mi eognostatis Θ' credatis, quia 'Pater in me est, oe ego
M Tatre. Sed illud sublimius de se dicentem Iudaei non sustinuerunt, unde subdit Evangelista , quaerebant ergo eum apprehendere: ex quo patet responsio ad argumen tum ex verbis Christi deductum . Neganda est enIm mi nor propositio, nempe Christum voluisse Iudaeos de se eredere , quod esset Filius DeI solum adoptivus . Ad summum toleravIt ut Ita de se sentirent , donec elucidaretur universal Is it Ia propositio , omnes ad quos fermo Dei factus es, sunt filii Dei. Sla in Sehola Nagister indulgeret Imbecillitati dIstipulorum, quos OG fenderet Illa definitio, homo es animal rationale, suaderetque Illam hoc ratioeInIo, omne vivens quod sentit, est animat: atqui homo, quamvis rational Is, est vivens , & sentit: Ergo homo , quamvis rationalis , est anImal . In maiori propositisne homo non adaequa tur brutis animantibus, licet Illa nihil contineat, quod
At, inquies, non offendebantur Iudael, quod ChrIssus se Filium Dei dieerea, quemadmodum supponitur discipulos offendi, quod homo dieatur anImal ; sed quod aequaIem Deo se facere te Ergo illud exemplum
457쪽
tem non sustinebant; ipso vero, ut eos compesceret,
paullisper distulit prosequi quod erat sibi proprium &
m gulare , proposuitque aliquid commune omnibus , qui ex operibus probant se esse a Deo missos , nempe filios Excelsi appellare omnes. Hoc Iudail dIffiteri non potuerunt . Tum Christus , iis iam quiescentibus &audientibus , Intermissa prosequItur , a propositione communi & universali transiens ad cngularem In huna modum, si illi antiqui ex operIbus probarunt se esse a Deo mitas, ct filios Excelsi adoptivos: operibus meis debetIs credere, quod ego per unitatem naturae sim in Patre, & Pater in me. Hic iterum exardescunt Iudaei,& quaerunt illum apprehendere . Ergo augustiora hic de se dixit, quam de Antiquis praemiserat. Ad sextum orat Christus, ut credentes unum sint seeum simul cum Patre , quemadmodnm Ipse & Pater unum sunt; distinguor ut unum sint sub aIIquo resis
pectu, nempe consensu voluntatum; sub omni respecto, Id est, tam consensu voluntatum, quam unitate naturae , Nego. Christus Deus est & homo, vatione divinitatis cst quid unum cum Patre unitate naturae , ratione vero humanitatis est quid unum consensu vom
Ad septimum, distinguo , Christus ut homo neselad em Iudicii , transeat . Haec res;onsio sufficit contra SoeinIanos: ut Deus, Nego. Dixi, transeat; namque Christus, etiam quatenus homo, dupliciter eonfiderari potest , r. ut singularis persona , ut eaput hominum, quemadmodum supra praemonuimus e ut singuIa eis persona non ignoravit diem audieii ; sult enim plenus gratia & veritate, Ioann, I. ut caput hominum , quos edocendo susceperat, absque ulla aequivoeatione dIxit se Ignorare, quod a Patre non audierat ut ho minum doctor, quemadmodom Consessarius in testimonium vocatus, vere & simpliel ter respondere potest senesc)re, quod a reo in confessione sacramentali audIvit. M octauum . Christus est primogenitus omnis creaturae , I. quia nullus ante eum genitus est, quemadmodum scriptum est de Beata Virgine , Luear a. πι-
458쪽
postea pepererit. a. Quia est in omnibus ... prima inmsenens , &, in ipso condita sunt universa , ut ibidem doeet Apostolus , atque eo sensu eum dicIt primogeni. tum ex mortuis . Ad subsumptum vero, atqui primo.
genitus & secundo genitus sunt eiusdem naturae r Resp. distinguendo, si uterque productus sit per generationem proprie dictum , Coneedor laeus , Nego . Annon abis de quis eoncluderet homInem & pluviam esse eiusdem naturae, quia Deus, Iob 38. dIeitur pluviae Pater, saeui& hominis, Deuter. e. 32. Illi enim sunt eiusdem naturae , qui habent eundem Patrem propris dictum. Testimonium sphirus Ianct .
Spiritus Sanctus locutus est per Apostolos 3uxta lu
lad Mattia ro. Non enim mos esti qui isquimini, sed Spiritus Patris mori, qui loquitur in vobis . Spis ritum ergo sanctum de ChrIsto tesέmonlum perhibentem audire debemus in Apostolis, quos docuit omnem veritatem , Joann. I s. Utrumque coneedunt SoeIniani;
stripta enim ApostoIorum sustIpiunt uti verbum Dei. Porro quod Ipsi videtur minus eIarum & expressiviuἔa testImonio Christi de sua divinitate , illud Invicte demonstramus ab ApostolIs, tam selielier fuisse eIue datum, ut nee fidelibus iam inquisitione opus sit, ex Tertulliano, nee ipsis Socinianis effugii loeus supe
Atque , ne adversarII vel mInimam dIssieultatis nebulam demonstrationi nostrae initeIane, operae pretium est advertere Apostolis pugnandum fuisse in primis a versiis Iudaeos, ct EbIonitas divinitatIs Uerbi hostes inissensissimos. Illi eontendebant Christum se Deo aequalem Deisse, atque ideo blaspiremum, & meritis crucis su plicio affectum et hi contra afferebant Christum ante matrem non extItisse, nee unquam se dixisse Deum in proprio sensu . Quid ad haee fideles Christi testes, qui
toti erant ad praedIeandum, & commendandum crucis mysterium, iuxta illud I. Cor. a. Non . . . Iudicavi me
459쪽
. De DEO Trino. 43 eo um p An ad expungendum crucis scandalum eoi Iegerunt Christi verba, quae sociniani nobis obiiciunt, ut ex iis probarent nunquam Christum se aequalem Deoiseisie, immo a se amandasse hanc opinionem uti falsam , Ideoque Immunem fulsie ab illa impietate &blasphem Ia, qua Iudaei it Ium per insignem caIumniam
onerabant, erucisque tormentum spectandum non esse
ut iustum peccatoris supplicium, sed ut Insigne Innocentis , quamvis puri hominis , sacrificium . Nisi lixe praestiterint Discipuli Domini , caussam Rel Igionis Christianae, in hypothesi quod vera sit Soeinianorum
doctrIna, turpiter deseruisse censendI sunt. Enimvero Deus In BeeIesia haereses nasci non permitteret , nisi earum occasione veritas accuratIus explicare
tur, magisque eluceret et oportet is Mereses esse, InquIa Apostolus G Cor. 31. ut quι probati sunt, manifest fiant in mobis . Nimirum textus ScrIpturae persaepe sunt obscuri , quin & inter se pugnare aliquando vIdentur , ἱιa ut nulla sere sint, fidei dogmata, contra quae non possi t aliquid ex Scripturis obiici, ut advertit S. Augustinus. Hinc est quod, exortIs cIrea fidem controversiis , qui pro Veritate stant , caullus mentem e primant, & sollicite abstineant a verbis ambiguIs, uaelarius veritas eluceat Ae facilius error deprehendatur . Quare post exortas haereses non licet In RelIgione Cain tholica uti illis vocibus ambiguis , quas antea nihil
mali In iis suspicati, libere usurpabant; sed deinceps
eas adhibere oportet, quae nuIIam interpretationem auteavII lationem admittant. Huiusce observatIon Is exempla subministrant ArIanorum , Pelagianorum, Nestorianorum, & Calvinistarum historIar. Cum ergo Is esset controversiae status Inter Apostolos & Iudaeos , an Christus se Patri consubstantialem dixisset, & eatenus impietatIs ct blasphemiae reus sui set, ApostolIs in hypothesi Socinianorum , nempe , Chr
num Dominum nunquam Deo se aequasse, debuerunt omnino abstInere ab illis Christi vocibus , quae naturae Identitatem insinuare videbantur, explicare mores ciniano, quae in Christi verbis Iudaeos offenderant , iis opponere ea, in quibus Socinian contendunt Chrἰstum Haberi, Tom. I. V aqua-
460쪽
a , s 8 De Deo Trina . aequalitatem a se ablegula; & In horum confirmati nem proserre quae seorsim a ChrIsto didicerant , eum planius mysterἰum regni Dei aperiret Ita ut nullam suspicionem malam , nullum calumniandi praetextum Iudaeis relinquerent , & Scr pta eorum merIto dIcerm
tur pIena ct absoluta Christi Apologia eontra Iudae rum calumnias. Αο iquam opposita fuerit ApostoIorum agendi de serIbendi ratio , lectio Ipsa iclamat., consein rantur verba discipugorum cum verbis magistri , ubi de divin Itate sermo est , & Teperientur Prorsus eadem , nisi quod Christum expressus Deum proprie dIctum Pronuntiant , saepius incuIcant & Socinianos prorsus debellant Ex quo ἱnvicte concIudimus Ap stolos cum Iudaeis sensisse Christum DomInum e qualem Deo dixisse , hane Christi consessionem Iaudasse, & propugnasse contra eosdem Iudaeos illam deitasantes ut liorrendam blasphemiam. Huiusce veritatis quaedam ex Infimioribus subsicimus testimonἔa. Primum perhibeo S. Ioannes, qui ex S. Hieronymo Evangelium, rogantibus Episcopis Asianis, seribIt eo
tra FbionItas verbi divinitatem negantes . Sic autem exorditur et In ρνineipio erat Verbum , edi Verbum eνat apud Deum , ω Deus erat Verbum . His verbIs resel IItur duplex EbIonitarum &Socinianorum ervbr. Primus , quod Verbum mon sit Deus . Secundus , quod coeperit ἔn Naria virgine. PosterIorem praesertim impugnat EvangeIIsta 3 addIt enIm , hoc .rat in pνincipio
apud Deum: vmnia per ipsum facta sunt, oe με ipse factum es nihil , quod factum s hoe est , ex his quae facta sunt . Ergo ipsum non est factum , sed
ante omnia creata existit , utpote eorum caussa &peῖncipium. In mundo erat, edi mundus per ipsum factna es, edi maeridas eum non cognovit .... . cr Verbum caro factnm est. Ergs erat antequam carnem assumeret. Hoc fulgure eversos Adversarios declarat misera eorum responsio; cunt enim hane hIstorieam narrationem ossis prorsus metaphocleam , & sie IntellIgendam e In principio Evaugelieae praedicasonis Verbum , ante annos originta natum , erat apud Deum 3 tum quia ipsi solivtumi tum quia consta ne voIantatis coniunctum,st pro