장음표시 사용
471쪽
m Deo Trino phinam se ins semper eoexsens Patri Rilius . Hinc verbum unus est eum Patre Deus, ct persona distinctum . Lib. I. eap. 8. Manissum est quoniam nunquam
Trophetae , neque Apostoli alium Deum nominaverueti, bDominum appellaverunt, praeter verum ac solum Deum . . .
sed nec quidquam ev his, consitura sunt, ire rusubjectione sunt, comparabitur Verbo Dei , per quod secta snnt omnia, qur est Deut noster JOIus Chrsus . Quod argumentum 8. Doctor Rsius prosequitur tot capite. Lib. q. cap. R. dicit in Deo nihil non imme sum, Patrem mensurarI In Filio, quoniam, Inquit, o sit eum. Cap. gr. Eilius in rubo locutus est Moy si di de eodem subiicit beatus martyr ἐν Per haec ιtaque manifessum fecit, quoniam is, qui is rubo locutus es
μου, ω manissamit de se use Deum Patrem, his est mimentium Deus. luis enim es vivorum Deus, ns. qui es super omnia Deus, ire sum quem non es αἰ aes
Deus 2 Catholici clarius. nunc non argumentamur contra Socinianos.
s. Clemens Alexandrinns, Irenaeo coaevus, Magisten Origenis, 3t Scholae Alexandrinae Praefectus, ἰn exhorotatione ad Gentes, asserit de Verbo, quod suerit a. principio apud Deum , quod per illum facta sint omnia, & novἰssime apparuerit Salvator. Et alloquens
Gentes sic habet , mede homo homini ω Deo γ crede Bomo ei qui ραέsus est, Θ er qui adoratur , Deo viventi roredite strvs mortuo , credite omnos homines ei qui foIMPeur es omnism hominκm. Haec exhortatio non est hominis DeIn IanI . Et nfra r Verbum, divinum es m nifestissme merus Deus universorum , Domino exaequstus . . . aeternus hie os . Paedagogi lib. P. e. rς. de tribus
PersonIs divinis sie seribIt, unus quidem es unive o-rum Pater unum etiam es Verbum universorum, ρο Spiritus functus unus, qui ct ipse es μbique . Et e. 8.latius probat omnia Patris attributa absoluta Filio eos ven re , sicque concludIt di Veri me itaque eompertumia , quod qui universorum est Deus unus , solus sit θιμ
nus , Iustus, opseu, nempe IIus in Patre, cui gloria In saecula faeeulorum . Amen . '
Dices: S. clemens l. 4. I. st Stromatum haee de
472쪽
4 ιν ne Π o Tiano .. ΕἰIIo doeet. x. Quod sit sapientia creata, facta, quae sub demonstrationem cadit, non vero Pater. Quod na tura re essentia a Patrae dIstinguarure: Ergo. Respondeo v licet mox. Graec , ψώGς , qua utItur auctor, communiter significet naturam nonnunquam tamen usurpatur pre persona, uv constat ex epistoIa Alexandri Alexandrini apud Theodoretum lib. I. c. Quod autem S. Clemens hanc vocem In eo sensu adhibeat , sat Is colligitur ex eius verbis mox. laudatis pro consubstantialitate verbi, quod vocati sapientiam creatam, factam, perquam Pater nobIs annuntiatus. est, utpote qui sub demonstrationem non cadat iuxta
Iliud. Deum. nemo vidit unquam, sed , unigenitus, .... enarravit nobis, Iora. Nomen autem i creationis sumi .
in latior; signIfieatione pro productione; nam ipsemet se explicae eitato. lib. segniscam , inquit , Primogeni
rem Filium ..Quoad tertium saeeulum, quod Inehoant TertuIIIaisnus & Origenes, de quorum fide cirea Verbi diu In talem nonnu li dubItantia Sed etsi libe rati ter agentes daremus Adversari Is Illos auetores, male de Verbo sensisse ,. propterea tradit Io non. mutared In ha . parte .. Nonne enim ex sola, traditione' confirmata est baptismi
ab haereticis, eoi Iati vetitas contra SS.Cyp planum , Fi mIllanum. &. aliost bene mul tos illam inficiantes Z' An fides, quae, ex. testimoniis Syia Irenaei & ClementIs Alexandrini ubique sulgebat cum. seculo se eundo statim oecubuit , veritasque Evangelii laudatis Patribus adhaesit, queadmodum: lux Sol p,. adeo ut IIlIs- recedentibus unIversus orbis Ignorantiae tenebris, fuerit: obvolutus StiperRItes relIquerunt discipuloς , qui cum, vitam te so sarculo dIuliusn protrakerint,. illi transfuderunt quodiae MagistrIs secundo' sa eulo hauserant . Sed tantum ab- eae, ut. TertullIanum, & Origenem dimittamus pro. pie π nonnullai durIora quae in. eorum Scriptis leguntur, quin ex eorum, testῖmon;Is perspicuis traditi aeemi pro verbi consubstantialitate. confirmamus. . Tertullianus igitur , etsi ire aliis- gravIter erravefit contemnendumqμα sit, iuxta S. Augustinum , quod ervetus, scriptis profertur contra: Doctrinam Ecclesiae at..
473쪽
Dre Deo Trino I. AT Vtamen telum Personarum distinctionem , de naturmunit --
tem sontra HaeretIeos sortiter vindicavit . Lib. contra Pr xeam c. a. is Nos , . inquit , unicum. quidem Deum cre-
., dimus sub hae tamen dispensatione , . quam sese dicimus ut unici Dei sit & Ellus sermo ipsius, . qui ex ipso processierit, per quem omnia facta sun e . Huncis missum a Patre in Virginem , & ex.ea natum hominem i& Deum . . . Hanc regulam ab. Initio Evangelii decu risse etiam, an idi priores quoque Haereticor, nedum: ante Praxeam hesternum D probabit tam ipsa posteritas ,, omnium Haereticorum , quam Ipsa, novellitas Praxeae, hesterni . . .. quae. se existimat meram veritatem possi , dere , , dum unicum Deum non alias putat: eredendum, .
tum sanctum dicat, asserebant enim en tantum tria is nomina , ct unam persenam quasi noisse quoquαunus sit omnia . dum ex uno omnia , per. substantiae scIlIcea unitatem, & nihilominusicustodIatur οἰάονομίαν S cra mentum , quae unitatem in Trinitate disponit, tres di-- rigens, Patrem &' Eilium de Spiritum: sanctum,. Tres autem nop statu , sedi gradu scit. originis nec is substantia , sed serma , bo escharacteribus personalibu is,. nec potestate, sed specie: unius autem substantiae , &,, unius status & unius potestatis quix unust Deus , ex is quo & gradus isti, α sormae, M speeles is Certe Pa- , tres Nicaeni dividitatem Verbi elarius non definIerunt. Cap. 4 Eilium , inquit , non aliunde deduco , sed ex substantiae PatrIs. Cap. 8.. Prolatum dicimus a Patre FI- , , lium non separatum, protulit enim Deus Ellum, si- cui. radixi fruticem , ct sons, fluvἱum, &Sol rad Ium. 3M Et c. II h Deos. Omnino notrudieam, nee Dominos, sed ἱ,M Apostolum sequad, ut si pariten nominandi fuerInt Po,, ter & Filiu&,. Deum Patrem appellem, S Jesum Chri
is stum Dominum nominem .. Solum autem Christum p --tero Deum dicere, sicut es idem Apostol us , ex quibus,se Christus Deus super omnia benedictus,, Ibi, probat Patrem & Filium non duo&Deos, sed unusquisque Dem, ait. . Legendum est integrum caput, sie ut Sc I . ubi fuse probat.
omnia, quae de Patre dicuntur , diei poste de Filio qui de se hixi Omnia Patris Rea. sunt; ii cum erSQ legis Deum Om-
474쪽
'ri ni potentem, & altissimum, .st Deum vIrtatum, se Regem Israelis, & quit est, vide ne per haec Filius
is demonstretur suo 1 ure Deus omnipotens. Caρί aso Tres unum sunt, non unus, quomodo dinum est ,, unum sumus, ad substantiae unitatem, non ad n ,, meri singularitatem. Eadem prosequituria lib. de
Resurr. carnis, c. s. l. 3. contra Marcionem, c. d. q.
e. ub ait, Patrem omnia tradidIste Christo non minori se . Et Apologetici, c. 3I. Antistites Romanos, saeviente Severi persecut one , sic alloquitur eaussam Chrustianorum agens, , , Necesse est de Christo pauca, si
, , de Deo totum ... 3am ediximus Deum universitatem is hanc mundi verbo, de ratIone, & virtute molitum;
D Apud imi versos quoque capientes λεον, idest se
, , monem atque rationem constat artificem videri unudi, ve sitatIs ... per quae Omnia molitum Deum edixis,, mus, propriam substantiam Spiritum inscribimus, is hunc ex Deo prolatum dicimus, & prolatione gener is tum , dc idcirco Filium Dei, & Deum dictum, ex uniis D tate substantiae, nam & Deus Spiritus... ita de S p ritu is Spiritus, de de Deo Deus, ut Fumen de Iumine acce is sum . . in , dc quod de Deo profectum est , Deus est , &,, De I FIlius , & unus ambo . Ita de Sm ritu Spiritus , ct deis Deo Deus modulo aIterum numerum gradu , non stata ν- fecit, 3c a matrice divinitatis non reeessit, sed excessit Adverte ChrIstum Domi num bIσ'a Tertulnano tribust nomInibus insigniti, scilicet Spiritus, rationis, stsermonIs, sicut ct eapori de oratione: Phi Spiritus , inquit, Θ Dei sermo , is Dei ratio, uremnque Pes Christius. Secundum autem Theolo am Tertulliani, de aliorum ex ve eribus, ut Athenagorae, Tatiani IociεεItat Is, Π Iuo interest Inter illae nomInst, quod ratio, seu sensus, & 1pirlans designent personam is se spe. ctatam, sermo vero' & synon Ima apud Tertullianum se
quentia, verbἡm, sophia, seu sapientia , ct filius signi
ficent exter Iorςm rationis, sive seniss& spiritus pro Iationem , eo fere modo, quo apud homines sermo dicitur, eum ex ore Ioquentis ad aures aliorum cogitatio pro .greditur, ex te imo reσοgnosce , Inquit, lib. contra Pr
Κοδα c. s. v en imagine ca' similitudino Dei; quo bam
475쪽
beat is te ipso rationem, . . quodcunque cogitaveris, sermo est, quodcunque senseris, ratio es .... Ita secundna quodammodo in te est sermo .
Iam vero non solum apud Tertullianum, sed etiam apud veteres fami IIare est Deum sermonem, seu Verbum , ct sapientiam prImo protulisse, cum mundum m stus est , FInum genu 'sse, cum universa condidit. Sic enim loquitur, e. c. 3e sequentiuus eontra Praxeam: mo vis, or haee divini sensus di positis apud Scripturas
etiam in sopbia nomine Gyenditur. Quid enim sapientiης rasione Dei fue sermone Z Itaque sopbiam quoque eMaudi sui Mecundam Fersonam eonditam . PrImor Dominus creavit me Initium viarum suarum In opera sua , priusquam ter ram faceret, Prov. . . DeFine as entem eam ipsa separatione cognosce, eum pararet caeIum , aderam illi simul . . iunci igitur etiam ipse sermo speciem , is smarη
Hης est nat itas persecta sermonis, dum eΜ Deo procedit . conditus ab eo primum ad eogitatum in nomine Sophiae, ι Dominus condidit me initium viarum a Dehinc generatu od sectum . . Eruinde eam parem sibi faciens , de quo pro εedendo Filiis, factus est , primogenitus , ut ante omnia genitus, ει unigenitus , ut fοἰμι ev Deo genitus, proprie dev Iva cordis ipsius . Nemo autem sermo videretur mera vox & sonus oris , subdit at reo nibit dieo de Deo inanira vacuum prodire potuisse , ut non de inani, . tr vacuo pro
tutum , nec carere subflantia , quod de tanta subflantis proce)', er tantas substantias seit . . Quaeeuaque ergo subsantia. firmonis fuit, illam Heo ρεν-nam , π illi nomen Filii vindico I cm dum Filium agnoseo , fecundum a Patre defendo oNee mirer s, Tertullianum generationem vocare pri
mam illam seeundae personae manifestationem, cum &Ecelesia Inearnationi DomIn I, de ApostoIus eius resur rectioni applieent illa Psalmi verba: Filius meus es tu sego hodie genui te . Quod autem praeter ii Iam generat; onem externam, quae facta est in Illo sareuIorum , agnoscenda sit altera in-xerna & aeterna, Tertullῖanus in toto illo opere con- Praxeam saepius inculeata Ante omnia , inquit c. s. Mevat solus autem, quia nihil aliud extri
476쪽
4 4 De Deo ricio . frem praeteν illum . Ceterum ne tunc quidem solus f ε bebat enim secum quam habebat in semetimo , rationem. suam scilicet . Rationalis enim Deus . . . ratio sensus testas. es, hanc Graci λογον dicunt, quo vocabulo sermonem appellamus . Ideoque jam in usu est nostrorum presimplicitatem interpretationis ermonum dicere in pνimordio
apud Deum fusis, non omnes. sum disiuisendi
modum Observasse , sicut Tereullianu , cum magis rationem. competat antiquioνem haberi s quia non sermonalis a principis , sed rationalis Deus etiam. ante principium . . Nec dicas aeternam ilIam rationem non e M personam distinctam, sed attributum. essentiale , sicut & Οmnipotentiam ..
Nam Tertullianus Inde probat contra Praxeam per sonarum distinctionem, docetque Deum ante mundi constitutIonem solam. suisse aliquo sensu: quia nuIIae erant ere Eturae; sed absolute, non fuisse. solum; quia apud eum erat ratio quasi in vulvae, & In utero coniscepta L sed: nondum i perfecte, nata; unde se concludit: Τugum itaque non temere perstruxisse, ει tunc Deum ante. . Mnimestatis consitutionem solum non fuisse, babentem in semetipso proinde rationem , θ' in ratione sermonem MQuia , ut ipse explicat, cap. 8. fermo. θiνitu fructum. es , is ut ita. dixerim , sermonis corpus es spiritus, hocen, sermo est veluti accIdens adlaecns. spiritui, qui aeternus est, & a Patre Indivisus quare. subiicit. s. sermo ergo γ in. Patre semper stilicet ratIone spiri
tus scut dicit, ergo in Patre, oe apud Deum semper, scut scriptum es, & sermo erat apud Deum ,
eae nunquam separatur a Patre, aut. alius: a Patre , quia . ego & Pater unum sumus .... Protulit enim Deus sermonem .scut radia fruticem, oe fons fluvium, Em Sol radium. . . . nee dubitaverim filiam dicera , ω raditas fruticem, fontis fluvium, Solis radium s quia onis. origo parens es . oe omne, quod en. origino profertur , progenies es.
His nominibus Interpretand Is aIIquandIu Immorari oportuit, quia Illorum. notio & distinctIo est veluti clavis, qua facile aperiri possunt multa Patrum Ioca, alias clausa , . &. difficilia, praesertim. Tertulliani, tumi
477쪽
Da Deo Trino . Atato IIbro contra Praxeam, tum Iib. contra Nermogenem definientem materIam esse aeternam e quia Deus ab aeterno Dominus est , quod . diei noni posset , niti ab merno haberet ereaturam subdItam . Respondet TertullIanus c. I. . negando Deum fuisse Dominum , sieut nee RIt semper Iudex., nec Pater s. nam ,. inquit nee . rateν potuit esse ante Eilium, nec Iudeκ ante delictum I fuit autem tempus seum EF delictum, ore Filius non fuit . . . Dominus tantum futurus quandoque , sicut Patre per Filium, sicut Judeκ per delict- Non suit, inquam, semper. Pater, . quia nec Elius ratione prolati sermonis, iuxta praedicta, non vero ratione spiritus, qui est veluti corpus, . id est , substantia sermonis: quia ante mundi constitutionem, ratio erat in vulva cordis& quasi nondum nata; sed eoneepta Perfecta autem est eius nativitas;eum ex Deo procedit sermo sadgeneratus ad essectum, quemadmodum supra retulimus
rabe. . eontra Praxeam . Et c. . certa Filius Dei semper . .
Instabis: c. 9. contra Praxeam,riter dicitur maior Filio Distinguoa maior gradu, seu origine, quia est prin cipium: Fui ἔ, Coneedor malo: statu , seu, substantia, .
aut natura Nega, nam capite s. iam. Iandat . . Paten producendo Filium parem illum feeit; prImogenitum , ustante omnia geoitum, unigenitum vero, quia solum ex Deo gen Itum et &c. a. Tres aωtem non tu ,sed gradu s. nec ob flantia , sessor et nec potestate Jed speete: unius autem substantiis , re unius satus , m. untias dites alis, quia unus Deus. . Instabis Iterum, Tertullianus vocat Filium portionem. Patria et Pater, inquit, tota substantia est y Filius mero deri- viatia ellusis Portio, Rut ipse profitetur , quia . Pater ma' tori nae 'est . Ergo Filius . non . est Patri aequHis . . Distinguo, antee. FIIIus est derἱvat o ,& portio, quῖa ipsi non . eommunIcatur forma hypostati ea Patris, Concis. quia non communicatur tota substant Ia Patris , Nego ante C. . Hanc. ipse. solutionem Tertuli Ianus subministrat. ,,. Aliam autem, quomodo aeeipere debeas inquit, c. I a..is Iam professus sum personae , non substantiae nomine, ad distinctionem , non ad divisionem . Ceterum ubiqRe teneo unam substantIam, Ini tribus, cohaerentibus. ιν.
orIgenes.Tertulliano eoaevus, vIr quidem eruditio nis, immensae , sed dubiae. admodum famae , quandiu vixit sa
478쪽
6 De ma minσ . xIt, adversarios habu It Demetrium Episcopum Alexandrinum, & plures aegypti Praesules, defensores vero Alexandrum Ierosolymitanum , & Firmilianum Caesariensem ; & ex his quos habuerat discipulos, S. Dionysium
Alexandrinum, & S. Gregorium Thauma turgum . Ρost mortem quoque scripta eius Infectati sunt S. Methodius Martyr, Eustathius Antiochenus, TheophyIus Alexandrinus, SS. Epiphanius & ΗIeronymus, tandemque ad sedandos motus eorum caussa excitatos proscripta sunt in Coneilio generat I quInto, mediante sexto saeculo . Sed tanquam pura ab omni erroris labe circa myste-rIum S S. Trinitatis vIndicarunt Sy. Athanasius, Basilius, Gregorius Nazianzenus, ct Gregorius Nys mus , Didymus, Ruffinus, & al I bene multi. Unde socrates Iib. s. hist. c. II. de aeeusatoribus Origenis siescribit iIi eerte eum illum minime reprebenderint tanquam de Trinitate male sentientem, recta ae sncera pietatis testimonium ei perbibere manifesissime convincuntur . Qui
ergo Origenem Arianorum parentem & sentem v eant, ut S. Epiphanlur, & S. Thomas, id ratio et nando eolligunt in textIbus durioribus quidem, sed quos benigne explicare cogunt alii textus Ita clari , ut obscurari non possint. Cum autem ex libris Origenis alII corrupti sint ut Periarchon, alii dubIae fidei, cum eorum exemplaria Graeca non extent, & ab Helerodoxis nonnulli LatIne sint ed Iti, nonni fi ex In dubitatis , quale est opus eontra Celsum, pauca ex multis testimonIa proseremur. Origenes Itaque, I b. c. eontra Celsum confitetur Christum non esse factum i Neque enim, inquit, eum qui factus non es, is naturae omnis facta es primogenitus, quisquam pro dignitate potes nuse, sicut Pater Ube, qui genisit. Nullus Ar anus, aut socἱnianus Io eum illum detorquere potest In pravum sensum; nam que ens non factum est verus Deus. Eodem capite docet Deum ratione humana non posse eomprehendi. Sin autem de illa, inquit, quae erat in principio, ει erat opud Deum, is ipsa Verat Deus, annuimus banc Deum esse incomprehensibilem.
Libro tertio, obiicienti Celso, quod Christiani Ie-- sum
479쪽
De Deo Trino 'sum mortaIem & corporeum Deum crederent , respondet ,, Selant Fsti criminatores hune Iesum, quem ab initio,, Deum, Delque Filium eredimus, Ipsum esse verbum, , ipsam veritatem, ipsam sapIentlam; ceterum mortale ,, ejus corpus, ct humanam in eo animam &e. Cumque idem Celsus absurdum diceret Deum deseendisse, demutatum, origenes I. . sic explicat dogma Catholicum circa Incarnationem: ,, Satis responsum erit: si dixerois quomodo in ScripturIs accipIatur descensus Dei ad ho- ,, mines, ad quem nulla mutatione opus est... Immuta- ,, hi Γs enim essentia sua manens , eondescendit Infirmita- tIbus humanis.Nos certe e sanctis Litteris Deum immu- , , tabilem esse discimus. , , Haec certe nonnisi de vero Deo, quem Sociniani confitentur, dieἱ possunt. De IIIo tamen subiicIt Origenes: se Id etiam quod ad ho- , , mines condescendit, In forma Dei substitit, & pr D pter amorem generis humani seipsum exinaniv;t ab is que u Ila mutatione. Quod si Verbum Deus Immo is talis; quia corpus mortaIe anImamque humanam a Dis sumpserit, Celso IdcIreo immutarI videatur, discatis verbum manere Uerbum sua substantia, nec pati eo. D rum quidquam, quae corpus S anima patItur ; con- , , descendere tamen interdum non valentibus eius clariis talem S splendorem divinItatIs Intueri , ae velutiis carnem factum loqui corporaliter. is Eodem libro tertio resellit Celsum conquerentem , quod Christ aniSolem , & Lunam, ut ceteri homines, non adorarent. D Non decebat , Inquit, eos qui didicerant generoseis omnem creaturam trascendere, eontendebantque stu-
,, diis ferventibus ad Immareestibilem II lam Sapienti tiam quae aeternae Iucis splendor est , obstupescereis ad Solis, Lunae, Ste IJarumque lumen sensibIle .... , non autem quod contemnamus tam egregia Dei ope- ,, ra, sed quod agnoscamus Dei & Filii eius unige- ,, niti praecellentem divinItatem, quam ibidem dieit a, Christianis adorari. o Cumque Celsus referret Chrisianos plures Deo adorare , revincit illum Origenes, affrmans lib. s. unum Deum P.trem & Filium nos
O ieiuni AdversarII plures orIgenis textus, In qui-
480쪽
η' 8 De Deo ridio .hus diuerte negaι Filium esse verum Deum Patri eon. substantiaIem. r. lib. 8. contra Celsum docet esse unum eum Patre eonsensu voluntatis, sed essenti versum , a. Ub. s. Minon totus , Inquill , sol diceret suis adoratoνibus , quid me adaras quam Filius squid me Hieit bon- Ubi vult nee adorationem soli convenire , nec supremam bonitatem christo Domino , Tomo a. In Ioann. notat in SerIpturIs multos dAci Deos, alium verum , non factum , & hunc denotari articulo αύσομbe Ipse Deus I ceteros vero factos, ut Verbum, & alias praecellente creaturas O. eari deos sine artIeuIo-.
Respondeo ad singula . Ad primum, ersi dieat orIgenes Patrem & Filium
eme unum concordIa voluntatis, quod verum est, non negat unum essentIa & natura , eum supra asserueris contra Celsum esse unam utriusque divinitatem sed
divisam hypostasim . Nec dicas Origenem eo Ioel 'per hypostasim signJficare naturam, quae aex sancto Hieronymo ab omnibua Graecla dieebatur hypostasis . Unde Patres sard enses contra ArIanos negant in Deo eme duas hypostases ,
Namque IIcet nomen hypostasis nonnisi quarto saeculo post ConeIIIum Sardieense eoniseratum sit ad significandam personam, attamen orIgenis aetate exprIme bat S essentIam de personam, ut constat ex S. Dionysio Alexandrino orIgen Is discIpuIO , qui in conclusione ad quartam quaestionem Pauli famosatent, ait, duaeυ-pinases s sellicet Patris& Hlii) ἐπ parabiles sunt. Ea ex S. Hyppolito antiquIore, qui docet carnem Christi in Verbo habere hypostasim . Quod autem Origenes In hoc sensu hypostasim aeceperIt, ex eo facile probatur , quoacontra Noetianos eontendentes unam & eandem peris
nam nominari Patrem, Filium, & Spiritum sanctum, afferat Filium hypostasi distIugui . . Ad secundum , & tertium, vult solum orIgeu es Patrem esse a se, seu Deum per se; qisa non est ab alio , sicut Filius & creaturae , Ideoque FIlium ad illum