장음표시 사용
491쪽
erunt etiam personae, quamvis una sit natura; & eo tra unica erIt persona, etiamsi duae reperiantur natu
Tae , ut in Christo Domino. . Q. a. Quid es Τενθna R. Definitur, substantia singularis, IntellIgens, tota n se , ct incommunieabilis aviteri. Dieitur i. substantia, id est, ens per se subsistens.
Ergo accidens, quod est ens alteri inhaerens, nota po- e R esse persona. δDicitur a. . singularis, quia substantia universalis, mg. animal in genere, non existIt nisi In singularibus; Persona autem per se existit, & est incommunicabilis alteri . Dicitur 3. intelligens, PIa substantia Intellectu ea, Tens , v. gr. IapIs, equus, non dicitur persona, sed suppositum I nomen emm personae aliquam dignit tem exprimἱt. Absque Iniuria tamen persona nonnunquam vocatur suppositum oDIcItur 4. tota, ut excluduntur substantiae partia-Ies, v. g. anima, quibus non competit ratio personae. Dieitur s. in se, nam si sit in alio , st quo ulterius perficiatur, quemadmodum natura humana in Christo. persona non est. Hine Verbum assumpsit naturam h
manam tota , non vero personam humanam , quia per admirabilem Illam assumptionem natura humana.
non est In se uIlImo terminata, sed est unIta Verbo, a quo mirum In modum perficitur. Natura vero div na In ChrIsto retInet suam personalitatem , nempe Uer bum , quia per illam unIonem personalem non acquirillullam persectionem, ac proinde noni potest diei esse Ita alio, sed est revera tota in D. Dicitur. c. incommunieabilis alteri, quIa personal tas est ultimum complementum, seu ultimus terminu L substantIae cempletae. Ergo persona est nomere concretum substantiale signἔ-ficans subiectum & formam , seu substant m comple Laim habentem personalitatem, quae a Graeeis dicitur hypo
stasis. Liceat Itaque dicere tres esse in Deo sive hypostases , sive personas I ita enim definitum est In Concilio Alexandrino sub S. Athanasio anno vhI. sopi
492쪽
4so De Deo Trino. est gravIs eontroversia , quae erat solum de nomine , cuius vim nonnullI e Latinis non Intelligentes contendebant unam tantum dieendam hypostasim : quia apud eos hypostasis idem erat ac substantIa; nos, inquiunt
Patres Sardicenses , Mnam esse 5 Osta dicimus aquam ipse Haeretici substantiam appetiant . Q. 3. Quid est personiaitas
R, Est ultimus terminus substantiae eompletae , et est In se tota de Incommunieabilis aIteri; dIciturque subsistentia de totalitas, quamvIs nomen subsistentiae aliquando sumatur In eonereto pro ipsa persona, seu hypostasi . Ergo in Deo non est admittenda, contendunt Sc listae , subsistentia aliqua absoluta, de communis tribus personis; quia natura divIna per mentem abstracta a tribus personalItatibus non est Ineommunieabilis , immo actu de de facto communIeatur: Ergo ut sie a stracta non est subsistens. Dices a sequitur etIam ex dictis unIeam esse In Deo personam, siquidem personalitas est ultImus terminus
naturae completae; atqui unus potest esse ultimus te mInus naturae divinae. nempe spiratio passiva, seu per-knalitas Spiritus Samsti; quia nee paternitas , nec filiatio ultimo complent & terminant naturam divinam,
Nego sequelam , ad eurus confirmatIonem responde naturam dIvinam nude speetitam esse tribus modis Utimo term nabilem propter Infinitam & Ineomprehensi-bἰIein eius persectIonem; ut term Inatam autem In prima persona esse alter; Ineommunieabilem ; non enim mmmunIeatur secundae ct tertIae personae cum peris valitate seu 'subsistentia δe ultImo Illo termino ; quia 'eunda persona non habet subsistentIam prime , nec te
ita subsistentIam prἰmae & secundae; sed unaquaeque per sena habet suam proprIam subsistentiam . Unde nulla Equltur eontradictio quod sint tres subsistentIar: esset,ero, si secunda prἰmae adderetur , Bd tertia duabus prioribus, ut in obiectione supponitur.
R. Prima dἰeItur Pater, secunda Filius, tertia Spἰ-inus Sanctus, ut habetur ex pluribus Scripturae loeis, . Natth.
493쪽
R. Quia producit se eundam per veram generationem . Unde seeunda dieitur FIlius ι nemo quῖppe pater nisi habeat filium. Q. a. Quomodo Pater prodaeit Filim R. Per infinitam & eomprehensivam dIvInarum iu rum perfectionum cognitionem , quemadmodum enim intellectus noster exprimit In se Imaginem obiecti e gniti, quae dicitur verbum mentis: sie Pater aeternus, utpote persona intellIgens, producIt ct exprimit ima. ginem infinite persectam eorum, quae intellectu comis prehendἰt; unde irIa sunt nomina secundae personae promprIa . I. DieItur Filius; quia per genetationem produc
tur, iuxta It Iud Ps. Ioy. εκ aetero ante luesserum genu/te . a. Uerbum , Ioan. r. en prine pio erat Verbum is Umbum erat apud Denm , quia est terminus cognitionis paternae. 3. Imago, Col. I. Imago Dei invisibiiss. Hebr. I.
splendor gloriae, figura substantiae ejus , scilicet Patris . Enimvero Imago definitur , unius ab alio deducta sim; l ludo e atqui seeunda persona I. deducitur 1en pro ducitur a Patre, a. est eius expressa similitudo; quid enim est Verbum , nisi expressia similitudo , 3t Imago obieeti eogniti totum M se manseringenitorem, inquit
Ista imago non est falsa, quia meritas est: non es muta , quia verbum s non est mortua , quia vita si nones inanis, quia virtus s. Propter hane sim; litudinem Verbum dicitur, Sap. . Speculum sine maeula Dei Aa jestatis, quia sicut speculum purissimum intuentis se sor- mam & actionem exhibet: sic persona secunda, quae est natural Is & absolutissima Patris imago, naturam & pro prios eius caracteres persectissime repraesentat, iuxta Τυ
494쪽
κε a De Deo Trino, , Iod Joann. s. Non potest Filius a se facere qui μα- , nis quod miririt Patrem facientem, quaecunque enim iam D secεrit , hae oe Filius smiliter facit . Q. 3. Quare tertia persona dieitur Uisitus Sanctus PR. Quia procedit per voluntatem , esque term ynus dlvIni amorIs, sicut FIIIus est term7nus divinae cognitionis. Amor autem est quaedam voluntat s spirat Ioseu impulsio In rem am,tam, a qua spiratione dicItur SpirItus Sanctus: quasi sancte spiratus . Nomm Spiretustisquit S. Thomas lib. η. contra gentes cap. I R. in rebus corporeia impulponem quandam ω motionem significat, rem de satum seu ventum Seriptura saepe spiritum appetiato Μt AH. a. Factus e se repente de caelo sonus ranquam spiritus, id est Φεnti, vehementi . Sed proprium remoris es , quod moveat , . oe impellat amantem in rem ama tiam . Ergo cum tertia persona procedat per modum amoris , convenienter spisitus dieitu .. Additur Sanctura quo designatur puritas summa, amoris, ex quo proce dit tertia persona, & a creaturis intellectualibus distin Auitur; hin nimirum eatenus natura sua sutat peeeabiles, quatenus a summo bono defieere possunt in serio tum amore , qui In ipsa est macula, nem iuxta S. Augustinum, non faciunt bonos vel malos mores,' nIl hon ve, mali amores. Malus autem est amor, quin creatura rationalis seIpsa , vel allo bono creato fruitur. At tertia persona non procedIt nisi ex amore quo Deus Infin Ite & ne cessario seopsum diligit, & cetera propter seipsumi. Ergo proprium est tertiae Per sonae, quod sancte spiretur I quamquam , si, nomen Spi . . vitiis Sanctus essentialiter. accipIatur , quatenus signM.ficat rem: ab omni materia separatam , & purissimam,1 nomen illud est commundi tribus personIL, ut notast S. August. II b. s. . de- TrInitate . Spiritus Sanctus duobus aliis nomIn Ibus proprie Instagnitur . I.. dicItur amor, qu Ia per. voluntatem proce dit , estque terminus productus divinae volition Is , a, Seitur donum, quatenus vi suae proeessionis est amor tramor autem est primum donum di psineiptum omnis:
donatἰonis & beneficii r quI.enim gratificatur alteri , primo loco morem suum ei concedit Hinc Rom . s.
495쪽
Dε Deo Trino P 49 3 Hestur, einitus mi difffusa es in eordibus nostris pen ρiritum sanctnm, qui datus est nobis; quibus Innula ApostoIus Spiritum sanctum, ut amorem Patris & Filii, esse principἰum omnium donorum. - Dices r. donum definitur, res gratuito re liberaliter data sine spe retributionis: Ergo Spiritus sanctus vi suae procession Is, quae est aeterna , non potest dic
donum, cum non sit ab aeterno datus ..: Dis Ing.,eons. non potest diei donum actu datum , Conci donabile, Nego cons. cum enim vi suae pro cessionis sit amor, est etiam donabit s. Porro ad rationem doni neeesse non est, ut actu donetur, sed
sufficit quod sit res donabit Is , & prima ratIo dandi 2 quod ab aeterno competIt Spiritui sancto. Instabis; Ergo SpIritus sanctus datur creaturis Irra
sonabilibus, eum amor. Dei sit ratio cur eas prod eat & conservet a. Nego sequelam ; namque r. donum non die tur nil per ordinem ad ereaturam inrelligentia praeditam- , quo
sola frui potest re data; quIs erim diceret se donum tribuere iumento , eui poculum subministret I a. donum, de quo liqe a tur, non spectat essectus natura-Ies , v. gr. creationem & eonservationem, sed supernaturales, quibus Deo seuimur Ipsi coniuncti. Dices a. res data est sub domἰnio donatarii: atqui Deus non potest transire In dominium creaturie : ergo non potest darI. Distinguo maiorem di res data em sub dominio donatam aliquando , Conci semper, Nego maiorem; non enim. transit amor noster in dominium arn Ici .. Q. 4. Spiritus sanctu, preceditno a Patre Θ Filio Vetus est Graecorum adversus Latinos expostulatio, quod doeeant Spiritum sanctum a Patre simul & a FLI O procedere ἱ namque constat ex Epistolae S. Maximi ad Marinum, quam citat Petavius Itb. 7. cap. a. S. Martyrem contra populares suos caussam Latinorum propugnasse cIrea annum g o. Cumque octavo saecula pugna acr iis exardesceret, habitum est Conellium Gentiliaeense ad Lute:Iam sub Pipino Brancorum rerige anno 767. dehinc Foro utense in Italia anno I9a L
496쪽
& Franeosordiense anno 797. lueunte nono laeuI seadem quaestIo ventIlata est In Coneilio Aqui ranensi anno 8 s. ex Adone in chronleo & In Conei IIo Arelatensi anno 3I I. tandemque dἱ seeptatio sub eiusdem saeculi finem , agente Photio Pseudopatriareha Constantinopolliano, in sthIsma erupit, di utramque Ecelesiam ecepit dividere . Graeeos eonsutarunt eodem saecu Io odo Bellovaeensis, ex Epistola s. Hincmari Remensis, aeneas Parisiensis, & Ratramum Corbeiensis Monachus 2 opus prioris extat tom. τ . spiei legat, Sposterioris tom. a. Coeptum sthisma Mielia et CaeruIarius PatrIare ha Constantinopol Itanus persec t undeeim faeculo, ubiquo disseminans Latinos omnes ab Ecclesiae CathoIieae sinu exeIusos esse , quod & fidem temerare s& voculam c Filioque in Symbolo inserere ausi essent, ex Leonis IX. Epistola anno ro 3 . Ad concla landos animos varia subinde eoacta sunt Conei Iia , ae ris Barense In Italia sub Urbano i I. anno io' . In quo S. Anselmus Ire defendenda Spiritus lanctἱ a Filio proeessione, insigne sibi peperIt nomen. 1. Late
ranense quartum generaIe sub Innocentio III. anno Iaas. In quo PatrIarchae ConstantinopoIItanus de Ie rosolymitanus eum aliis non paucIs Leelesiae Graeca Praesulibus , coneordIam cum Lat Inis redierunt. 3. Lugdunense secundum etiam generale anno ra74. ἔu quo pax redintegrata est eum Graecis , qui errorem palam eiurarunt , Symbolumque cum hae addi ione , Filioque, Inter Missarum solemnia decantarunt. Sed Graecis ad perversum dogma reversis , 4. celebratum est anno I I9. Conellium Florent Inum generale, euI Interfuerunt Eugen Ius Ιv. Summus Ponti fere , Ioannes Paleologus Graecorum Imperator eum Pa rἰarcha ConinsantInopolitano, de aliis bene multis Eeelesiae Graecae Praesulibus, qui omnes Latinae Eeilesiae consenserunt, uno fere exeepto Mareo Ephesino, qui ad suos reversus , animos ab initio foedere revocavit. Quare ad propositam quaestionem .
R. De fide est SpirItum sancto m a Patre Filioque proeedere ; ita enim definierunt tria Concilia oeeu
497쪽
Patrem alloquens , sic habet, mea omnia tua sunt tua mea sunt, nempe salva paternitate & filiatione, quae non sunt eommunes et atqui Pater vim habet spis, randi, ergo & Filius: cap. I c. non . . . loquetur a se
metipso spiritus sanctus a sed qn cunque audiet loquetur . ille me clarificabit, quia de meo accipiet .. ἀymnia quonnque habet Pateν , mea sunt, propterea di- Μιτ, qnsa de meo aeeipiet. Ubi Spiritus sanctus seientiam a Filio aeeipit; ergo & naturam ἱ seientia enim in Deo non distinguitur ab eius natura, sito dilat, Inquit S. Augustinus Tract. 99. In hunc locum, a quo procedit I audire illi, scire est, scire mero, esse
cujusvis antem temporis verbum ponatur, De praeteri ti. stve praesentis, 1ive futuri , non mendaciter ponitrer squia quod ae ternum es , is est , cs' fuit , oe erita fuit ,
quia nunquam de=it : erit, nunquam deerito , quia semper es. Cur autem Christus potius de empore futuro dixerit Z ratio est, quia loquitur despIritu sancto , non quatenus ab ipso proredit, sed quatenus ab Ipso mittendus est: φαο, inquit Io: I mittam vobis a Patre . Ex quibus verbis aliud argumentum conficitur. MItto , ex dicendis arguit origInem; vel enim sit per imperium, vel per con filium , vel per originem , duo priora diei non posilante ergo; hine Pater non mittitur, quia non pro-eedἰt. Denique spiritus sanctus constanter in Seripi ris dἰcitur Spiritus Christi, & Spiritus Patris e Cliri- si quidem Rom. 8. Si quia . . . . Spiritum CBνsi non habet, hic non es ejus . Gal. 4. Misi Deus Spiritum Filii sui in corde mestra . Act. I 6. Non permisi ei Spiritns Iesu. PatrIs vero Matth. ra. si ego in Spiritu Dei efficio daemone, . Rom. 8. Si Spiritus ejus, qui suscitamit Iesum a mortuis, habitat in nobis, &c. ergo Spiritus sanctus procedit a Batre & FIIIor quem admodum enim secunda persona non potest dici Filius
Spiritus sancti , quia ab Ipso non procedit; sie nee Spiritus sanctus diceretur Spiritus Christi, in hypothesi quod ab ἴpso non procederet Probatur a. ex Traditione.
498쪽
TertuIlIanus I b. contra Praxeam e. s. spiritum ialiunde puto , inquit , quam a Patre per Filium. S. Hilarius IIb. a. de TrinItate , haec de DIrItu sancto seribi. , de mire oe Filio auctoribus eonfitemdus est . . IS. Ambrosius lib. r. de SpIritu sancto e. ro. υῶν tus quoque Sanctus, cum procedit a Patre, o Filio , nanseparatur a Patre , non separatur a Filio. SImilia habet In expositione Symboli, c. r. & q. s. Augustinus tract. 99. In Io: Cur ergo non ereda- mus , inquit, etiam de Filio proeedae Spiritas , 'cum Filius quoque ipse sit Spiritus 3 Posterῖores Patres Latini, quam ab antiquIoribus hauserant doctrinaem, nobis scripto reliquerunt, ut S. Leo epist. 93. Patres Conc. I. Toletani anno Aoo. R. Tolet. annos 39. & IU. Toletan anno fia I. Sed Illis omissis veniendum ad Patres Graecos quibus Iudicibus, caussa sua eadunt Adversari; . S. Athanasius Orat. 4. eon ra Arianos sic habet , neque vero viritus Verbum cum Patre copulat, sed ρο- eius Spiritus a Verbo aeeipiis ipse enim, us dirium es , spiritum dat, is quaecunquo babet spiritus, bae babest
S. Basil Ius IIbo a. eontra Eunomium eontendentem ἰritum sanctum esse creaturam a solo Filἰo productam , probat esse eiusdem naturae eum Patre de Filio, & ab I Is procedere tanquam ab uno princIpIo , II b. I. asserit Spiritum sanctum non natura , sed digni- iste Id est ordinest secundom esse a Filio, Mi qui es ab illo babeat, oe ab ' imo accipiat, cr annuntiet nobis. Et lib. sia refellit Adversarios colligentes Spiritum sanctum sore Filium Filii, si ab Ipso plocederet. Sis Gregorius Nymenus IIb. t contra EunomIum desseritu sancto . cujin se inquit in solo ordine differentii eonstituta est, non at Patri eonjunctus es Filius, s eum eae illo osse habeat, non tamen passetius eΜisit I sia otiam Spiritus sanctus proin me haeret Filio, qui sola cogitationo secundum rationem principii prius eonsidevatωr productione Spiritus . . . adeo ne detracta principii ratio
499쪽
S. Cyrillus AIexandrinus lib. r. de adora Ione Spia ritus sancti, spiritus, inquIt , es Patri, ει Filii οῦ quia substantialiter ει utroque, nimirum eu Tane per Filinm, profluit. Et lib. I. in D: de Spiritu san
suo es . Respondent Graeci . a. per SpIritum Intes IIgenda dona Spiritus sancti, quae. certe a Patre & Filio procedunt , uti effectus temporales , R toti Trinitatοῦ communes. I. Laudatos Patres docti SpIrlium sanctum per Filium procedere, non quia ab ipso. esse accipit, sed quia eius processio a Patre originis ordi ne posterior est processione Fili ἔ; nam amor, exi quo proeedit Spiritus sanctus, praesupponit cognItionem , qua producitur Filius. sed haee mera sunt effugia , quae In Co illo Florentino a Ieare eoacti sunt. EnImvero luce cIarIus est In alIaeis textibui I. se monem esse de processione aeterna, spIritum sanctum esse eiusdem selelltiae cum Filio, sola prineIpli ratione differre , quae de donia Spiritus sancti diei nota possunt, utpote quis sunt eisectus temporales, & ereati . a. apud laudatos Patres Idem prorsus esse ex FI- Iio , & per Filium procedere; quemadmodum ubi Scripturae de Uerbo divino referunt, quod omnia perip sum facta sunt , edocemur Verbum eum Patre est rerum omnium principium & caussam. Allatis textibus hane Theologi rationem subiungunt, seIlicet, nisi SpIrItus sanctus ex Fillo procederet , esset una de indistincta eum eo persona . Sed id expendetur Capite sequenti. Dires: Theodoretus expresse negat ypIritum sanctum procedere eae Filio, sive per Flium; nam resutans anathematismum nonum S. Cyrilli sie loquitur, se di. xit Cyrillus tanquam εκ Filio, aut per Filium eκiis sentiam habere, bos ut impium is blasphemum κε
500쪽
i recentIs eIrciter annis post Ipsum lib. i. de fide o thodoxa eap. E. ex Filio autem Spiritum non dic aes , Ied eωm Filii spiritum nominamus. . Ergo constans suIst apud Graecos sententia Spiritum sanctum ex Filio aut per Filium procedere. Nego cons. namque I. contra omnes duo praeva Ie- re non possunt: omnes autem Patres, etiam Grate I , s. Item docent Spiritum sanctum per Filium procede re , quod tamen negat Theodore ius. a. in Concilia V. generali accurate examinata sunt seripta Theod
reti & damnata, ubi aliquid durius in ipsis expressum est e cum ergo oppositὲ textus intacti evaserInt , si, gnum est nihil in eis erroneum deprehensum. Peccavit quidem Theodoretus, quod S.Cyrulo Insigvi Fidei defensorI contra Nestorium , Eunomianorum impietatem& blasphemiam Impegerit, quasi doeeret eum Illis Hae retieis Spiritum sanctum esse ereaturam Fili I, ct eatenus proprium eius Spiritum, quam eriminationem refutat S. Doctor In responsione sua ad Theodoretum , procedit , inquit, ex Deo γ Fafro Spiritus I an ius se
cantam Salvatoris vocem, sed non es alienus a Falio . Non blasphemavimus igitur, scut dicem praesum ν, qui ΡIummodo secubare novit. Unde S. Cyrillus non er
didit se blasphemiae aeeusatum , quI dIxisset Spiricum sanctum ex FIIIo procedere, sed quod vIsui fuisset
negare eundem ex Patre procedere. DIssicilior est epistola ad Monasteria, In qua videtur Theodore lux vel Ie Spiritum sanctum ex solo Patre prooedere; sed praeterquamquod haec particula exeIufiva solo ) in omnibus eodicibus non IegItur, ut in actis Coneilii quinti videre est, benIgnam InterpretatIonem re elpere potest, nimirum spiritum sanctum ex solo Patre pedFilium proe ere, quatenus Pater communicat Fit aspirationem activam, seu virtutem produeendi Spiri tum sanctum. Quod spectat Sanctum Ioannem Damascenum , Sanctu.