장음표시 사용
501쪽
m Deo riseis . mctus Thomas quaest. 63. art. & nonnulli 'alit conte-dunt illum in hoc errore suIsse versatum. Sed multa suadent mentem eius explanandam eo sensu , quo Theodoreti epistolam expIicuimus .. l. enim Patrem, comparat Soli , Filium radio, spiritum sanctum splendori, quet ex radio oritur .. a. e. et s. sie serIble , sedoe Filii Spiritui es , non tanquam eu i m , sed qηod per ι - eκ Patre proredit s bolus en m Tapre rincρ-
μι- s ; id est . fons & principium sine principio , a quo Filius aeeipit vim spirandi ; unde Spiritus sanctus dIcItur a Sancto Doctore Spiritus HIII. 3. q. I 8. docet SpirItum sanctum esse Imaginem Filii , siEut Fi-
IIus imago est Patris . Imago autem est similItudo expressa ab eo, cuius est imago. Instabis: neque Seriptura, neque ConeIIIa antiqui ra , maxime Constantinopolitanum , quod est generale Deundum, Hiquid tradunt de promisone Spiritus sancti a Filio , quod dogma , si esset reveIatum , non omisisset Conellium ConstantInopolItanum , eum ea Prosesso egerit contra Eunomῖanos de divἰnitate Spiritus sancti, Inserueritque Ia Symbolta Niceno , qui en Patre procedit, omisso Filii nomine .. Ergo Latini elrea fidem Innovarunt; atque eo praesertim eapit , quod Symbolo NIeaeno se Constantinoplo tano proprIR Ructoritate particulam , Filioque , addere praesumpserinteontra prohibitionem etiam sub anathemate Conellii EphesinI, Chalcedonensis III. ConstantinopolItant , quod est sextum generaIe , de seeundi NIeaeni etiam
generalis, cuius haec sunt verba, nor teges. Patrum cre stodiamus , nos eos, 'ni adtant, vel adimunt, anathema
tia mus, quibus praeceptix inhaerens Leo III. anno go'. repulle Legatos Caron Magni postulantis, ut Symbo lum Constacit Inopolitanum in EeeIesia eaneretur Inserta partieula, Fuisque, ut constat ex actis eoIIationis , quae habentui apud Baronium ad hune annum. Addit Phollux ita Epistola ad Aqu leiensem Patriarcham , Summum Pontificem, ne quid simile In posterum ten raretur, duas. tabuIas argenteas In Basilica Sanctἱ Petri
reposuisse, in quarum altera Symbolum legeretur La
502쪽
sto De Deo ritas . tine scriptum et In altera vero Graeee inscuIptum ab que illa voce , Filioque . Respondeo I. negando ant. quoad Scripturas . satIs enim clare perhibent spiritum sanctum ex Filio procedere , ut constat ex allatis textibus , & ex communi sanctorum Patrum sensu, quos laudavimus. ν .
Respondeo a. Concilla in ob)ectione appellata , de SpirItu sancto nihil dixisse , quia de eo non fuit iIIa controversia , nisi In Constanti nopol itano I. ubi ageb tur solum de dἱvinitate Spiritus sancti, quam Eun
mianI, seu Macedoniam Ita negabant, ut contenderent spiritum sanctum esse creaturam, & Spiritum Filii, qui nullatenus a Patre procederet . Quapropter Patres ad comprimendas huiusmodi blasphemIas Intenti, definiunt. a. Spiritum sanctum ex Patre procedere, a. esse cum Patre & FIllo simul adorandum & conglorificandum ode processione vero ex Filio tanquam dogmate con istanti, omnino silent. e
Respondeo distInguendo, Co Ilium Ephesinum,
& sequentia prohibent, ne quid addatur aut immute tur , etIam necessarium , aut utlIe In professione fidei, Nego , ne quid addatur aut immutetur In ipsemest symbolo Nicaeno , & CostantInopolitano , subdistinis guo , propter periculum turbandi Eeelesiam , quod illis
temporibus erat timendum, Concedo equod subsequemtibus saeculi sult tImendum, Nego . Itaque ad comoprImendas grassantes haereses ConeIIla identidem novas proserunt fidei explanationes, & definitIones; sie Concilium Toletanum I. anno oo. Intacto Symbolo Nicaeno, sic addit In prosessione dide I eontra Pristillianistas, credimus viritum Sanctum esse Taracutum , qui nec Tνer est, nec Filius, eo quod sist a Patνe Filioque procedens . Sic Concillum Ephesinum 3 o. annIs post Tolet. num desiniit unam esse In Christo personam, Beatam Virginem credendam Delparam; sed huiusmodi expliacatione noluerunt Patres Inserere In Symbolo Nicaeno propter Arianos , qui hactenus totis conatibus, qua vi , qua arte in Symbolum IIlum insurrexerant, & alia benemuὲta a se exarata proponebant eius laco amplectenda a
503쪽
De Des Trino. tda , etiam principium armata manue eontra vero Patres omnem persecutionem passi solicite eaverunt ,
etiam sub anathemate , ne vel minimum In Symbolo illo Immutaretur. At ubi pax EccIesiae est reddita, extinctis Arianis, liberum fuit praesulibus hane vocem , Filioque, Symbolo adiicere , propter exortam de proce μsione Spiritus sancti controversiam , quemadmodum Pa tres Constantinopolitani occasione errorIs EunomIanorum inseruerunt eodem symbolo, qui eu Patre proeedit. Hoe videntur I. praestitisse Patres Conellii tertii ToIe-eani anno 389. qui can. a. statuerunt ut Symbolum ConinstantinopolItanum cum additione , Filioque , per omnes EeeIesias Hispani e & Gallicae decantaretur. Habemus au tem ex Valfrido Strabone Iib. de rebus EccIesiastIeIs e. aa.
idem Symbolum latius de crebrIus apud Gallos & Germ nos In Missarum ossiciis coepisse iterari damnato Felice in Conellio Ratis bonensi anno 9 a. Si autem Iallus &crebrius, antea ergo, licet minus frequenter, decant batur. obstitit quidem Leo III. anno so'. Attamen ante exitum ejusdem saeculi Sedes Apostoliea amore paeis &unitatis hanc additionem admisit, ut constat ex Phorio, qui eodem saeculo obiecIt NIeolao l. & LatInIs omnibus, quoddacrum Symbolum falsare aggressi essent, tum ex Ratramno Corbeiensi, qui in lib. a. cap. a. erἔ-mInationem diluit, ostendens Patres N Ieamos & Co flant Inopolitanos, etiam addidIsse Symbolo Apostol rum , sed neyue, inquIt , centum quinquaginta Episeopo-
νωm qui sedebant in ConcilIo Constantinopolliano 3
tanta constat auctoritas, ut quod illis Iunit, non liceat tam Romano Pontifici, quam universa Ecclesiis . Romae
autem Idem SymboIum decantari coepisse, sub Benedicto
VIII. InstIgante Imperatore Henrico I. anno I I . tradunt Baronius ad hune annum , & Bona c. s. ex Bernone Augiensi.
Q. s. Estne agnoscendus aliquis ordo 'inter divinar personas, propter quem Pater debeat primo Ioeo nomina
ri , Filius secundo, is Spiνitus Sanctus tertio 3 R. Est ordo orIginIs, non temporis, aut dignitatIs proprie dictae. Tres sunt responsionIs partes. Prima . pars sic ostenditur. ordo originis In eo cor
504쪽
Ioa DC Deo Tris zsistit, quod una persona respectu alterius habeat rati nem principa , atque ideo prius consideretur: atqui ita se habenti dἰvInae Perlanam. Namque Pater est Ingeniistus , & a nullo procedens, & est prinelpium Filii,&Spiritux sancti; FIIIus vero est a Patre, S una eum ipso est prinelpἰum SpIritus saucti e ergo ordine originis Pater prior est Filio , hoe est , prius consideratur ἰFilius vero SpIritu sancto. Ita sele Sancti Bassii ux a Ghegorius Nyssenus supra Iaudati .
Secunda pars demon stratur ratione duplici . primi, quia Deus ab aeterno necessario est InteIlIgens de vinlens, Immo ex dictIs In Tractatu de AttrIbutis, revi, ter Inte4lectio actualia est volitio. Ergo Filius 3d Spἔτλtus sanctus, qui sunt termini, IIIe divinae IntellectI vis, iste divinae voliti Is, necessario sunt ab aeterno. Secunda ratio est, quia Deus est substantia In se submstens, de uItimo eo Ieta tribus subsistentiis, nec magis unam exigit, quam aliam e atqui tres illae iubG sentiae sunt tres proprietates personales , nempe Paledinitas , FIlIatio, de spiratio passiva. Ergo tres illae subis sistentiae necessario de aequaliter snnt ab aeterno . Tertia pars, quae est de dignitate aequali , proba tur e tum quia tres personae sunt consubstantiales, de eiusdem naturae e tum quiae persectἰus & dIgnius non est produeere , quam produci, eum Se prineiplum prod
cens, & terminus productus Identificentur cum natura divina , sintque realiter infinItar in omni genere per sectionis, ae proInde omnino aequales, licet Paternitas nomἰne tenus sonet aliquam dignitatem, ut supra dicebat S. Basillus.
Qui vult ergo saIvus esse, Ita de Trinltate sensat , ut habetur in symboIo, quod dicitur L Athanasii a
pluribus saeculis in Ecclesiae recepto. Ex his necessario eoncluditur esse In Deo quinque notiones, processiones duas , nee plures , dc quatuor relationes reales, ex quibus exurgitor relatἰones Identitatis, aequalitatis, de sinitItudinis. . Conclusio exponitur quoad singulas eius parteS. uoad notiones; definitur enim notio , character astu nota. quandam dignitatem exprimens, qua una per
505쪽
rItu sancto non est notio, quia non sonat aliquam dignitatem . Per innascibilitatem autem designatur primum principium a nullo alIo proeedens ἱ unde primarici Ionastibilitas significat alἰquid positivum, secundario vero negationem cuiuscunque proeessionIs, sive generatio sit, sive spitallo passiva . Activa vero spIratio, IIeet non distinguat FIIIum a Patre, distinguIe ramen a Spiritu sancto , quod lassicIt ad rationem notionIs . Porro a notione deducitur terminus notionalis , Id est termInus significatas proprietatem personalem. Quoad processiones , quia definἰtur processio, emana tIo uiaua personae ab alia , a qui duae sunt eiusmodo emanationes, seIlIeet filiatio, & spiratio passiva, quibus eonstituuntur seeunda & tertia persona, ac proinde
duae personae emanantes. Ergo duae sunt in Deo processiones, nec plures esse possunt, quia tos possunt esse processiones, quot actus immanentes e atqui In natura Intelligentes duo taotum possunt esse actus Immanentes, unus per intellectum, alter per voluntatem. Ergo.Qnoad relationes; namque relatIo est ordo, seu re
pectus unius ad alium; atqui in Deo quatuor sunt resin pectus , scilicet patornitas, filiatio, spiratio activa, &0ἰ ratio passiva; nam Pater ut Pater respicit Filium, &vIeIssim Filius Patrem ; nemo siquidem est sui ipsius pater aut filius. Simit Iter spirans & spiratus mutu sese respiciunt: ergo in Deo quatuor sunt relationes,& quidem reales; nam ad reIationem realem tria re quiruntur, nempe subiectum, fundamentum, S term Inus reaIIter distInctus e atqui ista tria vere sunt In Deo. I.. sub3ectum, est persona, in qua est relatio , a. fu mentum, cur una persona reseratur, est productio sive processio , Pater realiter produeit . Filius producit, seu procedit. I. terminus realiter distinctus relationis PatrIs est Filius , &vieissim . Ex quibus exu gunt relationes Identitatis, aequalitatis, S similliudinis: IIIl enim sunt unum & Idem, aequales S similes, quῖ habent eandem naturam , aequales & similes perfect ones: atqui
506쪽
ποη De Deo Trino catqui sunt DIvinae personae inter se eomparatae e Ergo, Dices x. In Deo praeter in te Ilectum δc voluntatem , duo sunt alIae potentiae productivae actuum immanentium, nempe memoria, & omnipotentia r ergo praetex duas recensitas processiones , aliae duae admitti debent , αἐta quatuor in Deo numerandae sunt processiones. Nego anteced. tum quia In Deo non est memorIa proprie dicta ; eum omnia sint ipsi praesentissima pedactualem cognitionem , tum quia omnipotentia nou peratur Immanenter, sed solum ad extra; Deus enim non dicitur omnipotens , nisi per ordinem ad creaturas, sive possibiles, sive existentes. Dieesa.Filius & Spiritus sanctus non mInus Intelligunt, quam Pater: ergo eum Pater Intelligendo producat Uerbum, quod est seeunda persona , Filius & Spiritus sanctus similiter producunt,ac proinde erunt quatuor processiones. Distinguo anteced. Filius & Spiritus sanctus Intelligunt intelleci Ione essentialI, quae est communis tribus personis , sicut & alia attributa absoluta , v. g. Omnipoten tia , aeternitas, immensitas, Concedo I intellectione notionali, quae includit paternitatem. Nego antecedens. Porro Pater non producit verbum per Intellect onem essentialem , sed per notionalem . Dices 3. processio Infinita continet omnem omnino processionem et atqui processio FIlli est Infinita : Ergo in ea realiter includitus proeessio Spiritus sancti , ac proinde unica est in Deo professio, sieut unicam esse Dei scientiam dixImus , quae seeundum nostrum mo dum coneiplendi dividitur In seientiam simplieis i telligentiae, de seientiam visionIs. Distinguo mai. Proeessio infinIta in omni genere persectionis, continet omnem processionem, Concedo, i finita in uno genere persectIonIs, nempe in genere in tellect Ionis , subdis Inguo : ineIudit omnem processionem in illo genere, Concedo; neque enIm admittimus plu res terminos diu Istae Intel IectionIs, sed unicum ver bum et IneIudit omnem processionem In alio genere , puta amoris; Nego mai. Porro Spiritus sanctus non pro cedit ut terminus intellectionis, sed ut terminus amoris.
Instabis: Persona divina debet esse persecta in omni
507쪽
ergo est persectus in omni genere Persectionis , ae proinde habet in se processionem Spiritus sancti, nee fingemda est altera persona procedens. Distinguo maue Debet esse persecta In omni genere perfectionis simpliciter simpliers , Concedor simplIesstantum, Nego mai Nam ex dIctis in Tractatu de Attributis, omnes perfectiones simpliciter simplites
sunt in Deo formal ter; simplices vero nonnisi virtua. Iter , aut eminenter . Consule quae in hanc rem dicta sunt c. 8. tract. de Attributis divinis. Porro paternitas, filIatIo, & spiratio sive activa, sive passiva, non sunt persectiones simpliciter simpliees , nec me Iius aut persectius est habere paternitatem , aut fit Iationem , quam non habere . Adde quod persectiones Illae relativae sunt sormaliter in natura divῖna , quae inest in singulis personis, unde exurgit mirabἰ lis illaetreum insessro , de qua Christus Dominus Joann. r . v. Io. Ego in 'Patre , ω Pater in me es . CircumInsessio autem definitur a Theologis, IntIma eκὶ stentia unitis personae in altera sine eonfusione personae . Cum ergo paternitas non distinguatur reali ter a natura divina, quae est in Filio & Spiritu sanis cto, vere scripsit sanctus Fulgentius Itb. de Fide c. r. Totus Farer in F lio' ω' Spiritu sancto , totus Filius A in Fatre or Spiritu saneto, Er totus Filius o Pater in Spiritu sancto es . . Urgebis e Beatius est dare, quam accipere , Act. a G.
Ergo Pater beatior & persectior est Filio, & Filius
Spiritu sancto. 'Distinguo anteced. beatius est in moralibus I quia magis meritorium est dare eleemosynam , quam accipere , Concedo: . In physicis , potest absolute negarοῦ , nam Ignis ab alio igne productus, est eiusdem cum producente perfectionis i subdistinguo , beatius est da- ἰre. In physicis cum dependentia , quaIIs est depende 'tia effectus a eaussa, i Concedo sine dependentia ,
Urgebis amplius: atqui repugnat personam divinam quocunque modo ab alia procedere . Nam He Deus est 'Haberi, Tom. l. Y
508쪽
primum principium e ens a se , & non ab alior atqvi spersona divina proeederet, Deus non esset primum principium, esset ens ab alio, de non a se I Ergo. Nego subsumptum, cuius confirmationis minorem distinguor si persona divina procederet ab alio, tanquam a caussa emiente, & eum dependentia , Cone do e si procederet ab alio tanquam a principio , Nego min. Itaque vissinguendum est Inter caussam emeIentem , & principium e caussa effetens est ea , quae influ tesse in at Iud per veram actionem , quae est eius caussa litas; per vocem autem , aliud , Intelliguntur res natura diversa saltem numero . Unde ad caussam proprie dictam duo requiruntur, primum ut eaussa habeat naturam ab essectu distinctam , sic ignis producens , ct ignis productus sunt natura numerica distincti . Se cundum , ut cassualitas eaussae effetentis sit vera actio ,
cui respondet In termIno producto passio proprie dicta, adeo ut fiat mutatio realis In essectu, seu te mino producto , utpote qui non habeat esse necessarium, sed transeat a potentia ad actum, ae proinde dependeat in fieri a caussa effetente. At principium stricte sumptum , & prout a eausia distingultur , nam alἰ- quando sumitur generanus pro eo omni , a quo aliquid est, quo sensu omnis mussa est prinelpium , & Deus v eatur rerum omnium primum prineipium , id est νprima caussa, est id, a quo at Ius duela originem. DIcItur i. alius , Id est alIa persona , non vero aliud, ἔd est alia natura . - Ηine existIt effatum illud
Theologorum, In Deo est alius, & alius, id est , alia & alia persona, non vero allud & aliud, id est,
alia & alla natura . Dἰcitur a. eis Originem; hoe est, exit sine vera passione, aut sut mutatione, & dependentia. Porro
in divivis persona producens non est eaussa personae procedentἰs, sed prIncipium strIM sumptum et unde
non repugnat personam divinam ab alia proeedere , eum eius. processio non sit vera passio , aut mutatio a non esse ad esse, sicut nee productio eiusdem vera
actio, i p sique convenIant omnia divina attributa ; eie- in vore est primum principium , quia per omnipotentiam s
509쪽
m D a TrisO . so tentyam, quam habet communem cum persona proisi ducente , est caussa rerum omnium e vere est ens at se & non ab alio, quia ens designat essentiam , quaei una est In πῖbus personis Improducta , sed solumi communicata in procedentibus. Ideoque non sunt dii eenda simplἱelter tria entia in Deo, se ut recte dieiisi mus tres personas, te unum esse, misere, is inteu i gere profitemur , canit Ecelesia . Attamen quῖa sanctus Augustinus IIb. I. de Doctrina Christiana cap. 3. scribit tres personas divinas esse tres res , quiuus fruendum est nobIs, ct sanctus Anselmus Iib. de IncarnatIone cap. 3. sic habet, nihil prohibest duo, Fersonas, Thyrem is Filiaem, dicere duas res, cum sint quid positivum, existantque realiter; nonnullἱ Theologi eoncludunt, ergo tria sunt entia , seu tresentitates, sed relatIvae, quia res, & entἔtas sunt ter . mini synon ImI: ergo & tres unitates, tres veritates, tres bonItates relativae; quia unum, verum , bonum ssunt proprietates entis: ergo & tres existentiae, quia tres IIIae res , seu entitates existunt actur ergo &tres persectiones; quia bonum, & persectum non dIsserunt. Persectiones, Inquam, non simpliciter simplIees, sed simpliees tantum & relativae.- Uerum, iuxta IIIorum Theologorum ratioeInlum , d eendae etiam essent tres aeternItates , Immensitates , de deitater , quἰa quaelibet persona sicut existens, Ita quoque est aeterna , immensa, & divinae hane tamen consequentIam nulIus admIttet, utpote absurdam. Cum ergo quaelibet persona sit divina per unicam deitatem, aeterna & immensa per unam aeternitatem & Immen sitatem , est parIter existens per unam ex Istent Iam , b na & persecta per eandem bonitatem dc persectionem. Confirmatur tum ex sanctIs PatrIbus, qui eonstanter dorent unum esse summum bonum, unam summam v ritatem , & bonitatem; tum ex Eeclesiae regula In Symis boIo , quod dicitur S. Albanasii, In quod eoneedit nedIeamus quamlibet personam aeternam , Immensam , Om
nipotentem; non vero tres esse aeternos, Immensos, Om
n potentes; quamvIs enim illud posterius absolute di ei pollet; quia, ut iam notavimus, ad muItyplieatio Y a nem
510쪽
ro 3 De Deo πνωοnem concretorum adiectisorum, qualia sunt Ista nomIn , aeternus, immensus, OmnIpotens, non requir; turmultiplicatio sormae, sed lassicit multiplicatio lubiecti, Ecclesia tamen prohibet Istum modum loquendi et tres sunt aeterni, immensi, ne per hanc vocem, tres, de-sgnarἱ videantur trIa Individua, ut contingit In creatis , ad quam aequivocationem tollendam dicendum est :tres personae sunt aeternae, Immensae, omnipotentes. Urgebis iterum; processio quaecunque, etiamsi sit sine inde pendentIa, & a principio eiusdem naturae cum termino, necessario mutatIonem in eludit; vel enim est ab esse ad esse , vel a non esse ad esse. Primum die; non potest , utpote contradictorium , quia fine processione, persona , quae supponitur procedere, esset, & non esset: esset quidem , quia esse illius prius intelligeretur quam processio e non esset etiam , quia terminus per pro cessionem productus, esset persona procedens. Secundum vero denotat mutatIonem, scilicet, a non esse personae praecedentIs ad esse illIus , quemadmodum in hypothes secundum bene multos possibili , quod creatura extiterit ab aeterno, creatio illius, quamvis aeterna, essest vera mutatio a non esse creaturae ad esse illius. Nego propositIonem, & rati inlum in eius confirmationem adductum, quod concludit solum In rebusereatis, quarum existentia non est necessaria , sed absolute contingens; ac proinde earum productio seu creatio , etiamsi aeterna supponatur quod cum pluribus eredimus impossibile est transitus a non esse ad esse, a potentia ad actum, atque Ideo vera mutatIo. At in Deo omnIa sunt actus summe necessarIus , purIssimus, de simpli elismus, omnis potentialitatis & eomposit Ionis realis expers, aequaIIter subsistens. Unde una pers na non procedio a non esse sui, quIa nulIam potentialitatem, aut mutatIonem admittit, cum sit actus Infinite necessarius δc purus, neque ab esse sui, quia non
praesupponitur suae processioni, sed esse IlIius est procedere a principio, cum quo est quid unum in natur. . Dices A. Pater, vel est perfectus sine Filio, vel non rsi primum, ergo frustra FIlIus Illi adiung ture si seeundum, ergo ex Patre & Filio perfectus Deus exurgit.