장음표시 사용
61쪽
nem,non quidem aperte, sed tectὸ, liberatione, quam ille optabat, max-ε o- posita, exitemque pollicetiit malorum, quod is eupiebat in primis. Atque in etiam diaboli plenum fraudis artificium eo onee; qui, eum flagrans Iobi erga
Deum studium praeclare teneto,haud sinit Hotem accusationem eontra Deum factitare, ut eam tanquam aduersari ain non statim aut saretur. Ide. nusquam Dei mentionem tacit; ealamitates tantum semper miscet. Tu vero eum dicitur, mulierem eonsilium hoe meditatam esse; adde, Quae praestigiis eloquenti x . ad fallendum eos qui sibi non ouent, valet plurimum di me multi, qui calamitatibus obrui nequierunt, mulierum eonsilio opprem sant Itemq; hoc loco diabolus mulierem tanquam postremam machinam, superioribus longe praestantiorem admouet Iullo. QAod Hinam aut eam, o scelet te, submon: nex, aut ni eum filiis euertigo. Aiunt nonnulli non Hotis ea vel ba fuisse, sed diabolum eius similitudinem, imaginem ue exprimentem, easem loquutum esse: quo aeredibile non sit Iobi uxorem eiusmodi extitit se, nisi quispiam dixerit, lamitatis magnitudine, ut talis esset,ei reum uentam fuisse.Est item verisimile, non hoc primum consilium ab ea adhibitum esse; sed alia multo asperiora I ustum ab ipsi illa saepenumero audiuisse. Ae diaboli e nosce nequitiam. Nam Euae cogitati nem ius cepit. Mulier, principem, inquit, hominem deiecit. Haec igitur hunc etiamsi rare poterit. verum o te dementem In illo, cum inani ventre eum ossendi mei, potuit virus spargere suum: hunc autem & philosophantem vides,
α eommuni natura longὸ superiorem; quem nee bonorum amisso, nee tam tura mors liberorum, neque eruciatus intolerabilis, nee temporis diuturnitas flexit. Hune igitur, 'ui rebus vinci non potest, obis expugnare te posse confidis3 sed nimirum mulier post a utatam tragintae narrationem, impudens consilium obtrudit. Neque vero enoetealedicit, Blasphema. Nam qui tuadent improba, haud solent perspicuam adhibete adhortationem.Quid ais, mulie Cum necesse sit Deum exorare, eum necesse sit eum placatum emero; ad eundem lx-eessendum me Lortatis rtenim, si horum ocinium Deus est auctor inplorandus est, non eo itiis ineessendus. Et vero qui seis, me, ubi mala fixero moriturum 3 Ap OLLiNARit. Assinitate haec attinxi diabolum, quae hac oratione spem viro praeeidete natur, Blas emia mortem lacesse. Id autem ei consilii dat, quod existimabat, quemadmodum ob praeelatas, houestas ea tiones Iob maneret in vita; ita ob verborum impietate omnino 1 Deo niuitatum iri; siquidem mortem acerba: itie illa anteponebat. Tu ver4, quae de blaspbemia silerit mulieri sententia, eognosce. stasphemiam enim solam idoneam esse statuebat, quae subitam necem adserto. I v ιr A N i. Quidam defendendae mulieris partes suscipiunt, quod ea tanquam religiosa, de quae ab illo olim erudita fuerat, suaderet viro, virrecibus as se mortem alliceret; Ne sottε aliqui illius ealamitate ossens, de eo improbe loquerentum, eaque re a lobo muliebrem uxoris amentiam, non impietatem condemnatam est . Verum id mihi non probatur; ipsamque expositionem improbo. B A s i L. Ob temporis diuturnitatem spe prorsus abiecta calanistatibus si cumbens uxor, manus colligens, ac viro pietatis fructus exprobrans, sistit musio, superioreque s iei te exposita, praesentia mala demonstrat; α ex quo ad quale vitae genus demigrarit: ac quae a domino tot ictimarum ei merces suetit persoluta, ostendit, semperque mulierum pusillo animo digna verba eructat, quae quidem pollini unumquemque virum permouere, generosamque animi virtutem detorquere. Nec vero obscure viro suadebat rectius futurum illi, ii verborum limpietate Dei mucronem, qui illum ex-eindat E terra, exacuerit, uim si malorum tolerantia, certaminuum grauem ni letitam tum sibi tum coniugi produxerit.
Cum ea Verba stom bii tabo mouisset, id quod superiora mali facere minime potuerunx pleno iraesidiae vultu, trucis, aspecti ad xorem conuertitur ac quae contra se ab illius vocibus comparabantur, machinas depellit. ita quidem erris pectabat, dum laesi a iuri sontes ciereti hic autem leoae valeatior extitit, tam
62쪽
eusti non ob ea, irae pallabatur malaued proptet illa, quae eoniunx impulsu daemonis suadebat, titili stratione atque ita nata vehementius eo nouereturiae
vultu ossensionem animi prae se serente illam moderatἡ obiurgat: quandoquiadem in aera na moderationem tuebatur. Quid tandem is loquitur 3 mobrem, φ is minitaliam. mulierum taes Z baudquaquam ita es mihi ipsa iniri tuta, non ita es a me educata, ut non te iam coniugem meam possim aseoicere. Verba enim isti e mulieris sunt intanientis, estque eo lium planE tali tantis. Mitte, igitur, inquit, mulier consilium istud tuum: quandiu sermonibus istis eommuni vitae contumeliam in est meam quod iesum optaui nunquam)ementita es educationem. Cum ista ratione loquuta es, uem vitam iniuria esse-cilii meam: nunc mei dimidium impietate obligari puto quando ius connubii
corpus unum nos ambos effecit: tu vero animum blasphemiae et ine obstrinxisti. Vidistin moderatam poena di sta a, quae ad cinandum morbum possint esse satis 3 haud dixit, imilia es, atque amens. Sed quid in iterum linuta es. Id est, Nihil te, ni Sit institutione, disse linaque mea dignum attulisti. Deinde post obiurgationem eonsilium misiis vi pati quod cum plenum rationis fit, ad uxoris animum leniendum haud mediocriter valet. Si ιο β' πι- δε manu δε---a a nais Iustinebim- CHRYsos T. Rerum superiorum veniat tibi in mentem, Et quis earum suetit auctor cogita, at i, has, quae nunc nos premunt, sortiter feres. Vtrum viri modestiam animaduertisti Neque enim virtuti suae adscribit pereessionem malorum; versim ex ipsa rerum consequutione nasci eonfirmat. Etenim euius demum rei caussa illa nobis Deus si ierat elargitus 3 quam nobis mercedem persoluies nullam: sua tantum benignitate est usus. Donum fuerunt illa, non merces, gratia, non contensatio. Et haee item constanter toleremus. In memoriam redi eorum,.quae te antegres
sunt, bonorum, aduersa seeundi semetire. Nullius hominis vita usquequaque beata. Belle usque habere, pios e ue age e semper, id unius Deie pia propterea quae praesentia sunt, indoles; rebus superioribus te selare. Nunc quidem Iachrymaris, verum antea risisti; nune mendicitate urgetis ed antei locuples fuisti; ἡ nitido vitae riuulo bibisti, e turbido nune eum haurias, ferendum tibi est placide. Nee enim sem per fluviorum aquae istiserae. Fluvius, quod te ipsam minimE sugit, est vita nostra, quae quidem eontinenter fiuit, inquam vieissim. bi succe se fluctus ineunt ;& illius quide parsiam si is, pars vero labitur,
item'; partim iam erupit e sonte,pars vero alia manabit. Ae essisti ad comunem mortis Oceanu properam ibo suscepi de m-- Amisi, iis uase mori m Itane vero eogeduxerit Iudex,ut paria nobis tribuat inperpetuu Vtradocendus nobis erit Deus, que admodum vitae is nostrae debeat modetiui Nempe suorum suis agi orsi habet ipse potestate, suo arbitratu nostra dis sat, sui ies eri, dc quod e re est suora seruorum, adhibita moderatione, procurat. Neeuriosius domini iudici si scrutare.Tantu modo, quae ab eius proficiscuntur sapientia, liberer amplectere. Quod tandem tibi eumq- dederit, id anti studio complactere. In asperis,aeduris ostende iucunda, atque grata te antea accepisse. Hac Iobus Q tione Diaboli incursionem atque impetum inanem Deit, eumque acceptae eladis summa infamia notauit. Ipso oris vultu, quanta odio exardeseeret in vitium, prae se tulit . Eorum enim, quae latent in recessu, suapte vi delator est oculus; qui improbi monis irruptionem placate,sapienterque tulit, is adhortationem ad scelus serre non potuit, sicinoroiam illam auditione ratus acerbiorem quam ea tela, quae in eo ore haerebant infixa Quinetiam uxorem increpavit. Quem admodum enim eurationem libenti animo admittimus, sic distiplinam mode
rate feramus. enim dicit, quae delectant; 'sau. vero, tentationes. Illud vero, stur , ' harum leprauae ciuidam ad Euam retulerat.lllam, in est, imitata es; illam, quae nube peccati prima eo operta est; illam, uae eo liis haud dis smilibus, illum, qui Dei imagine cito atu omniqire vitio ut i erat, circumuenit. Dio NYsi i de A LxxANoxi. Ignorabat enim illa multiplex aceamosian serpentis consilium, eiusque agrestem de ineratam olliditatem, ob quam
63쪽
non E minibus 'prudentior appellatus est; eum nee iustit hominibo iniustus, nee Dei assessistibus aposta possit esse prudentior. Quod si caeno, latetitioque opere quasi praesti si is stultos atoue amentes decipit, hi iure optimo numeretntur in belliss, dulcius solis is est Lapientior nuncupatus. Erat etiam tunc imperfectus, qui ab illo primus in fraudem inductus est Adam,qui in animam tantum erat, iuentem, noc dum iactus in spiritum viviscantem, eius item eosta in mulierem aedificata. Ita nee Kominibus, nee an lis sapientia agieeellit, qui enim' eum esset ab iis assiciendus ludibrio, atque Eludendus, neque ab iis solum, --.rum etiam ab iis, qui in terris ad angelotu naturam proxime Me isent , qu lis Iob fuit, qui Ac illum vicit, ac vitan ue debellauit. Nam neque in magna rerum externarum facultate atque Delicitate succubuit aduersari': immo vero Deo teste, ab omni querela de culpa vacuus perilitit, neque ob vim morbi intolerabilem, vulnerisque atrocitatem, artus omnes permeantis eidem coneessit, sed potius ex eunctorum malorum tolerantia, d avsoluta quaedam erga lobum Dei prouidentia, dc sua ipsi virtus clarior eluxit, suumque aduersarium, tanquam munus honorarium ae praemium sibi vendi uit, Accipies,inquit, ipsum seruum sempiternum: iocabaturque eum eo, tanquam eum auicula. Etiamne euris ipse certaminibus nobilitari r Exerce te in palaestra; aerumnosos dolores, qui animo obuersantur tuo, fer sortiter, ut corporis item possis. Etenim, si antequam eum diabolo certamen Iobus iniit, non animum exercuisset, non tam pere ex contentionibus clarus, ae nobilitatus suisset. Si mentem ab omni aegri
tudine abduxisset, audacius verbum aliquod extinctis liberis , surpasseti Nunc
autem aduersus cuncta certamina, aduersus bonorum amissionem, tantarumquopum eversionem, aduersus liberoru extinctionem, aduersus coniugis condolescentis affectum, aduersus corporis si asta, aduersus probra amicorum, aduersus seruorum contumelias, inuictum animum praestitit. Ac si illius gymnasia, disciplinaeq; exercitationem cupis intueri, ipsum audi his verbis pecunias con temnentem, si laetatus sum . eum mihi multae essent diuitiae; si aurum constitui in terra; de si in lapide pretioso fiduciam posui. Quapropter neque harum rerum direptio iis has mentem perturbavit; quandoquisna, nee, cum adcissent quidem, eas adamabat. Audi nune de ratione gubernandorum liberoiu: quos ipsos non modo coniti quam Meebat, non emolliebat, sed etiam seuerae disciplinae omnem abiis rationem reposcebat. Nam qui pro occultis sacrificia iaciebat, tute cogita ouam seuerus earum rerum, quae eminent ac sunt in eos ictu, iudex su rit. Quod si aues de continentiae certaminibus etiam audire, illum ipsum dicentem attende, Pactum pepigi, inquit, cum electis oculis meis, non contemplati mulierem. Atque ideo uxor illius animum distorquere non potuit. Nam illam antea etiam diligebat; verum non effusὰ, sed potius quemadmodum uxorem diligi par erat. Quo etiam mihi admirabilius videri solet, qui tandem in mentem diabolo venire potuerit, ut eum eo contentiones susciperet, cuius exercit
in studia minime ignoraret ὶ Qui ergo in eam est diabolus co rationem insucsus Nimirum bellua est improba, nee spem abiicit aliquando. Id quod an nostri damnationemrermagni interest. Nee enim is unquam de nostra ruinad sperat; ipsi potius istuti nostrae dissidimus sed, quemadmodum laniatum corporis, ac pernicie meditatus suerit, attende. inita igitur nihil elusinodi iobum aliquando passumere eognouerat, qui vitam opibus, delici Α, cunctaque gloria asiluentem dum experiebatur alienas calamitates, secundum quietem tamen videbat i idque significans aiebat,Timor, quem timebam, venit milia Et rursus, Ego super omni impotente planxi Sc suspiraui. ideo nihil eorum, quae aceiderat, ilium commouerunt; licit essent illa grauia. atque intolerabilia. Nee mihi s
lunarum ruinam eonsideres inon liberorum interitum, non ulcus illud insulabile, non coniugis insidias. Verum illa specta, quae multo sunt bis acerbiora. Inquies. quid tandem Iobus uragis calamitosum re stus est 3 Nam praeter ea, quae commemorata sunt, nihil prodit historia. oniam ipsi dorinitamus, plura Maiiaiora non diluimus. vetem, qui curamsuscipit, diligenterque in an m . scrin tur
64쪽
serutatur, multo his plura cognoscet. Alia enim quaedam erant gramoeta, quae perturbate eum poterant vehemetius. Primum de caelesti regni cresurrectione nihil accepisse perspicui, id quod lamentans inquiebat, ' Non im in saeω-
tum vivam, ut toleranter seram: secundum, multorum tectE Actorum sibi con dium citis: Tertium nullius rei flagitiosae conscientia premi: Quirium, a Deo immitti illa existimaros: quamuis crederet a diabolo, vel hoe unum haud me-Ziocrem habere poterat onensionem: Quintum, voces audire amicorum, ei erimina per calumniam exprobrantium; Nee enim stagris aiebant, quae peccatis essent digna, male acceptus es: sextum uotum vita erat facinorosa, i eunda sic lentes vita intueri: septimum exemplum eorum, qui in huiusinodi ea-lamitatibus sui sient antea, prorsus nullum habere. QMdc, quanta sint haec, so- re aues, nostratia reputa.Nam, si his temporibus, in quibus eaeleste regnum expectatur, ae resurrectio speratur, ac reconditorum bonorum allata est; ibique malorum conscientia ipsistimulamur; dc tantam exemplorum eopiam
habemus, tantaeque philosopbia: participes sumus; ni Eilominus, si perparum auri amiserint nonnulli quod etiam ita numero rapina faciunt suum invitam
bane non amplius sibi virum esse arbitrantur; uauis non immineat uxor,quamuis non abrepti lint liberi; quamuis non conuicia faciant amici, quamuis non insultent serui; immo vero quamuis multi sint, qui consolantur partim verbis, partim rebus ipsis oritudinem lenientes. Quot igitur laureis is dignus suerit, qui rem suam honeis is sibi rationibus partam, omnino, nee iure ullo, vidit abreptam 3 qui post fortunarum ruinam, ingentes sex niarum tentationum niues, nimbosquς excepit nee ideo animo eii unquam immutatus, sed de his omnibus domino gratias egit. nimirum si reliqua omnia sileantur, vel unius eoniugis voces ad laxum quodvis conuellendum satis esse videantur.Nam callidum stificiu cognosce. Tacet de re domestica,de pecuniis, de fregibus, de armentis boum, quam enim in rebus hui a nodi vir ille philosopitiam praeliaret, pro clare tenebat : ea, quae ad serendum dissiciliori sunt, susserit, filiorum inquam exitium, quam ipsa tragoediati, explanat,sc quae illam circunstant incommoda. Ae si mulieres multos homines, qui rerum abundantia, omnique voluptate di Gfluebant, persuasione saei vieerunt; eogita quam robustus Iobi animus fuerit, qui illam tot armis instructam ε adorientem profligarit, duasque perturbati nes, quae titannide incredibili mortalium mentes opprimunt, cupiditatem dc
misericordiam eoneulearit. Etenim plerosque eorum, qui cupiditatem vicerunt, infi xii miseratio. Iosephus ille mentis, virtutisq; celsitudine praelians vir, am, quae summam intermisciales ex reet tyrannidem, eompressit voluptatem, barbaram quoque forminam infinitas machinas adhibentem propulsauit, sed tamen lachrymas, tenere non potuit : fratres enim, a quibus iniuriam acceperat, cumeonspexisset, instamniatus affectu, os eeleriter lauit, ae rem gestam omnem e posuit. Quando igitur uxor extiterit, quae ad misericordiam eliciendam dieat accommo late; tempore, vulneribus,plagis, Sc sexcentis ealamitatum fluctibus illi opitulantibus, qui tandem eius animum, qui tantam procellam superarit, non quo uis adama te iure optimo fortiorem ac solidiorem quispiam dixeriti C H R v s. Hie enim beatus, licet in eum undique mitterentur sagittae, tutior ad firmior nihilominus consistebat: eumque laeula innumerabilia exceptisset, nihil de inimi virtute remisit immo vero diaboli theeam resertam iaculis omnem exhausit is vero nec cecidit, nee fractus est, sed tanquam gubernator optimus, ne- sue sutente mari, seseque essetentibus fluctibus, obruebatur; neq; in tranquillitate atque malacia erat desidiosior: parem potius attem ad temporis utriusq; discrimen asserebat. Q ando nec eum exxulere diuitiae, neque depressit inopia, neque ob fugacium rerum naturam supinum animum, iacentEmue prae se tulit, neque omnia omo euersa. funditusque deleta perturbatus est, sed multo magis virtutem animi declarauit. Audiant haeς diuites, audiant pauperes: utrisq; enim perutili et est narratio Cunctis item homi ibus histori ipis fluctum praebet uti
iratis, siue s uadis ii xctui potiantur, siue ntur aduersia: ii ς enim , ' P a x xia
65쪽
ratis a lata orbisque terrarum victor laureatiis utroque armorum genere in
duobus temnoribus sire via Miae erexit in nia. omniaque pugnaci genera
aduersus evi ericlitante diabolo, instructus ad omnia, in aciem, dimieationemque veniti enon in cunctis eo milibus eiusdem virtus eum praediciti ne enituit. vietum sonis Megregia vimite miles is est videt ieet, qui inquavis praeliandi ratione est exercitatus; qui de noctu manu manum e5istere remaenia oppugnare, di pedestre certamen inire,& nauali bello contendere & iaculari, α n uiam vibrare, ac fandi , missilibusque telis, ae quovis denique pugnae se
ne te, de quouis loco saperare nouit aduersarium; se prorsus clarus Eie, α insignis victor impetum omnem mira virtute sustinuit, inopia, fame, morbo,crueiatu, liberorum nece, amicis, inimicis, uxore, seruis, in eum irruentibus. Nulli demum humanae miseriae fuit aerumna, quae non sit in illius eorpore exhausta, Miamin ' plagis illis omnibus expeditus illius harundines gloriose vitavit. V tum enim id multo est admirabilius, o d in eum euncta smul irruptionem secerunt. Neque enim id attendas, quod tam multa sit passus; sed inui adde, quoa
non paulatim, non ex interuallo, verum coniunctim volueisa. Haud enim exiguum est hoc calamitatum additamentum. Principio enim qui euncta haee mala uno it, eodemque tempore expertus, ex omni hominum genere nondum sit quisquam repet in. Etenim, ii quispiam cum paupertate contendat, comm da nihilominus Vtetur valetudine; si egestate dc moroo conscisus sit, saepenume- aro pro Glatio & portu ei relinquit ut coniunx; si huiusmodi eareat uxore, eatet etiam muliere perniciosis consiliis eam perdere conante; si nec huiusliodi quia tam mulierem vitare potuerit. saltem cunctorum filiorum subitam extinctionem non videt; quod si subitam, certe non ex eo genere; quod si ex eo genere, amicos tamen habebit consolationem sibi adhibentes. Sin autem qui consolentur, haud pixsto sint amici, prosecto non habebit insultantes; quod si nee insultantes quidem vitare potueri seruorum sutem exorobratium conuitia non audiet; quda fi petulantia seruorum iurna sint illi ferenda, nimirum sputis os scedare verebuntur, quod si ne id quidem veriti suerint, haud tanta erit morbi calamitate perfossuriquod si tam graui morbo suetit exulceratus, domicili si sot- stan aliquod, tectumue illi non deerit, ne sedem in stercore cogatur deligere, quod si illi in stercoribus sessio fuerit,erii fortasse manus ineolumis, ne ab ea δε- horreat exteri;quod si a manu etia abhorruerint, non itε insultabutitobus aureisthaec est omnia perpessus.GRrc.τHLOL.Erat simplex, iustus,verus, di quicquid tandε de illo testatus est Deus; tantis nihilominus, tamq; assiduis ae vincedi libidine intentatis aersinis, ab eo qui illa poposcerat diuexatur, ut, eum ab omnis tε-poris principatu multa sat multi mala perpessi; atq;, ut eredibile est,ealamita shus implieati; nullius tamen aeremnae sint cum illius acerbitatibus esiparandae. Neque enim pecunias tantum, possessiones, praeclaram sobolem , copiam fili rum, quae magno ab hominibus studio quaeri sesent non haec inquam omnia s
lum amisit,atque ita amisi, ut nunquam interruptus eursus rorum ne inse-
miscendi quidem locum relinqueret: verum etiam, eum esset insanabili inviis que plaga eruentatus, habebat eoniugem,quae ad solandam calamitatε tetrio quaedam adhibebat. Exulcerato enim eo ore, animum quoque exulcerare magnopere nitebatur. C H R Y s. Cam in malis huiusnodi is esset, Et quasi in sartingi ne vertiretur undique,atque intestinis, externisque premetetur aerumnis, Horis illimachinae admouebantur;&quae coniunx erat, diaboli essitatu telum, dumque diabolo linguam eommodat suam, in virum sagittas contorquet , multoque in eum atrocius de perniciosius,quam illa ipsa, quae exposita sunt, iaces tui. Nec vero hie exitus scit bellorum: immo vero noui confictus praemuniuntur initia.Conuicia enim sequiltur, quibus ab amicis oppugnabatur. vos autem an non estis hisce nunquam intermittentibus calamitatibus audiendis de-ratigati)Et tamen illis serendis nondum est hie defatigatus. Quabbrem vestram admoneo earitatem,ut etiam quid expectetis, necduenim omnia sumus exequuti aliud enim quiddam,quodsdem, inionemque superat,prs termisimus,
66쪽
Quod enim eommunem vincit existimationem, illud sest Og, quod mala omnia, ouxei ciue in vita hominum immittatiar, hie unus ex ribuit. Erat alterum, quod sine induciis, nullaque interposita mora, euncta sustinuit. In animo mi Mest addere tertium: euiusmodi tandem isthue 3 quod singula eorum, quae persequuti sumus, non eertatim tantummodo, uri uel retaeongreta sunt. Sed etiam inusitata quadam atque increat bili titione in illum ipsum ineuitarunt. Nam egestas, quavis paupertate erat acerbiot: item morbus, sessio, liberorum intersectio,omnia denique. In hune autem modsi ratiocinare, Amisit quis posiseisionem bonorum3 sed tamen nec funditus, nee eo modo. Liberis est orbatus' verum non simul omnibus, non tot tin talibus. Morbo est operessus3 verum non huius generis. sed aut febri, aut mutilatione, aut alio quopiam Mitato morbi genere. At plaga illa insolens ibit,eique soli, qui in cruciatu erat, nota. Nee enim
Hla reperietur oratio, quae illorum v leerum atrocitatem, vulnerumque acerbitatem consequi pollit. Etenim ad plagae magnitudinem declarandam satis stiaucto in, qui illam infiixit, eiusque ectraenatam libidinem perspexisse. Noua quoque, nee antea audita sessio illa fuit: nemo enim est, nemo est adhue inue tus, urinoria coactusan stercore domicilium perinde babuerit, siser sub dio,
ut ille habuit, vestimentis nudatus , omni tecto exclusus. Habuit quis sepenumeri, uxorem improbam: rerum nulla unquam ade5 scelerata retem est, qitae in huiusmodi ealamitate virum insectaretur, ac mucronem esitra illius animum exacueret,atque eiusmodi eonfilia meditaretur. Est illud quoque haud Vulgare, quod ad amicos , quod ad famem spectat. Id autem maiorem nabet admitati nem quod e parata mensa non degustabat. Nee quartum omittam, quod hauavam babet exiguam, superioris inquam temporis opes, atque felicitatem. Nam
qui principio Metit pauper, tranquill ἡ, placidEque teret paupertatem ; ut qui ad
eam aerumnam ferendam praemeditatione iam firmauerit animum. Qui vero ex tanta fuerit Delieitate deturbatus , ut qui nee exercitatione, nee meditatione animum praemunierit, asperior suturus illi sit sensus ealamitatis com vehementiore dolore, atque perturbatione coniunctus. Dieam etiam aliud ineredibile, quod insigni eotoniae laude athletam exornat, eiusque exolsum animum, eaelumque contingentem testatur. Quid illudi Temporis ratio atque diserimen. Etenim, eum ante gratiam lesemque vixerit , est ni bilominus talia philosophatus,none dis plina commodo ullo percepto, non in literis, no in libris vllis ve suus, non exemplis similibus eruditus, aituperiorem memoriam eonfugiendi, nulla ei gaza potestate, vi eos, qui virtutis munerib ns perfuncti essent, egregie posset accipere. Necdum enim res gesta mortalium mandatae erant historiae. Ita viam minimὰ tritam,& mare nondum tentatum nauigiis in mira vitiorum otiatine, ingressus, solui ac princeis eius aetaris hanc philos .phandi viam strauit,onorum summam eximia quaam ae ii Vulari rarione complexus. Maxinium est, minores virtutis partes expleuisse: verum mult6 maius est in eo, quod summum est, summe eunctis anteeellere. Hoc autem summum, pati εtiam esse, haud
quisquam si erit inficiatuti Q deam minimε addubitaret diabolus,dic, Pellem pro pelle,& cuncta, quae adsunt homini, dabit pro anima sua: Verumtamen mitte manum tuam; &tange earnes eius. Ex uo percipi potest, shmniam hane esse partemo i ii mente robustatae serrea inalgentem. ATH AN A s. Igitur Iobus praeliabatur,eratque pugna aeris,sed acrior certantis sertus apparebat. Magno ferebatur impetu adu rius,atque erat hostis infestus. Sed is, qui petet, tuta virtutem maiorem animi aestiebat Cum altitudine exaggerata mεtis praestantia irrumpentis hostis conatus atque impetus eum victoriae laude dissipatet: sortitudinis enim insignia, sunt patientia. Hane eum omnes sancti ad huminae irae incommoda atque molestias adhibuissent, diabolum superarunt. Resa
bas eum sanctas spiritus velit a nobis acquiri , se praeripit in psalmo, Virilitet
age, ac consortetur e tuam, re sustine Eominum . Nam,qui si istinet,soriis
qui sortis est, ad sustinendum idoneus. Itaque bearias Iobus sustinendo coni mabatur c constanterset dis aerumnis sua basi de Horem a se, lite a
67쪽
eeptam, nienteque eorruptam re ruebat. Quia enim totus est odiosus diabolus, omnis interis architectus, idque tantum quaerit, ut quepiam rapiat,& deuoret, ,deo ingenium ille suum simulando tegit, veritatem autem, quae a cunctis expetitur, eum simulationis integumento menti obiicit, ut in eos, qui ipsi obsequuntur, virus suum emittat. Hae ratione Euam fraude, ac perfidi efellit, non sua, serrans, sed verba Dei simulans. Sic enim ill 'tum mentem ei te timuenit.
Nee ieeus Iobi eoniugem subornauit, dum persuadet,ut erga virum studium simulet, se enim fieri posse docuit, ut is impietatis in Deum iaceret maledict . Hunc in modum vas ei ille illudith minibus, dum salsis Visis surripit unxi quemque, atque in suae nequitiae foueam impellit.C H v v s. rgo Ve: o non ita lobum admitor ante mulieris adhortationem, ut idem mihi est admirabilis post illi operniciosum consilium. saepe ut ne id, quoil diximus, paradoxum alicui vide
tur accidit, i, quem rerum naturae uertere non potuit, eum oratio de exitiosa
adhoitatio irrogat. Id eum diabolo nequaquam ei set isnoratum, post plagam ii fi ctim utibi nominem adoritur. Hoc ipsum aduersus Dauidem fecit. Pol quam eo m eum vidit a filio in eum concitatam seditionem, illamque iniqui hirrant id ni sortiter tulit se, ad mentem D uidis labefactandam, atque iracundiae saeibus inflammandam, Semeam illum in ei alii , asperisque verbis instruxit, quibus animum illius arrodet t. Id etiam est contra lobum eallide machinatus. Nam live, bi alii madueriit per irrisionem sua iacula elusa fuisse, ac illum
tanquam adamantinam turrim contra Omnia praesenti animo edistitisse, uxorem tum dem in armauit, ut suspicione vacaret consilium, occuluitque venenum
verbis illis, cum calamitatem tragicἡ prosequeretur. Quid igitur vir coni an
deret; nulla tamen nobi et i expedita d fensio, si casus licin feramus aduersos, qui tantis ab eo simus beneficiis asse ii Viden homiliem Dei copidum 3 ut non magnopere de se ipse gloii tur 3 neque inanem aucupetur auram, quod plagas
illas, ad quas serendas non facis erat natura, militer tolerarit. Nec vero tantam malorum perpessionem, aut philosophiae aut vero animi magnitudini adscribit sed rei, quae neces lario debebatur, solutionem reputat. Igitur tanquam nihil ipsi lardi eonii gelit, sic mulierculae loquacitatem vi magna eompressit. OLYMν. virum in hisce aerumnis doctoris sententiam & faciem eoni eplari ,3 Cum enim de coniuge, quam legibus relapiosis erudierat, ea, quae nunquam sperasset audiauisset, primum sormidoloso illam teiret aspectu, deinde verbis etiam pudoresus nait, inhaec enim, inquit, sicere, stultae. heus tu, erat mulieris. An non stultitiae est, existimare fore, ut mors blasphcmiam statim comitetur, aut etiam audere sceleratum verbum ullum in Deum dicere 3 ita eastigatam uxorem, tum oratione tum vultu ad asendas Deo si alias de susceptis ea lamitatibus ad bori tur. Plerique enim, inquit, in nulla rerum copia atque abundantia vixerit . Nos vero, quibus tanta est a Deo suppeditata, cur aduersae eonditioni siece semii,3 cur non item gratiis a nilis tanquam a certo domino, baee ipsa accipimusὶ bus illa auditis, conquiauit, monitisque obtemperans, m hil praeterea repugnouit. Vt facit E credam eandem consequentium bonorum consortem Iobo extiistisse. Et nimirum propugnator egregius triplici diabolum vulnere sauciauit; cum nee ipse succubuit; se uxorem ab illo eorruptam nefari ἡ, ad ossi eis religionem reuocaui ; ac voees illas grati animi testes, omnique laude dignas, nee Vbia unquam obliuione delendas exprompsit. In his .mn, , q- -n w--fbi, non peccauit D;Lis se suis inam Dra, o nou d. λει pilantiam D... C H n v s o s τ.Nee sas, inquit, est dicere uxori quidem eum talita loquutum esse; partes vero animi interiore sitae undiae, atque fastidii ylenas sui . Nihil ergo is est labiis suis secus loquutus. Po x v c HR. Non solismi riora, quae in eum inritata sunt mala, excelso de inuicto aut mo tust, verum
olim pl. inuictum se praestitit, euilei si em saeti tu ris tuerea Deum
68쪽
index re nso.Nee mogo inductione quapiam animi diuinum numen non violauit, sed ne ' labesso uidem primoribus laesit. Ae rursus diuinum testimonium εα λ- Iusto huie lauream triduit; elim eum leuis etiam verbi culpa liberat, cuius vi- a. r bes, a Catandae ea eaussa fuit, quod unum Deum semper eontuebatur, atque in eius con- ima cara. spectu versari se semper arbitrabatur. No igitur ad asperiores syllabas animum Caras riuo attendamus, neque prima specie decepti aduersus virtutem Iusti linguam incitemus Diuino potius iudiero cedamus, quo illi, superatis omnibus, victoriae praemia deseruntur; praesertim eum Deum ipsum testantem audiamus, dc illum ταὶς ossicio religiosὰ functum esse, & illius labra eulpa vacasse, es in xtumnis ac ma id s, pr. lis acri, praesentiq; animo vers tum esse. Nam Vt diuinam Pauli voce usurpem morab M qu si Deus est, qui iustificat, quis est qui conde net3Hac ergo de eaussa scriptura tur- dem tum .siis nos dubitate non sinit, robustaeq; menti, qua in calamitatibus praestitit, reces dat testimonii V t de tam praestanti anima, deq; viri huius verbis,quet in toto volumine sparsa sunt, quam decet, dignE c temus. ado igitur illius magnanimitas se te ex omni parte ostedit, ac ἡ est iis eertaminib. victoria reportauit, propter eos, qui eosequentur sermones nihil de viro hoe humile eogitare debemus. cum audio ut aurem tres artisse aut iis , io runt de siua .i N . assium. O LY M P. Si quaerat quispiam, quamobrem longo interuallo post, amici venerunt, intelligat, primum quidem eos diuersarum prouinciarum ineolas fuisse, ac mult6 post nuncium fortasse accepisse. Calamitas ctii miis praeter sdem, omnemque opinionem esse iudicabatur, 't Iobus omni opedestitutus iaceret in stercore. Ergo priusquam proficiscantur, expectant, damres, Quae ad eorum aures affluxerat, multorum sermonibus confirmetur. Neque
antea aut certos homines mittendos, aut sibi discedendum statuunt ad facti veritatem explorandam. Interim eonterebat ur tempus. Adde quod, postquam de re ipsa dubitandi nullus est locus relictus, iidemque renes ellent, ae de prosectione cogitarent,suerunt illis inprimis res constituendae domesticae, resendiique iis, qui erant in imperio, alii praeficiendi, qui iuris ipsorum vicarii essent.
Hae quidem omnia illis ipsis moram iniecerunt.Qubd nis tiim caritatem, tum iuuit m magnopere coluissent, nunquam prouinciis suis, regnisque relictis, ad Iobum visendi eaussa Moperassent. Sed per alios potius suo ipsi muneri satisfecissent. Cogitare illucl item possumus diuino fictum esse consilio, ut diutius traheretur profectio; quandoquidem in amicorum disceptatione, ex diaino de-ereto certamen omne conquieuis, Deo Iustum in integrum testituente, & c ronante. Ad Dei quoque decretum illa amicorum prociastinatio ideo pertinuit, ut morbi calamitas de sania latius permanaret, virtusque certantis Iulii iusti ribus praeeoniis eelebraretur. P o L Y c H R. Illud, Camaud sem, quandam temporis indicat intercapedinem, edin solus fuit, nimirum quoad nunciatum melum illos ad prosectionem instruxit. SE v ERI AN i. Et satiὸ una erat Iobo reliqua eonsolatio, amicorum aduentus: versim hoe etiam diabolus est ad tentationem abusus. CHRYsos To Mi. veniunt amici, illi quidem ut consolatione permuleeant, verum nihil minus quam solatium praebent. Amieus enim fuit aduentus,non item amica fuit adhortatio. Quin illorum tantum adspectus nondum quidquam loquentium masnam vim has uis ad Iusti animum fodi eandum. Nam nostrorum casuum atrocitatem in alienis bonis aetius sol emus ipsi eonte lari. Tute cogita, quanti suerit, seipsum in illis malis vidisse, amicos autem suos, eosdem quisuerant, claros ae priore talicitate utentes intueri , de illud calamitosum, calami tatε omnia loea peruagatam esse. Si enim ij qui tanto locorum interuallo disiuncti erant, auditione acceperunt, quanto minis, qui propius aberant Z Maxime veto lacerabat eum non vis sane malorum, sed quia tanquam in hominem impium dc exlegem, tanquam in Dei hostem, & qui vi tute antea esset ementitus, calamitas i illa incidisse videretur. N ee ita de corporis lue, ut is denominis existimatione laborabat, non ambitione quidem ulla, siue
quod ad vulgi opinionem vitam institueret, sed ea re potissimum, quia suis illis xrumnis rivosque offendi animaduertebat. Ponit M tem scriptor i ta non 'G na
69쪽
na amicorum, eum inquin El, - , amanarum rex, surata sau. erum Urann M, tr. Subar M. Merum me O LYM p. Thaemn urbs est Iaiisa ei rea sina. saucha urbs est Moabitarum,
suibus Baldadus imperabat: hie enim tyrannus pro rege ponitur. Minaei retount Ammanitae, aut certE, ut ex posteriore paralipomeno intelligere possumus, alij quidam. His enim verbis est in eo libro, surrexerunt filiis Ammon ac Moab
contra Labitantes montem seir: rc postquam hos eonsummauerunt, sutro runt eontra se inuicem. vide igitur sintne alii Minxi,atque Ammanitae, necnon Seir montis incolae. Hotu trium regum nomina hane habent interpretationem, Eliphat, Deus me dissipauit, vel, Deus contemptio, irrisione mea. Baldad, vetustas vel coriosus. sopbar, se us. Thaeman autem valet, desectio eorum. Sau- elixi vero, loquaestas, leuitasve eorum.In libro Genesis reperimus Sophar filium Eliphati suisse, quem Esau ex Adda suscepit.Elliptio autemThaemni filius extitit, qui Esau patre natus est, a quo oppidum, dc re o Thaemari nomen inuenit,quinto decimo lapide distans. Videntur igitur hi ipsi amici assinitate quadam Iobum attingere, eique re liberiore uti oratione. Nam penἡ in ertrema
historia audituri tumus, E filiis Esau prognatum esse Eliphazum; e quibus ipsis Iobi 'uoque est orta progenies.Ergo mittuntur philosophiae adoriariis perlua-denai spe Egeneris propinquitate concepta.
machus vero sie extulit, Condixerant enim, ut simul venientes eompaterentur ei, de cosolarentur de visitarent eu. At ; bine eoanosiae aliud iam abiisse tempus, tum missis inter se nunciis, eongrediuntur, unaque iter suscipiunt. CHRYx
Vistare, pio, eolloqui di chum est. Multum enim temporis videntur apud eum fuisti;haud sanE id facturi, si visendi tantum caussa aduetassent, quandoquidem complures alij ad eum solo videndi studio adducti iam eommeatant.
Videntes mutem eum non agnouerunt. O L v M p. Hoe item loco mali atro citatem intuere. Idcirco enim non agnouerunt, quia lues antiquas corporis notas obliterarat. Namque eredibile est, eas' eommutatas fuisse, ulceribus ad grauissimum odorem totum eorporis habitum uia entibus. Et cum r/s voce magna anxerunt, scin ues --μὸν ψε veste Mam. POLYcHR.
Id haud obseuram amicitiae significationem habet. Etenim amici ealamitate perspecta, ae recenti rerum conuersione animo pertractata eiularunt, veste uediscissa, eum tan uam mortuum luxerunt, cum abiectum mortuis miserabili tem idissent. Biblia quaedam habent, Cumque in eaelum suspexissent,Deu ex rantes, quasi dixerunt, Propitius esto Domine, 3c ne talibus nos malis implί-ees. Id quod facere soliti sumus ipsi, eum quempiam haud opinatis malis eircumretitum intuemur. P o L T c H R. In caelum suspexisse, hane habet sortinesententiam. Qua tandem haec ratione eontigerint, tu solus nosti, domine; neq; enim ipsi eorum, quae eueniunt, caussas assequi possumus. Et stamentes toro super capita sua,sedera ut prose eom: emoque ei loquutin o me .
POLY c H R. Significantius haee sunt expressa Hebraieε his verbis, Et sederunt iuxta ipsum in terra. Nec enim solum subsellium, genusque indicat sessionis, quod non eum dignitate consederint; verum quod eiusdem doloris sensu su- uepto, lugubrem nabitum, formamque ostentarint. O L et M p. Non dicit seriptura totos septem dies, totas a septem noctes illi assedisse anileos. Perspieuum igitur est eos, ubi magnam diei partem assedissent, diseedere solidos ad necesi ita munera conficienda, ac rursus redeuntes ad multam noctem sessitauit se; deinde abiisse, tum de mane ad eundem reuertisse: id quod eertissimorum, sum-mEque una dolentium amicorum proprium est Quotidiani vero sermonis eonsuetudinem eomplexa scriptura simpliciter pronunciauit, septem illos dies, se-ρtemque noctes propter eum sedisse. Nam eum Iacob in vit annos quatuo Meimseritisse, de diei aestu exustum esse, ac noctis glacie obriguisse; an ideireo nunquam is tectum succedebat 'nullam toto illo tempore quietis partem capiebat i Haee igitur velle ad calculos reuocat ridiculum est. Scriptura enim, ut dixi,
70쪽
dixi, a sermone similias non discidit. Et tamen nonnulli eam hoc loeomen'-cii insimulare audet; quod eredibile non sit is sne ei bone somno tot dies suin
se eonsumptos. Nos vero emimur hane omnem calumniam in eorum impor- nam loquaestatem eonferre. C H R Y s. ur.-- est. Animus enim
semel maerore amictus, ni bit potest eommodἡ audire. Quare illi, eum domus illius tragoediam spectitent, iustumque in stercore sedentem atque exulceratum viderent, vestes visciderunt ploraruntque vehementer, sessionemque propter eum delegerunt, illoque silentio declararunt, iis,qui sunt in aegrituatne, nullam principio aptiorem medietnam esse,quim miletem de silentium. Nam te ipsa morbi calamitas vincebat omne verborum solatium. Ad consolandum quidem illi venerant, eum autem eonislationis imaginem nullam cernerent, obmutuerunt, quanquam rebus ipsis id prudenter praestiterunt, quando sessionis propinquitate, eonseissaque tunica eum eonsolati sunt. Et hae equidem praeelata,& digna amicis,& eorum, quibus eommunis esset ealamitas, certa argumenta. Qi veta consequuntur, non item. OLY MP. Dies, noctesque ea ratione perstit
runt, quam ipse exposui, & quam lex exigit eatitatis, nullam ad leuandam aegritudinem orationem idoneam inuenientes, eum quouis verborum genere ad consolandum adhibito Vis esset ealamitatis longo superior. P o L Yc H R. Nemo, in uit, ri s reb, . Planum igitur est Aectum malorum expectatione suisse maiorem: plagae vero atroeitate eommoti sedebant silentio, eum nulla iis consolandi speetes ppeteret. Itaque eaussam adsem, Videb-ι enim minam, sis , ---Me. Cum secum ipsi reputarent, nudum sermonem nomini tot malis vexato laturum acerbum; o accidere iis soler maximὸ, qui morbo tentantur, tacendum sibi esse statuerunt, sontibus interea lachrymarum ex eorum oeulis erumpentibus, illumque quasi mortuum inelamantibus,3 eoneerptis vestibus quali mortuorum iusta eidem persolue
tibus. O L Y M p. Sed de seeundo eapite hactenus.
Prothema Capitis tent, iuxta Graeco rum dissonem.
OLY M p io D. - Igitur eapitis terti j pro heoriam instituetites, scimus,
nimirum esse in cruciatu Iustum:quis id neget a Nee enim sensu earentium vi tus est, sed in malorum aerumnis pnilosophantium. Corpore igitur atque animo grauiter amictatur, eorpore quidem ob plagae atroestatem artus fodicantis; animo vero, quia, eum homo frugi, Deo ue earus esset, nonnullos suis ostendi calamitatibus intellisebat,qui Dei gloria idcirco exagitabant, quia in virum i stum incumbere mala illa animaduertebant. Etenim cum inquit: Quare me posuisti obloquutorem tuumὶ non is Dei obtrectator erat : absit: qvi enim id umquam saeue ausus esse tr versim hoe dicit. Cur mea caussa domine nomen tuum eontumeliosἡ tractat 3 perturbatur nihilominus & vacillat, ne foriὸ sit a Deo planE derelictus. Nee enim re ulla animus Dei amans sie exeruesatur, ut diuitiae opis amissae suspicione, mauultque emori millies, quam cum eruciatibus atque huiusmodi suspieione inter tuos numerari. Quado igitur in fortunarum amis sone, ae repentino liberorum interitu , quas plenas Mari animi voces suderit, audiuimus, & quemadmod um eoniugem eontra quam decebat, de Deo cogitatantem increparit; εκ quaenam post conatum illum atque despicientiam, at- sue in ipsius morbi aestu fuerit loquutus;&quemadmodum ni nil eorum, quae in vita hominum continsunt, eum per urbauerit, animaduertimus. Nunc aduentantibus amici hominibus iustis, atque condolescentibus, de quorum patientia de caritate nequidquam dubitabat, locum sibi opportunum, datum esse credit, de suis animi angoribus apud eos palam disserendi. Irsa vero testatur hiastoria in iis, quae loquebatur,illum vitasse periculum: lixe enim una cura Diab bolo erat, ut ad scelerate obtrectandum Deo, Iustum adduceret, quod quidem Iobus cauit omnino; quin Deum extulit honori seε, eumque gratissimis verbis est prosequutura xeeratur autem diem natalem suum, mortemque expetit, ob G α eas,mcea uda si