장음표시 사용
201쪽
. XLI. Haec omnia si quis in omnibus intellectus functionibus & operationibus Observaverit, is quidem exquisitam multarum rerum notitiam adquirere idoneus utcunque erit, ad veritat.m tamen, ceu centriam
S apicem omnis eruditionis, nondum satis est praeparatus. Experientia enim docet. eos qui hactenus dicta ad unguem usque obseruant, grauissimis tamen adhuc immersos esse erroribus. f. XLII. Causa immediata & proxima errorum sunt praeiudicia,ut supra ostendimus, quOrum infinita est varietas. Praeiudiciorum, adeoque errorum omnium sons S scaturigo, ut itidem demonstrauimus, in uolunt te hominum quaerendus. Frustra itaque inculcaueris illud : deponenda esse praeiudisia. nisi emendaueris voluntatem. Hoc enim perinde esset, ac si medicus suaderet aegroto vi sanus fieret, nec tamen medicamem tum praeberet.
Ergo ut a voluntatis emendatione studi rum nostrorum tractationem,& veritatis i
quisitionem incipiamus, ratio ipsa iubet . Idque non aliter fieri potest, quam si serio ad
Deum conuertamur, & conuersi voluntatis
sanctitatem, lumenque intellectus ab eo
202쪽
INTELLECTUM SANITAM RESTITUENDI. I7s
impetremus. Ita enim locum inuenit Sa - , Iomonis optima ad philosephiam manuductio: timor Domini est initium sapientiae. Media autem huc facientia cum christiana religio
suppeditet, de iis hoc loco nihil addendum. f. XLIV.
Atque ita sontes generales omnis corrU-ptionis obstrui etiam possunt. originalis i abes per conuersionem veram non equidem plane tollitur,eius tamen vis valde imminuitur , atque labefactatur. Educatio qualis nobis obtigit, serenda ; interim ad vitia per eam contracta serio emendanda omnia consilia homo, qui ad Deum se conuertit,conseret: id quod de iis quoque, quae conuersationi & consuetudini originem debent, intelligendum et ne enim noua hac Tatione vitia contrahat, iam sua sponte homo, qui serio hoc agit, ut Deo placeat, omnem dabit operam.
204쪽
206쪽
Σ υ ν o χὴ ι ς.αν opus sit hermeneuticat Euid ργ aeterea de idearum S. I. conrunctione obseruan Aui ι ' II. dum, g. XX. Tractandi eam metέodus, De idiotismis sermonis , Orgosermonis, g. Iv. Ex indole sermonis pendet, Linguae primigeniae soces quod propositiones fiet naturalem significandi simplices sint, Fel compo- sim habuisse Fidantur, - sitae, L. XXII. g. U. Illae set complexae sunt, Fec Ceterarum linguarum non incomplexae, S.XXIII. item, v I. De propositionis incidentis Auia sermo , quid Fox e eum principati connexio g. VII. ne, S. XXIV. Duae Focum classes , g. vlli. De proposisionum inciden Vocum pro ideanum sarieta- tium, in fina principali , te diuersitas, g.lx. X. Xl. Farie rute, j.XXV. Vel complexae sunt, Fel in- tauid de modatibus censemincomplexae, 9. xII. xlv. dum, g. XXUI.mI homonymae sunt, set In compoDis aliquandosnoumae, I. XIV. compositio. exprimitur sCausa huiuου rei, β.x XVI. g. XXVI l. reuid , re snde emphasii 2 Aliquando latet, j.XXVIII. g. XVII. In exclusi uis paytieuia e Significatio solum vel foris clus a non semper ex- malis, Feι materialis, primitur, j. XXIX.
De Foerbus , quae idearum d- ρ 6.XXX. nexum exhibent, ,.XIT. De stilo eiusque diuersiaute,
207쪽
CVm multae iam a viris doctis inuentae
sint veritates, ut in iis inueniendis operam studiumque nostrum collocemus, ne
cesse non est; sed sussicit,si ex scriptis illorum
monumentisve eas eruamus. Ast hoc fieri nequit, nisi illorum scripta recte intelligamus: ad quod Hermeneutica nos ducit. f. II. Hac voce itaque nihil aliud denotamus, quam philosophiae instrumentalis partem, quae signa, quibus alii in cogitatis suis exprimendis utuntur, praesertim verba,ita deis clarare & interpretari docet, ut de auctorum mente certi reddamur. g. lli. Hoc autem ut rite fiat, de indole & natura sermonis initio agendum, ut ea cognita causas obscuritatis inuestigemus, verumque. & genuinum sensum designemus, & ita eo commodius media, quibus tolli omnis obscuritas possit, indicare queamus. g. IV. Ad vitam socialem necessarium esse , ut mentis cogitata per certa signa cum aliis
communicemus, eumque in finem verba
quam aptissima esse, quilibet facile intelligit. Originem tamen sermonis ad Deum ipsum
reserendam esse, censeo. Adamo enim inditam a Deo Ioquendi facultatem, ex nominibus
208쪽
Forte etiam in primigenia ista lingua convenientia quaedam fuit inter voces & res ipsas, quae vocibus designabantur, siue extiterarum figura, siue aliunde ea petenda sit. Et hactenus illorum admitti sententia potest, qui contendκnt, voces naturalem habere significandi potestatem. g. VI. Cum autem qui aedificationi turris Baby-
Ionicae intererant a Deo ita punirentur, Vt linguae istius primaevae obliuiscerentur, necesse quidem erat, ut gens quaelibet, aut familia seorsim habitans, certas voces eXcO- 'gitaret, quibus res quaelibet designarentur. Atque ita in linguis tum exortis voces expalio atque conuentione significandi vim accepisse, admodum est verosimile. In causas autem,cur nonnulli his, alii aliis vocibus uterentur, diuersasque adhiberent loquendi formulas, si modo certae causae subsunt, si quis inquirere vellet, is naturae S tempera mento hominum aliquid hic tribuendum esse, animaduerteret. S. Vll. ' Ceterum constat sermo vocibus apte inter
se iunctis, ad cogitata animi nostri significanda. Vox nihil aliud est quam sonus aris M a ticuis
209쪽
ticulatus,conceptum mentis nostrae significans. Vocari etiam alias solet terminus.
Possunt porro voces omnes in duas clas ses diuidi: quaedam enim ipsas ideas, quaedam fiexum atque iuncturam id earum, exhibent atque repraesentant. S. IX. Quae ipsas ideas exhibent, totuplici ratione variant, quo tu plici ratione ipsae ideae. Aliae itaque sunt voces, quibus indicanturi deae simplices: aliae, quibus compossitae. Rursus alia sunt vocabula substantiarum, alia modorum, alia relationum. f. X. Praeterea alia sunt vocabula quibus ideae denotantur, quae sine mentis opera nobis obuersantur, & alia quibus designantur ideae, quae non sine mentis opera nobis obuersantur: haec concreta dicere moris est. S. XI. Rursus alia sunt vocabula idearum universalium, alia particularium, alia denique indiuidualium: item alia sunt vocabula id eis
arum clararum, alia obscurarum: alia denique adaequatarum, alia inadaequatarum .
210쪽
g. XII. Interdum etiam contingit, ut plures UO-
ρρρ inter se coniungantur , quae in mente
nostra excitant unam ideam totalem, de qua saepe ea affirmare aut negare possumuS, quae de singulis terminis separatim affirmari, aut negari nequeunt. Atque voces ita iunctast
Quandoque autem Una VOX equidem tantum exprimitur, sed reliquae subintelliguntur, quae tamen ad ideam totalem repraesentandam necessariae erant, atque tum termiam sensu complexus dicitur : sicut urebis complexus 'quando omnes Voces, quae adinesse debent, exprimuntur. Vtroque modo complexus est, quando una VOX per aliam. quae expresse additur, utcunque equidem
determinatur,sed nihilo secius aliquid subintelligendum remanet. Nec illud praetermittendum, quod una vox quandoque diuersis rebus significandis adhibeatur sicut vice versa,vna res duabus pluribusue saepe gaudet vocibus, quibus significari queat. Si illud fit, oriuntur inde homonyma ; si hoc ,synonyma inde originentia Vt una res pluribus vocibus exprimi queat, id aut casu , aut ex peregrina f. XIV.