장음표시 사용
61쪽
mo. Praeceptorem habuit Phericidem Phoenicium, cumque ingenti discendi. desiderio fiagraret, suasu & consilio Tha letis ad Aegyptios iter suscepit, aliorumque orientis populorum philosophos adiit, imo ut quibusdam placet, ab Ebraeis quoque, eminentibusque ira ea gente doctrina & pietate viris, praesertim Ezechiele vate, plurima accepit, ne quid de Orpheo nunc dicam, quorum sua arua irrigasse do. ctrina dicitur.
Sapientiae itaque cum 'magnas collegisset opes, Crotone, quod est Italiae oppi-
dum, scholam aperuit, magno hominum omnium ordinum, & utriusque sexuS, con- .
cursu frequentatam, Hinc philosophia eius natica dicta est. Inter sectatores autem eius praecipui sunt, Archytas Tarentinus, mechanicarum quoque artium longe peritissi- mus, Damon & Pythias, ob sancte cultam amicitiam nobiles, Menechmus Proconesius, Chrysippus Cnidius, Hippasius Metaponrinus, Alcmaeo & Asto Crotonienses, Epicharmus Siculus, Calliphon Crotoniensis, Leucippus, Ocellus Lucanus, qui tamen diuersa admodum ab iis, quae ceteroquin Pythagorae tribui solent, tradit, Philolaus Crotoniensiis, Philolaus Tarentinus, Timaeus Locrus, aliique. u . .
62쪽
Vt autem puritatis & virtutis studium primum & praecipuum caput sapientiae duxit Pythagoras, ipsie vir integerrimus innocentissimusque, qui equid alii di Cant, licet ideo multis inuisus: ita praecipua quoque eius
cura fuit, vera virtute suos imbuere, priusquam ad intimiores secretioris doctrinae recessus eos admitteret. Hinc non tantum exinplorauit prius cuiusque ingenium, quam in tuam disciplinam eum reciperet, sed varia habuit exerCitationum genera, quibus Vitiis, quae mmi me homineS vexant, obuiam iret; voluptati, per ciborum delectum frugalitatemque summam ' ambitioni, per silentium quinquennale & βασάνους; auaritiae, per ho-
norum communionem. Nec tamen omnes
omnium mysteriorum faciebat participes, sed certos habebat discipulorum ordines, certaS-que classes.
Vtebatur in docendo pythagoras & nume- aliis Idimbom. Et ad numeros quidem quod attinet, vix credo eum pro causis autessicientibus, aut materialibuS, rerum natura Ilum eos habuisse, cum quod ea numerΟ- Tum vis si, intelligi nullo modo queat, sed imagines illi erant & velut figurae rerum estis causis exorientium. Nimirum ut numeri ab unitate progrediuntur, siue mona- de , omnium simplicissima radice in magis C a maSiS
63쪽
36 CAp. III. DE PHILOSOPHIA GEOILI Umagisque compositos, novasque induunt
proprietates in illo progressu; ita videtur Pythagoras hoc ipQ innuere voluisse, gradatim rerum omnium classes a Deo procedere, & r tinere Characteres aliquo modo suis numeris analogos. Cumprimis de ternario &septenorio numero subtilissime philosiophantur quidam Pythagorici, ut& de quaternario,ad quem Tetractys illa pertinet,ex Ebraeo nomine Dei tetragrammato sorte orta.
Idem existimauerim de harmonia leu concenis tu mundi, eo scilicet hoc saltem innuerePythagoram, omnia in mundo Obseruata iusta proportione a Deo constituta esse. Ad reliqua autem Pythagorae symbola quod attinet, argutae quaedam & aenigmaticae sententiae hoc nomine veniunt, quibus praecipua moralis doctrinae capita, ut eo firmius animo haererent, eique semper obuersiarentur, i uoluisse videtur.
Ipsius autem doctrinae Pythagoricae capita paucissima ad nos peruenerunt. In pusicis nota est Pythagoraeae scholae hyp thesis: de terra mobili & ssile fixo in coeli no-Ωri medio: lunam esse ἀντιχθονα, siue te
rae nostrae oppositam: addunt nonnuli, quod cometas extra axem nostrum inter errantes minimum posuerit, & quod coeles fiuidos & aethereos statuerit, sngulasquου
64쪽
tionem quod attinet, uti ab Aegyptiis Pythagoras hoc dogma accepisse creditur, ita Cum plurimis variarum gentium, philoisphis, etiam ipso antiquioribus, illi hoc commune suit.
Moralis doctrinae, quam cum Pythagora &Plato sequehatur, haec erat summa: hominis ultimum finem esse ἀμοίωσιν τῆ θεου, Ut Deo similis fieret. Ad hunc consequendum totam philost,phiam esse comparatam. Inter media autem ad eum perueniendi referebat cognitionem sui ipsius, & καθαρσιν, pugati Onem , quacum coniuncta fuit .m τρο*ἡ εἰς σαυτον, & denique ανοδὸς seu ascesus vel arctior quaedam cum Deo coniunctio.
Graecam pNisopsia est Fabularum istarum varia veIyonism vel Ionica, ct ineerra es inserpreta- vel Heatica. g. I. rio, S. II L. Poetae vel aperie, vel per Ionicaesectae auctor Tha- fabulas, phil sophiam les, eiusque successor , docebaia. s. Is f. IV.
65쪽
na, j, Π cum mystica theologia Ionicorum deprimo rerum connuatio S. XXIV. principi ententia, A. VI PALophiae Platonicae Reliquae illo - όνpothe. Iumma capita. e primo' Ies priscae, g. VII. quidem ritu theotigia nurum docI, ina moralis, cor nugonia, β. XXV. Obide siorem Graeciais Doctriuiae moralis PlaIois sapiemibus, g. VIII nic refmma j. XX VI. 'M Ionicasebolaprodii So Aristo His vita fata. s.crares, Actrinam XXVII. moralem excoluit, IX. De locis eius obstruario , Monumensu es Dinae So. g XXVIII. craticae rivique summa Sectatores eius ante Cibri capita, fi X. sum natum, J. xXIx. Discipuli Socratis, s XL Pos cirriton natum, g. De setae 'renaicae au . XXX. α-e Aridippo, eiusque Sumrna doctrinae eius D. sucres origur, g UI. D meta A cae, LSummapti'sphiae Cyre. XXXI. naicae capisa, j. XIII. Summa capitaphsicae a- ne schola Fretriaca D ristotelicae 6 XxXII. Hiaca, g. XIV. Itemque puellosop/iae pra- De Megarica si, XV. Hic ιe g. HXIII. Platoris visa dijora S.IVI De Anthiphene C 'corum Hat ussectatores istor ' piarente, 6. XXXIV. gentiles, D quidem Aca sciatm es eius horumque demia prima, g. XVII. mores V instituta, , Academtisecundari, XVIII XXXV. Academia terris, J XIX. De Cra ere Gebano S M. Acadentia quaria D quin, None, Stoicae sectae conia, i XX. di oribus, g. XXXVI. Sectatores Platoni r poΤ Praecipui Stoicae sectae G Hlum natum E qui- prooriatores S, XXXVII. dem Graeci, j. XXI. Moicorum dogmata pυ Latini, g XXII. ca I. XXX Uli I.
Iudaei 5 Gristini g. Moralia S. XXXIx. III. Mores Stoicorum f. XL.
66쪽
f. I. AD Graecanicam nunc accedimus philo λ-phiam , cuius tres velut partes vel classes a quibusdam constituuntur Poetica, Ionica ta
. II. Et ad Poeticam quidem quod attinet, praeter Orpheum, de quo supra, Musaeus, Linus, Hesiodus. Homerus, aliique huc referri solent. Ustatum namque Valde erat priscis temporibus sapientiae praecepta carmine complecti. id quod nonnulli aperte facie- ,hant, ut Hesiodus in libro cui titulum fecit: opera s dies, in quo simplici oratione praecipua moralis doctrinae capita edisserit. Alii
contra fabulis atque commentis variis stapientiam tegebant, in quibus Homerus eminere prae ceteriS creditur, in quo tamen qui omnium scientiarum & artium praecepta quaerunt, falluntur mea opinione turpiter.
Ipsarum autem sabularum ut dubia adm
67쪽
dum atque incerta est interpretatio; ita verum illarum inuestigare sensum frustra quisl horauerit. Nonnulli ad historiam sacram omnia reserunt, aut ubique Mosen quaerunt, alii naturae arcana, aut omnino lapidem philosophicum illis tegi arbitrantur, moralis &ciuilis doctrinae praecepta iis occultari, aliishi persuadent. Et potuerunt Israelitarum, Regumque celebrium facta, quibusdam fabulis occasionem praebere, quas aut ad naturales aut ad morales, ciuilesque res Occultandas . deinceps adhil, uerunt alii. Ast qui
θεαγονιαν ex antiquis docent, quod argumentum praeter Hesiodum, multos alios Occupauit, rerum Omnium ortum iuxta barbaricae
rhilosophiae traditionem explicare voluisse, creduntur haud immerito. F. IV. Ioniecte philosophiae auctor conditorque Thales Milesius a plerisque statuitur, nonnullis hunc honorem Anaximandro vindicantibus. Natus Thales dicitur anno l. Glymp. XXXV. & mortuus olymp. LVIII. Dilcipulus atque successor Thaletis fuit Anaximander Milesius, quem Anaximenes Milesius excepit, uti hunc Anaxagoras Clazomenius, qui decus quoddam ac ornamentum singulare
scholae Ionicae fuit. Huius discipulus &successor Archelaus Atheniensis fuit, quem Nileto Athenas scholam traduxisse nonnulli perhibent, quod tamen alii de Anaxagora
68쪽
affirmant. Atque is Archelaus praeceptor fuit Socratis, fiab quo aliam faciemGraecanica philosophia induit. q. U. Atque hi Ionici philosophi in rerum n/tu
ralium studio, operam laboremque suum collocasse perhibentur. Et Thales quidem non rtantum ob astronomiae, geometriae, diphysices studium celebratur, sed & quod primus
inter Graecos, animos immortales esse dixerit. Nec tamen est ut eximiam adeo Veterum, & ipsius Thaletis astronomiae & geom Triae peritiam existimemus, cum magnam eo retulerit laudem, quod triangula circulis inscripserit,aut circumscripserit,circuloSque triangulis, quod aequinoctia & solstitia notauerit, quod eclipses solis praedixerit, & quae id genus alia sunt. q. VI.
Primum etiam de natura disseruisse dicitur, hoc est, ad materiales rerum causas eX- .plicandas animum adiunxisse. Atque principium quidem rerum omnium traditioni sorte insistens dixit aquam. Huic materiae fluidae sed inerti mentem praesecti Anaxagoras, tanquam motus principium,& Ο dinis quoque omnisque structurae elegantioris auctorem. Quod tamen non ita capiendum, ac si Thales ceterique Ionici su rint athei, sed quod inter rerum naturalium causas solum materiam considerauerint.
69쪽
42 CAP. iv. DE PHILOSOPHIA In qua materia designanda hactenus conueniebant Ionici, quod eam fluidam crederent, licet Thales aquam, Anaximenes ae)rem vocaret, alii ex similaribus, alii ex dissimilibus particulis eam compositam arbitrarentur.
Porro , si nonnullis credimus , hanc materiam fluidam in voνtices disposuit Anaxagoras: saltem regiones coelestes aethere constare docebant Ionici, planetas esse Coipo ra opaca, fixas ignea. Hinc Anaxagoras solem massam ignitam & candentem Vocauit, Anaximander autem liquidum purissimumque ignem: qui & asseruit, quod terra in sublimi pendeat. &moueatur circa mundi medium, id quod de motu telluris nonnulli capiunt.
Nec moralis dominae nullam habuisse Curam Ionicos, est quod credamus. Saltem Thales Milesius, sectae huius conditor in ter stptem illos fuit, quos ob vitae morumque probitatem, doctrinamque singularem, sapientum nomine tituloque, Graecia insignivit. Praeter Thaletem vero PittaCus ille Mitylenaeus, Bias Prienaeus, Solon Salaminius, Cleobulus Lindius, Periadder Corinthius , & Chilon Lacedaemonius in hocce numero fuerunt. Hi omnes eodem circiter tempore in Graecia vixerunt, tantaque su-
70쪽
erunt prudentia & virinte, ut plerique digni iudicati sint, qui ciuitatibus Praeessent, ali OSrque gubernarent. Doctrinae autem illorum moralis & ciuilis specimen in sententiis attaque effatis quibusdam grauissimiS Consipiet tur, quibus siuam de hominum vera felicitate, miseria improborum, praestantia Uirtutis, notitia sui ipsius, ceteri Sque doctrinae moralis capitibus, prodiderunt mentem. Exemolo tamen potius quam praeceptis alios docuisse videntur.
Tandem ex Ionica schola Socrates ille, gentilium pliit olophorum longe sapientissimus,l prodiit. Is vero seposita naturalium rerum contemplatione ad forma OS componendosque mores animum appulit, diligentiusque excultae moralis doctrinae laudem retulit, adeo ut e coelo in terram de-
uocasse moralem philosophiam censeatur. Tota autem vita Socratis nihil aliud fuicquam
Continentiae ,: moderationis, patientiae, temperantiae & modestiae exemplum: nec Vllam virtutem commendauit, quam non ipse inprimere moribus suis anniteretur. iam-ηUC iuiaenes maxime ab inutilium rerum tractatione ad magis necessaria, Virtutum
scilicet studium & veram sapientiam Uuo CarCr, magnum ideo Sophi starum, qui aut natia ratis scientiae, aut ciuilis prudentia ircana iactabant, & ad eloquentiam ducendis