장음표시 사용
161쪽
taxetur hic modus in cibis constitu sendus, luculenter explicat Augustinus lib. clo moribus Ecclesiae e3 p. 21, his verbis,u Habet vir temperans in hujusmodi rebus vllae rogulam inu utroque test 3menio firmatum ; ne eorum nillil diligat, nihil si per Se Ap petendum pul0t; Sed ad vitae hujus, atque ossici0a rum necessitutem quet nitim satis est uSurpet, ut ni is mo- a destiti, non amηnli S associis. η Et lib. 10 Consess. cap. 3 l. Πoc me, inquit, clocuraui, ut quemadmodum medicamenta, sic alimenta sumpturus accestam. Sobrietas est virtus moderatrix a Dctus et usus cujuscunque polus inebriaro vol0nlis. Ad hanc enim virtutem spectat, n0n soliuin valotudini corporis c0n Sulere in moderatione talis potus, sed specialiter montis fore nitati praeca Vere. Si autem quaeras cur sobrietas censeatur spe talis virtus ab abstin sentia cli, lineia , cum cibus et potus e0dum modo delectent ac nutriant Τ Resp0ndeo cum D. Thoma 2. 2. quaeSt. 4 9.art. 2. ciuia id i est speciale b0num rationis, ibi specialis constitui debet virtus illius boni custos. Cum igitur potus inebrians speciali modo ullis alimentis minimo communi bonum rationis perturbet, ejus organum Subvert0ndo, ideo speetalem exigit
Castilas est virtus moderatrix illius concupiscentiae, quae est circa actum pr0 pdgandae Spseciei dos linatum. Ilarc virtus tanto ex Pollentior PSt uc pulchrior, quanto illo asse tu sost in Solontior, sortior ac rationis miniis audiens. In illa enim ob id praeclarius elucet ordo. vig0r, imperiumque rationis Supra insanientem 3plietilum. Dividitur autona in casti latem specialiter dictam elvirginitatem Castitas spodi aliter die la pst quae Solum P rcelim polum ad delectationes illas illicitas, licitas vero moderatur ut fiant fine, modo, tempore, aliisque Servandis Sservetitis : P0- tost quo dividi in Juvenilem, quae legitimas nuptii S QS prelat, Conjugalem quae nuptiis moderate utitur, et Vidualem , quae pro illo statu se continet. Λt vΡro Virginitas eSt heroicu qua)Gam castilas, ita concupiscentium domans, ut nu lieitarum quidem Voltu tatum experientiam voluntariam sti concedata ut sic abdicatis omnibus carnis illecebris ac delectationibus, curisque ex illis consequentibus. Divinis commodius, liberius, expeditiusque animuS vacet. Undo ad virtuto in castitatis tria
requiruntur : Primo integritas corporis, omni S Voluntaria dc- lect9tionis, quae ex iactu generationis cau-tur expers. Secundo
propositum menti A Bb hac delectatione perpoliab Bbstinoro soeligentis : Ter io bonus finis, propter quem talis carentia, quae de se nullam honestatem dicit, eligatur. Unde Augustinu Slib. de Virginit. cap. 8. Nec nos, inquit, hoc in virginibus praedicamus. quod virgines sunt, id est saecunditatem omnem abdicant, Spontali eamque sterilitatom corporis eli
gunt εed quoa Deo aleatae pia eontinentia virginea εunt ,
162쪽
Pudicitia est virtus mod stratri X quorundam actuum minus principalium ad praedictam conrupi Scentiam pertinentium. ut sunt Oscula, tactu S, BSpectus, 3 snple XUS Sermone8 inscivi, etc. Non est tampn juxta D. Thomam Specialis virtus a castitato distincta, sed solum odndem e litBlem exprimin S, qualenus vorsatur circa cireum Alanii 38 Bliquas Siquidem omn0s illi actus libidinosi antecedentes ac concomitanteS principaliorem, eudem regula, ob eundem finem, ae eodem modo a ratione coercentur. Dicitur Butem y uilicitia a pudore, eo qu0d de his actibus, etiam dum licito fiunt, honeStus animus maxim si verecundetur, tum quod minus rationi subjaceant; tum quod in eis homo ad conditionem brutorum proximius accedat.
De partibus poletitialibus Temperantiae, seu de virtutibus ei adjuneus.
Cum proprius character virtutis temperantiae sit appetitum
refraen Bre ne coercerΡ, ne prorumpat immoderatis in haec son-
sibilia h0na in quae propendot, principalis quidem Virtus, quae nomine Temperantiae inlulligitur, id, quod in hac materia praecipuum est ac ui mei limum, si moderandum B Ssumit, tanquam proprium objectum, dolectationes scilicet ad individui conservationem et speciei propag3tionem pertinentes, quarum ad trahendum assecium turbandamque rationem insisnis est vehementia. duae vor0 virtutes affectuum nostrorum Impetum minus ex Ro vehementem coercent Be mod0r3ntur,
habentur pro partibus potentialibus temperantiae, Seu pro virtutibus ei adjuncti S. Hae vero virtutes adjunctae tres enumerari possunt, scilicet Contin sentia, Mansuetudo, Modestia. Cujus divigionis ratio est, quod cum temperantia verssetur circa difficiliores motus appetitus retinendus, eae virtutos tanquam minus principales ei addunguntur, quae moderation om adhibent in aliqua minus dissicili maioris, et appetitum prorumpentem in quaedam huna minus emeacia ad ipsum rapiendum, refraenant. Hoc vero tripliciter contingit : Uno modo in ipsis motibus voluntatis commotae ex impetu paSSionis; nam propter connexionem voluntas nata est moveri ac sollicitari mutibus appetitus sensitivi: et ad hoc ponitur continentia, ex qua fit, ut licet homo immoderatas passiones patiatur, voluntas tamen non vincatur. Alio modo in motibus appetitus paulo vehementioribus ac rati0nem
e turditatibus, quales sunt motus irae, appetitusque vindic-
163쪽
- ; qui lichi non ita diuturni, importuni, et illecebrosi sint
ac motus libidinosi, subito tamen impetu rationem obnubilant, voluntatemque lartiter impellunt; et pro his moderandis ponitur Mansuetudo, Tertio modo haec refraenatio fieri potest in motibus pacatioribus, ac rationi vicinioribus, quales Sunt Bmor excellentiae, gestus corporis, etc., et pro hiS ponitur Modestia, quae hic paulo generalius usurpatur pro moderatione cujuscumque motus sive interioris sive exterioris , in quo et
vehementia minor existit, et cum ratione major connexis r
lucet. De his ut sigillatim dicamus, Continentia hic sumitur, non generaliter pro rectractione appetitus ab eo omni, in quod immoderath tendit; nec pro virtute appetitum a libidinosis delectationibus coercento, quo pacto coincidit cum castitate; sed specialiter pro habitu residente in voluntate, eamque adverSus passionum inSurgentium impetus ita obfirmante, ut quantumvis intumescant, non trahatur ab illis in pravum consonsum. Haec non cenSetur persecta, sed solum dimidiata virtus: Quia virtutis est opus Persectum sacere, quod tamen continentia non lacit: enim obfirmat quidem voluntatem contra rebellantes pamiinnum motus, non tamen eos ne immoderato insurgant, c0Ercere susticit; ideoqile non plene subjicit appetitum rati0ni, Sed Solum ex duobus principiis, quae concurrunt ad actum, principalius, scilicet voluntatem, in ossicio continet; minus principale vero insanire permittit. MBnSuetudo est virtus irae moderatrix. Verum quia in ira du0 Sunt, motus irae, ac vindicta inflicta, haec virtus duas Sub Se continet, alteram quae interiorem irae motum moderatur, et ad illam redigit mediocritatem, quae rationi exmgruit;
et haec retinet nomen commune manSuetudinis, Vocaturque praeterea Militas seu Lenitas. Alteram vero, quae externam
vindictam seu poenam ob injuriam infligendam temperat quam tum justitia sinit, vocaturque Clementia. Hanc definit Seneca, Te erantiam animi in potestate ulciscendi; seu, Moder tionem aliquia eae poena aebita remittentem. Quod, inquit D. ThomBS, 2. 2. q. 157. a. ad 3. provenit eae quadam dulcedine Myectas, qua quis abhorret omne illud, quod potestalium contristare.
Modestia, prout hic paulo latius sumitur, definiri potest, Virtus qua quis in motibus internis et externis , extortoriqueBpparatu modum conditioni suae consonum tenet. Unde dicitur modestus, quasi modum tenens aut in modo stans. Dividi autem potest in Humilitatem, Studiositatem, IIc'ostiam m0rum, Eutrapeliam, et Modestiam cultus. Hujus divisionis Pstio est, quia ea in quibus moderandis mediocris tantum dissicultas existit, quaeque proindli ponuntur Objectum min Silae, Sunt quatuor : Primum est motus animi ad quandam
164쪽
excellentiam; et circa illud ponitur Humilitas, cujus est ita
moderari appetitum, ut in assectu amoreque excellentiae Suam Sortem non excedat: Secundum est, deSiderium eorum quae
pertinent ad cognitionem, et circa illud ponitur studiositas, quae opponitur curiositati, essicitque ut aps titus moderath so habeat in discendo : Tertium autem pertinet ad corporales m0tus et actiones, ut scilicet docenter et honeSth stant, tam in his quae serio, quam in his quae ludo aguntur. Ρro Seriis ponitur Modestia morum, cuius est debitam gravitatem apponere gestibus, nutibus, aliisque motibus extortoribus; proludicris vero ponitur Eutrapelia, cujus est temperatam feStivitatem lepiditatemque miscere in ludis, j0cis, aliisque quae relaxandi animi gratia sunt Quartum demum pertinet ad
exteriorem cultum et apparatum; et circa illud Versatur mindeStiae cultus, cujus est in exteriori ornatu modum Statuere, ut et fastus vitetur, et decorum tamen observetur.
De Fortitudine, virtutibusque sub illa contentis.
Superest ut de sortitudine dicamus, quae irascibilem appetitum perficit, ac rationi commensurat. Haec virtus, licti nonis ordinem potentiarum observantibus ultimo reponatur loco, dignitate tamen temperantiam antecedit; quippe cum sit He -r0ium propria dos, ac praecipuum decus, OppreMorum opitulatrix, publici boni munimentum, virtutum omnium Brmigera, quarum, inquit Valerius Maximus lib. 3. cap. 2 :
ponderosissima vis, et ciscacissimi lacerti in fortitudine
Definitur a Cicerone 2. de Invent. Considerata periculo-Tum susceptio et laborum perpessio. Vel ut habet 4. ΤuScul. Scientia perferendarum rerum; seu, Affectio animi in patiendo ac perferendo summae legi parens sine timore;
et, ut idem ibidem habet ex Chrysippo, Constitutio stabilis
judicii, in iis rebus, quae formidolosae videntur, Subeundis et repellendis. Ab Arist0tele vero 3. Ethicorum cap. 9.Mediocritas inter timorem et praefidentiam constituta, ideSt, Virtus quae in metu et audacia m0derandis posita eSt. Quemadm0dum enim temperantiae est appetitus impetum, qu0d in bona sensibilia irruit, fraenaro et ad mediocritatem reducere; Sic proprius sortitudinis character est, eum in malis arduis ac periculis ita confirmaro, ut non Succumbat, nec a bono rationis recedat, sed prout recta ratio jubet, sese habeat.
165쪽
Huic virtuti duo actus assignantur, astyresti scilicet et sustinere. Primus admirabilior, splendi clior, honorabili Oique videtur; sod secundus ut difficilior, sic praestantior est, et in quo Verde germanaeque virtutis opera impensius adhibetur. Batio est, quia aggressio irae audaciaeque stimulis institatur, et excellentiae cuiuia una, quae in hoc actu relucet, illecebris nutritur, et spe victoriae confortatur, no deficiat; ab ipso vero poriculo Sutis reprimitur ne immoderato impetu nimiaqueBnimositate irruat. At vero in sustinendo animus his omnibus solatiis subsidiisque destitutus sola virtutis firmituist, ne succumbat, sulcitur; solo boni honesti amore si bili tur: solorationis vigoro erigitur. Adde praeterea quod aggrossio sit ro-pentino impse tu, respiciique malum absens; perpeSSio Vero durubili conatu cum praesente INBlo tu id tur. Uuantum ad partes sortitudinis, nullae sui petivae illi assig-ΠBntur, sed ipAn censetur species Bloma, eo quod Pirect materiam admodum spocialem versetur, id ost, circa morti S pericula nil euntia maximosque dolores sustinendos. Partes Veroquii, i into grates quBtitor habet, Scilicet Magnanimit Blem, Magnificentiam, iratientiam et Purge verantiam. Cum enim duos actus hi hoat, scilicet aggrsedi animoso, set con Sion ier SuStinero, ut primus in togre persectoque si ut, duo rΡquiruntur, Scilicet mngnitudo quaedam animi, quam praestat M 3gnanimitas, et mngnorum externa executio , qu cu portin ι Bd MAgnificentium. Ut vero mala perlocle sustineantur, duo et iumconcurrere dobent: Primo ut animus magnitudino mΗli non se angatur; et hoc iter tin ut ud Patiunt iam : Secundo ut diuturnitate Husdem mali non satigetur; set hoc pertinet ad Perse
Porro eaedem virtutes praedictae qiam dum allingunt mBteriam Militudini proprium, versanturque circu gris VisSima
pericula, livbentur quasi partes integrales sortitudini S,
in ludntum versantur circa pericula minuris momenti, Sunt
distinctae virtutes, sortitudini adjunctae tanquam Psries rius pol untiatos Unde ut de illis quidpiana speciatim dinam US,Mugnanimitas, ut ex ipsa voce patet, ost quaedηm Bnimi magnitudo, et qua Si dilatatio, seu extensio Bd magian et Br-dua, lupoque clo finiri potest: Virtus inclinans ad mligna et heroi ea in omni genere virtutum. Unde id om Objoctum , quω ut bonum ad specialem virtutem attinet, Fub ratione magni, ardui, Sublimisque ad magnanimitatem trahi potest. lino quia honorabilia quaecunque ad virtutem attinent, ideo non in solis virtutibus, sed in aliis honorabilibus robus. quae vel virtuti Smisteria esSe possunt, ut dignitates ac lanctiones; vel ejusdem virtutis quailantenus praemia sunt, ut honor, lanas, do rict , etc. mdgnitudinem convenientem operhri pertinet ad magnanimi intem.
166쪽
Hujus vero virtutis characteres et munia cum praeclare describat Aristoteles 4. Ethicorum cap. 7. et 8. non BbS resuerit quaedam ex illo hic apponere. Primus ergo magnanimi character est, Dignum se magnis ea istimare, supposito tamen merito, alioquin , ut obServat AriStoteles, non magnanimitas erit, sed F toliditas. Secundus, Mastnis honoribus, et qui a viris probis de feruntur, moderate delectari r illos vero qui is vulgo, et ob res parvas ste feruntur, contemnere: quippe cum Sint infra ejus meritum. Tertius, In prosyeris et
asiversis aequanimem ac modeι atum se praebere.' MagnBnimus enim de celsitudine ianimi sui utriusque fortunis vicissitudines , tanquum de caelo nubes, despicit, proindeqne illis non movetur. Quartus est, Oueribundum ac SVplicem nomesse : Hoc enim animi dejecti oppressique indicium est. Quintus, Accepta beneficia cumulativa recidere: Num mBgnanimus dare mavult quam accipere, quia illud melius m3juSque est. Sextus, Viae quemquam rostare : Tum quia paucis eget, eaque quae ub hominibus duri poSSunt, non magni lacit : Τum quia non vult aliis debere. Septimus, Ad
magnos massuum Se yraebere; erga mere iocres vero moderatum, ut lueum scilicet imitetur, humilia reApicit, et alta is longe cognoscit. Octavus est, In amore et Odio. dictis et factis aperium esse e I imentis enim est et de claritato honoslatoque illorum quae agit dissidentis, latere velle. 'Onus eSt: Non mentiu .sse malorum et injuriarum. Uuippe inquit Aristoteles , mri mognanimi non eSt memorem eSNe. Prae- Sertim vero malorum seu ea potius pro nihilo putare. Decimus eSt, AOn multis se ingerere, sed ces, a torem et cunctatorem esse, nisi tibi ste magnis agitur : MagnAnimus enim Studet magnis, qu B raira sunt. Undecimus, non facile aclmirari; nihil enim ei magnum o,t. DuodecimuS, Motum tardum haber e, vccem granem, orati em siti bilem ac Se- tam : Neque enim, inquit Aristoteles, festinare Solet is, qui paucis rebuS Slustet, neque vehementer contenuit, qui nihil mq9num esse ridetur; propter has causad autem elvoae acuta, et celer ingreAAΤιμ eSSe Solet. Si vero quaeras, qua r3lione stare possint haec omnia cum
virtuto humilitatis, cui se ilium Piro videntur opponi Respondeo ex D. Thonia 2 2. l. 429. a 5. a Duod in homine inve-a nitur aliquid magnum quod Ox dono Boi possidet, et aliquis et desectus qui competit sei ex infiirmitate naturae. Magri nimia ius erg0 facit, quod homo Se magnis digni licet, secundiunc conSiderBtionem Vonorum . quae possidet ex Deo. Sicut Sic habet magnam irtutem animi, mugnanimitas iacit quod ad c perlecta virtutis operu tenuat. Et similiter dicenuum de et usu cujuslibet alterius cluni, puta scientiae, vel exterioris
et sortunae. Humilitus autem facit quod homo seipsum par i
167쪽
a pendat Secundum considerationem proprii desectos. Similia ter magnanimitas contemnit alios secundum quod deficiunto a donis Dei; non enim tantum eos appretiatur, quod proe eis aliquid indecens faciat. Sed humilitas alios honorat, et a superiores aeStimat, inquantum in eis aliquid inspicit doc donis Dei. 3 Ex quo concludit, et quod magnanimitas et hue milita' non sunt contrariae, quamvis in contraria tenderosi videantur, quia procedunt secundum diversam considera
Ex hac S. Τhomae doctrina haberi potest has duas virtutes, Magnanimitatem et Humilitatem , etsi h diametro opponi videantur, mirum in modum tamen consentire, ha-ique posse ut duos p0l0S quibus vita praeclara et optima verti debet. Nempe dum recogitamus, quam ex nobis nihil simus, quamque nihil nobis debeatur, innasci debet assectus quidam modestus, ex quo ut ex lante quodam effunditur moderatio in omnia vitae ossicia, quo de manu Dei laeti et grati suscipimus etiam minima honesicia, quo leviter et placido substractionem
eorum serimus , quo Sorte nostra contenti vivimus, quo sorocientem arrogantiam radicitus extirpamus. Sed rursus cum in mentem venit ad quam magna nos vocaverit DeuS, quam capacem et amplum animum nobis indiderit, quam modica sint haec peritura comparatione honorum aeternorum ad quae
geniti sumus, emergit alius quidam excelsus ac splendidus assectus, ex qu0 ut proprio lante effunditur quidquid germanae magnitudinis splendet in actionibus, quo humana despicimus, ad ampla et illustria erigimur, servilis abjectiquo animi labem expungimus, in omnibus nos Deo Patro dignos Filios exhibere
Magnificentia, ut ipsum nomen Sonat, est m3gnarum rerum Iactiva. Unde dissert a magnanimitate, quod ista quidem animum ita obfirmet ut tendat constanter ad ardua et Sublimia , illa vero ipsum roboret in executione magnarum rerum. Cicero eam definit lib. 2. de Invent. Rerum ma-ynarum et eaecelsarum cum animi ampla quadam et
lendida pro . positione cogitatio, atque squ0d ei principalius competit) administratio. Porro cum res illae ext riores splendidae ac magnae sine magnis Sumptibus constare nequeant, magnificentia versatur circa m3gn0S Sumptus,r oratque animum ne metu impensarum in executione deficiat. Patientiam definit Cicero. Honestatis aut et tilitatis causa Nerum arduarum ac di scilium voluntaria et diuturna perpeSSio. Hujus enim Virtutis munus est sic obfirmare animum , ut in rebus molestis perpetiendis nun succumbat, nec nimium dejiciatur, aut a b0no rationis recedat. Verum eum
dilatio magni boni asstigat animum, eique m0leSta Sit, ex
168쪽
ectatio quesuo bonorum suturorum ad patientiam attinet, uae ob id etiam longanimitas nuneupatur. Perseverantia definitur, In ratione bend considerato stalis et per petua permanSio. Cum enim animus non solum fravitate molestiarum frangatur, Sed etiam diuturnitate cu- auscunque ardui satigetur, praecipvsi quia et ipse instabilis est ac vicissitudinis amanS, eget quadam Virtute qua roboretur ac stabiliatur in arduis diuturnis, et haec est perseverantia.
Primales illae quatuor virtutes, quae a nobis singulis articulis explicatae sunt, aliquando sumuntur ab Auctoribus proiuibusdam generalibus conditionibus ad quodcumque pediectum vitutis opus concurrentibus; ita ut discretio pertineat ad prudentiam, rectitudo ad justitiam, moderatio ad temperantiam, firmitas animi ad sortitudinem. Et in hoc sensu
manifestum est illas virtutes eSse connexas; tum quia persecium virtutis opus debet eSSo discretum , rectum , moderintum , et Stabile : Tum etiam quia firmitas animi non habet laudem, rationemque virtutis, si sit Sine moderatione, rectitudine, et discretione. Et eadem ratio est de aliis. Sed praeterea eaedem virtutes sumi solent magis proprisi pro specialibus habitibus, quorum quiIibet sibi proprium vindicat objectum, circa quod assectum rectificet. De virtutibus illis hoc modo Sumptis egimus praecedentibus articulis, et nunc de iisdem
quaeritur, utrum Sint connexae, ita ut una sine altera non pose
sit haberi. Sed observandum quod virtus in duplici statu haberi potest, persecto scilicet, et imperfecto. Virtus in statu imperfecto dicit aliquam inclinationem in nobis existentem ad opus aliquod de senere hon0rum faciendum, sivo talis inclinatio sit a natura, Sivo ex assuetudine : sed quae inclinatio sit, vel debilis et crebris obnoxia tentationibus; vel sortis quidem, sed per prudentiam, quae est virtutum moralium anima, non satis regulata. Exemplum primi est in eo, qui incipit virtutem cintere ; Talis enim post unum, aut alterum actum, sentit quidem in se inchoari virtutis habitum, sed qui adhuc tener eSt, et ad plenae virtutis maturitatem non attingit. Exemplum Secunui est in eo, qui vel naturali pronitate, vel longa assuetudine in bono cujusdam virtutis solidatus, prudentiae discretione hunc assectum non regit: Id videre est in Paulo nondum
169쪽
a ChriSto vocato, qui uomicae legis observationibus bonis et piis imbutus, summo religionis gelo eas propugnBbat, let bene : l Stea vero propulato Evangelio culpabilis ignorantiae tenebris involutus, amisso prudentiae regimine, laudabilem zelum in perniciosum surorem commutavit. Virtus in statu perfecto est, quae utraque ista dote praestat, persecta scilicst Subjectione ad prudentiam , et stabili firmitato contra Omnes tentationes; seu, ut delinit D. Thomas, quae inclinat in bo-nυm opus bene agendum. His praenotatiS pro resolutione dissicultatiS, Dico : Virtutes morales in statu quidem imperfecto non connectuntur invicem ; ben d tamen in sin tu persecto. Primn pars conceditur ab omnibus, et manifestb patet. Videmus enim etiam in hominibus perditissimis aliquod i persectae virtutis vestigium relucere; eumque, qui injuStUS QSt, utiqu3ndo temperatum so praebere in voluptatibus, vel sortem in periculi S. Secunda vero et praecipua pars receptissima Semper do trina fuit, tum apud Patres Ecclesiae, tum apud antiquos PhiloSoph0S, lichi eam Scotus negaverit. Probari autem potest primo auctoritate: Tum D. Ambrosii Super Lucam cs p. 6. nneinae, inquit, sibi sunt, concatenataeque virtuteS, ita ut qui unam habeat, plures habere vi atur. Tum Augia St. 6. de Trinit. c. . . Virtutes, inquit, quae Sunt
in anima humana, m/llo modo septirantur ab invicem. Tum Greg. 2 l. Mor. dicentis, Ouod una virtus sine aliis aut omnino nulla est, aut imperfecta. Undb Cicero 2. Tu Seul. Si unam, inquit, virtutem confessus es te non habere, nullam necesse est te habiturum. Probatur praeterea ratione D. Thomae l. 2. q. 65. B. l. Perfect3 virtus esse nequit sine persecta prudentia : Sed persecta prudentia secum importat omnes virtutes morales, ergo virtutes morales invicem ita connexae sunt, ut una Sine Omnibus persecte haberi non possit. Major patet: Num prudentiaeSt regula virtutis moralis, quae dicitur, Habitus electivus Prout serustentia ilictaverit, quti proinde remota omnis bona inclinatio imperfecta est, ut patet in gelo Pauli Biate convereionem , in generositate Alexandri, in constantia quorumdam Haereticorum. Minor vero probatur : Principium , quo sund mens aliter nititur persecta prudentia, est oppetitus perseeiurectificatus circa fines: Sed appetitus non potest esse pedi feci ructificatus circa fines, nisi adsint omnes virtuteS moraleS ; ergo Dpc persectam landaro prudentiam. Minor patet: N3m omnes virtutes concurrunt ad integram appetilus rectitudinem, qui proindδ claudicat, si unica deficiat. Major veri, declaratur: Prudentia enim , ut supra dictum fuit, est recta ratio agibilium: Atqui ratio non pctest esse recta circB agibi-
170쪽
lia, nisi appotitus sit recto affectus circa snes; ergo prudentia fundamentaliter nititur appetitu periete rectili alo circa fines. Doclaratur minor : agibilia seu eligibilia depondent ab intention0 finis, sicut in sp eulativis conclusiones dependent u principiis; num Sicut adhaeromus conclusionibus propter principia , ita et eligimus agibilia propior intentionem sinis; ergo sicut ratio n0n potoSi recte se hahere circa conclusiones, nisi intellectus hono se habeat cir a principia , ita et in practicis Padum rutio rocin essu n0n poteSt
circa agibilia per prudentiam , nisi appetitus bensi se habeat
circa fines per alias virtutes, quae rectificant ejus intenti0nem, quaelibet circa laroprium bonum. Responderi potest eum Seolo: Pnidentiam non PsSe unicum habitum, sed plures partiales : Unde potest esse prudentia particularis perfecta circa casti lutem sino prudentia circa materiam justitiae. Sed contra : Nam spraeterquam quod salsum est habitum prudentiae multiplicari, juxta multiplicationsem materiae aliarum virtutum j quaelibet virtus perlaeta necessario exigit prudentiam fundatam in appetilia circa omnem indieriam m0ralem recti si eat O , ergo nulla ros ponsio. Probatur antecedens : Iudicium enim prudentiale circa materiam cujuscumquo virtutis potest corrumpi u quocumquo pravo assectu : orgo ut talo
ludicium Sit persectum, Vii tusque per ipsum regulata cenSeatur persecta , debet Supponero B ppetitum omni ex parto rseetum. Consequontia patet: Nam persecta virtus debet excludere omne corruptivum, et regulari per judicium porsectum, Antecedens vero prob3tur, tum ratione, tum inductione, natione quidem : Quia materiae morales Sutit ita inter Se connexa , ut sesequentissime invicem concurrant, defectusque unius redun-d0t in aliam : Inductione vero; sic enim videmus mi tom ex libidino fieri crudelem; ut David mitis imus ob Amorem Bethsabdae maritum ejus neci sex posuit: Sic quotidie judex circa justitiam bonis assectus, Sed pecuniarum avidus, u restio judicio muneribus deturbatur ; unde muriora dicuntur ex a caro oculos sapientum : Sic mulier pudica, sed ambitiosa,
metu infamiae potest olsci adultera, ut patet in Lucretia, quae, teste Livio, mortis m0 tu n0n fracta, tim0re infamiae victa consensit adultorio : Sic lartis, sed voluptu0sus, potest emolliri voluptatum illecobris, ut pulset in Annibale , quem non Roman B Virtus, sed Campanae dpliciae fregerunt. Et apud Poetas Herculos ipse Omphalae Lydiorum reginae amore CBP-tus sortiar dus jusAn lanificio dedisso operam , et qui mundi terror fuerat, istius mulierculae indignationem formida e :Ergo ut prudentia susticiat ad persecto regulandam quamlibet virtutem, debet landari in appetitu omni ex parte recto, et
contra cujuslibet vitii impugnationes obfirmato; sicut urbs,