Francisci Robortelli Vtinensis in librum Aristotelis De arte poetica explicationes. Qui ab eodem authore ex manuscriptis libris, multis in locis emendatus fuit, ut iam difficillimus, ac obscurissimus liber à nullo ante declaratus facilè ab omnibus po

발행: 1548년

분량: 364페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

di, Postremὁ pereunt imbres,ubi eos pater AEther. In gremium matris Terrai praecipitauit, ,, At nitidae surgunt fruses,ramique virescunt. D Arboribus,crescunt ips9, suetuque grauanturix, Hinc alitur porro nostrum genus,atque ferarum. Suidas in ditiione. Lynceus.citat fabulam Aristophanis c latur his verbis, eis O Niso Amilcm ιυγλῶου. Sed ut redeam ad rem; Linum alii, non Lynceiam illum appetilant. Athenaeus libro decimoqiunto citat Achaei tragici Linum, cum ait . An σα-- . 1 Hγri ora, προ , γἶμον, iam My, ω καλυς π ψακλῶ λHis Idem Athenaeus Alexidis Linum citat. Sed Alter Linus hic est musicus , poeta lite, vetustissimus iam ηοί - - ἰ eonis ν λίνω lava. τὸ ni A Na ιραλέα ταρα , . , , mi -λ μ ν α νιλυώὼ ἡ 'curi που, A me inibita λαοῦ, ira κύ- in οἰαρ- ,, Timo λα βιοίγω - viri Verum de his sitis. In Lynceo igitur, non secus cernitur peripetia, ac in Oedipode.Non temere autem putarim duo allata peri petiae exempla ab Aristotele nam aliquantum dissimilia sunt. puto igitur adnotadum, voluiste Aristotelem significare, duplexesse genus peripolae, nam altera fit in

una,& eadem persona,quae ex selicitate labitur in infelicitatem,praeter omne spem. .

Altera autem fit in duabus personis, cum liaec quidem felix apparet, illa vero infelix; . mox commutatione fortunae facta; haec infelix, illa felix.prioris peripetiae exemplumeit in Osdipodis persona. Alterius exemplum est in Lynceo & Dan.io.na Danaus il- .lum insequebatur, o mi ita, idest interfecturus, Lynceus autem fugiebat, Mr ατον --, adest tanquam perimedus.na adduci no possum, ut creda,quod in sua versone ostendit Paccius, hic seri ullam mentionem niactationis , idest sic rificii; ita enim accipio dictionem illam. Sed Danaus prster omnem expectationem peremptus

fuit, Lynceus autem,cui periculum ante Impendebat,pei emit,incolumisque euasit.

si Agnitio estί ut etiam ex nomine liquet lex ignoratione in notitiam ad amicitiam , vel inimicitiam illorum mutatio, qui seu felices, seu in-- felices determinantur. pulcherrima autem fit, si cum peripetia fuerit: ut in Oedipode .

Postquἱm Aristoteles declaravit,quid sit peripetia declarat alteram partem,qu est

agnitio. Eam vero definit,haec enim optima est eius explicandae ratio. Definitio aute , ipsὸ sumitur ex vi nominis.nam vocatur a νυν ero. Praecla te autem, & apte eam csi

se dixit mutationem quandam, idest i corae; nam ut idem ait lib.octauo Phusicorum omnis et , rix, omnisque Opinio, sunt quidam motus ; quotiescianqile enim aut isententiam.& opinionem ut cognitionem mutamus motio quaedam sit; na nutula mutatio sine motione.est autem agnitio mutatio Acta ex ignoratione in cognitionem .nam qui agnoscit aliquid per agnitionem,acquirit cognitione eius, quod ignorabat ; Adnotandum tamen est in hominibus, qui pgnoscunt rem at quam no pro sis ab omni parte mutationem fieri ex ignoratione in cognitionem; sed aliqua tantuex parte exempli causi.sciebam ego Socratem habere neuum in pectore, & cicatrice in crure, sed tamen ignorabam hunc esse Socratem, quo cum loquebar, antequarn VI

132쪽

ρο genter consideres, quamuis primus hic modus recognoscendi declaratus ab Aristotele,& Philopono,similis sit huic agnitioni, quae sit a poetis; li iserre tamen videbis alia qua ex parte, hanc ab illa. nam haec nostra, de qua loquimur, agnitio poetica, paula . tim sit; illa statim; quoniam a latutibus signis deducunt suam agnitionem poetae, quae non statim percipiuntur sensu; post longum igitur tempus interiectum in colloquendo sit; plane enim poetis dati suit opus artificio, ut magis augeretur admiratio. idest se sinor, illud, de quo superius locuti suimus, ad oblectanaos animos spectatorum; Altera vero agnitio, nulla sit interposita mora, ubi primum faciem aliquam aliquis est intuitus; Adde, si quaerat aliquis causam rei huius, quia Poetae nunquam inducunt agnitionem in sua poemata; nasi inter eos, qui post multos annos se non reuisierunt; neque inter se collocuti fuerunt; praeterea etiam cupidos sui reuisendi, atque nihil aliud quam id ipsum cogitantes, & loquentes, ideoque de absentia illorum dolentes. ut videri potest in Sophoclis Electra;& Euripidis Iphigeniam Tauricis. Alter modus recognoscendi, qui apud Aristotelem eodem loco declaratur a Philopono. non videtur mihi spectare ad tragoediam. est autem,cu aliquid uniuersale, quod ante percepimus ab aliquo, adaptamus ad singulare,quod tum sese nobis obtulerin, conferentes illumum hoc, colligimus hoc illud est . verba Philoponi sunt rar Aiax od ν

m icti m Mes λο ἔ ἀῶ γram ορδε.& quae sequuntur. Non tamen negarim aliqui do fortas in hunc agnitionis modum poste induci a poetis, sed id nunquam 1 veteribus f inim legi adhuc, quod quidem nunc milii haec seribenti veniat in mentem. Sed si hue posteriorem modum immutes aliquantulum; dicasque: cum sensu ante aliquid pe

cepimus,mcteque arripuimus, ac reposuimus cogitatione eius sorinam, ac imagine;

postea incidentes in illud post multum tempus, illud conserimus cum notione nostrae mentis, co ligimusque illud ess , quod ante perceperamus; Grtasse ita effictus, immutatusque modus hic pertineat ad Pobtas, immutatii voco, quia differt ab eo, queexponit Aristoteles,& Philoponus,quod in eo notione rei uniuersalem percipimus, antequam rem inspexerimus; in hoc nostro, prius rem inspicimus,postea cogitatione arripimus eius notionem, quae uniuersalis dici non potest,sicuti illa; quia versatur circa indiuidui unius rei accidens aliquod unum particulare; ut patet in exemplo cicatricis; Philoponus in posteriore illo modo recognoscendi, statuit appellationem L - .Hλ. r. idest inuentionis, & inquisitionis quorum tamen utrunque fit ut ille ait) ἰκ in πωγνω K. ν; non enim inueniret aliquid quispiam, s non inquireret;

neque inquireret, si non haberet aliquid ante perceptum generale tantum . quo cum metiens, conserensque rem, quam i norabat; recognoscit iplam .ait igitur, aliquam agnitionem esse αν si λαοῦ ἀγνοου u. προπιε irim idest sine x lla inuestigatione; ct ignoratione non praecedente. Atque sane haec agnitio prioris illius modi, cum statim occurrentem aliquem recognoscimus nullo interiecto, sicuti ante diximus,lem

, , pore. quam his verbis declarat Aristoteles lib. i. iis is Otranssi .m A I 641 U- τερογνωρι&S. in hoc agnitionis modo nulla et uinci ἄγυια, sicuti patet, ali si inquit Philoponus et e riciniatar αγνο αν - .cris , idest praecedente ignoratione,et adhibita inuestigatione.Si igitur conseras hunc locu Ariuotelis,qui in P -

133쪽

tice est,quem nuc declaramus,cum ait, ta in eo. η ἀγυ- εισγ so, videas cum priore illo exposito in libro us is μαλι Ἀῶ non conuenire, quia luc in Poetica

agnitione requiritur ostγυα.illic non requiritur MN , imo fit, με- γ in. Sed si interlicias mora longam, imo longissimu temporis interuallu,ita,ut mutata sorma,siguraque oris non amplius conueniat cum notione prioris formae figuraeque ante arreptae,necesse omnino suerit etiam consequi λ .a sic,vno hoc addito, perbelle conueniet prior modus ille recognoscendi expositus libro primo in ρ λ m cum hac agnitione tragica. Alter vero conuenit satis,quonia habet hvm; eo uno excepto,

quod stiperiusdocuimiis;Id quoque, sicuti ostedimus,si aliquantulu immutes, mirifice poterit adaptari,tu ad agnitione tragica,tum definitione allata hoc loco ab Aristo. Hec nos fortasse copiosus quam oportebat;sed neceste omnino filii locu huc diligere explicare; nequid a nobis videretur esse praetermissum, in quo iure possiemus reprehendi;iam vero consequitur nunc,ut alia nonnulla quae sunt in hoc contextu declaremus .ac primum quidem, cur in Agnitionis desinitione hac, addiderit Aristotes, les illa verba,ηέσσι γῶ χερον Π et ὀσ άτα im; in cis His verbis significat Aristoteles,qui sinis sit propositus poetis tragicis in insereti agnitione; Finis igitur,tanquam cause,duplex est,alter quidem alter verbi 'litib M a. quod si magislibet Ciceronis uti verbis; agnitionis & officium,& snis explicatur. Nam officium agnitionis est deducere,vel ad amicitiam & coni unctionem: vel ad simultatem et iniumicitias. Finis vero est,ut hi quidem felices,illi vero infelices appareant. Ac sane sitis ex officio pendet;ex amicitia igitur,ct coniunctione selicitas oritur ex inimicitiis vero,&odio infelicitas. Atque,tiammatim ut dicam,&aliquanto apertius; Duplex est agnitionis finis;alter,quidem, tui ad amicitiam,& odium respicit, alter verb ad inse-licitate,& felicitate posteriorque ex priore pendet. Exemplum peti Jyotest,ex Sopb clis Electra, in qua, agnitio sit Oresiis tib Geso quide Electrae. cir χein vero Argisthi,& Clytemnestrae;rursus clor es τυ is Orestis,& Electrae, ιχιαν autem AEgistisi,& Clytemnestrae,qui perimuntur ab Oreste. Addidit vero Aristoteles in contextu. HG H qitiis, quia connecti verba huius loci debent omnia simul; sic; Agnitio tendit ad amicitiam,& simultatem eorum, qui ordinati sunt, ct dispositi ad selicitatem, vel

infelicitatem; nam antequam conscribat tragoediam Poeta secum ipse rem tota,atque actionem considerat,dilponit; ac diuidit;aliisque personis statuit felicitatem attribuedam esse.aliis infelicitatem,no pro arbitratu quidem suo; sed pro personarum dignitate ac moribus; nam probi selices,improbi vero infelices esEngi debent neque enim imitationis ratio sibi constaret, si improbi felices, probi infelices exprimerentur, si reique hoe diis,hominibusque repugnantibus. Aliud quoque est adnotandum;cum sit duplex finis in agnitione,uti dictum est;aliquando utrunque poni, ita, ut quatuor 1lla singulis bina contineatur, ut in Electra, hoe verὁ fieri non posse,nisi in disiimilibus personis,ut illic patet.& nos superius declarauimus; Aliquando alterum tantum ipsorum poni;vt in OEdipode Tyranno,nam ex ea agnitione existit felicitas Thebaianorum . quibus propulsatur ira A pollinis,& pestis.& infelicitas oritur ipsius ordipodis;tametsi prius illud vix apparet inesse, nam felicitas, nisi apte attribuatur personis,uix conuenit tragoediae, in licitas magis,quia luctuosa est. Aliquado ex utroque fine alterutrum utpote amicitiam,& selicitatem,ut in Iphigenia Euripidis semper loquor de ea quae inscribit ut e. nam ex agnitione oritur amicitia inter fratrem, di serorem oc uteique felicitatem assequitur, hicque furiis, & insania mentis liber tunilla in patriam sospes redit.,, Καμ η A υαγα-ας, οπιν φιατ immota γνοντο οἰς stam cit Amp.

M Pulcherima autem fit s cum peripetia suerit:vt in Oedipode.

Post des nitionem, ac explicationem agnitionis allatam; praeceptionem dat Arist teles noxime necessariam cognitia, quae est huius nodi.Tunc admirabilem,iucunda, atque artificiosam magnopere videri Agnitionem,cum fuerit annexa peripetiae:pe

belle enim hae coniungi possunt,quod si altera ipsarum separatim magna habet vim;

quanto

134쪽

quanto maiorem habebit utraque simul. Peripetia, quoniam insperatum continet incommodum,admirationem affert,& csimiserationcm quicquid enim praeter sipem accidit,cuin spes sit timori prorsus contraria,nos valde discruciet necesse est.Expectata ac impendentia mala, a nobis ante prouisa minus laedunt. Non expectata, si ingruint,cum maxim nos felices suturos putabamuKVelaementer animos percellunt, mouentque. Locum vero superius ex Aristotelis libm Rhetoricorum primo, recitauimus; ubi peripetias admirationem afferre, ait.Agnitio quoque cum fortuita sit,prae

terque omnem opinionem illurimum moueat animos oportet.Sed non omnis Agni

tio,quod diligenter est conlidorandi potest cum omni peripetia coniungi.quae enim contraria sunt,misceri non possunt Agnitio igitur,quae tendit ad felicitatem,non potest annecti peripetiae,quae tendit ad infelicitat i ncque e contrario semper enim smiles sibi esse oportet,ut apte iungantur.Agnitio in Iphigenaa tendit ad selicitatem; Peri petiae igitur quoque simili iungitur.Agnitio in Electra tum ad felicitatem, tum ad infelicitatem diuersarum, quippe personarum, quae vel hanc et illam sertiun- tuniperi petia etiam eiusdem generis.Agnitio in Oedipode tendit ad infelicitat utidem & peripetia; Sciendum vero Asnitioncm nunqua polle poni,stum conseCuatur peripetia, ut probatum est antea possit isitur mirari aliquis,cur Aristoteles ait hoc loco Agnitionem illam pulcherrimam esse Cuae si cum perapetia quasi detur vlla agnitio sine peripetia in tragoediis.respondeo Aristotele apte,vereque locutumina intellexit eam per petram; quae commutatiouem habet in se felicitatis in infelicitatem,

exemploque probauit iumpto ex Oedipode Sopboclis, sicuti iam fatis patet; Minus

' Sunt profecto S aliae agnitionei, nam tum inanimatoria, tum qu

'' rumcunque, ut accidit, fiunt si quando ut dictum est euenit,ut si quid

' patrarit quis,vel non patrarit, agnoscamus: illa tamen, quae potissi munia fabula, quaeue ab actione pendet,est, quam diximus. Etenimis huiusmodi agnitio, atque peripetia, vel misericordiam,vel metum pase rabit. receptum autem est actionem imitationem esse Tragoediam: D fortunatumque insuper seu miserum fieri ex his contigerit.

In hoc contextu tuti ci rex clo verba haec distingui ctbent a prioribus sic. Asuevirum aliquis aliquid secerit. Rursus illa verba Mn ire , YH sic vertenda. Qualium,actionum mitationem sabet sibi propositam tragoedia Haec siquis conseret cum Pacii uersone, facile perspiciet , quid minus recie ipse

verterit,etia me tacente. Vetum his relictis, iam declaro Aristotelis contextum: E posuit Aristoteles, qualis sit Agnitio tragica,qua uti debent poetae; Quonia vero alia multa genera agnitionum sunt; ne quis crederet Aristotelem per imprudentiam ea praetermisisse, huius rei rationem assert,explicatque,Cur prariermiserit. Deinde hanc Quam exposuit,extollit,comprobatque duobus rationibus,quas singillatim postea deditabimusSed primi millud explic*ndum est,cur alia agnitionum genera praetemuserit.Sunt nonnullae agnitiones, quae partim ad poeticen non spectini, partim vero, Giam si spectant,no possunt connecti cum Fabula neque ex iis existit vlla peripetia;

iei ii requirinuis in primis: Ααί silmie quidem, & lepidὰ excogitantur illae etiam, sed quia particulam potius Fabulae exornant unam,neque partes dici postunt,cuiuia

135쪽

modi superius exposuimus suntque prorsus separatae ab euentu,& peripetia,ideo nospectant ad tragoediam. Exempla duo affert Aristoteles harum agnitionum,quae alienae sunt a Fabula, Prius exemplum est; ut si agnitio sat erga res inanimatas,veluti si aedes,Vrbena,vestem,monile,en siem agnostas, laque huius generis, quae sunt inani mala,quid vero voluptatis ex huiusmodi agnitionibus capi potcst aut quae hinc peripetia existit nulla prorsus. od si quis dicat,secus rem sese habere nam ex inanimatis rebus,quales supra commemoraui,omnes sere tum in trascetas, ilina in comoediis etiam existunt agnitiones Respondeo,verum quidem id esse, sed no per se tunc existere tales agnitiones, sed propter aliud, per se dico,cum agnitio, percepta re illa inanimata,non ulterius progreditur Propter aliud; cum ulterius protenditur agnition respicit persenam aliquam.In illo modo priore agnitionis,res inanimatae sunt tanquam finis,quo tendit agnitio;nihil enim praeter illas,sibi habet amplius propositum; In altero modo agnitionis res inanimatae sumuntur, tanquam s na, ex quibus ducitur agnitio ad personam aliquam. Omnis enim agnitio necessario e s is prosciscitur; ut postea docebit Aristo. suo loco copiose. Haec vero callide, I prudenter significa tur in illis verbis, et vir MncαIs enim modus loquendi terminum agnitionis statuit in re inanimata; tanqua in proposio ultimo fine aliquo.Quod si voluisset aliud agniationis genus signiscare, dixisset Aristoteles r 2rxir avr . Exempla igitur agnitionis illius , quae si πασKC.υλ α non est,quod ullus a me requirat; non enim reperiri possunt apud veteres poetas, cum ea usi non sint, quia minus spectabat ad artiscium tragoediae. Legere quidem est apud. Sophoclem in Oedipode πὶ κολοσω. agnitionem quandam loci, quas et es . ut ait hoc loco Arist teles. cum agnoscentem inducit Oedipodem Lucum Lumenidum in Attica regi ne, quo peruenerat ductu filiae, cu coecus esset ob priorem calamitatem. Versus S phoclis in quibus agnitio haec exprimitur, hi sunt. oin His incis ηρον, πυθοιμι αλ ro, ob, μα'alν Ο κορυἱωι ὀσδεδεῆ αν , τέλειν .

χω; sed propter aliud. Talis quoque agnitio est apud Sophoclem in Trachiniis . ubi

Haec quidem est agnitio,scuti patet,loci. Versim, quoniam existit paulo post ex in tragoedia,pulcherrima peripetia,non videtur esse,per se, uti diximus, &

136쪽

Sed ex hac quom. agnitione existit aliquid peripetiae; nam moritimis se ipsem paulo post in pyram coniecit. Verom si diligenter aliquis consideret, perpusilla est omnino haec agnitio ex qua non pendet tota fabula sicuti in agnitione, quam superius e posuimus, fieri diximus oportere; sed rudin tantum quoddam breue continet. Est

etiam agnitio capillorum alia apud Sophoclem in Electra, sed quia resipicit ad pers nam Orestis, non eli similis huic, quam dixit hoc loco Aristoteles fieri ori nam, sicuti diximus, est potius η αψύχω, tanqxiam ex quibusdam signis, ad Orestem agnoscendum ideducta. Versus Sophoclis hi sunt.

Habet vero Agnitio haec artificiosam per etiam subsequentem. De hoc genere igitur agnitionum, quamuis ex inanimatis sant, non est locutus hoc loco Aristoteles; nam sae plurimum pertinent ad Tragicos poetas. Iam satis, opinor, declaratum est, quomodo hae agnitiones sint distinguendae ab hae,de qua lo quimur, prorsus inutili, di minime apta ad tragoediam. Nam illae ut rursus summatim colligamus fiunt tanta M α κα .haec fit M. αAlia est etiam a nitio, uae rarum videtur ad tra*oediam pertinere quam explicat Aristoteles, his verbis. rauci Metri γγ ἔμ. nn ris, Grata dirui . idest an secit,an non fecit. Haec potius ad Oratores agnitio spectat,qui conie turis quaerunt, an aliquid fecerit, nec ne. Sed oritur hoc loco non leuis dubitatio. in Agnitio haec,de qua nunc loquimur,maxime propria videtur esse tragicorum poetarum,qualis est in Oedipode,cum quaeritur,occiderit ne Laium patrem nec ne,

concubuerit cum matre Iocaste, necne.Respondeo tamen alio modo poetas quaer re,an secerit,nec ne,ac oratores. Primum enim persena de qua quaeritur apud poetas,

ignorat se fecisse,apud Oratores no ignorat quidem, sed insciatum,Rursus in tragoedia persi a illa sponte inquirit rem,quomodo sese habeat,quod sperat se ab omni it spicione liberatu iri, ut Oedipus apud Sophocle. Apud Oratores reus, subterfugit in uestigatione omne facii: quod coscius est se secisse.In tragoediis si secisse aliquis arguitur ex signis;admiratur, quomodo i inprudes, fatoq.impulsus id fecerit. Apud Orat res & Iudices,si quis coli uincatur secisse, aegre fert suu scelus deiecitu esse calliditate uel farioru nullaque in ipsis existit admiratio. In tragoediis excusatioe,ac conliseratioe dignus est,quia imprudes secerit. In iudiciis poma dignus,quia improbe per scelus,id iecisse cognoscitur. Praeterea in tragoediis,cu cognitii est,an sectu sit,nec ne,cosiquitur peripetia.In iudicii cum constat factu,nulla peripetia cosequituri sed statim tunc ad sinem deducta videtur tota concertatio;ut nihil amplius quaerendum sit. P

stremo Oratores argumentationes suas ducunt ex probabilibus, quae sunt extra rem sere omnes δε ab educatione, tura,ingenioque hominis,qui accusatur, aut defenditur,coniecturas ingeniose excogitantes; aut probant fatium,aut non factum. Poetae

tragici agnitionem jucunt ex senis , quae sunt in reipsa,scuti in Oedipode Sophoclis,ex cicatrice, & humore ridum, ex triuio, ex comitatu, & aliis multis. His igntur modis cum distinguantur poeticae agnitiones; patet Aristotelem hoc loco locutum de agnitione oratoria, aut alia quavis, quae ad scelus, patratoremque sc Ieris detegendum spectat. His declara; , videndum, uaenam duae illae sint rati nes,quibus Aristoteles agnitionem tragicam distinguit a cateris; atque coprobatimi

137쪽

igitur. απιμ λιτα - μύθου, - ἰμαλπα τῆσπ α Οε- ί cylaca Er. idest,Praetermissi, aliis omnibus agnitionum generibus; Ea in primis ad fabulam.actionemque tragica spoetat,quae superius a nobis suit exposita. Hanc suam sententiam cohi mat Aristoteles, primum hac ratione.Talis agnitio, et peripetia vel c5miserationem,uel metum necesse ell habeat,quae duae perturbationes propriae sunt tragoediae, ut in eius desinitione exposivimus; propria est igitur traFoediae. Hic ru rsus adnotandum, quia res ipsa, loeusque monet,artificiose,ac perite admodum Aristotelem protulisse utramque simul D & agnitionem,& peripetiam,cum ait, γ τοιαί arae si ir, καὶπερ r Tibi tacta ἰόει, ἔμον. nam agnitio per se nunquam ponitur in tragoediis, sed semper coniuncta cum peripetia,ut copiose antea probatum fuit. Et perturbationes illae potius ex peripetia, quam ex agnitione nascuntur; sed ex agnitione quoque dicuntur nasci, quia ex agnitione peripetia ipsa nascitur. Altera ratio, qua suam sententiam confrinat Aristote

las,est huiusmoui. Agnitio illa ante exposita, ideo ad tragoedia maxime pertinet, quia ex ea sit,ut aliqui infelices,vel felices sint.dicium vero prius est, sinem agnitionis es lem ocio. Animaduertendum est autem Aristotelem, non temere , sed magno eum artificio prius posuisse illam dictione αυχε ν,quam alteram, . s. χειν. nam couenientius est ut fabula tragica desinat in infelici tatem,quam felicitatem , tametsi . utrunque est videre in veterum tragoediis;sed alterum saepius. Nec sane de hac re plura dicam hoc loco, tum quia superius multa dicta fuerunt, & paulo post dicentur

Quoniam vero Agnitio quorundam agnitio est, alia quidem alto si rius ad alium tantum fit: cum quis hic sit illi notus est: alia rursus mu- ,, tua indiget notitia, ut Iphigenia ex epistolae illius missione ab Orestes, quidem agnita: ut tamen ipsum agnosceret, alia quoque agnitione opus fuit.

Postqua Aristo. reiectis aliis agnitionibus na in primis tragoediae propria esse dixit. declarat nunc agnitione hanc tragica duobus modis seri.deducit aute Suisone hane

ex re maxime nota,ac necessaria.cu ait.Si alnitio fit in tragoedia ad aliquem reseratur

oportetnna, nisi aliquis agnosceretur,& aliquis agnosceret, agnitio nulla foret.verba illa , αν νωρ, bio, LBr αν νωρ . puto tam ad eum debere reservi, qui agnoscit tum ad eum, qui agnoscitur; Atque sane inter relata contimerari potest. Cum ititur hoest verissimii. Juplex quoque, necesse est;ut sit agnitio. altera quidem simplex, et separata. Altera vero duplex, seu malis mutuam vocare. Simplex sit altero sciente, &altero ignorante ut cum alteri,quis nam hic si notum est;alter vero se illi notum esse nescit. exemplum huius agnitionis peti potest ex Homero. lib. x v I M. x i x. & in aliis deinceps. ubi Vlyn m inducit cognoscente alios, illos verδ ignorates prorsiis ipsi i m. Sed mox agnoscentes. Eumaeum, Eurydeam, Telemachum, Penelopen, quae omnia illic ficile legi possunt;nam ego,ne longior sin versus non appono; satis igitur fuerit loca monstraste.Omnes hae agnitiones simplices fiant, eo quo diximus, modo. Huius

quoque agnitionis exemplum videre est apud Sophoclem in Electra. nam cognoscebat Electram Oi ei es, sed illum ignorabat Electra. Agnitio igitur sit tantii tam duci ait Aristoteles. Verius Sophoclis hi sunt.

138쪽

Agnitio vero sit ex signo hoc.

In liis versibus licet perspicere Orestem cognoscentem Electram illam vero ignorantem, Paulo post igitur agnitio sit alterius tantum erga alterum.cum ait. sin. ποοῦ δι, ἰκώνου 4ου si λυπυσι I .pis,ost'. οὐκ rn. o gitam rosei , sit hor.

Atque ita quidem sese habet simplex agnitio.Duplex vero,& mutua est,cum si,utroque ignorante. Exemplum huius sumitur ex Iphigenia in Tauris Euripidis,quod itale habet. Iphigenia ignorabat illum esse Orestem fratrem Orestes quoque Iphigenia, Iphigenia igitur ex Epistois missione primum agnita suit ab Oreste.Versus Euripidis . in quibus haec prior agnitio exprimitur,lii sunt.

legit Epistolae verba rursus, quae sunt

perse tu itur legere epistolam Iphigenia.

postquam Epistolam perlegit Iphigenia; dat etiam alia mandata. t

hunc enim versum iracunde proseitiphigenia cum nondum agnouisset ipsaOrestem

139쪽

s atrem. Orestes igitur aῆnoscitur ab Iphigenia,& altera si agnitio. hoc modo.

Iam illum agnoscens ex contexta a se Veste, ait . . ι

is Partes igitur hic fabulae duae habentur, Agnitio,& Peripetia, tertia superest Perturbatio. nam de Peripetia, & Agnitione satis diximus. Perturbatio vero actio est letifera, seu dolore plena, veluti cum neces, cruciatus, vulnera, caeteraque generis huius palam fiunt.

Postquam de peripetia,& agnitione satis egit Aristoteles nunc agit,breuiter tamsi ac ipsus tantummodo allata definitione quadam, de perturbatione, & sane optima de causa;quia plurimae sunt tra Cediae apud veteres,in quibus, cum nulla sit agnitio, neque periretia,est tamen ἀπαξ. . Apsinus rhetor ait. το πάθω MN siti εἰ ποιήσει eo Μ ,3 ecinum rata εἰστυ λιθώνάγον, D. πολισ, ς' ὐ rahes rvastis et cirradi in A res/σ3. Tragoediae quippe propria est perturbatio,& luctus. res enim continet tristitiae, moerorisque ac doloris plenas. Definitio,quae affertur ab Aristotele, seu explicatio potius quaedam,est ducta a rebus, quae ipsam cient perturbationem, ait enim , mΩΘ m n seM x M., . Atavi. cuiusmodi explicatione usus est etiam libro secundo Rhetoricorum, quem locum saperius satis declarauimus; sed apponam hoc loco si verba, quibus illic commiserationem describit. g. λο λ r. E E Muris, se κῆ σ3qtas,ina ram. re rix hυ τυγχα4, ό καν Misoa in rristi; α -οὐ quae , καὶ et ου Ο rinio . Sunt vero in primis in his verbis illa adnotanda si M- ,, ρίου Oct. idem enim dixit etiam hoc loco cum alta οἱ ia cum o MDποι, νω πιρα--, rata γύσlr mala autem quamlibet maxima,parum animos mouent; si non fuerint cognita; Non quidem ita intelligendum est ι ras, ut in scena spectanda praebeantur atrocia raedam, hoc enim repugnat omni veterum artificio, naturaeque ipsi; tametsi qumam spectari pollunt, ut vulnera, ulcera, ct tabes. Sed ita debet accipi, ut mala illa non sint occulta di ine nita;sed propius cum snt, & qua relae eorum qui ea male patiuntur,exaudiantur,ita manifesta sint,ut mouere possint.Hinc praeclare Aristoteles libro secundo Rhetoricorum,ubi loquitur de metu, in hanc sententiam ait. ' αν di λδ ἶσ ; ταρ in se λοπω κυροῦ; φε Σκ β λοερος , ου τι νὼ IV meas φοβέ L, sia εἰ P 1 α αν οῦ'etvij. αmes ς λειο μ, γαλασι ravo δαίαν is ποῶν. α ἶ, θν ά μ. πορρυ αΜα Φ- ,Ξοῦ πορρ. γόω ς G2ῖν , Gm τοῦ isto o b ab re a rasita, α ab A se r , , si et Miloim, V s escis του R. --ν. G τωί et ρα ,,o n-

sutimis necessc csi,qualia snt,cui acciderint,& qua de causa.quod si eiusnodi sunt,

140쪽

MIut etiam nobis accidere possint, perturbatio haec oritur, & σορα quaedameli. Hoc plane voluit significare Aristoteles,non hic latum,sed etiam in superius re

haec tertia pars,quam aptellamus πά&tar diffundi per totam trapediam;neque in rebus tantum inesse,sed etiam sententiis verbisque ipsis estingi.nam sicuti docet Apsinus in

pla facile possem ex tragicis apponere, sed non est, ut video magnopere necesse.satis igitur fuerit artiscium demonstrasse Quatenus vero ait Aristoteles in contextu.ο Uinei. Exemplum esto Aiacis apud Sophoclem.apud eundem Iocasses. Euradices. Harmonis. ω - autem ex exemplo per sipici possunt Antigones,apud eundem. Hecubae

apud Euripidem. 6 eis ut in Oedipode eiusdem Sophoclis. seu vicera, ut in Trachia

mis , in Philoctete . sumat inde exempla,qui vult nos breuitatis causii nunc praete mittenda duximus.

Caeterum Tragoediar partes, quibus tanquam formis uti nos opor

is tri superius exposuimus: secundum vero quantitate discretam, atque

se in quas iecetur, singillatim hae sunt: Prologus, Epissediti Exodus. Cno-M ricti, chorici vero alteru mobile,alter si stabile, sane cunctis haec omni-M bus comunia: propria vero ea, quae ad scenam pertinent,& comini.

Dictum est antea poematum partes alias esse, quae respiciunt,& pertinet ad sol a alias,quae spectant ad magnitudinem, seu quantitatem. Postquam igitur egit de par tibus illis, quae sunt qualitatis; proponit sibi disserendii de partibus quantitatis Qua litatis 'uippe partes inni, quae naturam, estentiamque constituunt rei alicuius; Pamtes vero quantitatis,sunt,quae rem integram conficiunt: hinc praeclare dictum est ab Alexandro in libris de Anima.non omnes partes corporis esse corpora, sed selum eas partes, quae spectant ad quantitatem, no ad qualitatem.Partes quoque qualitatis si inteae, quibus dimetimur id quod est totum,quia totum necesse est ut constet ex partibus. id eo Ai istoteles ait in contextu se locutum hactenus de partibus tragoediae, quae sunt tanqua sorinae,eas quippe intelliges, quas diximus paulo ante. verba ipsius sunt, atque ut huius rei exemplum aliquod ex re simili ducamus; in Rhetorica facultate hae quoque a Rhetoribus partes eiusmodi vocatae suem ni I uentio.Dispositio Elocutio. Memoria.Pronunciatio se in secultate poetica, Fabula, cui annexae sunt Agnitio.Peripetia Perturbatio.Mores.Sententia & reliquae. Scienduveris partes has, quae formam respiciunt, in ipsa artiscis mente versari; partes aiatem alias, quae ad quantitate referiantum,in ipse opere. uales enim in Rhetorice sunt E ordium.Narratio.Partitio. Confirmatio.Consulatio, Concluso.tales quoque in poetice sunt. Prologus. Epi sedium. Exodus.Choricum.quia sicuti orationem Oratorum illis hartibus videmus distingui,ac diuidi, sic tragoediam his, tanquam quoddam totuis secari in suas partes. ideo inquit Aristoteles in contextu Tκὸν , - εισ α δαρῶ α,, μίνα Singulae enim partes suum obtinent locum, certumac seiunctum ἱ cael ris . Sed iam satius fuerit breuiter colligere partes has omnes, ut facilius de his ordine propostum ab Aristotele sequetes disserere possimus, qualesqu e sint explicare. Sunt igitur liae. Ptologus. Epissedium. Exodus.Choricii,cuius paries duae, Parodus.& Mabile. Harum particun aliae sunt communes omnium tragoediarum.aliae propriae.hae au

SEARCH

MENU NAVIGATION